Geestelijk gehandicapte
tussen wal en schip
D66 wil
universiteiten
samenvoegen
tot zes clusters
Eindrapport van
enquêtecommissie
pas in '88 gereed
m-59.-
—4
NMI gaat
Waarschuwen
iksem-
tislagen
Alimentatie
met 1,3 procent
omhoog
TTilTTl
lEUWO
Beter twee rechters te weinig dan drie slechte te veel
Kosten van sociale
zekerheid blijven stijgen
INENLAND
£cidóc6ou/UMit
WOENSDAG 19 NOVEMBER 1986 PAGINA 3
W binet: bij
Hr kandid;
met
>merk(
lartig
ar uit
na vier min
atuur Spelen
HAAG Het kabinet heeft
miljoen gulden uitgetrokken
de organisatie van de Olympi-
Spelen 1992 in Amsterdam. Van
jedrag is tot nu toé 2,775 miljoen
en uitgekeerd aan de Stichting
npische Spelen Amsterdam 1992,
s staatssecretaris Dees in ant-
rd op vragen van het kamerlid
Es (PSP) naar aanleiding van
tingen van de voorganger van
s, Van der Reijden, in onze
>mpro it- Volgens Dees is door het ka-
literst
afd, z{
sterdam 1992 Heeft hiei^wel om
de pr
echtei
Er ii
ter
gele
loet
et watl*
ontsl
33-jar
't beja
ermob
mi
v
geen garantie gegeven voor
ituele tekorten van de Stichting.
Stichting Olympische Spelen
Rotterdam wil vervuilers
Rijn vervolgen
ROTTERDAM De gemeente Rotterdam
wil de schade die zij lijdt door vervuiling
van de Rijn op de vervuilers verhalen. De
giftige chemicaliën en zware metalen komen
in het havenslib terecht. Volgens jaar kan dit
slib tegen hoge kosten in de slufter op de
Maasvlakte worden gestort. Als na vijftien
jaar de slufter vol is, moet de vervuiling
sterk zijn afgenomen. Om dat te bereiken
denkt de gemeente aan juridische stappen te
gen bedrijven die gif lozen. Door het nemen
van watermonsters zijn de lozende meest
Duitse industrieën opgespoord. Van de
veertien grootste vervuilers hebben er overi
gens slechts vier gereageerd op een aanbod
van de gemeente om te komen praten over
saneringsplannen.
Invoering
ademanalyse vanaf
oktober 1987
DEN HAAG De ademanalyse
voor automobilisten zal naar ver
wachting vanaf oktober volgend
jaar worden ingevoerd. Met de
ademanalyse zal de politie een
beter middel krijgen in de strijd
tegen alcoholgebruik in het ver
keer. De invoering zal gepaard
gaan met een grote voorlichtings
actie. Volgens de ministers Kort
hals Altes (justitie) en Smit-Kroes
(verkeer) biedt de ademanalyse
ook een grotere mogelijkheid
voor het innemen of ongeldig
verklaren van het rijbewijs.
TBR voortaan
aan termijn
gebonden
DEN HAAG De Eerste
Kamer heeft gisteren een
wetsvoorstel aangenomen
om menden die door de
rechter ter beschikking van
de regering zijn gesteld (tbr)
een iets sterkere rechtsposi
tie toe te kennen. Voor niet-
agressieve delicten wordt de
maximale tbr-periode vier
jaar, bij verlenging wordt
een beroep op de rechter
mogelijk. De politiek is 14
jaar met deze materie bezig
geweest.
DEN HAAG Met ingang van 1987
moet alimentatie met 1,3 procent wor
den verhoogd. Staatssecretaris Korte-
Van Hemel (Justitie) heeft hiertoe be
sloten. De stijging geldt in principe
voor alle alimentaties. Alleen indien
door de rechter voor 1 januari 1973 al
een andere indexering was bepaald kan
het besluit van de staatssecretaris gene
geerd worden. Afwijkingen zijn ook
mogelijk op basis van gerechterlijk uit
spraken.
IHEM Een door de
in Arnhem opgezet
- en registratiesysteem
onderzoek naar bliksem-
erdacLgen ons )and maakt het
week elijk om de ontwikkeling
z leweging van onweersbui-
roortaan op de voet te vol-
De gegevens zullen door
KNMI in De Bilt worden
cier vuikt voor een betere
tenge rschuwing tegen onweer
'-'-.e blikseminslagen.
NMI hebben daar-
onlangs een overeenkomst
"en hjoten.
Kema heeft inmiddels een
lelijk communicatienet-
opgezet voor het regis-
van blikseminslagen.
»r ziin in Assen, Alk-
ïeid vpr, Zierikzee en Arnhem
Ie feit /angststations geplaatst, die
gegevens over bliksem-
agen via directe lijnen
rgeven aan de centrale
lleen ,puter in Arnhem. Daar
met efrjt de informatie verwerkt
wordlgeprojecteerd op een moni-
hawaarop de kaart van Ne
men tot op enkele honder
meters nauwkeurig wor-
i vastgelegd.
Kema wil de informatie
het netwerk tevens ge-
iken voor onderzoek naar
[evolgen van blikseminslag
naatregelen om installaties
jebouwen tegen bliksem te
ihermen.
>aar
arts
gel
ridi:
ugdel
^!d£iolesterol
ngspu>;stiende jaar
'ERDAM De hoeveel-
cholesterol in het bloed
ert met de leeftijd. Het
jt tussen het tiende en zes-
Ie jaar en daarna stijgt het
Ook het cholesterolge-
et no 'te bij de ouders is van be-
ig. Dit is gebleken uit een
derzoek van mevrouw W.A.
n oon Stiphout, die daarop van-
ijk I3g promoveert aan de Eras-
t Ge is-universiteit van Rotter-
MiddAn- l L
aden.11 boog cholesterolgehalte
hoogt de kans op aderver-
;rdag Iking en daarmee op een
neer Ijrtinfarct. Daarentegen zou
tretag1 hoog gehalte van het zoge-
reg( ernde HDL-cholesterol die
tot is juist verkleinen. De
teste gegevens over choles-
ol op jonge leeftijd die Van
zonniPbout heeft gebruikt, zijn
plaat? wrostig van een vervolgon-
v z°ek onder 1600 Zoeter-
jongeren die aanvan-
t 9 gi lijk 5 tot 19 jaar oud waren
overd die l'en Jaar *anS jaarlijks
r onderzocht.
fige vrouwen die de pil gaan
jn pruiken, vertonen volgens
rd-P< n Stiphout een sterkere stij-
i mo< ïg in het totaal aan choleste-
rii zo dan vrouwen die dat niet
Jr v en. Ook tijdens de zwanger-
Iwest ,aP zÜn totaal- en HDL-cho-
ot 18 terol verhoogd. Een jaar la
den zijn ze weer terug óp het
de niveau. Dit zou kunnen
tekenen dat het cholesterol-
ust veau °°k wordt beïnvloed
:eekuor hormonale factoren,
noor larnaast bleken zwaardere
n we lêens die ook rookten een
i. Mi 8er cholesterolgehalte te
noo bben dan lichtere en niet
ders kende leeftijdgenoten.
I
20 november
Prins Bernhard is als bescherm
heer op het kasteel Nijenrode in
Breukelen aanwezig op de jubi
leumdag ter gelegenheid van het
40-jarig bestaan van Nijenrode
als onderwijsinstelling. De prins
zal er de eerste naar hem ge
noemde lezing aanhoren en de
eerste Venture Capital Nijenrode
Award uitreiken. Deze prijs,
groot 25.000.-, wordt toege
kend aan studenten of oud-stu
denten van Nijenrode die het
beste plan voor een nieuwe on
derneming hebben ingediend.
RAPPORT BOORDEVOL KRITIEK OP STAATSSECRETARIS DEES
UTREGHT Duizenden
geestelijk gehandicapten
dreigen tussen wal en
schip te vallen. Ze kun
nen niet meer terecht in
sociale werkplaatsen om
dat die hun eisen hebben
opgeschroefd, maar ook
niet meer in de dagver
blijven voor ouderen,
omdat daar te weinig
plaatsen beschikbaar
zijn. Komt daarin op kor
te termijn geen verande
ring, dan zullen de gees
telijk gehandicapten
moeten worden opgevan
gen in gezinnen en ge-
zinsverv angende tehui
zen.
Het is derhalve noodzakelijk
dat de selectiecriteria van de
sociale werkvoorziening wor
den doorgelicht. Ook dient te
worden bekeken op welke
gronden mensen arbeidson
geschikt worden verklaard
en waarom men iemand ge
motiveerd genoeg acht om te
werken. Dit staat in het rap
port „Tussen zorg en arbeid"
van de Federatie Dagverblij
ven en Tehuizen voor Gees
telijk Gehandicapten (FIAD),
dat vanmorgen is aangebo
den aan staatssecretaris Dees
van wvc.
Op aandrang van de sociale
werkplaatsen wil het minis
terie van sociale zaken voort
aan de categorie gehandicap
ten weigeren, die minder dan
eenderde van de normale ar
beidsprestatie leveren; de zo
geheten B-categorie. De
overheid wil bovendien dat
er meer mensen van sociale
werkplaatsen doorstromen
naar het bedrijfsleven. Daar
mee zouden dan extra plaat
sen worden geschapen in de
sociale werkvoorziening.
In het rapport van de FIAD
wordt forse kritiek geleverd
op deze plannen. Voorzitter
Van Emmerik zei vanmor
gen nog eens dat de situatie
op de arbeidsmarkt nauwe
lijks is verbeterd, zodat het
idee van Sociale Zaken niets
uithaalt. Hij is bovendien
bang dat de sociale werk
plaatsen zich meer zullen
gaan richten op mensen die
uiteindelijk meer kans ma
ken op een plaatsje in het
N VANDAAG r\
IN HET VJ
Een geestelijk gehandicapte aan het werk in een dagverblijf voor ouderen. Hoe lang nog?
bedrijfsleven. Volgens Van
Emmerik kunnen de meeste
geestelijk gehandicapten het
dan verder wel vergeten. En
dat terwijl er nu al vierdui
zend wachten op een plaats
in de sociale werkvoorzie
ning.
Rendement
Aan stafmedewerker Bart
Wijgergangs van de FIAD de
vraag of de sociale werk
plaatsen hun doel voorbij
dreigen te schieten. „Ja, ei
genlijk wel", zegt hij. „Er is
een té grote nadruk komen
te liggen op het rendement
van de sociale werkplaats.
Daardoor worden er steeds
meer eisen aan iemand ge
steld eer hij wordt toegelaten.
Wie een laag werktempo
heeft of weinig produceert,
komt er dan niet meer in. En
dat kan niet. Ik vind dat de
sociale werkplaats in zoverre
terug moet naar „af", dat
men zich opnieuw bewust
wordt van zijn sociale func
tie".
„Er hoeft echt niet geconcur
reerd te worden met het
bedrijfsleven. De sociale
werkplaats is geen produk-
tiebedrijf, maar een plek
waar de geestelijk gehandi
capte zijn recht op arbeid be
leeft, er zijn gevoel voor ei
genwaarde hervindt of ont
wikkelt, en er op bescheiden
wijze zijn bijdrage levert aan
de samenleving. Als je men
sen die mogelijkheid af
neemt, is dat een grote stap
terug op de weg naar maat
schappelijke integratie en
emancipatie".
Noodoplossingen
Kritiek heeft Wijgergangs
ook op de stelling van direc
teur ir. Petit van het Regio
naal Sociaal Werkvoorzie
ningsschap in Amersfoort.
Die schetste onlangs hoe met
de hogere opbrengsten van
de sociale werkplaatsen een
soort tussenvoorziening gefi
nancierd kan worden voor de
gehandicapten die uit de boot
vallen. Volgens Wijgergangs
gaat Petit daarmee voorbij
aan het doel van de sociale
werkplaats.
„Dit soort ideeën leidt tot
langdurige noodoplossingen,
waarmee niemand gebaat is",
meent Wijgergangs. „Er zul
len dan hogere eisen worden
gesteld aan de werknemers,
waardoor de zogeheten B-ca-
tegorie helemaal uit de boot
valt. Want de verleiding kan
groot zijn om het beperkte
aantal vrijkomende plaatsen
op te vullen met mensen aan
wie puur produktioneel ge
zien behoefte is. De geestelijk
gehandicapte die dan bij de
sociale werkplaats niet meer
aan de bak komt, wordt ook
niet meer aangenomen in de
dagverblijven voor ouderen.
Want dé toelatingscriteria
van die twee instellingen
hangen nauw samen. De ge
handicapten komen dan dus
tussen wal en schip terecht.
En wat dan?"
Vuilophaler
Wijgergangs tekent daarbij
aan, dat er een steeds nijpen
der probleem bijkomt, dat
van mensen met een lichte
verstandelijke handicap. Zij
slagen er steeds minder in
een plaats op de reguliere ar
beidsmarkt te verwerven.
Een jaar of twintig geleden
konden ze nog aan de slag als
schoffelaar of vuilophaler bij
de gemeente. Maar de massa
le werkloosheid verdringt
deze mensen van de arbeids
markt, omdat mensen zonder
handicap bereid zijn dit werk
te doen.
„De dreigende massale werk
loosheid van deze groep gees
telijke gehandicapten dreigt
een een maatschappelijk pro
bleem te worden. Projecten
van noodopvang helpen
slechts tijdelijk. Sociale
werkplaatsen en dagverblij
ven voor ouderen moeten bij
de opvang van deze mensen
het voortouw menen", aldus
Wijgergangs.
Volgens hem moeten beide
instellingen onderling over
eenkomen wie welke gehan
dicapte opneemt. „Daarvoor
dient dan de arbeidsprestatie
niet meer maatgevend te zijn.
Het werk moet aan de gees
telijk gehandcicapte worden
aangepast en niet andersom.
De sociale werkvoorziening
is immers geen produktiebe-
drijf, maar een vangnet voor
mensen die door hun handi
cap niet inpasbaar zijn in de
reguliere arbeidsmarkt.
Voorop moet staan dat gees
telijk gehandicapten ook
mensen zijn".
KLAAS SNIJDER
JPRIEMELS
Nieuw gebouw
bestuurskunde
Door een computersys
teem In werking te stellen
verrichtte koningin Beatrix
gisteren in Maastricht de
officiële opening van het
nieuwe gebouw van het
Europees Instituut voor
Bestuurskunde (EIB). In het
nieuwe gebouw is een be
drag geïnvesteerd van
rond de tien miljoen gul
den. Rechts drs Schmel-
zer, voorzitter van de raad
van bestuur van het EIB.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Op de lan
ge termijn moeten de vijf
tien instellingen voor we
tenschappelijk onderwijs
worden samengeklonterd
tot zes „clusters". Het
einddoel is een fuserings-
proces naar zes grote uni
versiteiten, waarvan de
bestaande vestigingen on
derdeel gaan uitmaken.
Alleen op die wijze kan
worden voorkomen dat op
een gegeven moment tota
le instellingen zullen
moeten verdwijnen. Bo
vendien wordt de be
stuurlijke slagkracht ver
sterkt.
Dit is in kort bestek het voor
stel „Studeren in 2010", dat
gisteren door het D66-kamer-
lid Aad Nuis werd gepresen
teerd. Overigens hoeven de te
vormen clusters niet per se te
leiden tot algehele fusies: ook
een vergaande vorm van sa
menwerking is al heel mooi.
Op grond van ligging en stu
dentenaantallen worden in het
D66-voorstel de volgende uni-
versitare clusters genoemd:
RU Groningen met TU Twen
te; GU met VU Amsterdam;
RU Utrecht samen met Wage-
ningen en Nijenrode; RU Lei
den met Erasmus Rotterdam
en TU Delft; KU Brabant sa
men met TU Eindhoven, KU
Nijmegen en RU Limburg; De
Open Universiteit.
Het einddoel, minder universi
teiten, zal er volgens Nuis voor
zorgen dat de instellingen
meer autonoom worden en dat
men sterker komt te staan te
genover de overheid. Dat pro
ces vormt slechts een schijnba
re concentratie: „Het is juist
geschreven ter verdediging
van de decentralisatie; een
manier om te ontkomen aan
opheffing van de bestaande in
stellingen. Het is juist nood
zaak dat de verscheidenheid in
de universitaire wereld blijft
bestaan".
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De parle
mentaire enquête inzake
de bouwsubsidies zal ze
ker tot in het voorjaar van
1988 duren. Tegen die tijd
hoopt de enquêtecommis
sie haar eindrapport klaar
te hebben. Daarna zullen
nog een kamerdebat vol
gen.
De kamercommissies voor de
rijksuitgaven en voor volks
huisvesting die de enquête
hebben voorbereid, besloten
verleden week dat het formele
enquêtewerk, zoals het houden
van openbare verhoren, in
1987 afgerond moet zijn. Om
ondersteuning voor de enquê
tecommissie te verwerven zijn
al advertenties geplaatst.
Daarin wordt onder meer ge
vraagd om accountants en des-
kundigen op woningbouwge
bied. Vast staat ook dat de
commissie een deel van het
onderzoekswerk zal uitbeste
den aan derden.
De komende week zal de Ka
mer in twee debatten formeel
tot de instelling van de enquê
tecommissie besluiten. Voor
zitter wordt het PvdA-kamer-
lid De Vries. Het CDA heeft
het kamerlid Weijers als eerste
ondervoorzitter van de com
missie naar voren geschoven.
Bij de VVD wil men het ka
merlid Van Rey als tweede on
dervoorzitter van de commis
sie benoemd zien.
Naast deze drie worden waar
schijnlijk nog eens zes leden
benoemd. Daarbij zijn de vol
gende namen genoemd: Paulis
en Biesheuvel (beiden CDA),
Alders en Hummel (beiden
PvdA), Scherpenhuizen
(VVD) en Tommei (D66). In
de commissie is geen plaats in
geruimd voor de kleinere frac
ties. Dit heeft met name de
SGP gestoten. Eerder was
overeengekomen dat het SGP-
kamerlid Van Dis namens de
drie kleine christelijke partijen
in de enquêtecommissie zitting
zou nemen. Van Dis zou nu al
leen plaatvervangend lid van
de commissie kunnen worden.
Namens klein links is eenzelf
de positie toebedacht aan me
vrouw Beckers (PPR). Plaat-
vervangende leden kunnen
aan al het werk van de com
missie, inclusief de verhoren,
deelnemen. Zij hebben alleen
formeel geen stemrecht. Ook
het CDA heeft een aantal
plaatvervangende leden ge
noemd: de heren Van Muiden
en Terpstra en mevrouw Te-
gelaar-Boonacker.
AMSTERDAM „Beter twee
rechters te weinig dan drie
slechte rechters te veel. Het te
kort aan rechters wordt steeds
groter, maar mag nooit opge
lost worden door rechters die
niet voldoen aan de eisen van
het vak. Dat zou, meer nog
dan een tekort aan rechters,
zeker het niveau van de recht
spraak aantasten". Dit zegt mr.
F.C. Fliek, voorzitter van de
Nederlandse Vereniging voor
Rechtspraak.
Het belangrijkste doel van
deze „vakbond" voor leden
van de zittende (rechterlijke
macht) en staande magistra
tuur (openbaar ministerie) is
het niveau van de Nederland
se rechtspraak hoog te houden.
Ondanks de verdubbeling van
het aantal klachten over rech
ters en loerende gevaren die
de kwaliteit van de recht
spraak zouden kunnen aantas
ten, is Fliek in grote? lijnen te
vreden over de kwaliteit van
de Nederlandse rechters en
rechtspraak. „Maar het wordt
wel steeds moeilijker het (nog)
goede niveau te handhaven",
aldus Fliek.
De Nederlandse rechtspraak
maakt moeilijke tijden door.
Er zijn veel te weinig rechters,
een middenkader ontbreekt en
het aantal zaken stijgt alleen
maar. Te weinig mensen voor
te veel werk. Dat leidt er bij
voorbeeld in Maastricht toe
dat de rechtbank daar door de
slepende ABP-affaire andere
zaken moet laten schieten.
Sommige verdachten in die
zelfde ABP-zaak zullen zeer
waarschijnlijk zelfs niet wor
den berecht of veroordeeld,
omdat er geen tijd is hun za
ken te behandelen.
Bij de burgers geeft dat een
gevoel van onrechtvaardig
heid: de ene wel, de ander
niet. Fliek begrijpt die gevoe
lens. De problemen, voortko-.
mend uit een tekort aan rech
ters, wijt hij in eerste instantie
aan de in verhouding lage sa
lariëring van rechters.
ADVERTENTIE
Corduroy
Blazer van 100% katoen. Knoop-
sluiting. Opgestikte zakken. Zwart
ofoker. Maten S, Men L
Rechte rok van 100%
katoen. Met 2 opgestikte
zakken. Zwart of oker.
Maten 36 t/m 44.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Alle bezuini
gingen van de laatste jaren ten
spijt bijven de kosten van de
sociale zekerheid doorstijgen
en is het Nederlands stelsel
nog steeds het duurste van Eu
ropa.
Gemeten naar het bruto bin
nenlands product (BBP) geeft
Nederland bijna een derde uit
aan zijn sociale zekerheid. De
rest van Europa zit onder de
dertig procent Belgie spen
deert 29,6 procent, Duitsland
28,9 procent en Engeland en
Ierland het minst met 23,8 en
23,5 procent van hun BBP.
Uit cijfers over de financiering
van de sociale zekerheid, die
het ministerie van sociale za
ken gisteren naar de Tweede
Kamer stuurde blijkt dat de
totale kosten van het zeker
heidsstelsel dit jaar 107,5 mil
jard gulden bedragen, wat 1,8
miljard meer is dan in 1985.
Volgend jaar zal dat verder
toenemen tot 107,9 miljard en
in 1990 wordt een uitgave van
108,9 miljard gulden verwacht.
Ondanks de koopkrachtgaran
tie van het kabinet zullen in
1987 nog meer dan 100.000
mensen in koopkracht achter
uit gaan. Het zijn vooral aa-
w'ers met neveninkomsten,
werklozen met een klein bij
baantje, een groep van 30.000
niet-kostwinners voor wie de
dagloonbepalingen vervallen
en 75.000 aaw'ers die geen
kostwinner ziin of alleen
staan. Verder blijkt uit de nota
van de regering dat rond
231.000 huishoudens die dit
jaar nog een eenmalige koop
krachtuitkering krijgen, daar
volgend jaar geen aanspraak
meer op kunnen maken, om
dat hun uitkeringsrecht min
der dan 50 gulden groot wordt
