Omwegen
Postkoetsen klunen van
Workum naar Makkum
Een jubilerende zaak van onderlinge
betrokkenheid „in het geestelijk vlak
Belangstelling enorm
Koetsen zaterdag in Bollenstreek en Leidse regio
Reiden omgeving
£eidófcSou>ia*it
DONDERDAG 18 SEPTEMBER 1986 PAGINA 15..
KATHOLIEKE INVALIDENBOND ST. LIDWINA BESTAAT 40 JAAR
99
In 1946 werd landelijk en
ook plaatselijk de Kath.Inva
liden Bond „St.Lidwina" op
gericht. Dus ook de afdeling
Leiden en Omstreken. Zo
ging dat na de oorlog, toen de
saamhorigheid en eensge
zindheid overal gestalte
kreeg in het oprichten of we-
deroprichten van verenigin
gen op allerlei gebied. Ook
de invaliden in deze omge
ving konden zich met hun
belangen geborgen voelen
ibinnen „St.Lidwina", maar
de eerste drie jaar was de in
teresse nagenoeg nihil. Pas in
'49 was de Leidse afdeling
van de bond levensvatbaar;
ze werd heropgericht in Oud
Hortuszicht aan de Witte Sin
gel. De hoge bomen daar en
de uitspanning werkten
schijnbaar vruchtbaar en in-
jirerend. Voorzitter werd
trusparochie later opge
volgd door father Vaneman
van Mill Hill. Pastoor
drs. A lb. Vreeburg van „de
a Lodewijk" modereert nu
ti sinds '65. Gijsbert Kok is
thans alweer negen jaar
1 voorzitter.
De eerste aanduiding was:
1 Bond voor Lichamelijk Ge-
a brekkigen. Dat deed nog
^denken aan de vooroorlogse
tt tijden van armenzorg en
„St.Vincentius", bakermatten
In 1985 werd de jaarlijkse uitgaansdag in een bosrijke omgeving gehouden.
van sociale zorg in de crisis
jaren. De contributie bedroeg
50 cent per maand en de
bode kwam elke week bij de
leden (het waren en zijn er
nog steeds ongeveer hon
derd) 12 en een halve cent
ophalen. Voorzitter Kok ver
telt van enige beroering bin
nen de afdeling, toen Roelo-
farendsveen met een fors be
stand een eigen bestaan ging
leiden, waardoor „enig ver
lies ontstond, maar voorna
melijk door sterfgevallen.
Verder valt er een lichte stij
ging te constateren en we ho
pen, dat er wat meer jonge
ren zich onder ons vaandel
zullen scharen. De meesten
van onze contribuanten zijn
lichtgehandicapt, maar er
zijn ook zo'n zeven rolstoel-
patiënten bij. Het aantal do
nateurs, in elk geval, over
schrijdt dat van de leden. Het
is een zaak van betrokken
heid die een katholieke orga
nisatie in deze dagen over
eind houdt en ook volhoudt".
Huisbezoek
Pastoor Vreeburg (met z'n
onafscheidelijk klein sigaar
tje) licht toe, dat de activitei
ten van „St.Lidwina" de laat
ste tijd „vooral in het geeste
lijk vlak liggen; daar valt de
nadruk op". Er is huisbezoek
door de bestuursleden en ook
door de geestelijk raadsman.
Er is ook zoiets als de Kerst
viering in het Antonius Club
huis, een H.Mis met koffieta
fel na: de „kerk" verandert
dan in een mum van tijd in
een drink- en eet-etablisse-
ment, en de leden vinden dat
geweldig.
Ook is er telkenjare de bede
vaart naar Schiedam, waar
Lidwina (1380-1432) pas
toor Vreeburg somt die jaar
tallen blindelings op bijna
haar hele leven lang met
ziekte en pijn te kampen had:
„We houden haar in ere! Eén
van de doelstellingen van de
bond is ook onder Lidwina's
bescherming te werken tot
zegen der leden. Wij willen
één groot gezin vormen met
elkaar en daarbij ligt dus het
accent op het „geestelijk
voedsel", ook al door de te
loorgang van veel katholieke
organisaties en principes. In
deze tijd vooral de geestelijke
belangen van de mensen be
hartigen. Maar we blijven be
scheiden", glimlacht de
geëerde moderator wijs; „er
Op mijn omwegen door stad en land I
kom ik graag mensen tegen. U. kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen AU
wie u graag in deze rubriek zou willen ^9
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 BHKs fcSH
.- 12 22 44 op toestel 10. door Ton Picters
is behoefte aan kleinschalig
heid waarin de mensen een
band met elkaar kunnen
hebben".
De materiële steun is dus in
de laatste decennia op de
achtergrond geraakt; daar
zijn andere instanties voor.
Het gehoorapparaat is het
laatste dat pastoor Vreeburg
zich nog herinnert uit zijn
adviseurschap vol geestelijke
injecties: „Dat was een jaar of
vijftien terug". Voorzitter
Gijsbert Kok vertelt, dat er
tot rond '70 ook nog zwem
lessen aan invaliden werden
gegeven. „We hebben zelfs
nog een wereldkampioen af
geleverd op de Olympische
Spelen voor gehandicapten
in Japan. Dat was onze Co
Prins. Die zwom de hele con
currentie bijkans het water
uit".
Uitgaansdag
De contributie is inmiddels
van vijf dubbeltjes in de
maand opgelopen tot 25 gul
den per jaar, waar je natuur
lijk geen wonderen van kunt
doen. Ofschoon het bestuur
van de Leidse afdeling niet
wil klagen. De donaties zijn
vrijblijvend; 5 gulden per
jaar is wel het minimum.
Ook hiervoor is het bestuur
dankbaar. Zo reilt en zeilt
„St.Lidwina" in deze regio
nen. Met vier H.Missen per
jaar, één in elk seizoen. Dan
is men steeds weer echt „on
der ons". De jaarlijkse uit
gaansdag is de enige „wereld
se" ontspanning die de jubile
rende bond zich veroorlooft.
Bij de komende viering mo
gen ook de inspanningen van
velen die ongenoemd bleven
gememoreerd worden: er is
door hen hard gewerkt,
waarvoor het afdelingsbe
stuur ten zeerste erkentelijk
is.
Komende zaterdagmorgen.
20 september, komt Rotter
dams bisschop. mgr.R.Philip
pe Bar, met mijter en krom
staf en assistentie pontifice
ren in het Leidse Antonius
Clubhuis aan de Lange Mare,
„St.Lidwina's" bloedeigen ad
hoe „bedehuis". Dan voltrekt
zich er opnieuw die opvallen
de metamorfose, want na af
loop van de eucharistievie
ring is ter plaatse een feeste
lijk en gezellig samenzijn,
met medewerking van het
Intercity Koor. Zondag is de
dag des Heren, een rustdag
derhalve, maar volgende
week maandag houden de le
den van „St.Lidwina" hun
feestelijke uitgaansdag. Deze
keer rijdt de karavaan rich
ting Veluwe, via de beroem
de molens van de Kinderdijk.
Er zit een rit met paardetrac-
tie in het vat en een diner
vormt de afsluiting van een
ongetwijfeld heerlijke dag,
waaraan eventueel somber
gestemde weergoden geen af
breuk zullen kunnen doen.
i
aal Vervolg van voorpagina
a4AKKUM/ LEIDEN
'tynder het motto „Je kan
-^iet uit Friesland weg
JJnder gekluund te heb-
hebben de deelne
mers aan de Grote Post-
v£oetsenrace gisteren een
.°,luuntraject afgelegd tus
sen Workum en Makkum.
„5et werd een spectaculair
ïoinderdeel, niet alleen om-
?dat de koetsen voor de
fferste en enige maal een
r3tappe zo snel mogelijk
jioesten afleggen, maar
Jjok omdat het klunen, in
.Jit geval het uitleggen
jan tapijten over de wil-
Iroosters, door de passa
giers moest worden uitge
roerd.
u4ieter van Vollenhoven, die
iet prinses Margriet de koets
de 3-October-Vereeniging
'mande, ontpopte zich direkt
s een fanatiek deelnemer,
iet Leidens burgemeester C.
'S' oekoop en voorzitter
^i.Rörsch rolde hij de matten
iver de wildroosters en spoor-
hij koetsier Reitsma aan om
koets voor hen in te halen,
idanks de inspanningen van
notabelen eindigde de koets
Reitsma in de achterhoede
ivende plaats). De Postbank
;de tijdens dit traject beslag
de eerste prijs voor Natio-
le Nederlanden (V.d. Nagel
[it Voorhout). De laatste voert
het algemeen klassement
pn.
[och waren niet alle deelne-
irs geinteresseerd in het
rijdgebeuren. „Wij heb-
kalm aan gedaan om te
ieten van de omgeving.
aQet zal niet vaak meer voor-
imen dat we onder deze om-
mdigheden kunnen rijden;
heerlijk zonnetje, mooie
ituur, en de koetsen die zich
'er de landweggetjes kronke-
i", zei één van de koetsiers.
andere deelnemer was
'enmin geïnteresseerd in het
e^edstrijdgebeuren. Hij liet de
sagiers niet eens uitstappen
•r het klunen en rolde rus-
met zijn koets over de wil-
•osters. De koetsier toonde
laar bij aan dat de organisatie
lich voor niets kopzorgen had
,jemaakt over het traject Wor-
Jum-Makkum met de wil-
Iroosters. Een creatieve geest
rjiad het gebruik van tapijten
gedacht om de obstakels te be
trekken. Maar toch werd de
[vond voor de rit nog de mo-
lelijkheid besproken dat de
paarden het wel eens konden
vertikken om over de matten
jan kunstgras te stappen,
enkele van de paarden
Tiet zich echter afschrikken
^loor de groene tapijten en de
[heeste namen de hindernis in
jolle vaart.
»"tn Makkum stapte het gezel
schap over op skutsjes. Het
doornemen om skutsjes te ge
bruiken bracht de gemoederen
in Friesland enige maanden
;eleden al in beweging. De 3-
Ïctober-Vereeniging had con-
j'lact gelegd met een plaatselij-
ce vereniging van skutsje-zei-
ers. Via commissaris van de
toningin in Friesland, H. Wie-
[el, was de organisatie van de -
Vers brood uit 1574
LEIDEN Als extraatje bij de Postkoetsenrace heeft
de 3 October Vereeniging gezorgd voor speciaal brood,
dat de bevrijde Leidenaars in 1574 ook aten. Bij alle
pleisterplaatsen die tijdens de tocht van de koetsen wor
den aangedaan, is het brood te koop. In Leiden is het
voedsel verkrijgbaar bij de bakkers Dijsselbloem, Hen
driks, Rijnswouw, Tijsterman, Van der Hoeven, Meyers,
Raaphorst aan de Van der Hofstraat, bij Hugo de Groot,
C. de Witt en bij het Friese bakkertje. De bakkers zijn
herkenbaar aan een poster en een affiche met een repro-
duktie van een werk van Jan Steen, waarop de Leidse
Bakker Oostwaard staat afgebeeld.
Wedstrijdleider Hennie Visser komt tijd tekort om de Postkoetsenrace in goede banen te leiden.
WEDSTRIJDLEIDER HENNIE VISSER:
99
HOORN/LEIDEN
Hennie Visser uit Leider
dorp stond de trein op het
perron in Hoorn al weer
op te wachten. De taak
van Visser is wedstrijdlei
der. Druk gebarend bij de
start, een fluitje in de
mond, gespannen of het
allemaal wel goed zal lo
pen. Gehuld in een grijs
pak en niet in een jacquet
met als het weer dat ver
heeft slechts een exemplaar
van het draaiboek op zak om
geïnteresseerden futiliteiten
als namen van de koetsen
door te geven.
Het aanknopen van een ge
sprekje met Visser is een bij
na ondoenlijk zaak. En wan
neer hij dan een paar uur de
tijd heeft om de verslaggever
te woord te staan, wordt het
gesprek om de minuut on
derbroken door een mede
organisator, die iets van Vis-
eist een regenjas. „Het be- ser wil weten. Ook in de
stuur van de 3 October voorbereiding is Visser een
Vereeniging draagt een SPU geweest in de organisa-
tie. Uren en dagen heeft hij
aan het evenement besteed.
Hij kan zich opwinden over
fouten die ondanks de gron-
jacquet. Sommigen heb
ben er wel op aangedron
gen dat ik ook een jacquet
aantrek. Een jasje vind ik Sgè~ voorbereiding, door Tó-
echter wel voldoende". kale comités worden ge
maakt. „In Leeuwarden
Visser kent het draaiboek, de stuurde een organisator de
f het startsein voor de etappe van gisteren. Pieter van Vollenhoven zou zich later ontpop pen als een fanatiek
meer dan 100 pagina's tellen
de bijbel voor de organisatie,
uit z'n hoofd. Vraag hem
waar de karavaan zich zater
dag om 12 uur bevindt, en hij
koetsen het zaaiveld op, ter
wijl er nog een klein rondje
door de stad gelopen moest
worden. Honderden mensen
hebben voor niks staan
weet het. De Leiderdorper wachten. Velen zijn maar
naar huis gegaan. Dan is zo
iets uitgebreid besproken en
gaat het toch mis".
Net als de andere Leidse or
ganisatoren is Visser over de
publieke belangstelling ver
baasd. „Als organisatie heb
ben we wel met publiek re
kening gehouden. Als we
echter geweten hadden, dat
het zo overweldigend zou
zijn, hadden we meer ruimte
gecreëerd wanneer de koet
sen zich moeten opstellen.
Dan konden nog meer meh-
sen het spektakel bekijken.
Niet alleen in de steden,
maar ook in de dorpen heeft
de omvang van de belanstel-
ling me verbaasd. Ik stond
deze week op een kruispunt
verkeer tegen te houden.
Daar stond ook een klas met
schoolkinderen. Toen de
stoet voorbijreed, zei de le
raar: Kom jongens, we gaan
weer naar school. Als ik dat
zie, dan denk ik: wie zijn wij
dan wel om die kinderen uit
school te halen".
Postkoetsrace echter te ver
staan gegeven dat het toch de
bedoeling was gebruik te ma
ken van de officiële Friese
vereniging, de Sintrale Kom-
misji Skutsje-silen en niet van
een alternatieve club. Secreta
ris D.Sieserda, in een poging
om het verschil tussen de ver
enigingen duidelijk te maken:
„Wat wij doen is skutsje-zei-
len. De anderen zeilen met
skutsjes, dat is heel wat an
ders". Sieserda verduidelijkt
dat leden van zijn club aan de
traditionele wedstrijd mogen
meedoen, dat de bemanningen
van de bij hem aangesloten
skutsjes een schipperstraditie
hebben en vaak nu nog actief
zijn in de binnenvaart.
De tocht op de skutsjes over de
Zuiderzee gaf de passagiers die
de gehele tocht vanaf Gronin
gen meemaken, de gelegen
heid tot rust te komen. Een
paar uur geen hoefgekletter,
geen muziekkorpsen, geen el
kaar in cliché's overtreffende
burgemeesters, geen schreeu
wende schoolkinderen langs
de route. De rust duurde maar
een paar uur omdat de Noord
oostenwind de skutsjes in ijl
tempo naar Medemblik blies.
Het was weer voorbij met de
rust van de passagiers en de
meegereisde postkoetsbeman
ningen, want de stoet werd
vanaf hier weer hardnekkig
door een PTT-blazerskorps
achtervolgd.
Het folkloristisch gezelschap
reisde vanaf Medemblik per
stoomtrein door naar Hoorn.
De hoofdcontroleur sprong bij
sommige spoorwegovergangen
uit een wagon om traditioneel
met de rode vlag het wegver
keer voor de trein te waar
schuwen. Wat minder traditio
neel was het wanneer hij uit
de trein stapte om de Ahop-in-
stallatie met een druk op een
knop in werking te stellen.
Met de aankomst in Hoorn
eindigde de vierde dag van de
Postkoetsenrace, waarbij op
één dag van drie middelen
van vervoer gebruik was ge
maakt.
WILLEM SPIERDIJK
FINISH IN LEIDSE BINNENSTAD
LEIDEN/STREEK De ze
vende en laatste etappe, die de
deelnemers aan de Postkoet
senrace afleggen, gaat zater
dag van Lisse via Sassenheim,
Warmond en Oegstgeest naar
Leiden. Hoogtepunt is onge
twijfeld de overval die rond
twee uur plaats heeft op de
Bisschopslaan in Warmond.
De koets van de 3 October Ver
eeniging, die de leden van het
Comité van Aanbeveling ver
voert, wordt daar belaagd.
De laatste etappe begint zaterdag
om half elf bij hotel De Nagtegaal
in Lisse. Via de Lange Herenweg
gaat de stoet door de dorpskern.
Tot half twaalf heeft in het cen
trum een concours d'elegance
plaats.
Daarna draven de paarden richting
Sassenheim. Bij het kruispunt van
de weg naar Noordwijk gaat de
stoet rechtdoor de Hoofdstraat in.
Het Sassenheimse college van B en
W ontvangt de stoet om twaalf uur
bij de Nederlands Hervormde
Kerk. De paarden en passagiers
rusten een uur in het dorp in de
Bollenstreek, waar ook de oranje
feesten worden gehouden.
Om half twee maken de deelne
mers zich op voor een individuele
rit naar Warmond. De route gaat
van de Hoofdstraat, de Warmonder-
dam, de viaducten over de rijksweg
A44 en de spoorlijn naar de dorps
kern van Warmond. De koets van
de 3 October Vereeniging volgt een
andere weg in verband met de roof
overval. In Warmond komen de
postkoetsen weer bij elkaar en om
half vier gaat de karavaan op weg
naar Oegstgeest. De koetsen gaan
het spoorwegviaduct onderdoor en
de Oranje Nassauweg op. Bij het
Warmonder Hek gaan ze de burg
over naar de Abtspoelweg. Bij de
stoplichten in Oegstgeest wordt
r^|||tsaf geslagen richting Lange
Vtfort. De optocht gaat daarna link
saf, de Hofbrouckerlaan op. Bij
clubhuis OLTC heeft om 14.20 uur
de ontvangst plaats. Via de Hof
brouckerlaan gaat de stoet de Ma-
relaan op. Bij de kruising, met de
Laan van Oud Poelgeest sturen de
koetsiers de paarden rechtsaf de
Laan van Oud Poelgeest op.
De paarden volgen de Warmonder-
weg en slaan bij de Rijnsburger-
weg linksaf richting Leiden. Van
15.15 tot 16.15 uur is het postkan
toor aan de Schipholweg pleister
plaats voor paarden en passagiers.
De stoet gaat daarna terug naar het
station. Via de Stationsweg en de
Steenstraat en de Princessekade ar
riveert de karavaan rond half vijf
in de Breestraat. Bij het Stadhuis
worden de deelnemers ontvangen.
Ook heeft daar een paardenbanket
plaats.
Het plein voor het postkantoor Lei-
den-Schipholweg verandert zater
dag in een evenementenplein, com
pleet met zitjes, muziektent en
springkussens. Tussen 09.00 en 10.30
uur kan worden gestart voor een
veertig kilometer lange fietspuzzel-
tocht. Tevens verkoopt de PTT mi
niatuur postkoetsen en herinne
ringsboekjes.
