leiden maakt groene ring rond binnenstad
iirstim is wat teruggetrokken
£IDEN OMGEVING
Ccidóe Soman t
STRAKS WANDELING MOGELIJK DOOR
SROENGORDEL OM HISTORISCHE STADKERN
ZATERDAG 20 DECEMBER 1986 PAGINA 13
Rechts: Bij het
Ankerpark is
duidelijk de vorm
van de oude
stadsveste te
zien.
itËIDEN Leiden wordt
epeds mooier. Na een in-
isief restauratiepro-
[amma, waarbij veel his-
ische panden, kerken,
iorten en bruggen wer-
;n verfraaid, straten op
knapt en vaak fleurige
:uwbouw de plaats in-
m van krottenwijken,
nu de beurt aan het
[oen in de Leidse bin-
nstad. Verschillende
jrkjes werden reeds
ingelegd, maar er ko
en er nog meer. Plan-
;n hiervoor liggen
van die plannen geeft
Irm aan de al oude wens
gin de gemeente om langs de
^torische stadsveste, dus
nnen de singels, een zoveel
pgelijk gesloten groengordel
realiseren. Achterliggende
Jdachte is om in de toekomst
jor deze groengordel een
indelroute aan te leggen,
iardoor de toeristische aan-
Akkelijkheid van de stad
Hg meer wordt verhoogd,
jdens die rondwandeling
?(n een goed beeld ontstaan
Pn de specifieke kenmerken
'f|n de oude stadsveste door-
jt de route loopt langs geres
oneerde stadspoorten, ka
rakteristieke bolwerken, his-
ische molens, eeuwenoude
en en vele oude en nieu-
bruggen.
directies Groen en Open-
•e Werken van de gemeen-
zijn al geruime tijd bezig
i deze wens, die al vanaf
jt begin van de jaren zeven-
dateert, gestalte te geven.
idwerkelijke rondwande
door het groen is echter
niet mogelijk. Maar daar
irdt aan gewerkt,
jn groot deel van de groen-
rdel werd reeds gereali-
■rd door de aanleg van het
ikerpark langs de Zijlsingel,
Huigpark achter het
idsbouwhuis, het Katoen-
kje eveneens langs de Zijl
gel, het parkje De Put bij
J Morspoort, het groengebied
id Molen de Valk en het
imbrandtpark bij de Wed-
iteeg. Van oudsher dateren
groengebieden en parken
Plantage, Plantsoen, de
Hortus Botanicus en de be
graafplaatsen Zijlpoort en de
Nieuwe Begraafplaats aan de
Groenesteeg. Ook deze groen
gebieden zijn in het verleden
op die oude stadsveste aange
legd.
Over de plannen voor nieuwe
parkjes vertellen het hoofd
van de afdeling Groen, de
heer C. Jochemsen en de chef
van de afdeling Openbare
Werken, de heer W. van
Stigt. In zijn kamer in het
Stadsbouwhuis heeft Jochem
sen enkele grote plattegron
den van Leiden opgehangen.
Op één kaart is de oude stads
veste goed te zien. Om de zo
veel centimeter bulkt een bol
werk de singel in. Donkere
rondjes stellen bomen voor en
gearceerde gebieden geven de
contouren van parkjes aan.
Ook de plaatsen waar nog
parkjes moeten komen zijn
aangegeven. Zoals twee park
jes op het voormalige terrein
van de gemeentereiniging in
het verlengde van het Huig-
park en op het terrein van de
Stadshulpwerf tot aan de be
graafplaats Zijlpoort.
Stadshulpwerf
in het verlengde van het
Huigpark, dat achter het
Stadsbouwhuis ligt, is inmid
dels een begin gemaakt. Het
nieuwe groengebied zal langs
de nieuw gebouwde school
aan de Noorderstraat voeren
en eindigen aan de Hout
markt. Bij de aanleg wordt zo
veel mogelijk gepoogd de
oude vorm van de stadswal
weer terug te krijgen. Veel
gras en een dubbele bomenrij
moeten het vrij strak uitge
voerde parkje verder vorm
geven. In het verlengde van
dit nieuwe parkje, op het ter
rein van de voormalige Stads
hulpwerf, tussen de Oude He
rengracht en de Herensingel,
wordt in 1987 een park aange
legd. Dit park zal doorlopen
tot aan de begraafplaats Zijl
poort. Het zal een parkje wor
den met veel speelvoorzienin-
gen voor kinderen, veel gras
en bomen langs de waterkant.
Het is de bedoeling om langs
de begraafplaats Zijlpoort een
voetpad aan te leggen tot aan
de Haven. Besprekingen hier
over met het bestuur van de
begraafplaats zijn nog gaande.
kaart aan de muur. De groen
gordel is van boven af gezien
nagenoeg rond. Echt te be
wandelen is de route voorlo
pig nog niet. Hier en daar zal
men even naar de overkant
van de singel moeten. Voorlo
pig moet dat zelfs nog vaak,
maar als de plannen door
gaan om op verschillende
plaatsen voetpaadjes aan te
leggen, kan men er wel wan
delen.
„Laten we beginnen bij de
Plantage en het Plantsoen"
stelt Jochemsen voor. „Die
parken bestaan al lange tijd
en weet iedereen te vinden.
Beide parken werden in 1853
in het kader van de werk
voorziening aangelegd. Ook
deze parken liggen op de oude
stadswallen. Het Plantsoen is
echt prachtig door zijn grote
verscheidenheid aan boom-
en plantensoorten. Vooral nu,
in de herfst, is het er erg
möoi. Om dit park nog aan
trekkelijker te maken wordt
er over gedacht om bij de vo
lière, bijvoorbeeld een thee
huis te realiseren".
Vanuit het Plantsoen kan de
route vervolgd worden via de
Jan van Houtkade en Boisot-
kade. „Hoewel dit stuk niet
bepaald een echt park is, ge
ven de hoge karakteristieke
bomen het wel een groen aan
zicht. Het is daar ook aange
naam wandelen. De voorna
me huizen en karakteristieke
gevels aan de Zoeterwoudse-
en Witte singel zijn een aan
genaam gezicht", aldus Jo
chemsen.
Sterrewacht
Aan het einde van de Boisot-
kade moet men voorlopig
even via de Vreewijkbrug het
water van de Witte Singel
oversteken. Het groene gebied
van de Sterrewacht is nog
niet voor iedereen toeganke
lijk. Wel is de directie Groen
van plan om in de toekomst
een wandelpad door dit ge
bied aan te leggen in de rich
ting van de Hortus. Dit zou
dan 's nachts afgesloten kun
nen worden. Overleg hier
over met de universiteit moet
echter nog plaatsvinden.
Een volgend mooi groenge
bied is natuurlijk de Hortus.
Voor 2,50 gulden kan een ie
der deze bijzondere botani
sche tuin in. De ingang van
de Hortus is echter aan het
Rapenburg en hoe deze tuin
ingepast moet worden in de
wandelroute is nog niet hele
maal duidelijk. Dus wordt de
route nog maar even via de
Witte Singel vervolgd.
Voorbij de Hortus prijkt de
nieuwbouw van de universi
teit. Langs de waterkant zijn
verschillende planten en
boompjes aangelegd en over
enkele jaren zal ook dit be
bouwde stuk een groen aan
zien hebben. Niet echt groen,
maar wel een aardig pleintje,
met een jeu de boules-veldje
en enkele bomen, is het Arse
naalplein op het Doelenter
rein. Dit komt men in het
verlengde van de universitai
re nieuwbouw tegen. Vanaf
de Witte Singel zijn vervol
gens de privé tuinen aan de
achterzijde van de Rem-
brandtstraat te zien.
Dit gebied is nog niet open
baar, maar de directies Groen
en Openbare Werken zouden
daar ook graag een paadje
willen aanleggen. Aan het
einde van dat voetpad, tussen
de Noordeindeschool en de
tuinen van de Rembrandt-
straat is verder een parkje ge
pland. Via een reeds bestaan
de poort komt men dan op het
Noordeinde terecht.
Aan de overkant van het
Noordeinde loopt de groen
gordel verder via Rembrandt-
parkje, over Rembrandtbrug
naar het parkje De Put achter
het wachtgebouw van de
voormalige Morspoortkazer-
ne.
„De Rembrandtbrug en de
Morspoort zijn fraaie beziens
waardigeheden, die natuurlijk
mooi in zo'n wandelroute pas
sen. Het bolwerk met de mo
len aan het einde van de
Rembrandtbrug laat de oude
stadsveste weer goed zien.
Voorbij De Put komen we in
het gebied van het Rijksmu
seum voor Volkenkunde.
Deze tuin heeft nog een beslo
ten karakter, maar het is de
bedoeling om er in de toe
komst een meer openbare
voorziening van te maken. Zo
zijn er plannen om een brug
getje aan te leggen over de
Morssingel, zodat een extra
toegang wordt verkregen tot
het terrein. Plannen om de
huidige ingang van het mu
seum aan de Steenstraat op
nieuw in te richten en aan te
kleden met volkenkundige
elementen is al in een verge
vorderd stadium. Het museum
zou daardoor aan deze entree
zijde meer gezicht krijgen. Er
zijn plannen om daar een aar
dige zitgelegenheid en een po
dium te maken, waar volks
muziek gespeeld kan worden.
Ook dit zou het toeristische
aspect van zo'n groengordel
ondersteunen en we verwach
ten voor deze plannen dan
ook zeker subsidie", aldus
Van Stigt.
Molen de Valk
Aan de overkant gaat de
groengordel verder langs de
horecagelegenheid Amicitia
tot aan Molen de Valk. Ook
hier is men voornemens om
tussen Amicitia en de water
kant van de Rijnsburgersingel
een voetpad aan te leggen tot
aan het verzetsmonument bij
Molen de Valk. Voorbij de
molen komt dan een wat min
der aantrekkelijk groen stukje
van Leiden. „Langs de wo
ningen op het terrein van de
Leidse Brood Fabriek, staan
nog wel bomen, maar bij het
Energiebedrijf Rijnland is he
laas erg weinig groen te ont
dekken. Daar zal dus nog wel
het een en ander aan voorzie
ningen moeten komen. Maar
echt aantrekkelijk zal het
nooit worden of je moet dit
stukje Leiden beschouwen als
een typisch oud-steeds indus
triegebiedje. Voorbij deze
steenmassa komt men weer in
het Huigpark en via de nieuw
aan leggen parkjes op de ter
reinen van de gemeentereini
ging en de stadshulpwerf
komt men bij de begraafplaats
Zijlpoort", zegt Jochemsen
terwijl hij met zijn vinger
langs de plattegrond gaat.
„Aan de overkant van de Rijn
ligt vervolgens het Anker-
park. Dit is alleen via de Ha
venstraat of de singel te berei
ken. Op de plaats van het An
kerpark stond vroeger de
Grofsmederij. Herinnering
aan deze fabriek, die in 1976
werd gesloten, is het grote ij
zeren anker dat in het park
ligt. Vandaar ook de naam
van dit park, waarbij de con
touren van de oude stadsveste
wel heel goed zichtbaar zijn.
Het groene talud, dat zo'n vier
en een halve meter boven het
water uitstijgt, heeft vooral
vorm gegeven aan dit strak
aangelegde park. Na het An
kerpark komt weer een steen
kolos. Ditmaal van de meelfa
briek. De rijnaken, die daar
soms drie dubbel aangemeerd
liggen maken echter veel
goed. Zoveel grote schepen
midden in de stad is een fraai
gezicht", aldus het hoofd van
de afdeling Groen.
Katoenparkje
Voorbij deze fabriek wordt de
groene zone weer voortgezet
bij het Katoenparkje. Op deze
plaats stond vroeger het Ne
derlands Drukkerij Bedrijf.
Het parkje werd aangelegd,
nadat dit bedrijf in 1979 uit
Leiden vertrok. Tegen het
parkje ligt tenslotte de Nieu
we Begraafplaats: een werke
lijk zeer fraai sluitstuk van de
rondwandeling, die bij de
Plantage begon.
De Nieuwe Begraafplaats tus
sen Groenesteeg en Zijlsingel
is wel het allermooiste stukje
groen van het hele traject en
werkelijk zeer bijzonder. Het
is dan ook niet voor niets dat
deze bergraafplaats onlangs
tot monument werd ver
klaard. Een novum in monu-
mentenland, want nog niet
eerder viel een begraafplaats
deze eer te beurt. Wie het
hekje van de begraafplaats
opent, vindt er een idyllische
plek, waar klimop en andere
planten veel grafstenen heb
ben overwoekerd. Stenen mo
numenten zijn scheef gezakt
en hebben de kleur van de
omgeving aangenomen.
Knoestige oude en zeldzame
bomen hebben zich in deze
rustige omgeving ten volle
kunnen ontwikkelen en han
gen zwaar en laag over de
overwoekerde paadjes. Tussen
klimop en soms hoog gras
staan geroeste maar sierlijk
gevormde grafhekjes, die ver
loren tussen het groen lijken
te staan.
Vroeger lagen er vele be
graafplaatsen op de stadswal
len. Hierdoor bestond ook
toen de stadsveste voorname
lijk uit bomen en planten.
Van al deze begraafplaatsen
zijn alleen nog de Rooms-Ka-
tholieke begraafplaats Zijl-
Koort en de Hervormde zoge
eten Nieuwe Begraafplaats
over. Op deze begraafplaatsen
staan eeuwenoude bomen.
Door hun ouderdom vormen
zij de „natuurlijke" groenge
bieden in de gordel. Door een
groene cirkel te realiseren op
de voormalige verdedigingsli
nie van de stad wil de ge
meente een bijdrage leveren
een de levendigheid in de stad
en haar aantrekkelijkheid
verhogen.
SYLVIA VAN LEEUWEN
kelijks verschijnt in de Leidse 'Courant de rubriek
ond zoekt huis". .In deze rubriek wordt een hond (of
ns ook wel een kat) beschreven, die in het asiel ver-
jft. De in deze rubriek beschreven dieren zijn óf gevon-
óf door hondenbezitters naar het asiel gebracht. Ze
rden om uiteenlopende redenen afgestaan, vaak begrij-
ijke, maar soms ook volslagen onzinnige. De in „Hond
kt huis" beschreven dieren zijn alle gezond, hebben een
rmenkuur ondergaan en zijn volledig ingeënt. Tegen be
ing van 95 gulden (inclusief dierenpaspoort) en 45 gul-
i voor katten zijn ze af te halen. Dit geld komt ten goe-
aan zwerfdieren. Adres: Nieuw Leids Dierenasiel, Bes
laan 6b, Leiden, tel. 411670. Geopend: di-vr 10-12,14-17 u;
10-12,14-16 u, zo en ma gesloten.
Links: Het
Plantsoen is echt
prachtig door
zijn
verscheidenheid
aan bomen- en
plantensoorten.
IJ poes van deze week is een
bft teruggetrokken type. De
aps is drie en een half jaar
i# en haar naam is Kirstim.
1 Ikwam enkele maanden ge
len in het asiel terecht,
ir zit ze nu in haar hokje
kijkt uit naar een nieuwe
Maar omdat Kirstim
[al verlegen is en niet en-
•usiast naar iedere bezoeker
tip het Leids Dierenasiel toe-
t, wordt ze niet direct op-
ifaerkt.
is Kirstim een hele lieve
Ze moet alleen een tijdje
kans krijgen om te wen-
Mensen die haar willen
lillen of zelfs willen aanha
len, krijgen daarom direct een
haal van Kirstim. Maar laat
men haar gewoon een beetje
haar gang gaan en wordt ze
niet opgetild of aangehaald,
dan zal ze na een tijdje uit
zichzelf contact zoeken. Dan
is de kans zelfs aanwezig dat
ze eens op schoot springt.
Maar dat zal ze alleen doen
als ze zich helemaal op haar
gemak voelt en daar kan best
een flinke periode overheen
gaan.
Kirstim is een cyperse poes
met bruine en witte vlekken
in haar gestreepte vacht. Ze is
gesteriliseerd. Kirstim gaat
over het algemeen haar eigen
gang. Ze houdt alleen niet
van bemoeizucht. Ze moet
echt met rust gelaten worden
en men moet het geduld kun
nen opbrengen om Kirsten
zelf te laten bepalen wanneer
ze naar iemand toe komt. Dat
is soms moeilijk en daarom is
het beter als Kirstim niet in
een gezin komt met kleine
kinderen. Die zullen dat ge
duld niet op kunnen brengen
en het risico dat Kirstim haar
nageltjes dan in zo'n kind zet
is niet denkbeeldig. Omdat de
poes zo zelfstandig is en waar
schijnlijk nooit een schootpoes
zal worden, zou een ruim huis
met eventueel een tuin wel
fijn voor haar zijn. Op die ma
nier heeft ze een beetje de
ruimte om zichzelf te verma
ken.
Joris
De hond van vorige week, Jo
ris, de tien jaar oude bastaard
keeshond, zit nog steeds in
het asiel. Het feit dat iedereen
in het asiel zo gek was van de
hond, heeft de mensen er ze
ker van weerhouden hem er
weg te halen. Maar dat is on
terecht. Want in het asiel wil
iedereen het beste voor de
hond en dat is toch een nieu
we baas voor Joris.
Kirstim heeft geduld nodig.
