Greg
Lemond
kan
Amerika
helemaal
fietsgek
maken
Keuze parkoers WK roept veel vragen op
finale
Loterij
•Said^Qowvcutd'
ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1986 PAGINA
COLORADO SPRINGS - „Go
and do something big!". „Ga en
maak er wat moois van". Bob Le
mond, makelaar in onroerend goed
in Carson City, spreekt deze woor
den tot zijn zoon onderaan de
vliegtuigtrap. Het is februari 1981
en Gregory James Le Mond, zoals
hij eigenlijk heet vanwege zijn
j Franse voorouders, vliegt naar
j Europa om beroepswielrenner te
worden. Hij heeft de high school
doorlopen en heeft vage plannen
om zich aan de Universiteit van
Reno te laten inschrijven voor wat
hij „business" noemt. Maar de fiets
heeft door alles een streep gehaald.
Het joch is opgegroeid aan de Truckee-r-
i ivier, midden in hel woestijnachtige ge-
bied in de regenschaduw van de Sierra
Nevada, de granietketen die Nevada en
California van elkaar scheidt. Daar heeft
j hij op zijn racefiets in de schaarse vege
tatie, langs grillige rotsformaties, over
immense vlakten en in de eindeloze stil
te rondgezworven en heeft hij in de ca-
I nyons een verbond gesloten met zijn
j llets. Hij zal nimmer de university betre-
I den, hij wordt professional bicycle-racer.
Drie maanden eerder zijn Cyrille Gui-
mard, de ploegleider en Bernard Hinault
thuis in Carson City op bezoek geweest.
Gregory James Le Mond ziet Hinault als
a big brother. De Fransman vertelt hem
urenlang over het leven in het peloton
en Hinault klimt vervolgens op de rug
i van een paard en tooit zich voor de pers
met een stetson, een cowboyhoed, en
I draagt een revolver losjes op de heup,
zoals ze vroeger in de Far West deden.
Hier hebben immers John Wayne, Ja-
I mes Stewart, Spencer Tracy, Henry Fon-
da en Richard Widmark met een sheriff-
-ster op de borst gespeld voor de filmin
dustrie van Hollywood jacht gemaakt op
veedieven, moordenaars en ander tuig.
„Go en do something big!" De vlieg
tuigtrap wordt weggehaald, Greg Le
mond (de familie is puur verameri-
kaanst en de naam wordt thans meestal
in één woord geschreven) en zijn vrien
din Kathy die haar studie aan de univcr-
I siteit heeft afgebroken en met wie hij
j overhaast is getrouwd, want anders
mocht ze van haar conservatieve ouders
I niet mee naar Europa, zoeken een
j plaatsje bij het raam. De Boeing kiest
j hel luchtruim en Greg Lemond ziet de
I Shoshone Mountains, de Timpahute
I Range en de Black Rock Desert aan zijn
j oog voorbij gaan.
Het is dan zeven jaar geleden dat hij op
een dag bij Rowan Delia Santa, een fiet
senwinkel in Reno, binnenstapte en van
zijn vader Bob. zelf een verwoed trim-
I mer in de weekends, zijn eerste fiets
mocht kopen en daarbij nieuwsgierig
i bladerde in Europese wielerblaadjes als
j Mirroir du Cyclisme en Velo, die bij
Delia Santa achteloos op een tafeltje la-
gen. Delia Santa, van Italiaanse afkomst,
I had gezegd: „Neem ze maar mee, bekijk
ze op je gemak thuis". En zo lag het joch
's avonds in bed te kijken naar mooie
i kleurenfoto's van Eddy Merckx, Fran
cesco Moser en Roger de Vlaeminck. Zo
begon het dus en rijpte het plan (Le
mond: „I got hooked on it") om ook
ooit een superstar te worden. Een all-A-
merican boy, die de honderd jaar oude
hegemonie van de Europeanen zou
doorbreken.
Huisje
Chapelle sur Erdre. een week later. Een
stil plaatsje in de buurt van Nantes in
Bretagne. 44 Rue Marechal le Clerc. Een
oud huisje, verveloos, kale betonnen
vloer, geen meubels, geen gordijnen,
niets om te' koken. Kathy wil het liefst
onmiddellijk back home. En Greg slaat
het huilen nader dan het lachen. Ze
spreken vrijwel geen woord Frans en de
auto die hem beloofd was, komt maar
niet. Zo sjouwt Greg op zijn racefiets be
hang en andere zaken aan uit het dorp
en beginnen ze als onhandige studenten
het huisje zo goed en zo kwaad mogelijk
een beetje lecioaar te maken. De renova
tie kost tenslotte 3000 dollar en Greg is
door zijn geld heen en moet vader Bob
telefoneren om bij te springen.
Het eerste seizoen in Europa is niet on
verdeeld gunstig. Op 16 mei 1981 be
haalt Gregory James Lemond zijn eerste
overwinning als professional in de eerste
etappe van de ronde van de Oise. In de
Dauphiné klimt hij wel mee met de be
tere renners naar de toppen van de ber
gen. Hij is echter blij als het augustus
wordt en hij met zijn Kathy naar huis
kan vliegen om deel te nemen aan de
Coors Classic, de enige etappewedstrijd
van betekenis in de Verenigde Staten,
toen gedoteerd met 55.000 dollar aan
prijzen en cols tot 4200 meter hoogte.
Daar geeft Greg rijles aan de Russische
vedetten Soukhoroutchenkov, Zagretdi-
nov, Barinov en Kacherin, die- op vijf
minuten worden gefietst. Het is zijn eer
ste tentamen op weg naar wat hij wil
vfordfcn, een superstar.
In 1982 wordt zijn ontwikkeling aanvan
kelijk geremd door een hardnekkige
bronchitis. Als het weer beter wordt,
komt Greg erdoor en wint de Tour de
l'Avenir, de kleine Ronde van Frankrijk.
1983 brengt de doorbraak: wereldkam
pioen in Altenrhein aan het Meer van
Konstanz. de eindzege in de Dauphiné
na deklassering van Pascal Simon en
winnaar van het jaarklassement aller
professionals, de Super Prestige. Zijn ga
ges schieten als raketten omhoog, in Val
kenburg beurt hij op een na-zomeravond
11.000 gulden en Time-magazine weet te
melden dat hij dan al 250.000 gulden
verdient, net zoveel als „big brother"
Hinault. Want een Amerikaanse fiets-
kampioen is interessant, al was het al
leen maar om het enorme afzetgebied
voor industriële produkten in het land
waar hij vandaan komt.
Kathy zegt dat ze in de lange periode tij
dens welke Gregory James door Europa
trekt, in Chapelle sur Erdre verpietert.
Geen vrienden en mensen op de tv die
ze niet verstaat. Daarom besluit Greg te
verhuizen naar België. Ze hebben in de
States al een eigen huis gekocht, in Sa
cramento in Californië. Hij blijft wel of
ficieel zijn domicilie houden in Carson
City, in Nevada, omdat daar de belastin
gen lager zijn. Maar buiten het seizoen
van midden oktober tot eind januari wo
nen ze nu in Californië. En tijdens het
seizoen in Kortrijk, in de Zonnekeer
straat, omdat Kortrijk bekabeld is en
Kathy daardoor naar de Engelse, televisie
kan kijken. Bovendien wonen de An
dersons (Phil en Ann) vlak bij in Ware-
gem en kunnen ze bij elkaar op bezoek
gaan. Er komt een cocker spaniel (Brigit
te) in huis en in 1984 raakt Kathy in
verwachting van Geoffry, nu twee jaar.
Miljoen
De verwachtingen die Greg Lemond
heeft gewekt zijn inmiddels zo hoog ge
stegen, dat onlosmakelijk de terugslag
komt. 1984 wordt, zijn derde plaats in
de Tour ten spijt, een mislukt seizoen.
Hij wint slechts een enkele wedstrijd,
een etappe in de Dauphiné, laat dan zijn
amandelen operatief verwijderen en zijn
verhouding met Cyrille Guimard, de
man die hem in Carson City kwam con
tracteren, wordt steeds slechter.
Greg die vanaf hét begin met dollarte
kens in de ogen heeft gekoerst, maakt in
het najaar niettemin de slag van zijn le
ven. In financieel opzicht heeft het wiel
rennen lange tijd stilgestaan. Mannen als
Eddy Merckx en Jan Janssen tekenden
hun eerste contracten als beroepsrenner
voor schamele beloningen van een paar
duizend gulden per maand bruto. Maar
Greg ontmoet op een gepast moment de
Franse industrieel Bernard Tapie en
voor het eerst in de geschiedenis tekent
een wielrenner een contract dat hem een
miljoen gulden per jaar garandeert, plus
zes „round-trip plane tickets" per jaar,
waarmee hij met zijn gevolg gratis kan
vliegen naar waar ook ter wereld.
Gigantisch
Greg heeft op dat moment nog maar ze
ventien wedstrijden gewonnen en afgezet
tegen zijn successen is dat een gigantisch
bedrag. Tapie heeft dus duidelijk op de
toekomst gegokt. Het wordt juli 1986 eer
Greg zijn aureool van superstar eindelijk
waarmaakt. Hij krijgt daartoe de unieke
gelegenheid in de hardste Tour sinds
vele jaren, precies geschikt voor iemand
die van zichzelf zegt: „I have the type of
body that needs work", met andere
woorden: hij komt pas echt goed tot zijn
recht als de koers dag na dag loodzwaar
is en tenslotte in het peloton het atle
tisch vermogen van doorslaggevende be
tekenis wordt.
Zaterdag 26 juli 1986, de dag voor de
triomf in de Tour de France, wordt Pier
re Salinger, de vroegere perschef van
wijlen president John F. Kennedy, met
een speciaal vliegtuig overgevlogen uit
de Verenigde Staten teneinde Greg Le
mond voor de camera's van CBS te in
terviewen. In de Tourkaravaan rijden
dan al vele auto's van Amerikaanse
kranten rond. De Japanse televisie heeft
een cameraman, die het hele jaar door
gedetacheerd is in Bonn, uit Duitsland
weggehaald, omdat Helmuth Kohl toch
op vakantie is, ten einde een indringend
portret van een uur te maken van Gre
gory James.
Intussen is hij in eigen land op weg een
nationale figuur te worden, nadat CBS
elke avond en dikwijls in slow-motion
zijn fietstocht door Frankrijk in het „yel
low jersey" heeft laten zien met telkens
passende muziek uit Aida op de achter
grond.
Zondag 27 juli 1986, ten slotte. Op de
Champs Elyssées vlak bij de Are de
Triomph, is 30 jaar nadat Vicente Mi
nelli zijn beroemde film „An American
in Paris" met in de hoofdrollen Gene
Kelly, Oscar Levant en Leslie Karen
maakte, een Amerikaan teruggekeerd in
Parijs. Vicente Minelli, winnaar van zes
Oscars, echtgenoot van Judy Garland en
vader van Liza Minelli, heeft het net
niet meer mogen meemaken, hij stierf in
de nacht van vrijdag op zaterdag, juist
voordat Greg Lemond de Champs-Elys-
sées bereikte.
Eigen versie
De Fransen hebben van de beroemde
film van Vicente Minelli thans een eigen
versie gemaakt. De kranten blokletteren
„Un Americain a Paris". Nadat Greg
Lemond twee jaar geleden financieel een
tot voor kort alleen aan golfers zoals Se-
veriano Ballesteros, boksers als Muham
mad Ali en tennissterren als Boris Bec
ker, Ivan Lendl en Martina Navratilova
voorbehouden barriere doorbrak, heeft
hij ook sportief grenzen verlegd.
De eerste Amerikaan in de gele trui in
Parijs, de winnaar van wat Felix Lévi-
tan, die 47 ronden van Frankrijk heeft
gevolgd, noemde: „Le plus beau de
tous", de mooiste-Tour die hij ooit ge
zien heeft. Zeker omdat het fietsen daar
mee in de Verenigde Staten definitief
doorbrak.
„Go en do something big!". Zes jaar la
ter is aan de opdracht van Bob Lemond
voldaan. De gevolgen van wat Grcg on
der het oog van „big brother" Hinault
aanrichtte zijn nog niet helemaal te
overzien. Misschien is het wel zo wat
Samuel Abt van the New York Times
enige tijd geleden in Parijs vertelde:
„Amerika zal misschien niet direct to
taal fietsgek worden, maar voor ons
Amerikanen zijn een nieuwe held en een
nieuwe sport geboren". Woorden, die
nog meer cachet krijgen als Greg Le
mond er in zou slagen dit weekeinde in
eigen land voor de tweede keer in zijn
carrière wereldkampioen te worden.
Eddie Merckx paste een bijzondere aan
pak toe om zijn ploeg Belgische profs
vandaag goed voorbereid aan de start van
het wereldkampioenschap op de weg in
Colorado Springs te krijgen.
COLORADO SPRINGS - Het we
reldkampioenschap wielrennen op
de weg - vandaag komen de profs
in actie; morgen de amateurs en de
dames - houdt de gemoederen be
zig. Sterker: nog nooit in de ge
schiedenis van deze tak van sport
heeft de keiize van een parkoers
voor zoveel opwinding gezorgd.
De door velen fel aangevochten beslis
sing van de UCI akkoord te gaan met de
titelstrijd op ruim tweeduizend meter
hoogte, heeft in elk geval veel conse
quenties gekregen. Meer dan in het ver
leden is het vraagstuk van de voorberei
ding aan de orde gekomen. Naarstig is
gespeurd naar informatie. Naar ervarin
gen, opgedaan tijdens eveneens op
„hoogte" gehouden sportevenementen.
Hoewel zelfs de meningen van de weten
schappers verschillen hebben de meeste
bij de UCI aangesloten bonden gekozen
voor het vroegtijdig vertrek naar het
strijdtoneel, dan wel tijdig naar een om
geving te gaan waar het lichaam zich aan
de voor „laaglandbewoners" andere om
standigheden het beste kan aanpassèn.
Het ten minste drie weken op hoog ni
veau verblijven is overigens niet de eni
ge mogelijkheid. Een andere keuze is
kort voor de start van een evenement
- gedacht wordt aan drie tot vier da
gen - aan te vliegen. Ook volgens dit sy
steem moet het in principe mogelijk zijn
op grote hoogte toch een goede prestatie
te leveren.
Wat is echter wijsheid? In Colorado
Springs worden de aanwezige weten
schappers geconfronteerd met de meest
uiteenlopende opvattingen. Veel cou
reurs, die een gooi naar de regenboogtrui
willen doen, hebben deelgenomen aan
de Coors Classic ten einde te wennen
aan het beoefenen van sport op grote
hoogte. Daarna heeft iedereen het verder
op zijn eigen manier ingevuld. Enkele
voorbeelden: Lemond en Anderson,
twee favorieten, trokken zich hoog in de
Copper Mountains terug om daar uren
lang te trainen. Pas enkele dagen voor de
race zijn zij in een wat lager gelegen Co
lorado Springs verschenen. Ook de Ne
derlandse afvaardiging heeft voor een
soort hoogte-stage gekozen, zij het op
een geringere hoogte.
Weer anders
De Belgen hebben het weer anders ge
daan. De onder leiding van Eddie
Merckx (profs) en Dirk Baert (amateurs)
staande équipe heeft niet kunnen deelne
men aan de Coors Classic. Tot ongenoe
gen van ,Ludo Peeters, die heeft ge
klaagd: „Dat was ook voor ons de ideale
voorbereiding geweest. Daar is de toe
komstige wereldkampioen aan het werk
geweest".
Om de geselecteerde Belgische profs toch
maar zo goed mogelijk aan de omstan
digheden te laten wennen is de formatie
al op 18 augustus naar Colorado Springs
vertrokken.
Wie denkt dat Merckx en Baert een ge
zamenlijk programma uitstippelen heeft
het mis. Beide coaches hebben in hun
carrière ervaring opgedaan met sporten
op grote hoogte. Die wordt nu toegepast.
Dirk Baert laat zijn amateurs vooral op
snelheid werken. Laat hen achter de
ploegleiderswagen plaatsnemen en laat
ze in de slipstream meegaan. Voorts
geeft hij de voorkeur aan korte trainin
gen. Eddie Merckx heeft andere ideeën.
De voormalige houder van het wereld
uurrecord doet de artsen het voorhoofd
fronsen. Al vrij snel na aankomst plande
hij behoorlijk lange trainingstochten,
waarbij niet werd verzuimd de nodige
hellingen te beklimmen. Zelfs heeft hij
zijn selectie laten rijden op home-trai
ners die op de Pikes Peak zijn geplaatst.
Een grimmige bergreus, die het panora
ma boven Colorado Springs beheerst en
die zo'n 4300 meter de lucht insteekt.
Voorzichtig
En dan te bedenken dat tijdens het twin
tigste wereldcongres van de Internatio
nale Vereniging voor Sportgeneeskunde
(FIMS, Melbourne 1974) is geadviseerd
uiterst voorzichtig te zijn bij fysieke in
spanning op hoogten boven de 2286 me
ter. Wedstrijdsport boven de 3408 meter
wordt zelfs levensgevaarlijk geacht in
verband met de specifieke kenmerken
van het hoogteklimaat die hun invloed
hebben op het menselijk organisme.
Merckx staat echter niet alleen. De Co-
lombianen zijn in eigen land ook hoog
de bergen ingetrokken.
Wie al deze feiten op een rijtje zet kan
niet anders dan onder de indruk komen
van de serieuze benadering van dit we
reldkampioenschap. Zo op het eerste ge
zicht zijn vedetten als Joop Zoetemelk
en Sean Kelly, die pas enkele dagen voor
de wedstrijd zijn gearriveerd, bij voor
baat geklopt. Sean Kelly, die overigens
graag de Coors Classic zou hebben gere
den, maar van zijn ploegleider kreeg te
horen dat er geen geld voor was, acht
zich desondanks niet kansloos. Hij
houdt zich vast aan de theorie van de
korte aanloop. „Bovendien", zo zegt hij,
„heb ik nog een groot voordeel. Na de
Coors Classic hebben al mijn concurren
ten geen competitie meer gehad. Ik heb
inmiddèls gereden in de Ronde van Li
mousin, de Grote Prijs van Plouay, de
Route du Berry en Parijs-Bourges. Mijn
dokter geeft me moed. Die zegt dat het
op deze manier ook goed kan gaan".
PETER VAN PUTTEN
hand vrijwel het hele land heeft bevan
gen, js mij vanaf het prilste begin van de
plannen om de Spelen in 1992 naar Am
sterdam te halen vreemd geweest. Voor
diegenen onder u die enigszins kort van
memorie zijn wil ik in het kort mijn ar
gumenten nog wel even noemen. De Spe
len kosten te veel, zijn te ingrijpend in
het leven van alledag en laten ons met
accommodaties zitten die nooit meer op
timaal worden gebruikt. Maar misschien
wel de belangrijkste reden om tegen te
zijn is de mentaliteit van de gemiddelde
vaderlandse sportevenementenbezoeker.
Die deugt namelijk niet.
Om nu niet direct heel sportminnend Ne
derland op mijn dak te krijgen zal ik dat
laatste bezwaar even verduidelijken. Laat
ik vooropstellen dat sport veel mensen
boeit. De belangstelling is er wel, maar is
niet algemeen. Een op papier aardige
voetbalwedstrijd, daar wil de massa nog
wel voor warmlopen. Zeker als die op te
levisie wordt uitgezonden. Dan is huis
aan huis doorgaans op de zender afge
stemd. waarop de poppetjes te zien zijn.
Voor andere sporten ligt de zaak al een
heel stuk minder boeiend. Ik zie onze
polders nog niet leeglopen voor hei on
derdeel Spaans vlieggewichtboksen of
Grieks-Romeins worstelen. Net zo min
als ik de stadions zie vollopen voor hand
en kruisboogschiéten alsmede kanovaren
en schermen. Dat zijn bezigheden, waar
voor de doorsnee stedeling de caravan
niet laat staan. Om over ae op zijn rust
gestelde provinciaal nog maar te zwijgen.
Daarbij komt dat die lui, die misschien
al interesse zouden hebben voor iets an
ders dan voetbal voor een stadionbezoek
je de deur uit moeten. En dat is een acti
viteit. die bij Nederlanders al geruime
tijd in een verdomhoekje zit. Zeker in de
wetenschap dal ook alles wat in 1992
Speelt in de huisbioscoop te zien is. En
aal is niet alleen veel goedkoper, maar
vooral veel gemakkelijker.
En aan dat laatste hecht de gemiddelde
Nederlander zeer. Thuis heeft hij tenslot
te de beste plaats, de herhalingen van de
hoogtepunten, het kopje koffie van
vrouwlief en de borrel van de buurman
binnen oog- en handbereik. Is hij boven
dien verlost van eventuele parkeerproble
men en bijbehorende bonnen, lange
wachttijden in files en voor loketten en
zit hij bovenal droog. En ook daarvan
houdt onze sportliefhebber.
Deze dingen zijn kennelijk ook bekend
bij de mensen aie al of niet beroepsmatig
bezig zijn om straks in Lausanne de eer
ste gouden medaille in de wacht te sle
pen. Want wal hebben ze bedacht? Een
loterij. Een olympische loterij zelfs. Dat
is traditioneel het Nederlandse antwoord
op de eeuwigdurende vraag naar geld. De
hele televisie staat er bol van. Spelletjes
en loterijen om vpor goede en minder
goede doelen in te zamelen.
Zoals wanneer er ergens ter wereld een
ramp gebeurt hel Nederlandse Rode
Kruis ook altijd als één der eersten pa
raat is. En - daar kun je de klok op ge
lijk zetten - dekens stuurt. Een beleid
waar de zieltogende vaderlandse textie
lindustrie nog immer gerust van kan
gaan slapen. Want rampen gebeuren met
de regelmaat van de klok en zelfs een
voorraad dekens raakt eens uitgeput.
Ziedaar in de meest extreme vorm ge
stalte gegeven aan het motto ,.De een z'n.
dood is de ander z'n brood".
Maar terug naar de loterij. Wal stelt hel
organisatie-comité zich voor. U pakt uw
giro- of bankboekje en schrijft het bedrag
van 19,92 gulden uit, dat u vervolgens
overmaakt naar de rekening van burge
meester Van Thijn van Amsterdam. Dit
is een disciminerende handleiding. Dit
reglement sluit namelijk deelneming uit
van de mensen, die geen rekening hebben
- althans niet één waar geld op staat.
Nota's heeft deze bevolkingsgroep door
gaans in overvloed, maar daarop staat
veelal een bedrag dat hoger is dan het
van zoveel gevoel voor creativiteit getui
gende bedrag van 19,92 gulden.
Welk bedrag overigens ook geweld doet
aan het huidige betalingsverkeer, waarin
tenslotte de cent is uitgebannen. Maar,
zal de initiatiefnemerhebben gedacht,
een kniesoor die daar op let. Maar hoe
moet dat dan met die mensen die bij me
neer Van Thijn op de stoep willen gaan
betalen? Zijn die met de wettelijk toege
stane 19,90 gulden klaar of moeten die
drie cent extra overhandigen?
Peanuts zult u mogelijk zeggen. Maar
mag ik dan wijzen op het volgende. De
organisatie heeft nog drie miljoen gulden
nodig om straks in Lausanne een mooi
plaatje aan de IOC-bonzen te overhandi
gen. Dat betekent dat 155.655 mensen
een bedrag van 19,92 gulden moeten
overmaken. Stel dat de helft geen giro- of
bankboekje heeft en handje-contantje wil
Dat zijn 77.825 mensen, zeg maar een
vol, nieuw olympisch stadion. Die men
sen geven Van Thijn dan 19,90 de man,
hetgeen een tekort oplevert van 155.655
cent. Oftewel: 1556, 55 gulden. Symbo
liek.
Symboliek is kennelijk belangrijk voor
Amsterdam 1992. Maar om een mislukte
actie het bedrijfsleven, dat straks toch zo
'wélvaart bij olympisch Amsterdam, het
promotiegeld volledig te laten ophoesten
is mislukt mogen Jan Modaal en Tante
Truus opdraven. Nou, ik verzeker u: Jan
en Truus bekijken het wel. Die gaan in
1992, als ze dan tenminste nog het leven
hebben, lekker voor de buis zitten. Of de
beelden nou uit Amsterdam komen of
Barcelona. Dal zal ze echt worst zijn.
BUYS
