Chileense officieren eisen
opheldering moord journalist
Zelfdoding tieners stijgt na tv-uitzendingen over zelfmoord
Peres deed concessies in Palestijnse kwestie
lUITENLAND
QeidóaQowiant
VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1986PAGINAS
Mandela's en Geldof
kandidaten Nobelprijs
OSLO De Zuidafrikaanse anti-apartheidsactivisten Nel
son en Winnie Mandela alsmede de Ierse popzanger Bob
Geldof behoren tot de 99 kandidaten voor de Nobelprijs
voor de vrede van 1986. Dit heeft het Noorse persbureau
NTB meegedeeld. President Ronald Reagan, premier Da
vid Lange van Nieuw-Zeeland en de nazi-jaagster Beate
Klarsfeld staan ook op de lijst van kandidaten, aldus het
persbureau. Verder worden het Internationaal Olympisch
Comité en de internationale padvindersbeweging genoemd
als kanshebbers. Maar Bob Geldof, de man achter de pro
jecten die grote sommen gelds opbrachten voor de honger
bestrijding in Afrika, is dit jaar de voornaamste kandidaat
voor de vredesprijs.
lostenrijkse
ijnhandelaar
rijgt 8 jaar
ENEN In Oostenrijk
gisteren een 47-jarige
jnhandelaar tot acht jaar
straf veroordeeld we
ns het toevoegen van di-
ivleenglycol aan .14,2
ljoen liter -wijn. Zijn
on kreeg een boete van
igerekend 1.400 gulden,
i hoogste straf die tot nu
.in het Oostenrijkse
jnschandaal van de zo-
er van vorig jaar is gege-
n bedraagt tien jaar ge-
ngenis.
Verdachte Palestijn
opgepakt na kaping
ISLAMABAD De autoritei
ten in Pakistan ondervragen in
verband met de kaping in Ka
rachi een man die een vervalst
Libisch paspoort had en zoeken
naar een andere man, die zijn
toevlucht heeft gezocht in het
diplomatieke kantoor van de
Palestijnse Bevrijdingsorganisa
tie in Islamabad. Salman Tara-
ki is vermoedelijk een Palestijn,
maar had een Libisch paspoort.
De Libische regering heeft ie
dere betrokkenheid bij de ka
ping ontkend. De vier kapers
zijn geïdentificeerd als Palestij-
Zware straffen
voor corrupte Russen
MOSKOU Hoge functionarissen van het
handelsdirectoraat van Moskou zijn wegens
corruptie tot zware celstraffen veroordeeld.
De voormalige chef van het directoraat, N.
Tregubov, kreeg vijftien jaar, zijn plaats
vervanger, Petrikov, twaalf jaar, zo meldde
het blad Sovietskaja Rossija gisteren. Tre
gubov heeft steekpenningen aangenomen.
De chef van de levensmiddelenafdeling
van het aan het Rode Plein gelegen waren
huis GUM, Tveritinov, werd wegens omko
perij en diefstal tot tien jaar veroordeeld.
De chef van de handelsorganisatie voor het
district Kuibisjev kreeg acht jaar, en een
directeur van een ander groot levensmid-
delenenbedrijf elf jaar. Hun bezittingen
werden geconfisceerd.
Huis VS: doodstraf
drugshandelaren
WASHINGTON Het Ameri-
kaanse Huis van Afgevaardig
den heeft zich gisteren met
overgrote meerderheid uitge
sproken voor een nieuwe drugs-
wet, die de doodstraf voor drugs
handelaren mogelijk maakt.
Verder wil het Huis dat militai
ren worden ingezet bij de bestrij
ding van drugssmokkel. Het
wetsontwerp, dat met 392 tegen
16 stemmen werd aangenomen,
moet nog naar de Senaat. Het
Pentagon is tegen een militaire
rol in de strijd tegen drugs.
„Daardoor worden de strijd
krachten afgehouden van hun
eigenlijke taak".
Opperrechter
in overtreding
ARLINGTON De Ameri
kaanse hogerechter William
Rehnquist is vorige week aan
gehouden omdat hij een snel
heidslimiet van 50 km per uur
had overschreden. De 62-jarige
Rehnquist, die door president
Reagan is voorgedragen als
opvolger van de terugtredende
opperrechter Warren Burger,
werd op 4 september gesnapt
bij een radarcontrole. Behalve
te snel rijden werd de rechter
ten laste gelegd dat hij zijn
kentekenbewijs niet bij zich
had en zijn rijbewijs had laten
verlopen.
Muziek uit maag hond
SHREWSBURY De 13-jarige
Marcus Waters in Shrewsbury in
Engeland miste zondag zijn wek
ker, die was afgesteld op het door
het orkest van Glenn Miller be
roemd gemaakte nummer „Ame
rican Patrol". De volgende och
tend hoorde zijn moeder de wek-
kermuziek. „We zochten ons een
ongeluk, maar vonden de wek
ker niet. Mam hoorde de muziek
de volgende morgen wéér, en
toen ging ons een licht op en
dachten we aan Fudge (de jonge
Boxer van de familie)". De die
renarts verloste Fudge operatief
van de wekker. Marcus had ech
ter de smoor in dat zijn wekker
klokje in stukken en brokken
naar buiten kwam.
Kliniek voor
slachtoffers Tsjernobyl
MOSKOU De Sovjet-Unie opent in okto
ber een speciaal 600 bedden tellend hospi
taal en een kliniek voor patiënten met stra
lingsziekte. Het complex in de buurt van
Kiev is bedoeld voor registratie en behan
deling van de slachtoffers van de ramp in
Tsjernobyl. Door de registratie kunnen
exacte gegevens worden bijgehouden van
de mensen die aan straling werden blootge
steld. Tot het centrum horen ook een insti
tuut voor stralingskunde, een instelling
voor klinische stralingskunde en een voor
de voorkoming van schade als gevolg van
radio-actieve straling. De Sovjets komen
verder met wetenschappelijke normen voor
de maximale stralingsbelasting waaraan
werknemers van kerncentrales mogen
worden blootgesteld.
Koelsysteem
kernfabriek
Hanau lekt
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN Het koelwatercircuit
van de Reaktor Brennelement
Union (RBU) in Hanau, in de
Duitse deelstaat Hessen, is lek.
Dagelijks vloeien zes a zeven -
kubieke meter licht radioactief
besmet koelwater weg in de
bodem onder de opwerkings
fabriek. De RBU vervaardigt
ongeveer tachtig procent van
de in de Duitse kerncentrales
gebruikte brandstofelementen.
Volgens het bedrijf is er geen
schade voor mens of milieu.
Over het in bedrijf nemen van
de fabriek voor brandstofele
menten loopt al ongeveer elf
jaar een rechtszaak. Nog steeds
beschikt de RBU niet over alle
vereiste vergunningen.
Klap voor
SDI-project
door vertrek
van genie
LIVERMORE Een bril
jante wetenschapper, die
een sleutelrol vervulde in
het Amerikaanse SDI-pro
ject, heeft door ontslag te
nemen een enorme slag
toegebracht aan het ruim
tewapenprogramma. Dit is
vernomen van collega's.
De 32-jarige Peter Hagelstein,
die verantwoordelijk was voor
het ontwerp van de röntgenla-
ser, legde onlangs zijn functie
neer bij het Lawrence Liver-
more National Laboratory. Het
geesteskind van Hagelstein
vormt een van de sleutelon
derdelen van het SDI-onder-
zoek naar een raketafweersys
teem in de ruimte. Hij gaat
zich nu bezighouden met me
disch onderzoek aan het Mas
sachusetts Institute of Techno
logy (MIT), zo deelde een
woordvoerder van het labora
torium mee. Hagelstein stu
deerde ooit aan het MIT elek
trotechniek en computerkun-
de.
Het toonaangevende weteri-
schappelijke tijdschrift Science 1
noemde Hagelstein, een klas
siek geschoolde pianist en
componist, in 1984 een van
Amerika's knapste koppen. Op
zijn twintigste kreeg hij een
aanstelling bij het Livermore
laboratorium, het grootste on
derzoekscentrum op het ge
bied van kernwapens in de
Verenigde Staten.
Het is niet bekend waarom
Hagelstein ontslag heeft geno
men bij Livermore. Maar vol
gens een van zijn collega's had
hij grote moeite met het idee
dat zijn werk ooit gebruikt zou
kunnen worden voor militaire
doeleinden. Hagelsteins benoe
ming bij het MIT zal volgens
een collega vrijwel zeker lei
den tot een röntgenlaserpro-
gramma voor medisch ge
bruik.
Nieuwe aanslag
op Salt-verdrag
WASHINGTON De VS
dreigen opnieuw door de bo
vengrens voor strategische
kernwapens van het SALT-2-
akkoord met de Sovjet-Unie te
gaan. Nu doordat de marine
heeft besloten twee Poseidon-
onderzeeërs met zulke raket
ten te moderniseren. Dit is be
kendgemaakt door functiona
rissen van het Amerikaanse
ministerie van defensie. Presi
dent Reagan besloot in mei
zich niet langer aan SALT-2 te
houden, een verdrag met de
Sovjet-Unie om de strategische
bewapening aan beide zijden
te beperken.
ONDERZOEKEN IN VS TONEN AAN:
Kingen Mandela
Coretta Scott King, de weduwe van de vermoorde Amerikaanse
negerleider ds. Martin Luther King, heeft in Soweto een bezoek
gebracht aan Winnie Mandela. Winnie Mandela had laten weten
dat zij Scott King alleen zou ontvangen als deze afzag van haar
voornemen om een bezoek te brengen aan president Pieter Bot
ha. „Dit was voor mij een van de grootste en zinvolste ogenblik
ken van mijn leven", zei Coretta King na haar bezoek dat eigen
lijk maar tien minuten had zullen duren. Het afscheid tussen bei
de vrouwen was emotioneel (foto). De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken George Shultz heeft inmiddels gevraagd om
een onderhoud bij de terugkeer van mevrouw King in Washing
ton.
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON Tele
visieprogramma's over
zelfdoding leiden tot een
verhoogd aantal zelfdo
dingen onder tieners. Dat
is de conclusie van twee
recente Amerikaanse on
derzoeken.
l&t is nu voor 't eerst aange
toond dat er verband bestaat
tussen publiciteit over zelfdo
ding en een verhoogd aantal
gevallen van zelfdoding direct
na die publiciteit.
De universiteit van Californië
heeft 12.500 gevallen van zelf
doding onder tieners, die
plaatsvonden tussen 1973 en
1979, diepgaand onderzocht.
De Columbia Universiteit in
New York hield het onderzoek
in de periode 1984-'85.
In de VS gaan dan ook stem
men op om de tv-publiciteit
over zelfdoding te beperken.
De wetenschappers zeggen dat
de journalisten terughoudend
heid moeten betrachten bij de
behandeling van het onder
werp.
Dat geldt nog meer voor films
waarin de zelfdoding van een
van de hoofdpersonen is te
zien. De onderzoekers hebben
geconstateerd dat veel slacht
offers zichzelf op precies de
zelfde wijze om het leven
brengen als in de films.
De grote televisiemaatschap
pijen hebben al laten weten
dat in het ohderzoek niet is ge
let op de positieve effecten die
documentaires over zelfdoding
bij een groot publiek tot gevolg
hadden.
Een aantal niet bij het onder
zoek betrokken deskundigen
heeft laten weten dat sommige
tvHdtzendingen inderdaad tot
een verhoogd aantal zelfdodin
gen kunnen leiden, maar dat
die zelfdodingen vroeger of la
ter toch zullen plaatsvinden.
Volgens hen verhaasten de
uitzendingen de beslissing van
de slachtoffers alleen maar.
In de VS komen jaarlijks 1700
tieners in de leeftijdsgroep van
13 tot 17 jaar door zelfdoding
om het leven. Zelfdoding is de
tweede doodsoorzaak in die
.leeftijdsgroep.
Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur. zaterdags tussen 14.00
en 15.00 uur. telefoonnr.071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avond
nabezorgd.
ten de ontvoering van en de
moord op Carrasco, die journa
list was van het oppositieblad
Analisis. Zij willen dat de au
toriteiten haast maken met hel
identificeren van de daders
opdat „de moordenaars zo
hard kunnen worden gestraft
als de wet toestaat". Volgens
de officiële versie werd de
journalist maandag, de dag na
de mislukte aanslag op Pino
chet, door onbekenden van
zijn bed gelicht en enige uren
later met tien kogelwonden in
het hoofd buiten Santiago ge
vonden.
Het is voor het eerst sinds de
afkondiging van de staat van
beleg op zondagavond dat
hoge officieren de moord op
een tegenstander van het be
wind veroordelen. De gruwe
lijke gebeurtenis heeft bij de
bevolking grote angst gewekt
voor de opleving van de
„doodseskaders". Behalve Car
rasco, zijn dinsdag twee lijken
gevonden van oppositieleden,
die eveneens maandag uit hun
huizen werden gehaald.
Op de dertiende herdenking
van zijn staatsgreep heeft Pi
nochet de oppositie scherp
aangevallen en verklaard het
terrorisme met wortel en tak
Ie zullen uitroeien. Hij drong
er bij de oppositie op aan sa
men te werken met de militai
re regering. Hij veroordeelde
ook in scherpe bewoordingen
acties binnen de kerk. „Het is
jammer dat sommige kerklei
ders hun eigen interpretatie
Chileense ambassadeur
weer op BZ ontboden
DEN HAAG De Chileense
ambassadeur in Nederland,
Rios de Marimon, is gistermid
dag opnieuw op het ministerie
van buitenlandse zaken ontbo
den. De Nederlandse regering
maakt zich kennelijk steeds
meer zorgen over het lot van
de vier studenten die dinsdag
door de geheime politie uit au
to's van de Nederlandse am
bassade in Santiago werden
gesleurd, en gisteravond nog
steeds niet waren vrijgelaten.
De afgelopen dagen zijn in
Santiago de lijken gevonden
van tegenstanders van het Pi-
nochet-bewind die kennelijk
door agenten van de geheime
politie waren ontvoerd en ver
moord.
van hun pastorale missie erop
nahouden", aldus Pinochet.
„Vandaag vraag ik de almach-
tigde God mij toe te staan te
leven en te strijden voor de
vrijheid van mijn land", zo
schreeuwde hij aan het slot
van de twee uur durende toe
spraak. „Zolang Hij het mij
toestaat, zal ik al mijn energie
ten dienste stellen van dit
land".
)nderzoek naar
1 iedwongen
|terilisaties
n Berlijn
ONN In West-Berlijn is
g >n onderzoek op gang geko-
en naar de praktijken in een
ziekenhuizen voor psy-
natrische patiënten. Het ver
goeden bestaat dat systema-
sch patiënten zijn gesterili-
zonder dat zij daarvoor
®^iestemming hebben gegeven.
2 05 1 veei gevallen waren de be-
f25 okkenen ook niet in staat de
0.70|greep goed dan wel af te
3.26 euren
onderzoek blijkt al maan-
Ijpn aan de gang te zijn, maar
door het openbaar ministe-
t nu toe geheim gehou-
Volgens woordvoerder
51(Jeuhaus van het openbaar mi-
isterie wordt op het ogenblik
iderzocht in hoeverre de pa-
ënten in slaat zijn geweest de»
de sterilisatie wettelijk
ereiste toestemming te geven,
oor een aantal artsen in Ber-
I )n blijkt dwangmatige sterili-
itie van geestelijk gestoorden
psychiatrische patiënten
auwelijks een discussiepunt,
ij noemen deze vorm van ste-
lisatie „een niet in de wet ge-
i egelde speelruimte". Vaak
okoefenen de ouders van
eestelijk gestoorde jongeren
ruk op de artsen uit om tot
erilisatie over te gaan, omdat
i de verantwoording voor
ventuele kleinkinderen niet
'illen dragen,
de
VERHOLENKARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
Gedienstig schoot Kareltje Knetter toe, want
was duidelijk: de plicht riep. Dapper dook hij
plenzende regen in en soppend kwam hij op
fijn rubberlaarsjes naar de auto gelopen. „Hoe
liter had meneer gehad willen hebben?"
Woeg hij nijver en met kundige hand wipte hij
Ie afsluiter al van de benzinetank. „Smijter-
laar dertiginsk!" antwoordde Opopol en met
Lamengeknepen ogen keek hij Kareltje aan. Het
s duidelijk, dat hij zich afvroeg waar hij dit
entje toch eerder gezien kon hebben. Doch
tseling wist hij het weer. Geestdriftig hief hij
armen omhoog en brullend van vreugde
acht hij eruit: „Pofferdikski! De kleine schaat-
t en boksert! Hahaha! Daar moet op gedron-
worden. hi ha ho!" In zijn geestdrift rukte
hij Kareltje de slang van de benzinepomp uit de
hand en voortvarend bracht hij de straalpijp in
zijn mond. Slobberend en genietend slikte hij
het brandbare goedje naar binnen en hij scheen
helemaal niet te merken dat-ie benzine dronk in
plaats van kokalodka, wat een vreemd licht
werpt op de kwaliteit van deze drank óf op het
smaakvermogen van Opopol. Daar willen we af
zijn. „Pas op, meneer!" gilde Kareltje nog en
geschrokken rukte hij de heer Istietof de benzi
neslang uit de mond. doch niet nadat hij eerst
snel de pomp had afgezet. „W..waarom deed
u dat?" vroeg de kleine leerlingsmid ontdaan.
Maar Opopol antwoordde niet en likte slechts
genietend de laatste druppeltjes van zijn lippen.
\NTIAGO Hoge Chi- Hun verklaring viel sa- dor Allende, die generaal
j ense officieren hebben men met de dertiende Augusto Pinochet aan de
moord op de linkse verjaardag van de staats- macht bracht.
S jrnalist José Carrasco greep tegen de socialist!- Ue tovelhebters van de vlj(de
ipia scherp veroordeeld, sche regering van Salva- divisit. van dc. landmacht laak-
(Vervolg van voorpagina)
ALEXANDRIË De Is
raëlische regering vindt
dat er geen onafhankelij
ke Palestijnse staat mag
komen in de bezette ge
bieden en dat slechts kan
worden onderhandeld
met Palestijnen die geen
banden hebben met de
Palestijnse Bevrijdingsor
ganisatie PLO.
De top met de Egyptische pre
sident. waar Peres sinds zijn
aantreden in '84 voor heeft ge
ijverd. kon doorgaan omdat
beide landen woensdag ter el-
fer ure een akkoord sloten
over de al jaren voortslepende
kwestie-Taba. Het akkoord
werd gisteren getekend. Het
grensgeschil wordt aan een in
ternationale arbitragecommis
sie van vijf juristen voorgelegd
die met een bindende uit
spraak zal komen.
Peres en Moebarak spraken in
het Engels zonder tolken en
zonder andere medewerkers.
Er werden geen bijzonderhe
den bekendgemaakt, maar
naar verluidt zou de sfeer
vriendelijk zijn. Peres is van
daag na een twee gespreksron
de met Moebarak naar Israël
teruggekeerd.
- Peres zei met „nieuwe ideëen"
te zijn gekomen. Hij bena
drukte dat Israël er niet op uit
is andere volken te overheer
sen en zei de „koude vrede"
met Egypte te willen beëindi
gen.
Moebarak sneed vooral de
Palestijnse kwestie aan. Peres
heeft echter van zijn kabinet
de opdracht gekregen zich'te
concentreren op het verbete
ren van de betrekkingen met
Egypte en slechts over het
Palestijnse probleem te spre
ken in het kader van de ak
koorden van Camp David
(waarin wel over het Pale
stijnse volk wordt gesproken,
maar niet over de PLO).
De „top op een laag pitje" is de
bekroning van het premier
schap van Peres, dat volgende
maand afloopt. Dan zal minis
ter van buitenlandse zaken
Shamir premier worden.
Voor de Egyptische bevolking
is de top een controversieel
onderwerp. De oppositie en
een deel van de pers maken
groot misbaar over de ontmoe
ting. Moebarak zou verraad
plegen aan de Palestijnse zaak,
omdat hij heeft ingestemd met
een ontmoeting zonder dat
vooruitgang is geboekt. De
meeste Egyptenaren verwel
komen de vrede met Israël,
maar willen niet dat de ban
den al te vriendschappelijk
worden met wat nog steeds
wordt beschouwd als „de vij
and van het Palestijnse volk".
Tussen Israël en Egypte be
staan geen grote meningsver
schillen over het houden van
een internationale vredescon
ferentie over het Midden-Oos
ten, zo heeft Moebarak giste
ren gezegd na zijn eerste on
derhoud met Peres. Hij zei dat
er een merkbare verandering
was in het Israëlische stand
punt over de Palestijnse kwes
tie. Hij gaf echter geen nadere
bijzonderheden.
Rellen bij
f bezoek
Thatcher
Geheime opvoedingskampen
voor zwarte jongeren
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse oppositiepartij Pro
gressieve Federale Partij PFP heeft de regering gevraagd ope
ning van zaken te geven over wat de partij „geheime heroriën
tatiekampen" .noemt voor jongeren, die in de afgelopen tijd uit
gevangenschap op politieke gronden zijn ontslagen. Kinderen
die vrijkomen na gevangen genomen te zijn op grond van bepa
lingen krachtens de noodtoestand zouden documenten moeten
tekenen, waarbij zij zichzelf verplichten naar deze kampen te
gaan. Het bureau voolichting van het ministerie van onderwijs
zou alleen hebben toegegeven dat „vroegere gevangenen in
jeugdcentra op bepaalde plaatsen zitten".
Het bezoek van de
Britse premier That
cher aan Noorwe
gen, dat al in het te
ken stond Van on
enigheid over kwes
ties als olieproduk-
tie en zure regen, is
verder ontsierd
door de ernstigste
rellen die zich sinds
jaren in dat land
hebben voorge
daan. Een groep
van ongeveer 1.500
demonstranten wist
gisteren door te
dringen tot het ter
rein van kasteel
Akershus, waar
Thatcher een
staatsbanket bij
woonde. Politie trad
met wapenstok en
traangas op tegen
de menigte.
al van landen is gisteren gedemonstreerd tegen de dertien jaar oude dictatuur-Pinochet. In
sterdam trokken ongeveer drieduizend mensen met spandoeken door de stad.
