Reagan krijgt minder geld voor Star Wars
Kenzo:
Japanse eenvoud
Mozambique door
Dorlog en honger
-Dp rand afgrond
Vissers boksen met kano
en hengel op tegen trawlers
ghanistan wuift deel Russen uit
BUITENLAND
fieidóe Sou/twit
DONDERDAG 16 OKTOBER 1986 PAGINA 5
Verrassing bij
ensionering:
iiet 65, maar 81
UFFALO Een verkoop-
»r in een warenhuis had bij
t afscheidsfeestje tér gele-
nheid van haar pensione-
pg voor haar collega's een
>rrassing: ze was niet 65
aar 81 jaar oud. Eenent win -
i jaar had Clara Mari in het
aren hu is gewerkt en alleen
iar kinderen wisten precies
)e oud ze was. „Ik ben er
et echt trots op pnaar ik
oest destijds wel liegen om
baan te krijgenaldus we-
iwe Mari. Een woordvoerster
in het warenhuis liet weten
tr mevrouw Mari een zeer
iede werkneemster was en
K ze er veel jonger uitziet
in haar leeftijd.
Uitgestorven"
emurs ontdekt
ONDEN De Amerikaanse
•leerde Patricia Wright heeft
Madagaskar een groep van
igeveer 35 bamboe-lemurs of
aki's ontdekt waarvan men
eesde dat zij sinds het begin
- in de jaren zeventig waren
tgestorven. Deze nachtdie-
Ti, die zich voeden moet
imboe, werden gesignaleerd
een afgelegen regenwoud in
;t zuidoosten van het eiland.
Aanslag brengt politici Israël nader tot elkaar
(Vervolg van voorpagina)
KAIRO Volgens een in Kairo uitgegeven
verklaring van de PLO is de aanslag in Jeruza
lem uitgevoerd door een speciaal commando,
dat genoemd is naar de Fatah-functionaris Ka-
mal Adwan. Deze werd volgens de PLO in 1973
door een Israëlische commando-eenheid in Bei
roet om het leven gebracht.
Israëlische veiligheidsfunctionarissen zeiden
dat de politie haar patrouilles zal opvoeren om
tegenaanslagen door Israëliërs tegen Arabieren
te voorkomen. De politie weerhield de anti-
Arabische rabbijn Kahane en aanhangers van
zijn extreem-rechtse Kach-partij ervan een de
monstratie te houden op de plaats van de aan-
De terreuractie komt op een moment dat in de
Israëlische regering ernstige problemen zijn
ontstaan over uitvoering van het „rotatie"-ak-
koord, waarbij de socialistische premier Peres
zijn functie overdraagt aan minister van bui
tenlandse zaken en leider van de Likoed, Sha
mir.
Peres diende vrijdag al zijn ontslag in bij presi
dent Chaim Herzog, maar de functiewisseling
met Shamir, die aanvankelijk dinsdag zou
plaatsvinden, stuit op onenigheden over de sa
menstelling van het kabinet en de benoeming
van een naaste medewerker van Peres tot am
bassadeur in de VS.
De Arbeiderspartij verzet zich tegen de terug
keer van de vroegere minister van financiën,
Yitzhak Modai, die in juli moest aftreden nadat
hij kritiek had geuit op premier Peres. Van zijn
kant wil het Likoed-blok Peres' medewerker
niet naar Washington sturen.
Israëlische politici spraken gisteren nog de
vrees uit dat de hoog opgelopen ruzie de sa
menwerking tussen de Arbeiderspartij en het
Likoed-blok grondig zou kunnen bederven.
Twee van de vijf passagiers van deze auto, die In zee werd ge
sleurd. bleken te zijn verdronken.
Drie doden bij
noodweer Spanje
MADRID Aanhoudend
noodweer heeft gisteren in de
Spaanse provincie Granada
aan drie mensen het leven ge
kost. In Salobrena in het zui
den van de provincie Granada
kwamen twee mannen om
toen hun auto door het water
werd meegesleurd. Al eerder
was in de buurt van Motril een
Belg in zijn auto meegesleurd
en in zee verdronken. Op veel
plaatsen aan de Costa del Sol
vielen de elektriciteit en tele
foonverbindingen uit. De kust
weg van Malaga naar Barcelo
na, werd op verschillende
plaatsen beschadigd.
Zware kernproef
in Nevada woestijn
LAS VEGAS In het proef
gebied in de Nevadawoestijn
hebben de Verenigde Staten
vandaag een zware kernproef
gehouden. Het departement
van energiezaken waarschuw
de beheerders van hoge gebou
wen in Las Vegas om op het
tijdstip van de explosie geen
mensen op gevaarlijke plaat
sen te laten werken. Na zware
ondergrondse explosies wordt
in Las Vegas meestal enige
deining gevoeld. De kernproef
was de achttiende sinds de
Sovjet-Unie een eenzijdig mo
ratorium instelde.
WASHINGTON Het penonderzoek SDI.
Amerikaanse Huis van
Afgevaardigden en de Se
naat hebben de defensie
begroting voor 1987 goed
gekeurd. De begroting
omvat 292 miljard dollar,
28 miljard dollar minder
dan Reagan had gevraagd.
Er wordt onder andere
minder geld uitgetrokken
voor Reagans ruimtewa-
Voor het onderzoek naar een
verdedigingsschild in de
ruimte krijgt het ministerie
van defensie volgend jaar 3,5
miljard dollar, 1,8 miljard
dollar minder dan Reagan
had gevraagd, maar ten op
zichte van dit jaar achttien
procent méér. De aanvaar
ding van de begroting maakt
verder de weg vrij voor de
produktie van nieuwe che
mische wapens. Daarmee
komt een einde aan het een
zijdige moratorium (stop) dat
de Verenigde Staten zeven
tien jaar geleden instelde op
de aanmaak van strijdgassen.
In 1986 ging het Congres ak
koord met een defensiebe
groting van 286 miljard dol
lar. Rekening houdend met
de inflatie voorziet het de
fensiebudget voor 1987 in
een bezuiniging van één pro
cent. Daarmee is een einde
gekomen aan de jarenlange
sterke stijgingen. Over de be
groting (die de kracht van
een wet heeft) is hard onder
handeld tussen het Huis en
de Senaat. De oppositie in
het Huis van Afgevaardig
den heeft onder meer gedaan
gekregen, dat het verbod op
proeven met anti-satellietwa
pens wordt verlengd.
De Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken
George Shultz heeft duide
lijk gemaakt dat de voorbe
reiding voor de plaatsing van
48 Amerikaanse kruisraket
ten bij Woensdrecht moet
voortgaan, hoewel de VS en
de Sovjet-Unie het in Reyk-
javik praktisch eens werden
over het opruimen van alle
kernraketten voor middel
lange afstand uit Europa.
Shultz verklaarde dat het
plaatsingsbesluit van het ka-
binet-Lubbers juist heeft bij
gedragen tot „de kracht en
samenhang" van de NAVO,
die Moskou ertoe hadden ge
bracht in Reykjavik akkoord
te gaan met de nul-optie
voor Europa. Overigens is
ook gisteren niet duidelijk
geworden, of er in Genève
nu wel of niet apart gepraat
kan worden over de raketten
voor de middellange afstand.
Sovjet-functionarissen heb
ben hierover tegenstrijdige
verklaringen afgelegd. Vol
gens het officiële persbureau
Tass vormen de wapenvoor-
stellen van de Sovjet-Unie
één pakket. De Sovjet-dele
gatieleider bij de onderhan
delingen in Genève, Viktor
Karpov, heeft echter zowel
in Londen als in Bonn ge
zegd, dat zijn land géén kop
peling legt.
'VLUCHTELINGEN TREKKEN LAND UIT
iHANNESBURG Mozambique staat op de rand
n de afgrond. Dit heeft de Zuidafrikaanse minister
in defensie, Magnus Malan, gisteren gezegd. Zijn uit-
iraak valt samen met berichten over een grootscheep-
uittocht van duizenden hongerigen, die Mozambique
itvluchten na aanvallen door rebellen van de natio-
e verzetsbeweging MNR. De vluchtelingen lopen
ir Swaziland, Malawi en Zambia,
izambique, voor een belangrijk deel ingeklemd door Zuid-
[rika en Indische Oceaan, verkeert al in een staat van burger-
'log sinds in 1974 de onafhankelijkheidsoorlog werd gewon-
j door het marxistische verzetsleger Frelimo. President Sa
ra Machel wist met zijn bezielende rethoriek jarenlang het
Ik achter zich te houden. Maar de economische en politieke
latie heeft de laatste drie, vier jaar een afschuwelijk diepte-
it bereikt.
rebellenbeweging MNR probeert met name op het platteland
bevolking te intimideren. Het MNR streeft naar afschaffing
n de marxistsiche staat en eist een democratie. De manier
Barop dat gebeurt is minder ideologisch: tegenstanders wordt
I oren afgesneden, de ogen uitgestoken. Er vinden bloedige
izzia's plaats in onbewapende dorpen, oogsten op het land wor-
»n vernield en wegen, en spoorlijnen worden vernield waar-
kor ook de havenstad Beira, geïsoleerd en dus nutteloos is ge-
brden.
1984 sloten de presidenten van Zuid-Afrika en Mozambique
kt zogeheten Nkomativerdrag. Daarin belooft Zuid-Afrika geen
eun meer te verlenen aan het MNR en Mozambique belooft dat
fet Afrikaans Nationaal Congres (ANC) geen kampen meer op
^ar grondgebied mag inrichten. Het ANC zou echter nog steeds
fcnuit Mozambique opereren. Dat was voor Pretoria aanleiding
loedige vergeldingsacties op Mozambikaans grondgebied uit te
peren. Daar staat tegenover dat ook de Zuidafrikaanse hulp
in de MNR gewoon door gaat. De Mozambikaanse autoriteiten
ebben inmiddels schoorvoetend toegegeven dat de MNR be-
(ngrijke gebieden in het midden en noorden van het land heeft
Igenomen.
Uid-Afrika heeft de afgelopen week bekend gemaakt dat onge-
per 50.000 Mozambikaanse mijnwerkers naar huis worden ge-
Juurd. Dat is een geweldige klap voor de economie van Mozam-
Ique, dat zelf niet voor werkgelegenheid kan zorgen en dus af-
knkelijk is van de inkomsten van arbeiders in Zuid-Afrika.
resident Machel heeft vorige week op zijn beurt Pretoria be-
ihuldigd van het samentrekken van legertroepen langs de
lens met zijn land. Machel vreest dat Zuid-Afrika samen met
MNR op korte termijn het bewind omver komt werpen.
b angst voor oorlog als ook voor de honger deels veroor-
jakt door droogte, maar grotendeels door de ontwrichtende ac
es door het MNR hebben duizenden Mozambikanen er nu
gedreven het land te verlaten. De rest van de bijna vier mil-
fcn mensen die met de hongerdood worden bedreigd op een
pvolking van veertien miljoen is gedwongen te wachten tot-
It politici en generaals bereid zijn een oplossing voor hun lege
|aag te bedenken.
De Japanse ontwerper Kenzo
presenteerde in Parijs knie-
lange avondkleding in rood.
De Franse Chantall Thomass gaat met haar ontwerpen terug in
de tijd: links een zomerjurk In jersey en rechts de nieuwste
badmode voor heren.
99
99
PARIJS De bekende Japanse couturier
Kenzo gaf gisteren het startschot voor de
shows van de confectiemode voor het voor
jaar 1987. De komende dagen worden in Pa
rijs ruim veertig modeshows gehouden, op de
binnenplaats van het Louvre dat voor deze
gelegenheid geheel is overkapt. Kenzo toonde
met zijn bijdrage de kunst van een verfijnde
levensstijl.
Zoals al was aangekondigd door de organisa
toren van de shows, de Chambre Syndicale
du Pret a Porter, waren er bijzonder strenge
veiligheidsmaatregelen genomen. Kordate
bewakers fouilleerden het selecte gezelschap
dat de tent binnenstapte en inspecteerden
hun handtassen tot twee maal toe. Deze voor
zorgsmaatregelen waren getroffen als gevolg
van de reeks bomaanslagen in Parijs van de
afgelopen maand.
De tweehonderd genodigden die de openings
show van Kenzo bijwoonden wachtte een
prettige veroassing. Ze werden getrakteerd op
champagne, sandwiches en een koud buffet
na de show. Kenzo besteedde in zijn collectie
speciale aandacht aan soepel vallende materi
alen; kleurige zijde, eenvoudig linnen en tri
cot. De terugkeer naar een natuurlijk sil
houette zorgde voor weinig opschudding.
Kenzo. die zich met zijn 47 jaar conservatie
ver lijkt te hebben opgesteld, zorgt voor ui
terst draagbare kleding met veel minder
vuurwerk-effecten dan hij de afgelopen jaren
presenteerde. Nauwsluitende pakken, korte
strakke rokken, met aan de andere kant ook
weer losvallende wijde broeken en gedra
peerde tricot jurken. „Maanden geleden had
ik dit al in mijn hoofd: een collectie van een
voudige, vrij klassieke kleding", zei een stra
lende Kenzo na zijn show.
SUZI PATTERSON
VANDAAG WERELDVOEDSELDAG: „DOEMEER MET VIS":
DEN HAAG Verspreid
over het strand liggen af-
valresten van de vis van
gisteren. Als de vloot van
houten kano's nadert, ont
staat koortsachtige opwin
ding. Kooplieden, vrou
wen en kinderen lopen in
de richting van de schui
mige vloedlijn van de At
lantische Oceaan: hun sil-
houtten steken scherp af
bij de ondergaande zon en
het water dat er bij ligt als
een versplinterde spiegel.
Hoeveel vis zouden de
mannen in hun netten
hebben, welke soorten, en
hoe liggen de prijzen?
Tijdens Wereldvoedseldag
vandaag wordt de schijn
werper dit jaar op visserij ge
richt. Vissers in ontwikke
lingslanden hebben een moei
lijk bestaan. Dat vis en vispro-
dukten een welkome aanvul
ling zijn op het voedselpakket
weten de vissers zelf ook wel,
maar het is keihard werken
met beperkte middelen en de
opbrengsten zijn naar verhou
ding niet hoog. Het produkt in
verantwoorde hoeveelheden
aan land halen, het conserver
en en transporteren, dat vor
men veelal de grote proble
men.
De kano's dobberen nog in de
branding als de vis al hogerop
het strand wordt gedragen.
Een deel wordt direct schoon
gemaakt en ander deel wordt
opgekocht en verdwijnt linea
recta in de auto's, de karretjes
en fietsbakken van de hande
laren, die zich weer fluks rich
ting markt begeven. De pene
trante geur op het meest wes
telijke puntje van Afrika is be
paald geen domper op de uit
gelaten stemming en handels
geest, die de vangst teweeg
brengt.
Elke dag een beetje vis éten
kan miljoenen mensen het le
ven redden en voor ziektes be
hoeden. Vis is immers rijk aan
eiwitten, mineralen, zouten en
vitaminen. Dagelijks luttele
grammen kunnen helpen
voorkomen dat in ontwikke
lingslanden negen miljoen
kinderen per iaar sterven van
de honger, acht miljoen men
sen ernstige ziektes oplopen en
nog eens 600 miljoen mensen
aan bloedarmoede en krop lij
den.
Conserveren
Per jaar wordt zo'n 83 miljoen
ton vis gevangen, voor negen
tig procent uit zee. Tweederde
van de vangst is bestemd voor
menselijke consumptie; de rest
wordt gebruikt voor vismeel
(en ander diervoer). Over het
totaal gezien is jaarlijks voor
ieder mens twaalf kilo vis be
schikbaar. Echter aan die ver
deling schort het nogal als ge
volg van problemen met
vangstmethode, conservering
(koelen, pekelen) en transport
Uit cijfers van de Wereld
Voedselorganisatie FAO blijkt
dat in de Derde Wereld zo'n
12,5 miljoen vissers wonen die
op ambachtelijke en (dus)
kleinschalige wijze hun brood
verdienen. Daar staat tegen
over een half miljoen vissers,
die met hypermoderne traw
lers en varende visverwerken-
de „fabrieken" gigantische
hoeveelheden vis voor de kus
ten wegkapen.
Met name Zuid-Korea, Japan
en de Sovjet-Unie houden er
voor de Afrikaanse en Zuid-
aziatische kusten vismethodes
op na die werkelijk alle vis
groot en klein van de bo
dem „opschrapen". Voor de
kleinschalige vissers, die er
meer primitieve vangstmetho
den op na houden, valt hier
niet tegen te concurreren er
blijft nauwelijks iets over om
in eigen behoefte te voorzien.
De instelling van 200-mijlen-
zones maakt voor arme landen
weinig verschil. Het is immers
onbetaalbaar om bijvoorbeeld
met radarboten te controleren
of er inderdaad geen vreemde
mogendheden in de zone vis
sen. Bovendien is het voor ka
pitaalkrachtiger landen moge
lijk het alleenrecht dat binnen
de 200-mijlenzone bestaat, af
te kopen. Dat de regering in
Angola daarmee haar eigen
vissers brodeloos maakt, om
een voorbeeld te noemen,
wordt blijkbaar van minder
belang geacht.
Tegen zo'n houding valt dan
ook moeilijk op te boksen.
Toch kunnen de vissers in ont
wikkelingslanden best een
handje geholpen worden. Zo
als bijvoorbeeld door de Ovrij,
de organisatie van Rand- en
IJsselmeervissers die op de Fi-
lipijnen behulpzaam zijn met
het visvangen met fuiken.
Of bijvoorbeeld door de FAO
die in samenwerking met het
Hoge Commissariaat voor de
Vluchtelingen Ethiopische
vluchtelingen in Soedan leert
vissen en daarmee een onaf
hankelijk bestaansrecht ver
leent. Omdat de behoefte aan
vis stijgt, worden meer en
meer viskwekerijen opgezet.
Ook daarmee kan Nederland,
dat er immers een eeuwenou
de vistraditie op na houdt
helpen door geld en kennis ter
beschikking te stellen.
JOOS PERSOON
IINDAND De Afghaanse leider Najibullah
;ft gisteren persoonlijk ongeveer 1.500 man-
iappen van het Rode Leger uitgeleide ge
in. De militairen maken deel uit van een
ïpenmacht van 8.000 manschappen die vol-
;ns de Russische leider Michail Gorbatsjov uit
Ifghanistan wordt teruggetrokken. De Sovjet-
nie heeft naar schatting 115.000 militairen in
Afghanistan. Volledige terugtrekking van de
Russische troepenmacht is, volgens Moskou niet
mogelijk, zolang de Verenigde Staten, Pakistan
en andere landen niet ophouden met het verle
nen van politieke en militaire steun aan het is
lamitisch verzet. Westerse diplomaten in Ka
boel noemen de terugtrekking uit militair-stra
tegisch'oogpunt van weinig belang.
MIDJE VERHOLENKARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
Opopol Istietof zat blij aan het stuur van
n helikopter en hij zong een vrolijk barrebe-
ch volkslied. Achter hem op de grond stond
i koffer met de kostbare inhoud en Opopol
ng. Hij zong het welbekende lied van de „pro-
essieve bootsman", die zijn vaartuigje met
'n „klassebewuste snelheid" deed voortstul-
n over het kolkende, rode water, dat alle
Ergerlijke elementen" over bakboord in de
ajem vielen, om jammerlijk om te komen. Het
ne trekje in dat liedje was. dat de burgerlijke
ementen juist over békboord vielen, want voor
>n „bourgeois" kan er toch werkelijk niets ver-
ihrikkelijkers bestaan dan via de linkerzijde
M einde van zijn levenspad te bereiken. - Opo-
ol zong er dus blij op los en hij vloog nog de
ele nacht door. En toen de nacht voorbij was
het volle, gulle licht van de barreberische
a9 de cockpit binnenstroomde, ontdekte hij
daar beneden zich de torens en tinnen van
Humbuksk, de hoofdstad. En daar was het
vliegveld ook al. Blij bracht de sluwe minister
zijn helikopter aan de eenzame grond en even
later stond hij al voor de douanebeambte, die
hem argwanend vroeg, of hij soms contrabande
uit het decadente westen in zijn koffer had mee
gebracht. - „Nou en óf!" antwoordde Opopol
gnuivend. „Ik heb uit het westen iets bijzonders
meegebracht, zeg! Iets fantastisch. Iets wat wij
hier niet hebbenl" - „Dat bestóót niet!" gaf de
douanebeambte grimmig te kennen. „Wij heb
ben élles, wat er is en wij hadden zelfs ólles het
eerste. Zo is het mij tenminste altijd geleerd!" -
„Kijk dan maar eens wat ik hier heb," jubelde
Opopol. Hij opende zijn koffer en een bijna ge
stikte Kareltje Knetter rolde er uit. Versuft bleef
het ventje op de harde betonnen landingsbaan
liggen en gretig snoof hij de frisse lucht op.
