Eén op tien kinderen
is buitenechtelijk
Actiecomité klaagt Van Thi jn aan
Socioloog: Harddrugsprobleem onoplosbaar
FLINKE TOENAME IN LAATSTE JAREN
FRIEMELS
KONINKLIJK
/urns
Efficiency Beurs
wil meer kopers
en minder kijkers
Goldrush-winnaar
ik ben gedupeerd...
Vraagtekens bij opslag
zout Franse mijnen
'INNENLAND
EcicbcSotwatit
WOENSDAG 8 OKTOBER 1986PAGINA3
[ruiswerk: niet
n Welzijnswet
TRECHT Het kruis-
erk mag onder geen be
ng onder de Welzijns-
et gaan vallen, zoals de
r- ereniging van Neder-
ndse Gemeenten
Jj NGI aan minister
i rinkman (WVC) heeft
it jorgesteld. Het kruis-
I erk is gezondheidszorg
het zou onjuist zijn dit
;rk af te splitsen van
andere voorzieningen
die sector. Dat schrijft
levrouw Veder-Smit,
jrzitter van de Natio-
le Kruisvereniging, in
i brief aan de VNG.
Vrouwen: onderzoek
naar gemengd varen
DEN HELDER Het comité
„Vrouwen tegen gemengd varen"
heeft minister Van Eekelen van
defensie in een brief gevraagd, een
onafhankelijk onderzoek in te laten
stellen naar de gevolgen van het
varen met gemengde bemanningen
op marineschepen. Het comité
haakt aan bij de recente uitspraak
van vice-admiraal C.E. Brainich
von Brainich Felth, dat het ge
mengd varen in de praktijk tot pro
blemen leidt. Dat is volgens het co
mité een uitspraak die ongetwijfeld
gebaseerd is op de rapportages aan
de bevelhebber over tal van moei
lijkheden aan boord van de betrok
ken schepen.
Politie controleert
gekeurde auto's
ALKMAAR De verkeers-
groep van de Alkmaarse rijks
politie heeft gisteren achttien
auto's gecontroleerd die ge
keurd waren volgens de nor
men van de APK (Algemene
Periodieke Autokeuring). Bij
twee auto's werden gebreken
gevonden, die tot afkeuring
hadden moeten leiden. Eén
auto moest uit de roulatie wor
den genomen. Aanleiding voor
de steekproef, die binnenkort
nog enkele keren herhaald zal
worden, waren berichten over
ten onrechte goedgekeurde au
to's en fraude met keuringsbe
wijzen en -stickers.
NIJMEGEN Verslaafden blijken
enorm gedreven en bedreven in het
manipuleren van instituties waar
mee zij te maken krijgen. Zij weten
deze in te passen in een leefwijze
waarbij de verslaving in stand blijft.
Het maatschappelijk drugsprobleem
is mede daardoor onoplosbaar ge
worden.
Dat concludeert de Nijmeegse socioloog ir.
A. Baanders na zijn onlangs afgesloten on
derzoek „heroïne en jeugd", dat hij sinds
1982 heeft verricht als wetenschappelijk
medewerker van het criminologisch insti
tuut van de katholieke universiteit in Nij
megen. Volgens Baanders is het harddrug
sprobleem door de wijze waarop men de
afgelopen jaren het heroïnegebruik te lijf
ging. uitzichtlozer geworden.
„Junks zijn volgens Baanders behoorlijk
„institution-wise": ze hebben geleerd dat
het van belang is om contact te blijven on
derhouden met hulpverleners om bijvoor
beeld politie, sociale dienst of hun ouders
weer even te kalmeren", aldus Baanders.
Criminalisering, door het bezit van en de
handel in harddrugs strafbaar te stellen,
heeft niet geholpen. Het probleem is justi
tie en politie boven het hoofd gegroeid.
Ook de medische aanpak faalt: artsen blij
ken vaak niet opgewassen tegen manipu
laties van junks en weten drugsverslaving
hoogstens te verdringen door hen afhan
kelijk te maken van medicijnen. Een psy
chologische benadering van het drugspro
bleem tenslotte blijkt dat probleem even
min te kunnen terugdringen.
Volgens Baanders moeten de oorzaken
van het drugsprobleem vooral worden ge
zocht in de sterke culturele verschuivin
gen van de afgelopen decennia. „De perio
de van volwassen-worden is verzwaard
omdat de grote claim die op ouders wordt
gelegd door de maatschappelijke positie
van het gezin, spanningen en verwarring
teweeg brengt in de opvoeding."
JSWIJK De veran-
lerde ideeën over huwe
lijk, gezin en samenle
ving hebben er de laatste
jaren toe geleid, dat het
aantal buitenechtelijke
kinderen fors is toegeno
men. Vooral in de grote
steden, met Amsterdam
als uitschieter, is een
kind van mensen die al
leen of samen wonen
maar niet getrouwd zijn,
geen uitzondering meer.
Volgens de laatste tellin
gen zou inmiddels één op
de tien kinderen buiten
echtelijk zijn. In Amster
dam is dat aantal zelfs
één op vier, in Den
Haag, Rotterdam en
Utrecht ongeveer één op
vijf. In vergelijking met
Zweden en Denemarken
is dat overigens niets,
daar is de helft van alle
kinderen £1 buitenechte
lijk.
Vanaf het begin van deze
eeuw tot het eind van de ja
ren zeventig was hooguit
twee procent van de baby's
in ons land buitenechtelijk.
Ze werden toen nog hard
nekkig nep-kinderen ge
noemd. De ontwikkeling is
dus laat op gang gekomen,
maar toen ook meteen be
hoorlijk hard gegaan. „Pas
als je voelt dat mensen om je
heen het geen schande meer
vinden dat je samenwoont,
wordt het ook makkelijker
om niet te trouwen als je een
kind wilt. En dat gaan dan
weer meer mensen gewoon
vinden", zegt gezinssociologe
dr. Marry Niphuis-Nell van
het Sociaal en Cultureel
Planbureau. „De ene veran
dering volgt altijd op de an
dere. maar het duurt altijd
wel een tijdje. Het is tenslotte
maar voor weinigen wegge
legd om tegen de gangbare
mening en normen in te
gaan. Daar is veel durf en
doorzettingsvermogen voor
nodig".
Heel belangrijk in deze ont
wikkeling is dat tegenwoor
dig één op de drie huwelij
ken eindigt in echtscheiding.
Daardoor neemt niet alleen
het aantal buitenechtelijke
kinderen toe, maar zijn ook
meer (jonge) mensen afwach
tend, afwijzend. Als schei
ding hun voorland is. probe
ren ze het liever anders. Als
er kinderen komen, trouwen
ze vaak alsnog, maar niet zo
zeer omdat de samenleving
dat voorschrijft, maar omdat
de juridische, economische en
financiële gevolgen voordelf»
ger zijn.
„Het huwelijk", vindt de so
ciologe, „is er in feite louter
en alleen omwille van het
kind. De samenleving wil al
tijd dat er voor kinderen
wordt gezorgd en legt dat
vast in wetten en verplich
tingen. Zo krijgen getrouwde
ouders automatisch alletwee
de ouderlijke macht, maar
ongetrouwde ouders niet.
Hoe meer de wetgeving die
verschillen wegneemt of aan
past aan situaties waarin
mensen niet getrouwd zijn
en/of alleen leven, hoe meer
buitenechtelijke kinderen er
geboren zullen worden".
Het is niet uitgesloten dat
Nederland de Zweedse wet
geving volgt, waarin kinde
ren die tijdens het samenwo
nen zijn geboren dezelfde ju
ridische status hebben als
kinderen uit een huwelijk.
Soms gaan mensen dan later
alsnog trouwen, maar dat is
dan een vrije beslissing van
de partners en niet omdat er
een kind komt.
Marry Niphuis: „Ontwikke
lingen in de samenleving
kun je aan drie dingen her
kennen: familierecht, sociale
verzekeringen en belasting.
Daaraan kun je zien in hoe
verre een samenleving zich
iets van dingen, van veran
deringen aantrekt. Ten aan
zien van de moderne vormen
van (samen)leven zijn daar
wijzigingen in aangebracht.
Daardoor is er voor mensen
weer een drempel minder om
voor iets anders te kiezen.
Zonder op allerlei fronten
kwetsbaar te worden, kun-*
nen mensen ook kijken of die
andere manier ze bevalt".
„Tock heb ik ten aanzien van
het familierecht wel kritiek.
Het lijkt of er op dat punt
harder wordt gevochten om
aspecten die van belang zijn
voor mannen dan voor vrou
wen. Zo is het doorgeven van
de naam voor een man heel
beladen. De afgelopen tien
jaar zijn er heel wat proces
sen gevoerd en gewonnen
door mannen die wilden dat
de kinderen hun naam kre
gen. Daarentegen is er nog
geen vrouw op het idee geko
men haar achternaam aan
een kind door te geven. Dat
kan alleen door niet te trou
wen en de vader niet te er
kennen.
De Stichting Huwelijk /relaties Ouderschap Zwan
gerschap heeft gistermiddag het boekje Niet ge
trouwd, toch kinderen" gepresenteerd. Het is ge
schreven door Betteke Jansen-van Ruler en is voor
drie gulden te bestellen bij de Stichting HOZ in
Utrecht (tel. 030-313707).
rtep&etute
verandering
«en beeftel
«taan rand
verschijnsel".
Pfttos «Me*
Kutmimka
Maar dat is me nogal een
stap". Er is overigens een
wetsontwerp in de maak,
waarbij de ouder/verzorgër
kan kiezen welke familie
naam het kind krijgt.
Mede daardoor denkt Mary
Niphuis-Nell, dat het aantal
buitenechtelijke kinderen de
komende decennia alleen nog
maar zal toenemen. Al ver
wacht ze niet, zoals sommige
collega's, dat Nederland Zwe
den en Denemarken achter
na gaat. „Uit prognoses van
het CBS kun je berekenen
dat in het jaar 2000 ongeveer
16% van de kinderen buiten
echtelijk zal zijn. Misschien
dat het percentage nog iets
hoger komt, maar toch zeker
niet boven de twintig pro
cent. Als je dat afzet tegen
over de mondiale cijfers, kun
je niet zeggen dat er in Ne
derland zo schokkend veel
zal veranderen. We horen op
dit gebied bij West-Duitsland,
Belgie, Zwitserland, Ierland
en de Zuideuropese landen.
In Frankrijk en Groot-Brit-
tannie is het 15-20 procent, in
Oostenrijk, Verenigde Staten
en Nieuw-Zeeland 20-25 pro
cent en dan krijg je de Scan
dinavische landen met ineens
50%".
„Je zou daaruit kunnen con
cluderen dat Nederland toch
een behoorlijk behoudend
land is, maar dat vind ik te
riskant. Het zijn zonder meer
diepgaande veranderingen
en beslist geen randver
schijnselen. Ik ben het ook
beslist niet eens met de men
sen die zeggen dat we weer
zullen teruggrijpen naar oude
waarden. Je hoort ook wel
eens zeggen dat er weer meer
wordt getrouwd, maar dat
zijn oprispingen, voortko
mend uit bijvoorbeeld de in
voering van een tweeverdie-
nerswet. Dan besluiten er in
eens weer wat mensen uit
economisch-financiële over
wegingen te gaan trouwen.
Maar dat zijn rimpeltjes, over
de hele lijn wordt er minder
getrouwd".
DICK HOFLAND
Tïxi bis ik op oe2e AfsrANDEefliewiNG
\P& tojop "DONkfetfCEft" INDRUK BKTiNT CE
\fiiF]/vitjP7F£Es. HBT'H 6fesremEpeflrpA,
Prins Bernhard geeft op station Hol
landse Spoor in Den Haag de eerste
dubbeldekstrein zijn naam. Het is de
bedoeling dat elke dubbeldekstrein
de naam van een bedreigde diersoort
krijgt.
Prins Claus houdt In Soesterberg op
de conferentie „Gemeenten en Ont
wikkelingssamenwerking" een inlei
ding. De conferentie wordt gehouden
ter gelegenheid van het 25-jarig be
staan van Kontakt der Kontinenten.
Wetenschapsweek geopend
Door haar medewerking te verlenen aan een simpele proef opende staatsecretaris N. Ginjaar-Maas
van onderwijs (links) gisteren de Wetenschapsweek van de rijksuniversiteit Utrecht. De week zal
door ruim 2.400 leerlingen uit de vierde klas van vwo en havo worden bezocht. De onderzoekers
willen de scholieren vooral laten zien dat wetenschap niet saai, maar juist leuk en boeiend is.
Buitenlanders
beter niet in
aparte wijken
AMSTERDAM Een re
gering en overheid die
zich ten doel stelt discri
minatie en de achterstand
van etnische groepen te
bestrijden, moet zich niet
verbeelden daar geheel
kosteloos vanaf te komen.
Het is zeer bemoedigend wan
neer politici gunstige dingen
in het Turks en Marokkaans
zeggen tijdens hun verkie
zingscampagnes, maar zo'n be-
lijdenis-met-de-mond moet
wel gevolgd worden door eni
ge waarneembare daadkracht.
Dit zegt voormalig coördinator
minderheden Paul de Klerk
van de Amsterdamse politie in
het boekje „Een gevoel van
recht. De Amsterdamse politie
en de minderheden".
Hoewel het er niet met zo veel
woorden in staat, blijkt dat de
houding van het Amsterdamse
corps niet altijd even gunstig is
voor minderheden. Wel is het
relaas van vier wijkagenten
die met verschillende groepe
ringen hebben gewerkt, een'
bewijs voor de manier waarop
het ook kan. Eén van hen zegt
dat er al veel verbeterd zou
kunnen worden door een an
der huisvestingsbeleid. De di
verse groepen als „rijk en
arm", „blank en zwart" zou
den meer in dezelfde buurt
moeten wonen. Wijken met
mensen uit alle lagen van de
bevolking hebben meer kans
van slagen. De vier wijkagen
ten tonen stuk voor stuk be
langstelling voor de culturele
achtergronden van de minder
heden waarmee zij in hun
buurt te maken hadden. Ook
tonen ze begrip voor de pro
blemen waar zoveel mensen
uit die groepen mee te maken
hebben en weten ze die men
sen vaak met raad en daad bij
te staan.
AMSTERDAM ZOU IOC OMKOPEN MET VIDEORECORDERS
AMSTERDAM Het ac
tiecomité Nolympics, dat
zich verzet tegen de
Olympische Spelen in de
hoofdstad in 1992, heeft
bij de hoofdofficier van
justiei een klacht inge
diend tegen burgemeester
Van Thijn van Amster
dam. Volgens het comité
heeft het gemeentebe
stuur zich schuldig ge
maakt aan omkoping van
de leden van het IOC.
Doel daarvan was de ver
kiezing van Amsterdam
als stad waar de Olympi
sche Spelen in 1992 zullen
worden gehouden, positief
te beïnvloeden.
De omkoping is volgens
woordvoerster Saar Boerlage
gebleken uit een verslag van
een besloten bijeenkomst van
de zogenoemde Club van
Veertig. Daarin vertelt ex-
CPN-wethouder Roel Walra
ven dat aan elk IOC-lid video
recorders zijn verstrekt. Op
die manier kunnen de IOC-le-
den geregeld opgestuurde vi
deobanden over Nederlandse
evenementen bekijken. „Hei
melijk heeft men geprobeerd
zo de verkiezingen in Lausan
ne te beïnvloeden. Het is als
burger onze plicht aangifte te
doen als we zo'n strafbaar feit
constateren", aldus Boerlage.
Zij heeft officier mr. Van
Steenderen tevens verzocht
een onderzoek in te stellen in
verband met andere giften, zo
als het schenken van sierraden
bewerkt met Zuid-Afrikaanse
diamanten. Op omkoping staat
een maximale gevangenisstraf
van een jaar of een boete van
100.000 gulden.
AMSTERDAM Twee jaar geleden boekte de Efficiency Beurs
in de RAI een enorme stijging van het aantal bezoekers. De
beurs, die sinds 1966 om de twee jaar wordt gehouden, kende tot
1982 een geleidelijke toename van de belangstelling. In het eer
ste jaar passeerden 60.000 bezoekers de kassa, in 1982 waren dat
er 160.000. Maar in 1984 was er sprake van een ware stormloop,
het aantal bezoekers steeg tot meer dan 215.000. Op sommige
momenten leek het dan ook meer een kermis, compleet met ar
tiesten en hippe ballonnen, dan op een sobere en zakelijke vak
beurs.
Als het aan drs. M.A.H. van den Akker, directeur van de Vere
niging van Importeurs en Fabrikanten van Kantoorapparatuur
VIFKA, ligt zal zoiets niet meer voorkomen. De Efficiency
Beurs moet een vakbeurs zijn en blijven. Gericht op de mensen
die beslissen en met de gelegenheid die groep in alle rust goed te
kunnen informeren. Niks geen toeters en bellen, niks geen fol-
derjagende jeugd, niks geen horden hobbyisten. „Een beurs die
zich sober en zakelijk presenteert aan een professioneel pu
bliek", zo wil Van den Akker het. En het niet-professionele pu
bliek wordt hopelijk door de toegangsprijs van 17,50 gulden
wel afgeschrikt. Bovendien blijven de deuren van de beurs, die
nog tot en met 15 oktober duurt, op zaterdag en zondag gesloten.
Volgens de VIFKA, die de Efficiency Beurs samen met de RAI
organiseert, was de grote toeloop van de vorige beurs vooral te
danken aan de enorme belangstelling voor de personal compu
ter. Niet in het minst door de dalende prijzen werd deze interes
sant voor veel meer bedrijven en zelfstandigen dan in het verle
den. Een heel andere groep mensen bracht daarom een bezoek
aan de RAI. Zou die ontwikkeling doorzetten, dan zou de beurs
wel eens kunnen veranderen in een soort zakelijke consumen
tenbeurs die ook hobbyisten aantrekt.
Elk jaar
Om tegemoet te komen aan de verlangens van de mensen die
personal computers willen zien en uitproberen, heeft de VIFKA
de Personal Computer RAI onder haar hoede genomen. En als
tegengif tegen de wildgroei in beurzen wordt er vanaf volgend
jaar ook in die jaren dat er geen „echte" Efficiency Beurs is toch
een vakbeurs door de VIFKA georganiseerd. De leden van de
vereniging hoeven dan niet meer mee te doen aan allerhande
andere tentoonstellingen. En door beperkende regels voor te
schrijven voor standbouw en omvang kunnen de kosten binnen
de perken blijven.
„Wij denken dus toch aan een grootschalige beurs, waarbij de
kostenverlaging wordt geraliseerd door een beperking in stan
druimte en een versobering in presentatie in te voeren", legt
Van den Akker uit. Die grootschaligheid zal niet moeilijk te be
reiken zijn. De belangstelling van het bedrijfsleven om mee te
kunnen doen aan de Efficiency Beurs is overweldigend. Voor de
editie 1986 werd in totaal 60.000 vierkante meter standruimte
aangevraagd, dat is 15.000 meer dan men had te bieden. Voor
een deel is er soelaas gevonden door etagebouw toe te staan,
maar desondanks blijft er een tekort van rond de 10.000 vier
kante meter.
Voor de bezoeker betekent deze omvang dat men zich van tevo
ren heel goed moet oriënteren. Anders zal een dag Efficiency
Beurs ontaarden in een dag sjouwen zonder informatief resul
taat. Efficiënt te werk gaan dus. Nieuw op de beurs is het zoge
naamde softwarepaviljoen. In het bijzonder de wat kleinere pro
grammabureaus en systeemhuizen krijgen hier de gelegenheid
zich te presenteren zonder dat ze verzuipen in het geweld van
hun veel grotere broeders.
(Vervolg van de voorpagina)
HILVERSUM/EPSE Ook
de Goldrush-winnaar op het
Scheveningse strand. Hans
Schalkwijk uit Epse (Gld.),
noemt zich gedupeerd, nu de
AVRO heeft besloten de uit
zending vrijdag niet te laten
doorgaan. De beelden lieten
zien hoe de Epsenaar er met
behulp van paragnostische
voorkennis in slaagde de
hoofdprijs te vinden van drie
goudstaven ter gezamenlijke
waarde van honderdduizend
gulden.
„Dit is een grote tegenslag",
zegt Schalkwijk. „Eerlijk ge
zegd begrijp ik niets van de ar
gumenten om de uitzending te
schrappen". De Epsenaar vond
de schat met behulp van een
plattegrondje waarop een
paragnost had aangegeven
waar het goud zou moeten lig
gen. De voorspelling bleek te
kloppen. Schalkwijk maakt
deel uit van een team dat zich
wil inzetten voor het opsporen
van vermiste personen en der
gelijke.
Zijn succesvolle deelname aan
Goldrush was eigenlijk een
grapje, om publiciteit te krij
gen voor het opsporingsteam.
Een grapje dat zij wilden ge
bruiken om het werk van
paragnosten te propageren. Nu
de uitzending niet doorgaat
krijgt het Schalkwijk-team
niet de landelijke bekendheid
die het had gewild om politie
bij te staan met het oplossen
van vermissingszaken.
Schalkwijk: „We konden die
publiciteit goed gebruiken om
ons opsporingsteam landelijke
bekendheid te bezorgen. Wij
zijn net zo goed gedupeerd
door deze maatregel van de
AVRO".
Over het kort geding vandaag
door een deelnemer tegen de
AVRO, die hij beschuldigt van
gesjoemel, zegt Schalkwijk:
„Ik kan me zo'n reactie best
voorstellen. Er hadden meer
mensen aan de finale moeten
deelnemen. Er zouden eigen
lijk tien finalisten komen,
maar plotseling bleken het er
maar vijf te zijn".
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Zowel minister Smit-Kroes als de voorzitter van
de Stichting Reinwater D'Oliviera plaatsen grote vraagtekens bij
de reduktie van de zoutlozingen in de Rijn door andere produk-
tieprocessen in de Elzasser sodafabrieken.
Zo moet vaststaan dat de wijzigingen in het produktieproces van
de Franse fabrieken inderdaad op 5 januari tot de beloofde ver
mindering van de lozingen zout zullen leiden. Bovendien zal het
volgens de minister vast moeten staan dat de bergen zout die nu
op het land gaan ontstaan, te zijner tijd niet toch in de Rijn te
recht komen. In juni van dit jaar liet de Franse delegatie op een
vergadering van de Internationale Rijncommissie weten dat de
zoutlozingen niet beperkt zouden worden door het opslaan van
zout in de Franse bodem. De Fransen beloofden echter vast te
zullen houden aan bepalingen in de Rijnzoutverdrag, dat medio
vorig jaar negen jaar nadat het werd afgesloten in werking
trad. Ons land betaalde in 1976 al 25 miljoen gulden aan de
Fransen als bijdrage in de kosten die gemaakt dienden te wor
den voor het beperken van zoutlozingen in de Rijn. Het ge
rechtshof in Den Haag bepaalde eerder dat de Franse zoutlozin
gen in de Rijn onrechtmatig zijn in een zaak, die was aangespan
nen door drie Westlandse tuinders. Op basis van die uitspraak
konden de tuinders een schadevergoeding bij de kalimijnen
gaan eisen. De Nederlandse waterleidingbedrijven en de stich
ting Reinwater hebben in het verleden al talrijke rechtszaken
tegen de Franse zoutlozingen in Frankrijk gewonnen. Er lopen
bij Franse rechtbanken nog vijf door hen aangespannen proce
dures tegen de lozingen en eerdere uitspraken daarover van
Franse rechtbanken. Van der Veen liet gisteren nog weten dat
deze procedures doorgaan. „We houden druk op de ketel", zo zei
hij, „ook met de nieuwe Franse toezeggingen".
'tS v
