II
Overlevenden van
Armero geloven
weer in toekomst
na vulkaanramp
1
REAGAN GEEFT WAPEN-
LEVERING AAN IRAN TOE
Nederland is bezinkput West-Europa"
Zoon Thatcher trouwt
dochter autohandelaar
■flTENLAND
OeidMOowumt
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1986 PAGINA 7
bekend aantal
jen treinramp
5ovjet-Unie
KOU Bij een klein spoor-
ation in de Oekraïne zijn
e week twee passagierstrei-
op elkaar gebotst. Hoeveel
n en gewonden daarbij zijn
len heeft het Russische
ureau Tass niet bekendge-
jt. Een spoorwegbeambte
ide het ongeval „afschuwe-
De treinen, waarvan de ene
eg was naar Kiev en de an-
afkomstig uit Kiev, waren
te laat en reden tegelijker-
iet station binnen. Het on-
iek naar de precieze toe-
tt loopt nog.
Alimentatie
voor overleden
ex-echtgenote
MIAMI Natale Sposato in
Miami (VS) heeft gedurende
meer dan twee jaar 300 dollar
per maand alimentatie overge
maakt aan zijn ex-echtgenote,
hoewel zij intussen het tijdelijke
met het eeuwige had verwis
seld. De 94-jarige, gepensioneer
de spoorwegbeambte stuurde de
chèque maandelijks naar de ad
vocaat van zijn ex-vrouw, die
deze door stuurde naar het
adres van zijn cliënte, zonder te
weten dat zij was overleden. De
chèque werd geïnd door de
dochter van de overledene.
WASHINGTON De Amerikaanse
president Reagan heeft zijn belang
rijkste mewerkers en leiders uit het
Congres achter gesloten deuren op de
hoogte gesteld van de wapenleveran
ties aan Iran. Met de leveranties zou
den de VS de betrekkingen met ge
matigde groepen in dat land willen
verbeteren, met het oog op hoge leef
tijd van ayatollah Khomeini, alsmede
de vrijheid verkrijgen voor gijzelaars
in Libanon.
Volgens de Washington Post kwam
het hierbij tot een heftige woorden
wisseling tussen de stafchef van het
Witte Huis, Donald T. Regan, en Rea-
gans veiligheidsadviseur John M.
Poindexter. Regan pleitte daarbij
voor openheid. Ook de voormalige
veiligheidsadviseur van president
Reagan, Robert McFarlane, die een
belangrijke rol zou hebben gespeeld
in de zaak, heeft het Witte Huis op
geroepen niet langer geheimzinnig te
doen over het vrijkopen van Ameri
kaanse gijzelaars uit het Midden-Oos
ten. Hij vroeg de mensen „volledig en
precies" op de hoogte te stellen van
de achtergronden van de Amerikaan
se contacten met Iran. Maar het Wit
te Huis heeft al laten weten dat „op
een voor ons gepast moment" ope
ning van zaken zal worden gegeven.
De nieuwe leider van de Democraten
in de Senaat zei dat de informatie
van het Witte Huis zijn opvattingen
niet heeft veranderd. Hij blijft tegen
de contacten met Iran.
PRAAG De Tsjechoslo-
waakse autoriteiten hebben de
de Poolse regering gewaar
schuwd, dat ten minste twintig
ton stookolie met een hoog
zwavelgehalte via de rivier de
Oder onderweg is naar Polen.
De Oder stroomt via Polen en
de DDR naar de Oostzee. De
olie is waarschijnlijk rond het
weekeinde door een onbeken
de geloosd in de rivier de Lu-
cina, in het noorden van Mo-
ravië en vervolgens in de
Oder terecht gekomen. Er zijn
berichten over vis- en water-
vogelsterfte op kleine schaal.
Overeenstemming
onderzoek naar
dood Machel
JOHANNESBURG De Zuidafri-
kaanse minister van buitenlandse za
ken Roelof Botha heeft bekend ge
maakt dat met de Sovjet-Unie en Mo
zambique overeenstemming is bereikt
over de decodering en analyse van de
vluchtrecorders van het vliegtuig
waarmee de Mozambikaanse president
Samora Machel op 19 oktober dodelijk
verongelukte. Een van de banden
wordt in de Sovjet-Unie geanalyseerd;
de anderen in een neutraal land. De
Sovjet-Unie heeft gisteren gesugge
reerd dat Zuid-Afrika wel betrokken
was bij de ramp en dat Pretoria het on
derzoek daarom probeert te vertragen.
KB
[N HAAG De vlakte
ïog steeds grauw, kaal
somber. Her en der
:kt iets boven het lugu-
ogende landschap uit:
i gedenkteken ge-
onken door kinderen
Japan, een kruis door
is Jonhannes Paulus II
ezegend, een monu-
nt ter nagedachtenis
i Omeira Sanchez, maar
ji;stakkerige boomstam-
w n en soms een stuk
ur dat door een speling
i het lot de herinnering
end houdt. Vannacht is
een jaar geleden dat
Colombiaanse stadje
nero door een allesver-
tigende metersdikke
Igloeiendhete laag mod-
f werd bedolven.
iero, waar eens ruim twin-
izend mensen woonden,
t nooit meer herbouwd,
jebied is tot gevarenzone
iaard. Wanneer de vul-
Nevado del Ruiz nog
uitbarst, zal het laaggele-
'gebied opnieuw overstro-
De overheid heeft het
ein tijdens het bezoek van
Paus bovendien tot natio-
monument uitgeroepen
het ligt dus ook niet voor
land dat de vier tot zes me-
dikke laag modder, as en
n geschikt wordt gemaakt
landbouwgewassen op te
n. De wereld zal zich het
ied herinneren als een van
gruwelijkste dodenakkers
door een natuurkracht ge-
md.
dag voor de ramp had er in
dalen rond de vulkaan al
vreemde sfeer gehangen,
was uitzonderlijk warm,
ling een geur van zwavel
het „regende" bij tijd en
Ie as. Naar later bleek, was
temperatuur in de berg zo
c opgelopen dat een deel
ivde ijskap smolt. Een brede
«n modder en ijs ver-
Ed met as stroomde om
en sleurde alles mee wat
laar weg kwam.
armsysteem
jaar later kijkt de Colom-
anse ambassadeur in Den
ag, mevrouw Celia Lopez,
ug op wat er in die noodlot
nacht gebeurde. Of op wat
ssohien niet had hoeven ge-
iren. „De regering zag de
co's van de vulkaan Neva-
del Ruiz wel in. Maar er-
is ging er iets mis in de
nmunicatie tussen de hoofd
en de lokale auto-
liten en de bevolking. On-
oof, niet de bureaucratie,
de reden dat geen preven-
/e maatregelen werden ge
nen, hoewel gewaarschuwd
s dat de temperatuur in de
kaan extreem hoog was op-
Nadat de omvang van de ramp
bekend was geworden, kwam
de internationale hulp massaal
op gang. Zoals later ook werd
gesuggereerd bij de hulpverle
ning na de aardbeving in El
Salvador, zijn er in Colombia
verhalen geweest over goede
ren die linea recta in de kazer
nes van het leger verdwenen.
De militairen zouden de eer
sten zijn geweest die van de
hulp profiteerden. Voor am
bassadeur Lopez zijn suggesties
in die richting reden vinnig
overeind te vliegen: „Ik ont
ken dat pertinent. Het leger
zou niet durven. De militairen
hebben zich enorm uitgesloofd
tijdens de reddingsacties; ze
hebben hard gewerkt. Het le
ger heeft haar imago enorm
versterkt door haar grote in
zet. Ik ben er van overtuigd
dat de militairen zich niet aan
dergelijke praktijken hebben
schuldig gemaakt".
Tentenkampen
De Nevado del Ruiz is
Lopez momenteel een van de
meest gecontroleerde vulka
nen ter wereld: een team van
Latijnsamerikaanse deskundi
gen houdt dagelijks de tempe
ratuur in de gaten. Er is een
alarmsysteem voor de omlig
gende dorpen, een noodplan,
waardoor hospitalen en het
vliegveld zijn voorbereid op
noodsituaties en er worden re
gelmatig evacuatie-oefeningen
gehouden.
Al pratend veert Lopez over
eind van de bank en begint
driftig tussen een wanordelij
ke stapel telexen en rapporten
te grabbelen. Kordaat praat ze
over de wederopbouw in het
getroffen gebied: „Er waren in
totaal 27.000 doden; dan hou
den we over meer dan 32.000
gehandicapten en mensen die
al hun bezittingen kwijt wa
ren, zoals huis en werk. Een
tragedie van deze omvang is
een grote uitdaging voor het
land. Vervangende werkgele
genheid vinden, gecombineerd
met nieuwe huisvesting voor
Rechts: Hier en
daar zijn op de
grauwe vlakte
kruisen geplaatst
om de herinne
ring aan familie
levend te houden
(foto Hans Sel
der).
Rechts onder:
Voor het eind
van dit Jaar wo
nen alle 836
overlevende fa
milies weer in
een nieuw huis
(foto Hans Sel
der).
Links: De Colom
biaanse ambas
sadeur in ons
land, mevrouw
Celia Lopez (foto
Milan Konvalin-
ka).
de daklozen, dat is het grote
werk waar we aan bezig zijn".
Gevraagd of de oplossing voor
dat probleem niet lang op zich
laat wachten, schiet de goed
lachse ambassadeur bijna uit
haar slof: „Kom nou, geen en
kel land is berekend op een
ramp van een dergelijke om
vang. Het is waar dat de we
deropbouw het eerste half jaar
niet zo snel verliep als wij wil
den. De presidentsverkiezin
gen vertraagden de besluitvor
ming. De overheid moest ook
land aankopen voor de nieuwe
woonwijken en allerlei proce
dures nemen natuurlijk ook
tijd in beslag".
Ambassadeur Lopez wap
perend met de inmiddels opge
doken rapporten: „Alle 863 ge
zinnen die de ramp overleef
den, maar hun woning kwijt
raakten en in tentenkampen
zijn ondergebracht, wonen
voor het eind van dit jaar
weer in een nieuw huis. Enke
le honderden families hebben
inmiddels hun intrek genomen
in de nieuwe woningen die
voor het grootste gedeelte
worden gebouwd in het Nieu
we Armero, aan de rand van
het nabijgelegen stadje Leri-
da".
Familiebedrijfjes
Hans Selder van het Neder
landse Rode Kruis in Den
Haag kwam het afgelopen
weekeinde terug uit Zuid-
Amerika, waar hij onder meer
de werkzaamheden rond Ar
mero bezocht: „Ik vind dat Co
lombia het knap gedaan heeft.
Voor slachtoffers kan de we
deropbouw nooit snel genoeg
verlopen. Maar toch is het
waar dat in één jaar voor bijna
iedereen een nieuw huis is ge
bouwd. Misschien had het wat
sneller gekund, maar de we
deropbouw in Colombia steekt
zeer gunstig af bij wat in ande
re, zelfs westerse landen kan
gebeuren". Te denken valt aan
de „opvang" van de slachtof
fers in het relatief rijke Italië
dat jaarlijks wordt geteisterd
door aardverschuivingen: ge
schat wordt dat momenteel
150.000 mensen in tenten en
barakken leven, omdat de
overheid al vanaf 1968 een fi
nanciële en bureaucratische
puinhoop maakt van de we
deropbouw.
Alleen nieuwe huizen voor de
slachtoffers vande Colombi
aanse modderramp is niet vol
doende. Armero was econo
misch gezien een florerende
stad. De bewoners waren rede
lijk welvarend met name door
grote landbouwbedrijven. Het
voorzieningenniveau was ook
heel behoorlijk: allerlei soor
ten winkels, een ziekenhuis en
ambachtelijke familiebedrijf
jes. Men probeert nu door le
ningen te verstrekken klein
schalige economische activitei
ten te stimuleren. Zo van: geef
een oven en de voormalige
bakker van Armero kan wor
den aan de slag; leen geld voor
een paar naaimachines en ook
de kleermakerij kan weer
draaien; voorzie de smid van
gereedschappen en hij kan
weer machines maken, geef
leer en spijkers en de schoen
maker kan weer lappen. Le
ningen voor dit soort activitei
ten worden verstrekt door on
der meer het Rode Kruis, door
de bisdommen en door Resur-
gir, de Colombiaanse organisa
tie, die de hulp van 25 interna
tionale instellingen coördi
neert.
De slachtoffers worden ook in
geschakeld bij de bouw van
hun eigen woningen, deels uit
arbeidstherapeutische overwe
gingen (hard werken doet ver
geten) en deels om kosten te
besparen. Er is immers nog
steeds veel geld nodig voor on
der meer de nazorg van de
duizenden gehandicapten en
mensen die een trauma heb
ben overgehouden aan de
ramp.
Toch is ambassadeur Lopez
niet van plan hiervoor een be
roep op het buitenland te
doen. „Je kunt ten eerste geen
hulp blijven vragen, hoewel
we bijvoorbeeld nog wel lenin
gen met redelijke rente zou
den willen krijgen. Maar Co
lombia kan echt veel zelf
doen: het gaat zeker niet slecht
met de economie; Colombia is
geen arm land. Bovendien, de
ramp heeft niet alles vernie
tigd wat we hebben: we kun
nen zelf ook probemen oplos
sen".
JOOS PERSOON
INISTER SMIT-KROES
IER GIF IN RIJN:
irvolg van de voorpagi
na)
N HAAG Het minis-
van verkeer en wa-
itaat heeft nu al
.000 gulden extra moe-
uitgeven voor mèatre-
en om de gevolgen van
eerste gifgolf in de Rijn
beperken. Hierbij ko
men nog de kosten van de
waterschappen, de drink
waterbedrijven, de
scheepvaart en dergelijke.
Minister Smit-Kroes wees er
gisteren tijdens de spoed-
bijeenkomst in Zürich dat vrij
wel al het slib en de daaraan
verbonden giftige stoffen in de
Rijn in ons land terechtkomen.
„Nederland is de grote bezink
put van West-Europa", aldus
Smit-Kroes. De minister zei
voorts het besluit om het ver
vuilde, giftige Rijnwater zo
snel mogelijk naar zee af te
voeren „met bloedend hart te
hebben genomen, omdat dit
een verschuiving van het pro
bleem is naar de Noordzee".
Op de bijeenkomst in de Zwit
serse stad kon nog geen ant
woord worden gegeven op de
vraag hoe de brand in de che
mische fabriek van Sandoz in
Bazel is ontstaan. Ook het be
drijf zelf kon de bewindslie
den niet meedelen wat de oor
zaak is geweest van het onge
luk dat geleid heeft tot de gif-
stroom in de Rijn. Minister
Smit-Kroes drong op de confe
rentie aan op grote openheid
wat betreft het verstrekken
van informatie over ongeluk
ken als deze. „Anders verlie
zen we onze geloofwaardig
heid tegenover de milieu-orga
nisaties en het publiek", aldus
de minister.
Op grond van het verzeke
ringsrapport uit 1981 hebben
de Progressieve Organisaties
Bazel (POB) en de Grtlnen in
Bazel afzonderlijk een aan
klacht ingediend tegen het
Sandoz-concern, wegens het
begaan van strafrechtelijke
misdrijven en de overtreding
van de milieu-wetgeving. Vol
gens de advokaat van de POB,
Heinz Lüscher, kan het bedrijf
onder meer worden beschul
digd van het toebrengen van
lichamelijk letsel, het in ge
vaar brengen v^n het leven,
het veroorzaken van een
brandhaard en een explosie,
het in gevaar brengen van zijn
omgeving door giftige gassen
en de verontreiniging van het
drinkwater. In Zwitserland
zullen binnenkort de bedrij
ven die als verzamelpunt voor
chemisch afvpl fungeren een
speciale vergunning moeten
aanvragen, waarbij ze moeten
voldoen aan strenge veilig
heidsnormen.
IIDJE VERHOLENKARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
We weten natuurlijk allemaal nog wel, dat
dje Verholen en Eelko Eelkema vol vuur het
ingerend waren om de heks eens even van
•en te gaan geven. „We moet'n een onder-
1 instell'n naar die juffrouw", had Eelko ge-
„We moet'n haar verblijfplaats en haar
slijfsvergunning onderzoek'n, alsmede haar
kvergunning en eventuele lidmaatschapp'n
vakbond'n of andere erkende organisa-
Maar verder was Eelko niet gekomen
het ontvouwen van zijn plannen, want plot-
ng klonk een schril en luguber gekrijs in de
it. Toen schoot er een onheilspellende, zwar-
chaduw naar beneden en het bloed stolde
(oddebeier bijna in de aderen. „D...daar, op
jrond...," steunde hij. „Kijk I..liever in de
it...," kreunde smidje Verholen. „Zo iets
zeligs heb ik nog nooit gezien..." Het was
aasvogel van Sybila van Sorcieren en met
scherpe klauwen en gekromde snavel stort
te het dier zich onmiddellijk op de twee indrin
gers. „Sla d'r op, Eelko!" brulde de smid. Ei
laas, deze krachtige aansporing haalde weinig
uit, want de geoefende politieman kon met zijn
blanke sabel weinig uitrichten. Het akelige dier
was véél te snel en véél te slim en zo geschied
de het dat de twee mannen bijkans tot op hun
roze huid door de vogel ontkleed waren, vóór ze
goed en wel begrepen wat er aan het handje
was. „Direct begint-ie te vreet'n!" gilde Eelko
angstig. „Hou op, vies beest, of ik hak je de kop
af!" De toestand was zó ernstig, dat het daar
in het kollenbos waarschijnlijk ontaard zou zijn
in een bloederig tafereeltje, als Sybila niet per
soonlijk ingegrepen had. Maar nu sprak haar
donkere, hese stem een duidelijk bevel en on
middellijk stopte de aasvogel met zijn pikwerk.
Daar stond de heks, achteloos tegen een boom
geleund, en ze keek de twee mannen geamu
seerd aan....
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De zoon van de
Britse premier Margaret
Thatcher gaat trouwen met
Diane Bergdorf (25), een
knappe blondine uit Texas.
De verloving van het tweetal
werd gisteren bekendge
maakt in de huwelijksaan
kondigingen in de Londense
Times en de Daily Telegraph.
Zij zullen vermoedelijk begin
volgend jaar trouwen in het
schatrijke Dallas van tv-
slechterik J. R. Ewing.
Premier Thatcher, die van
daag een bezoek aan Was
hington begint, rekent erop
dat president Ronald Reagan
een van de bruiloftsgasten
zal zijn.
Diane is een dochter van
Theodore en Lois Bergdorf,
een stel kleine miljonairs,
veel minder welgesteld dan
de ouders van Marks gewe
zen vriendin Karen Fortson,
eveneens uit Texas, die mul
timiljonairs zijn. Dianes va
der drijft in Dallas handel in
tweedehands Chevrolets. In
Pittsburg, een stadje ten
noordoosten van Dallas-
Forth Worth is hij boven
dien de enige regionale dea
ler van nieuwè Chevrolets.
Mark Thatcher leerde Diane
Bergdorf achhtien maanden
geleden kennen. De jonge
Thatcher is in Dalles werk
zaam als agent van de Engel
se sportwagenfabrikant Lo
tus. Volgens de Britse kran
ten trekt hij daarvoor een
jaarsalaris van 60.000 dollar.
Mark Thatcher en zijn ver
loofde brengen momenteel
enkele dagen door in Lon
den. Zij worden er achter
volgd door verslaggevers van
de populaire kranten. Deze
laatste kunnen het hem maar
niet vergeven dat hij als eni
ge zoon van de premier
Mark is de helft van een
tweeling en moeders oogap
pel met volle teugen pro
fiteert van het feit dat zijn
mama dank zij haar baan als
bewindsvrouwe veel goede
connecties heeft.
Premier Thatcher, die naar
Mark
Thatcher en
Diana
Bergdorf,
gezien op een
feestje in juni
1985.
verluidt dolgelukkig is dat
Mark eindelijk gaat trouwen,
stuurde haar zoon in 1984
naar Amerika omdat hij haar
in Groot-Brittannië geregeld
in de problemen bracht. Vol
gens de Londense boulevard
pers was hij in het verleden
betrokken bij zaakjes die het
daglicht niet konden velen.
Giflozer maakt
mooie kalender
ARNHEM Bij het chemie
concern Ciba Geigy in Arn
hem is men in gewetensnood
gekomen door een fraaie
Landschappenkalender voor
1987, die momenteel in de ver
koop is gebracht. Gisteren
werd namelijk bekend dat een
Zwitserse dochter van Ciba
Geigy vierhonderd liter bij
zonder giftig bestrijdingsmid
del in de Rijn heeft geloosd.
Dat gebeurde nog voor de
brand bij Sandoz en is even
min aangemeld. De kalender
Provinciale Landschappen in
Nederland is de derde die het
concern uitgeeft; de vorige
twee, met bomen en botani
sche tuinen bleken beiden een
groot succes.
Verkrijgen Franse
nationaliteit
wordt moeilijker
(Van onze correspondent
Bob van Huet)
PARIJS De Franse minis
terraad is gisteren akkoord ge
gaan met een omstreden wets
voorstel van minister van jus
titie Chalandon om strengere
criteria aan te leggen voor het
verkrijgen van het Franse
staatsburgerschap. In Frank
rijk geboren kinderen van bui
tenlandse ouders zullen vol
gens het voorstel niet meer au
tomatisch de Franse nationali
teit krijgen wanneer zij meer
derjarig worden. Huwelijk van
een Fransman of Fran<;aise
met een buitenlander zal de
laatste evenmin nog automa
tisch de Franse nationaliteit
bezorgen. Voortaan moet de
rechbank uitmaken wie recht
heeft op de Franse nationali
teit.
