1?
Lubbers in Moskou op zoek
naar „kiertjes in de deur"
Gratis,
maar niet zomaar
'n weggevertje.
am
Gesprek met arrestant neemt vooroordelen scholieren weg
r.
Repressie
joden onder
Gorbatsjov
toegenomen
Gevolgen giframp Rijn nog
lang niet onder controle
Attente jongens, daar bij BP
Agent vervolgd voor
neerschieten Antilliaan
^JNENLAND/BUITENLAND
HeXdóaQowiant
DINSDAG 18 NOVEMBER 1986 PAGINA S
lA-er Frinking voorzitter
NAVO-Assemblee
En twi
DUW-
o en
500
eemlo:
nder-
elwage
it.
behoudt j
HAAG De NAVO-Assemblee heeft
itanboel het Nederlandse Tweede Ka-
id Ton Frinking tot voorzitter gekozen.
efensiespecialist van het CDA kreeg 83
le 184 stemmen, tegen 67 voor de Deen-
ciaal-democraat Lasse Budtz. De andere
L vaardigden onthielden zich van stem-
De NAVO-Asssemblee die een tot
keer per jaar bij elkaar komt, is geen
iële instelling van het Noordatlantisch
Igenootschap. Zij wordt gevormd door
/aardigden uit de nationale parlementen
de NAVO-landen, die vrijblijvende uit
ten en aanbevelingen doen aan de zes-
•egeringen. Frinking, die de Koninklij-
[ilitaire Academie in Breda heeft be
en docent aan de Hogere Krijgsschool
;n Haag is geweest, is sinds 1977 lid van
Vveede Kamer.
Ina Brouwer in
bestuur Wereldomroep
HILVERSUM Ina Brouwer, voor
malig fractieleidster van de CPN in
de Tweede Kamer, is door de stich
ting Radio Nederland Wereldomroep
bij minister Brinkman van WVC
voorgedragen als bestuurslid. De
daadwerkelijke benoeming door de
minister is over het algemeen een
formaliteit, aldus een woordvoerster
van het ministerie. Ina Brouwer
moet gaan voorzien in de vacature
die is ontstaan door het vertrek van
Hannie van Leeuwen, die heeft be
dankt wegens drukke werkzaamhe
den als wethouder van Zoetermeer.
Het nieuwe bestuurslid is voorgedra
gen door de ondernemingsraad van
de Wereldomroep.
POLITIE AMSTERDAM WIL EXPERIMENT UITBREIDEN:
AMSTERDAM Kinderen le
ren dat drugsverslaafden ook ge
wone mensen zijn. Ze horen het
verhaal nu ook eens van de an
dere kant. Voorlichter K. Wil
ting van de Amsterdamse politie
is overtuigd van de voordelen
van een gesprek van scholieren
met een gearresteerde drugsver
slaafde. „Een verkeerd beeld
van de „boef", opgedaan van de
tv, wordt hier snel weggeno
men". Ruim een jaar geleden
startte het bureau Van Leijen-
berglaan in het Amsterdamse
Buitenveldert met rondleidingen
op het politiebureau, inclusief
een gesprek met een drugsver
slaafde arrestant. Ook in Den
Haag krijgen vele scholieren
voorlichting over het werk van
de politieman. Een gesprek met
een arrestant zit er echter niet
in. „Deze vorm van aanschou
welijk onderwijs lijkt me geen
taak van de politie", aldus
woordvoerder Laterveer van de
Haagse politie. Bij de Amster
damse politie denkt men daar
anders over. Na een jaar erva
ring te hebben opgedaan bestaat
de kans dat het experiment in
Amsterdam wordt uitgebreid.
Volgens Wilting heeft men tot
nu toe alleen nog maar positieve
reacties ontvangen op het expe
riment, zowel van de leraren als
van de ouders. Wilting: „Van te
voren is over het experiment in
tensief overleg geweest met de
inspectie van onderwijs en de
ouderverenigingen. De gang van
zaken is goed doorgesproken. Zo
worden de rondleidingen gege
ven door een ervaren wijkagent
die met jongeren weet om te
gaan. Hij onderhoudt het contact
met de school en kent de kinde
ren. Voorafgaand aan de rond
leiding houdt hij een gesprek op
school. Verder is het natuurlijk
belangrijk een geschikte arres
tant te vinden die bereid is z'n
voorgeschiedenis te vertellen. Zo
iemand moet wel weten waar hij
aan begint want kinderen kun
nen keiharde vragen stellen".
,,Het voordeel is dat kinderen
kennis maken met gewone men
sen die om verschillende rede
nen in de ellende zijn geraakt.
Wat de kinderen te horen krij
gen komt meestal nauwelijks
overeen met wat zij op tv te zien
krijgen. De kinderen ervaren op
zo'n moment van heel dichtbij
hoe afschuwelijk het is om ver
slaafd te zijn". De vrees dat kin-*
deren worden geconfronteerd
met problemen die ze nog niet
kunnen vatten is volgens Wil
ting ongegrond. „Op school
wordt er nog met de kinderen
nagepraat over de drugsverslaaf
de. Ook de ouders zijn ingelicht.
Bovendien blijken kinderen ui
termate flexibel. Na het gesprek
met de verslaafde krijgen de
kinderen om op verhaal te ko
men een flesje cola aangeboden.
Een half uur later spelen ze ai
weer volop".
SN HAAG Premier
lud Lubbers en minister
buitenlandse zaken
Ins van den Broek stap-
h deze week, vergezeld
n hun echtgenotes, in
regeringsvliegtuig
or een tweedaags be
ek aan Moskou. Met hen
ist een staf van 13 advi-
urs mee, alsmede een
indelsdelegatie met top-
nctionarissen van 11
ïderlandse bedrijven,
e in de Russische hoofd-
ad besprekingen zullen
jeren over exportorders
samenwerkingscon-
acten.
hoogtepunt van de reis zal
getwijfeld het onderhoud zijn
Lubbers vrijdagmorgen zal
bben met Sovjet-partijleider
ikhail Gorbatsjov. Dit bete
nt niet dat de andere ge-
rekken die op het programma
l'an van veel geringere bete-
tois zijn, want uiteraard kan
ce gelegenheid die westerse
litici wordt geboden om met
issische politieke functionaris-
fi te spreken van groot nut
n en een bijdrage leveren aan
verbetering van het klimaat
de oost-west-betrekkingen,
i zal Lubbers ook nog overleg
[eren met zijn ambtgenoot
emier Ryzkov, terwijl Van
ïi Broek zal worden ontvan-
n door zijn collega Sjevard-
|(lze (buitenlandse zaken) en
Sovjet-minister van buiten-
ndse handel Kamentsjev.
-Novemberbesluit
ls het aan Lubbers persoonlijk
id gelegen, zou hij ruim een
?r geleden al naar het Krem-
n zijn afgereisd. Toen zijn eer-
e kabinet op vrijdag 1 novem-
;r 1985 een felle discussie
i ierde over het te nemen be-
uit tot plaatsing van 48 kruis-
iketten in Woensdrecht, had
-ubbers al een'persoonlijke uit-
odiging van Gorbatsjov op zak.
ijdens het beraad opperde hij
e gedachte, het „1-november-
luit" nog even uit te stellen
eerst naar Moskou te gaan
te zien of dat bezoek nog
we gezichtspunten zou ople-
in. De VVD-ministers
takten hem toen op gepeper-.
wijze duidelijk dat zo'n reis
r de Russische hoofdstad te
tn tijde via het paleis Huis
Bosch zou moeten lopen,
tt andere woorden: als je Gor
batsjov gaat bezoeken, zul je
eerst het ontslag van het kabi
net bij koningin Beatrix moeten
indienen.
Lubbers moest toegeven dat die
prijs hem te hoog was. De uitno
diging van Gorbatsjov werd op
geborgen en de Nederlandse re
gering deed wat de NAVO al
vanaf eind 1979 had gevraagd:
zij ging akkoord met de in 1988
aan te vangen stationering van
Amerikaanse kruisraketten.
Toen dit voorjaar de Tweede-
Kamerverkiezingen naderden,
belandde er weer een uitnodi
ging van het Kremlin op Lub
bers' bureau. De premier had
toen wel wat anders aan zijn
hoofd, maar hij beloofde te zul
len komen als hij na de verkie
zingen opnieuw de eerste man
van het land zou worden. Toen
dat laatste :nderdaad gebeurde,
konden de voorbereidingen
voor het bezoek een aanvang
nemen.
Een niet weg te poetsen pro
bleem bij deze voorbereidingen
was, dat Lubbers thans in een
geheel andere situatie verkeert
dan vorig najaar. Nederland be
kleedt binnen NAVO immers
geen uitzonderingspositie meer,
zodat de mogelijkheid voor
Lubbers om een bemiddelende
rol tussen oost en west te spelen
tot vrijwel nul is gedaald. Voor
de Sovjet-Unie is Nederland ui
teraard ook een veel minder in
teressante gesprekspartner ge
worden, want men weet daar
drommels goed dat Lubbers
straks het Kremlin binnen
treedt als spreekbuis van de
NAVO.
Bovendien is ec in het afgelopen
jaar op het gebied van de wa
penbeheersing veel gebeurd.
Vorig jaar november ontmoet
ten Reagan en Gorbatsjov el
kaar voor het eerst (in Genève)
en op 12 oktober jongstleden
vond in Reykjavik een tweede
topberaad plaats. Ook was er dit
jaar enkele malen intensief
overleg (zij het zonder concrete
resultaten) tussen de Ameri
kaanse en Russische ministers
van buitenlandse zaken, Schultz
en Sjevardnadze, de laatste keer
begin november in Wenen.
De kansen op ontwapeningsak
koorden, die een jaar geleden
nog volop aanwezig leken, wor
den sinds „Reykjavik" geblok
keerd door drie hoofdletters:
SDI. Dit Amerikaanse plan
(Strategisch Defensie Initiatief)
voor het bouwen van een in de
ruimte zwevend anti-raketsys
teem stuit op grimmige weer
stand van Russische zijde.
Laboratoriumproeven
In Reykjavik bood Gorbatsjov
zijn Amerikaanse collega een
voorstel aan om alle kernraket
ten voor de middellange afstand
(Russische SS-20's en Ameri
kaanse Pershings en kruisraket
ten) uit West-Europa te verwij
deren, op voorwaarde dat de
Amerikanen zouden stoppen
met de ontwikkeling van hun
ruimteschild. Hooguit was Gor
batsjov bereid laboratorium
proeven in het kader van SDI
voor lief te nemen. Alle verdere
tests zouden, echter achterwege
moeten blijven. Dezelfde voor
waarde stelde hij ook aan het
voorstel om het aantal Ameri
kaanse en Russische interconti
nentale kernraketten in vijf jaar
tijd met de helft te verminde-
Reagan gaf echter niet toe en zo
togen beide wereldleiders op 13
oktober met lege handen vanuit
Reykjavik huiswaarts. Niette
min laat men sindsdien aan bei
de kanten geen mogelijkheid
voorbijgaan om te beklemtonen
dat men nog nooit eerder zo tact opnemen met collega's als
dicht bij de totstandkoming van ,Kohl en Thatcher. Hij is nu een-
verregaande ontwapeningsak- maal een enorme regelaar".
koorden is geweest. Hoewel pre
mier Lubbers kort na de topont-
Overigens vormt het vraagstuk
moeting in IJsland duidelijk liet van de wapenbeheersing lang
merken dat hij de vasthoudend- niet het enige gespreksonder-
heid van de Verenigde Staten werp tussen de Nederlandse po-
aan het SDI-programma be- litici en de Russen. Lubbers en
treurde, hebben de NAVO- Van den Broek zullen bijvoor
bondgenoten zich inmiddels beeld ook de naleving van de
unaniem bij het standpunt van mensenrechten in d*> Sovjet-
de regering-Reagan aangesloten. Unie aansnijden. Met name zijn
zij van plan aan te dringen op
een soepeler emigratieregeling
Russische joden. Lubbers
De NAVO zal zich onder meer
inspannen om de Russen te be-
wegen, in elk geval de koppel dil °nlan6s nog persoon
ling tussen SDI en de middei- belSofd aan de (inmiddels
lange-afstandsraketten in West-
Europa los te laten. Een afzon
derlijk akkoord over deze Euro-
raketten, zonder de SDI-voor-
waarde, moet volgens de
NAVO-partners mogelijk zijn.
voormalige) Israëlische premier
Peres, toen deze een bezoek aan
Nederland bracht. De Hollandse
delegatie heeft zelfs een flink
dossier bij zich met allerlei
schrijnende gevallen van in hun
vrijheid belemmerde joden en
dissidenten. Zowel Lubbers als
Van den Broek zullen bepleiten,
deze mensen het recht op vrij
heid te geven.
Verder zullen ook de economi-
Briefje naar Reagan
Met deze instelling zullen Lub
bers en Van den Broek de ko
mende dagen hun Russische ge- sche verhoudingen tussen Ne-
sprekspartners tegemoet treden. derlanden de Sovjet-Unie uitge-
„De verwachtingen over de uit- - - -
komst van de besprekingen mo
gen niet hooggespannen zijn",
zei Lubbers vorige week en
daar heeft hij groot gelijk in.
Maar één van zijn naaste mede-
breid aan bod komen. Het is de
bedoeling dat er een tienjarig
verdrag wordt ondertekend
voor economische, industriële
en technische samenwerking
tussen beide landen en een
werkers wierp toch nog een eveneens tienjarig verdrag voor
sprankje licht op de sombere samenwerking op agrarisch ge-
verwachtingen omtrent de
sprekken over ontwapening.
„Wie Lubbers kent", zei hij,
„weet dat hij het prachtig vin<
bied.
Uiteraard geven de Nederlandse
jl' politici ook de meereizende
conflicten op te lossen. Als hij steun in d~ rug Veel moeite
n\aar geruJgste kiertje zuuen zjj daar echter niet
in de deur ziet, zal hij proberen -
er een breekijzer tussen te zet
ten. En als hij enige mogelijkhe
den tot toenadering denkt te
hebben gevonden, zal hij daar
DEN HAAG De repressie
van joodse mensen in de
Sovjet-Unie is sinds Gor
batsjov aan de macht kwam
alleen maar groter gewor
den. De Christelijke Stich
ting voor Hulp aan Gewe-
tensvervolgden, CSHG,
heeft minister Van den
Broek van buitenlandse za
ken gisteren namens veer
tien christelijke organisa
ties in Nederland verzocht
om de mensenrechten en de
godsdienstvrijheid in de
Sovjet-Unie aan de orde te
stellen tijdens zijn bezoek
aan Moskou.
De stichting vraagt met
name aandacht voor het lot
van Alexander Ogorodni-
kov, een christen die jaren
in isoleercellen heeft door
gebracht en er zeer slecht
aan toe is, Yuli Edelshstein,
hoeven te doen, want de Russen
hebben momenteel grote inte
resse in samenwerking met
westerse bedrijven. Zij willen
dolgraag de nieuwste technische
over ongetwijfeld een briefje kennjs opdoen om de kwaliteit
naar Reagan schrijven en con- van hun eigen produkten te
kunnen verbeteren. Gedacht
een jood die opgepakt werd wordt zelfs aan het oprichten
omdat hij lessen Hebreeuws van „joint ventures" in de Sov-
gaf, en de voormalige jet-Unie: bedrijven die door
Zweedse diplomaat Raoul westerse industrieën en Russen
Wallenberg, van wie ondui- tezamen worden geleid,
delijk is of hij nog leeft. Weliswaar is dit nog toekomst-
te gevallen aan de orde zal met Rusland zullen worden
stellen. aangetrokken is zeker. En daar-
Dat de repressie onder Gor- om stelt men in regeringskrin-
batsjov verhevigd is blijkt gen optimistisch vast dat het
volgens de CSHG vooral uit Nederlandse bezoek aan Mos-
het toenemende aantal ar- kou, ondanks de beperkte speel-
restaties van joden en het ruimte op het internationaal po-
langzaam dalende aantal jo- litieke vlak, in elk geval op „bi-
den dat het land uitmag. lateraal economisch gebied"
„En dan gaat het alleen nog vruchten zal afwerpen,
om oude mensen". DICK VAN RIETSCHOTEN
SRKLOZE KRIJGT SNELLER STRAFKORTING
I HAAG Werklozen lopen
|i 1. januari sneller de kans te-
een strafkorting op hun uit
hing aan te lopen. Dat blijkt
peen voorstel van de Federatie
Bedrijfsverenigingen, dat is
leid als algemene richtlijn
r de 26 aangesloten bedrijfs-
nigingen.
I .richtlijn houdt verband met
II -invoering van het nieuwe
Ifelsel van sociale zekerheid, dat
{bedrijfsverenigingen ruimere
bevoegdheden biedt op te treden
tegen nalatigheid en fraude met
uitkeringen.
In het voorstel worden zeven ca
tegorieën straffen genoemd, va
riërend van een waarschuwing
tot het intrekken van de gehele
uitkering. Voor een lichte over
treding zal het nieuwe systeem
over het algemeen wat milder
uitwerken; zware overtredingen
zullen evenwel harder kunnen
worden bestraft. Zo kan het her
haaldelijk weigeren van passend
werk en onvoldoende sollicite
ren leiden tot een korting van 20
procent gedurende drie maan
den. Lichte zaken als het niet
verstrekken van inlichtingen en
het niet onmiddellijk inschrijven
bij een arbeidsbureau leiden in
eerste instantie tot een eerste
waarschuwing. Blijft de werklo-.
ze ook daarna in gebreke, dan
volgt een financiële korting.
5KE EN W1SKE DE HELLEGATHONDEN
k kloof t dit ttüi Dit dime wn inden noül ither
niA, hk' SusHeHet m har i&in weel niet of we
n mar ten spet hoor. J er not mee door moeten kan
Qnvi nnnwiontn
wonen siniQ ween
4 munnni UMuimtno
ooonnniKitnm
(c) Standaard Uitgeverij. Antwerpen-woesp.
De Nederlandse minister Nijpels wordt in Bonn begroet door zijn Westduitse collega Wallmann.
ZWITSERSE AUTORITEITEN GEHEEL ONTREDDERD:
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BAZEL De gevolgen
van de brand bij het Zwit
serse chemieconcern San-
doz en van de atrazinelo-
zingen door het aanpalen- Daunderer
de concern Ciba-Geigy Daunderer, die
teren begonnen met hét
schoonzuigen van de ri
vierbedding.
zijn nog op geen stukken
na onder controle. Op
korte termijn dreigt het
grootste gevaar van vele
tonnen zwaar gif, die in
het bodemslib van de Rijn
Grote onzekerheid bestaat
over beweringen van de voor
aanstaande toxicoloog Max
uit Munchen.
de giframp
in het Indiase Bhopal als advi
seur aanwezig was, zegt dat tij
dens de brand onder tempera
turen van meer dan 1000 gra
den Celsius een enorme wolk
kwikzilverhoudende damp is
vrijgekomen. Die zou in
in de buurt van Bazel zijn noordwestelijke richting over
ui 1 de Duitse deelstaten Baden-
blijven liggen. De concen- -Wurttemberg en Beieren zijn
trahes nog aanwezig gif uitgewaaierd. Metingen in Bei
zijn veel hoger dan na eren hebben vooralsnog geen
eerste metingen was aan- verhoogde hoeveelheden
genomen. Op het moment
dat de waterstand in de
Rijn hoger wordt en daar
mee de stroomsnelheid
toeneemt, moet uit het
slib een derde gifstroom
worden verwacht. De
Zwitserse autoriteiten wil
len dat tot elke prijs voor
komen en zijn daarom gis-
ADVERTENTIE
Voor 2 spaarkaarten met BP
Premie-Punten deze oersterke
autospanband gratis. Winkel
waarde f 7,50. Vijf meter lang,
breeksterkte 300 kg, slipvaste,
makkelijk los te maken snel-
sluiting. De ideale spanband
voor het muurvast bevestigen
van bagage op uw imperiaal.
aanhanger of op de bagage
drager van uw motorfiets.
Ga dus tanken bij BP en pak
de folder met alle BP Premie-Artikelen,
BP Premie-Pompen herkent u aan het spandoek.
kwikzilver in de atmosfeer
aangetoond.
In Noordwest-Zwitserland is
op het ogenblik sprake van
een ontredderde toestand,
vooral bij de autoriteiten en in
de chemiewereld. Voor alles is
gebleken, dat het toezicht op
het doen en laten van de che
mische monocultuur in deze
Zwitserse driehoek tussen
Frankrijk en Duitsland op
veel punten volkomen ontoe
reikend is. De chemiebedrij
ven blijken bijvoorbeeld onge
hinderd allerlei produkten te
fabriceren en in voorraad te
houden waarvoor nooit toe
stemming is verleend. De vei
ligheidsvoorzieningen vol
doen, blijkens het resultaat
van de Sandoz-brand, op geen
stukken na.
Tsjernobazel
Het beleid moet over een heel
andere boeg gestuurd worden.
In alle civiele, verdedigings
plannen van de laatste decen
nia is ervan uitgegaan, dat de
enige werkelijke bedreiging
van raketaanvallen in het ka
der van een derde wereldoor
log kon komen. In heel Zwit
serland is dan ook een net van
atoomvrije schuilkelders ge
bouwd. Nu wordt duidelijk,
dat een „civiele" ramp zoals
die van Tsjernobyl of die van
Sandoz (de Zwitsers spreken al
van „Tsjernobazel") aanmer
kelijk meer kans op verwezen
lijking maakt.
De burgerbeschermers besef
fen nu, dat maatregelen tegen
de chemische concerns niet
eens voldoende zijn om mi
lieurampen te voorkomen. De
Zwitserse boeren hebben hun
volstrekt onbeveiligde schuur
tjes volgestouwd met land
bouwgif, gemiddeld niet min
der dan vijftien ton per be
drijf. Zelfs kleine handblussers
zijn doorgaans niet aanwezig.
Ook de Zwitserse regering zit
met de Sandoz-affaire flink in
de maag. Stapels vragen en
voorstellen liggen op tafel en
niemand weet, wat daarmee
aan te vangen. Er wordt ge
vraagd naar rampenplannen.
Er komen voorstellen tot aan
vullende veiligheidsmaatrege
len bij de chemische indus
trieën. Parlementsleden ma
ken zich er zorgen over, of
voortaan bij dergelijke rampen
de kerkklokken moeten wor
den geluid en of er een
„alarmtelefoon" moet komen.
Er zijn zelfs politici die vinden
dat de bevolking gasmaskers
ter beschikking moeten wor
den gesteld. Inderdaad doen
trendgevoelige handelaren in
de praktijk al uitstekende za
ken met Duitse gasmaksers,
die voor 135 gulden grif aftrek
vinden bij de burgers in de
halfkantons Bazel-Stad en Ba-
zel-Land.
Op dit moment is het vertrou
wen in de chemische bedrij
vigheid in de 38 vierkante ki
lometer grote Zwitserse drie
hoek tot het absolute nulpunt
gedaald. De karigheid waar
mee de Sandoz-directie de in
formatie over de milieuramp
verstrekte en de zwijgzaam
heid van de andere chemie
concerns over hun al dan niet
heimelijke giflozingen voor en
tijdens de Sandoz-brand heb
ben daar niet weinig toe bijge
dragen.
De concernleiding van Sandoz
is zwaar onder druk komen te
staan. Aan die druk heeft de
Duitse bondskanselier Kohl
aanzienlijk bijgedragen, door
in een radio-interview het ge
beurde „milieucriminaliteit" te
noemen. President-directeur
Mare Moret trotseert tot nu toe
de druk van vooral de banken
en de raad van commissarissen
om af te treden. Gisteren ver
klaarde hij dat Sandoz vanaf
nu een „voortrekkersrol" wil
spelen in het herstel van het
ecologische systeem van de
Rijn.
AMSTERDAM De 26-jarige Amsterdamse politieagent T.W.,
die op 29 maart een Antilliaanse man in de hoofdstad neer
schoot, als gevolg waarvan deze later overleed, zal worden ver
volgd wegens doodslag. Dit heeft het Openbaar Ministerie in
Amsterdam gisteren besloten. Het schot viel tijdens een worste
ling in de woning van de Antilliaan. De agent en een vrouwelij
ke collega wilder» de woning binnen gaan in verband met gegil
van de vriendin van het slachtoffer. Ataliede weigerde de agen
ten binnen te laten. Er vielen vervolgens over en weer harde
klappen en er ontstond een worsteling, waarna de agent zijn
dienstpistool trok.
