Weg nog lang voor Molukkers Veel vrouwen worden als vrijwilliger misbruikt Pensioenpremie kan twee procent omlaag Privatisering van Franse staatsbedrijven begonnen tiënten rVooral afslanking ;roei departementen Eenmalige steun voor bejaardenoorden ^NNENLAND CeidaeSowuvnt DINSDAG 25 NOVEMBER 1986 PAGINA 5 Nieuwe g^ehandeling oor aids- AM Nederland be- tot de Europese landen binnen enkele weken een ideling start met een nieuw [evend middel tegen de do- immuniteitsziekte aids. het middel, azidothymidine zijn eerder dit jaar veel patiënten in de Verenigde i. In heel Europa zullen 300 aids-patienten als eer- het middel toegediend krij- Nederland zal hiervan 20 patiënten voor zijn reke- ïemen. Zij zullen vooral indeld worden door de Am- aids-specialist dr. Danner. Verenigde Staten zal AZT volgend jaar beschikbaar len voor de naar schatting leven zijnde patiën- met het soort van aids waar- AZT in deze proeven het effect bleek te hebben, heeft de eigenschap de ont- keling van het verwoestende het menselijk lichaam staan te brengen. Het kan met aids niet beter ma- iar lijkt wel te kunnen komen dat zij verder ver- kken en uiteindelijk ten ~<oi vallen aan een reeks infec- 1 met fatale afloop, september van dit jaar moest je VS een proef met azidothy- voortijdig worden afge- ;elfs i ^patiënten die met het middel landeld werd een veel lager I Iftecijfer vertoonde dan een 3e m^ngrole vergelijkbare groep het middel niet kreeg. Een len opmerkelijk positief re- Taat was nog met geen enkel Ier middel geboekt. Sindsdien ten de makers van AZT, Wei- me Ltd, alles op alles om on- ovehks een zeer ingewikkeld pro- ,9%. ïtieproces zoveel mogelijk van middel te fabriceren en het -n beschikking te stellen van zo versfl mogelijk patiënten. i behandeling in Europa kan en inen enkele weken van start wam. De verschillende centra uitverkoren op basis van de tenschappelijke ervaring van nei verschillende onderzoekers 1 er werkzaam zijn. Over de reJze waarop de proef-behande- K zal plaatsvinden wordt nog «^^rlegd tussen het Amsterdam- M)5aMC en de makers van AZT, ,v^llcome Ltd. Mogelijk zal ook >(Excü Prinsengrachtziekenhuis in nsterdam aan de behandeling tlnemen. Evenals eerder in de tenigde Staten gebeurde zal proefbehandeling in Neder- id worden begeleid door een idisch-ethische commissie die t beeld van de betrokkenen uwlettend in de gaten houdt. proefbehandeling is een eer- stap in het op grotere schaal fchikbaar komen van AZT or behandelingen op grotere taal. Goedkeuring en registra- van het middel wordt zeer inenkort wereldwijd aange- aagd. Zodra die is verleend p AZT door elke behandelen- arts worden voorgeschreven, (ar verwachting kan daar be- jt volgend jaar al op vrij grote jiaal op vooruit worden gelo- DEN HAAG Het verhaal van de Molukkers in Neder land zou het verhaal kunnen zijn van een ouderpaar dat de kinderen verschillende mooie dingen belooft. „Als je goed luistert en braaf bent, word je beloond". Schone beloften die uiteindelijk niet nagekomen worden. En waartoe het ge voel bedrogen te zijn heeft ge leid, is bekend. De trieste diep tepunten in de jaren zeventig liggen nog vers in het geheu gen. Toch zijn het vooral deze dieptepunten geweest die tot nadenken .hebben gestemd over hoe het verder moet. In tussen zijn de Molukkers al weer 35 jaar in Nederland en dat wordt vandaag in Den Haag „gevierd". In 1951 kwamen ze met dui zenden tegelijk binnen. De VANDAAG 35 JAAR IN NEDERLAND druilerige haven van Rotter dam vormde voor 12.000 Mo lukkers de eerste kennisma king met Nederland. Pas in de afgelopen tien jaar is er veel- veranderd, aldus de voorzitter van het Inspraakorgaan Wel zijn Molukkers (IWM), drs. M.Fr. Mual. Het emancipatie proces is in volle gang. Het eerste lid van de Molukse ge meenschap, John Lilipaly, -werd dit jaar als Tweede-Ka merlid gekozen. Ook in de plaatselijke politiek hebben Molukse vertegenwoordigers hun plek gevonden. Tussen de Badan Persuatan. de grootste organisatie van Molukkers in ons land, en het kabinet Lub bers zijn dit jaar afspraken ge maakt. Zo komen zeker drie duizend oudere Molukkers in aanmerking voor een jaarlijk se uitkering van netto twee duizend gulden. Een gebaar van verzoening in het jaar waarin het verblijf van de Mo lukkers in ons land ook samen met de regering wordt her dacht. Ook is vandaag een aantal erepenningen uitgereikt aan de eerste generatie Moluk kers. In hetzelfde kader zijn er afspraken gemaakt over de vestiging van een Moluks mu seum. Volgens Mual is de weg nog lang. De huisvestingspro blematiek wordt onder de loep genomen en er wordt gezocht naar oplossingen voor de grote werkloosheid onder Molukse jongeren. Tot 1990 moet er jaarlijks 7,4 miljoen beschik baar worden gesteld om te be vorderen dat Molukkers in het bedrijfsleven een plek vindan. Een erkenning van de politie ke idealen zit er niet in, aan de vestiging van een RMS (Repu- blik Maluku Selatan) kan en wil het kabinet geen bijdrage leveren. Verschillende groeperingen hebben voor een afwijkende marsroute gekozen. Er heersen spanningen in de Molukse top. Lilipaly heeft de banden met de Badan Persuatan verbro ken. Vice-voorzitter Mual is boos. De normen zijn verscho ven. Tot voor kort was het ge zag van „ketua" Metiary on aangetast. Nu worden er stormlopen uitgevoerd op zijn besluiten. Metiary denkt aan aftreden. De strijd om zijn op volging lijkt in volle gang. Vandaag zal daarvan nog niets blijken. De interne strubbelin gen worden even vergeten het verleden wordt RINUS HULST herdacht. „SOCIAAL ELAN" ALS MORELE DRUK DEN HAAG Het loopt de spuigaten uit met de toename van het aantal vrijwilligers in de ge zondheidszorg. Door de bezuinigingen in deze sector moeten instellin gen steeds vaker een be roep doen op onbetaalde krachten. Banen tegen normale beloning ver dwijnen en tegelijk wordt de morele druk op vrou wen om als vrijwilliger in tehuizen te komen wer ken steeds groter. Ten einde deze uitwassen - door de verantwoordelij ke minister Brinkman (WVC) zo mooi „sociaal elan" genoemd - tegen te gaan, houdt de Vrouwen bond FNV nu een actie week. „Er is sprake van pure mis bruik van vrouwen", zegt 1 voorzitter Maria van Veen van de Vrouwenbond FNV. „Steeds meer vrouwen komen als vrijwilliger op plaatsen te recht waar vroeger een nor maal salaris gold. Dit onder graaft de positie van veel vrouwen die betaald werk hebben in deze sectoren, ter wijl anderzijds het beroep op huisvrouwen om als vrijwilli ger te komen werken, steeds dringender wordt. Het is echt schrijnend". Ze noemt als voorbeeld brie ven die instellingen naar fa milie van patiënten sturen en waarin vrouwen worden op geroepen hun ouderfs) zelf te komen verzorgen en bezig te houden. Vaak gaat dit ver zoek gepaard met morele chantage: „U wilt toch niet dat uw vader of moeder hier vereenzaamt?" Ook wordt het schoonhouden van de kamers van de ouderen steeds meer Maria van Veen: „Steeds meer vrouwen komen als vrij williger op plaatsen terecht waar vroeger een normaal sa- Parttime laris gold" kan het kabinet gewoon rus tig doorgaan met bezuinigen en kan Brinkman blijven schallen dat vrouwen maar de mouwen op moeten stropen om de gaten en leemtes op te vullen die ontstaan als gevolg van een enorm personeelste kort". De bondsvoorzitter schat dat het aantal betaalde banen dat is overgenomen door vrijwil ligers inmiddels in de tiendui zenden loopt. „Precies weten we het niet. Enkele jaren ge leden hebben we berekend dat in de gezins- en bejaar denzorg 50.000 betaalde banen zijn verdwenen. Ook op dit moment worden tehuizen en instellingen nog steeds gecon fronteerd met personeelstops terwijl het beroep op zorg toe neemt. Dus reken maar uit". aan familieleden en andere vrijwilligers overgedragen. „Ongehoord", noemt Maria van Veen dit. „Met onze actie willen we aan de hand van voorbeelden aantonen dat steeds meer mensen afhanke lijk worden van de medewer king van vrijwilligers als ver vangers van betaalde krach ten. Bejaarden- en verpleegte huizen waar 85 tot 100 vrou wen voor niets of met behoud van uitkering werken zijn geen uitzondering meer". Het is niet de bedoeling van de vrouwenbond om het vrij willigerswerk in zijn totaliteit te verbieden. „Dat zou grote onzin zijn", zegt mevrouw Van Veen. „Er wordt in Ne derland door ruim vier mil joen mensen wekelijks vrij willigerswerk gedaan in vere nigingen, vakbonden, zelf hulpgroepen, enzovoort. Daar hebben we geen enkel be zwaar tegen. Maar wel tegen iiwilligers in plaats van be- Ook speelt de arbeidstijdver korting een rol, zegt Maria van Veen. „Mensen gaan kor ter werken, maar de openge vallen uren worden niet door anderen opgevuld. Veel be taalde krachten willen graag parttime werken, maar weten dat het delen van werk in de praktijk neerkomt op het ver groten van ellende. Met ande re woorden: men moet met minder betaalde uren nog harder gaan werken omdat er voor de resterende uren nie mand mag worden aangetrok ken als gevolg van perso neelsstops". De actieweek wordt gesteund door de AbvaKabo. Deze FNV- bond van overheidsper soneel wordt zelf ook veelvul dig geconfronteerd met het oprukkende leger van vrijwil ligers. Vooral nu de onder handelingen voor een nieuwe ziekenhuis-cao zijn mislukt, merkt de bond dat steeds meer contracten worden aan geboden die slechter zijn dan de huidige contracten in de ziekenhuizen. „Maar de Ab vaKabo komt. en dat is heel logisch, altijd op voor de wer kenden. Als vrouwenbond be hartigen wij met name de be langen van vrouwen in het onbetaalde werk. Niet om het vrijwilligerswerk te stimule ren. maar om te zorgen dat er een einde komt aan de wild groei", aldus Van Veen. Liefdewerk Dat het „liefdewerk oud pa pier".steeds meer maatschap pelijk geaccepteerd wordt blijkt wel uit ae advertenties in dagbladen waarin vrijwilli gers (m/v) bijna wekelijks wordt gevraagd te solliciteren naar functies in de gesubsi dieerde sector. Vaak onder het mom van „ervaring op doen". Ook daar wil de vrou wenbond tegen protesteren. Bovendien wil men met de actieweek een discussie los maken binnen de directies van instellingen, die, aldus Van Veen, ook zwaar aan dit probleem tillen. „We moeten gezamenlijk een vuist maken richting minister Brinkman. De directie kan twee dingen doen: óf men legt het hoofd in de schoot en redeneert: „Gooi de poorten maar open voor vrijwilligers" öf men zegt: „De overheid kan niet langer doorgaan met links en rechts misbruik van vrouwen te ma ken". De vrouwenbond wil niet al leen opkomen voor de rech ten van vrijwilligers en van vrouwen wier betaalde baan wordt bedreigd, maar ook voor de patiënten en cliënten die afhankelijk zijn van de hulpverlening, waarvan de kwaliteit momenteel onder zware druk staat. „Bovendien zijn twee op de drie patiënten in de verzorgingstehuizen vrouwen, dus wat dat betreft is dit duidelijk een zaak die vrouwen aangaat en dus de Vrouwenbond FNV''. MARGA RIJERSE De studenten krijgen niet alleen hun leerstof thuis op de computer binnen, ze kunnen vla het beeld scherm ook communiceren met hun begeleiders en medestudenten. DEN HAAG Thuis stude ren is sinds de oprichting van de Open Universiteit niet on gewoon meer. Tele-educatie, thuis studeren per computer, is dat wel. Deze nieuwe vorm van onderwijs is ontwikkeld door de PTT, Philips, Kluwer en de Open Universiteit en werd gisteren door hen gepre senteerd. Het systeem is nog in een ex perimenteel stadium. De deel nemende studenten krijgen de beschikking over een home computer die verbonden is met de centrale computer bij de Open Universiteit. Via de elektronische berichtendienst van de PTT krijgen de studen ten de leerstof aangereikt. Ook worden ze op deze manier be geleid door hun docenten en kunnen zij communiceren met hun mede-studenten. Op 5 januari zullen zestig stu denten uit alle delen van het land bij wijze van experiment beginnen met een cursus via Tele-educatie. Philips en de PTT zorgen daarbij voor tele- Studiestof en -begeleiding per beeldscherm foonlijnen en computers, de Open Universiteit verzorgt de cursus en de begeleiding. Klu wer zal een onderzoek ver richten naar de technische en economische haalbaarheid van het systeem en naar de erva ringen van de studenten. Ook neemt Kluwer deel aan het ontwikkelen van de begeno- digde software. Prof.dr. H.C. de Wolf van de Open Universiteit zegt over het project: „Omdat veel vol wassenen in onze samenleving blijven leren, zal het onderwijs steeds meer aangepast moeten worden aan de individuele i mogelijkheden. Het onderwijs per computer is daarvoor geschikt. Het is niet ondenkbaar dat de computer als leerstation na verloop van tijd niet meer weg te denken zal zijn uit de huiskamer". Volgens De Wolf is Tele-edu catie niet dè nieuwe vorm van onderwijs, maar een waarde volle aanvulling op de be staande vorm. Over het ver wijt dat het computer-onder wijs mensen zal beroven van hun contacten met mede-stu denten zegt De Wolf: „Com municatie is per computer juist zeer goed mogelijk, zowel met begeleiders als met mede-stu denten. Dit verwijt is meer van toepassing op het schrifte lijk thuis studeren". Volgens ir. J.G. van Loon, die het project leidt, is het aantal mensen dat je met Tele-educa tie op kunt leiden in principe onbeperkt. „De student zelf is vrij in zijn keuze van plaats en tijd. Daardoor is het een effi ciënte manier van onderwij- DEN HAAG De regering stelt eenmalig 80 miljoen gul den ter beschikking om invoe ringsproblemen van de Wet op de Bejaardenoorden (WBO) op te lossen. Dit schrijft minister Brinkman van (WVC) gisteren in een brief over de uitvoe- ringsproblematiek van de WBÖ aan de Tweede Kamer. De minister reageerde daar mee op een verzoek van de Tweede Kamer op de vele verontrustende berichten over financiële problemen en drei gende sluitingen van bejaar denoorden. De minister con stateert in zijn brief dat de provincies en gemeenten in de eerste plaats verantwoordelijk zijn voor een goede gang van zaken bij de bejaardenoorden. Veel van de problemen rond de bejaardenoorden zijn vol gens hem terug te voeren op het beleid van de lagere over- EN HAAG Bij de ministe- »s van onderwijs, binnen- ndse zaken en economische ken zullen de komende vier jr de meeste arbeidsplaatsen irdwijnen in het kader van j zogenaamde afslankingso- iratie, de vermindering van it ambtelijk apparaat met i.OOO plaatsen, die bij de vor- ing van het tweede kabinet- abbers is afgesproken. Dit ijkt uit voorstellen van mi- ster Van Dijk (binnenlandse ;en). de genoemde ministeries left de laatste jaren de sterk- groei in de ambtelijke staf aatsgevonden. Daarom moe- In zij tot 1990 met 12 procent irug. Sociale Zaken moet 11 Procent inleveren, bij de ande- Idepartementen blijft het tot procent beperkt Onderdelen van justitie die met de bestrijding van de cri minaliteit te maken hebben (justitie, politie, gevangeniswe zen) en de belastingdienst worden zoveel mogelijk bij de afslanking ontzien. De zoge noemde „bureaucratiekorting" van gemiddeld twee procent per jaar zal op deze onderde len niet of slechts ten dele worden toegepast. De afslanking vindt om twee redenen plaats. Er is een be zuinigingsmotief, maar daar naast moet ook de kwaliteit van de arbeidsorganisatie wor den verbeterd. In de voorstel len aan het kabinet gaat het voorlopig om ruim 22.000 amb tenaren. Het regeerakoord spreekt van 20.000. Het extra aantal is door Van Dijk als „wisselgeld" bedoeld. Hij hoopt gedwongen ontslagen te vermijden door de de vut-leef- tijd eenmalig omlaag te bren gen en de mogelijkheid te scheppen tot vrijwillig ontslag met gegarandeerd wachtgeld. Departementen die bij de af slankingsoperatie uit zichzelf een groter deel dan de vastge stelde aantallen bereiken, mo gen daarmee het ongedaan maken van andere bezuinigin gen betalen. Vooral Verkeer en Waterstaat lijkt die lijn te willen volgen. Minister Smit- Kroes kondigde vorige week aan haar ministerie en bijbe horende diensten te willen in krimpen met liefst 16.000 amb tenaren. Volgens de top van dat ministerie zouden voor 1990 al 10.000 ambtenaren moeten zijn vertrokken. Inmiddels is het organisatie adviesbureau Berenschot inge schakeld bij de voorbereiding van de afslanking van Volks huisvesting. Eerder was het bureau al ingeschakeld bij af- slankings-opdrachten bij Justi tie en Onderwijs. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het Centraal Planbureau (CPB) heeft bere kend dat de pensioenpremies in de marktsector tot en met 1990 met gemiddeld twee procent omlaag kunnen. De grote vermogensoverschotten van de fondsen maken dit mogelijk. Volgens het Planbureau zal dat de financiering voor de jaren na 1990 niet bemoeilijken. Bij het ambtenarenpensioenfonds ABP is de ruimte veel geringer. De korting op de premieaf dracht van 1,5 miljard gulden in deze kabinetsperiode is hier de uiterste grens. Dit blijkt uit een onderzoek van het Centraal Planbureau naar de riante financiële positie van de institutionele beleggers (pen sioenfondsen en levensverzekeringsmaatschappijen). De fondsen zullen in 1990 een reserve hebben van ruim 60 miljard gulden. Om die reden wordt momenteel van veel kanten (o.a. minister Ruding van Financiën) aangedrongen op een verlaging van de pensioenpremies. Omdat over de pensioenpremies geen belas ting wordt betaald, leidt verlaging van die premies tot een hoge re belastingopbrengst. De fondsen hebben daar uiterst afwijzend op gereageerd. Op langere termijn zullen de pensioenpremies weer stijgen. Als de lonen en het rentepeil zich blijven ontwikkelen als in afgelo pen tien jaar, zullen tot 2030 de premies stijgen van gemiddeld 7,7 procent van het huidige brutoloon tot 18 procent in 2030. De aow-premie stijgt in die periode tot ruim 17 procent. Te zamen betekent dit dat 35 procent van het brutoloon voor de oudedags voorziening wordt gereserveerd. Nu is dit percentage gemiddels 19,6 procent. De hogere kosten zullen het gevolg zijn van de toenemende ver grijzing van de Nederlandse bevolking. De vergrijzing zal echter pas na 2010 echt een probleem kunnen vormen. Om die reden gaan er stemmen op om het huidige „omslagsysteem" die in de aow-financiering wordt gebruikt, in de komende tien jaar om te zetten in een „kapitaaldekkingsstelsel". Het omslagsysteem houdt in dat de hoogte van de premie jaar lijks wordt bepaald aan de hand van de voor dat jaar noodzake lijke uitgaven. Met andere woorden; de premiebetalers betalen direct de aow-uitkeringen. Dus hoe meer ouderen en in verhou ding hoe minder jongeren er zijn, hoe hoger de premie wordt. Bij kapitaaldekking, zoals gebruikelijk bij de pensioenfondsen, sparen de premiebetalers voor hun eigen oude dag. De afgedra gen premies tijdens de actieve periode moeten dus voldoende zijn om bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd een vermogen beschikbaar te hebben van waaruit het opgebouwde pensioen kan worden gefinancierd. Het CPB concludeert uit zijn berekeningen dat een verandering in de aow-financiering de premies nog sneller zal doen stijgen Een omschakeling is dus weinig aantrekkelijk. BEURSSCHANDAAL Opnieuw berichten over geheime video- opnamen NEW YORK In het groot ste beursschandaal dat Wall Street ooit heeft getroffen zijn gisteren berichten verschenen dat de centrale figuur in het schandaal, Ivan Boesky, door de federale recherche video films heeft laten maken van gesprekken tussen .beursspecu lanten en officiële handelaren van Wall Street. Die handelaren hadden Boe sky voorkennis verschaft over ophanden zijnde overnames, waardoor hij op illegale wijze miljoenen dollars kon opstrij ken. De Washington Post, die zich beriep op anonieme bronnen die nauw betrokken zijn bij het gerechtelijk onderzoek, meldde dat de vergaderingen werden gefilmd in het New- yorkse kantoor van Boesky, en dat bandopnamen van zijn te lefoongesprekken al van zeker zeven weken geleden dateren. Zeker één beleggingsbankier zou zijn medewerking met de recherche hebben toegezegd nadat uit de banden was geble ken dat hij bij het schandaal betrokken was. Door het bericht in de Post wordt steeds duidelijker dat het schandaal veel uitgebrei der is dan aanvankelijk werd aangenomen, en dat nog meer mensen bij het gerechtelijk on derzoek zullen worden betrok ken. Vorige week verschenen berichten in de pers dat Boe sky de recherche toestemming had gegeven zijn telefoonge sprekken op te nemen, tenein de bewijsmateriaal te verza melen tegen andere betrokke- (Van onze correspondent Bob van Huet) PARIJS De Franse regering heeft een begin ge maakt met de grootscheepse privatiseringsoperatie, die uiteindelijk 65 staatsbedrijven naar de particuliere sec tor moet overhevelen. Als eerste kon gisteren bij ban ken en op postkantoren worden ingetekend op zeven tig procent van de aandelen van de glas-multinational Saint-Gobain, waarvoor minister van economie Balla- dur de prijs per aandeel had gesteld op omgerekend ongeveer 110 gulden. Gisteren, op de eerste dag van inschrijving werden effectenhui zen en banken in Parijs overspoeld met aanvragen. „De verkoop kende een razende start", zo zei effectenmakelaar Jacques Buis- son, wiens kantoor tienduizenden aanvragen van kleine en gro te beleggers te verwerken kreeg in de eerste uren van de aande lenemissie. Op 17 december zullen de resultaten van de emissie worden bekendgemaakt en vanaf 23 december zal Saint-Gobain aan de effectenbeurs van Parijs zijn genoteerd. De ongeveer acht miljard franc die de verkoop van het concern moet opbrengen zullen grotendeels worden gebruikt voor afbe taling van de Franse staatsschuld. Test De privatisering van Saint-Gobain, dat vier jaar geleden door de socialisten voor 14 miljard franc werd genationaliseerd, wordt algemeen gezien als een test voor het ambitieuze economische hervormingsprogramma van „super-minister" Balladur. Wanneer de verkoop van het glasconcern een succes wordt, wil de regering de komende periode jaarlijks voor viiftien miljard gulden aan aandelen van nationale bedrijven van de hand doen. Naast Saint-Gobain volgen in januari van het volgend jaar de privatisering van de bank Paribas en het verzekeringsconcern AGF. Voor Franse beleggers zijn van Saint-Gobain twintig mil joen aandelen beschikbaar. Nog eens 2,8 miljoen aandelen zijn gereserveerd voor het personeel van de onderneming, dat mid dels kortingen wordt gestimuleerd „een beetje eigenaar te wor den van de zaak". Om te voorkomen dat Saint-Gobain. waar in totaal 150.000 mensen werken, overgaat in buitenlandse handen kunnen niet-Franse beleggers maximaal twintig procent van de aandelen verwerven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 5