na ie
Nr.49
Kruiswoordraadsel
1
'CcidócGouocmt
ZATERDAG 13 DECEMBER 1986
Oplossing vorige puzzel
jSGQüiaiasHosagH n
■.•I ud y a H n
liissjfiaassaa Earaaan
3B9SI9EIB9
jaasci uisaaiaaHGiB
3 ana H
aaaaiiiaa ^rasiraiisi
a a a aar
De prijswinnaars van puzzel nr. 48 zijn:
Christine Wolters, Zuidweg 9b,
2375 AP Rijpwetering.
De prijzen worden binnen drie weken
per cheque toegestuurd.
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 49 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
HORIZONTAAL:
1. Beroep.
8. Kind dat men ten doop
gehouden heeft.
15. Halfedelgesteente.
16. meubelstuk.
18. Opsporingsapparatuur.
19. Snoer om papieren aan te
rijgen.
20. Zijn natuurlijke kleur
hebbend.
22. Toespraak.
23. Moed, durf.
24. Patroon waarnaar iels
gemaakt wordt.
25. Zot.
27. Telwoord.
28. Eerstkomende (afk.).
29. Kunststijl.
31. Bont van zeker
35. Begrip.
37. Hoogste punt.
39. Land in Europa.
42. Oogholte.
43. Spaanse munt.
45. Kleefstof.
46. Kreet.
48. Stoot.
49. Water doorlatende.
50. Ogenblik.
51. Sleepnet.
52. Vaartuig.
53. Scheepsmaat.
54. Bron.
55. Snijwerktuig.
57. Stevige vogelveer.
59. Gesloten.
61Zeer hard gesteente.
63. Vloeibaar beestevoer.
65. Distilleerkolf.
67. Bittere afgunst.
68. Lans, spies.
70. Staafje om iets te
bevestigen.
71. Laaglij.
73. Europese republiek.
75. Dwingeland.
77. Uiting van kou.
78. Kledingstuk.
80. Vreemde titel.
82. Geheel gevuld.
83. Onbepaald vnw.
84. Gemalen produkt.
86. Blijspel.
89. Stad in Italië.
90. Kaartenboek.
92. Visuil.
93. Nonsens.
94. Volksnaam voor
meningitis.
95. Hoofdpijp v.e. orgel.
VERTICAAL:
1. Compleet.
2. Leer v.h. heldendicht.
3. Vogel.
4. Voorwerp voor het
boodschappen.
5. Hoewel.
6. Standaardmaat bij het
7. Knaagdier.
8. Door, met (Latijn).
9. Knaaglied.
10. Bijwoord.
11. Voertuig.
12. Denkbeeld.
13. Dichterbij.
14. Bak waaruit het vee
17. Energie.
20. Hofpersoon in v
21. Onderricht.
24. Een redelijke ma
buiten gaande.
26. Mannetjeskat.
29. Danspartij.
30. Beroep.
31. Nogmaals.
32. Sporeplant.
34. Javaans orkest.
De twee sleutelwoorden zijn
Postcode Woonplaats
36. Deel v.e. boom.
38. Afdeling v.e. compagnie.
40. Heilig symbool bij
primitieve volken.
41. Boomvrucht.
43. Kaartspel.
44. Zangstem.
Welke twee sleutelwoorden vormen de letters
uit de vakjes 56 81 94 14 2 65 61 22 16 68 en
53 52 17 60 23 85 92 95 27 69?
47. Niet bevestigd.
48. Licht verteerbare spijs.
54 Teken van de dierenriem.
55. Door Apollo met
ezelsoren gestrafte
mytische koning.
56. Vrouwelijk rund.
58. Land in Azië.
60. Stof van cement en
62. Bevroren dauw.
63. Soort schop.
64. Hoofddeksel.
66. Metaal.
68. Grote rivier.
69. Stromend water.
72. Geldstraf.
74. Beweging met de tong
76. Metalen staaf.
77. Vrouwelijk dier.
79. Soort wijnglas.
81. Mager.
85. Snel drogend mengsel.
87. Klap.
88. Eierschaal.
89. Slaghout bij cricket.
91. Senior (afk.).
93. Briefaanhef (afk. Latijn).
Gigantische draaikolken
voor de kust
Gigantische draaikolken, soms meer dan
negentig kilometer in doorsnee, bewegen
zich vöort langs de kust van Noorwegen.
Door hun enorme kracht vormen ze een
probleem voor de scheepvaart en ze be
moeilijken het werk op de booreilanden die
zich vlak voor de kust bevinden. Deze
draaikolken zijn heel anders van vorm dan
de legendarische „Maëlström" bij het
eiland Lofoten in Noorwegen, die in de
fantasiewereld van Jules Veme een over
dreven vernietigende kracht meekreeg. Ze
zijn veel groter en hebben geen duidelijk
herkenbaar centrum, waardoor ze moeilijk
te lokaliseren zijn.
In 1980 werd dit fenomeen voor het eerst
ontdekt, toen milieudeskundigen het water
van het Troll gasveld voor de Westkust van
Noorwegen gingen onderzoeken in verband
met de oliemaatschappijen die daar opere
ren. Thomas McCIimans, professor in de
oceanografie, vertelde dat de draaikolken in
de wetenschap aangeduid worden als anti-
-cyclonische wervelingen. Ze kunnen vrij
plotseling enorme snelheden ontwikkelen
en bewegen zich voort als draaiende en kol
kende rivieren. De maalstromen ontstaan
als gevolg van de toevoer van zoet water
uit de Noordeuropese rivieren. Dit water
stroomt via de Baltische zee en het Skager-
rak naar de Noordzee. Omdat het zoete wa
ter een grotere opwaartse kracht heeft dan
het zeewater draaien de Baltische stromen
in noordelijke richting, terwijl de aarde
daaronder tegengesteld draait.
De golven van de draaikolken kunnen, als
ze in botsing komen met onderstromen,
hoge onvoorspelbare vloedgolven vormen,
waardoor een schip makkelijk kan om
slaan Het is een statistisch gegeven dat dit
al regelmatig scheepsrampen heeft veroor
zaakt, vooral bij rustig weer als de schepen
er niet verdacht op zijn.
Copyright The Guardian
VOYAGER ZAL NEPTUNUS
MINDER DICHT NADEREN
NASA heeft besloten de route van de Vova-
ger 2 naar Neptunus te wijzigen om te
voorkomen dat de ruimtesonde tijdens zijn
nadering van deze planeet in 1989 in moei
lijkheden komt door diens atmosfeer en
dampkringen. De sonde zal nu de top van
de atmosfeer van Neptunus tot op 4.800 ki
lometer naderen. Eerst werd aangenomen
dat de Voyager 2 veel dichter bij zou kun
nen komen, tot een afstand van 1.300 kilo
meter, aldus Ellis Miner, bij NASA belast
met het Voyager project.
De nieuwe route houdt ook in dat de sonde
de maan Triton slechts tot op 39.000 kilo
meter zal naderen en niet tot op 8.000 kilo
meter.
AIDSVIRUS ONTSTOND „PER
ONGELUK"
Een Britse specialist op het gebied van aids,
dr. John Seale, is ervan overtuigd dat het
virus van deze immuunziekte „per onge
luk" is ontstaan tijdens laboratoriumproe
ven met andere virussen. Volgens Seale
probeert de wetenschap dat te verzwijgen.
Hij heeft dit onlangs gepubliceerd, maar de
medische wereld heeft er totaal niet op ge
reageerd. Naar zijn mening is er sprake van
een „samenzwering".
Seale denkt dat het aidsvirus ongewild is
ontstaan toen wetenschappers in een labo
ratorium het virus maedi-visna. dat bij
schapen zwoegerziekte veroorzaakt, met
een onder runderen voorkomend leukemie-
virus trachtte te combineren.
Inmiddels is er toch een reactie op Seale's
theorie gekomen. Een andere autoriteit op
het gebied van aids, dr. Abraham Karpas.
gaf een vernietigend oordeel. Hij noemde
de theorie science-fiction, absurd en zon
der enig medisch of wetenschappelijk be
wijs". Volgens Karpas, die een methode
heeft gevonden om de aanwezigheid van
het aidsvirus bij patiënten aan te tonen, be
schikt de medische wereld over voldoende
solide feiten om zich niet te begeven in
„science-fictionachtige speculaties".
Hij zei dat de genetische structuur van het
virus bekend is en dat er „geen enkel" ver
band met de door Seale genoemde virussen'1*
bestaat. Als je de herkomst van aids wil
zoeken moet je in bepaalde delen van Afri
ka zijn, waar meer dan een miljoen dragers
van het virus leven".
Wereldtitel
Het onlangs gehouden toernooi om het
WK in Groningen was een boeiend eve
nement. Zoals bekend ging de Rus
Alexander Dibman met de titel huis
waarts. In deze aflevering aandacht voor
de gebeurtenissen uit de tweede speel-
week, de zevende t/m elfde ronde. Van
de vijftig partijen die er in dit blok zijn
gespeeld, laat ik er hier twee volgen.
1.33-29 20-24 2.29x20 15x24 3.32-28-
17-21 4.37-32 21-26 5.41-37 11-17 6.39-
33 17-22 7.28x17 12x21 8.44-39 7-12
9.33-28 1-7 10.50-44 10-15 11.31-27 18-
22 12.28x17 24-29 13.34x23 19x28
14.32x23 21x41 15.46x37 12x21 16.40-
34 7-12 17.45-40 6-11 18.39-33 4-10
19.44-39 14-19 20.23x14 10x19 21.33-28
12-18 22.36-31! 11-17 23.39-33 5-10
24.38-32 9-14 25.43-38 18-22 26.47-41
8-12 27.41-36 13-18 28.34-30 19-23
29.28x19 14x23 30.40-34 10-14 31.33-29
2-8 32.38-33 21-27 33.32x21 16x27
34.42-38 8-13 35.30-25 13-19 36.49-43.
Zie het diagram.
Nadat het spel aanvankelijk een nogal
open karakter had is er gaandeweg meer
tekening in de strijd gekomen, met name
in de fase na wits scherpe 22ste zet 36-
31. Door die zet werden de spanningen
opgevoerd wat in het verloop geleid
heeft tot een opsluiting aan wits lange
vleugel. Het gevecht nadert zijn hoogte
punt en de ontknoping volgt verrassend
snel.
IJAJL H
1 H
In de diagramstand deed zwart 36....15-
20? Gespeeld met de bedoeling (t.z.t.)
het strategische veld 24 te veroveren.
Dit plan blijkt echter te hoog gegrepen
en zal zich daarom tegen de zwartspeler
Beter'was al 3Ó...23-28 37.34-30 28x39
38.43x34 3-8 of 3-9 waarna zwart niet
minder staat, maar gewoon goed is
36.... 14-20 37.25x14 19x10 38.29-24 27-
32! 39.37x19 26x37 met kansrijk spel
voor zwart.
37.34-30! 23x34 38.30x39 20-24. Zwart
zet zijn plan door. Andere zetten zijn
niet echt beter, want na bijvoorbeeld
38.... 18-23 kan volgen: 39.39-34 17-21
(op 23-28 is 40.34-29 28x39 41.43x34
19-24 42.29-23 beslissend) 40.33-29!
(aan de actie 40.34-29 23x34 41.33-28
22x42 42.31x22 42x31 43.36x16 heeft
wit na 20-24 niets) 12-18 41.38-33 en
zwart verliest, daar spelen met 3 door
37-32 is verhinderd.
39.39-34! De weerlegging van de zwarte
opzet: tegen de dubbele dreiging 34-29
en 33-28 is zwart zonder verweer. Ver
moedelijk was Koeperman hier van plan
geweest om te vervolgen met 27-32
40.37x28 26x37 41.34-29 22-27 42.29x9
3x14, maar kwam hij te laat tot de ont
dekking dat deze offerwending zou falen
op 43.43-39! 18-22 (of? op 18-23 komt
28-22! enz) 44.48-42 37x48 45.39-34
48x30 46.35x13 met gewonnen spel voor
wit. Er restte zwart dus niets beters dan
39...18-23, waarop volgde 40.34-29
23x34 41.33-28 22x42 42.31x11 42x31
43.36x27 19-23 44.11-6 23-29 45.43-39
34x43 46.48x39 14-19 47.39-34 29x40
48.35x44 19-23 49.25-20 24x15 50.6-1
12-18 51.1-6 26-31 52.27x36 15-20 en
zwart staakte de hopeloze strijd.
R.CLERC-H.KANE
11e ronde WK 1986.
1.33-29 19-24 2.39-33 14-19 3.44-39 20-
25 4.29x20 25x14 5.35-30 18-23 6.50-44
12-18 7.33-29 7-12 8.38-33 14-20 9.40-
35 10-14 10.44-40 1-7 11.30-25 16-21
12.42-38 21-26 13.47-42 4-10 14.49-44
11-16 15.34-30 23x34 16.40x29 19-24
17.30x19 14x34 18.39x30 17-22
19.25x14 10x19 20.31-27 22x31
21.36x27 18-23 22.43-39 15-20 23.45-40
12-18 24.30-25 7-12 25.25x14 9x20
26.40-34 6-11 27.33-28 20-24 28.37-31
26x37 29.42x31 11-17 30.31-26 5-10
31.34-30 2-7 32.41-37 17-21 33.26x17
12x21 34.44-40 10-14 35.46-41 21-26
36.30-25 8-12 37.39-33 7-11 38.48-43
11-17 39.43-39 17-21? Door deze fbutzet
komt zwart in grote problemen. Beter
was 3-8 en na bijvoorbeeld 40.41-36
(ook aan 40.40-34 heeft wit na 17-22
41.28x17 12x21 niets). 17-21 41.40-34
23-29 42.34x23 18x29 heeft zwart niets
te vrezen.
40.40-34 12-17 41.34-30 17-22 42.28x17
21x12 43.33-28 12-17 44.39-34 17-21
45.38-33 3-8 46.28-22! 8-12 47.33-28 24-
29 48.41-36 29x40 49.35x44 23-29
50.44-40 29-33 51.28x39 18-23 52.30-24
19x30 53.25x34 14-20 54.40-35 20-24
55.39-33 23-28 56.32x23 21x41
57.36x47 16-21 58.34-29 en zwart gaf
op.
Quacks en de LTC
We beginnen met een biedprobleempje:
Als oost heeft u in een viertallenwed-
strijd (allen kwetsbaar):
A
8 6
V v
B 9 6
O v
B
v
8 3 2
en uw partner opent met 1 harten. Hoé
luidt uw actie of uw biedplan? (Bepaal
dit voordat u verder leest).
LOSING TRICK COUNT
Wanneer u een aanhanger bent van de
LTC, bent u meer gewaarschuwd dan
wanneer u gewend bent punten te tellen.
U heeft 12 punten en slechts één contro
le. Waar wilt u heen of wat wilt u onder
zoeken? Naar 4 harten of naar 3SA. Op
grond van de LTC heeft u negen ver
liezers en waar pleit dat voor? Voor 2
harten...
Een alternatief is om op grond van al die
vrouwen en boeren („quacks", op z'n
Engels) de mogelijkheden voor 3 SA te
onderzoeken. Als partner een ruitenstop
heeft en het contract in zijn (of haar)
hand gemanoeuvreerd kan worden...
VERANTWOORDE LEUGEN
Op 1 harten biedt u 1 schoppen of 2 kla
ver. Carol van Oppen noemt dat in een
van zijn bridgeboeken „de verantwoorde
leugen", teneinde meer en gerichte infor
matie te krijgen. Anderen noemen dat
een forcing relay.
Wanneer u besluit tot 2 klaver, ant
woordt partner 2 harten (zeskaart), u 2
schoppen, partner 3 ruiten: vierde kleur,
vragend om een ruitenstop. U eindigt
dan in 4 harten. Na 1 harten - 1 schop
pen volgt iets dergelijks. Na 1 harten - 2
harten doet partner een manchepoging,
bijvoorbeeld a
la Feiten (Nieuw-Amstel-
veens):
WEST
OOST
1 H
2 H
2 S 1)
2 S 2)
3 H 3)
1). Relay, geen korte kleur, mogelijk een tweede
2). Vierkaart harten.
3). Algemene poging of: schoppen als tweede
kleur.
Hoe u het ook wendt of keert, u krijgt
altijd de bal toegespeeld. Daarom beëin
digen we dit moeilijk oplosbare pro
bleem maar en gaan we over tot het uit
spelen, want iedereen eindigt - hoe dan
ook - toch in 4 harten.
WEST
V 10 3
Q A H 8 5 4 2
«54
A 6
OOST
A-8 6
7 V B 9 6
O V B
V 8 3 2
U verhuist van oost naar west en ont
vangt van noord de uitkomst van kla
verboer - klein - klein - aas. U bent er
inmiddels achter dat u met deze start al
vrijwel geen schijn van kans meer hebt,
dus moet u geen twee down gaan, want
dat kan 2 impen kosten. U zult twee
keer troef moeten trekken en op de twee
de troef speelt zuid ruiten 8, een schop
pensignaal (Lavinthal). Hoe speelt u ver
der? (Maak een speelplan alvorens ver
der te lezen).
MINIEME KANSEN
Als u noord nu eens kon verleiden om
schoppen in te spelen? Zijn er dan kan
sen? Ja hoor, kijk maar hoe het in de
praktijk ging, na klaverstart en tweemaal
troeftrekken:
B 5 4
V 10 3
o A 9 3 2
B 10 9 4
N
V 10 3 N A 8 6
7 AH 8 5 4 2 wo °VB96
O 5 4 7 OVB
j, A 6 V 8 3 2
H 9 7 2
O 7
O H 10 8 7 6
iH75
4. klaver 6-9-3-7
5. schoppen 4-aas!-2 -3
6. klaver 8- heer! -troef-4
7. harten naar tafel
8. klaver vrouw (west ruiten weg)
9. schoppen, waarna schoppenvrouw goed is
voor de tiende slag.
Een in alle opzichten instructief spel. Over
het bieden hebben we het al gehad, over het
spelen ook. Voor het tegenspel is het be
langrijkste moment de derde slag: wat moet
zuid signaleren? Ruiten of schoppen of
niks? Het signaal met ruiten 8 was in de
praktijk misleidend en wel misleidend met
een dubbele bodem:
a. Informatief t.o.v. partner: als je aan slag komt,
speel dan schoppen in!
b. misleidend t.o.v. de leider: als je ruiten wilt
gaan snijden, kan ik je nu al vertellen dat de
heer mis zit.
Het gevolg kent u: NZ zetten een uitvoerige
campagne op poten met als resultaat dat de
leider een onmaakbare manche binnen
haalt. Zuids ruiten 8 was te grof, maar dat
neemt natuurlijk niet weg dat noord alvo
rens schoppen te switchen best (lees: abso
luut!) ruitenaas op tafel had kunnen leggen:
„Partner, dit is mijn laatste bijdrage aan
het (mogelijk) down spelen van dit con
tract. Doe daar je voordeel mee!" Als zuid
dan op ruitenaas alsnog positief had kun
nen signaleren, was er met ruiten vervolgd
en had zuid na ruitenheer binnen te hebben
gekregen klaverheer moeten naspelen om 4
harten alsnog down te krijgen, want met
ruiten of schoppen na had west 10 slagen
kunnen maken. Het blijft een wonderlijk en
wonderschoon spel.
Correpondentie: p/a Léharstraat 10, 2162
AC Lisse.
Lithografieën op
zegels van VN
Met als thema 40 Jaar WFUNA zijn
drie postzegelblokjes van de Verenigde
Naties uitgebracht. Elk van de blokjes,
bestemd voor de drie vestigingen van de
Verenigde Naties: Genève, New York en
Wenen, omvat vier postzegels. De
WFUNA behartigt de belangen van or
ganisaties op cultureel gebied, werkzaam
in de landen die aangesloten zijn bij de
V.N. De Postzegels tonen lithografieën
van beroemde kunstenaars. Hieronder
de naam van de kunstenaar en de waar
de van de zegels.
Voor de vier zegels voor Oostenrijk: Eli
sabeth von Janoto-Bzowski, West-Duits-
land (4 sch); Ernst Fuchs, Oostenrijk (5
sch); Victor Vasarely, Frankrijk (6 sch)
en Wolfgang Hutter, Oostenrijk (7 sch).
Voor New York: Edna Hibel, V.S. (0,22
c); Salvador Dali, Spanje (0,33 c); Dong
Kingman, V.S. (0,39 c) en Chaim Gross,
V.S. ((0,44 c). Voor Genève: Benigno
Gomez, Honduras (0,35 fr); Alexander
Calder, V.S. (0,45 fr); Joan Miro, Spanje
(0,50 fr); Ole Hamann, Denemarken
(0,70 fr).
Het uitgifte-programma van de V.N.
wordt op 30 januari geopend met voor
elk van de drie vestigingsplaatsen een
zegel van Trygve Lie (1896-1968), de
Noorse eerste secretaris-generaal der
V.N., van 1946 tot 1953. Verder zal op
die datum de serie gebruikszegels voor
de Zwitserse vestiging worden aangevuld
met zegels van 0,90 en 1,40 fr.
De Noorse PTT heeft vorige maand
twee nieuwe postzegelboekjes „Glas-in-
iêè&k NOREG 2 IÖ
iiiiiiiiiimiiiiiÉiHii
RGE 4QQ
loodvensters" uitgebracht. Het eerste
boekje omvat tien zegels in de waarde
van 2,10 kr. Op deze zegels krijgt men
een beeld van bisschop Olav Kyrre, die
het bisdom Nidaros instelt. Het tweede
boekje heeft als inhoud tien zegels in de
waarde van 2,50 kr. Op deze zegels ziet
men een raam in rezetvorm met de
naam „De koning en de boer te Sul".
Deze glas-in-loodvensters zijn te zien in
de kathedraal van Nidaros in Trond-
heim. Het ontwerp voor de zegels is van
Henry Wolde.
Het Internationale Vredesjaar was aan
leiding tot uitgifte van een postzegel van
15 kr. in de kleuren oranje, groen en
blauw. De zegel toont enige duiven in de
vlucht, naar een ontwerp van Knut Lök-
ke-Sörensen.
Eerder verscheen in Noorwegen een mi
niatuurvelletje met vier postzegels (2,50
XA 1 kr.). Hoofdthema is het arbeidsle
ven. in dit geval de papierindustrie. De
zegels, inclusief het randschrift, geven
dan ook een beeld van deze industrie.
Op de eerste zegel het lossen van de
boomstammen en het aan snippers scha
ven. Op de tweede de kokerij, waar de
snippers worden omgezet in cellulose,
welke cellulose daarna gewassen en ge
bleekt wordt. Hoe het houtpulp naar de
fabriek wordt gepompt om daar te wor
den verwerkt is te zien op de derde ze
gel. Op de vierde zegel: het papier wordt
over metalen trommels geleid om ge
droogd te worden en op rollen gewon
den. Het velrand toont een vrachtwagen
die met bomen wordt beladen en een
vrachtauto, beladen met rollen papier op
weg naar de drukkerij. Het ontwerp
werd vervaardigd door Fredrik Mathe-
son.
Jubilea van beroemde personen betreft
een serie van vier zegels. Op een zegel
van 2.10 Nkr. ziet men het portret van
de zendeling Hans Paulson Egede, bijge
naamd De Apostel van Groenland. Zijn
afbeelding is gebaseerd op een oud schil
derij, afkomstig uit de kerk van Vagan
in Nordland. De achtergrond wordt ge
vormd door een oude kaart van Groen
land en Noorwegen. Een zegel van 2.50
kr. toont de dichter Herman Wildenvey.
Hier wordt de achtergrond gevormd
door een van zijn gedichten, dat gebei
teld staat in een rotswand in de buurt
van het zeemanshuis te Stavern. Vervol
gens het portret van de dichter Tore Or-
jasaeter (3.00 kr.). Als achtergrond hier
een oude bergkast uit Skjak. Als vierde
Engebret Soot (4.00 kr), ingenieur en
vooral bekend door de aanleg van kana
len. Op de achtergrond de sluizen van
Orje.
Olympiade
De Olympiade werd dit jaar in Dubai ge
houden. Uiteraard was het daardoor onmo
gelijk dat een Israëlisch team zou deelne
men. Campomanes, de FIDE-president,
had daarmee gegokt op zijn herverkiezing.
Zouden de meeste belangrijke landen de
Olympiade boycotten dan was zijn herver
kiezing in gevaar gekomen. Als echte Hol
landers stonden wij weer vooraan om onze
mening te geven, maar helaas bijna nie
mand volgde. De Olympiade werd organi
satorisch en sportief een groot succes, zodat
we weer vier jaar met Campomanes opge
scheept zitten; afwachten wat er de komen
de periode voor vreselijks voor de schaak
wereld wordt gedaan is het enige wat ons
nu nog rest. Zelden is de Olympiade, met
Russen erbij, zo spannend geweest. Het.
leek alsof de Sovjets, met Kasparov, Kar-
pov, Sokolov, Joesoepov en Vaganjan ster
ker waren dan ooit. Door het gedeeltelijk
falen van Karpov, Sokolov en Vaganjan
kwamen de Britten en de VS dichtbij een
overwinning. In de laatste ronde moest
Rusland het zeker niet zwakke Polen met
4-0 verslaan om Engeland een half puntje
voor te blijven! Voor de Engelsen een desil
lusie, want ook zij wonnen in de laatste
ronde met 4-0.
In de volgende partijen zien we de Engelse
spelers in topvorm aan het werk.
M. CHANDLER-R. VAGANJAN
Frans.
I.e4 e6 2.d4 d5 3. Pc3 Lb4 4.e5 b6 5.a3
Lf8.
Niet goed is 5...Lxc3+ 6.bxc3 La6 7.Dg4 en
zwart moet zijn stelling ernstig verzwakken.
6.Pf3 Dd7.
Zwart wil met La6 wachten tot Lfl ge
speeld heeft. Candler heeft daar iets op be
dacht, wat hij al gedemonstreerd heeft in
Met het plan de loper via c2 weer in het
spel te brengen.
Misschien dat deze manoeuvre de zwart-
spelers doen besluiten niet meer te wachten
met La6.
8...La6 9.Pe2 h5.
De beste manier om te ontwikkelen. Na
9...b5 10.Lb3 c5?! Il.dxc5 Lxc5 krijgt wit
het belangrijke veld d4 in handen; hetzelfde
geldt voor veld e4 na 9...Lb5 10.Lb3 Lc4?!
11 I xc4 dxc4
10.0-0 Ph6 11. Tel Lel 12.c3 g6 13.Pf4
Pf5 14.Ph3 Lb5 15.Lc2 c5 16.Lg5 Pc6
17.Lf6!
Hiermee wordt de stelling, voor zwart te
vroeg, geopend.
17...Tg8 is nu niet goed mogelijk vanwege
18.Phg5 met de dreiging Lxe7 gevolgd door
Ph7.
17...Lxf6 18.exf6 Dd8?
De pointe van de witte opzet is dat zwart
hier geen tijd voor heeft. De beste verdedi
gingskans was 18...0-0-0, hoewel wit ook
dan, na bijv. 19.Phg5, goed blijft staan.
19.dxc5 bxc5 20.Pf4 Dxf6 21.Dxd5!
Vermoedelijk had Vaganjan alleen rekening
gehouden met 21.Pxd5 Dd8, waarna het
nadeel nog wel meevalt.
21...Tc8 22.Dxc5 a6 23.a4 Pce7.
dl^l
BAH
AH HAHAHj
HA® B%BA
AH H H
H O fl£B
OLAB' OAO
nmm a* met
Bi H B3
Dit geeft wit de gelegenheid tot een dave
rende slotzet.
24.Pd5Ü
ZAPATA (Columbia)-NUNN
Spaans.
I.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 Pf6
5.0-0 Le7 6.Tel b5 7.Lb3 0-0 8.a4 Lb7
9.d3 Te8 10.Pg5?!
Met het plan lö...Tf8 11.PB, waarna zwart
een mindere zet moet doen om op winst te
spelen.
10...d5! ll.exdS Pd4.
Na ll...Pxd5? volgt een bekend soort com
binatie: 12.Pxf7! Kxf7 13.DB+ Ke6 14.Pc3
Pcb4 15.d4 met een beslissende aanval.
12.La2?!
Dit geeft zwart een te grote ontwikkelings-
voorsprong. Na het betere 12.Txe5 Pxb3
13.cxb3 Pxd5 heeft zwart overigens ook een
prachtige compensatie voor de pion.
12...Pxd5 13.Txe5 Lxg5 14.Lxg5 Dd7
15.Txe8+ Txe8 16.Pd2.
Er dreigde 16...Pxc2 17.Dxc2 Tel mat.
16...Pb4 17.Lbl.
Na 17.c3 Pe2+ IS.Kfl Pxa2 19.Txa2 Lxg2+
wint zwart net zo als in de partij.
17...Pe2+ 18.KH Lxg2+! 19.Kxg2 Dg4+
20.Khl Pg3+.
Wit geeft het op.
Al
O
B
A
*1
9
De opgave luidde: wit speelt en wint.
1KB! c6 2.Kf4 c5 3.Ke4! Ke8 4,Kd5 Kd7
(4...d3 5.Ke6 of 4...KI7 5.Kd6 d3 6.Kd7)
5.Kc4! Ke8 6.Kxc5! d3 7.Kd6 Kf7 8.Kd7 en
wit wint.
Correspondentie-adres: Leo Hofland,
(C.Fockstraat 113, 2613 DE Delft.
