Gehuwde priesters onzeker over de toekomstige koers aan tafel £cidóc@omcm kerk wereld Mgr. Bar geschokt door crisis in bestuur van ICTO a Roosevelt Four Freedom onderscheidingen uitgereikt Strijd om mensenrechten barrière voor ontspanning ACHTERGROND £eidóe6outtMit MAANDAG 22 SEPTEMBER 1986 PAGINA 2 Bijbelvertaling uit 1951 aan revisie toe De bijbelvertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap uit 1951 is verouderd en zou een „verjongingskuur" moeten on dergaan. Deze wens kwam zaterdag naar voren op de jaarlijk se bijeenkomst van de plaatselijke NBG-afdelingen, in Utrecht gehouden. Een geheel nieuwe vertaling zou te duur zijn, maar een taalkundige revisie moet toch mogelijk zijn, zo formuleerde een conferentieganger de wens van een grote groep aanwezigen. Het NBG moet zijn jaarlijkse bijdrage van vier miljoen gulden aan het internationale bijbelwerk, indien enigszins mogelijk handhaven, oordeelde de vergadering. Het aantal leden en contribuanten vertoont een dalende lijn, ter wijl in de wereld de vraag naar bijbels enorm is toegenomen. Benedictijner abdij barst uit haar voegen toevloed van monniken is zo groot dat het begin jaren dertig gebouwde complex tot in alle hoeken en gaten in gebruik is, zodat nieuwbouw onontkoombaar is geworden. Er zijn thans 69 monniken in de abdij ondergebracht, van wie 33 de afgelo pen vier jaar zijn gearriveerd. Als zwaartepunten van het werk zien de monniken de zielzorg, de zorg voor het eigen gymnasium, voor een jeugdhuis, de missiewerken en de werkplaatsen waarin de religieuzen, ieder naar eigen aard, hun handvaardigheid kunnen uitleven. Een nieuwe taak zal zijn het stichten van een kleine Benedictijnse gemeenschap, een „Cella Benedictina", in het centrum van Hannover, mid den in de geseculariseerde samenleving. Dank zij het onderwijs zijn er minder analfabeten en meer idioten. De crisis die eerder dit jaar leidde tot het ver trek van vier bestuursle den, heeft het vertrou wen van bisschop R.Ph. Bar in het Interkerkelijk Comité Tweezijdige Ont wapening (ICTO) ge schokt. Dat maakte hij zaterdag duidelijk tijdens de Vredesweekmanifes- tatie van het ICTO in Zwolle. Eind mei traden vier van de negen bestuursleden van het ICTO af. Zij menen dat het oorspronkelijke karakter en de doelstelling van de organi satie door het optreden van voorzitter Janssen van Raay in het gedrang is gekomen. Mgr. Bar zei dat hij bij de op richting van het ICTO zoveel vertrouwen in de initiatief nemers had dat hij hen steunde. Dit vertrouwen bleef bewaard ondanks de kritiek die hij van diverse kanten kreeg. De onenigheid in het ICTO-bestuur heeft er echter toe geleid dat vele van de gesprekspartners in wie hij nog steëds vertrouwen heeft, buiten spel zijn komen te staan. Mgr. Bar vraagt zich nu af of het huidige ICTO nog aan zijn oude doelstelling beantwoordt. Hij zei geen lid van het ICTO te zijn: „als goed katholiek ben ik al ja ren lid van Pax Christi". Vo rig jaar heeft hij in een ge sprek met een vertegenwoor diging van Pax Christi zijn ongerustheid laten blijken over ontwikkelingen in het ICTO. De bisschop stuurde dit jaar geen materiaal van het ICTO naar de parochies bij dat van Pax Christi voor de Vredesweek. Mgr. Bar stelt wat de proble men van het ICTO betreft, zijn hoop een verzoeningspo ging die wordt ondernomen door jhr. W.H. de Savornin Lohman, oud-voorzitter van het verwante Hervormd Be raad Vredesvraagstukken. Binnen een maand hoopt De Savornin Lohman een ver zoening tot stand te hebben gebracht: „Als het binnen die termijn niet lukt, wordt het nooit meer wat". ,,Wie niet op de foto of de film wil, die moet zijn handen maar voor zijn gezicht houden." Zacht gelach klinkt op in het overvolle zaaltje van het Markuscentrum van de hervormde gemeente in de Utrechtse Laagraven, waar welgeteld 134 ge huwde priesters en echt genotes luisteren naar voorzitter Evert Verheij- den. Hij spreekt het ope ningswoord uit bij de op richtingsvergadering van de vereniging gehuwd en ongehuwd priesterschap (GOP), terwijl de NOS- televisie en fotografen opnamen maken. Schaamte is er zeker onder vele voormalige priesters. Volgens de organisatoren een van de redenen van de be trekkelijk lage opkomst. De zaal zit vol met vijftigers en zestigers en enkele jongeren, die voor een klein deel nog actief zijn in sommige vor men van pastoraat. Het se cretariaat van de GOP heeft ruim zevenhonderd priesters kunnen achterhalen en aan geschreven. Volgens het KASKI zijn er sinds 1958 meer dan tweeduizend pries ters uitgetreden, van wie de meesten noodgedwongen als gevolg van een huwelijk. Een klein deel van de aange schrevenen heeft laten weten geen belangstelling meer te hebben voor de kerk. Zij die wél naar Utrecht gekomen zijn, voelen zich met hart en ziel verbonden aan de R.-K. Kerk. De vergadering wordt geo pend met gezang is en er wordt gelezen uit de Schrift. Dan stelt voorzitter Verheij- den de statuten van de nieu we vereniging aan de orde. „Het gaat ons niet om de af schaffing van het celibaat. Dat is niet onze eerste en eni ge doelstelling". Hij spreekt van „onze eigen Katholieke Kerk", waarin een nieuw be sef van priesterschap tot le ven moet worden gebracht. De voornaamste taak van de vereniging is dat iedere ge doopte tot het priesterschap geroepen kan worden. Dat besef moet verspreid worden. Hij heeft geen behoefte aan een club die uit louter vijfen zestigplussers bestaat. „Als God zegt: ik heb U geroepen, dan kan de Kerk dat niet on gedaan maken". En verder: wij zijn priesters, wij blijven deel uitmaken van de gewij- den, ook al mogen velen van ons niet functioneren. Wij zijn dus katholiek". De voorzitter acht het overi gens weinig zinvol bisschop pelijke goedkeuring aan te vragen voor de nieuwe vere niging. Opnieuw wordt er voorzichtig gelachen. Dan wordt het weer ernstig. Ver- heijden benadrukt zijn con structieve opstelling. „We zouden graag willen dat de bisschoppen met ons in con tact treden, zoals de Duitse bisschoppen hebben gedaan. Wij blijven wachten op een bevredigend antwoord van de Kerk". Hij laat nog eens de argumenten de revue pas seren die de kerkelijke lei ding hanteert ter handhaving van het priestercelibaat en die volgens hem van louter kerkjuridische aard zijn. Ook de rol van de vrouw („de gelijkheid van man en vrouw is de grootste uitda ging aan de institutionele Kerk") ontsnapt uiteraard niet aan de aandacht van Verheijen. „De kerkelijke leiding heeft geen kwaliteit sargumenten om de vrouw uit het ambt te weren, behal ve dan dat Jezus een man was en dat de apostelen alle maal mannen waren. Maar het is toch ook bekend dat die mannen gehuwd waren". Experimenten -De Nijmeegse dominicaan en hoogleraar Willems citeert twintig jaar oude aanbevelin gen van het Pastoraal Conci lie in Noordwijkerhout over het celibaat, die de bisschop pen van destijds onder de aandacht van Rome wilden brengen. Sindsdien is er, zo concludeert hij, sprake van een tweefrontenoorlog over de celibaatskwestie en van een beleidsmatige stagnatie („waarvan onze aanwezig heid hier een uitvloeisel is"). Hij wil de vergadering echter niet alle hoop ontnemen („uw aanwezigheid is hier een teken van hoop, dat de Kerk u nog steeds ter harte gaat en dat u anderen kunt inspireren") en ziet kansen op vernieuwing door kleine experimenten „buiten de ke telmuziek van de publiciteit", waar het vertrouwen tussen gelovigen en gehuwde ambts dragers kan groeien. De voorzitter van de Vlaam se vereniging van gehuwde priesters Bert Peeters spreekt van een pingpongspelletje. „Onze bisschoppen zeggen dat het niet kan omdat de ge lovigen er nog niet aan toe zijn en de gelovigen zeggen dat de bisschoppen er niet aan toe zijn". Hij vindt daar om dat dat „we ons moeten laten zien, we hebben een ge tuigenis over nieuw priester schap te bieden, we zijn geen zonderlingen". Ondertussen weet de vereni ging nog niet goed welke koers zij moet gaan varen. Ze wil contacten leggen met de vereniging voor pastoraal werkenden. Maar, aldus Ver heijen, we willen voorzichtig zijn, we willen geen gezinnen van pastoraal werkers in de problemen brengen". Verwe zen wordt naar het geval van Evert Verheijden. de gehuwde priester Hein de Jong, die door kardinaal Si- monis is herbenoemd als pas toraal werker in het bisdom Utrecht, maar daarna ge dwongen was zich terug te trekken uit het bestuur van de GOP. Verontwaardiging klinkt op. „Allemaal nood, we kennen dat", zegt Ver heijen, die daarbij verwijst naar de eindeloos durende dispensatieregelingen die Rome weigert af te ronden, maar die door de Nederland se bisschoppen verplicht worden gesteld voor priesters die gedeeltelijk pastoraal werkzaam willen blijvern, bijvoorbeeld als ziekenhuis pastor. Niettemin put Ver heijden toch enige hoop uit de uitvoerige brieven die de GOP heeft ontvangen van de bisschoppen Lescrauwaet en Bar. Hij wil kleine, goed be redeneerde stapjes zetten met behulp van „de denkkracht van onze leden" (onder wie nogal wat hoogleraren). On dertussen blijft men als meest nabij staande doel koesteren dat het normale contact met de bischoppen van de grond PAUL VAN VELTHOVEN In de Nieuwe Kerk in Middelburg zijn zaterdag vijf „Roosevelt Four Freedom" onderscheidingen uitge reikt. Twee van de vijf kandidaten, oud-president Pertini van Italië en kardinaal Alfrink waren in verband met ziekte niet persoonlijk in staat de onderscheiding in ontvangst te nemen. Bisschop Ernst van Breda nam uit handen van minister-president Lub bers de onderscheiding voor vrijheid van godsdienst in ontvangst die kar dinaal Alfrink was toegekend. De eremedailles worden sinds 1951 uitgereikt aan mensen die in hun le ven een bijzondere inhoud hebben gegeven aan de vier vrijheden die Roosevelt in 1941 in een toespraak tot het Amerikaanse Congres formu leerde. Hij onderscheidde toen de vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst, vrijwaring van ge brek en vrijwaring van vrees als we zenskenmerken voor de democratie. De onderscheiding voor vrijheid van meningsuiting ging naar de Spaanse krant El Pais. Hoofdredacteur Juan- Luis Cebrian ontving uit handen van prof. Arthur M. Schlessinger jr. de Four Freedom-medaille. De onderscheiding tegen gebrek werd door een kleinzoon van presi dent Roosevelt en ambassadeur Hugo Scheltema aan Bradford Morse van de Verenigde NatieS aangebo den. De weduwe van de in februari vermoorde Zweedse premier Olof Palme nam uit handen van drs. J. den Uyl de Four Freedom-onder- scheiding voor vrijwaring van vrees in ontvangst. JAN VAN PUTTEN (EX-IKV); 99 Deed IKV-secretaris Mient Jan Faber er ver standig aan in Moskou op bezoek te gaan bij de Do- verija-groep, een onaf hankelijke vredesbewe ging in de Sovjet-Unie? Ex-IKV-voorzitter Jan van Putten weet het zo net nog niet. Volgens hem lijdt Faber aan een overdosis idealisme, waardoor hij zijn eigen glazen en die van Dove- rija ingooit. En vervol gens de wereldvrede be lemmert. „Mient-Jan schrijft de Oosteuropese Jan van Putten onderdanen teveel voor hoe ze tegenover hun overheid moeten staan", zei Van Putten het afge lopen weekeinde in De Balie in Amsterdam, waar „vredespausen" dis cussieerden ter gelegen heid van het verschijnen van zijn boek „Toekomst voor de vredesbewe ging". De kritiek van Van Putten, die het IKV dit jaar verliet na een meningsverschil over de rol van Faber, gaf deze laatste de gelegenheid nog eens uit te leggen dat vrede en ontspanning meer is dan het niet plaatsen van kruisra ketten. Hij meende dat Van der Putten het bewijs niet lang leveren voor de stelling dat door Fabers activiteiten mensen aan de zelfkant nog meer verdrukt worden om dat de autoriteiten gepikeerd raken. Van Putten, hoogleraar poli ticologie aan de Vrije univer siteit, schrijft in zijn boek dat „de mensenrechtenstrijd een sterke barrière kan vormen voor internationale ontspan ning, zeker als die steun krijgt uit het kapitalistische buitenland en wordt ingebed in het streven naar een „ci viele samenleving". Die laat ste term gebruikt de vredes beweging in Oost en West voor een „open" samenle ving. Niet zo handig, vindt Van Putten, „want „civiel" is een ander woord voor „bur gerlijk" en een ander woord voor „burgerlijk" is „bourge ois". Daar ergeren we de Russen alleen maar mee. En met een geërgerde Rus is het moeilijk praten. Daarom is het volgens hem mischien beter tot een taakverdeling te komen. De vredesbeweging zou het mensenrechtenbeleid kunnen „delegeren" aan or ganisaties die hiervan een hoofdzaak maken". Faber, gesteund door ds. W. van der Zee, secretaris van de Raad van Kerken, voelde daar echter niets voor, omdat de vredesbeweging dan onge loofwaardig wordt. Volgensa Van der Putten hebben de christenen er moeite mee als vredesstich- ters te fungeren, omdat de kerken in de ban zijn van de gevestigde orde, van de wel vaart, van de staat. „De staat verdedigt zijn positie met wa pens die een ontkenning van schepping en menselijkheid inhouden." Volgens Van der Zee ligt de achtergrond van de kerkelij ke meningsverschillen over oorlog en vrede echter meer op godsdienstig gebied. „Er zijn diepe theologische in zichten in het geding. De in dividualisering van het heil (zoals gepreekt door piëtisme en methodisme) heeft veel invloed. Het gaat om twee heel verschillende Godsbeel den. De God van de gevestig de orde, die boven mens en tijd staat, of de God als partij ganger, die weerloos met ons gaat". Van der Zee kiest voor het laatste en daarmee voor de vredesbeweging. Voor het IKV zag hij een „nieuwe zeri- dingsrol" weggelegd als stem van en naar de kerken: „In de kerken tref je de mensen die je nodig hebt". STEVO AKKERMAN Saucijsjesspitskool met paprika en aardappelen - yoghurtvla Als u met zijn beiden bent dan heeft u het volgende no dig: 200 g varkens- of rundersaucijsjes, 2,5 dl water, 30 g mar garine, 1 teentje knoflook, tijm, mespunt bloem, aroma; 400 g spitskool, zout, 1 paprika, 5 g margarine, peper, pe terselie; 0,5 tot 1 kg aardappelen; 12 g custard, 15 g suiker, 2,5 dl melk, 2,5 dl yoghurt, ci troenessence, jam. Breng het water in een braadpan aan de kook, leg er de sau cijsjes in en draai ze om als de onderkant grijs ziet. Laat de worstjes nog éven koken, leg ze vervolgens op het omgekeer de deksel van de pan en schenk het kooknat in een schaaltje. Laat de margarine met de hele teen knoflook en wat tijm smelten in de braadpan en bak er de worstjes op een matig vuur in twintig minuten bruin en gaar in. Zorg dat de sau cijsjes steeds zacht blijven bakken, daardoor blijft het vel heel en de volle smaak behouden. Houd de gare saucijsjes op Stap naar vrede Na twee jaar en acht maanden onderhandelen hebber|e landen, waaronder Nederland, dit weekeinde in de Zwe< ar hoofdstad Stockholm een akkoord bereikt over maatrege t die in het belang van de vrede het onderlinge vertroui ith tussen de betrokken staten moeten verhogen. De confere^3' eindigde in een sfeer van optimisme. Van Amerikaanse 2 werd het resultaat goed genoemd, hoewel niet alie wer zijn vervuld. Van Russische zijde werd gesproken van unieke ontwikkeling in de'Oost-West-verhoudingen. Dat is ongetwijfeld het geval, hoewel niet uit het oog worden verloren dat vroeger ook al maatregelen zijn a l sproken, waarmee in feite hetzelfde werd beoogd: het i nemen van het wederzijds wantrouwen en het voorkor van een conflict dat zou ontstaan als gevolg van een ver sing. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft Amerikaanse president Eisenhower de rij geopend met voorstel tot wederzijdse inspecties vanuit de lucht. De Ri sche premier Boelganin opperde vervolgens een controli land op strategische plaatsen. En in 1963 kwam tussen M hington en Moskou de „hot line" tot stand, de rode telef die moest voorkomen dat er per ongeluk een conflict zou breken. Ruim tien jaar geleden, op het hoogtepunt van de ontsa ning tussen Oost en West, mondden deze en soortgel voorstellen en regelingen uit in de Slotakte van Helsii Terwijl de toen gemaakte afspraken geen verplichtend rakter hadden zijn nu in Stockholm ingrijpender beslui genomen: het gaat om politiek bindende maatregelen, die vendien verder gaan dan de voorgaande overeenkomst. een bord warm. Roer de bloem door het overgebleven vet, voeg het kooknat van de worst toe en maak de jus op smaak af met aroma. Schenk hem door een zeef in de juskom. Kook de in fijne reepjes gesneden kool in weinig water met zout in een kwartier gaar. Laat de in gelijke stukjes gesneden paprika de laatste vijf minuten meekoken. Meng de groenten met margarine en peper en strooi er in de schaal fijngeknipte peterselie over. Meng custard, suiker en weinig melk tot een glad papje. Breng de rest van de melk aan de kook, schenk er al roeren de wat van bij het papje en doe het mengsel in de pan. Laat de vla een minuut zacht koken. Meng de afgekoelde vla met yoghurt en doe er naar smaak citroenessence bij. Garneer de vla met jam. JEANNE In de achter ons liggende jaren is in tijden van grote in nationale spanning van alle goede voornemens weinig recht gekomen. Maatregelen die beogen het wantrouv weg te nemen, gedijen uiteraard beter in een gunstig maat. Het besluit van de NAVO Amerikaanse raketten Europa te plaatsen, de Sovjet-inval in Afghanistan en de sis in Polen hadden bijvoorbeeld prompt tot gevolg, dat oostelijke landen geen westelijke waarnemers meer uitnoi den voor grootscheepse militaire oefeningen. Maar toen in, afgelopen maanden tijdens de nu succesvol afgesloten cor rentie van Stockholm een nieuwe zakelijkheid ontsto werden er voor het eerst weer NAVO-waarnemers toegi ten bij oefeningen van het Warschau Pact in Tsjechosloi) kije. HeT dit weekeinde bereikte akkoord geeft nieuwe hoopi de 35 betrokken landen zich aan de nu gemaakte afsprak i zullen houden. Er gaat bovendien een positieve stimuli vanuit naar het ontwapeningsoverleg over kernwapens: Genéve en over de conventionele bewapening in Weri 1 Ook daarom is het resultaat van Stockholm een goede sj naar een vreedzamer Europa. Een verheugende constateri bij het begin van de vredesweek. Weinig verandering DE BILT (KNMI) Het weer blijft bestendig. Er zijn perio den met zon. Regen wordt niet verwacht. In het noorden van het land is meer bewolking en bestaat de kans op af en toe een bui. Een matige westen wind zorgt nog steeds voor de aanvoer van vochtige oceaan- lucht. Wanneer de tempera tuur vannacht tot ongeveer 10 graden daalt, vormt zich plaat selijk mist. Morgen overdag loopt de tem peratuur weer op tot waarden rond 18 graden. Bepalend voor het weer de komende dagen is een hogedrukgebied boven ons land, dat nog maar weinig van plaats verandert. De vooruitzichten voor woens dag tot en met zaterdag zijn zonnig en droog. In de nacht is er plaatselijk mist. De Middag- temperatuur blijft rond de 18 graden. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor morgen en woensdag: Zuid-Scandinavië: half tot zwaar bewolkt. Vooral op dinsdag af en toe regen. In de middag 12 tot 16 graden. Britse Eilanden: in het noor den en in Noord-Ierland veel bewolking en enige regen. In het zuiden droog en vooral in Zuidoost-Engeland zon. Mid- dagtemperatuur van 15 graden in het noordwesten tot 22 gra den in het zuidoosten. Denemarken: half tot zwaar bewolkt. Vooral op dinsdag af en toe regen. Middagtempera- tuur rond 16 graden. Benelux en noord-Duitsland: zonnige perioden. Droog. Mid- dagtemperatuur 17 tot 20 gra den. Noordoost-Frankrijk en zuid- Du itsland: 's ochtends plaatse lijk mist. Overigens vrij zon nig. Middagtemperatuur 18 tot 24 graden. Zuidwest-Frankrijk: eerst zon nig, op woensdag enkele re gen- of onweersbuien. Middag- temperatuur 23 tot 27 graden. Portugal en noordwest-Spanje: Veranderlijk bewolkt. Enkele buien. Middagtemperatuur 19 tot 24 graden. Zuid- en oost-Spanje, Italië en Adriatische kusf. zonnig. In de middag 25 tot 30 graden. Alpengebied: zonnig. Woens dag in het westen kans op een bui. Middagtemperatuur in de dalen tussen 22 en 28 graden. Nul-graden grens in de mid dag op rorid 3500 meter hoog- DcmsBran Eelde Lubbers II (2) De ingezonden brief „Lublfa] II", waarin korte metten wij, gemaakt met het functioned van het kabinet, blonk door bondigheid, maar mank aan overtuigingskrdN door het ontbreken van qij argument. Het huidige kabit»t is juist een zege voor het 1» Het durft maatregelen te men om het langzaam beg" nen economisch herstel verft re kansen te geven, voOl teneinde de werkloosheid w< der terug te kunnen drini{ Tevens wordt daarmee T reikt, dat onze nog steeds Pi stekende sociale voorzienin}3 kunnen worden opgebryv door die landgenoten, dieV( gelukkig zijn dat ze wél baan hebben. Ook vóórlp verkiezingen van mei hebj* CDA en VVD niet onder Sljj len of banken gestoken, datjs doel niet bereikt zou kun(j, worden zonder ingrijperu. verdere matigingen, zekerL volgend jaar door de lagp aardgasprijs ruim twaalf matiging zal iedereen steentje bij moeten dra^ van de vierjarige kleuter iv mogelijk een half jaartje lT ger moet wachten op toelat tot de basisschool, tot de j jaarde die wellicht de béjJ denpas kwijt raakt. Wat „fraudeurs en andere lie met zwart geld" betreft: j het kabinet-Lubbers h( maatregelen aangekondigd hun mogelijkheden te bej ken. En de in de brief ook noemde beursspeculanten g ken vrees ik onder ieder k« net, overigens voor hun ei risico. Ondertussen ziet he naar uit, dat practisch iec een er volgend jaar in ko kracht op vooruit gaat. ramp dus, maar een zege. G. Dekker, VOORBURG.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2