van
asiel
zoekers
Angst
beheerst
het leven
a£eidóc SouAcmt'
I i< >r«S wr ii'fuil-
diremit «If bij een
>reenKje Qfwbcbl «8B
It k hippen votir ire-
tttormiiig.Manst dv
emotie* de sjwflftingeo
de j»ev»«n dit de
litteht "met zich beeft
(utionulitcH, scm>. ge-
liHif of het simpelHie
behoren im .-eo be-
de «nekte groep, rün m
bun gebooriefatad <mt-
lucht. De shuatic in
him «interland lieeii /e
Cedi»nneen U kieren
ïonr een, mi^echlen vseS
levenslange. balilag-
kdmp. Ven de dertien
iiiiljuen iluihtelingen
ever de bete reereid
Jeeft tier procent in iwl-
Ungsdtap te een westers
beatescfeerming geeon-
ohi vrienden, familie en
vaderland te verinten.
De boot van Jezus en de apostelen zoals hij in kinderbijbels wordt afgebeeld. In hel
Meer van Galilea is een dergelijke boot van tweeduizend jaar oud gevonden. Maar om
te zeggen dat het gaat om hèt vaartuig, gaat deskundigen vooralsnog te ver.
Ondertussen was het echte opgravings-
werk nog niet eens begonnen, maar het
was wel duidelijk dat het niet lang kon
worden uitgesteld, geld of geen geld.
„Wij zijn dus maar gewoon van start ge
gaan", zegt Raven, „en al snel bleek de
hysterie van de eerste dagen in ons voor
deel te gaan werken. Iedereen wist ervan
en we kregen van alle kanten medewer
king. Je behoefde bij wijze van spreken
maar om een chocoladetaart te vragen
en de mensen brachten er tien. Dat nam
natuurlijk niet weg dat het allemaal te
snel moest, het was een reddingsoperatie
geworden. Eigenlijk mag je niet op die
manier met zo'n project beginnen, maar
ik ben er nog steeds niet helemaal van
overtuigd, dat we niets fout hebben ge
daan".
Na acht dagen en nachten hard werken
lag de boot open: bijna negen meter lang
en opmerkelijk gaaf na tweeduizend
jaar. Het moet een vissersscheepje zijn
geweest. De in het hout getrapte stukjes
lood van de netten wijzen daarop. Maar
de schepen werden in Jezus' tijd ook
veelvuldig gebruikt als openbaar ver
voermiddel, ook al omdat wie over land
reisde belasting moest betalen.
Een nieuw probleem voor het opgra
vingsteam vormde het snel stijgende wa
ter. Er moest dus een dijk komen om de
vindplaats. „Maar dat vond ik als Ne
derlander natuurlijk prachtig werk", zegt
Raven. Hij begon samen met vrijwilli
gers en al snel kwam er hulp van bulldo
zers en graafmachines. Uiteindelijk brak
het moment aan waarop de archeologen
moésten gaan denken over het lichten.
Het hout van de boot leek tamelijk gaaf,
maar in werkelijkheid was het weinig
meer dan een spons, met tathtig procent
water. Een kraan kon niet in de buurt
komen door de modder en een helikop
ter zou de zaak uit elkaar blazen. Weer
moest vindingrijkheid uitkomst brengen.
De boot werd versterkt met polyester
spanten en daarna aan binnen- en bui
tenkant volgeblazen met piepschuim.
Als een wonderlijke witte sprookjesboot
voer het scheepje vervolgens na tweedui
zend jaar opnieuw het water op van het
Meer van Galilea, door een gat in de
dijk naar Kiboets Ginossar.
Houtworm
Door bemiddeling van de Amerikaanse
ambassadeur Thomas Pickering, zelf een
enthousiast amateur-archeoloog, was
daar inmiddels een bassin gebouwd
waarin de boot voorlopig een rustplaats
zou vinden. Nadat piepschuim en poly
ester waren verwijderd en het bassin vol1
water was gepompt, dacht Ravens team
even rust te kunnen nemen. Maar de ar-
cheologen hadden buiten de houtwor
men gerekend. Die wierpen zich onder
water massaal op het kwetsbare scheep-;
je, tot grote schrik van iedereen die bij
het opgravingswerk was betrokken. Ra
ven: „We zaten echt in zak en as. Wanl
om die beesten dood te maken heb je'
chemicaliën nodig en die zouden het
hout verwoesten. We waren al te rade
gegaan bij een universiteit, toen er een
kiboetsnik kwam die zei dat hij ons pro-
bleem wel even zou oplossen. Twee da-:
gen later was er geen worm meer te zien!
Hij had een aantal grote goudvissen in|
het bassin losgelaten en die hadden zich
heerlijk aan de wormen te goed gedaan.
Kijk, dat vond ik nu het mooie van die
opgravingen: alles is gedaan door vrijJ.
willigers en door improvisatie. Elk pro-'!
bleem is door een simpele oplossing uit
de wereld geholpen. Neem nou de hon-j'
derden nummertjes die we op het hout,
hadden bevestigd. Ik vond dat nodig
want ik was bang dat de boot als ze hem
lichtten, in duizend stukjes uiteen zou!
vaHen. We hadden geen geld om de pe-
perdure roestvrijstalen naalden te beta
len waarmee je de nummers moet vast
maken, dus hebben we cactusnaalden ge
bruikt. Die zijn ook roestvrij. Allemaal
van die patenten waar ik echt van genoj
ten heb. Dat kan alleen in Israël".
Binnenkort wordt het water in het bas
sin vervangen door een oplossing van
polytheline glycol, een vloeibare was.
Die vloeistof wordt dan een jaar of ze
ven verwarmd, zodat ze in de poriën
van het hout de plaats van het water in
neemt. Daarna zal de boot aan de bui
tenlucht kunnen worden blootgesteld!
De polytheline glycol is aangeboden^
door een Amerikaans bedrijf, maar voof
de verwarming moet nog een oplossing
worden gezocht. „In het begin was er ie-1
mand die heeft aangeboden het verwar-1
mingssysteem voor het bassin te beta
len", zegt Koert Raven, „maar later troK
hij zijn aanbod in. Dus we zitten nu nog
met een probleem van 25.000 dollar.
Maar het komt wel goed, hoor. Ovei
deze boot maak ik me geen zorgen'
imeer".
AD BLOEMENDAAL
ZATERDAG, 20 DECEMBER 19
UTRECHT - Al zijn ze er dan in
geslaagd hun land te ontvluchten,
de angst beheerst nog steeds hun
leven. De angst dat het land waar
ze hadden gehoopt bescherming te
vinden ze weer over de grens zet;
dé angst om te worden terugge
stuurd naar hun vaderland en de
angst voor represaillemaatregelen,
ook hier in Nederland. Ze zijn op
hun hoede, in elk land kunnen po
litieke tegenstanders hun droom
van een veilige toekomst ruw ver
storen. Namen en leeftijden, laat
staan foto's in de krant zijn taboe.
De vrees voor herkenning maakt
het gesprek er niet gemakkelijker
op. Uiteindelijk stemmen ze toe in
de vermelding van een voornaam
en de nationaliteit: Reza en Ammir
uit Iran-en Gemal uit Eritrea. Drie
mannen die de politieke situaties
m hun thuisland, de bloedige oor
log tussen Irak en Iran, de dicta
tuur en de vergeten oorlog tussen
Ethiopië en Eritrea zijn ontvlucht
en in Nederland vertwijfeld wach
ten op erkenning als politiek vluch
teling.
Eigenlijk willen ze hun verhaal wel graag
kwijt, al was het alleen maar om de situ
atie in hun vaderland te benadrukken.
Maar de angst voor herkenning weer
houdt hun ervan in details te treden
over hun persoonlijke ervaringen. Een
veelbetekenend stilzwijgen volgt als hun
wordt gevraagd naar de redenen van de
vlucht, de gevaren onderweg en hetgeen
ze tjiuis hebben achtergelaten. Ammir,
die van het drietal het best Nederlands
spreekt,vbesluihftet stilzwijgen te verbre
ken. Hij vertélt het verhaal dat voor de
meeste! vluchtelingen uit Iran opgaat.
Een triest relaas waarin langzamerhand
toch de'pefsoonlijke eryaringen de over
hand krijgen: „Toen in 1979 de Iraanse
revolutie uitbrak om een eind te maken
aan het dictatoriale regime van Sjah
Pahlavi, hoopten we met de terugkeer
van Khomeini op betere tijden. Maar de
Iraanse Islamitische Republiek bleek er
een te zijn van een heel klein beetje de
mocratie en veel dictatuur en censuur.
Bijna alle politieke krachten werden ver
volgd en onderdrukt. In 1980 kwam
daar nog de oorlog met Irak bij. Die oor
log was voor de machthebbers nodig om
hun positie te handhaven en werd een
bliksemafleider voor de andere misstan
den. Jongeren zijn als pion de oorlog in
gestuurd, enige honderdduizenden zijn
doodgegaan voor niets. Dan sta je voor
de keuze om mee te doen of het land te
verlaten".
Geld
Voor die keuze gemaakt kon worden,
stond de familie van Ammir voor een
andere even moeilijke keuze: wie moest
er vluchten? Zowel Ammir als zijn broer
zouden het land moeten verlaten, maar
er was maar geld voor één vlucht. Want
vluchten kost geld, erg veel geld. Omge
rekend zijn er duizenden en vaak zelfs
tienduizenden guldens nodig om gidsen
en grenswachten om te kopen of valse
papieren te bemachtigen. Er wordt grof
verdiend aan vluchtelingen. Uiteindelijk
eerste verzoek om asiel afgewezen.
Het verhaal van Reza komt in grote lij
nen overeen met dat van Ammir. Hij is
veel minder spraakzaam en zijn Neder
lands is wat minder vloeiend. Reza deed
er veel korter over om Nederland te be
reiken. Hij liep in negen uur via dezelfde
gevaarlijke bergen naar Turkije, waar hij
ruim twee maanden verbleef Het lukte
hem met een vals paspoort naar Boeda:
pest in Hongarije te komen, vanwaar hij
naar Nederland vloog. Reza verblijft nu
ruim twee jaar in Nederland en ook zijn
eerste asielaanvraag is door justitie op
dezelfde gronden afgewezen.
Gemal is de langste oorlog, die in Afrika
wordt gevoerd, ontvlucht. Volgend jaar
is het een kwart eeuw geleden dat de
vrijheidsstrijd in Eritrea bpgon. Ethiopië
en Eritrea werden samengevoegd tot één
land, maar in plaats van een samenwer
kingsverband tussen twee volkeren, wer
den de Eritreërs onderdrukt. Eritrea
dreigde niet meer dan een provincie van
Ethiopië te worden. Sindsdien is er in
Eritrea een vrijheidsstrijd aan de gang.
Een strijd die heviger is geworden sinds
de overname van de macht in Ethiopië
door een militair regime in 1974. Gemal
maakte deel uit van het Eritrese vrij-
heidsleger (ELF) en was genoodzaakt te
vluchten vanwege zijn politieke overtui
ging en actieve strijd voor de vrijheid
van Eritrea. Hij zag kans om met een
karavaan handelslui in veertien dagen
door de woestijn naar Soedan te lopen.
Een tocht met een minimum aan water
en voedsel die alleen 's nachts kon wor
den afgelegd om te voorkomen dat de
stofwolken hen zouden verraden. In
Soedan hoorde hij dat zijn familie de
kledingwinkel die ze in Eritrea had in de
steek had gelaten. Vanwege zijn vlucht
JERUZALEM - Het verhaal van
„De boot van Jezus" begon tien
maanden geleden aan de oever van
het Meer van Galilea. Op een fe
bruaridag zochten twee broers uit
Kiboets Ginossar, Jossi en Joval
Loefan, met metaaldetectors langs
de waterlijn naar munten. Een ille
gale hobby, maar dat is bijzaak ge
geven de rest van de historie. Het
stuk modder waarover zij hun de
tectors lieten gaan was vrijgekomen
door de laagste waterstand sinds
mensenheugenis. De broers stuitten
op een stuk hout met een spijker
en groeven met hun handen wat in
de modder. Een schatkist? Bang
dat ze zouden worden beschuldigd
van illegale opgravingen besloten
ze de archeologische dienst in te
schakelen.
Wat ze vonden is nu een belangrijke toe
ristische attractie in Israël: een scheepje
dat tweeduizend jaar geleden werd ge
bruikt op het Meer van Galilea en dat
daarom vanaf de eerste dag van de op
graving „De boot van Jezus" is ge
noemd. Archeologen doen wat lacherig
over die door leken verzonnen bena
ming, maar de toeristenindustrie en de
kiboets zijn er maar wat blij mee. De be
langstellenden stromen toe naar Ginos
sar, waar de boot te zien is in een bete
geld bassin, met ramen aan weerszijden.
Onder water, want de tijd heeft het hout
zodanig aangetast dat blootstelling aan
de buitenlucht een snel einde zou bete
kenen voor de enige antieke boot die
ooit bij het meer is gevonden.
Dat voor wat betreft het begin en het
einde van de historie. De eigenlijke op
graving en de conservering vormen een
verhaal apart. Een verhaal over geest
drift en vindingrijkheid. Of: Hoe de boot
van Jezus is gered door goudvissen. Ver
teld door een Nederlander die er vanaf
het prille begin bij betrokken was en er
zich nog bijna dagelijks mee bezighoudt.
Hollander
Koert Raven (36) kwam vlak voor de
Jom-Kipoeroorlog van 1973 naar Israël
om te helpen in de katoenvelden van
Kiboets Nachsholim, aan de kust van de
Middellandse Zee. Hij bleef er hangen
en begon zich te interesseren voor de ge
schiedenis van het Heilige Land. Al
gauw nam hij deel aan de opgravings
werkzaamheden, aanvankelijk op het
land, later vooral onder water. Van na
ture uitgerust met twee rechterhanden
toverde hij een oude glasfabriek bij de
kiboets om tot het enige museum in Is
raël dat is gespecialiseerd in onderwater-
archeologie. Raven is nu een van twee
door de regering betaalde inspecteurs,
die toezicht houden op wat er aan arche
ologische schatten op de Israëlische zee
bodem rust.
Een dag nadat de gebroeders Loefan de
vondst hadden gedaan was de uit Den
Helder afkomstige Nederlander al aan
de oever van de Kineret, zoals het Meer
van Galilea in Israël bekend staat. Sa
men met zijn uit Canada afkomstige col
lega Shelley Wachsmann groef hij met
de hand een geul van een halve meter
langs het hout en al snel zagen zij dat er
een boot uit de Romeinse tijd onder de
modder verborgen moest liggen, waar
schijnlijk uit de eerste eeuw na Christus.
Het begint
op
Schiphol
en kan
vervolgens
heel lang
duren:
asiel
zoekers
staan soms
jaren van
slopende
onzeker
heid te
wachten
over de
vraag of
zij in
Nederland
mogen
blijven of
worden
terug
gestuurd
naar hun
vaderland.
kreeg Ammir de kans om via de bergen
naar Turkije te vluchten. Een gevaarlijke
vlucht; verwondingen als gevolg van een
val van een berg kunnen pas veel later
in een Turks ziekenhuis worden behan
deld; twee medevluchtelingen bereiken
nooit de Turkse grens, ze worden al eer
der door wolven verscheurd. Ammir be
reikt een vluchtelingenkamp, waar nog
tachtig andere Iraniërs verblijven. Maar
Turkije verleent geen asiel aan Iraanse
vluchtelingen, ze worden gedwongen zo
snel mogelijk het land weer te verlaten.
Ammir komt uiteindelijk in Istanboel
terecht en slaagt er in negen maanden in
Turkije te blijven. Van de tachtig Ira
niërs die in het vluchtelingenkamp ver
bleven, worden er zesenvijftig door Tur-
kije teruggestuurd naar Iran; ze komen
allemaal om. Twee en een halfjaar gele
den kwam Ammir, na een jaar op de
vlucht te zijn geweest, in Nederland aan.
Omdat hij, naar het oordeel van justitie,
niet kon bewijzen een „gegronde vrees
voor vervolging" te hebben, werd zijn
De vrees voor herkenning leeft bij vele
asielzoekers. Ze zijn op hun hoede want
in elk land kunnen politieke tegenstan
ders hun droom van een veilige toekomst
ruw verstoren.
werden zijn familieleden zodanig onder
druk gezet dat ook zij genoodzaakt wa
ren te vluchten. Ze verblijven ergens in
Soedan. Gemal vloog van Soedan met
een vals paspoort naar Italië om vervol
gens met de trein door te reizen naar
Nederland. Anderhalf jaar geleden meld
de Gemal zich bij de vreemdelingen
dienst en diende een aanvraag voor asiel
in. Vrouwe Justitia heeft tot op de dag
van vandaag nog geen besluit op dat
verzoek genomen.
Onzekerheid
De contacten met achtergebleven vrien
den en familieleden zijn schaars, verlo
pen moeizaam en zijn altijd oppervlak-;
kig. Een uitvoerige brief schrijven brengt
altijd gevaren voor de geadresseerde met
zich mee. Zo er al brieven worden ge
schreven dan wordt daarin altijd een po
sitiever beeld van de situatie geschetst
dan het in werkelijkheid is. Immers, de
achtergebleven familie heeft meer baat
bij het bericht dat het hun gevluchte
zoon of broer goed gaat. Maar veel
vluchtelingen hebben helemaal geen
contact met familie of vrienden. Ze kp'n-
nen in een vreemd land de situatie thuis
alleen van een afstand volgen, hopend
op het tijdstip waarop de situatie zoda
nig is dat ze kunnen terugkeren. Erkende
vluchtelingen hebben vrijwel alle rech
ten van de „gewone" Nederlander.
Asielzoekers daarentegen leven jarenlang
(vijf jaar is geen uitzondering) in een
slopende onzekerheid met in het achter
hoofd altijd de gedachte dat ze Neder
land weer uit gestuurd kunnen worden.
Bewijzen dat er een gegronde vrees voer'
vervolging was, is een onmogelijke opga
ve. Intussen kunnen ze in Nederland
vrijwel niets doen. Ze krijgen een bij
standsuitkering, krijgen geen werkver
gunning en hebben geen geld om te stu-1
deren. Om de verveling te doorbreken 1
„mogen" ze zich elke week een keer bij
de politie melden om aan te tonen dat
ze niet zijn gevlucht.
DICK LANING
Een unieke vondst. Raven: „We belden
onze baas in Jeruzalem, maar die was
doodsbang om er aan te beginnen. Zo'n
opgraving en de conservering kosten
miljoenen. Aan de andere kant bestond
het risico dat mensen illegaal aan het
graven zouden gaan en dat zou een
ramp worden. Als we niet nu zouden be
ginnen, zouden we de ontdekking ge
heim moeten houden tot het water weer
zo hoog kwam te staan dat de vindplaats
overspoeld werd".
Het was een dilemma waarmee de ar
cheologen niet lang hoefden te worste
len. Raven: „Probeer in dit land maar
eens iets geheim te houden. Dat lukt
zelfs niet als het om atoombommen
gaat. De volgende dag stond het hele
verhaal dus al in de krant. Helemaal in
de trant van: De boot van Jezus is ge
vonden".
Het werd een hele hysterie. Al snel arri
veerden bij Kieboets Ginossar ultra-or
thodoxe joden met spandoeken om te
gen het opgraven van „De boot van Je
zus" te protesteren. Langs de oevers van
het Meer van Galilea ging de mare dat
er een boot met gouden munten was ge
vonden en vanuit Tiberias kwamen
mensen met schoppen om 'een kans te
wagen. Raven en zijn team begroeven
's nachts her en der langs het strand
stukken hout om illegale zoekers op een
dwaalspoor te brengen.
Voor de broodnuchtere Westfries ging
het allemaal wat te ver. „Het ministerie
van toerisme ging de vondst ook al ver
kopen als de „Jezusboot" en binnen drie
dagen stond er een hele buslading eski
mo's bij de vindplaats. Het waren chris
tenen, ik heb nog een visitekaartje van
ze. Journalisten belden op met vragen
als: „Kunnen er wel dertien mensen in
de boot?". Ze bedoelden natuurlijk Jezus
en zijn discipelen. Van het begin af aan
was het een relikwie, het maakte niet uit
wat je er wel van zei".
