Starheid kabinet kan sociaal klimaat verslechteren „Bouterse wilde drugshandel voor wapens tegen Brunswijk Politiek Partij Parlement MYSTERIEUZE NEDERLANDER HAALT ANGEL UITSURINAMES STRATEGIE IINNENLAND EcidóeSowuvnt ZATERDAG 11 OKTOBER 1986 PAGINA 7 ÉN HAAG Premier ibbers en de werkge- rsorganisaties hebben afgelopen week een schenk uit de hemel ge- egen. Bij het begin van t belangrijkste politieke bat van het jaar wedij- 1 rden vakbeweging en - ÏA met elkaar in rede- theid in de hoop het binetsbeleid wat in de or hen gewenste rich- I g bij te stellen. De FNV 1de voor het eerst in 1 ir geschiedenis geen ïtraal eisenpakket voor cao-onderhandelingen - nen, maar bekeerde h tot het door de werk- vers allang gepredikte decentraliseerde over- in de bedrijven en be- ijfstakken. In een adem alden PvdA en vakbon- fi een streep door hun - gmatjsche standpunten er arbeidsduurverkor- g- ding van de PvdA overnam en zelf bij de FNV werd opge volgd door Hans Pont, is er in Nederland al heel wat veran derd. Waar zijn de tijden dat vakbeweging en PvdA hand in hand de stormbal hesen over de bezuiningspolitiek en Joop den Uyl het kabinet een tweedeling in de samenleving verweet? Terwijl de bejaarde ex-voorman van de socialisten in de Verenigde Staten ver- 'toefde, gaf Wim Kok deze week vorm aan de nieuwe po litieke lijn van de PvdA. De noodzaak om volgend jaar ruwweg 12 miljard te gaan be zuinigen om het financierings tekort niet verder op te laten lopen wordt door de sociaal democraten niet meer aange vochten, ook al is dit bedrag alleen al zo'n vier miljard meer dan de PvdA de kiezers voor een periode van vier jaar in het vooruitzicht stelde. In het socialistische alternatief voor het kabinetsplan kwa men de traditionele lastenver zwaringen voor het bedrijfs leven en ongedekte cheques nauwelijks meer voor. Inte gendeel. Per saldo komt het winstinkomen dat aan het bedrijfsleven wordt gelaten zelfs een tiende procent hoger uit dan als resultaat van de ka binetsvoornemens. Met de arbeidstijdverkorting, een heilige koe bij de PvdA en de vakbeweging, is het al niet anders. Hoewel de 32-urige werkweek een nobel streven van de sociaal-democraten blijft, hebben zij dit doel voor de eerstkomende jaren onder de leiding van ex-vakbonds man Wim Kok in wel zeer korte tiid afgezworen. Waar Den Uyl enkele maanden ge leden nog al zijn hartstocht legde in oproepen om meer werktijdverkorting mogelijk te maken en zijn werkgelegen- heidsalternatieven daar stee vast op baseerde, erkent zijn opvolger nu ruiterlijk dat „het klimaat te zeer is verslechterd en de politieke en maatschap pelijke mogelijkheden te zeer versmald". Bij wat er nog aan atv op de lange termijn kan worden binnengehaald moet de door de werkgevers zo lang gevraagde flexibititeit voorop staan. „Maatwerk en differen tiatie, afgestemd op de eisen die de arbeidsorganisatie stelt. Door wetgeving en contractue le afspraken begrensde flexi- bliteit, maar wel flexibiliteit!", zei de PvdA-leider. Wim Kok, Voor Al Uw Maatwerk! FNV en CNV zeggen het hem in soortgelijke bewoordingen na, zonder overigens in plaats van korter werken een flinke cen trale looneis te stellen. Ook in het loonbeleid moet differenti atie troef zijn, vinden de bon den. Zelden hebben de werk gevers zo hun zin gekregen! Zelden was de PvdA zo uit op een dialoog en samenwerking en bundeling, zelden lag ze in haar voorstellen zo dicht tegen de regeringscoalitie aan. Dit eensgezinde toonbeeld van politieke en maatschappelijke redelijkheid schreeuwt om een passend antwoord. In de ver wachting dat de heldere geest van premier Lubbers dat ook zou onderkennen werd op de nodige soepelheid gerekend ten aanzien van de kabinets voornemens. De standpunten van het kabinet, de opvattin gen van de oppositie en de me ningen van werkgevers en werknemers hebben immers lang niet meer zo dicht bij el kaar gelegen. Wie van deze consensus niet probeert ten volle te profiteren laat een ge weldige kans voorbij gaan. Een beter moment om tot con crete afspraken te komen en de ambitieuze werkgelegen- heidsdoelstelling van het kabi net inderdaad te halen is nau welijks denkbaar. Tot veler verbijstering bleek Lubbers echter bikkelhard en onvermurwbaar. Hij zei de vermindering van het tekort niet dogmatisch te willen be naderen en bestreed dat hij een boekhoudersmentaliteit zou hebben. Toch kwam hij oppositie en vakbeweging met geen cent tegemoet om het overleg in de Stichting van de Arbeid succesvol te helpen zijn. Zelfs z'n eigen CDA werd door Lubbers in zijn hemd ge zet. Geen extra inspanningen voor de werkloosheidsbestrij ding, geen stimulans voor kor ter werken bij de overheid. „De anderhalf procent koop krachtstijging voor de ambte naren is genoeg. Als zij een bijdrage willen geven aan het herstel van de werkgelegen heid, moeten ze dat maar daaruit betalen", was Lubbers' boodschap. Dat dit niet anders kan dan via een loonsverla ging deerde hem niet. Voor de werknemers in het vrije bedrijf had de premier een even hard verhaal. Ze zijn hem nog niet redelijk genoeg. Pas als ze bereid zijn zich nog verder te matigen en een deel van hun koopkrachtstijging weer af te staan, is hij bereid een aanpassing van de kabi netsplannen te overwegen. En terwijl het kabinet bij zijn aan treden het belang van goede afspraken met werkgevers en werknemers zo benadrukte, verklaarde Lubbers deze week tot verbijstering van Kok en Van Mierlo een dergelijke overeenkomst niet meer te zien zitten. Lubbers is er kennelijk van overtuigd dat hij zijn karwei moet en kan afmaken op pre cies dezelfde manier en met hetzelfde beleid als in de afge lopen vier jaar. De premier speelt met deze harde houding echter bijzonder hoog spel. Hij loopt tal van politieke en maatschappelijke risico's. Hij negeert immers niet alleen de herhaalde uitdrukkelijke wens van zijn eigen CDA om het werkgelegenheidsbeleid een hogere prioriteit te geven, ho ger dan de terugdringing van het overheidstekort. Bert de Vries moest bakzeil halen en onder hoon van de oppositie met hangende pootjes naar de kamerbankjes terug. Een voor aanstaande CDA'er stelde ronduit dat de relatie tussen de fractie en de premier er deze week bepaald niet beter op is geworden. Tegelijk stoot Lubbers de PvdA in al haar nieuwe rede lijkheid keihard voor het hoofd, terwijl Wim Kok zo z'n best doet deze partij te verlos sen uit het politieke isolement waarin Den Uyl haar had ge dreven en weer aanvaardbaar te maken voor het CDA. Daar mee levert Lubbers zijn kabi net meer over aan de VVD, die hij nu juist door de neder laag bij de verkiezingen zo in z'n zak had zitten. Maatschappelijk zijn de geva ren misschien nog groter. Het kabinet kan op z'n eentje nooit de werkloosheid op 500.000 brengen. Daar is de steun van de vakbonden voor nodig. Nu deze zich zo uiterst redelijk op stellen lijkt het op z'n minst kortzichtig hun het vel over de neus te halen. Dat is vragen om moeilijkheden. Lubbers zou met zijn onvermurwbare opstelling de werknemers, die nu bijna aan zijn zijde stonden, wel eens massaal tegenover zich kunnen krijgen. De vak beweging zou zich na volgend jaar, als de prijzen weer gaan stijgen, gedwongen kunnen zien tot het stellen van loonei sen. Op het moment dat zij dan ook de draad van de werktijdverkorting weer op nemen zou dat zeer slecht uit komen en de positie van veel bedrijven ernstig kunnen aan tasten. Zo'n ontwikkeling zou alle winst van de afgelopen ja ren als sneeuw voor de zon doen smelten. ARJEN BROEKHUIZEN Ji in een speciale verslagge ver) IN HAAG „De he eling was het verdo- nd middel naar Ameri- !en Europa af te zetten, ondanks Boerenveen n de handel en pro- ctie van cocaïne ge- on door. Wat bijvoor- ïld te zeggen van een tij van 47 ton ether, van de belangrijkste »ndstoffen voor cocaï- die vorig jaar via Ne- rland naar Suriname is anokkeld". t Stotijn, al meer dan tig jaar werkzaam voor schillende inlichtingen- nsten, werkte als agent ir de Drug Enforcement ministration (DEA) veel in i iden- en Latijns-Amerika. iden van waaruit van ouds- verdovende middelen hting Verenigde Staten rden gebracht. Stotijn is al enlang ingevoerd in de in- nationale drugswereld en 5 voor de DEA een belang- le informant in tal van za- ■november 1984 -tijdens een iltek aan Curasao loopt hij ifc/won Heymans tegen het Ie „Ik ben door hem bena- d met de vraag of ik con- ten in de drugswereld in de en Europa wilde leggen, trenveen heb ik niet gezien, is er één keer telefonisch itact geweest". Stotijns be- k aan Suriname in verband deze zaak ging op het laat- moment niet door. Amerikanen konden zijn ligheid niet garanderen, heeft hij Bouterse niet ont- et. Toen een „importeur" in ruari en maart tot drie al toe contact, zocht met Ivion Heymans in Parama- 1 de zaak rond en kon net rond Boerenveen en de «n worden gesloten. Bou- e, die van plan was ge- st de deal zelf te sluiten, sprong de dans. it Bouterse vorige week x de Verenigde Naties ft kunnen speken heeft hij ook aan zijn diplomatieke ihendbaarheid te danken, ongetwijfeld zal hij garan- hebben gevraagd. Voor vakantie of anderszins hij het grondgebied van Verenigde Staten beter niet reden". ivankelijk was het niet de oeling om Boerenveen op akken. De DEA wilde met Surinaamse complot" een 1 groter netwerk uitschake- „Uiteindelijk is dat niet rgegaan omdat Boerenveen te hard van stapel liep. hij niet in maart was opge- t, hadden de eerste smok- Wiegtuigen ongetwijfeld len twee maanden in Suri- le gestaan". renveen bood min of meer land te koop aan. Voor ie- landing van een smokkel- fctuig in Suriname zou hij dus Bouterse" een miljoen ar ontvangen. „Geld dat In Suriname neemt de spanning met de dag toe. Bevelhebber Desi Bouterse slaagt er niet in Ronnie Brunswijk met zijn legertje van op standelingen een halt toe te roepen. Inmiddels heeft Brunswijk, die de steun heeft van indianenstammen en bosnegers, in het oosten van het land een gebied ter grootte van Ne derland onder controle. Het Surinaamse verzet in Neder land roert zich steeds meer en treedt vaker in de publiciteit. Openlijk wordt gesproken over een coup tegen Bouterse. Surinamers in Nederland zouden staan te dringen om terug te keren. In Suriname zelf heeft het verzet ook aanhan gers. Gewacht wordt op het als het uur U omschreven moment om de macht over te nemen. De naar Brunswijk overgelopen commandant Henk van Randwijk, een commando getraind in Brazilië en Cuba, spreekt over het terreur bewind van Bouterse. Burgers, met name die uit de bosnegerdorpen in het binnenland, worden door een speciale eenheid opgepakt en zon der vorm van proces opgesloten en gemarteld. De naam van die een heid: Gestapo, zo verklaarde Van Randwijk onlangs. Het leger van Brunswijk is inmid dels gegroeid tot zo'n duizend man en levert regelmatig slag met het leger van Bouterse. Onlangs nog bij de plaats Bigiston. Bouterse zou de beschikking hebben over een leger van 2000 militairen, waarbij moet worden aangetekend dat de onvre de en zelfs desertie niet kan wor den gecamoufleerd. De in Albina geboren Brunswijk controleert het grote Marowijne- territorium en met name de Pata- macca-jungle in het oosten. Ook aan de Franse kant van de grensri vier de Marowijne krijgt hij steun. De plaats Moengo in het noordoos ten is zijn uitvalsbasis. Brunswijk geniet de sympathie van de hoofden („granmans") van de bosnegerdorpen in het Marrowijne- gebied die zo'n 40.000 mensen ver tegenwoordigen. Steun die de op standelingen kregen na een aanval van Bouterses leger op een bosne gerdorp. Het aanzien van Bouterse kreeg een knauw toen zijn rechterhand Etienne Boerenveen met twee me deplichtigen, de directeur in Miami van de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij, Ricardo Heymans en zijn vader Sylvion, werden gearres teerd door de Amerikaanse narcoti cabrigade (DEA). Volgens de dagvaarding van het proces in Miami was Boerenveen van plan om een netwerk voor handel in en produktie van cocaïne in Suriname op touw te zetten. De rechtbank had niet veel tijd nodig om tot een oordeel te komen. Bin nen enkele uren stond het vonnis „schuldig" vast. Boerenveen en de Heymansen kunnen een gevange nisstraf van 25 jaar krijgen. Inmiddels heeft de verdediging al aangekondigd in hoger beroep te zullen gaan. Volgens de Raad voor de bevrijding van Suriname zal het proces de Surinaamse belastingbe taler meer dan een miljoen dollar kosten. Boerenveen werd door de Neder lander Dick Stotijn in handen van de narcoticabrigade gespeeld. Sto tijn, van Surinaamse afkomst, werkt voor de Amerikaanse narco ticabrigade en werd als getuige in het proces verhoord. Hij vertelt zijn unieke verhaal over de affaire Boe renveen en zijn rol daarin. Bouterse hard nodig heeft om de situatie in het land in de hand te houden en uiteraard om zijn eigen zak en dat van zijn naaste medewerkers te g>ekken". orruptie dus? „Zeker, de top is corrupt. Veel geld van Bou terse en zijn aanhang ver dwijnt immers naar het bui tenland. Ook naar Nederland. Daar zijn eveneens bewijzen voor. Bekend is dat in Den Haag grote hoeveelheden Suri naams geld tegen een fractie van het werkelijke bedrag werden aangeboden. Met als enige doel om in het bezit van harde valuta's te komen". Bovendien heeft Bouterse geld nodig voor militair materieel. De naar Brunswijk overgelo pen Henk van Randwijk be vestigt dat. Volgens hem is Bouterse op zoek naar vlieg tuigen en helikopters die hij in wil zetten in zijn strijd tegen Brunswijk. Daartoe zou hij on dermeer contacten in Brazilië, Zwitserland en Amerika heb ben gelegd. Ondergedoken Voor het proces in Miami heeft Stotijn ondergedoken ge zeten. Of hij daarbij is schermd door de Binnenlandse Veiligheids Dienst of wellicht de Amerikanen zelf, wil hij niet zeggen. Wel is uiteraard duidelijk dat de Amerikanen veel belang stellen in zijn vei ligheid. „Overduidelijk is dat Bouterse er alles aan gelegen is om mij om zeep te helpen", aldus Stotijn. Volgens hem heeft Bouterse een bedrag van 50.000 dollar op zijn hoofd gezet en „kom ik zeker voor op de dodenlijst". Er zou een lijst bestaan met namen van personen in Ne derland waarop aanslagen moeten worden gepleegd. „Ze ker is dat Bouterse in Neder land mensen heeft zitten die zijn opgeleid om aanslagen te plegen. Bewezen is het niet, maar de moorden in Rijswijk zouden wellicht op hun conto kunnen worden geschreven". Vorig jaar werd een aantal muzikanten in Rijswijk ver moord. Zij hadden een zaal in het kantoor van de Raad voor de Bevrijding van Suriname te elfder ure gehuurd toen bleek dat een bijeenkomst van de raad niet doorging. Waar schijnlijk zijn zij „per ongeluk" het slachtoffer van een aan slag geworden. Angel ISKE EN WISKE DE GLANZENDE GLETSJER „Met de aanhouding van Boe renveen is de angel van Bou terse uitgetrokken. Boeren veen was de man die het per soneel van de bauxietmaat- schappij Suralco (Suriname Aluminium Company), een dochteronderneming van de Amerikaanse maatschappij Al coa, in het gareel wist te hou den. Dreigende stakingen, werkon derbrekingen werden door Boerenveen steeds voorko men". Niet onbelangrijk als wordt bedacht dat de bauxiet- winning van groot belang is voor Suriname en dat enkele duizenden mensen bij Suralco werkzaam zijn. „De verdediging van Boeren veen heeft geprobeerd om mij via door de Suralco ingehuur de detectives op te sporen en om te kopen. Zij hoopten met mijn getuigenis de DEA in dis krediet te brengen. Daarom ook is er voor de rechtszaak niet geprobeerd een aanslag op mijn léven te plegen. Wel „zwierven" er Surinaamse di plomaten in en rond het ge rechtsgebouw. Jongens van begin twintig die bepaald niet de indruk gaven te zijn voor wie ze zich uitgaven". Doodvonnis Stotijns verhaal bracht de ad vocaten van Boerenveen geen stap verder. Integendeel, hij bevestigde de lezing van het Openbaar Ministerie. „Vanaf dat moment stond er een prijs op mijn hoofd. Bouterse heeft na de zitting verklaard dat ik met mijn verhaal mijn dood vonnis had getekend". Prettige herinneringen heeft hij allerminst aan zijn verblijf in Amerika. „Je kent de tele visieserie Miami Vice wel? Nou, laat ik je vertellen dat het kinderspel is vergeleken met wat mij daar is overko men". Op het vliegveld werd Stotijn opgewacht door Amerikaanse veiligheidsagenten. „Met een zak over het hoofd werd ik het vliegtuig uitgebracht en in razende vaart ging het vervol gens richting gerechtsgebouw. Naar de Stad toe was de lin kerhelft van de rijbaan, ten koste van een enorme file aan de rechterkant, vrijgehouden. Op die manier was meteen duidelijk of we wel of niet werden achtervolgd. Met loei ende sirenes ging het richting binnenstad („down town'' Mia mi), Het centrum van een we reldstad. Ook daar hetzelfde beeld. Afgezette straten en verkeerslichten, die maar één kleur kenden. Een hele orga nisatie". Tot aan zijn vertrek naar Nederland is hij be schermd door agenten van de narcoticabrigade. Moeilijk Stotijn omschrijft de zaak Boe renveen niet als een van de grootste uit zijn carrière, maar wel één van de moeilijkste. „Tenslotte ben ik in Suriname geboren". Stotijn is de zoon van een Nederlandse vader en een Surinaamse moeder. Zijn overgrootmoeder, „een echte negerin, waar ik trots op ben", kwam als een 4-jarig slavinne tje naar Suriname. Op 16-jarige leeftijd vertrok Stotijn met vader, moeder en acht broers en zusters naar Nederland. Na enkele jaren vestigde hij zich in Brabant waar hij meer dan twintig jaar woonde. Stotijns naam duikt herhaalde malen op bij strafza- De tweede man van Suriname, Etienne Boerenveen, wordt in Mi ami weggevoerd, op beschuldiging van pogingen om een cocaï- nenetwerk op te zetten. Boerenveen kon worden gepakt door bemoeienis van de mysterieuze Nederlander Dick Stotijn. ken in verband met cocaïne en verdachten noemen hem als tipgever voor de politie. Niet verwonderlijk als Stotijn zegt al meer dan twintig jaai voor verschillende veiligheids diensten te werken. In Noord en Zuid-Amerika met name, waar hij zich voordoet als de grote drugsdealer met wereld wijde contacten. Ook in Euro pa. Hij vertelt de voormalige commissaris Toorenaar van de Amsterdamse narcoticabrigade te kennen. Een man voor wie hij veel respect heeft. Toorenaar verdween van het „narcoticafront" na druk van uit het politie-apparaat en na beschuldigingen als zou hij te nauwe contacten onderhouden met de groten uit de drugshan del. „Hij was dé man in Neder land, die bovendien groot ver trouwen genoot in het buiten land. Sinds zijn rol is uitge speeld is het er met de bestrij ding van de drugshandel in Nederland bepaald niet beter op geworden. Van elke 100 kilo cocaïne die West-Duits- land wordt binnengesmok keld, komt tachtig procent uit Nederland". Over Stotijn doen overigens ook verhalen de ronde. Is hij een grote heroïnehandelaar, een James Bond zonder be nen? De mysterieuze getuige: „Meer leugens dan ware ver halen en zonder kennis van zaken naar buiten gebracht". Stotijn, die als gevolg van een ziekte aan een rolstoel is ge kluisterd, is door de affaire Boerenveen in de publiciteit gekomen. Zijn rol als geheim agent kwam naar buiten en hij was mede door de bedreigin gen van Bouterse gedwongen onder te duiken. Handicap Stotijn verhuisde vorig jaar naar het Overijsselse plaatsje Bathmen om een afgelegen boerderijtje te betrekken dat ingrijpend werd verbouwd en aangepast aan zijn handicap en waar hij aandacht kon beste den aan zijn grootste hobby, zijn 300 duiven. Nadat in de zomer zijn naam valt als de belangrijkste man voor de Amerikaanse narcoticabrigade in de zaak Boerenveen, wordt de belangstelling te groot en verdwijnt hij, met achterlating van zijn duiven en de woning. Tegelijkertijd wordt namelijk het faillissement van zijn be drijf uitgesproken. „Iets wat helemaal niet nodig was ge weest, het ging maar om een paar duizend gulden. Omdat hij niet op de zitting kon ver schijnen door de aanwezigheid van de media, ging het faillis sement toch door. „Dat zit me dwars, net als de opgeblazen verhalen over mijn handel en wandel. Zo heb ik inderdaad meerdere malen in de gevan genis gezeten, maar niemand weet het hoe en waarom". Dat hij zich met zaken heeft bezig gehouden, die het dag licht niet kunnen velen en die nooit de openbaarheid hebben gehaald, is duidelijk. Stotijn is natuurlijk niet zomaar iemand. Zijn contacten met de Ameri kaanse veiligheidsdienst ont kent hij niet en hij erkent dat hij hoorde bij de „top tien" van de narcoticabrigade. „Een periode uit mijn leven waarin veel is gepasseerd en waarover ik een dik boek zou kunnen schrijven. Wellicht komt dat er ook nog van". Hij zegt begaan te zijn met het lot van zijn geboorteland. Bou terse noemt hij een schurk en wat hem betreft valt het re giem liever yandaag dan mor gen. „Het is te hopen dat Brunswijk de steun krijgt van alle bevolkingsgroepen, dan is het met het regiem van Bou terse snel gebeurd". Vorige week hield Bouterse een toe spraak voor de vergadering van de Verenigde Naties. Daarin beschuldigde hij open lijk Nederland van het geven van steun aan „terroristische activiteiten op Surinaams grondgebied". „Flauwekul natuurlijk. Bou terse zou respect voor Neder land moeten hebben, dat hem heel soepel behandelt. Ik ben er heilig van overtuigd dat als Nederland echt wil, het re giem binnen korte tijd ten val kan worden gebracht". Terug naar Suriname voor een be zoek? „Zeker, zodra het be wind Bouterse is gevallen". Suriname met aangegeven het Marrowijnegebied, dat in han den is van Ronnie Brunswijk en dat de grootte heeft van Nederland. De Patamacca-jungle is het do mein van de in Albina gebo ren Ronnie Brunswijk. Moen go is de uitvalsbasis. Bij Bigis ton leverden het rebellenleger en de troepen van Bouterse onlangs nog slag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 7