Een staat die Judaspenningen
is niet rechtvaardig"
stoutenbeeb
Oefening Donderslag groter dan ooit
Onderwijsbonden vrezen
koude sanering mbo
DE GROTE MERKEN BIJ STOUTENBEEK
NET 'N TIKKELTJE EIGENZINNIGER
Beverwijk Parallelweg 10, teU 02510 - 2 90 33. leiderdorp: Meubelplein 1. tel; 071 - 89 93 21 Donderdag koopavond. Maandagochtend gesloten.
MNENLAND Caidac gowmxt dinsdag 25 november i986 pagina 3
/tl ofdagent na
jhtpartij
Iten dienst
ISCHOTEN In het
fcchoter politiekorps is
ren een hoofdagent-
al^rcheur voorlopig bui-
iitoffe dienst gesteld. De
nder jt is buiten diensttijd,
oed ii vor'6e week, betrok-
b'j een vècht*
1] met jongeren in de
<£nstad. Over en weer
tie zajen rake klappen zijn
net killen. Eén van jonge-
ond theeft een klacht inge-
over het optreden
*en^heXfdS
er^rzoek in.
igen.
SPORTVISAKTE
DUURDER
DEN HAAG Met ingang
van 1987 wordt de prijs van
de sportvisakte verhoogd van
ƒ7,60 naar ƒ8,55. Minister
Braks (Landbouw) heeft dit
de Kamer meegedeeld. De
uitgifte van de akten loopt
nog steeds terug. In 1985 wer
den er 730.000 uitgegeven,
terwijl voor dit jaar werd ge
rekend op 680.000. Dat aantal
wordt echter bij lange na niet
gehaald, het ministerie ver
wacht op 600.000 uit te ko
men. Braks heeft inmiddels
het NIPO opgedragen een
nieuw onderzoek te gaan
doen naar het dalen van de
belangstelling voor de akten.
Vliegtuigbom
gevonden
LICHTENVOORDE Bij
graafwerkzaamheden in
Lievelde (Gelderland) is
gistermiddag een vliegtuig
bom uit de Tweede Wereld
oorlog gevonden. De bom
weegt 500 pond en bleek
nog volledig intact. In ver
band met de demontagé van
de bom moesten daarom
alle omwonenden voor ne
gen uur vanmorgen hun
huizen verlaten en werden
de omliggende scholen en
bedrijven gesloten. Boven
dien lag het treinverkeer
tussen Winterswijk en
Ruurlo van negen uur tot
twee uur stil.
Betico Croes
overgeplaatst
UTRECHT De Arubaanse politicus
Betico Croes, die op 31 december van
het vorig jaar op Aruba met zijn auto te
gen een boom reed en in coma raakte, is
gisteren van het Academisch Zieken
huis in Maastricht (AZM) overgebracht
naar het Centrum voor reactivering en
verpleging „Albert van Koningsbrug-
gen" in Utrecht. Volgens de behande
lend neuroloog van Croes, F.W. Vreel-
ing, is zijn patiënt nog steeds in coma
maar lijkt er in zijn toestand een lichte
verbetering te zijn gekomen doordat hij
in de vorm van hoofdbewegingen en
beweging met één van zijn ledematen
enigszins respons lijkt te geven op vra
gen.
?5
<oningin Beatrix woont in de
Ridderzaal te Den Haag de her
denkingsplechtigheid bij ter ge-
egenheid van het 35-jarig ver-
olijf van de Molukse bevolkings-
jroep in Nederland.
HAVELTE De ruim acht
tienhonderd mensen van de
43ste pantserinfanteriebrigade
die gisteren en vanmorgen zijn
opgeroepen voor de oefening
Donderslag zijn in de loop van
vanmorgen massaal opgeko
men bij de mobilisatiecom
plexen in Havelte, Oudemo
len, Nunspeet, Oirschot en Er-
meio. Het grootste deel moest
zich melden bij de Joh. Post-
kazerne in Havelte, waar de
militairen met vrachtwagens
tegelijk werden binnenge
voerd.
Majoor P. van Geldorp, hoofd
voorlichting van het leger
korps, is zeer tevreden over de
snelle opkomst van de militai
ren. Gisteren kregen zij een
expresse-brief, en mochten zij
die niet hebben gekregen dan
werden zij wel via de radio en
televisie opgeroepen. De groot
scheepse oefening Donderslag
moet testen hoe paraat het Ne
derlandse leger is en hoe snel
al afgezwaaide militairen kun
nen worden gemobiliseerd.
Donderslag, die voor de zeven
tiende keer wordt gehouden, is
nog nooit zo groot van opzet
geweest. Andere NAVO-lan-
<^en tonen daarom veel belang
stelling voor de oefening.
De hele week is de 43-ste
pantserinfanteriebrigade met
4500 manschappen op volle
oorlogssterkte. Vandaag ge
beurt de registratie en worden
de eenheden geformeerd in
volle wapenuitrustuing. Mor
genvroeg trekt de brigade de
kazerne uit. De militairen
moeten tonen hoe goed zij nog
met hun wapens en materieel
kunnen omgaan. Donderdag
volgt een spectaculaire oefe
ning, wanneer bij Deventer de
rivier de IJssel moet worden
overgestoken. Vrijdag mogen
de achttienhonderd man w
naar huis.
Het Nederlandse leger legt
veel accent op de mobilisatie
van de militairen. Vooral
Duitsland is geïnteresseerd
de oefening. Omdat daar het
aantal dienstplichtige militai
ren terugloopt, zullen in dat
land vaker mobilisatie-oefe
ningen worden gehouden
het leger zijn volle sterkte te
laten houden.
WEMELS
/CHIiOrTE*. H6EfTM£ lU
m ceriOLpEw mriK NU
,Ê£N FINANCIEEL pepteen HÉ£> vtpy
.LT&aeEN M'NQEflEU)*®
oemezn ckftMoean is
VACCIN TEGEN NIEUW
GRIEPVIRUS BESCHIKBAAR
UTRECHT Binnen een week zullen 630.000 doses van een
vaccin tegen het zogenaamde A Singapore-virus in ons land
worden gedistribueerd. Een eerste partij van 130.000 doses is
gelopen week al afgeleverd. Als het vaccin wordt goedgekeurd
door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne
zal spoedig meer verspreid worden. In totaal zijn voor Neder
land 900.000 eenheden nodig. Het Singapore-virus werd dit jaar
in Zuidoost-Azië ontdekt. Besmetting is riskant omdat de men
sen nog geen weerstand tegen het nieuwe virus hebben. Of het
virus Europa zal bereiken en wanneer het dan de kop op zal
steken, is niet bekend. De ervaring leert echter dat een ni<
virus zich op den duur over de hele wereld verspreid.
Milieupri js voor
Waddenzeevereniging
AMSTERDAM De Landelijke Vereniging tot Be
houd van de Waddenzee kan weer een tijdje voor
uit. De club van activisten voor een schone en ge
zonde Waddenzee moet het doorgaans alleen hebben
van overheidssubsidies en van giften van de 32.000
leden. Maar vanavond reikt dr. Jan Terlouw in de
Nieuwe Kerk in Amsterdam twee Conservation
Awards aan de Vereniging uit, milieuprijzen voor
een totaal bedrag van 21.000 gulden. De Waddenzee-
vereniging wordt vooral onderscheiden om haar
project „De Waddenbus", dat zich richt op leerlin
gen van de bovenbouw van het basisonderwijs. Voor
deze groep werd speciaal lesmateriaal ontwikkeld,
waarmee de medewerkers van de vereniging in hun
bus het land rondreizen. De Waddenzeevereniging
komt binnenkort dank zij de geldprijs met een nieu- De Waddenzeevereniging kan zijn oude voorlichtingsbus „Kijk op de Wad-
we bus in actie. den" dank 2Ü de gewonnen geldprijs binnenkort vervangen.
HOORZITTING PENSIOEN WEDUWE ROST VAN TONNINGEN
ab
oorlel
Lorentz
medaille
Prof. dr.
Gerard 't Hooft
(links) mocht
gisteren in
Amsterdam uit
handen van
prof. dr. L.C.P.
van Hove de
Lorentz
medaille in
ontvangst
nemen. De
onder
scheiding is
hem
toegekend
voor zijn
essentiële
bijdragen aan
de theorie van
deeltjes en
velden.
DEN HAAG Aan de
vooravond van kamerde
bat over de onderwijsbe
groting, dat vandaag is be
gonnen, heeft staatssecre
taris Ginjaar haar fusie
plannen ten aanzien van
het middelbaar beroeps
onderwijs ontvouwd. Op
Prinsjesdag wisten we al
dat ook deze sector een
aderlating van 150 miljoen
zou ondergaan, als bijdra
ge aan de 1 miljard bezui
nigingen op de totale on
derwijsbegroting.
Ginjaars gisteren gepubliceer
de nota spreekt evenwel niet
over een verzwakking, maar
juist over een versterking van
het middelbaar beroepsonder
wijs. Bezuinigen én versterken
kan volgens haar zeer wel sa
mengaan door samenvoeging
kort-mbo-opleidingen tot grote
„sectorscholen" met minimaal
zeshonderd leerlingen. Een
immens fusieproces, waarbij
ruim vijfhonderd scholen en
zo'n 300.000 leerlingen betrok
ken zullen zijn. De Unie-mbo
heeft berekend dat bijna 350
scholen ónder die 600-grens
zitten en dus met andere scho
len moeten fuseren.
De afkortingendrang, die het
gehele onderwijs beheerst,
heeft hier inmiddels geleid tot
de zogeheten „SVM-operatie".
Daaronder moet dan worden
verstaan: sectorvorming en
vernieuwing van het middel
baar beroepsonderwijs. SVM
leidt tot grotere, maar vooral
minder scholen, die weliswaar
meer zelfstandigheid krijgen
maar verhoudingsgewijs min
der geld zullen ontvangen.
KOV-bestuurster Joke de Ro
ver is niet blij met de plannen
van Ginjaar. Ze betwijfelt of
er wel zoveel bezuinigd kan
worden: „Binnen vier jaar een
bedrag 150 miljoen binnenha
len? Dat moet ik nog zien. Ik
denk er dat met zo'n immense
operatie in de aanloopperiode
eerder geld bij zal moeten".
Meer zelfstandige sectorscho
len hebben toch ook onder
wijskundige voordelen?
De Rover: „Vooral de toegan
kelijkheid van het middelbaar
beroepsonderwijs komt flink
onder druk te staan. Voor de
docenten zal de rechtszeker
heid worden aangetast als de
lesbevoegdheden in het mbo
worden versoepeld. De door
stroming van leerlingen van
uit het lbo wordt hoe dan ook
belemmerd door de hogere
toelatingseisen. Binnen het
mbo móét naar mijn mening
ruimte blijven voor elk type
leerling. Uit dit plan blijkt dat
in ieder geval niet".
Zaken als versterking van de
bestuurskracht en meer auto
nomie voor de scholen moeten
de KOV toch aanspreken?
„Onderwijskundig is het na
tuurlijk voordelig als snelle
wijzigingen in het leer- en
examenprogramma mogelijk
worden, hoewel het de vraag
is of scholen dat zelf moeten
gaan bepalen. Als de arbeids
markt verandert, dan moet het
onderwijs daar op in kunnen
spelen. Wat echter een groot
probleem zal gaan vormen:
wie gaat op een gegeven mo
ment beslissen over de vraag
of de verschillende afdelingen
al dan niet moeten verdwij
nen? De vraag is of zoiets wel
licht toch niet centraal moet
worden geregeld".
In de sectorscholen worden
aanverwante vormen van mbo
en kort-mbo bij elkaar gezet.
Voor leerlingen is dat voorde
lig, want voor hen wordt bin
nen die muren de onderwijs-
keuze vergroot.
„Dat is zo. Door de samenvoe
ging kan men gemakkelijk
doorstromen. Maar dat geldt
niet voor de harde ontkoppe
ling van volledig en deeltij
donderwijs. Als op de sector
scholen alleen nog maar full
time opleidingen worden ver
zorgd, dan komt een categorie
leerlingen ernstig in de knel.
Het wordt immers veel moei
lijker tussentijds over te stap
pen. En dat was juist een van
de verworvenheden van het
kort-mbo. Die leerlingen moe
ten gemakkelijk kunnen wis
selen tussen part-time en full
time opleidingen, gezien de
onzekere arbeidsmarkt. Ie
mand met een leer-arbeids-
overeenkomst, dus met een
deeltijdopleiding in het kort-
mbo, die plots zijn baan kwijt
raakt, moet de mogelijkheid
hebben snel over te stappen
naar de full-time variant. En
dat is in de nieuwe opzet niet
meer mogelijk".
FRANS WEERTS
Artifort Auping BanzBord Besouw Bulthaup Castle furniture Cor deSede Durlet Rschbacher Gelderland Hillsta
Interiübke JAB. Kendix Koekoek Leolux Miller Montis Mustenlnq MJ.D. Parade Pastoe Ploeg Rohê RoltBenz Saporttl
ook 1
de T\EN HAAG Ze zitten op
as rut voorste rij van de publie-
i tribune, vlak naast el-
ene man zwaar
40 Diforover 8ebo8en en ze"
v^jwachtig met de handen
Tijvend, de ander trots
chtop en met een hele bat-
rij verzetsmedailles op de
issintffstzak. Steeds als een
ggendre^er bet woord heeft ge-
jj>erd bonst de magere voor
eer leunende man met een
tocn^st volle kracht op de
In een haast
echanisch ritme en zó
3rd dat hij het applaus van
besloet" tweehonderd aanwezi-
meé veratestrijders, oorlogss-
chtoffers en hun nabe-
*el banden weet te overstem-
clan ten. De verzetsstrijder
het feast hem slikt na elke toe-
ilen. iraak iets weg en houdt
is v^ijgend zijn ogen op één
de 7>st Punt gericht, alsof hij in
?n ver verleden schouwt,
as na vijf uur geduldig
listeren geeft hij in de gar-
est b%robe van de Kamer zijn
ed eeammentaar: „Dat dit na
jaar nog nodig
mee. Ik word er stil van".
li t
omaar twee belangstellen-
110eicen bij de hoorzitting over het
esluit van minister Van Dijk
et riante pensioen (2500 gul-
pn per maand) van de NSB-
eduwe mevrouw Rost van
onningen niet in te trekken.
|at zou, aldus de bewinds-
lan, uit oogpunt van rechts-
ekerheid en rechtgelijkheid
iet verstandig en juridisch
rijwel onmogelijk zijn. Een
dvies dat tijdens de hoorzit-
ing vrijwel geen van de toe-
estroomde gasten en spre-
j ;ers onberoerd laat.
Verontwaardiging, verbijste-
ing en woede beheersen het
ilimaat in de groene bankjes,
f die gevoelens nu in stilte
.anwel bijzonder luidruchtig
HKuit wordbn. Het woord is,
jaar na de zeer emo-
|H|onele hoorzitting over de
^^Voorgenomen vrijlating van
„drie van Breda", opnieuw
Idella30 de slachtoffers en oppo-
koudfmten van het nazisme.
n tegenstelling tot de hoorzit-
over de drie van Breda
itoen moest de kamervoorzit-
er h£r de publieke tribune be-
vrij flimmen om de aanwezigen
n pltfit bedaren te brengen) zetten
grenferlegenwoordigers van to
er h<aal éénentwintig organisaties
rr#un bezwaren vrij rustig,
in de°ms zeHs zakelijk uiteen. Op
!Ven zovele manieren wordt
rerwoord hoe gevoelig de
•ij zofwest»e Rost van Tonningen
noori kringen van oud-verzets-
oorlogsslachtoffers
irin hun nabestaanden ligt.
en irflandhaving van het pensioen
igal. ,an de „Zwarte Wedywe" is
{een verdienste voor de
Aus!echtsgelijkheid, evenmin een
dden'er"dienste voor de rechtsze-
Po-vl
bitter te zien dat een niet on
bemiddelde NSB-weduwe zo
maar 2.500 gulden per maand
in de schoot geworpen krijgt".
Propaganda
„Dat is óns geld, waarmee ook
nog eens fascistische propa
ganda gefinancierd wordt!",
roept een oudere heer vanuit
één van de de loges. Ook dat
steekt bij de vertegenwoordig
de delegaties op de hoorzit
ting. Weduwe Rost van Ton
ningen bestiert vanuit haar
villa in Velp de neo-nazisti-
sche organisatie De Levens
boom en bij alle propaganda
onder de Nederlandse school
jeugd komt haar waardevast
staatspensioen beslist goed
van pas. „Deze vrouw blijkt
ook nu nog te leven met re
gels die golden tijdens de don
kerste dagen", zo typeert me
vrouw Stein de weduwe na
mens de drie joodse kerkge
nootschappen in Nederland.
„Dan vind ik dat rechtvaar
digheid zwaarder moet wegen
dan de rechtszekerheid op
een pensioen".
De woede komt vooral
's middags naar boven, als
verschillende vertegenwoor
digers van kamporganisaties
met bijeengeraapte moed hun
bezwaren tegen de pensioen
toekenning komen ventileren.
De heer Veis van het Neder
lands Auschwitz-comité zegt
op hoge toon: „Bij herdenkin
gen spreken politici prachtige
woorden, maar daar heb je
niets aan als met je rechtsge
voel wordt gesold". En onder
luid gejoel roept de heer Van
der Tass van de Dachau-
grpep: „Ik wil hier ook na
mens de miljoenen doden vra
gen: ik hoop maar één ding.
Dat ze geen staatsbegrafenis
krijgt".
Als het vier uur is geweest,
stromen de bezoekers van de
hoorzitting weer naar buiten,
het Binnenhof op. Vóór de
hoofdingang van het parle
mentsgebouw wordt verza
meld voor de bussen en wor
den de borden die herinneren
aan de zwarte jaren in Da
chau, Ravensbrück, Buchen-
wald, Westerbork en Maut
hausen bij elkaar geraapt.
„En nou maar duimen dat ze
willen luisteren", zegt een
vriendelijke dame die haar
stram geworden man onder
steunt.
PAUL KOOPMAN
ADVERTENTIE
0e "Cornelius" van Durlet, een voorbeeld van de nieuwe trend, die afstand neemt van massiviteit, en verfijnder te wedt gaat
Dit effekt heeft de Italiaanse architect Carlo Santi weten te bereiken door dit leren bankstel op lichte en dunne poten te
plaatsen. Een rijkdom aan zitcomfort verwerkt in een luchtig ontwerp. De "Cornelius" van Outlet, een verrassend fris idee
voor eigentijdse interieurs. Een pittige en exclusieve look van Durlet bij Stoutenbeek.
Voor de ingang van de vergaderzaal drommen oud-verzetsstrijders, oorlogsslachtoffers en sym
pathisanten samen om te demonstreren tegen het pensioen van de „zwarte weduwe" Rost van
Tonningen.
keerd zouden worden. „Het
échte Judasloon valt nog in
het niet bij de aan mevrouw
Van Tonningen betaalde som.
Zo'n postume beloning voor
een landverrader kan niet
rechtvaardig zijn".
Misdeeld
Daarmee is een zeer gevoelig
punt aangesneden, want de
oud-verzetsstrijders, burgers
lachtoffers en hun weduwen
voelen zich al jarenlang mis
deeld door de overheid waar
het de „bijzondere pensioen
en uitkeringsregeling" betreft.
Er worden zeer schrijnende
voorbeelden aangehaald van
nabestaanden die jarenlang-
vergeefs moesten bedelen om
een karig pensioentje en zich
daarbij zacht gezegd niet
gerespecteerd maar eerder ge
wantrouwd voelen.
Zo schetst mevrouw Koolsma
van de Werkgroep Belangen
behartiging Oorlogsgetroffe
nen de lijdensweg van een
ambtenaar die in 1944 bij een
bombardement zwaar gewond
raakt maar nog steeds geen
bijzondere uitkering heeft.
„Hij was in dienst van Bin
nenlandse Zaken, tot hij we
gens onbeleefdheden ge
schorst werd. Hij weigerde
namelijk „heil Hitier" tegen
zijn bazen te zeggen. Diezelf
de onbeleefdheid was de re
den waarom het departement
hem na de oorlog een uitke
ring weigerde. Pas in 1980
werd zijn uitkering alsnog er
kend, maar financieel is de
zaak nog steeds niet rond.
Voor zo'n man is het wel erg
Foto links:
Enkele
sprekers
tijdens de
hoorzitting,
v.l.n.r:
Teengs
Gerritsen,
Joop Wolff en
dhr. Kauma.
kerheid en zeker niet voor de
mensen die tijdens de oorlog
slachtoffer werden of streden
tegen de fascisten. Daar is ie
dereen het roerend over eens.
Af en toe lopen de emoties
hoog op, en een enkele geno
digde wordt onwel. Maar ech
te incidenten doen zich niet
Beroep
Voormalig verzetsstrijder de
heer Wolthof van de Stichting
Samenwerkend Verzet '40-'45:
„Het voorstel van minister
Van Dijk het dossier-Rost van
Tonningen maar te sluiten,
bevestigt de uitspraak van de
voormalige Bondskanselier
Willy Brandt dat de helpers
van de nazi's er vaak beter af
komen dan hun slachtoffers".
„Precies zo is het!".klinkt het
van de tribunes.
Wolthof doet een krachtig be
roep op het parlement niet te
vergeten wat tijdens de oor
logsjaren gebeurd is eh welke
verraderlijke rol Rost van
Tonningen daarbij gespeeld
heeft. „Het is onbegrijpelijk
dat de weduwe van iemand
die door tot de SS toe te tre
den het Nederlanderschap
verloor, nog een riant pensi
oen kan genieten. Ik ver
wacht van het parlement dat
het zijn kracht bewijst door de
minister terug te fluiten".
Voormalig CPN-kamerlid
Wolff: „Wie waagt hier te
zeggen: stopzetten van de
pensioenuitkering van één
persoon verdraagt zich niet
met de rechtszekerheid? Het
is toch volslagen absurd dat
de weduwe Rost van Tonnin
gen in 1956 vanwege een
nieuwe wetgeving nog eens
dertien fictieve pensioenjaren
cadeau kreeg bovenop de vier
die ze al had?". Dominee Van
Hattum van de Stichting bur
ger-oorlogsgetroffenen ge
waagt zelfs van Judaspennin
gen die aan de weduwe uitge-
