Harde sancties gaan
VS veel geld kosten
Reagan zegt niets te weten van
misleiding Libië via de media
Nederland verwacht te veel van akkoord Euro-raketten
Parijs bezorgd
over optreden
van Brunswijk
Thatcher verbiedt
luchtverbinding
Tripoli-Londen
BUITENLAND
CetdaeSotwa/nt
VRIJDAG 3 OKTOBER 1986 PAGINA 5
Negen doden bij
mijnongeluk Brazilië
RIO DE JANEIRO Negen per-
sonen zijn omgekomen en tien
raakten er gewond, toen gisteren
in het noorden van Brazilië een
muur instortte bij een „open"
goudmijn. Een woordvoerder van
de politie in Maraba in de Noord-
braziliaanse staat Para zei dat het
ongeluk te wijten is aan de over
vloedige regenval van de afgelo
pen dagen.
De goudmijn waar het ongeluk
gebeurde, „Serra Pelada" is één
van de belangrijkste plekken ter
wereld waar aan de oppervlakte
goud gedolven wordt. Er werken
ettelijke duizenden goudzoekers.
Sjevardnadze begrijpt,
wens familiehereniging
OTTAWA De Sovjet-Unie
heeft begrip voor de problemen
van gebroken joodse families. Dit
heeft minister van buitenlandse
zaken Sjevardnadze gisteren ge
zegd tegen een groep Canadese jo
den die familie in de Sovjet-Unie
hebben. De minister had uit eige
ner beweging te kennen gegeven
met de groep te willen praten tij
dens zijn bezoek aan Canada. „Ik
begrijp uw probleem en heb be
grip voor het probleem van de
hereniging van families", zei Sje
vardnadze nadat hij een lijst met
drieduizend namen van familiele
den in ontvangst had genomen.
Vier executies
in Indonesië
JAKARTA Vier leidende
figuren uit de Indonesische
communistische partij (PKI),
die tussen 1967 en 1972 zijn ge
arresteerd en ter dood veroor
deeld, zijn onlangs geëxecu
teerd. Dit is uit diplomatieke
bron in de Indonesische
hoofdstad Jakarta vernomen.
Functionarissen van de Indo
nesische ministeries van justi
tie, defensie en voorlichting
wilden de berichten ontken
nen noch bevestigen. Minister
Van den Broek van buiten
landse zaken had woensdag al
zijn bezorgdheid geuit over de
op handen zijnde executies.
Memoires Sacharov
en Bonner in Westen
FRANKFORT De memoires van
de dissidente Sovjet-kerngeleerde
Andrei Sacharov en zijn vrouw Je-
lena Bonner verschijnen nog dit
jaar in het Westen. Dit heeft de
zoon van Bonner, Efrem Yankele-
vich, gisteren op de Buchmesse in
Frankfurt bekendgemaakt. Yanke-
levich vertelde dat de memoires
van Bonner op 17 oktober in negen
westerse landen, waaronder Neder
land, worden gepubliceerd. Sacha
rov, die sinds 1980 in zijn verban
ningsoord Gorki woont, is momen
teel nog bezig is met het redigeren
van het manuscript en de tekst
wordt stukje bij beetje uit de Sovjet-
Unie gesmokkeld.
Plan voor aanslag
blijkt „grapje"
KOPENHAGEN Een geheim
zinnige koffer met plannen voor
een aanslag op het hoofdkwartier
van de Deense militaire inlich
tingendienst is een grap geble
ken. De politie had de vermeen
de bedreiging serieus genomen
en een routine-onderzoek gehou
den. In de koffer zat onder meer
een tekening van het gebied,
waarop doelwitten voor een aan
slag leken te zijn aangegeven. Bij
verder onderzoek bleek dat door
een lijn te trekken tussen de pun
ten op de kaart een portret ont
stond, dat gelijkenis vertoonde
met de Mickey Mouse-figuur van
Walt Disney.
Journalist NRC op
dodenlijst Bouterse
DEN HAAG De Suriname-expert
van NRC-Handelsblad, de journalist
Frans van Klaveren, heeft moeten
onderduiken omdat hij hoog staat
genoteerd op een dodenlijst van de
Surinaamse bevelhebber Desi Bou
terse. Hij zou door bekenden in Suri
name zijn gewaarschuwd voor moge
lijke aanslagen. De NRC baarde de
afgelopen dagen veel opzien met re
portages van Van Klaveren over het
jungle-commando van Brunswijk,
die de wapens heeft opgenomen te
gen het regime-Bouterse. In een in
terview met een naar Brunswijk
overgelopen militair werden onder
meer details bekend over de terreur
van de militairen in Paramaribo.
„Unesco onder M'Bow
een grote puinhoop"
PARIJS De voormalige juridisch ad
viseur van de Unesco heeft zijn ontslag
genomen en de directeur-generaal van
de organisatie, Amadou Mahtar M'Bow
uit Senegal, ervan beschuldigd een pri-
vé-oorlog te voeren tegen de Verenigde
Staten en Groot-Brittannië. De advi
seur verweet de leider van de VN-or-
ganisatie voor onderwijs, wetenschap
en cultuur ook de internationale be
trekkingen te schaden. In zijn ontslag
brief aan M'Bow zegt de Franse jurist
Karei Vasak dat hij uit vrije wil opstapt
en zonder financiële bijbedoelingen
„omdat ik niet langer in een organisatie
kan blijven functioneren die door u
wordt geleid". Volgens Vasak maakt
M'Bow er een puinhoop van.
WASHINGTON Presi
dent Reagan heeft ont
kend dat een plan heeft
goedgekeurd om de media
met valse informatie te
voorzien met als doel de
Libische leider Moammar
Khaddafy te misleiden.
Gisteren had de Washington
Post dit gemeld. Reagan zei
dat hij de waarheid van dat
bericht waagde te betwijfelen.
De president meldde dat de
memo's die in het bericht van
de krant worden aangehaald,
niet stammen van vergaderin
gen die Reagan bij zou hebben
gewoond.
De president verdedigde wel
de stappen die door de Ameri
kaanse regering zijn onderno
men om Khaddafy „iedere
avond naar bed te laten gaan
met de vraag wat we nu weer
zouden kunnen doen". Maar
om daarvoor de pers met valse
inlichtingen te voorzien vond
Reagan te ver gaan.
Minister van buitenlandse za
ken Shultz heeft geen bezwaar
tegen misleiding door de rege
ring om vijanden te verwar
ren. Maar ook hij zei dat deze
t&ctiek niet ten aanzien van
Khaddafy werd gebruikt. „Ik
weet van geen besluit om leu
gens te vertellen tegen de me
dia".
Op 25 augustus verscheen een
bericht in de Wall Street Jour
nal waarin melding werd ge
maakt dat Libië zich opmaakte
voor nieuwe terroristische ac
ties. Op grond daarvan zouden
de VS opnieuw militaire ver
geldingsacties tegen Khaddafy
overwegen, aldus de Ameri
kaanse krant.
Dat bericht kreeg wereldwijde
aandacht en werd door het
Witte Huis niet ontkend. De
publicaties die daarop volgden
kregen een bijzondere beteke
nis omdat op dat ogenblik oe
feningen van de Amerikaanse
en Egyptische vloot begonnen
die zich deels voor de Libische
kust afspeelden.
Volgens Washington Post-ver-
slaggever Bob Woodward pas
te een en ander uitstekend in
de misleidingscampagne die
tot doel had Khaddafy uit zijn
evenwicht te brengen en de
binnenlandse oppositie tegen
hem op te zetten. In werke
lijkheid hadden de Amerika
nen toen helemaal niet de be
doeling iets tegen Libië te on
dernemen.
Digitale
bandrecorder klap
voor CD-markt?
TOKIO Op twee beurzen in
Tokio zijn gisteren de nieuw
ste ontwikkelingen op het ge
bied van digitale afspeelappa
ratuur gepresenteerd, waaron
der een digitale bandrecorder.
De DAT (digital audio tape-re
corder) is de eerste digitale op
name- en afspeelapparatuur
voor de gewone consument.
De DAT's leveren een geluid
af dat gelijk is aan dat van de
compact discs, maar de gebrui
kers kunnen ook zelf digitale
opnames maken. Dat betekent
in de praktijk dat CD's zonder
kwaliteitsverlies kunnen wor
den overgespeeld op band. Met
name Philips dat de compact
disc ontwikkeld heeft, is niet
erg ingenomen met de presen
tatie van de DAT.
informatie nazi's
SMIDJE VERHOLEN KARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
60) Toen daalde een diepe stilte over het
voetbalveld neer. Slechts een onderdrukt ge
mompel was nog hoorbaar en door dat geroe
zemoes heen klonk het eenzame fluitje van de
scheidsrechter. Die floot namelijk onmiddellijk
het spel dood en begaf zich in volle vaart naar
de plaats des onheils toe, alwaar hij de schur
kachtige Bulle een forse uitbrander toediende.
,,Dat was bijna een geval van te ruw spel,
vriendje!" zei de referee, die kennelijk gewoon
was met veel tact op te treden. „Als ik dat nóg
eens merk, dan zal ik overwegen u een officiële
waarschuwing toe te dienen. Begrepen?" „Ik
zal het nooit weer doen, meneer de scheids
rechter", zei Bulle Peesje met een schijnheilig
gezicht. „Dan is het goed", zei de scheids
rechter tevreden. „Sport moet per slot van re
kening sport blijven. Anders is er geen lol aan."
Intussen had de verzorger van B.E.R.O.L. zich
reeds kundig met spons en water op Kareltje
gestort. Maar de ervarerf kerel zag al gauw, dat
de natte spons hier niet veel zou helpen. „De
brancard!" riep hij gebiedend, en zie, daar kwa
men reeds twee menslievende ziekendragers
aangehold. Het waren gediplomeerde vrijwilli
gers van de Eerste Rijkhuyzense Brigade voor
Hulp bij Ongelukken. Het had er dus alle schijn
van, dat Kareltje lijdende was aan een zéér ern
stige blessure. In zo'n geval' mag men natuurlijk
geen risico nemen.
Hartaanval
Genscher
BONN De Westduitse mi
nister Genscher van buiten
landse zaken is gisteren in een
ziekenhuis in Bonn opgeno
men, nadat hij onwel gewor
den was na het uitspreken van
een rede in de Bondsdag, de
Westduitse Tweede Kamer.
Vermoedelijk heeft hij een
lichte hartaanval gehad. Nadat
Genscher een voordracht van
20 minuten gehouden had
over de Europese Ontwape-
ningsaconferentie (EOC) in
Stockholm, zeeg de 59-jarige
Genscher in elkaar voordat hij
zijn zetel had kunnen berei
ken. Gezegd wordt dat Gen
scher er niet ernstig aan toe is.
Genscher, die erom bekend
staat dat hij hard werkt, is de
op één na oudste minister van
buitenlandse zaken ter wereld.
Australië belooft
(Vervolg van de voorpagina)
WASHINGTON De
progressieve Democraat
Cranston zei voorafgaande
aan het besluit over het
veto van Reagan betref
fende de wet op sancties
tegen Zuid-Afrika: „De
Senaat moet besluiten of
wij degenen willen steu
nen die vechten voor vrij
heid en simpele menselij
ke waardigheid, of dat wij
de fascisten steunen die
heersen met zweep en
knuppel". Zijn partijge
noot Lautenberg merkte
op: „Als ze daar olifanten
afschoten zoals ze zwarten
afschieten, zou de hele
wereld op zijn kop staan".
Het Amerikaanse sanctiepak
ket houdt onder meer in dat
Zuidafrikaanse staal- en ijzer-
produkten, kolen, gouden
munten, textiel, uranium en
landbouwprodukten kunnen
niet meer in de VS worden in
gevoerd; dat de luchtverbin-
dingen tussen de VS en Zuid-
-Afrika worden ongedaan ge
maakt en bovendien is het
Amerikaanse burgers en be
drijven verboden in Zuid-
-Afrika te investeren. Bedrij
ven die de sanctiewet ontdui
ken kunnen worden veroor
deeld tot een boete van een
miljoen dollar per overtreding.
Individuen lopen de kans op
een boete van 50.000 dollar of
vijf jaar cel.
De sanctiewet tegen Zuid-
Afrika die het Amerikaanse
Congres donderdag heeft aan
genomen zullen ingrijpende
gevolgen hebben, zowel voor
Zuid-Afrika als voor de VS
zelf. De Amerikaanse belan
gen in Zuid-Afrika beliepen
vorig jaar een totaal van 31,3
SYDNEY Een Australische
onderzoekscommissie inzake
oorlogsmisdadigers zal binnen-
ikort stappen zetten om ophel
dering te geven over aantijgin
gen dat Australië de wijkplaats
I is van rond 200 ex-nazi's. De
toezegging werd gedaan, nadat
het Simon Wiesenthal Cen
trum een lijst met de namen
van 40 vermeende nazi's had
overhandigd aan de Australi
sche minister van buitenlandse
zaken Bill Hayden. Rabbijn
Marvin Hier van het Simon
Wiesenthal Centrum verklaar
de dat over een maand een
tweede lijst met de namen van
150 tot 175 ex-nazi's die in Au
stralië wonen, aan Australi
sche autoriteiten ter hand
wordt gesteld.
Berlijnse rem op
asielzoekers
werkt pas in '87
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN In West-Berlijn is
nog niets te merken van de
nieuwe maatregelen die de
DDR per 1 oktober heeft geno
men om de stroom asielzoe
kers naar de Bondsrepubliek
te beperken.
De Oostduitsers gaan nog ge
woon door met het vervoeren
van asielzoekers over de sec
torgrens naar West-Berlijn,
omdat alle vóór 1 oktober af
gegeven DDR-transitvisa nog
drie maanden geldig blijven.
De stroom asielzoekers zal
daarom pas vanaf 1 januari
merkbaar kunnen afnemen.
Van de tot lichte paniek lei
dende aankondiging van eind
vorige week, dat 27.000 hoofd
zakelijk Iraanse asielzoekers
in zeshonderd bussen onder
weg waren naar de Bondsre
publiek, is niets waar geble
ken. Wie het gerucht in de
wereld heeft geholpen, is niet
bekend.
miljard dollar, waarin ook op
genomen leningen en investe
ringen. Het Ministerie van
Handel zei dat vorig jaar in to
taal voor 2,18 miljard dollar
werd geïmporteerd uit Zuid-
Afrika.
President Reagan heeft zich
met hand en tand verzet tegen
de verwerping van het veto.
Minister van buitenlandse za
ken Shultz voerde deze week
zelfs aan dat het verwerpen
van het veto de onderhande
lingspositie van de president
bij zijn ontmoeting met de
Russische partijleider Michail
Gorbatsjov zou verzwakken.
De senatoren noemden dat ar
gument vergezocht, omdat bei
de leiders niet over Zuid-Afri
ka moeten onderhandelen,
maar over kernwapens. Eer
der deze week had het Huis
van Afgevaardigden met 313
tegen 83 stemmen duidelijk
gemaakt het veto van de presi
dent van de tafel te willen
hebben.
Transport
Het dreigement van de Zuida
frikaanse minister Botha om
geen Amerikaanse graan meer
in te voeren noch door te voe
ren naar buurlanden zal voor
al voor de laatste enorme ge
volgen hebben. Cijfers van het
Amerikaanse ministerie van
landbouw wijzen uit dat zes
buurlanden van Zuid-Afrika
vorig jaar in totaal voor
175.000 ton Amerikaanse tar
we hebben geïmporteerd, ter
wijl dit jaar zo'n 100.000 ton
mais wordt ingevoerd. Alge
meen wordt aangenomen dat
het merendeel van deze im
port via Zuid-Afrika binnen
komt. Vast staat dat de 20.700
ton aan tarwe en graan die Le
sotho uit de VS importeert ge
heel van Zuidafrikaanse trans
portmogelijkheden afhankelijk
is. In september waren meer
dan 6.000 goederenwagpns van
de Zuidafrikaanse spoorwegen
De Republikein Mickey Leiand omhelst zijn partijgenoot Robinson nadat de Senaat het veto van
Reagan heeft verworpen. Senator Kennedy kijkt eveneens tevreden toe.
in de naburige landen in ge
bruik. Volgens de Johannes
burg Star is iedere wagon het
bewijs van de afhankelijkheid
van de omliggende landen.
Volgens persberichten vindt
zo'n 85 procent van de buiten
landse handel van Zimbabwe
en zo'n 60 procent van die van
Zambia via de Zuidafrikaanse
transportroutes plaats. Overi
gens reageerde Botha zelf
stomverbaasd over de reacties
die zijn telefonade in Was
hington had opgeroepen.
„Waarom zou ik het recht niet
hebben om met Amerikaanse
senatoren te praten? vroeg hij
op een persconferentie. Sinds
wanneer is communicatie tus
sen regeringen een zonde?"
VAN EEKELEN NA GESPREK MET WEINBERGER:
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
lange-afstandswapens tus
sen Amerika en de Sovjet-
-Unie nog slechts honderd
WASHINGTON Neder- raketten op Westeuropese
land gaat er te veel van bodém zulleri oververblij-
uit dat bij een eventueel ven. Dat heeft de Neder-
akkoord over de middel- landse minister van de- Op grond van zijn gesprekken
fensie, Van Eekelen, bij
zijn bezoek aan Washing
ton te horen gekregen van
zijn Amerikaanse ambtge
noot Weinberger.
in de Amerikaanse hoofdstad
achtte minister Van Eekelen
het aantal van honderd over
blijvende raketten „twijfelach
tig en speculatief". De Neder
landse minister heeft in Was
hington een kennismakingsbe
zoek gebracht aan zijn Ameri
kaanse ambtgenoot. Hij heeft
onder meer gesproken met
president Reagans adviseur
voor nationale veiligheid John
Poindexter. Van Eekelen heeft
in Washington te horen gekre
gen dat de Amerikanen op het
stuk van de middellange-afs-
tandswapens al grote conces
sies aan de Sovjet-Unie heb
ben gedaan. Dat de partijen
elk tenslotte op honderd ra
ketten uitkomen, wordt in
Washingtin „dubieus" geacht.
Van Eekelen heeft er zijn
Amerikaanse ambtgenoot wel
op gewezen dat als er een ak
koord over de vermindering
van de middellange afstands
raketten komt, Nederland re
kent op een „proportionele
vermindering" van de 48 op
de basis Woensdrecht te plaat
sen raketten.
CAYENNE De Franse autoriteiten maken zich in
toenemende mate zorgen over het optreden van de Su
rinaamse rebellen onder leiding van Ronnie Brunswijk
op beide oevers van de Marowijne, de grensrivier tus
sen Suriname en Frans Guyana.
In Frans Guyana is vernomen dat vertegenwoordigers van mi
nisteries maandag in Parijs hebben gesproken over incidenten,
dat zich de laatste tijd voorgedaan hebben.
De mannen van Brunswijk zouden zich niet alleen op Suri
naams grondgebied, maar ook op de oostelijke oever van de Ma
rowijne heer en meester voelen. Zo hebben zij geprobeerd in
Frans Guyana de identiteitspapieren van Franse burgers te con
troleren.
De rebellen installeerden bij de Marowijne artilleriegeschut van
Braziliaanse makelij om de rivier en haar oevers te controleren,
zo werd vernomen. Vorige week zou zelfs zijn geschoten op een
inwoner van Frans Guyana.
Na de aanval van de groep-Brunswijk op de militaire posten bij
Stolkertsijver en Albina, eind juli, zouden mannen van Bruns
wijk enige tijd in Frans Guyana hebben doorgebracht.
Een patrouilleschip van de Franse gendarmerie is naar de mon
ding van de Marowijne gestuurd voor toezicht in de buurt van
Albina (plaats op de Surinaamse oever) en Saint Laurent (tegen
over Albina op de oever van Frans Guyana).
Gekke bek
Ook een paard kan gekke bekken trekken. Althans, een van de paarden op een boerderij in het
Amerikaanse Lyme deed met duidelijk succes moeite om zo gek mogelijk op de foto te
komen
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De Britse re
gering heeft besloten dat
vanaf eind oktober door
de Libische nationale
luchtvaartmaatschappij
niet meer gevlogen mag
worden tussen Londen en
Tripoli. Dit verbod is een
gevolg van het recente
proces Awad, waarin aan
het licht werd gebracht
dat een steward van de
Libisch-Arabische lucht
vaartmaatschappij vier
granaten naar Engeland
had gebracht.
Deze wapens waren bestemd
voor de Jordaniër Dr. Rasmi
Awad, die in Londen verbleef
als Europees organisator van
de fanatieke Aboe Nidal-ter-
reurgroép. Deze wordt ge
steund door president Assad
van Syrië en kolonel Khadaffi
van Libië. De granaten wer
den in Londen opgehaald door
een handlanger van Awad.
Maar een andere Libier, die de
rol van dubbelspion speelde,
had Scotland Yard gewaar
schuwd.
De vier granaten lagen ver
borgen onder repen chocolade.
Awad werd vorige week in
Londen veroordeeld tot een 25
jaar cel. Na dit proces was het
duidelijk, dat de regering
Thatcher zou moeten optreden
tegen de Libische luchtvaart
maatschappij.
De ontruiming van de kanto
ren en magazijnen van de Li-
bisch-Arabische luchtvaart
maatschappij gebeurt onder
extra-politiebewaking. Zo'n
maatregel wordt ook genomen
in verband met de laatste aan
komsten van Libische lijn-
vliegtuigen. Britse luchtvaart
maatschappijen vliegen al
sinds geruime tijd niet meer op
Tripoli.
