^even
ïles
Teleurstelling en
vervreemding
hoofdproblemen
ex-Libanongangers
Affaire Eugenie van Agt
meer zeepbel dan luchtballon
net
PEDOFIELEN KUNNEN IMAGE VERBETEREN
Schoonmaken
beenmerg nieuw
wapen in strijd
tegen kanker
Turk Asian moet
het land uit
Keurkoop misleidt
publiek met actie
Scherpere controle op
binnenkomen illegalen
mïoófr*
EcidócSotvumt
VRIJDAG 24 OKTOBER 1986 PAGINA 5
De nieuwe
snelweg A28
tussen Utrecht
en Amersfoort
is voltooid en
zal aanstaande
woensdag
voor het
verkeer
worden
opengesteld.
AMSTERDAM Het Rotterdamse postorderbedrijf Keurkoop
voert misleidende reclame rond een zogenaamde prijzenactie.
Het bedrijf suggereert ten onrechte dat er een selectie heeft
plaatsgevonden eerst is men kandidaat, dan finalist en ten
slotte winnaar waarmee aan geadresseerde een misleidend
beeld wordt gegeven van de kans op het winnen van een grote
prijs. Dat zeggen de Reclame Code Commissie en het college van
beroep van de stichting Reclame Code. De uitspraak werd ge
daan naar aanleiding van een klacht van een vrouw die zich
door de reclame van Keurkoop gepakt voelde. In plaats van de
gesuggeeerde prijs van 50.000 gulden kreeg ze uiteindelijk een
pen en een aansteker. Keurkoop is al eerder is aanbevolen niet
meer op deze wijze reclame te maken.
Twee man onder
Intercity-trein
WEZEP Laaghangende fel
le zon op een nat wegdek
heeft gisteren in Wezep het le
ven gekost aan twee inzitten
den van een personenauto.
Volgens de politie werd de be
stuurder verblind en raakte hij
daardoor op een beveiligde
spoorwegovergang onder de
tweede wagon van de interci
ty-trein Zwolle-Amersfoort.
De conducteur van de trein
merkte pas na vijf kilometer
dat de auto onder de trein zat.
De slachtoffers, de 32-jarige A.
Wensink uit Wapserveen en B.
Kloeze (34) uit Óssenzijl, zaten
nog in de wagen.
DESTERBERG Een
lekomstbeeld van Neder-
nd zonder files is niet
alistisch. Nederland ge-
?el vrijmaken van files
lat boven de macht van
samenleving en is ook
een politieke wens. Dat
minister Smit-Kroes
an verkeer en waterstaat
steren in Soesterberg bij
ilegenheid van de vol-
ioiing van de autosnel-
egen Gouda-Utrecht
112) en Utrecht-Amers-
x>rt (A27/28).
et na bijna twintig jaar ge-
edkomen van de 51 kilome-
snelweg (totale kosten zo'n
10 miljoen gulden) lost uiter-
ird wel knelpunten in het
rrkeer in het midden van het
nd op. maar het verkeer in
Randstad zal tot in lengte
i jaren met files blijven
impen, aldus de minister. De
nelpunten bij Amsterdam
loentunnel) en in het Rijn-
ond-gebied zijn volgens
nit-Kroes voor een belang-
jk deel te wijten aan het niet
inpassen van het wegennet
in de opkomst van „slaapste-
in de Randstad,
inister.
A12 tussen Gouda en
trecht heeft nu rijbanen met
ie en vier rijstroken. Rijks-
Iterstaat voorziet een ver-
irsintensiteit van ongeveer
)00 voertuigen per etmaal,
de nieuwe A28 Utrecht-
rnersfoort zullen naar schat
tig dagelijks 40.000 tot 50.000
oertuigen rijden.
Earner akkoord
net „andere"
ïulp aan
lerde wereld
IEN HAAG De vaste ka
mercommissie voor ontwikke-
mgssamenwerking is gisteren
11 grote lijnen akkoord gegaan
net een nieuwe, andere vorm
an hulpverlening aan de lan-
len in de Sahara. Die hulp zal
Binder gericht zijn op projec
ts maar meer op kleinschali-
6 landbouw en op onderwijs,
ferder zal die hulp veel meer
B breder verband (via en met
Ie Europese Gemeenschap)
(estalte krijgen en minder als
ptiviteit van Nederland al
tén.
DEN HAAG Je zult
thuis maar een blauwe
baret op een ereplaatsje
hebben hangen. Heel
wat voormalige Unifil-
militairen zijn apetrots
op het hoofddeksel dat
ze tussen 1979 en 1985 in
het verre Libanon als lid
van het Nederlandse
deel van de vredesmacht
van de Verenigde Naties
hebben gedragen. Wie
ooit als beroeps- of
dienstplichtig militair in
Libanon is geweest, zal
op z'n minst wat verwon
derd zijn geraakt bij de
recente berichten dat
vijfduizend van de acht
duizend Nederlandse Li-
banongangers op de een
of andere manier te lij
den hebben gehad onder
hun ervaringen in dat
land. Inmiddels is geble
ken dat het er lang niet
zoveel waren, maar dat
het probleem er is, valt
niet meer te ontkennen.
Zo af en toe kwamen er bij
de landmacht berichten bin
nen over die ex-Unifillers die
hun tijd niet zonder kleer
scheuren bleken te zijn door
gekomen. Daarbij ging het
om gevallen zoals dat van
een 25-jarige ex-Libanongan-
ger die door een rechtbank
tot vijf maanden en een
week gevangenisstraf plus
voorwaardelijke terbeschik
kingstelling van de regering
werd veroordeeld wegens
een poging tot moord. In dit
geval en in tal van andere
blijkt het te gaan om iemand
voor wie de oorlogssituatie
nog steeds niet is afgelopen
en die als gevolg daarvan
rare dingen doet. Officieel
mag de situatie in het Liba
nese grensgebied dan wel al
tijd ziin gekenschetst als
„vrede'heel wat Nederland
se jongens weten dat het dik
wijls anders was. Ruim hon
derd Unifillers van diverse
nationaliteiten zijn er in het
eerste deel van de jaren tach
tig omgekomen, een groot
deel in wat ronduit oorlogs
handelingen kunnen worden
genoemd. Ook acht Neder
landers vonden de dood, de
meesten bij ongelukken met
wapens en in het niet onge
vaarlijke verkeer.
Kolonel Geerlings, nu gede
tacheerd in Havelte, was één
van de commandanten van
het Nederlandse Unifil-cfeta-
chement in Libanon. Hij ziet
twee oorzaken voor de pro
blemen van sommige oud-
Unifillers. „Het overgrote
deel van de mannen was
vrijwilliger. Men had totaal
verschillende verwachtingen
over Libanon, sommigen
hadden een soort „vredes
duif-ideaal" in gedachten
toen ze erheen gingen. Die
dachten dat het opeens rustig
zou worden als zij er kwa
men. Wat dat betreft bleek
maar weer eens hoe grenze
loos naïef men in Nederland
soms is geweest. Maar we
waren geen vredesbrengers,
hoogstens veiligheidstroepen
die met dreiging van wapens
trachtten de zaak in het ga
reel te houden. Toen bleek
dat het gebruik van wapens
in Libanon „bon ton" was,
was dat een harde klap in het
gezicht. Voor een Nederland
se jongen was het heel schok
kend te ervaren dat de Ara
bieren van oudsher eerst
dreigen met het zwaard, de
voorganger van de tegen
woordige Kalashnikov".
Saamhorigheid
Die grote teleurstelling zorg
de al in Libanon voor proble
men die vooraf bijna niet wa
ren voorzien. De problemen
die sommige vrijwillige Liba-
non-gangers na hun Unifil-
tijd kregen, hangen volgens
Geerlings samen met de sfeer
van saamhorigheid die onder
de „Nederlandse jongens"
heerste.
„Infanterie-eenheden wor
den doorgaans gekenmerkt
door commandanten die echt
zorg hebben voor de kerels,
de onderofficieren idem dito.
Heb je daar als dienstplichti
ge enige tijd onder vertoefd
en kom je in Nederland te
rug, dan is dat een koude
douche. Dan val je terug in
een kazerneleven, waarin je
een klein onderdeel van een
groot geheel wordt, wat trou
wens voor de hele maat
schappij geldt. Men hielp el
kaar in Libanon veel meer,
liet elkaar niet barsten. Een
aantal lieden vindt het bij te
rugkeer in deze maatschappij
moeilijk weer zijn eigen
boontjes te doppen", aldus
Geerlings.
Spanningen, angsten en on
verwerkt leed uit die tijd
hebben tot nu toe vijftien Ne
derlanders met psycho-trau
ma's onder de hoede ge
bracht van de sectie Indivi
duele Hulpverlening, een in
Utrecht gevestigde afdeling
van de landmacht. De vijf
tien vormen als het ware het
topje van de ijsberg van een
veel groter probleem. Ver
moedens daarvan werden be
vestigd toen dit voorjaar aan
alle ruim 8000 Unifillers een
enquêteformulier werd ge
zonden met de vraag of ze
achteraf problemen hebben
gekregen met hun Unifil-er-
varingen. Precies 107 mensen
gaven ja" als antwoord, het
geen de enquêteurs het idee
gaf dat het werkelijke aantal
probleemgevallen onder alle
8000 mannen ongeveer op
200 moet liggen. Daarvan
komt maar een beperkt deel
terecht bij de sectie Indivi
duele Hulpverlening. Het
hoofd van die sectie, de psy
choloog luitenant-kolonel
drs. Bleys, schat dat een der
de van de problemen van ex-
Unifillers van geestelijke en
de rest van sociale aard is.
„Het komt voor dat mensen
een zogeheten psychotrauma-
tische ervaring hebben ge
had, zoals een beschieting,
een gijzeling, het getuige zijn
van een ernstig ongeval. Na
enige tijd kun je daar last
van hebben. Van de vijftien
mensen die we onder behan
deling hebben, blijkt een be
langrijk deel voordat ze naar
Sommige vrijwilligers hadden een soort „vredesduif-ideaal"
in gedachten toen ze als militair naar Libanon gingen. Toen
echter bleek dat het gebruik van wapens daar heel normaal
was, was dat voor hen een harde klap in het gezicht.
Libanon gingen al iets zeer
naars te hebben meegemaakt
dat ze zich ofwel niet meer
konden herinneren, ofwel
verdrongen hadden. Door de
ervaringen in Libanon kon
den de verdrongen emoties
weer naar boven komen. Dat
was vooraf niet te voorzien,
hoogstens achteraf bij een
psychologische behandeling
vast te stellen", aldus Bleys.
De psycholoog denkt dat er
heel wat jonge Unifillers zijn
die in Libanon heel snel vol
wassen zijn geworden en die
daar ook heel anders naar
zichzelf zijn gaan kijken.
„Sommigen hebben de bevol
king geholpen bij de bouw
van een weeshuis. Dat geeft
een heel andere visie op de
wereld en heeft een aantal
mensen wellicht wat ver
ward. Toen ze terugkwamen
in Nederland waren ze flink
veranderd, voelden ze zich
thuis niet meer begrepen en
wisten niet meer goed wat ze
met hun maatschappelijke
carrière aanwilden. Een soci
aal en bijna psychisch pro
bleem", weet Bleys.
Kolonel Geerlings benadrukt
dat de sociale en psychische
problemen bij sommige ex-
Unifillers voor hem geens
zins als een verrassing zijn
gekomen. „Het aanschouwen
van geweld en doden kan
voor alle militairen een pro
bleem zijn, ongeacht eerdere
ervaringen op dat vlak. Som
migen sluiten hun problemen
echter op en krijgen daar la
ter last van".
ARJEN VAN DER SAR
AMSTERDAM „Het
mage van de pedofiel bij
Ie gemiddelde Nederlan-
ler scoort niet erg hoog.
Ms pedofielen meer geac-
:epteerd willen zijn bin-
ien de samenleving, zou
iet goed zijn als ze ook
mders opkwamen voor de
jeugd dan via de seksuali
teit". Mevrouw C. Lichte-
burgt, incest-deskundige
bij de Utrechtse politie, zei
dit gisteren in Amsterdam
bij de presentatie van het
boekje „Jongens over
vriendschap en seks met
mannen" van de hand van
de Utrechtse psycholoog
T. Sandfort.
In het boekje staan onder an
dere interviews met 25 min
derjarige jongens, die zich over
het algemeen positief uitlaten
over hun relaties met oudere
mannen. Lichteburgt: „Altijd
wordt vanuit de pedofiele we-
rejd gesteld dat men ongeloof
lijk veel van kinderen houdt
en zeer bij hen betrokken is.
Maar waai-om hoor ik ze niet
als het gaat over bezuinigingen
in buurt en clubhuis, de ernsti
ge bezuinigingen binnen het
bijzonder onderwijs. Belangen
van kinderen staan daarbij
wel degelijk op het spel".
Sandfort reageerde direct. Hoe
zouden pedofielen zich op an
dere wijze met kinderen
moeten bemoeien, vroeg hij
zich af. Als zij dat doen, wordt
toch gezegd dat ze uiteindelijk
op seks uit zijn.
Sandfort wil met zijn boekje
duidelijk maken, dat niet elk
seksueel contact met een oude
re voor een kind een negatie
ve ervaring of een vorm van
misbruik hoeft te zijn. Lichte
burgt stelde zich negatiever op
dan Sandfort. Zij: „Ik heb in
mijn werk in de afgelopen ja
ren te maken gehad met onge
veer vierhonderd bijna altijd
negatieve relaties tussen kin
deren en volwassenen".
Sandfort verricht momenteel
een veel uitgebreider onder
zoek naar (seksuele) relaties
tussen kinderen (meisjes en
jongens) en volwassen perso
nen. De eerste resultaten to
nen aan, aldus Sandfort, dat
misbruik in de relaties met
volwassenen meer voorkomt
dan dat de kinderen de relatie
vrijwillig onderhouden of ple
zierig vinden.
HOOPGEVENDE RESULTATEN
AMSTERDAM Beenmergtransplantatie, tot nu toe
gebruikt voor de bestrijding van bloedkanker, blijkt
ook zeer goed gebruikt te kunnen worden bij de be
handeling van andere vormen van kanker. Met name
lymfklierkanker en kwaadaardige gezwellen in de
longen, de mannelijke geslachtsorganen, de eierstok
ken, borsten en andere lichaamsorganen. Van de tot nu
toe onbehandelbare patiënten met lymfklierkanker
kan inmiddels 30 tot 40 procent met behulp van been
mergtransplantatie alsnog worden genezen. Dat zei
kankerdeskundige B. Löwenberg gisteren in Amster
dam, naar aanleiding van hoopgevende proeven in de
Rotterdamse Daniël van den Hoedkliniek.
Het onderzoek naar de mogelijkheden van bestrijding van solide
tumoren, waarbij van beenmergtransplantatie gebruik wordt ge
maakt, bevindt zich nog in het beginstadium. Ook al geven de
eerste ervaringen gunstige vooruitzichten, verder onderzoek zal
de komende jaren beter inzicht moeten geven in de precieze
waarde van deze geneeswijze. „Er is geen reden om aan te ne
men dat ook bij de bestrijding van solide tumoren geen winst te
boeken zou zijn met deze behandeling", aldus dr. Löwenberg.
Beenmergtransplantatie wordt al enige tijd toegepast bij patiën
ten met bepaalde vormen van bloedkanker (leukemie). Het aan
getaste beenmerg wordt vervangen door gezond beenmerg van
een ander (donor), meestal een familielid. Zo'n allogene been
mergtransplantatie kan slechts bij een beperkt aantal patiënten
worden gebruikt. De methode is alleen geschikt voor mensen
beneden de 45 jaar, terwijl leukemie juist veel voorkomt bij ou
deren boven deze leeftijd. Een ander bezwaar van deze methode
is dat de meeste patiënten niet over een volledig passende donor
in hun eigen familie beschikken.
Om deze beperkingen te omzeilen is sinds kort de zogenaamde
autologe beenmergplantatie ontwikkeld, waarbij het beenmerg
van dc patiënt zelf wordt gebruikt. Het wordt eerst afgetapt en
vervolgens van de kwaadaardige cellen ontdaan voordat het
wordt teruggeplaatst. Op deze wijze kan beenmergtransplantatie
worden toegepast bij patiënten tot zestig jaar. Bovendien hoeft
men niet meer op zoek naar goed passende donors om afstoting
van het beenmerg te voorkomen.
De resultaten van de autologe beenmergtransplantatie zijn vol
gens de Rotterdamse kankerdeskundige Löwenberg tot nu toe
bevredigend. Ongeveer de helft van de patiënten met acute my-
eloide leukemie blijft na een dergelijke behandeling vrij van
deze ziekte en daarmee verder buiten doktershanden. Omdat de
kliniek pas enkele jaren met de nieuwe methode omgaat, kan
Löwenberg nu nog geen uitspraak doen over de verdere voor
uitzichten van de patiënten.
BETROKKENHEID BU AANSLAG OP PAUS NIET
BEWEZEN
ROERMOND De 26-jarige Turk Samet Asian die er
van werd verdacht betrokken te zijn geweest bij een
aanslag op paus Johannes Paulus II, is door de Neder
landse justitie op vrije voeten gesteld. Asian werd op 14
mei 1985 in Venlo gearresteerd omdat hij een pistool
bij zich had.
Volgens de woordvoerder van Justitie was er geen reëel uitzicht
meer op uitlevering van Asian aan Frankrijk, waarna werd be
sloten de zogenaamde vreemdelingenbewaring op te heffen. As
ian heeft wel de aanzegging gekregen binnen dertig dagen Ne- 1
derland te verlaten. Zijn huidige verblijfplaats is onbekend.
Aangezien de betrokkenheid van Asian bij de aanslag op de
paus door de Roermondse rechtbank niet kon worden bewezen,
werd hij indertijd tot drie maanden gevangenisstraf veroordeeld
wegens illegaal wapenbezit. Omdat Asian voor zijn arrestatie in
Venlo geruime tijd in Frankrijk verbleef, probeerde justitie hem
op grond van internationale afspraken naar Frankrijk terug te
sturen. Op verzoeken aan dit land om de man hier op te nemen
werd echter nooit gereageerd.
Een uitwijzing naar Turkije werd door de Roermondse recht
bank verboden, omdat de Turkse regering geen garantie wilde
geven dat Asian in zijn eigen land niet ter dood zou worden ge
bracht. In Turkije wordt hij namelijk van moord verdacht
DEN HAAG De controle op het binnenkomen van illegale
vreemdelingen in ons land is aanzienlijk verscherpt. Zo wordt er
nu ook intensief gecontroleerd aan de grens met België, die als
„lek" bekend staat, omdat het geregelde toezicht daar is afge
schaft in het kader van het Beneluxverdrag.
Een steekproef in de week van 3 tot 10 oktober, die de Konink
lijke Marechaussee hield in treinen naar Roosendaal en Breda,
leidde tot de aanhouding van 149 illegalen. Dat is meer dan er
anders in twee maanden worden betrapt. Minister Korthals Al-
tes (Justitie) heeft opdracht gegeven tot de verhoogde waak
zaamheid, omdat hij vreesde dat de invoering van de visum
plicht in Frankrijk zou leiden tot een ware uittocht van illegale
vreemdelingen naar ons land. De begin oktober aangehouden il
legalen waren vooral afkomstig uit Marokko en Turkije, maar
ook uit Ghana en India.
IUSKE EN WISKE DE GLANZENDE GLETSJER
\joor yy dat fermmtl m fehraiH in dc fltbjtr ook. SusktJ//
7mtl m ftkmk m dc fltliitr ooi
tnof! Hctn
hitrmet reilil
fittrf Kom,
wc mtnUun
Eugenie van Agt
ZWOLLE „Het is niet
eens een luchtballon,
want dan blijft er nog iets
over als ie leegloopt; het is
eerder een zeepbel". Met
deze vergelijking brengt
de Zwolse persofficier mr.
D. Veurink de „bon" van
mevrouw Van Agt terug
tot een routinezaakje.
Eugenie van Agt, de echtgeno
te van de Brabantse commissa
ris van de koningin, zou op 12
iuni van het vorig jaar met
naar bruine Ford in Hattem
door een rood stoplicht zijn ge
reden. Volgens berichten zou
haar echtgenoot toen met alle
mogelijke middelen hebben
geprobeerd strafvervolging te
voorkomen. Dries van Agt zou
zelfs, zo werd gesuggereerd, de
Zwolse hoofdofficier van justi
tie, mr. dr. H. van Buuren on
der druk hebben gezet om de
zaak te seponeren. Bovendien
zou de hele affaire tot hevige
woordenwisselingen binnen
het openbaar ministerie heb
ben geleid.
Eerst de feiten. Woensdag 12
juni 1985 namen twee agenten
van de groep Heerde waar dat
een auto door een rood stop
licht in Hattem reed. Ze na
men het nummerbord op, dat
bleek te corresponderen met
de Ford van de familie Van
Agt, die zowel door Eugenie
als zoonlief wordt gebruikt.
Vervolgens ging er een ant
woordkaart met een schik
kingsvoorstel (80 gulden boete
naar het huisadres in Vught.
Mevrouw Van Agt liet echter
weten dat zij op die bewuste
datum helemaal niet in de
auto had gereden, laat staan
dat ze in Hattem had rondge
toerd.
Op grond van artikel 40 van
de wegenverkeerswet is de
kentekenhouder verplicht te
melden wie de auto in gebruik
had. Wanneer de eigenaar ont
kent, vervalt de wettelijke be
wijslast en wordt de zaak ver
nietigd, geseponeerd in vakjar
gon. Namens zijn vrouw gaf
Dries van Agt een uitvoerige
nadere toelichting op het ant
woord „nee".
„Het was een zakelijke brief,
gesteld in een mooie stijl en
fraai woordgebruik. In elk ge
val, en dat wil ik graag bena
drukken, geen ritselbrief, zoals
ik ergens las. De brief was ge
schreven op eigen briefpapier
en ondertekend met de privés-
tempel van de heer Van Agt.
Niks bijzonders", aldus mr.
Veurink. Dinsdag 17 december
1985 werd de zaak wegens ge
brek aan bewijs geseponeerd.
„Een normale gang van zaken.
Er is niets voorgevallen dat
het daglicht niet kan velen.
Het enige uitzonderlijke is dat
de heer Van Agt de moeite
heeft genomen een uitvoerige
brief op te stellen", licht mr.
Veurink toe, die er aan toe
voegt dat elke Nederlander
het recht heeft bezwaar aan te
tekenen tegen een dagvaar
ding.
