De „krankjorume
herinneringen"
van Frans Wilbers
HUIS
■RAADk
Lijmtips
Kan de karbonade gezonder?
LOBH: kamergewijze
verhuur woning
bevalt goed
vc
Maak als
Goedheilic
vrouw twè
wezens
avond. Hal
een hond i|
voor uw
levens-
Wijntje voor
Trijntje
Mensen die hun haar wassen
met bier kunnen nu ook lijf
en leden met een alcoholische
drank verzorgen. Een Zwit
serse cosmetica-fabrikant
heeft onder de naam Vino-
derm huidverzorgingsproduk-
ten op de markt gebracht die
gemaakt zijn op basis van
wijn. Dat idee is op zich heel
oud. want meer dan 2000 jaar
geleden gingen de Romeinen
hun rimpels al te lijf met
mengsels van witte wijn, olijf
olie en eierdooier. En met
witte wijn en citroensap
trachtte men sproeten te laten
verdwijnen. Van het merk
Vinoderm zijn crèmes, lotions
en badschuim verkrijgbaar.
De prijs van de produkten va
rieert van 16,50 tot ƒ37,50.
Voor meer informatie: Balin
Selectives, postbus 800, 5000
AV Tilburg, tel. 013 - 357267.
Glasbak wordt
goed gebruikt
Ongeveer de helft van al het
wegwerpglas in ons land be
landt in de glasbak. Neder
land staat met een inzamel
percentage van 49 procent in
Europa aan de top, zegt P.
Ligtenstein, voorzitter van de
stuurgroep Promotie Glasbak
tegen het blad Distrifood.
Op 14 oktober is de vijfde
glasbakcampagne van start
gegaan. Vier jaar geleden, bij
de eerste campagne, werd nog
maar 27 procent van het een
malige huishoudelijke glas via
de glasbakken ingezameld.
Momenteel staan er ruim
tienduizend bakken in Neder
land. In de nieuwe campagne
zal opnieuw aan de consu
ment en de bedrijven worden
duidelijk gemaakt hoe belang
rijk het is dat zoveel mogelijk
glas kan worden hergebruikt.
Aan fabrikanten zal worden
gevraagd op eenmalige glazen
verpakkingen het beeldmerk
je van de glasbakkenaktie te
vermelden. Het voglende
schooljaar worden scholen be
naderd met lesmateriaal over
glasrecycling.
Lichaams
temperatuur
belangrijk
bij verre
vliegreizen
Zakenlieden weten ervan
mee te praten. Het tijdsver
schil tussen de werelddelen
kan iemand lelijk parten
spelen. Wie voor het eerst
naar de States vliegt, loopt
de kans midden in de nacht
wakker te worden, omdat
zijn ingebouwde wekker
hem om zeven uur laat ont
waken. Met het tijdsverschil
van 6 uur heeft die wekker
niets te maken.
Ook piloten zitten met dit
verschijnsel. Sommigen wen
nen er nooit aan. Ze krijgen
bijvoorbeeld honger op een
tijdstip dat zij thuis aan tafel
kippepoten krijgen, maar in
Sydney (Australië) gaat de
zon net op. Door het wegval
len van tijden ontstaan de
raarste dingen. De KLM heeft
een boekje uitgegeven, ver
taald uit het Amerikaans, met
tal van tips om het ongemak
van verre vliegtochten te be
perken. Het moge vreemd lij
ken, maar bij het overschrij
den van de tijdzones is geble
ken dat een kleibad of ander
heilzaam bad op de ochtend
van vertrek en vóór het sla
pen na de reis, de last ver
mindert. Dit is verklaarbaar,
omdat de lichaamstempera
tuur er het langst over doet
om in het normale ritme te
rug te keren. Hieraan worden
de andere lichaamsfuncties
aangepast. Voorts: lichaams
belasting door veel eten en
drinken in het vliegtuig
maakt het lichaam nog meer
in de war, omdat het verte
ringsproces dan op een ander
tijdstip dan normaal aan de
gang is.
TINY FRANCIS
Bij lijmfabrikant Bison is de
vijfde druk van het boekje
Bison Lijmtips uitgekomen.
Het is gevuld met informa
tie over het lijmen van al
lerlei materialen. Ook zit er
een uitneembare lijmwijzer
in voor houtconstructies,
waarin staat welke houtlijm
het beste is voor welke klus.
Het boekje is gratis verkrijg
baar bij de winkelier, of aan
te vragen bij Perfecta Che
mie BV, tel. 01100 - 31944.
LEIDEN OMGEVING
DEN HAAG/VOOR
SCHOTEN Hij is ere
burger van Madurodam
en de Indiase stad Boys-
town. Ontmoette groot
heden als Marilyn Mon
roe, Yehudi Menuhin en
Orson Welles. Was tot
voor kort secretaris-gene
raal van de Vereniging
van Europese Journalis
ten, is lid van de ANWB-
Bondsraad en redacteur
van Nieuwspoort Nieuws.
De palmares van Voor
schotenaar Frans Wilbers
(62), scheidend directeur
van de stichting public re
lations land- en tuinbouw
(SPRLT), is bijna even
lang als zijn loopbaan in
de wereld van de media
en de public relations.
,,Als er één vent is die journa
listen binnen en buiten de
landsgrenzen kent, ben ik het
wel", zegt Wilbers. We zitten
in zijn kamer van de stichting
die is gehuisvest op het dak
van het winkelcentrum Maka-
do in de Haagse wijk Maria-
hoeve. Wilbers heeft zich als
oud-perschef van de KLM en
directeur van de SPRLT veer
tig jaar lang bezig gehouden
met public-relations en journa
listiek. Op 1 januari 1967 stapt
hij uit het vak. „Ik ben niet ie
mand die dan rustig een boek
gaat lezen of een beetje in de
tuin rommelen", zegt de jubi
laris terwijl hij een zwaar
shagje draait.
Wilbers is al door een Ameri
kaans bedrijf gevraagd voor
het opzetten van PR-activitei-
ten in een aantal Europese ste
den. Maar ook zonder dergelij
ke bezigheden zou hij zijn da
gen met gemak kunnen slijten
door het ophalen van talrijke
gebeurtenissen uit zijn kleur
rijke loopbaan. Volgens Wil
bers vaak „krankjorume her
inneringen", die hij voor het
gemak en op verzoek van
pers, kennissen en vrienden
alvast maar in extenso op pa
pier heeft gezet. In die auto
biografische aantekeningen
komt, naar hij zelf zegt, de
rode draad in zijn leven naar
voren: de interesse voor alles
wat met luchtvaart en journa
listiek te maken heeft.
Huize Lydia
Het kost weinig moeite om
Frans Wilbers op zijn praat
stoel te krijgen. Met sonore
stem steekt de rijzige Nijmege-
naar, die inmiddels al vele ja
ren in Voorschoten woont, van
wal over zijn belevenissen bij
de KLM. Daar kwam hij vlak
na de oorlog terecht als passa
ge- en vliegveldemployee.
Wilbers: „Ik woonde in Am
sterdam samen met zestig an
dere KLM-medewerkers in
een voormalig tehuis voor ge
vallen meisjes, „Huize Lydia".
Met foto's van Constellations
en Dakota's aan de muur. Dat
was echt een gouden tijd. Maar
uiteindelijk kwam ik daar te
recht waar ik wilde zijn: bij de
persdienst van de KLM. Dat
was journalistiek en luchtvaart
bijeen, dus wat wil je nog
meer. Ik hield me bezig met
de opvang en het interviewen
van beroemde KLM-passagiers
die op Schiphol aankwamen.
Filmsterren, politici, musici,
die allemaal hun zegje deden
als reclame voor de KLM. In
1947 werd ik als hoofd van de
afdeling perszaken overge
plaatst naar het hoofdkantoor
in Den Ha;g. In die functie
ontmoette ik natuurlijk ontzet
tend veel mensen uit de me
dia. Was ook nauw betrokken
bij een aantal vluchten die la
ter geschiedenis bleken te zijn,
zoals de vliegramp met een
KLM-toestel in de Ierse Shan-
non-rivier waar 27 mensen het
leven lieten. Maar ook vrolijke
gebeurtenissen zoals de ope-
ningsvlucht in 1958 over de
Noordpool van Amsterdam
naar Tokio tijdens welke ik lid
werd van een internationale
gastronomenclub. Of de ont
moeting in 1952 met KLM-ste-
wardess Britta Koek, met wie
ik een jaar later zou huwen".
Frau Antje
Na een directeurschap van ne
gen maanden bij de Algemene
Nederlandse Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer, werd
Wilbers in 1964 aangezocht
voor het opzetten van een
stichting die de public rela
tions van de Nederlandse
land- en tuinbouw moest be
hartigen. Dit op initiatief van
de boerenbonden en werkge
vers- en werknemersorganisa
ties.
„Wat mij daarin aantrok was
de kans om met eigen handen
vanuit het niets iets op te bou
wen", vertelt Wilbers. Als we
de in telegramstijl geschreven
levensbeschrijving mogen ge
loven, is dat ook aardig gelukt.
„Die wereld van land- en tuin
bouw, met behulp van uiteinT
delijk acht collega's, achter me
gekregen. De opinie over agra
risch Nederland in 23 jaar
drastisch verbeterd, al zijn we
er nog lang niet", luidt de let
terlijke tekst van de levensbe
schrijving. Wilbers: „In eerste
instantie was het de bedoeling
om goodwill te kweken bin
nen Nederland. Om het imago
van de boer te verbeteren. En
daar zijn we, met een aanvan
kelijk budget van een ton per
jaar, goed in geslaagd. Hoe je
het ook wendt of keert, Neder
land is nu het tweede of derde
exportland ter wereld op agra
risch gebied. We hebben hier
de modernste apparatuur. In
die 23 jaar hebben we boeren
en tuinders geprobeerd duide
lijk te maken dat zij hun deu
ren moeten open gooien voor
het grote publiek. Laat de
mensen zien waar je mee bezig
bent. De boodschap die je naar
buiten wil brengen is immers
net zo belangrijk als de manier
waarop je het presenteert. En
zo is de beeldvorming van de
Nederlandse land- en tuin
bouw ook in het buitenland
verbeterd. Kijk maar naar de
„Frau-Antje-reclame" in
CONSUMENTENINFORMATIE
Dashon
gelukkig
Sinterkla
het dichtste
bijzijnde [61
asiel en
strop hernial]
das om del B
dubbele «rgp
verrassing
partner alSgd°
hij van
dieren riaa
houdt. „Hij D(
zal er blij -d c
mee zijn, ,Pde
maar de
hond d{M
natuurlijk ;feen
ook.
Weer volop heus uit citrus fruit
Wanneer de consument weet
dat enkele uren voor het
slachten varkens worden in
gespoten met kalmerende
middelen kan hij zich afvra
gen of het zogenaamde
„scharrelvarkensvlees" niet
meer aandacht verdient. De
Haagse slager Wim Verzijl
probeert met een interim
commissie (waarin zo'n 18 sla
gerijen zitting hebben uit Rot
terdam, Hilversum, Leiden,
Baarn, Bennebroek, Den Hel
der, Amsterdam, Nijmegen,
Vlaardingen, Zeist enzovoort)
meer controle te krijgen op
varkensvlees. De mensen
worden verontrust, weet Ver
zijl. De zorg om het vlees
wordt gedeeld door het minis
terie van landbouw, dat maar
al te graag wil overgaan tot
het verlenen van een Rijks
keurmerk, zoals dit bestaat
ten aanzien van scharrelkip-
pen.
Ook veeartsen voelen zich
niet gelukkig met de ontwik
kelingen in de vleesindustrie,
te meer daar er nog geen Wet
op de Diergeneesmiddelen is
zoals in het buitenland. Er
wordt dan ook braaf gerom
meld met „medicamenten"
om de varkens, kalveren en
ook het rundvee in de bio-in-
dustrie „gezond te houden" bij
de onnatuurlijke leefwijze die
ze is opgelegd omwille van de
commercie. Daarbij falen con
trole-systemen falen. Dieren
in de intensieve veehouderij
worden vanaf de geboorte op
Het verschil tussen „gewoon" varkensvlees en scharrelvarkens
vlees proef je niet, maar merk je later wel.
gepept met legale of illegale
hormonen. Hiertegen moeten
de milieu-organisaties feitelijk
het voortouw nemen. „De
kalveren moeten uit de roest
bak", zegt een veearts uit het
Zuiden des lands. Vlak voor
het slachten wordt de dieren
nog iets kalmerends ingespo
ten om te voorkomen dat de
dieren tijdens het laatste
transport een stress-stoot
adrenaline in het bloed krij
gen, die volgens een woord
voerder van het ministérie
van landbouw „de kwaliteit
van het vlees beïnvloedt". Tot
het dagelijks menu van
slachtdieren behoren antibio
tica als penicilline, streptomi-
cine en tetracycline, verstrekt
door veeartsen of door de boe
ren zelf. De illegale markt
van deze medicamenten
wordt beheerst door mannen
met petten, die samenstellin
gen aan de boeren slijten,
waar de veeartsen geen weet
van hebben. Ze bevorderen
zogenaamd de groei, de
vruchtbaarheid en de voort
planting. Legaal is de „bronst-
inductie", een methode die de
zeug na een biggenworp snel
ler bronstig („berig") maakt.
Het Productschap Vee en
Vlees noemt dit „een verkeer
de manier van fokken". Toch
gebeurt het! „Veehouders zul
len orde op zaken moeten
stellen" schreef het gezagheb
bende maandblad „Time". In
het vlees van drugsverslaafde
koeien werd een onstellende
groei van microben geconsta
teerd omdat de dieren resis
tent waren gemaakt door de
hoeveelheid antibiotica. Bij
proefpersonen die dit vlees
aten, werd ook resistentie ge
constateerd, hoewel men niet
weet hoe de bacteriën en
ziekteverwekkende concen
traten bij de mens terecht ko
men. Wel sterven er in de VS
jaarlijks 800.000 mensen aan
antibiotica, waarvoor ze aller
gisch zijn, in vlees. Bijna 10
procent van de consumenten
in Nederland weet niet dat in
Amerika dagelijks het hor
moon „somatropine" aan
koeien wordt toegediend.
Hierdoor produceren ze 1000
a 2000 liter melk meer per
jaar. De Nederlandse bio-in-
dustrie kan deze „vooruit
gang" niet tegenhouden, aldus
een veearts uit het zuiden des
lands. Reeds nu is de pharma-
ceutische industrie in ons lapd
bezig een preparaat te ont
wikkelen dat maar eenmaal
per jaar hoeft te worden inge
spoten. Varkens en kalveren
die „achter blijven" krijgen
legaal hormonen. De wacht
tijd voor het slachten is offi
cieel zes weken, zodat het
hormoon de tijd krijgt af te
breken. Vaak echter worden
pasgeboren kalveren al na
één week van het bedrijf naar
de markten vervoerd, waarbij
ze' nog eens blootgesteld wor
den aan besmetting met de
overal rondwarende salmo
nella bacterie. Veterinaire
deskundigen hebben ervoor
gepleit de kalfjes vier weken
bij de moeder te laten, zodat
ze weerbaarder tegen deze
bacterie zijn. Kalveren die
langer op stal staan, worden
opzettelijk bloedarm gehou
den om blank vlees te krijgen.
Verdeeldheid van opinies tus
sen de lidstaten van de EG
daaromtrent maakt vooruit
gang moeilijk.
TINY FRANCIS
De belangenorganisatie LOBH heeft bij woningbouwcoörpera-
ties geïnformeerd hoe het per kamer verhuren van woningen
bevalt. Van de geïnventariseerde projecten zijn bij 71 procent
de ervaringen goed. Er waren weinig klachten. Als er proble
men ontstonden, kwam dat meestal door gebrek aan ervaring
met deze manier om huizen te verhuren. In het onderzoek zijn
46 woningbouwcoörperaties betrokken, die in totaal 2600 ka
mers verhuren, verdeeld over zo'n 750 woningen.
Volgens de LOBH is het per kamer verhuren van woningen
dringend nodig om aan de huisvesting van met name jongeren
te voldoen. De meeste coörperaties beschouwen kamerverhuur
nog als een experiment.
Opmerkelijk is, zo zegt de LOBH, dat de meeste projecten tot
stand zijn gekomen nadat belangengroepen actie hebben ge
voerd voor deze verhuurwijze. De aanpassingen die een wo
ning moet ondergaan om hem geschikt te maken voor kamer
gewijze verhuur kosten doorgaans zo'n tienduizend gulden per
woning. De kamerhuren variëren sterk, van 80 gulden kale
huur tot 390 gulden inclusief, aldus de LOBH.
Het nieuwe citrusseizoen is
in volle gang. Bij de manda
rijnen heeft men de keuze
uit de Satsuma's voor ƒ3,-
per kilo en de Clementines,
die 4,40 per kilo kosten. De
grootte van de mandarijnen
is wel van invloed op de
prijs.
Sinaasappelen komen in
middels uit alle windstre
ken. De Spaanse sinaasappe
len kosten 4,- per kilo. De
sinaasappelen uit Brazilië en
Cuba zijn voordeliger ge-'
prijsd. Deze sinaasappelen
zijn goed geschikt om te per
sen, ze zijn voor ongeveer
2,- per kilo te koop.
De groenteman heeft nu
naast de importdruiven ook
Hollandse druiven in zijn
sortiment. Ze zijn echter niet
goedkoop, daar staat tegen
over dat ze van een uitste
kende smaak en kwaliteit
zijn. Zo kosten de Muskaat
druiven ongeveer ƒ8,40 per
pond. De Griekse Rosaki-
druiven zijn voordeliger van
prijs, namelijk 3,50 per
kilo.
De keuze aan groentegewas
sen is nog steeds groot, men
kan dus zonder veel moeite
de nodige variatie in het
weekmenu aanbrengen. De
spruiten zijn nog steeds spot
goedkoop, voor een kilo ligt
de prijs tussen 75 cent en
1,-. Als men de tafelgeno
ten een keer wil verrassen,
dan is dit mogelijk door rode
spruiten te kopen. De prijs
voor deze spruiten komt op
zal
1,55 per pond. Bloem kool L
lange tijd goedkoop gewee: jp j
nu lopen de prijzen op. EeL^
grote maat kost nu 4,- p< yy
stuk. De groene exemplare ;r|T
zijn een gulden per stu
goedkoper. Voor de verschiet,
lende koolsoorten schomria;
melt de prijs rond 75 ceijfah
per kilo. Het gaat hier oijfet
witte kool, rode kool, groeft is
kool en spitskool. De brocc«ieg<
li is niet duurder gewordet
een kilo kost gemiddeL
ƒ4,50. Ook prei is niet vaky
prijs veranderd, voor eer
aanbod loopt venkel in prijf^
op, men betaalt nu 3,20 pd v7
kilo. Witlof is iets in pri
opgelopen, de kwaliteitskla Dl
se I kost ƒ1,70 per pond
voor snijlof kom de prijs
ƒ1,10, eveneens per poi^-tr.
Voor ƒ2,50 heeft men
bos verse peen. Het aanbot^
van spinazie is sterk afgeni
men, een pond kost nu,. 1
gulden. Een voordelig!
bladgroente is andijvie, ei
kilo kost 1,50. Kroten ve
anderen niet veel van pri. J
men betaalt 75 cent per kil
De raapsteeltjes zijn voor
cent per bosje te koop. Ko<VL(
rapen, in blokjes gesnede
en geserveerd met een kaa
saus zijn een delicatesse,3!
kosten slechts 60 cent pi 8
kilo. Veel glasgroentegewa
sen van eigen bodem zi
duurder geworden als gL
volg van het aflopende se,
SaidóaOowtant
DINSDAG 18 NOVEMBER 1986PAGIN
"»-~X
•A*»
De één maakt er zijn hobby van cactussen te kweken, de ander
wordt alleen bij het zien van deze woestijnplanten al stekelig.
Het voordeel van cactussen en vetplanten is echter dat ze wei
nig water en relatief weinig verzorging nodig hebben. Omdat
de planten uit geheel verschillende gebieden afkomstig zijn
(onder andere Noord en Zuid-Amerika en Afrika), is geen al
gemene behandelwijze te geven. Wel hebben ze allemaal veel
licht (geen felle zon) en in de zomer vrij veel water en wat
potplantenvoedsel nodig. In de winter is het verstandig een
rustperiode in te lassen.
Mooie vensterbank voor een prikje
hij daar een voorbeeld van ge
ven? „Een paar weken geleden
kreeg ik op zondag, via een
vliegtuigpassagier, van mijn
zoon in Kenia een doosje aard
beien toëgestuurd. Onderin dat
doosje lag een krant: de Kenia
Post van de dag daarvoor. Ik
kijk dat dagblad in en zie een
groot artikel over een zuivel
fabriek die wil gaan uitbrei
den. Dus knip ik dat uit en
stuur fotocopieën naar bedrij
ven door het hele land. Die lui
snappen er waarschijnlijk niets
van hoe een artikel uit een
Keniase zaterdagkrant binnen
twee dagen bij hen op het bu
reau terecht komt. Maar kijk,
dat is nou public relations".
Achterdeur
„Ik vind het omgaan met
mensen het belangrijkste 8:
er is. Zeker op het internalf h
nale vlak. En wat dat betp
mag ik niet klagen. Eikel?3
van mijn leven is een av? ier
tuur geweest. Dat is één l"z.f
de redenen waarom ik
veertig jaar nog elke dag
plezier naar mijn werk ga,L
denk ook dat ik dat werk: 8
missen. Het zal een raar J*ï 8
voel zijn als bij mij thuis oi
twee maanden de eerste ,j
Nu" wordt bezorgd waar^Qgj
ik voor het eerst in 23 jr
geen enkele bemoeienis I
gehad. Maar ik trek me defiyg.
tief terug uit de agrarische
reld. Ik zal niet proberen
een soort Heintje Davids d|~
de achterdeur terug te P01?
men".
et U
PAUL HAGedei
de
Cactussen zijn
er in de meest
uiteenlopende
soorten. De
bolronde cac
tus links in de
bak wordt in
de volksmond
wel „schoon
moeders
stoel" ge
noemd.
West-Duitsland waar wij
door publicitaire ondersteu
ning ook zijdelings bij betrok
ken zijn geweest en waar
door met groot succes Neder
landse kaas aan de man wordt
gebracht".
Aplomb
Het heeft iets merkwaardigs:
negen dames en heren die in
een kantoortje ergens op een
parkeerdak in Den Haag pu-
bliciteitsadviezen verstrekken
aan boeren in bijvoorbeeld
Tietjerkstradeel. Wilbers
denkt daar duidelijk anders
over en zijn vakbroeders blijk
baar ook, want de opzet van
de SPRLT heeft zelfs in het
buitenland heel wat aandacht
getrokken. De stichting, met
een jaarbudget van 2,5 miljoen
gulden, geeft maandelijks het
fraai ogende blad „19-Nu" uit,
verzorgt allerlei publicaties,
geeft informatie aan scholen
en probeert de land- en tuin
bouw zoveel mogelijk in de
publiciteit te krijgen. In het
Westland stond de stichting
aan de wieg bij Je opzet van
de „Kom-in-de-kas-kwis" en
een organisatie die uiteindelijk
zou resulteren in de huidige
„Stichting Public Relations
Westland". Bovendien hield
Wilbers in zijn 23 jaar als di
recteur zo'n 820 inleidingen
door het hele land over allerlei
agrarische zaken. Volgende
week houdt hij in Wassenaar
de laatste toespraak. Titel:
„Boeren, burgers en buiten
lui".» Volgens Wilbers ligt het
voor de hand dat de SPRLT is
gevestigd in de Hofstad. „Om
dat de overheid, produkt-
schappen en vrijwel alle agra
rische organisaties hier zijn ge
vestigd", stelt hij met enig
aplomb.
Ons gesprek wordt even on
derbroken door de komst van
de fotograaf. Het poseren voor
de foto, met op de voorgrond
een koe als symbool voor de
florerende Nederlandse export
op het gebied van land- en
tuinbouw, gaat Wilbers niet
makkelijk af. „Normaal ge
sproken zit ik hier niet te wer
ken met een koe op mijn bu
reau", zegt hij droogjes terwijl
hij een blik werpt in de voor
hem liggende agenda.
Het zal niet iedereen even dui
delijk zijn wat het werk van
een directeur van een public
relationsbureau inhoudt. Kan
Sm wfii
Frans Wilberts:
