„Beloning is eenheidsworst
geworden, verankerd in cao's
HP
Minister weigert inzage
in visserijrapporten
r r>
uitdeweekblade
Htf
CeidócSomunt
Deetman „met pijn" akkoord met
alternatieve kleutermaatregel
NCHP-VOORZITTER DRIESSEN WIL LOON NAAR WERKEN
Opvanghuis
slachtoffers
incest blijft
nog open
Aantal rijksambtenaren
met 23.000 verminderd
Alle stemmen gelden
Masson richt sarcasme
op Nieuwegeinse wethouder
Reagan is de grootste
illusionist aller ti jden
EESEVIERS
PETIJP
BINNENLAND
DONDERDAG 27 NOVEMBER 1986 PAGINA
UI
DEN HAAG - Minister Deet
man van onderwijs heeft zich
gisteren aan het eind van de
begrotingsbehandeling „met
pijn in het hart" neergelegd bij
het bezuinigingsalternatief
van CDA en VVD voor de
omstreden vierjarigenmaatre
gel. Deetman blijft zijn eigen
voorstel - vierjarigen pas op 1
augustus tot de basisschool toe
te laten - beter vinden.
Die stellen voor de scholen
zelf te laten kiezen waar 7p Hp
vereiste bezuiniging kunnen'
bereiken: hetzij door te be
knibbelen op het aantal
schooluren voor kleuters, het
zij door de klassen in de basis
school te vergroten. In beide
gevallen kan met minder leer
krachten worden volstaan.
Deetman deelt de bezwaren
van de oppositie dat het alter
natief onherroepelijk zal neer
komen op de keuze voor gro
tere klassen. Deetman is er in
elk geval niet gelukkig mee de
schoolteams die al onder druk
staan extra te belasten.
De minister stemt in met een
wijzigingsvoorstel van CDA en
VVD om de toeloop van leer
lingen tot het speciaal onder
wijs niet direct af te remmen,
maar de bezuiniging voorlopig
te zoeken in vermindering van
elkaar overlappende leer
krachten en beknibbeling op
materiële voorzieningen.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Braks
(Landbouw en Visserij) is niet,
bereid onze krant inzage te ge
ven in rapporten die ambtena
ren van zijn ministerie in de
provincies hebben gemaakt
over het functioneren van vi-
safslagen. De minister heeft
een verzoek tot inzage, gedaan
op basis van de Wet openbaar
heid van bestuur (WOB), afge
wezen. Tegen het besluit kan
in beroep worden gegaan bij
de Raad van State. Onze krant
beraadt zich daar nog op.
Braks heeft voor zijn afwijzing
van het verzoek drie redenen.
In de eerste plaats zouden de
betrokken rapporten in een
aantal gevallen persoonlijke
beleidsopvattingen van ambte
naren bevatten. De betrokken
documenten bevatten volgens
de bewindsman verder be
drijfsgegevens die door visse
rij-ondernemers vertrouwelijk
zijn verstrekt aan de betrok
ken ambtenaren. Ook staan er
gegevens in die de betrokken
ondernemers vertrouwelijk
aan directeuren van visafsla-
gen hebben verstrekt. Deze
bedrijfgegevens worden op ba
sis van de WOB niet verstrekt,
aldus de minister, die daarvoor
ondermeer verwijst naar een
in 1984 gedane uitspraak van
de Raad van State.
DEN HAAG Hoe haal
je het beste uit een werk
nemer of ambtenaar?
Door hem een bonus
voor te houden als hij
hard werkt, goede pres
taties levert en elke dag
opgewekt op zijn werk
komt? Mensen moeten
weer financieel geprik
keld worden, heet het.
Je kunt tegenwoordig
geen krant openslaan of
er valt wel weer ergens
een pleidooi te lezen
vóór loon naar prestatie.
Na jaren van loonmatiging
om de economie weer aan te
zwengelen en werklozen aan
werk te helpen, willen veel
mensen wel weer eens wat
extra's zien op hun loon-
strookje. Vooral nu de meeste
bedrijven weer winst maken
en de loonmatiging niet echt
zichtbaar een bijdrage levert
aan de bestrijding van de
werkloosheid.
Toch blijft de roep om een
gematigd loonbeleid duidelijk
hoorbaar en ten einde bij
mensen het gevoel van
„waar doe ik het allemaal
voor" weg te nemen wordt
het idee van „loon naar wer
ken" steeds vaker geopperd.
Zo bleek een paar weken ge
leden uit een enquête onder
jonge managers dat een grote
meerderheid van de onder
vraagden méér beloningsver-
schillen op grond van per
soonlijke prestaties wil. De
gewenste mate van variatie
in het loon bleek volgens de
onderzoeksresultaten af te
hangen van de inkomens
hoogte. Voor de hogere inko
mens zijn grotere verschillen
acceptabel.
De NCHP, de vakorganisatie
van middelbaar en hoger
personeel, beaamt dit. Op een
ledenvergadering toont
NCHP-voorzitter drs. G.
Driessen zich een warm
voorstander van prestatiebe
loning. „We zijn de laatste
tientallen jaren in ons stre
ven naar een zo eerlijk moge
lijke verdeling van de inko
mens wat te ver doorgescho
ten. Onze beloningsstructuur
is zo strak geworden dat er
op veel plaatsen onvoldoende
ruimte is om de mensen die
zich extra inspannen ook een
Voorzitter G.
Driessen van
de vakorgani
satie van mid
delbaar en ho
ger personeel
(NCHP) meent:
„We zijn de
laatste tiental
len jaren in
ons streven
naar een zo
eerlijk mogelij
ke verdeling
van de inko
mens wat te
ver doorge
schoten".
De NCHP wil in het komend
cao-overleg prestatiebeloning
gaan bepleiten. „Werkne
mers moeten een stimulans
krijgen om hun talenten te
ontwikkelen en verantwoor-
delijkheid te dragen", noemt
de NCHP-voorzitter het. Vol
gens Driessen is door toedoen
van de traditionele vakbewe
ging beloning naar prestatie
een omstreden begrip gewor
den in Nederland. „De sala
risstructuur is een eenheids
worst, verankerd en vastge
roest in de massaliteit van de
cao's".
De reden voor dit nieuwe be-
meer NCHP-leden bij de
bond klagen over het ontbre
ken van een relatie tussen de
arbeid die verricht wordt en
het salaris dat daar tegenover
staat. Nou gaat het volgens
Driessen niet altijd om een
materiële beloning. Maar in
het algemeen wordt beloning
in geld toch als dé waarde
ring gezien voor de extra ge
leverde prestatie. „Maar wat
zie je in deze maatschappij, of
je nu een goede of een slech
te (binnen de grenzen) pres
tatie levert, de beloning blijft
altijd hetzelfde. Dat is slecht
voor de motivatie en slecht
voor het bedrijf. Want wat
zegt dan iemand: waarom zou
ik me extra inspannen als
mijn buurman die er de kan
tjes van afloopt net zoveel
verdient als ik".
Ook noemt Driessen de af
dracht van belastingen en
premies fnuikend voor het-,
geen men maandelijks aan
salaris ontvangt. Demotive
rend, omdat men van een
loonsverhoging nauwelijks
iets op zijn loonstrookje te
rugvindt. In het ongunstigste
geval kan een brutoloonsver
hoging zelfs een nettoloons
verlaging inhouden. Er moet
een flexibele beloningsstruc
tuur komen, riep ook het
CDA deze week tijdens het
debat over de begroting van
Sociale Zaken. Maar hoe te
flexibiliseren als het kabinet
voorlopig geenszins van plan
'is het verschil tussen bruto
en netto loon ook daadwer
kelijk te verkleinen. Dus
moeten financiële prikkels
motivatie en arbeidsvreugde
terugbrengen.
Heeft de arbeidstijdverkor
ting deze „eenheidsworst"
niet extra versterkt? Dries-
sen: „Ik denk het wel. Ar
beidstijdverkorting in de goe
de zin van het woord bete
kent dat je geld inlevert om
dat je minder gaat werken en
er een herbezetting plaats
vindt. Bij onze leden is dui
delijk naar voren gekomen
dat men wel ingeleverd
heeft, maar het vaak druk
ker heeft gekregen omdat er
geen oplossingen zijn bedacht
voor de organisatorische pro
blemen die door atv ATV zijn
ontstaan. Er is zelfs sprake
van een „omgekeerde loon
naar prestatie". Men is door
arbeidstijdverkorting ge
dwongen harder te werken
voor minder loon". Wat dat
betreft is voor de NCHP de
grens bereikt. „Sterker nog",
zegt Driessen, „daar waar het
niet aan zijn doel (meer men
sen aan de slag) heeft beant
woord zullen we het gaan te
rugdraaien".
Dat het met de salariëring al
lemaal nog erger kan bleek
gisteren uit de waarschuwing
van de bij de NCHP aange
sloten ambtenarenbond
CMHA aan .jonge ambitieuze
mensen om vooral niet bij de
PTT te gaan werken". Vol
gens CMHA-secretaris Van
Dalen kunnen mannen en
vrouwen een goede toekomst
bij overheidsorganisaties wel
vergeten. „Daarvoor zijn de
arbeidsvoorwaarden bij de
overheid ten opzichte van
het bedrijfsleven inmiddels
veel te sterk verslechterd",
aldus Van Dalen. Wie heeft
er eigenlijk nog zin om te
werken?
MARGA RIJERSE
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het eerste en
enige Nederlandse opvanghuis
voor slachtoffers van incest,
gevestigd in de stad Gronin
gen, kan voorlopig blijven
voortbestaan. Minister Brink
man heeft voor volgend jaar
f 120.000 beschikbaar gesteld
om het opvanghuis draaiende
te houden. Staatssecretaris
Korte-Van Hemel (Justitie)
heeft dit gisteren namens
Brinkman meegedeeld, nadat
zij op haar ministerie het rap
port „Zwijgen is fout" over de
hulpverlening aan incest-
slachtoffers in het Groningse
tehuis in ontvangst had geno-
Het opvanghuis werd in april
1985 geopend. Voor de duur
van twee jaar was door het mi
nisterie van Sociale Zaken (af
deling emancipatie) een subsi
die van 300.000 beschikbaar
gesteld. In 1987 dreigde de
geldkraan te worden dichtge
draaid, maar staatssecretaris
Korte-Van Hemel kon de staf
en de bewoners van het huis
gisteren geruststellen, hoewel
zij nog geen vooruitzichten
kon bieden voor de jaren na
1987.
De incest-slachtoffers die in
Groningen worden geholpen
zijn voornamelijk meisjes van
gemiddeld vijftien jaar. Som
migen komen uit eigen bewe
ging naar het huis, anderen
belanden er via allerlei instan
ties. De gemiddelde verblijfs
duur is drie maanden. Geble
ken is dat incest relatief veel
voorkomt in grote gezinnen
met twee ouders. „Dit laatste
weerlegt de regelmatig voor
komende opvatting dat incest
met name voorkomt in gebro
ken gezinnen", aldus het rap
port.
(Vervolg van
de voorpagina)
DEN HAAG Minister Van
Dijk (Binnenlandse Zaken)
heeft zijn collega's voorgesteld
om in de jaren 1988-1990 het
aantal rijksambtenaren met
22.986 te verminderen. Van
dat aantal zouden 8290 ar
beidsplaatsen opgebracht moe
ten worden door het afstoten
van rijksdiensten aan derden
(privatisering).
Dit jaar zijn er 173.191 ambte
naren bij het rijk in dienst.
Dat aantal zal door de voort
zetting van het beleid om het
aantal ambtenaren jaarlijks
met twee procent terug te
brengen en het besluit om een
extra bureaucratiekorting van
i een procent door te voeren, in
1987 met 3750 verminderen.
Van de andere kant komen er
op basis van al genomen be
sluiten door vorige kabinetten
volgend jaar weer 1260 ambte
naren bij. Netto vervallen er
in 1987 dus 2490 arbeidsplaat-
ministerie en dienstonderdeel
als volgt uit:
Hoge colleges van staat
en Kabinët koningin. - 5
Algemene Zaken - 11
Ned. Antill. Zaken - 1
Buitenlandse Zaken - 109
Ontwikkelingssamenw. - 4
Justitie - 56
Rijkspolitie - 123
Gemeentepolitie - 250
Binn. Zaken - 55
Onderwijs Wetensch. - 12
Financien - 86
belastingdienst - 260
Defensie - 846
VROM - 189
Verkeer Waterstaat - 521
Econ. Zaken - 153
Landbouw - 277
Sociale Zaken - 83
WVC - 154
ABP - 85
Voor 1987 ziet het beeld er per De voorstellen van Van Dijk
voor de jaren na 1987 zij
volgt:
Hoge colleges van staat
kabinet der koningin
Algemene Zaken
Buitenlandse Zaken
Justitie (ministerie)
(diensten)
Binn. Zaken
Onderwijs en wetensch. -
Financien (ministerie) -
belastingd.
privatisering
Defensie
Verk. Waters, (min.) -
privatisering
Econ. Zaken (minist.)
CBS
privatisering
Landbouw
Sociale Zaken (minist.) -
privatisering
WVC
VROM
Gemeentepolitie
ABP
SUSKE EN WISKE DE HELLEGATHONDEN
(c) Standaard Uitgeverij. Anhverpen-Weesp.
De bijna tweejarige Danny Leermakers uit Gameren kon gisteren officieel zijn stem voor de ge
meenteraadsverkiezingen uitbrengen. Door een computerfout was zijn geboortejaar verkeerd op de
oproepingskaart vermeld, 1964 In plaats van 1984.
MAASTRICHT De hoofd
verdachte in het ABP-proces
in Maastricht, mr. drs. A. Mas
son, richtte gisteren tijdens de
tiende procesdag zijn sarcasme
op wethouder W. Hagenaar
van volkshuisvesting in Nieu-
wegein. Verklaringen van Ha
genaar over de bouw van het
nieuwe stadscentrum van die
gemeente deed Masson sma
lend af als „duimzuigerij". De
wethouder kon zich op dat
moment niet verdedigen: Mas
son reageerde alleen op de
verklaringen in het dossier.
De bouw van het stadscentrum
van Nieuwegein is het derde
dacht worden van het aanne
men van steekpenningen van
het Haarlemse bouwbedrijf
J.P.A. Nelissen. De rol van
Masson in Nieuwegein was
volgens de dagvaarding dat hij
het doorgaan van het nieuw
bouwproject afhankelijk stelde
van de samenwerking tussen
de bouwbedrijven Wilma en
Nelissen iets wat vooral te
gen de zin van Wilma inging.
Er waren alles bj elkaar drie
groepen getuigen: de groep
Wilma, de groep Nelissen en
de groep Nieuwegein waar de
wethouder zich onder mocht
scharen. Om de verwarring
compleet te maken besloot
Masson in die laatste groep
nog een scheiding te maken
tussen de „Wilmalijn" en de
„Nelissenlijn". Een gokje,
voegde hij er verontschuldi
gend aan toe.
Volgens Masson zag Hagenaar
visioenen van de bouw van
10.000 woningen volgens een
nieuw type financiering waar
van Nieuwegein de primeur
zou kunnen hebben. Naar vo
ren kwam ook dat Hagenaar
het „prettig" zou hebben ge
vonden met de ABP-toDmen-
sen te praten. Aan Masson was
dat niet besteed. „Hij probeer
de ook nog eens bij mij in
dienst te komen. Maar dat
hoefde voor mij niet", aldus
Masson. Understatement van
de president, mr. Wortmann:
„Zeker voor de woningbouw
projecten?"
Masson ging nog even door:
Hagenaar had gezegd dat hij
met hem bij Brokx was ge
weest maar dat ontkende de
ABP'er volledig. Hij was wel
eens bij Brokx geweest ja,
maar met Van der Dussen en
niet met de wethouder uit
Nieuwegein. Over het project
in Nieuwegein was Masson
nooit enthousiast geweest. Wo
ningbouw boven een winkel
centrum zag hij al helemaal
niet zitten: „Daar komen dan
mensen te wonen die dingen
naar beneden gooien, zeker als
je in een bepaalde hoek van de
woningbouw zit".
voel dat de aardappel g%jjtS(
toeslaan". L.
Sinds Ferry Hoogendijk El-
seviers Magazine heeft
verlaten en André Spoor het
roer overnam, is EM onte-
genzeggenlijk beter en veel-
zijdiger geworden. Dat geldt
ook voor de commentaren.
Spoor rekent deze week,
naar aanleiding van het
Iraanse debêcle, buitenge
woon drastisch af met het
beleid van de Amerikaanse
president Reagan.
„Hij is de grootste illusionist
aller tijden. Zelfs in de Vere-
nige Staten holt de bewon
dering voor Reagan achter
uit. En West-Europa, dat
voor zijn veiligheid afhanke
lijk is van de VS, lijdt mee
met de president, die zijn ge
loofwaardigheid verliest, ex
treme schulden maakt, geen
wapenbeheersing bereikt,
met terroristen zaken doet
en behalve retoriek niets tot
stand brengt".
Hoe eenvoudig is het be
staan van onze rijken, vraagt
het blad zich af. Nederland
telt 27.900 vermogens-miljo
nairs, maar het aantal Rolls
Royces op de weg spoort
daar niet mee. EM: „Niet dat
het aan mensen óntbreekt
die zich een Rolls kunnen
permitteren, maar rijken
wensen zich in Nederland
nu eenmaal niet als zodanig
kenbaar te maken".
Eenzaam aan de top staat
overigens de koninklijke fa
milie met een vermogen van
zeven miljard gulden. Rijk
worden door gewoon hard
werken is er in Nederland
niet meer bij, zo is de con
clusie. De meeste rijken zijn
rijk door overerving.
„Nederlanders, reuzen van
de wereld", staat er groot op
de coverplaat. „Tienduizen
den Nederlanders van twee
meter of meer vloeken als ze
door een deur moeten en
kreunen bij het instappen in
de auto. En over een paar
jaar zullen dat er nog veel
meer zijn, want het groeien
gaat maar door. Ook de
Scandinaviërs en de Duitsers
zijn lang, maar Nederland is
uitzonderlijk, omdat onze
jeugd zelfs de noordelijke
volkeren overtreft", zo
meldt Elseviers Magazine. 80
procent van de groei zit in
de benen.
„Hardlopen tegen griep",
luidt de kop boven een ver
haal over de invloed van
psychologische factoren op
ons afweersysteem. Stress
kan bijvoorbeeld een ziekte
proces versnellen, maar mo
gelijk ook ziekte veroorza
ken. Professor Bastiaans be
weert bovendien dat er een
relatie zou kunnen bestaan 1
tussen de psychische aspec
ten van het menselijk li
chaam en het ontstaan van
een kankergezwel.
„Russische roulette" staat i
boven een verhaal over ai<k
in de Haagse Post. Het gaf
met name over de gevarel
die heteroseksuelen lope!
met de vrije liefde. „Wj
denkt dat aids een zeldzanr
ziekte is, kletst", zegt eel
Britse arts. „Binnenkort z|
het de allergewoonste ziekr
zijn. Iedereen die seksuef
actief is loopt risico. Over J
hele wereld zijn inmiddels!
meer mensen door heterj
seksueel contact met het i
rus besmet dan door hom^L
seksuele contacten". In N^"ea
derland zijn overigens nq
maar weinig heteroseksue
len met aids besmet. NE1
„Tja, het is bizar", zegt Beinoe
nard Haitink in een interere
view met de HP, „in HoLee
land is de democratie zovtf^
gegaan dat er naar iedereeper'
wordt geluisterd behalvftat
naar degene die het eigenlijgeh
voor het zeggen zou moete|ies
hebben". Toch zegt Haitink
vervelende opmerking,
komt niet uit mijn mond". Pei
„Een tijdlang heeft de NSf
uit propagandistische over
wegingen een christelijl
masker opgezet", aldus He/TE!
vormd Nederland, dat eeiver
voorpublicatie uit het boeLru
„De NSB en de kerken^
brengt. „De NSB begon zic|
in 1933 te beroepen op kazoe
tholieke en protestantsma
voormannen. Binnen eeidac
jaar werd de staatsleer inge^ie
vuld met christelijke begripVQ(
pen. In 1937 was het „chriSj
telijk karakter" echter onf^
bruikbaar geworden in d"U;
strategie om de macht. E|res
op 10 mei 1940 veranderd zeg
de relatie volledig", aldu^i
kde
HN.
De Tijd verhaalt over de
vrijmetselarij in Nederland.
„In de wereldomspannende
keten van zes miljoen vrij
metselaren vormen de Ne
derlanders maar een kleine
schakel. Ze zijn maar met
weinig (6300), maar ze zitten
overval en vooral aan de
touwtjes. Een club van be
schaafde heren, „van goede
naam en onbesproken ge
drag", samen op zoek naar
licht in de duisternis", aldus
het blad.
Vrijmetselarij is nogal onbe
kend en geldt voor veel
mensen als een ietwat duis
tere, mysterieuze club. In
Italië is de vrijmetselaarslo
ge zelfs berucht, niet in de
laatste plaats vanwege con
tacten met de maffia. In Ne-
De enige vrijmetselaar in de
regering is de staatssecreta
ris van financiën Henk Ko
ning (De Tijd).
derland valt het wel mee.
Ook veel katholieken zijn
volgens De Tijd vrijmetse
laar. De enige vrijmetselaar
in de regering is de staatsse
cretaris van financiën Henk
Koning. Hij gaat zelfs vaker
naar de kerk dan naar de
loge.
De Tijd interviewt de onder
scheiden chef-kok van een
restaurant in Oisterwijk, Cas
Spijkers. Die neemt geen
blad voor de mond. „Mijn
angst om te falen is zo groot
dat ik alles goed doe", zegt
hij bijvoorbeeld. En: „Ik heb
nooit de kookboeken uit
mijn hoofd hoeven leren, ik
schrijf ze. Concurrerende
restaurants .jatten" zijn ge
rechten, zegt hij, en biina al
les is volgens hem al eens
gekookt. Als uitsmijter: „Ik
geen bindmiddel, de vak Ï&1
bonden hebben geen special
relatie meer met de politielij j
ook niet met de PvdA. ELun
kan in Nederland bovendiefyya,
nauwelijks van een klassi^
van proletariërs worden ge? j
sproken, wat in de voriflgcb,
eeuw juist zo'n goed bincfcat
middel was". Lor,
er j
De Groene AmsterdammoAll
interviewt de Dordtse socidiri
aal-psychiater J. JennelZw
met name over de stijginjmir
van het aantal opnameijDe
Jenner zegt daarover: „In dper
jaren zeventig zijn mensejin
uit psychiatrische ziekenhuiopg
zen ontslagen, die vroegejdat
levenslang werden opgenqhet
men. Een aantal van hen jDe
herhaaldelijk heropgenqeer
men. Daardoor krijg je eejwoi
kunstmatige stijging. Boverjen
dien worden steeds meanaé
mensen voor steeds mindqde
ernstige problemen in eepar
steeds vroeger stadium opgéVa:
nomen". vie
Theodor Holman deed voolma
het blad een onderzoek iials
antiquariaten en concludeerdel
de dat in het antiquariaadig
het schaduwbestand vaiToi
onze cultuur ligt. „De gewozicl
ne boekhandel is niet bedei
stemd voor de ware liefhebraë
bers van het boek. Want i „D
het antiquariaat zijn bijnlsr
nieuwe boeken veel goedkoWc
per te krijgen".
Niet alleen de Verenigd
Staten leveren oorlogstuiE
aan Iran. Ook Nederland
doet dat, aldus Vrij Nede»
land. En dan met name exi
plosieven van Muiden CheS
mie. Via geheime routes e^
met vervalste papieren werf
een officieel verbod van
Staat der Nederlanden om
zeild, zo meldt het blad.
VN heeft een gesprek mëQ7,
de ex-communist J°0kvb
Zwart, perschef van mq^n
vrouw Rost van Tonningen^
„Die adviezen van mij aaL,.,
haar, dat heeft niet veel uitL^
gehaald. Echt afremmen, da^
is me met haar niet gelukjer
Soms luisterde ze naar miLer
Maar ja, ik scheld haar daLa(
ook niet uit voor nazi-hoejev;
Integendeel. Maar ja, ze
natuurlijk ook publiciteit^.
geil en dan helpen die advie j„
zen niet erg'. L
De bijlage van Vrij Neden.
land heet „Bij gelijke g<L)t
schiktheid" en gaat ovC z
mannen en vrouwen op haLu
gemeentehuis van ArnhenLj
„Geschikte vrouwen z'jfp0
witte raven", zegt een amKf
tenaar.
MARTIN VOOR*
