MÉ-
Wie wil er nou niet
op z'n vader lijken?
Prinsjesdag weer
ouderwets druk
Bouw moet
handschoen opnemen
Londen krijgt
nieuwe, open
aandelenbeurs
""NNENLAND QeidóaQowtunt woensdag 17 september iqss pagina 7
CONGRES OVER VERNIEUWING
Vërder danVan Haren hoeft: u voor schoenen niet te lopen.
Groot en klein
zwaaiden naar
de koningin en
haar gevolg
portwereld
elrennen Op de laatste
van de WK voor studen-'
in Moskou heeft de Neder-
^der Bob Rasenberg zijn der-
zilveren medaille gewon-
-1. Hij werd gisteren tweede
p|de wegwedstrijd over 165
■«meter.
idge Bij het open WK in
imi plaatsten de Europese
lior-kampioenen Wubbo de
r. Marcel Nooyen, Henri
ifkens en Berry Westra
voor de Europese top-
ep, waarin 32 teams uitko-
laken De zesde partij in
finale van het kandidaten-
mooi tussen de Russen Joe-
pov en Sokolov is gisteren
de tweede zitting in remise
indigd. Joesoepov leidt met
sketbal In de eredivisie
■en heeft Noordkop gisteren
t 98-81 gewonnen van Am-
rdam.
GRATIS ELK WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES
f EN EEN COMPLETE AGENDA
LONDEN De Londense effectenbeurs is het met een
groep grote internationale banken en effectenkantoren eens
geworden over plannen voor een nieuwe internationale aan
delenmarkt in de Britse hoofdstad. De bekendmaking komt
kort voor de grootscheepse deregulering van de Londense
beurs (de „Big Bang") op 27 oktober.
De banken en effectenmakelaars, verenigd in de Internatio
nal Securities Regulatory Organisation (ISRO), en de Lon
dense effectenbeurs hebben zich lange tijd afzonderlijk
voorbereid op de Big Bang. Volgens de voorzitter van de
ISRO, Ian Steers, waren de onderhandelingen over samen
werking „langdurig en ingewikkeld" en moeten er nog zeer
veel details worden geregeld. De internationale beurs krijgt
de naam International Stock Exchange of the United King
dom and the Republic of Ireland.
Het lidmaatschap van de beurs zal openstaan voor zowel
Britse als buitenlandse ondernemingen. Dit betekent dat de
43 Japanse bedrijven die bij de ISRO zijn aangesloten auto
matisch lid zullen worden en daarmee zijn verlost van de
problemen die zij ondervinden om bij de bestaande Londen
se beurs binnen te komen.
Wat betreft de betrokkenheid van Japan komt de Britse re
gering volgens de voorzitter van het beursbestuur, Nicholas
Goodison, voor een „interessant dilemma" te staan. Hij wees
erop dat de regering er haar ongenoegen over heeft geuit
dat buitenlandse bedrijven moeilijk een notering op de beurs
in Tokio kunnen krijgen en dat zij heeft laten doorscheme
ren mogelijk vergeldingsmaatregelen te zullen nemen.
Volgens de verklaring van de Londense beurs „garandeert,
de overeenkomst dat de nieuwe markt niet alleen een be
langrijke kracht wordt in de handel in internationale aande
len, maar mogelijk zelfs het voornaamste centrum in de we
reld". Het beursbestuur zei gisteren dat er bezorgdheid is ge
weest over versplintering van de Britse aandelenmarkt.
N HAAG Prinsjes-
heeft ook dit jaar
>r duizenden mensen
heel Nederland op de
n gebracht. Bii het Pa-
Noordeinde, langs de
te en op het Binnen-
overal stond het pu
ik enkele rijen dik
ter de dranghekken
koningin Beatrix en
te mogen toe-
ik het zachte
larsweer heeft ertoe
Iragen dat er meer
ihouwers waren dan
jaar.
Paleis Noordeinde
fette tussen het talrijke pu
le uiteraard ook de gravin
(Limburg Stirum. Zij was
lelijk gekleed in het
Behalve de gravin
Ben veel mensen al uren
•en te wachten op het mo-
t dat de koningin en prins
1 de Gouden Koets zou-
jen voor de traditio-
t naar het Binnenhof,
iet bestijgen van de koets
het koninklijk paar de
Itin droeg een prachtige,
fe japon met een jas van
luit India, in blauw met
li, en een blauwe hoed
1de de kapel van de Ko-
pijke Luchtmacht het Wil-
fcus. Het applaudiserende
lek probeerde reikhalzend
plimp op te vangen van de
bn Voorafgegaan door
Escorte van de Cavalerie
de Gouden Koets
let zicht op weg naar het
lenhof.
rises Juliana
idden van de wuivende
nmassa bevond zich ook,
anoniem, prinses Juliana,
if een stoeltje achter het
van het Kabinet der Ko-
in aan de Korte Vijver-
volgde zij de zegetocht
aar dochter. De trottoirs
de route waren te smal
aan alle belangstellenden
te bieden. Op de Kneu-
ijk onderwierp een knaap-
n amper een meter hoogte
de dienstdoende agen-
lan een pittig kruisver-
Waarom dragen die
allemaal scheenbe-
mers?", wilde hij weten,
zijn toch alleen maar
voetballers?",
ederlandse fotohandel zal
lag geconfronteerd wor-
met de prettige gevolgen
Prinsjesdag, wanneer er
1 r honderden rolfilms bin-
'ebracht worden. Elke
I nemer aan de ere-escorte
t gisteren wel bij iemand
en foto terecht zijn geko-
y Hoog te paard en met het
cht strak in de plooi, de
op oneindig. Het waren
inenten van Grote Ernst,
de route van en naar het
nenhof De viervoeters
yop de geüniformeerden
I verplaatsten hadden wat
ider gevoel voor protocol.
ook gold voor sommige
I de toeschouwers. Zoals
ROTTERDAM „De
bouw heeft een nieuw
élan nodig. Er wordt zó
op deze bedrijfstak ge
timmerd, de bouw wordt
de put in geduwd. Daar
om is het een goede zaak
dat wij nu met een ver-
niewingsprogramma
naar buiten komen". De
voorzitter van de com
missie „Innovatiegericht
Onderzoekprogramma
Bouw" (IOP), de aanne
mer G. J. Tiemstra, is
zich zeer bewust van het
belang van zijn missie.
Als de Nederlandse
bouwwereld wil overle
ven, zal ze zich moeten
vernieuwen. Morgen
spreekt Tiemstra, even
als minister Nijpels, in
Utrecht op de congres
dag „Visie op feiten",
waar de bouw nog eens
uitgedaagd wordt tot me
dewerking.
De commissie IOP-Bouw is
van de IOP-commissies
die de overheid heeft inge
steld om de technologische
klok bij te houden. Dergelij
ke commissies zijn er onder
meer voor de bio-technologie,
de gehandicaptenzorg en ook
vóór de bouw. De ministeries
van economische zaken, on
derwijs en wetenschappen en
volkshuisvesting hebben
voor de bouwcommissie
veertig miljoen gulden uitge
trokken en gevraagd een
programma op te stellen
waardoor wetenschappelijk
onderzoek en bedrijfsleven
meer op elkaar afgestemd ra
ken. Tiemstra: „Het unieke
1 IOP-Bouw is dat alle ge
ledingen van de bouwwereld
er bij betrokken zijn. Niet al
leen de aannemers, maar ook
de leveranciers van materia
len, de ontwerpers en de ad
viseurs. En allen staan ze
achter de doelstelling de ver
houding tussen kosten en
kwaliteit te verbeteren"
Risico
De bouw loopt volgens Tiem
stra uit de pas als het om ver
nieuwing gaat. Overige in
dustrieën en bedrijfstakken
hebben het voortouw geno-
n en profiteren daar nu
van, terwijl de bouw in een
crisis verkeert Dat betekent
niet dat vernieuwing een
doel op zich is, maar de bouw
Voorzitter G J. Tiemstra
kan er niet omheen. „Dat er
iets schort is alleen al duide
lijk als je ziet dat de bouw
van woningen niet kosten
dekkend is zonder subsidies",
zegt Tiemstra. Er moet dus
iets veranderen. De kosten
moeten omlaag, zonder dat
dat ten koste gaat van de
kwaliteit
„Er wordt wel wat gedaan in
de bouw, maar de vernieu
wing wordt teveel belem
merd door traditionele over
wegingen", aldus Tiemstra.
„Men durft nieuwe materia
len niet toe te passen, geen
risico's te nemen. Men moet,
net als in de auto- en vlieg
tuigindustrie, meer onder
zoek plegen, testen doen.
vooruit kijken. Ook de ver
doorgevoerde regelgeving
van de overheid stimuleert
de bouw niet".
De IOP-commissie, die in
1983 werd geïnstalleerd,
heeft na overleg met het
bedrijfsleven, een aantal
priori teiten vastgesteld. De
toepassing van computers
(bouw-informatica) is daar
één van. Aannemers, archi
tecten en informatici onderr
zoeken samen met TNO en
de technische universiteiten
van Eindhoven en Delft de
mogelijkheid van een „tech
nologische infrastructuur" in
de bouw. „Het is een ver-
keerswegennet van informa
tie, de wegen waarlangs we
informatie uitwisselen. En nu
is het de bedoeling dat we al
lemaal dezelfde taal spreken,
om verwarring te voorko
men. Uiterst belangrijk. De
Hollandse Beton Groep uit
Rijswijk bouwde de chips-fa
brieken voor Philips. Het
ontwerp werd in Eindhoven
op de computer ontworpen.
vervolgens werd dat in Rijs
wijk per computer omgezet
in werktekeningen en tijdens
de bouw werd nog van alles
aangepast in het programma.
Dat betekent alleen al een
enorme tijdwinst, omdat de
traditionele communicatie in
woord en geschrift is vervan
gen door het computersys
teem"
Spatborden
De computer is in alle onder
delen van het bouwen bruik
baar, zegt Tiemstra. Zo kan
de computer snel en gedetail
leerd alternatieven voor een
bouw-ontwerp op tafel leg
gen en via modellen het
eindprodukt vantevoren goed
weergeven. „Dat is ook voor
kleine aannemers aantrekke
lijk. zeker. Onze operatie is
juist gericht op het midden-
en kleinbedrijf. Weliswaar is
de apparatuur nogal duur,
maar daarom roepen wij de
aannemers op samen te wer
ken. Daarom is het ook zo
noodzakelijk dat die techno
logische infrastructuur er
komt, dat men dezelfde taal
spreekt"
Naast de bouw-informatica
heeft de bouwtechniek een
hoge prioriteit voor de IOP-
commissie. „Tot nu toe stond
de bouw altijd klaiar om de
stellingen te ontvangen en
daarmee aan het werk te
gaan. Maar nu de nood aan
de man is. moet de kostprijs'
gedrukt worden en gaan de
ondernemers dus ook kijken
naar de prijs van het materi
aal. Daarom is standaardisa
tie erg belangrijk. Zoals twee
autofabrieken kunnen zorgen
dat hun spart borden dezelfde
aansluitingen hebben (zonder
er hetzelfde uit te zien),
waardoor ze door één fabriek
in serie gemaakt kunnen
worden, zo kan dat ook met
bouwmaterialen. Dat is in de
bouw nog nooit gelukt, rnaar
als ik daar niet in geloofde
zat ik hier niet", zegt Tiem
stra.
Hij hoopt dat na het congres
meer „beslissers in de bouw"
daarin gaan geloven. „Na de
congresdag start een pro
gramma waarbij de deelne
mers ingeschakeld worden
bij het onderzoek. We zullen
ze vragen mankracht te leve
ren om samen met de weten
schappers verder te gaan
Want het bedrijfsleven zal
toch zelf de handschoen móe
ten opnemen die de overheid
heeft toegeworpen"
STEVO AKKERMAN
Exclusieve Docksiders bij Vin Haren: schoenen
die net zo goed lopen ak ze emit zien.
Dit model bijvoorbeeld: gemaakt van soepel
zwart leer en afgewerkt met bijpassende
lederen veter en een comfortabele rubberzool Ook
verknjgbaar in bruin en jongensmaten. Q Q 95
Maten 40 t/m 46: Ol>|
Traditiege
trouw ver
scheen de ko
ningin na te
rugkomst van
het Binnenhof
op het bordes
van het Paleis
Noordeinde.
spelen van het Wilhelmus met
een levensechte hinnik aan
sprak en daarmee voor grote
hilariteit zorgde.
Witte duiven
Achter de ramen van de ge
bouwen op het Binnenhof was
een uur voor de aankomst van
de de Gouden Koets al geen
plaatsje meer te krijgen. Veel
personeelsleden hadden kin
deren en kleinkinderen mee
gebracht om hun het beste
plekje te geven. Ook achter de
dranghekken en op de tribu
nes was geen centimeter ruim
te meer. Met de regelmaat van
de klok weerklonken bevelen
van commandanten van de di
verse pelotons over het plein,
waarna dan weer het korps
Mariniers en dan weer de Gre
nadiers en Jagers in de hou
ding sprongen. Om overigens
enkele minuten later in „rust"
te mogen gerugkeren. Een
zeer vermoeiende bezigheid
die het publiek echter wel be
zig hield. Voordat de ceremo
nie op het Binnenhof begon
liet cabaretier Herman van
Veen twee maagdelijk witte
duiven los als blikvanger voor
de actie „Eén miljoen minuten
voor vrede"
Om kwart' over één kwam de
stoet het Binnenhof oprijden.
„Toch doet zo n ]ied je elke
keer iets", mompelde een jon-
kapel van de Koninklijke
Luchtmacht, die zich voor het
„lunchconcert" voor het Paleis
had opgesteld, weer terug on
der de rechtergalerij van het
pdleis. De spanning steeg, elk
ogenblik kon de kop van de
stoet in beeld komen. Het po
dium voor het paleis stroomde
vol met fotografen, hun came
ra's in de aanslag. Om tien
over twee kwamen de Glazen
Koets en de Gouden Koets
weer in zicht en er steeg een
enthousiast gejuich op onder
het publiek. In het kielzog van
de stoet drong het publiek op,
de agenten van de Haagse po
litie hadden de grootste moeite
om de enthousiaste menigte in
bedwang te houden. Toen de
sterke arm iets verslapte, brak
het publiek door de rij agenten
heen om een goed plaatsje bij
de hekken van het paleis te
bemachtigen. Even later ver
schenen koningin Beatrix,
prins Claus, prinses Margriet
en Pieter van Vollenhoven op
het balkon om zich door de
menigte te laten toejuichen.
En daarmee werd Prinsjesdag
weer op een traditionele wijze
afgesloten.
Foto's: MILAN KONVALIN-
KA
en CEES VERKERK
Zo vader, zo zoem. Dus vindt u bij Van Haren ook volop
Docksiders in kleinere maten.
Kinderschoenen van volwassen kwaliteit: zwart met gnjs
zwarte veter en zwarte zool 4 QC
Maten 36 t/m 39: 79,95. Maten 31 t/m 35:
Een uurtje nadat koningin Bea
trix de troonrede had uitge
sproken bood minister Ruding
de Miljoenennota aan het par
lement aan.
een man in de Paleisstraat die
één van de paarden tijdens het
ge toeschouwer terwijl de Ko
ninklijke Militaire Kapel het
Wilhelmus speelde. Nadat
eerst prinses Margriet fraai
gekleed in een donkerblauw
ensemble, een kanten topje,
een zijden rok en een bijpas
sende toque en mr. Pieter
van Vollenhoven in de Glazen
Koets waren gearriveerd, be
reikten koningin Beatrix en
prins Claus in de Gouden
Koets het eindpunt. Kamer
voorzitter Dick Dolman bege
leidde de vorstin en haar ge
maal de Ridderzaal binnen.
De door koningin Beatrix uit
gesproken troonrede was via
luidsprekers ook op het plein
van net Binnenhof te beluiste
ren. Eén lid van het Gardere
giment Jagers wilde de inte
ressante rede best volgen,
maar zijn aandacht ging in pa
niek uit naar het bloed dat hij
door het lange stilstaan uit zijn
hoofd voelde wegtrekken. De
militaire dienst leert alle man
schappen in dergelijke situa
ties de tenen te bewegen opdat
de bloedsomloop gestimuleerd
wordt en de uniforme houding
niet aangetast. Maar voor deze
Jager was er op een gegeven
moment geen houden meer
aan. Languit viel de flauw ge
worden jongeman voorover,
waarbij de klap op de stenen
vooral werd opgevangen door
zijn voortanden.
In afwachting op de terug
komst van de stoet speelde de
kapel van de Koninklijke
Luchtmacht bij het Paleis
Noordeinde vrolijke muziek,
dat door het wachtende pu
bliek zeer werd gewaardeerd.
De sfeer was ontspannen, af
en toe zelfs vrolijk te noemen.
Een groep politiemannen leg
de er nog een schepje bovenop
door bij de breaks in een sam
ba telkens luidkeels „oe" te
roepen. Deze onverwachte
muzikale bijdrage werkte zelfs
op de lachspieren van de mu
zikanten.
Rond kwart voor twee trok de
