Gokverslaafde staat
zonder hulp verloren
Voer recht en
plicht onbetaald
werken in"
Uitbreiding van
kerncentrales
staat niet vast
.KONINKLIJK
HUIS
Akkoord: beperkte
verlaging gasprijs
18e HAAGSE MINERALENBEURS
Binnenland
Qeidóc Qowuvnt
VRIIDAG 19 SEPTEMBER 1986 PAGINA 3
remeente maakt van
taan een olifant"
EN HAAG „De gemeente Valkenswaard heeft
jn mijn haan een olifant gemaakt. Alle hanen
{aaien." Dat zei gisteren K. Moody uit Valkens-
Lard. die bij de Raad van State beroep aanteken-
I tegen het besluit van de gemeente dat hij zijn
Ln die te hard en te veel kraaide weg moest
{en. Dit besluit was in 1984 genomen, na klachten
i de buren. Moody ging tegen de beslissing in
f> De haan was inmiddels echter gestolen en
oos weer bij Moody thuis bezorgd, waarna de
n een nieuwe haan nam. De rechter was daar-
i niet op de hoogte gesteld ert vroeg of er tegen
nieuwe haan ook klachten waren ingediend.
It was niet het geval. De vraag waar het om gaat
Tof het verbod nu ook alleen voor de eerste haan
ildt. Over dit ongewone dilemma zal op 30 okto-
r een uitspraak worden gedaan.
Het echtpaar Moody met de omstreden haan.
HARDERE WAPENSTOK
VOOR RIJKSPOLITIE
APELDOORN De districten Apeldoorn, Zwolle
en Nijmegen van de rijkspolitie vervangen in de loop
van dit en volgend jaar de traditionele gummistok
door een wapenstok met een harde polyester lading,
waarmee zware klappen kunnen worden toegediend.
„Het is' de bedoeling dat alle agenten op den duur
met de nieuwe wapenstok wordt uitgerust. Zeker
niet in de eerste plaats om er mee te meppen, maar
vooral om ze te gebruiken als afweermiddel", aldus
majoor M.A.C. Mathijsen, waarnemend hoofd alge
mene dienst van het district Apeldoorn van de rijks
politie. Volgens de majoor kan de nieuwe wapenstok
de gapende kloof tussen gummiknuppel en het ge
bruik van het vuurwapen opvullen. Het gebruik van
een wapenstok met stroom en een traangasmiddel
werd door de commissie inzake de bewapening van
de gemeentepolitie en het korps rijkspolitie afge
keurd in verband met het (te) hoge risico.
Benzine 2 cent
goedkoper
ROTTERDAM Superbenzine zal
morgen twee cent per liter goedkoper
zijn. Normale benzine, diesel, huis
brandolie en petroleum één cent. Een
prijsverlaging van ongeveer dezelfde
omvang wordt voorzien voor dins
dag. De daling van de brandstofprij
zen is een gevolg van de prijsdaling
van de dollar en van de olie. De
adviesprijzen per liter aan de zelf-
tank bedragen voor superbenzine 149
cent, voor normale benzine 142 cent,
en voor diesel 75,4 cent. Voor huis
brandolie en petroleum komen deze
literprijzen bij afname van 1500 liter
uit op respectievelijk 51,35 en 58,6
cent.
WERKLOZENPLEIDOOI NIEUWE HOOGLERAAR:
99
TILBURG Een werkloze moet, als hij dat wil, recht
kunnen doen gelden op onbetaalde arbeid. Iedereen
zou betaalde arbeid moeten kunnen weigeren om door
te kunnen gaan met de
onbetaalde arbeid waar
PROF. WAGEN AAR: „OVERHEID ONDERSCHAT PROBLEMEN"
UTRECHT „Pas toen
ik stopte merkte ik hoe
1 ziek ik was", vertelde
een gokverslaafde giste
ren in Utrecht tijdens
een congres dat het pro
bleem van hem en min
stens 10.000 lotgenoten
behandelde. De hulpver
lening aan alcoholisten
en gebruikers van verdo
vende middelen is alom
geaccepteerd, maar de
samenleving kijkt nog
altijd vreemd aan tegen
iemand wiens hele leven
ontwricht is omdat hij
zijn hele vermogen in de
fruitautomaat gestopt
heeft. Steeds meer men
sen raken, mede als ge
volg van aanpassing aan
de Wet op de Kansspe
len, in de ban van het
gokken. Deskundigen
hebben becijferd dat ze
ker 100.000, maar wel
licht dubbel zoveel gok
lustigen, als het ware
trainen om verslaafd te
raken. Naarmate zich
meer legale en illegale
speelgelegenheden aan
dienen, groeit de behoef
te om eens een gokje te
wagen.
Prof. dr. W- Wagenaar van
het Instituut Toegepaste
Functieleer aan de Rijksuni
versiteit van Leiden heeft
uitgebreide studie verricht
naar het gedrag van de be
zoekers aan casino's. Hij ver
wijt de overheid het pro
bleem van de gokverslaving
te bagatelliseren. Als voor
beeld noemt hij het voorne
men van het Britse bedrijf
Ladbroke om binnen afzien
bare tijd 250 winkels te ope
nen, waar het publiek op
paarden kan wedden. „Stel je
voor dat er in ons land even
veel verkooppunten voor co
caïne ontstaan, wat voor op
winding dat teweeg zou
brengen. Maar hier hoor je
niemand over".
Langzamerhand begint ech
ter ook de Raad voor de Casi
nospelen zich zorgen te ma
ken over de ontwikkeling
van het gokwezen, maar de
aandacht van die instantie
richt zich vooral op het ille
gale karakter. De verwijten
de vinger wordt gericht naar
het Openbaar ministerie, dat
niet alleen 200 Golden Ten-
clubs, maar bijvoorbeeld ook
tien goktenten in Rotterdam
al jarenlang ongemoeid laat.
De Raad voor de Casinospe
len noemt „kanalisatie" van
het beleid het sleutelwoord.
Het liefst zou men nog een
aantal kleine casino's uit de
grond willen stampen om zo
doende het illegale gokken
en de daarmee vaak gepaard
gaande kans op criminalise
ring een halt te kunnen toe
roepen. Bovendien worden
speelautomaten voortaan aan
strengere eisen onderworpen,
waardoor volgens de Raad
wel degelijk een oogje in het
zeil wordt gehouden.
In kinderschoenen
Niettemin groeit het aantal
gokkers gestaag. J. Arzbach
van de Jellinek Kliniek in
Amsterdam geeft toe dat de
behandelingen nog in de kin
derschoenen staan. Zelf ge
looft hij dat de Consultatie
bureaus voor Alcohol en
Drugs (CAD) zich langzamer
hand meer om de problemen
van gokverslaafden bekom
meren. De psycholoog drs.
W. Fonteyn, verbonden aan
het CAD Twenthe, heeft in
dit opzicht pioniersarbeid
verricht. Onlangs nog for
meerde hij een groep gokver
slaafden onder de naam
„gamblers anonymous". Prof.
Wagenaar heeft ontdekt dat
de verslaafde speler aan een
spel als „Black Jack" zelfs
niet de moeite neemt om zich
dusdanig in de regels te ver
diepen dat de kans op verlies
afneemt. Wagenaar: „De ver
woede gokkers hopen steeds
maar weer dat het geluk hen
ditmaal zal toelachen. Ze
hebben ooit eens een winstse
rie gehad en denken dat hen
dat opnieuw overkomt. Ze
beseffen niet dat als het rou
letteballetje tweemaal achter
een de goede kant oprolt, niet
roulette lijkt vaak voor het oprapen. Honderden fiches binnen
*van geluk maar van toeval
sprake is. Hun geluk heet dus
eigenlijk pech. Ze weten dat
de andere partij sterker is,
maar toch proberen ze het
opnieuw. Rationeel denken is
hen vreemd. Hun enige zorg
is wanneer ze aan de speelta
fel verschijnen, om zoveel
geld te winnen dat ze daar
mee het geleende bedrag on
middellijk kunnen terugbeta
len. Zij zetten dus hoog in
met alle nare gevolgen van
dien.
Arzbach omschrijft de gok
verslaafde als emotieloos en
contactarm. „Dat is niet zo'n
wonder omdat de verslaafde
gewend is met machines om
te gaan en niet met mensen.
Hij is ook niet zo gemoti
veerd om te stoppen als een
alcoholist of een drugsver
slaafde, maar de gevolgen
zijn net zo verschrikkelijk.
Als hij niet geholpen wordt
gaat ook de gokverslaafde
kapot". En een gokverslaafde
zelf: „Een gokker is een so
list, een eenzaam mens, een
manupilator, die niet kan ge
nezen. Daar is moed en
kracht voor nodig en dat
heeft een verslaafde niet".
„Meestal zoekt de gokver
slaafde onder druk van de le
venspartner hulp. En denk
niet dat alleen de bovenlaag
van de bevolking gokt. Nee,
je vindt de gokverslaafden in
alle geledingen van de maat
schappij", aldus Arzbach, die
bij de behandeling van pa
tiënten zelf de ervaring heeft
dat gokkers zelfs nog tijdens
de klinische behandeling
weddenschappen afsluiten.
„Ik heb het meegemaakt dat
een gokverslaafde tijdens een
wandeling tegen een mede
patiënt zei: „Wedden dat de
volgende auto die om de
hoek verschijnt een Volvo
HES LAGRAND
t
inderporno
"via telefoon
-liet strafbaar
(SN HAAG Seksbood-
ïappen die via kooplijnen
t 06 nummer van de PTT
irden aangeboden, vallen
'ider de vrijheid van me-
ngsuiting. De inhoud van de
jodsehap is geheel voor ver
van de aan-
leder. Óok indien de bood-
ihap de suggestie bevat dat
linderjarigen bij seksuele
indelingen zijn betrokken, is
lar juridisch niet tegen op te
eden. Er is geen sprake van
:n afbeelding of een informa-
:drager die een afbeelding
:vat. Minister Korthals-Altes
ustitie) heeft dit de kamerle-
?n Van der Burg en Evers-
ijk (CDA) laten weten in ant-
foord op vragen.
19 september
Prins Claus opent het nieuwe
hoofdkantoor van de Koninklijk
Verbond van Grafische Onder
nemingen.
Prins Bernhard opent in Dor
drecht het nieuwe bedrijfsterrein
van Kloek Zout BV en Kloek
Grondstoffen BV. Dit valt semen
met het 50-jarig jubileum van
deze onderneming. Verder geeft
de prins op het voorplein van
rijksmuseum Het Loo te Apel-
i doorn het startschot voor de Pa
leizen-estafetteloop. De deelne
mers zijn werkzaam bij veilig
heidskorpsen van de koninklijke
familie.
Prinses Juliana opent in Maas
tricht het nieuwe gebouw van de
stichting Instituut voor Gezond
heids Ethiek.
20 september
Prinses Margriet is aanwezig bij
de uitreiking van de Four Free
dom Awards in de Nieuwe Kerk
in Amsterdam. Deze onderschei
dingen worden toegekend aan
'personen die zich hebben inge
zet voor de vier vrijheden die
president Roosevelt van de VS
op 6 januari 1941 noemde: vrij
heid van meningsuiting, vrijheid
van godsdienst, vrijwaring van
gebrek en vrijwaring van vrees.
DEN HAAG Het staat allerminst vast dat het kabi
net na talrijke studies over de effecten van de kern
ramp in de Sovjet-Unie toch besluit tot de bouw van
meer kerncentrales. „Die studies kunnen leiden tot
„nee". Het „ja" staat niet bij voorbaat vast", aldus mi
nister Nijpels (VROM) gisteren in de Kamer. Nijpels
bevestigde dat het kabinet begin 1988 denkt te kunnen
besluiten over de eventuele bouw van meer kerncen
trales, een besluit dat na de ramp in Tsjernobyl werd
opgeschort.
Ondanks het noemen van het jaar 1988 stelde Nijpels dat het
kabinet niet koste wat kost aan die tijdslimiet zal vasthouden.
„Wij zullen niet onder druk werken. Het kabinet zal uiterst
zorgvuldig opereren". Nijpels betoogde dat het kabinet de ko
mende jaren „in alle openheid" een discussie wil voeren over de
toekomst van kernenergie, zowel naar de bevolking als naar het
parlement toe. „Er mag en wordt niets verborgen gehouden. Ie
dereen moet mee kunnen discussiëren. Alle rapporten en gege
vens die wij krijgen gaan naar de Kamer. Alleen zo is een dis
cussie te voeren over het al dan niet doorgaan met kernener
gie". Nijpels benadrukte wel dat Nederlandse besluiten terzake
niet los kunnen staan van besluiten die in internationaal ver
band worden genomen.
Pleidooi voor onderzoek
hepatitis zwangere vrouwen
ROTTERDAM Bij zwangere vrouwen zou na moeten worden
gegaan of zij draagster zijn van het hepatitis B-virus. Als dat zo
is, besmetten zij vaak hun kind dat hierdoor ziek kan worden.
Als de besmetting direct na de geboorte wordt vastgesteld, kun
nen injecties dat voorkomen. Dat schrijft de arts J. Mazel in een
proefschrift, waarop hij op 8 oktober in Rotterdam promoveert
tot doctor in de geneeskunde.
In Nederland worden jaarlijks naar schatting 400 kinderen met
hepatitis B geboren. Enkelen van hen krijgen een acute leve
rontsteking, maar zo'n 200 kinderen ontwikkelen een chroni
sche hepatitis met een grote kans op leverbeschadiging of zelfs
leverkanker later in het leven.
De promovendus heeft berekend dat onderzoek van alle zwan
gere vrouwen en behandeling van besmette kinderen per jaar
ruim 1,8 miljoen gulden zou kosten. Dat is, aldus Mazel, minder
dan de jaarlijkse kosten van de behandeling van hepatitis B la
ter in het leven.
FRIEMELS
7bie NiBjue -tandws weer ik: Nier.
fcR. STWW EEN pepERCURE V/tfEN
VyooROe OBJ a en iK.2At cus W6L
SUSCHT/gfllT NeéteM
Ü52i_
Het gaat weer
goed met Xara.
De wijfjes-gorilla
in Diergaarde
Blijdorp was en
kele weken gele
den levensge
vaarlijk ziek,
maar nu is ze al
weer verhuisd
van de intensive-
care afdeling
naar het apen-
verblijf. Verzor
ger Cor Note-
boom probeert
zijn oogappel
met spelletjes en
stoeipartijtjes te
rug in haar oude
ritme te brengen.
(ADVERTENTIE)
Help de lepra bestrijden.
Doe het nul
Nederlandse Stichting voor
Leprabestrijding/Amsterdam
Universiteit
Groningen wil
hockeyclub
sponsoren
GRONINGEN De rijksuni
versiteit Groningen wil de
Groninger studentenhoefcey-
club Forward sponsoren. Op
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De gas
prijs voor gezinnen zal op
1 januari niet zo ver dalen
als op grond van de kop
peling aan de prijs van
huisbrandolie mogelijk
zou zijn. De daling wordt
met 33 procent beperkt.
Dit nadeel voor de consu
ment zal in 1988 en moge
lijk ook in' 1989 worden
teruggegeven. Tegen die
tijd zullen de gasprijzen
waarschijnlijk weer stij
gen. Het bestuur van de
vereniging van gasbedrij
ven Vegin is gisteren na
weken aarzelen met deze
opzet akkoord gegaan.
Hoeveel centen de gasprijs op
1 januari omlaag gaat, kan pas
na 31 oktober worden bepaald.
Dan loopt de periode van zes
maanden af waarover de prijs
wordt berekend. Bij de Vegin
houdt men het op een prijsda
ling van zestien of zeventien
cent (exclusief btw). Als ge
volg van de nu bepaalde rege
ling zal de consument daar
maar elf tot twaalf cent van
toegewezen krijgen.
De Vegin is onder druk van
minister De Korte (Economi
sche Zaken) met de regeling
akkoord gegaan. De bewinds
man had met een accijns op
gas gedreigd indien de gasbe
drijven de prijsdaling voor gas
op 1 januari niet zouden willen
beperken. Vegin-voorzitter
Kaland noemde de handels
wijze van de minister gisteren
„onwaardig en onbehoorlijk".
Door de overeenkomst zal de
gasprijs op 1 juli 1987 (met cir
ca zes cent) stijgen. Prijsverho
gingen in 1988 zullen echter
afgevlakt worden, aldus Ka-
land. Op 1 juli jongstleden ging
de gasprijs voor gezinnen, ex
clusief BTW, al met 7,5 cent
omlaag.
deze manier wil de universi
teit nadrukkelijker aan de weg
timmeren en bewerkstelligen
dat meer studenten zich in
Groningen zullen laten in
schrijven. Hoe groot het be
drag is dat de universiteit voor
deze reclamecampagne over
heeft is nog niet bekend. „We
wachten eerst de reactie van
de hockeyclub af", aldus een
woordvoerder. In Delft wordt
de studentenroeivereniging al
gesponsord in ruil voor het
voeren van shirtreclame voor
de TH.
men mee bezig is. Zo ont
staat ruimte op de ar
beidsmarkt voor mensen
die wél per se een betaald
de baan willen hebben.
Tegelijkertijd moet de
overheid een werkloze die
op zoek is naar een pas
sende betaalde baan kun
nen dwingen om zich
voorlopig nuttig te maken
met onbetaald werk.
Dat zei de nieuwe buitenge
woon hoogleraar in het Sociale
Zekerheidsrecht dr. Danny
Pieters vanmiddag in Tilburg
bij de aanvaarding van zijn
ambt aan de Katholieke Uni
versiteit Brabant. Voorwaarde
voor het plan van de hoogle
raar is dat er een garantie is,
dat de uitkeringsgerechtigde
zich serieus voor z'n onbetaal
de werk inzet en dat het onbe
taalde werk maatschappelijk
nut heeft. De opvoeding van
kinderen of de verzorging van
zwaar zieke huisgenoten zou
in dat geval volgens professor
Pieters door de beugel kun
nen. Onderzoek heeft uitgewe+
zen dat een flink deel van de
uitkeringsgerechtigden wel
voelt voor het door Pieters be
pleite systeem van „Bewust-
Baanlozen". „Misschien moer
ten we zelfs verlangen dat,
wie geen werk vindt, ofschoon
zijn voorkeur uitgaat naar be
taalde arbeid, in afwachting
daarvan alvast zijn werk
kracht inzet voor maatschap
pelijk nuttig, maar onbetaald
werk. Een dergelijke arbeids
plicht zal wellicht grote
deels historisch geïnspireerde
weerstanden oproepen,
maar op de keper beschouwd
aanvaarden we nu toch ook
reeds deze arbeidsplicht waar
het om betaalde arbeid gaat
Welnu, een plicht tot onbetaal
de werkzaamheid zou niet an
ders gehandhaafd kunnen
worden dan die tot betaalde
werkzaamheid: wie tekortschiet, zal tijdelijk niet dienen te reke
nen op de volle financiële solidariteit van de gemeenschap. Wie
die plicht dus niet nakomt, zal tijdelijk geheel of gedeeltelijk een
uitkering worden geweigerd", aldus professor Pieters, die ook
wel voelt voor een combinatie van betaalde en onbetaalde ar
beid met uitkering. Daarvoor zou straks een verplichte en alge
mene arbeidsduurverkorting moeten worden doorgevoerd met
een corresponderend loonverlies. Zo zou een herverdeling van
betaalde én onbetaalde arbeid tot stand kunnen komen, waar
door iemand bijvoorbeeld per werkweek vier dagen betaald en
één dag onbetaald werk verricht.
Professor Pieters pleit voor een juridische herbevestiging van
het traditionele „arbeidsethos". Arbeid is naar zijn oordeel es
sentieel voor de „persoonlijke menswording en een opbloei van
de samenleving". De hoogleraar hekelde vanmiddag het materi
alistisch arbeidsethos van deze tijd, waarin slechts de „plicht tot
geld verdienen" centraal staat en veroordeelde de heersende af
wijzende houding jegens onbeloonde arbeid door uitkeringstrek
kers. „Die houding kluistert hen aan de luie stoel, om er slechts
uit op te staan om het evenmin motiverende sollicitatieritueel te
voltrtekken". Als de samenleving verder gaat op de weg van het
materialistisch arbeidsethos, dan zal de gevreesde tweedeling
van de maatschappij snel naderbij komen, denkt de kersverse
professor. „Waar dat arbeidsethos de betaalde arbeid verafgoodt,
wordt het voor de betaald werkende gemakkelijker zijn bevoor
rechte positie te rechtvaardigen. Mijn vrees voor een dergelijke
evolutie wordt nog versterkt door de aanhoudende afwijzing om
vertegenwoordigers van uitkeringsgerechtigden in de grote soci
ale adviesorganen op te nemen en door de roep de sociale zeker
heid in ruime mate in handen van alleen werkgevers en werk
nemers te leggen".
ARJEN VAN DER SAR
De nieuwe buitengewoon hoogleraar in het Sociale Zekerheids
recht dr. Danny Pieters heeft vanmiddag in Tilburg zijn ambt aan
de Katholieke Universiteit Brabant aanvaard.
ADVERTENTIE
van de NEDERLANDSE LAPIDARISTEN CLIIB
Zaterdag 20 en zondag 21 september, 10.00-17.00 uur in het NEDERLANDS
CONGRESGEBOUW, Den Haag. Expositie van mineralen, edelstenen, sierstenen, fos
sielen, schelpen, machines enz. GRATIS LOTERIJ.
Gratis determinatie ven alle edelstenen en mineralen.
GROTE OPAAL TENTOONSTELLING.
Toegangsprijs 3.50. Tot en' met 16 jaar en 65+ 2.00
