Nr.48 - Cryptogram
:cs!Ai
'Ceidae Sou/tont'
Oplossing vorige puzzel
De prijswinnaars van puzzel nr. 47 zijn:
Mevr. E. van Rij-Favier, Oxfordlaan 27,
2314 EB Leiden.
Mevr. Olierook, Lindelaan 10, 2391 AS
Hazerswoude.
De prijzen worden binnen drie weken
per cheque toegestuurd.
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 48 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
HORIZONTAAL:
1. Gaf de arts je een injectie ondanks zijn slechte
handschrift?
8. Mogelijkheid tot verbetering die voor een bewo
ner van het hoge Noorden geen 100% resultaat
geeft?
10. Die bangheid ontstaat als strategen niet teer
zijn!
11. De grootvader van de operator spreekt ons toe.
12. Kent pa 'n slager die zo'n grassoort kweekt?
13. Langzamerhand werken ze allemaal bij de gene
rale staf!
15. Wagen van slechte chauffeurs?
18. Het is volgens mijn aanstaande heel goed dat
het niet brandt!
20. Naar de letter komt de valschermspringer nog
terug.
22. Het dier van vader wordt geslacht.
24. Dit is gelijk uit de etalage te halen.
26. De kampioen maakt er naam mee!
27. Bewijs dat de vergunning kort geleden is afgege
ven?
28. Vrouwelijk familielid van een spook?
VERTICAAL:
1. Belust op stoeien?
2. Gebroken stuk?
3. Zij is naar een ander land vertrokken om niet
mager te worden.
4. Wandelt hij naar boven om er wat van te krij
gen?
5. Ook met lever erbij beslist geen vloeistof die
men graag drinkt!
6. Made die 'n regeling in de war stuurt.,
7. Men gebruikte de maaltijd op proef om een ge
tuigschrift te krijgen.
9. Is de steward niet te weerbarstig?
14. Hecht men er niet aan dat een roofdier pittig
wordt?
16. Toon wat berouw bij het telen van graan!
ZATERDAG 6 DECEMBER 1986
Naam
Adres
Postcode Woonplaats
17. Zij zorgt dat er van een aal niets overblijft.
19. Ton die niet bestand is tegen een ruwe behande
ling?
20. Van deze aardappel kan men een troep maken!
21. Neemt vader iets te veel wit tussen de getypte
woorden?
23. Een hele kluif voor een leegloper!
25. Vindt u zowel in Nepal als in Europa.
Hommage aan de vrouw op
Duitse postzegels
Van 27 tot 30 december wordt in de
Northgohal in Noordwijk de postzegel
tentoonstelling „Nophilex '86" gehou
den. In de tentoonstellingsruimte wordt
een tijdelijke brievenbus geplaatst. De
daarin geposte correspondentie wordt op
het postkantoor Noordwijk van een bij
zondere stempel worden voorzien. Be
langstellenden kunnen stukken ter stem
peling zenden aan het adres: directeur
van het postkantoor Noordwijk, Postbus
99100. 2200 NA Noordwijk Z.H. De te
stempelen stukken behoren te zijn gea
dresseerd en voldoende gefrankeerd met
geldige Nederlandse postzegels.
Na een uitgebreide voorbereiding heeft
West-Duitsland de eerste twee zegels
van een nieuwe serie gebruikszegels uit
gebracht. De reeks kreeg als thema voor
aanstaande vrouwen, waarmee een hom
mage wordt gebracht aan Duitse vrou
wen die uitblonken in de politiek, kunst,
wetenschap of anderszins. Met deze
nieuwe serie wordt de in 1975-1976 uit
gebrachte serie Industrie en Techniek af
gelost. De serie wordt geopend met een
zegel van 50 pf. die het portret draagt
van Christine Teusch (1888-1968). Zij
was een der eerste vrouwen die zich in
de politiek stortte en het tot minister
van cultuur wist te brengen. Zij was ui
terst sociaal bewogen en beleed een
christelijke politiek.
De tweede vrouw aan wie een zegel werd
gewijd is Clara Schumann (1819-1896),
te zien op een zegel van 80 pf. Zij was
de meest vooraanstaande pianiste van
de 19e eeuw. Ook leverde zij zeer ver
dienstelijk werk als componiste. Zij
trouwde in 1840 met Robert Schumann.
Op de zegel ziet men het portret van
Clara Schumann, naar een ivoren minia
tuur uit 1840. Ook deze zegel is van
Gerd Aretz. (Deze twee zegels worden
volkomen identiek uitgebracht door
West-Berlijn).
Nog een vrouw staat afgebeeld op een
zegel (70 pf.): Mary Wigman, een gevier
de Duitse danseres en chereografe. Als
Karoline Sofie Marie Wiegmann werd
zij op 13 november 1886 te Hannover
geboren. In haar jeugd kreeg zij de roep
naam Mary en later verkortte zij haar fa
milienaam. Haar eerste optreden als
danseres vond plaats in 1914. Vanaf dat
moment werden door haar regelmatig
dansavonden gegeven. Hoogtepunten uit
haar loopbaan als danseres waren de uit
voeringen van „Feier" uit de jaren
1927/1928 en „Opfer" uit 1931. In 1942
werd zij gedwongen haar dansschool te
sluiten en haar beroep op te geven. In
1945 ging zij weer van start en dit vorm
de de aanzet voor wat later de Mary
Wigman-Studio zou worden. Tot op 80-
jarige leeftijd zou Mary hier zelf nog on
derricht geven. Op de door Karin Blu-
me-Zander uit Haan ontworpen zegel
ziet men Mary Wigman in haar laatste
solodans „Herbstlichen Tanzen", uitge
voerd in 1937. De foto werd gemaakt
door Albert Renger-Patzsch uit Essen.
Mary Wigman overleed op 18 september
1973 te Berlijn.
Op 30 augustus 1961, op het feest van
de heilige Rosa van Lima, de schuts-
vrouwe van Latijns-Amerika, werd een
plenaire zitting gehouden van de Duitse
bisschoppenconferentie. Daar werd be
sloten op de Eerste Kerstdag van dat
jaar een collecte in te stellen ten behoeve
van de zielzorg in de Latijnsamerikaanse
landen. Dit inmiddels traditie geworden
gebeuren kreeg de naam „Adveniat"
mee.
Bij het 25-jarig jubileum van „Adveni
at" brengt de PTT van West-Duitsland
een postzegel uit van 80 pf. Het motief
is een lichtend kruis dat boven de kaart
van Latijns-Amerika zweeft. Dit naar
ontwerp van prof. Fritz Liidtke uit Miin-
chen.
De Westduitse PTT heeft een kerstzegel
uitgebracht (80 40 pf). Ook West-Ber
lijn kwam met een kerstzegel (50 25
pf). Op de zegels ziet men fragmenten
van afbeeldingen op het Ortenberger Al
taar, vervaardigd in de jaren tussen 1410
en 1440 en te zien in het Hessisches
Landesmuseum te Darmstadt.
Dinosaurus vernoemd naar
Britse loodgieter
Een in '83 door de Engelse loodgieter Bill
Walker in Surrey ontdekte „nieuwe" dino
saurussoort is naar zijn ontdekker ver
noemd en staat nu te bock als de „Barionyx
Walkeri". De nu 59-jarige Walker deed zijn
ontdekking in een steengroeve in het graaf
schap Surrey toen hij zich in zijn vrije tijd
aan zijn hobby - fossielen zoeken - wijdde.
In de groeve vond hij een 31 centimeter
lang voetbeen. Vier maanden later groef
een expeditie, onder leiding van paleonto
loog Alan Charig van het Natural History
Museum in Londen, de rest van de ver
steende 124 miljoen jaar oude beenderen
op. Volgens Charig betreft het de belang
rijkste vondst van deze eeuw in Europa. De
Barionyx Walkeri was een viseter met 38
centimeter grote klauwen. „Barionyx" bete
kent dan ook „grote klauw" in het Latijn.
Hij moet tien meter lang en tussen de 3,6
en 4,5 meter hoog zijn geweest, V/j tot 2
ton hebben gewogen en een krokodilachtige
bek hebben gehad.
Charig zei dat deze dinosaurussoort waar
schijnlijk in Noord-Europa voorkwam zo'n
100 tot 140 miljoen jaar terug. „De ken
merken van deze soort wijken zo af van die
van de al bekende dinosauriërs dat een
nieuwe familie - de „Barionchidae" - voor
hem in het leven is geroepen". Zo'n twee
derde van het skelet is gevonden, waaron
der delen van de schedel, nek, schouders,
voorpoten, ruggewervel, ribben, heupen en
achterpoten. Het grootste deel van de staart
ontbreekt.
De dinosaurus liep waarschijnlijk meestal
op alle vier de poten en zal de klauwen aan
zijn voorpoten hebben gebruikt om vis te
vangen en om zich te verdedigen. Hij had
128 tanden en kiezen, ongeveer twee keer
zoveel als de meeste andere vleesetende di
nosauriërs.
Zijn geslacht kon niet worden vastgesteld,
maar wel kan worden aangenomen dat het
een volwassen exemplaar was dat een na
tuurlijke dood is gestorven of mogelijk is
verdronken, aldus Charig.
De meeste skeletten van dinosauriërs zijn
in het midden van Noord-Amerika of Azië
gevonden in gebieden die al vele miljoenen
jaren boven zeeniveau liggen. Groot-Brit-
tannië lag in die periode grotendeels nog
onder water; alleen het zuiden van Surrey.
Kent en Sussex bevonden zich boven het
wateroppervlak.
AFWIJKENDE ATOOMKERN
Onderzoekers van het Nationaal Instituut
voor Kernfysica en Hoge-Energiefysica in
Amsterdam hebben uit experimenten sterke
aanwijzingen gekregen dat atoomkernen
niet uit starre bolletjes opgebouwd zijn,
maar dat die bolletjes zo nu en dan opzwel
len. De ontdekking levert waarschijnlijk
meer inzicht op in de werking van de sterke
kracht, een van de vier fundamentele na
tuurkrachten.
Dankzij zeer nauwkeurige meetmethoden
zijn de kernfysici er als eersten in de wereld
in geslaagd dit verschijnsel aan te tonen, al
dus de Stichting voor Fundamenteel On
derzoek der Materie in Utrecht. Tot nu toe
dacht men dat atomen waren opgebouwd
uit gladde harde bolletjes. Dat idee moet nu
waarschijnlijk worden verlaten. De samen
stellende delen (protonen en neutronen)
van een atoomkern blijken elkaar te beïn
vloeden Het volume van de kerndeeltjes
kan tijdelijk groter worden.
„Op grond van onze metingen moeten we
concluderen dat de atoomdeeltjes een be
paald deel van de tijd iets opzwellen. Hun
straal kan wel 15 procent groter worden",
aldus prof. dr. Peter de Witt Huberts, leider
van het experiment.
Hij zoekt de oorzaak van deze opzwellin
gen in de gebeurtenissen in de atoomkern.
Het verschijnsel werd met name aange
toond in de kernen van zwaardere elemen
ten, waarin meer deeltjes, protonen en neu
tronen, bij elkaar zitten. Protonen en neu
tronen bestaan uit „quarks" die met zo'n
10 tot 15 procent van de lichtsnelheid om
hun gemeenschappelijk zwaartepunt heen
razen. Wanneer de atoomkern uit meer dan
een deeltje bestaat, kunnen er aanhoudend
botsingen tussen quarks van naburige deel
tjes optreden. De verwijdering tussen de
quarks kan volgens de hoogleraar de ver
klaring vormen voor de volumeverande
ring.
Boter, kaas, eieren
Niet alleen goeie dingen bestaan uit
drieën, ook voor ons bridgespel gaat dat
op en dan hebben we het niet zozeer
over de trits bieden, spelen en tegenspe
len, want dat is een ander soort driede
ling. We hebben het over de fasering van
het spel, die net zoals bij denksporten
als schaken en dammen kan worden be
naderd: opening, middenspel of -fase en
eindspel of -fase.
Dat gaat op voor het bieden:
- Opening en herbieding.
- Tnals en dergelijke.
- Bepalen eindcontract.
VOOR HET TEGENSPELEN
- De uitkomst en de overwegingen die
daartoe leiden.
- Doorgronden en dwarsbomen yan het
plan van de leider.
- Eindspel; welke kaarten moeten er Vel
en juist niet.
VOOR HET SPELEN
- Opvang van de eerste slag(en).
- Speelplan.
- De laatste slag(en).
Schematisch zou je een en ander kunnen
voorstellen in een vierkant met negen
compartimenten, beter bekend als de bo-
ter-kaas-en-eierenfiguur en aan de hand
van het volgende spel, afkomstig uit een
viertallen wedstrijd tussen teams van
Hok en ABC, zullen we dit proberen te
demonstreren, te beginnen met de bie
ding:
WEST OOST
87 A H V 10 6 2
<3 H B 8 A 10 3
O H 4 o A 7 2
4.AH8632 j, 7
Aan de ene tafel bood het Hok-paar snel
naar 6 schoppen; de ABC'ers deden het
iets anders:
ZUID WEST NOORD OOST
pas 1 KJ pas 2 Sch
3 Ru 3 Sch 1) pas 3 SA 2)
pas 4 KJ 3) pas 4 Ru 3)
pas 4 SA 4) pas 5 KJ 5)
pas 5 Ha 5) pas 7 Sch
pas
pas
1). Het enige bod waar eventueel een vraagteken
bij zou kunnen staan: pas of doublet (tophon-
neur ruiten) heeft de voorkeur.
2). Aangezien de toefkleur vaststaat, is dit een
verzoek om met cuen te starten. Het is een
voudig te zien dal het cuen nu eenvoudiger
gaat dan wanneer oost hier met 4 ruiten was
begonnen!
3). Eerste controle
4). Bevestiging van partners laatste cue: tweede
controle in ruiten
5). Tweede controle
De eerste fase (openen en herbiedën)
staat in het teken van het minder sterke
bod van 3 schoppen. De middenfase
start met het zeer goede (en goedkope)
waitingbid van 3 SA, waarna ALLE
noodzakelijke informatie door oost
wordt verzameld, die aansluitend het
slot kan bekend maken.
Als oost na 3 schoppen het cuen inzet
met 4 ruiten, is eenvoudig te zien dat
waar weinig van terecht komt, althans
wanneer aanvankelijk alleen eerste con
troles kunnen worden gecued:
ZUID WEST NOORD OOST
pas 1 KJ pas 2 Sch
3 Ru 3 Sch pas 4 Ru
pas 4 SA (of Sch) pas 5 Ha
pas 6 KI pas W
Oost heeft nu nergens zicht op, aange
zien het cuen bij de verkeerde partner is
begonnen.
U mag dit groot slem proberen thuis te
brengen; Zuid start met ruitenvrouw en
die neemt u natuurlijk in de hand, ten
einde de entrees op tafel -waar u ze het
hardst nodig heeft- te sparen. Aan een
ruitenintroever op tafel hoeft u niet te
denken. Daarvoor bent u door zuid (ge
lukkig) gewaarschuwd. U slaat schoppe
naas en heer en bij zuid verschijnt de
tweede ronde een ruiten. Noord is dus
met boer-vierde begonnen. Bent u nu
automatisch down of niet? (Bepaal uitge
breid - tot en met de laatste slag! - uw
speelplan alvorens verder te lezen).
TROEFCOUP
De enige kans die u nog hebt om dertien
slagen te maken is een zogenaamde toef-
coup. Als u de eindfase daarvan in uw
hoofd hebt zitten, volgt daaruit automa
tisch hoe u dat dient te bereiken. U
moet er namelijk voor zorgen dat u uw
troefbezit terugbrengt tot noords lengte
(twee stuks) en dat u in de elfde slag aan
tafel kunt komen, teneinde in de twaalf
de slag naar uw hand te kunnen gaan en
schoppen 10 maakt, waarna schoppen
vrouw slag dertien wordt. Geheel in stijl
van het omslag van „Trick 13" van Te
rence Reese en Jeremy Flint, als u dat
voor ogen staat.
Hoeveel entrees heeft u daarvoor aan ta
fel nodig? En welke kaart moet er op
klaverheer weg? Die laatste vraag is het
eenvoudigst te beantwoorden: een rui
ten, want die valt niet in te troeven!
Slag 4, 5 en 6 zijn dus vast uit te voeren:
klaver naar het aas, op klaverheer een
ruiten weg en klaver getroefd (zuid had
twee klavers). Dit is over en daarbij
kunt u vrijwel alles van NZ al invullen:
U kunt klaver op tafel vrijtroeven, maar
u zult zien dat u er daarmee nog niet
bent! Bijvoorbeeld: ruiten naar de heer
en klaver (vrij) getroefd. Harten naar de
heer en klaver na: noord troeft en u kunt
niet meer aan tafel komen om uw verlie
zende harten kwijt te raken!
Over harten gesproken: hartenvrouw is
de enige kaart waarover u in het onge
wisse verkeert. Kunt u het contract ma
ken als zij bij noord zit?
a). NOORD DEKT. U neemt over en
zult ervaren dat u nu een troefje te
veel hebt! Eerst ruiten naar de heer,
klaver getroefd en harten naar de
heer helpt ook niet, want dan eindigt
u in de verkeerde hand en maakt
noord nog een toefslag.
b). NOORD DEKT NIET. Dan lukt
het, maar daarbij gaat u er vanuit
dat u het contract alleen maakt dank
zij een fout van de tegenpartij.
7. harten naar de heer
8. hartenboer (houdt)
9. klaver getroefd (noord moet nog één
keer bekennen)
10. hartenaas geïncasseerd
11ruiten naar de heer
12. klaver en het wonder van de troef-
coup voltrekt zich. Aangezien dit
een inferieur speelplan is -uitgaan
van een blunder van de tegenpartij-
staat u nog maar één weg open:
7. harten naar de boer (de vrouw
MOET bij zuid zitten; een z.g. „aan
name")
8. klaver (vrij) getroefd
9. hartenaas
10. harten naar de heer
11klaver en of noord nu troeft of z'n
ruiten weggooit: de rest is voor u.
Met dit laatste speelplan zou u eervol
down zijn gegaan, want hartenvrouw zat
bij noord. Dat kostte in dit geval veel
impen, maar gelukkig komen die bij een
volgende gelegenheid terug!
Corr. p/a Leharstraat 10, 2162 AC Lisse.
Wereldtitel
De deelnemers van de ladderwedstrijd
kregen nog de Top-25 na twee ronden,
waarvan ik in de ladderrubriek alleen de
numnmers een en twee heb vermeld.
I. Van de Brink, Heerde 378; 2. Deters,
Deventer 370; 3. Kasteel, Epe 362,5; 4.
Haverkamp, Musselkanaal 361,5; 5. Al-
fring, Becrta 353; 6. Van de Beek.Wijhe
337; 7. Groen, Zutphen 331; 8. Smies,
Ugchelen 318,5; 9. Lammerts, Vries
312,5; 10. Stoelwinder, Apeldoorn 307;
II. Schokker, Oldemarkt 290; 12. Huis
man, Beilen 277,5; 13. Lamberts, Brum-
men 245.5; 14. Ten Kate, Zwolle 240;
15. Vriend. Hardenberg 236; 16. Koop
man. Finsterwolde 234; 17. Christiaans,
Zutphen 231; 18. Veis, Apeldoorn 227;
19. Evertsen, Nieuwleusen 226; 20.
Nieuwenhof, Wapenveld 222,5; 21.
Adam, Putten 207; 22. Ludwig, Smilde
204; 23. Hoogendoorn, Leusden 198,5;
24. Van Beek, Apeldoorn 194,5; 25.
Hoogendoorn, Amersfoort 189.
Dan moet ik nog een keer terugkomen
op de competitiepartij P.Groot-J.van de
Veen uit de wedstrijd tussen Kromme
nie en ADG; Enkele weken geleden bood
ik u de ontknoping van deze partij in de
vorm van een opgave aan. De bewuste
stand was:
Zwart: 2,8,1112,13,14,15,20,22,26,27,28.
Wit: 24,25,29,33,35,36,37,38,39,41,47,49.
Na zwarts 39e zet, 21-27, speelde wit nu
40.24-19 14x32 41.25x14 28x39 42.37x6,
waarna zwart zoals is aangegeven won
door 2-7! enz.
De heer Kievit, lid van het Wassenaars
Dam Genootschap maakte me er echter
op attent dat na 21-27 niet zwart, maar
wit gewonnen staat! Na eerst 40.36-31!
27x36 en dan 41.24-19 14x32 42.25x14
28x39 43.37x6 wint wit, bijvoorbeeld
26-31 44.35-30 en op de volgende zet
I i i
9 u m
m m m m
geeft 6-1 winst. Dank voor deze correc
tie.
De strijd om de 31e wereldtitel in Gro
ningen (Martinihalcentrum) is inmiddels
geëindigd. De 24-jarige student medicij
nen uit Leningrad, Alexander Dibman,
heeft zich woensdag jl. laten huldigen als
de nieuwe wereldkampioen. Hij neemt
de titel over van zijn landgenoot Gant-
warg.
Eén van de meest inhoudrijke partijen
die er gespeeld zijn is de ontmoeting in
de tweede ronde tussen Van der Wal en
Jansen. Hieronder deze partij, voorzien
van enig commentaar.
J.VAN DER WAL-G.JANSEN WK
1986,
Tweede ronde.
1.32-28 19-23 2.28x19 14x23 3.37-32 10-
14 4.34-30. Wit opent opmerkelijk rus
tig-
4....13-19 5.33-28 17-22 6.28x17 11x22.
Stelt zich aanvallend op; 7.30-25 6-11
8.31-27 22x31 9.36x27 20-24 10.39-33
14-20 11.25x14 9x20 12.40-34 11-17
13.41-37 17-22 14.37-31 8-13 15.34-30
5-10 16.30-25 10-14 17.46-41 22-28.
Zwart plaatst een voorpost op 36, waar
door de strijd er alleen maar interessan
ter op wordt.
18.33x22 16-21 19.27x16 18x36 20.41-
37 4-9 21.44-39 2-8 22.50-44 12-17
23.32-27 13-18 24.39-34 9-13 25.34-30
8-12 26.44-39 3-8 27.37-31 17-22 28.38-
32 24-29! De spanningen nemen met de
zet toe. Zwart profiteert er van dat wit
nu niet 29.30-24? 19x30 30.35x33 mag
doen wegens 36-41 31.47x36 23-28
32.32x23 18x47 enz.
29.42-38 20-24 30.39-33 12-17 31.49-44
1-6 32.44-40. Zie het diagram.
Wits laatste zet blijkt een fout te zijn,
want zwart forceert nu op bijzonder
fraaie wijze schijfwinst. Beter was daar
om 32.31-26 22x31 33.26x37 met span
nend spel.
32....6-11 33.31-26 (gedwongen) 22x31
34.26x37 14-20! 35.25x14 19x10
36.30x28 18-22 37.33x24 22x31 38.48-
42. Andere zetten zijn niet beter. 8-12!
Dit is de verre pointe van de door de
32ste zet ingeleide actie: zwart dreigt nu
met 13-19, 24x13, 12-18 enz te winnen
dus moet wel 32-28.
39.32-28 17-21! 40.16x27 31x33. Zwart
is nu een schijf voor. In razende tijd
nood van beiden volgde:
41.40-34 10-14 42.45-40 11-17 43.34-29
14-20 44.29x38 20x29 45.35-30 13-19
46.43-39 15-20 47.39-33 20-24 48.30-25
19-23 49.40-35 7-11 50.25-20 24x15
51.33x24 12-18 52.35-30 17-22. Tot zo
ver werd a tempo gespeeld. Achteraf
bleek dat zwart snel had kunnen winnen
met 18-22, bijvoorbeeld 53.42-37 22-28
54.30-25 23-29! enz.
53.30-25 23-29! Het leek er even op dat
wit het ergste achter de rug had, maar
door dit sterke tegenoffer blijft de witte
stand zeer moeilijk, zo niet verloren.
54.24x33 18-23 55.38-32 11-16 56.32-28;
Moet wel, anders loopt wit vast.
56....23x32 57.33-29 22-27 58.29-24 27-
31 59.25-20 32-27 60.42-38 37-41 61.20-
14 41-46 62.14-9 46-37 63.9-4 37-14
64.47-42! 16-21 65.4-18 21-27 66.18-12
36-41 67.12-8 36-41 68.24-20 15x24
69.8x30 41-47 70.30-48 5-37. Opnieuw
waren de spelers in tijdnood geraakt. Na
de gespeelde zet maakte wit remise met
71.38-32 37x14 72.42-37. Achteraf vond
men de winst 70....5-14 71.38-33 47x29
72.48x26 14-3 enz.
Pionneneindspel
Een pionneneindspel lijkt niet het moei
lijkste onderdeel van het spel. Boze ton
gen beweren zelfs dat in dit type eind
spel de „dammers" in het voordeel zijn.
Om dit misverstand uit de weg te rui
men zal ik enkele praktijkvoorbeelden
demonstreren. Zie diagram 1.
Stolz-Nimzowitsj, Berlijn 1928.
In deze stelling lijkt wit aan de winnen
de hand vanwege zijn twee verbonden
vrijpionnen op de damevleugel. De
geniale zwartspeler had de stelling beter
beoordeeld. 1 ...f4!
Zwart heeft geen tijd zoals blijkt uit de
volgende variant, als we aannemen dat
wit aan zet zou zijn. l.Kd3! f4 2.gxf4+
Kd5 3.b6 g3 4.b7 g2 5.b8D glD 6.De5+
en wit wint.
2.gxf4+ Kd6!
De belangrijkste zet. De zwarte pionnen
zijn nu niet meer door de koning te
stoppen. Deze zet had zwart ook ge
speeld als wit het pionoffer met 2,b6 of
2.a5 geweigerd had. Er volgde nog:
3.a5 g3 4.a6 Kc7 5.Ke2 d3+ 6.Kxd3 g2
7.Ke4 glD.
Wit geeft het op.
Nimzowitsj had zich in deze partij ver
moedelijk laten inspireren door de 17e
ecuwse schaakonderzoeker Carrcra, die
de volgende fraaie studie naliet. Zie dia
gram 2.
Wit aan zet en wint!
l.Kf4 f6 2.Kg3 f5 3.Kg2!
Na 3.Kf4? h4 4.Ke3 h3 5.Kf2 h2 6.Kg2
g3 7.Kh 1 f4 8.Kg2 f3+ 9,Khl f2 wint
zwart! Wit moet gebruik maken van het
feit dat de zwarte koning niet kan spe
len.
3...h4 4.Kh2 f4.
Na 4...g3+ wint 5.Kh3! f4 6.Kg2 en na
4... h3 volgt 5.Kg3 f4+ 6.Kh2! O 7.Kg3
enz.
5.Kgl! Een fraai tempospel.
5... O 6.Kf2 h3 7.Kg3 f2 8.Kxf2 h2
9.Kg2 g3 lO.Khl en wit wint.
Een groot begrip van het pionneneind
spel hielp de vroegere wereldkampioen
Emunuel Lasker in de volgende benarde
positie tegen zijn grote rivaal dr. Sieg-
bert Tarrasch. Zie diagram 3.
Lasker-Tarrasch match 1914.
Tarrasch had naar deze positie afgewik
keld met het idee dat zijn tegenstander
op zou geven. Want wat moet wit onder
nemen tegen de dreiging 1... c4 2.bxc4
bxc4 gevolgd door 3... a4 en 4... c3. Las
ker wint echter op de volgende instruc
tieve wijze een tempo:
1.h4 Kg4 2.Kg6!
Na het meer voor de hand liggende
2.Kf6 c4 3.bxc4 bxc4 4.Ke5 c3! 5.bxc3
a4 kan wit opgeven.
2K.\h4.
Nodig vanwege de dreiging 3.h5.
3.Kf5 Kg3.
Nu faalt 3... c4: 4.bxc4 bxc4 5.Ke4 c3
6.bxc3 a4? (6... Kg5 maakt nog remise)
7.Kd3 en wit wint zelfs.
4.Ke4 Kf2 5.Kd5 Ke3 6.Kxc5 Kd3
7.Kxb5 Kc2 8.Kxa5 Kxb3 remise.
Tot slot een zeer fraaie studie. Zie dia
gram 4.
Wit speelt en wint.
Op het eerste gezicht lijkt de stelling in
evenwicht, maar als we dé volgende va
rianten bekijken als zwart, in de dia-
gramstclling aan zet zou zijn. zien we
dat zwart in moeilijkheden is. 1... Ke8
2.Ke5 en wit wint vanwege de dreiging
3.Ke6.
1... c5 2.Ke4 Ke8 3.Kd5 Kf7 4.Kd6 en
wint of 1... c6 2.KO Ke8 3. Ke4 c5
4.Kd5.
Helaas voor wit is zwart niet aan zet.
Probeer nu eens de winnende varian-
t(en) voor wit te vinden. Oplossing vol
gende week.
Correspondentieadres: Leo Hofland, C.
Fockstraat 113, 2613 DE Delft.
Q+l
I I D I
DIAGRAM 1.
