Har met Anti-Blokkeer
De nieuwe Escort. Als u op zoek bent
naar meer prestaties, meer comfort, meer
betrouwbaarheid en meer veiligheid, is een
testrit sterk
aan te bevelen.
DE-koplamp
werkt direct
BOYA in stroomversnelling
door succes van de Futura
posante BMW 7-serie
volledig automatisch
Opbergen
cassettes
op maat
De nieuwe Ford Escort. Op alle fronten
sterker. Sterker door de nieuwe motoren die
een hoog prestatie-niveau combineren met
een plezierig laag verbruik en die bovendien
nog eens vriendelijk zijn voor het milieu.
Comfortabeler door de nieuwe stoelen
en het geheel nieuwe interieur. Sportiever
door de formidabele wegligging, het perfecte
schakelen en de nauwkeurige besturing.
Veiliger ook, want de nieuwe
Ford Escort is als eerste en enige
in z'n klasse leverbaar met een
geavanceerd Anti-Blokkeer Rem
systeem op de voorwielen in
combinatie met CVH motor en 5-ver
snellingsbak. Dit systeem zorgt ervoor dat de
wielen nooit kunnen blokkeren.
Onder alle omstandigheden houdt u de
Escort in het juiste spoor en blijft de auto opti
maal bestuurbaar.
DE NIEUWE FORD ESCORT. VANAF F 20.285,-*
Doordacht Dynamisch.
Een belangrijk nieuwtje
op het gebied van autoac-
cessoires is de onlangs
geïntroduceerde DE-kop
lamp van Hella. DE staat
voor Dynamic Energy.
De lichtbundel wordt bij
dit model niet meer via
een reflector en een glas
gevormd, maar middels
een lenzenoptiek regel
recht op de weg geprojec
teerd. Naast de ruimtebe-
sparende bouwwijze
heeft de DE-lamp nog
meer voordelen. Hij le
vert een zeer breed, ge
lijkmatig lichtveld. Een
lichtschermpje tussen de
reflector en de lens zorgt
voor een begrensde licht
bundel, die slechts een
minimale hoeveelheid
strooilicht toelaat. Het
nieuwe DE-projectorsys-
teem maakt het mogelijk
koplampen aanmerkelijk
kleiner te maken en het
lampglas onder een ster
ke hoek te monteren.
BOVA in Valkenswaard is verrast
door het grote succes van het eigen
produkt, de Futura. Vier jaar gele
den geïntroduceerd en nu zo ge
wild dat het bedrijf de vraag niet
aankan. De produktie tot half janu
ari is al verkocht en in de nieuwe
fabriek wordt een derde montage
lijn gebouwd. Het personeelsbe
stand verdient dringend uitbrei
ding, maar omdat echte vakmensen
in Brabant en omgeving niet te
vinden zijn is BOVA met een eigen
opleiding gestart. Dat is wel nodig
ook, want de Futura vormde de ba
sis voor de jumbo-camper, de sensa
tie van de laatste Autobus-RAI.
„Heb ik al verteld dat we de onder
scheiding Autobus van het Jaar
hebben gekregen voor de hele Fu-
turalijn?" vraagt marketing mana
ger Joop W. Blejie halverwege een
gesprek. ..De constructeursprijs van
de FNOP. Toen we het hoorden
hebben we meteen een serie stic
kers laten maken en die op onze
bussen geplakt in de RAI". Op
nieuw heeft autobusbouwer BOVA
van zich doen spreken. Vier jaar
geleden was het de spraakmakende
introductie van een nieuw type
touringcar, nu wisten de Braban
ders alle aandacht op zich te vesti
gen door te komen met een toerbus
voor intercontinentaal gebruik: de
jumbo-camper. Geschikt voor
avontuurlijke reizen door de Saha
ra en het gebied van de Kaukasus,
voor lange tochten van Alaska naar
de zuidelijkse punt van Zuid-Ame-
rika en weer terug. Na de boot en
het vliegtuig nu ook onbegrensde
mogelijkheden voor de verwende
bustoerist.
De jumbo-camper is ongekend
luxueus van inrichting. Je kunt het
zo gek niet bedenken of het is aan
boord: douches, comfortabele bed
den, airconditioning en verwar
ming. koelkasten, toiletten, koud
en warm stromend water, keuken,
wasmachine, centrifuge, droog-
trommel, en aansluitpunten voor
elektrische scheerapparaten en
krult^pgen.
Samen met de eerste opdrachtge
ver, OAD in Holten, en woestijn
specialist Jan de Rooij is de bus
ontwikkeld, en deze variatie op het
eigenzinnige ontwerp van een paar
jaar geleden blijkt in een behoefte
te voorzien. Hoewel OAD-directeur
ir. J.G.J. ter Haar bij de presentatie
van de superluxe globetrotter de
verwachting uitsprak dat de con
currentie nu wel achter zal blijven,
noteerde BOVA tijdens de Auto-
bus-RAI zestien bestellingen. Blejie
geeft toe zo'n succes niet te hebben
verwacht. „We rekenden er wel op
om een paar jumbo-campers te ver
kopen, maar zestien... Het ding kost
nog altijd goed zeven ton en dat is
toch een hele investering. Maar
men ziet er kennelijk brood in, en
wij dus ook".
Reiswagen
In september 1982 lanceerde auto
busfabrikant BOVA in Valkens
waard een süper-aerodynamische
touringcar, de Futura. Voor het
eerst werd gebroken met de tradi
tionele rechthoekige vorm van de
bus in het algemeen en van de tou
ringcar in het bijzonder. De grote
voorruit en de bolle neus gaven de
wagen een volkomen nieuw en ei
gen gezicht en, wat belangrijker
was, een Cw-waarde van minder
dan 0,50. Dat scheelde een slok op
een borrel. De Futura noteert 1:3,7
op de verbruiksmeter en dat is voor
een bus opvallend zuinig. Boven
dien was de bus opmerkelijk licht
en van een zelfdragende construc
tie, dus zonder 7.waar chassis.
BOVA is bij de bouw van het nieu
we type uitgegaan van de Futura.
De jumbo-camper is vijftig centi
meter hoger. Vi or de rest is de ba
sis hetzelfde, en dit betekent dat dit
type net als de il eerder gepresen
teerde VIP-bus met rond salonta
fels gegroepeer< e luxe lederen fau
teuils en een r..agnetronoven voor
het bereiden van warme maaltij
den, en het mobiel communicatie
centrum met een computer-ge
stuurde satellietantenne in eigen
beheer wordt gebouwd. Net als de
slaapbus, de fietsbus en de liftbus
voor gehandicapte vakantiegan
gers. Dat bouwen in eigen beheer
omvat zowel het frame als de car
rosserie, de inrichting en aankle
ding. Motoren, versnellingsbakken
en stoelframes worden van andere
bedrijven betrokken.
Blejie: „De omzet van BOVA groei
de in de afgelopen jaren met 700%,
vooral door de export van de Futu
ra. We verwachten in de komende
vier jaar de produktie te verdubbe
len naar 500 bussen per jaar. De
vraag is zo groot, dat wat er tussen
nu en half januari de eindcontrole
passeert al verkocht is. We bouwen
op het moment alleen maar op be
stelling. Voorraad vorming is er niet
bij. We hebben niet eens een de
monstratie-exemplaar om voor een
proefrit uit te lenen. En onze verte
genwoordigingen. in Scandivanie,
Duitsland en Taiwan vechten om
de bussen die voor de export be
stemd zijn. Bijkomend probleem
voor BOVA is, zegt Blejie, dat er
moeilijk aan vakbekwaam perso
neel is te komen. „In 1979 hadden
we 120 man in dienst. Nu zijn het
er 300, en over een paar jaar moe
ten we een bestand hebben van
500. Ik zou niet weten waar ik ze
vandaan moet halen. We werven al
op de technische scholen, en de jon
gens die daar vandaan komen krij
gen van ons een gerichte opleiding
hier in het bedrijf. Want geschool
de stoffeerders,.lassers, electriciens,
motortechnici, spuiters en monta
gewerkers moet je met een lampje
zoeken".
BOVA doet er 1050 uur over om
één complete bus te bouwen. De
concurrentie, die carrosserieën
maakt op bestaanded chassis doet
er 2200 uur over. Om de zoveel tijd
rijdt er een blikkerig ding over het
terrein om in stoffeerderij en lak-
straat een echte touringcar te wor
den, die na eindcontrole en een 25
kilometer lange proefrit in de om
geving naar de klant gaat. „En
weet je wat zo leuk is", zegt Blejie,
„als er weer zo'n Futura over de
weg rijdt dan zie je de mensen om
kijken. Verrast, nieuwsgierig. Dat
doet je dan toch wel goed, want we
zijn allemaal erg bij het produkt
betrokken. En ja, ik vind net zelf
ook een mooie bus".
KLAAS SNIJDER
©Ofl/lQ/flt- DONDERDAG 16 OKTOBER 1986 PAGINA 19
•egarantie extra: 2 jaar extra garantie op voordelige voorwaarden.,hii kan u ook desku ndig informeren over een vlotte financiering via ford credit en over de voordelen vanjford i.i: \sing
dan de oude modellen en on
derscheidt hij zich ook beter
van de kleinere modellen. De
750i krijgt een extra brede
grille. Er is volop ruimte voor
passagiers en bagage, evenals
voor benzine (90 liter voor de
zescilinders, 105 liter voor de
V12). Merkbaar is de verbeter
de stabiliteit van de auto, waar
ook niet het minste kraakje of
rammeltje in hoorbaar wordt.
Het dashboard is uiteraard
fraai en praktisch, toch nog
iets beter dan voorheen omdat
de lichtschakelaars beter on
der bereik zitten naast de me
ters.
Slimmigheden
En toch moet je meer bieden
als je je met de besten wil me
ten, dat begreep BMW heel
goed. „Freude am fahren" is
het BM W-motto. dus bedacht
men heel wat unieke slimmig
heden om juist dat rijplezier te
maximaliseren. De remmen
hebben uiteraard standaard
een ABS-systeem en kunnen
de hoge snelheden goed aan;
hoe harder je rijdt, hoe fijner
ze werken zelfs. De stuurbe
krachtiging is snelheidsafhan
kelijk. Maar dan: bij hoge snel
heid wordt automatisch de
aanlegdruk van de ruitewis-
sers vergroot en de interval
(als die stand ingeschakeld is)
kleiner gemaakt. Bij achteruit
inparkeren draait de rechter
buitenspiegel vanzelf naar be
neden, zodat je de stoeprand
kunt zien. Bij het afsluiten van
de (centraal vergrendelende)
deuren hoef je alleen maar de
sleutel in sluitstand te houden,
en automatisch worden nog
openstaande ramen of schuif-
dak dichtgemaakt. Automa
tisch wordt de hoogte van het
bovenste gordelbevestigings
punt aangepast bij het in leng
terichting verschuiven van de
voorstoelen. Automatisch kun
nen de hoofdsteunen op de
achterbank uitschuiven als er
iemand gaat zitten, zit er nie
mand dan belemmeren die
steunen dus ook niet het uit
zicht. Zelfs nam BMW het ge
bruikelijk Mercedes principe
over van links en rechts ge
scheiden instelling voor de
verwarming. Vanaf de 735i
zijn lichtmetalen velgen stan
daarduitrusting, we mogen
wel stellen dat BMW hierin nu
een andere weg is ingeslagen
dan Mercedes. Die houdt nog
vol dat je je eigen uitrusting
maar moet samenstellen uit de
extra lijst. Standaard is vanaf
de 7351 bijvoorbeeld ook de
boordcomputer, die weer ge
koppeld is aan het nieuwe
check-systeem. Niet langer
duiden lampjes in een console
boven de binnenspiegel op de
fecten of lage vloeistofniveaus.
Dat wordt nu in geschreven
woord aangegeven op een dis
play onderaan het meterpa
neel en bovendien worden nu
meer functies bewaakt (32 in
totaal). Op datzelfde display
kunnen de gegevens van de
boordcomputer opgeroepen
worden, beter onder zichtbe-
reik van de bestuurder dus.
Alleen jammer dat de tijd niet
zichtbaar blijft als de boord
computer met iets anders bezig
is. Zo kunnen we nog wel
even doorgaan; het deurslot
aan bestuurderszijde is bijvoor
beeld van elektrische verwar
ming voorzien en de plaats
waar de wisserbladen in rust
stand op de voorruit staan
wordt ook warm gehouden zo
dat ze niet vastvriezen zolang
de auto in bedrijf is. Het lijkt
om kort te gaan niet onwaar
schijnlijk dat BMW tegenover
concurrenten (vooral die met
een ster) beter beslagen ten ijs
komt. Door de 7-serie uiterlijk
imposanter te maken, maar
vooral door in technische ver
fijningen en uitrusting meer te
bieden dan die eeuwige con
current die zo dicht bij de
thuisbasis in München is ge
vestigd.
PETER FOKKER
Bij achteruit inparkeren draait
de rechter buitenspiegel van
deze BMW 7351 vanzelf naar
beneden, zodat je de stoep
rand kunt zien.
voor de nieuwe
die nog maar
plaats van vier model-
begint pas even on-
ton. Wat maakt het dan
nog uit hoeveel een
kost dan een 730i?
grove geschut
nog even in reser-
i komt pas halver-
jaar. De achter
kwaliteitsbewaking
beetje technische
Men is een paar
geleden begonnen de
iroduceren om de ar-
als het ware te laten
de eerste vierhonderd
worden niet ver
houdt men in eigen
om te zien of er zich
voordoen,
pas kwam de 730i er-
niet op twee ver
modellen tegelijk
hoeft te worden. Tot
dan de 750i. waar-
nog de juiste banden
vinden. Want diens
van vijf liter
..meer dan 320 pk"
.jneer dan 240 km/
meer dan 1600 kilo
moet de presta-
een Ferrari, de status
Jaguar en de perfectie
Mercedes 560 SE com-
Fischer heeft onlangs een
nieuw cassette-opbergsysteem
op maat geïntroduceerd: Cbox.
Het systeem is speciaal ge
maakt voor de in de auto aan
wezige ruimtes in dashboard,
console, opbergvakken en der
gelijke. Door een druk op de
knop verschijnt de gewenste
cassette. Het materiaal is van
slagvast en splintervrij kunst
stof en voldoet volgens Fischer
aan de „strengste veiligheids
normen van de auto-indus
trie". De meest luxe modellen
hebben nog enkele extraatjes,
zoals een visuele controle om
te kunnen zien welke vakken
leeg en welke vol zijn, en een
speciale spoelvergrendeling
die het afrollen van de casset
teband voorkomt.
zijn alle motoren
voorzien van een
in de uitlaat. Wij
735i. uit die eerste se-
voor verkoop bestem-
dus. Over de rijeigen-
kunnen we niet veel
Uitstekend, natuurlijk,
dan een Mercedes?
zonder di
en mis-
niet echt interes-
uwe 7-serie is snel-
oude, en ook zuini-
in stadsverkeer,
beetje zwaarder, een
groter in tota-
en wielbasis, maar
gestroomlijnd. De
versie loopt 220
oogt de nieu-
?n stuk imposanter
