ALS UW BELEGG NGEN DE LAATSTE VIJF JAAR NIET MET398%"
ZIJN GEGROEID,HEBTUZICHTEKORTGEDAAN...
11 september j
Verzeker eri sparen en bele33en
ZATERDAG 18 OKTOBER 198;
(ADVERTENTIE)
Want Henderson European Thist realiseerde de afgelo
pen 5 jaren een spectaculaire groei van 398%*. Het resultaat
van een actief beleggingsbeleid op de effectenbeurzen
van Europa.
Henderson, geen nieuwkomer maar al meer dan 50 jaar
de toonaangevende investment managers in de Londense
Peildatum 1.9.86
city, heeft meer dan 18 miljard gulden onder beheer
Thans kunt u ook profiteren van de ervaring en het vak
manschap van de fondsmanagers die dit resultaat wisten te
behalen; sinds 27 juni is Henderson European Growth
Nederland- NV (een beleggingsinstelling met veranderlijk
kapitaal) in guldens genoteerd aan de Amsterdamse
Effectenbeurs. Deze NV belegt rechtstreeks in Henderson
European ThisL
Neem contact op met uwbank, commissionair, financieel
adviseur of bel 070-520495 om deel te nemen in één van
de meest integere en succesvolle beleggingsfondsen. U kunt
met de bon hiernaast ook rechtstreeks informatie vragea
HENDERSON. THE INVESTMENT MANAGERS
i bon Stuur mij meer informatie over Henderson European Growth Nederland N.V i j
Naam:
i Adres:
i In gesloten envelop (zonder postzegel) zenden aan: Henderson European Growth I
1 Nederland N.V, Antwoordnummer 10650,2500 WB Den Haag. 3j
■£eidóc Qowta/nt'
AMSTERDAM - Dromen over
een hoop geld, wie doet dat niet?
Met een dubbeltje een kwartje ver
dienen, wie wil dat niet? Onder het
motto van Koot Bie: „Geen Ge
zeik Iedereen Reik", zijn in Neder
land al tienduizenden mensen ver
slaafd aan het gokken en waagt zes
tig procent van de bevolking „wel
eens" een gokje. Natuurlijk, heel
onschuldig, door mee te spelen in
de toto, een Staatslot te kopen of
eens het casino te bezoeken. Ande
ren, in verlokking geraakt door de
hausse van de aandelenkoersen in
de afgelopen vier jaar, speculeren,
dat wil zeggen, nemen bewust risi
co op de Amsterdamse effecten
beurs.
Misprijzend gadegeslagen door oudere,
meestal gedegen aandeelhouders, schijnt
het dat nieuwe particuliere beleggers toe
stromen en aandelen kopen in de hoop
die snel met veel winst te kunnen verko
pen. Door de euforie op de effectenbeurs
zijn heel wat aandelen intussen vrij prij
zig geworden, te duur in elk geval voor
mensen met een smalle 'beurs. Vandaar
dat met name steeds meer jongeren kie
zen voor de Optiebeurs waar ze met re
latief weinig geld kunnen profiteren van
koersstijgingen en -dalingen zonder de
aandelen, obligaties, valuta's of edelme
talen te hoeven kopen.
Number one
„The Option Exchange Amsterdam?
Number One in Europeï"
Met deze advertentie die binnenkort pa
gina groot verschijnt in enkele grote
Noordamerikaanse dagbladen, wil de
Optiebeurs (officieel: European Option
Exchange (EOE) Amsterdam) Ameri
kaanse beleggers nog eens onder de aan
dacht brengen dat de EOE - met een
fikse voorsprong op Londen - de groot
ste optiebeurs is buiten de VS.
In de eerste jaren na haar oprichting in
1978 was dat wel even anders. Ondanks
ongebruikelijke publiciteitscampagnes
zoals sponsoring van sportclubs en recla
meteksten op voetbalvelden, leed de Op
tiebeurs een kwijnend bestaan. Wat deze
handel betreft wilden de grote beleggers
(pensioenfondsen en verzekeringsmaat
schappijen) liever eerst de kat uit de
boom kijken en ook het beursklimaat
was niet je dat. Toen eenmaal de stem
ming op de beurzen omsloeg, roken de
institutionele beleggers de speculatieve
mogelijkheden van opties en dank zij
hun activiteiten kon de omzet zich ont
wikkelen van 47.853 contracten in 1978
tot meer dan achthonderdduizend in de
eerste negen maanden van dit jaar.
Tot nog toe wagen particuliere beleggers
zich nog niet en masse aan opties, al
lijkt hun stormloop niet veraf. Nog
voordat de zelfstudiecursus „Optiehan-
del door Particulieren" vorige maand
het licht zag, hadden al tweeduizend
kleine beleggers de cursus (172 gulden
per stuk) besteld. En wie een van de 32
lezingen wil bijwonen die de Optiebeurs
VEB een pakket met 21 beleggingsperio
dieken ter beoordeling kregen aangebo
den, wisten tot lichte verbijstering van
de vereniging niet eens van het bestaan
van een beleggingspers. „Er ging een we
reld voor ze open", aldus „Effect".
De doe-het-zelfbeleggers die wèl lezen,
moeten trouwens zeer kritisch zijn, advi
seert de VEB. Een aantal van de perio
dieken presenteert zich als „de enige", of
„de beste", of als „algemeen als voor
aanstaand beschouwd" en hanteert nu
en dan een trotse lijst met „koopadvie
zen van de afgelopen maanden" waar
achter de koerswinst staat vermeld die
de abonnee had kunnen realiseren als hij
de adviezen had*opgevolgd. VEB in „Ef
fect": „Soms waren die koopadviezen
indertijd niet zo duidelijk en worden ze
er later met de haren bijgesleept. Boven
dien had zo'n blad dan nog andere uit
drukkelijke koopadviezen gegeven waar
bij de voorgespiegelde koerswinst niet
optrad en die komen dan niet in de lijst
voor".
Bloed
Dan is er nog de gloednieuwe zelfstudie
cursus van de Effectenbeurs. VEB-direc-
teur drs. A. Gerla vindt deze in elk geval
onvolledig. „In de cursus Beleggen in Ef
fecten door Particulieren komen de pro-
visiekosten nauwelijks ter sprake. Bo
vendien, hebt u een hoofstuk gezien
over de grote beleggingsfondsen? Ik niet.
Mij is verteld dat zo'n hoofdstuk wel is
geschreven, maar het is kennelijk wegge
laten. En dat terwijl de kennis over be
leggingsmaatschappijen en fondsen voor
de beginnende belegger zo belangrijk is.
Ook staat er niets in over de effecten
handel in hel buitenland. Alleen Amster
dam komt aan de orde". Gerla roept in
herinnering dat de Effecten- en Optie
beurs belanghebbende partijen zijn, om
dat ze aan particuliere beleggers kunnen
verdienen. In dit verband wijst hij er op
dat de bewering van de beurs dat het
aantal particuliere beleggers in de afgelo
pen vier jaar sterk is gestegen, nimmer
door een onafhankelijk onderzoek is ge
staafd. Uit de vele contacten die hij als
VEB-directeur heeft met particuliere be
leggers blijkt volgens hem weliswaar een
grotere belangstelling voor het beurswe-
zen in algemene zin, „maar veel nieuwe-
jonge beleggers kom ik niet tegen. We_
oudere beleggers die nu eens hun hei\
hebben gezocht op de Optiebeurs, maain
zich met een bebloed hoofd ervan heb
ben afgewend". 2
Terugkerend op het onderwerp van dQ
zelfstudie zegt Gerla dal een aantal be 5
leggingsdeskundigen al verscheidene jan
ren in meer dan tien sleden de VEB-curb
sus „Omgaan met effecten" geeft. „Daa 1
staat een leraar voor de klas die de cur
sisten een dictaat geeft en een stencil al
ruggesteun voor thuis". „Iemand die
studeert, moet vragen kunnen stellen"
stelt Gerla. „Al is het maar om te horei
dat alleen heel veel zelfstudie een reël
kans schept om te verdienen op de beur
waar de markt beheerst wordt door d
institutionele beleggers. „De grote beleg
gers opereren op de beurs van uil een ra
tionele politiek en met interessante, wel
haast wetenschappelijke voorspel lings
methodieken. Als je je daar als particu
lier tegenover waagt, heb je grote kan
dat je er naast zit want je kunt niet tip
pen aan de kennis en kunde van dezi
grote instituten". E
De hachelijke positie van doe-hel-zelfbefl
leggers wordt aardig geïllustreerd doop
een recente gebeurtenis. Op 11 septemjj
ber 1986 daalde de Dow-Jonesindex 8p
punten. Enkele uren voor het begin vai
de handel die dag. maakte het ontbijl
journaal melding van de verwachtinj
dat de detailhandelsverkopen in de VS
in augustus onverwacht flink waren aan
getrokken. De algemene conclusie luiddi -
dat de rente voor het bedrijfsleven nu,
niet verlaagd zou worden, integendee
zou stijgen. Toen de handel die dag een?
aanvang nam, smeten angsthazen en on
ervaren beleggers hun stukken op di J]
markt. Echter niet de professionele be
leggers, die op het sterk lagere koerspei
mooie koopjes konden binnenhalen. O
die koersdaling afgesprdken werk was
zal wel nooit bewezen kunnen worden
Maar later op de dag van die elfde sep
lember werd wel bekendgemaakt, dat dt
detailhandelsverkopen in augustus, nau
welijks gestegen waren
HENK ENGELENBURG J
Als de koersen kelderensmijten angsthazen en onervaren beleggers als eersten hun
stukken op de markt. Tot voordeel van ervaren beleggers die op een sterk lager koerspeil
mooie koopjes binnenhalen.
DEN HAAG - In Nederland beleggen
ongeveer een half miljoen mensen in ef
fecten, waarbij de meesten zich verlaten
op grote beleggingsfondsen zoals Robe-
co. Met de hals over kop toenemende
activiteiten op de effectenbeurzen
schijnt echter een groeiend aantal beleg
gers de beleggingsinstrumenten zelf te
willen bespelen, het liefst daarin bijge
staan'door een beleggingsadviseur.
Volgens de Vereniging Effectenbescher
ming (VEB) in Den Haag heeft het ech
ter geen zin bij zo'n persoon aan te klop
pen. Uit een onderzoekje dat de Vereni
ging heeft verricht onder een aantal be-
leggingsadviesbureau's blijkt dat de
meesten van deze „beroeps" echt niet in
't geweer komen bij een minimum te be
leggen bedrag van 10.000 gulden. Trou
wens, ook niet bij 25.000 gulden en zelfs
niet als iemand met een ton komt aan
zetten.
Voor de meeste beleggingSadviesbureaus
schijnt het te arbeidsintensief en dus te
duur te zijn om de vele „kleine" beleg
gers te helpen. Gelukkig kan de doe-het-
zelfbelegger dan altijd nog terecht bij de
grote bankinstellingen, die van de daken
schreeuwen dat ze dank zij de ver door
gevoerde automatisering tegenwoordig
alle tijd voor de klant hebben. Helaas
hebben al vele particulieren moeten er
varen dat de banken hen in de kou laten
staan. Een gewichtig advies om te beleg
gen in hét aandelenfonds van de bank
kan er altijd wel af, maar voor de rest is
de houding van de banken zonder meer
weigerachtig, geven ze orders traag door
en blijkt het bankpersoneel onvoldoende
bijgeschoold.
Zelfstudie
Gelukkig kan de particuliere belegger die
zelf aan de slag gaat, beschikken over
enkele tientallen beleggings-periodieken
die de markt dagelijks, wekelijks of
maandelijks met een massa cijfers, me
ningen en analyses overstromen. Boven
dien bestaan er op beleggingsgebied vele
(nieuwe) boeken, cursussen, databanken
en computerprogramma's.
Wat zelfstudie betreft, lijkt er dus geen
vuiltje aan de lucht, maar helaas werkt
ook dat anders in de praktijk. De vijf
honderd beleggers die onlangs van de
dit najaar in het land verzorgt, vist vrij
wel zeker achter het net. Reeds vóór de
start van de eerste, waren alle lezingen
volgeboekt. Woordvoerder R. Ruiten
burg van de Optiebeurs: „Een paar jaar
terug waren we blij met dertig tot veertig
mensen in een zaaltje. Tegenwoordig
hebben we honderd deelnemers per
avond, maar bij voldoende mankracht
zouden we dit najaar zeker vijftig lezin
gen kunnen houden".
Risico's
Vanwaar nu precies die geestdrift?
Iemand die op de effectenbeurs specu
leert. koopt aandelen in de hoop deze
snel met winst te kunnen verkopen. Ge
zien de hoge aan- en verkoopkosten op
de Effectenbeurs zet dit echter alleen zo
den aan de dijk indien iemand grote be
dragen kan inzetten.
Iemand die van de koersbewegingen wil
profiteren, maar geen zin of geld heeft
om de effecten te kopen, kan op de Op
tiebeurs terecht. Als hij een koersstijging
verwacht van aandelen X die op de Ef
fectenbeurs bijvoorbeeld 95 gulden kos
ten, kan hij op de Optiebeurs het recht
kopen om honderd van die aandelen
binnen drie. zes of negen maanden te
kopen voor zeg 105 gulden per stuk. Als
de aandelen binnen twee maanden bij
voorbeeld naar 110 gulden stijgen, kan
hij ze voor 105 gulden kopen en met vijf
gulden winst verkopen. Dat klinkt aar
dig, maar door de hoge aan- en verkoop
kosten op de Effectenbeurs blijft er van
de winst weinig tot piets over. De truc is
dan ook om niet de aandelen te kopen
maar de optie op de Optiebeurs te ver
kopen. De optie is immers meer waard
geworden aangezien de mensen die ver
wachten dal aandelen X nog verder gaan
stijgen, er belangstelling voor hebben.
Omgekeerd geldt hetzelfde verhaal. Ie
mand die een koersdaling voorziet,
koopt een verkoop-optie: het recht om te
mogen verkopen. Komt z'n verwachting
uit, dan kan hij zijn optie met winst ver
kopen aan iemand die op een verdere
koersdaling rekent. Nog afgezien van het
feit dat aan- en verkoopkosten bij opties
een veel kleinere rol spelen dan bij aan
delen, blijken op deze wijze wel zeer
hoge winsten te behalen zijn.
Instrument
Optie-woordvoerder Ruitenburg weet
nog meer voordelen: „Tot voor kort was
het altijd: een koersstijging is goed, een
koersdaling is fout. Maar sinds de invoe
ring van verkoop-opties kan iemand ook
winst maken bij een koersdaling. Opties
vormen bovendien ook een prima beleg
gingsinstrument voor aandelenbezitters.
Iemand die een koersdaling verwacht
van de aandelen die hij bezit, maar zijn
stukken niet wil verkopen, kan een ver
koop-optie kopen. Als de aandelenkoer
sen dan inderdaad zakken kan hij zijn
optie piet winst verkopen en die winst
kan het waardeverlies op zijn aandelen
compenseren".
„Al met al kun je als koper van een op
tie nooit meer verliezen dan je voor de
optie betaald hebt. Iemand die voor een
paar honderd gulden een koop-optie
koopt en de plank heeft misgeslagen om
dat de koersen niet stegen, is zijn inves
tering in de optie kwijt, niet meer dan
dat".
In principe heeft de woordvoerder gelijk,
maar de praktijk is anders. Ook in de
optiehandel geldt dat het risico van ver
lies even groot is als de kans op winst.
Zoals vele duizenden mensen zich on
danks waarschuwingen en vermaningen
hebben laten beetnemen door corrupte
beleggingsfirma's, zo raken ook talloze
particuliere beleggers op drift door de lu
cratieve vooruitzichten van de optiehan
del. Ze stappen domweg in deze handel,
kopen stapels opties tegelijk en moeten
vervolgens grote verliezen incasseren.
Daar hoort nooit iemand wat van, want
wie schreeuwt van de daken dat hij dui
zenden guldens, al of niet zwart, op de
Optiebeurs heeft verloren? Niet zonder
reden vond de Klachtencommissie voor
het effectenbedrijf het noodzakelijk afge
lopen zomer - evenals in 1985 - beleg
gers op het hart te drukken de spelregels
van de optiehandel goed te beheersen.
Schrijven
De optiehandel is even link als lucratief.
Ook deze markt wordt beheerst door de
institutionele beleggers met hun om
vangrijke orderpakketten. Eén geslaagde
transactie van een pensioenfonds op de
Optiebeurs betekent dat er honderden
verliezen tegenover staan. De waarschu
wing van de Klachtencommissie was
dan ook met name gericht aan het adres
van de particuliere beleggers die koop-
en verkoop-opties verkopen. Deze beleg
gers. in optie-jargon „schrijvers" ge
noemd, geven een optie af en ontvangen
hiervoor een premie van de optie-koper.
Schrijven is echter zeer riskant als de op
tie „ongedekt" is afgegeven, dat wil zeg
gen, zonder dat de schrijver de aandelen
werkelijk bezit. Als de optie-koper van
zijn recht gebruik maakt, moet de „on
gedekte" schrijver de aandelen eerst ko
pen en ze vervolgens tegen een lagere
koers aan de koper leveren. Of hij moe
van de koper aandelen kopen tegen e
hogere prijs dan op de beurs mogelijk
De lachende partij is meestal de bank
het effectenbedrijf die zich laten belale
voor het tot stand brengen van de ordei
op de Optiebeurs.
Dat nog vele particuliere beleggers
der voldoende kennis van zaken in o
lies handelen, valt goed af te lezen
de omzet van opties. In de eerste
weken van september gingen de koerse
op Wall Street en bijgevolg ook die
alle belangrijke internationale effecten
beurzen op de wereld, flink omlaag,
omzet in verkoop-opties, handig om
tegen koersdalingen in te dekken, schoo
vervolgens omhoog. Ervaren belegge
waren die verzekering echter al aange
gaan toen de koersen nog stegen en ver
koop-opties dus goedkoop waren.
Woordvoerder Ruilenburg: „Er zijn injf
derdaad mensen die de optiehandel be g
schouwen als een soort roulette, alsjt(
„Zet maar zeven op rood". Je kunt ech-hj
ter niet zonder voorbereiding die marki
in, je moet de theorie eerst goed bestu^
deren. Als je geen idee hebt van de on
derliggende waarde van het aandeel o|_
van de markten van edelmetalen, dan|_
kun je beter een lotto-formulier invul
len".
HENK ENGELENBURG
