Massale vluchtelingenstroom
dreigt voor Zuidelijk Afrika
Paniek na aardbeving in Roemenië
Marokko pakt
terroristen
Contra's
willen
leger
uitbreiden
Khadaffy waarschuwt
VS voor nieuwe aanval
Weinig kans op nieuwe
ruimtereis Wubbo Ockels
China klaar voor bemande ruimtevaart
Kekkonen toonbeeld
Finse neutraliteit
Extra veiligheden in
kerncentrales Doel
Witte Huis woedend na
uitlekken wapenvoorstel
BUITENLAND
CeidaeSou/imit
MAANDAG 1 SEPTEMBER 1986 PAGINA 4
Irak wil met Iran
niet-aanvalsverdrag
MANAMA Irak is bereid een onder inter
nationale garanties overeen te komen niet-
aanvalsverdrag met Iran te sluiten in de
hoop een eind te maken aan de zes jaar oude
oorlog tussen beide landen, zo heeft de voor
zitter van het Iraakse parlement gisteren be
kendgemaakt. De uitspraak van voorzitter
Saadoun Hamadi werd door de Arabische
radiostations in het gebied rond de Perzische
Golf uitgezonden en beschreven als een
nieuw Iraaks standpunt in de kwestie. „Wij
zijn bereid garanties van de supermachten en
de vijf permanente leden van de VN Veilig
heidsraad te aanvaarden voor een wederzijds
niet-aanvalsverdrag tussen Irak en Iran", al
dus Hamadi.
RABAT In Marokko zijn vorige
week vier internationale terroristen
aangehouden. Dat heeft het ministe
rie van voorlichting gisteren bekend
gemaakt. Volgens Marokko waren de
vier bezig met de voorbereidingen
voor een bomaanslag. De arrestaties
vonden op 22 en 27 augustus plaats.
De vier zouden inmiddels bekend heb
ben dat zij lid zijn van een professio
nele internationale terroristenorgani
satie die al vele aanslagen heeft ge
pleegd in Europa en het Midden-Oos
ten. Het zou gaan om twee Tunesiërs.
een Palestijn uit Libanon en nog een
andere Palestijn.
CONCURRENTIE VOOR
KANAALTUNNEL
LONDEN Het Britse bedrijf Port Ramsgate Ltd
heeft een overeenkomst gesloten met de Franse
spoorwegen voor een veerdienst tussen Groot-Brit-
tannië en Frankrijk, die moet kunnen concurreren
met de Kanaaltunnel. Port Ramsgate gaat haven
faciliteiten bouwen voor een speciaal schip, dat
treinstellen moet kunnen transporteren over het
Kanaal. Het project gaat ongeveer 20 miljoen pond
sterling (68,4 miljoen gulden) kosten. Het door de
SNCF ontworpen schip zal in de herfst van 1987 in
gebruik genomen worden en is in staat om 600 me
ter aan treinstellen en auto's te vervoeren. Het is
de bedoeling dat de veerdient vier maal per dag
het Kanaal oversteekt. Het Kanaaltunnelproject,
waarvoor een Brits-Frans consortium in januari
van dit jaar de opdracht heeft gekregen, zal resul
teren in een pendeldienst met autotreinen. De eer
ste trein moet in 1993 gaan rijden.
Voorkeur Fransen
voor socialisten
PARIJS De Franse kiezers geven de
voorkeur aan een socialistische president
boven een rechts staatshoofd. Een opi
niepeiling wijst uit dat de huidige presi
dent, Francois Mitterrand, of zijn partij
genoot Michel Rocard het ruim zou win
nen van rechts als er nu presidentsver
kiezingen zouden worden gehouden.
Van de 934 ondervraagde mensen kiest
55 procent Mitterrand en 46 procent de
rechtse premier Jacques Chirac. Als het
de rechtse ex-premier Raymond Barre
zou zijn, kreeg Mitterrand 54 procent en
Barre 46 procent. Als Rocard het dan zou
moeten opnemen tegen Chirac, zou hij 53
procent van de stemmen winnen tegen
Chirac 47 procent. Rocard zou ook Barre
verslaan, met 52 tegen 48 procent.
Bomaanslagen op
vakantiedorpen
in de Algarve
FARO Aan de kust van de Portu
gese Algarve zijn vanmorgen bij drie
luxe-vakantiecomplexen bommen
ontploft. De bommen veroorzaakten
schade aan receptiekantoren, maar
eisten geen persoonlijke slachtoffers,
aldus de politie. Een van de bommen
beschadigde de kantoren van een
toeristencomplex bij Praia de Vau.
De andere bommen ontploften bij het
vakantiedorp Aldeia do Golfe bij Vi-
lamoura en het vakantiecomplex
Vale do Lobo. Niemand heeft nog de
verantwoordelijkheid voor de aansla
gen opgeëist.
Acht doden bij
NAVO-oefening
OSLO Een Amerikaanse mili
taire helikopter is tijdens de
NAVO-oefening „Northern Wed
ding 1986" ter hoogte van de kust
van Noorwegen na een botsing
met een andere helikopter in zee
gestort. Acht van de 21 inzitten
den, allen Amerikanen, kwamen
daarbij om. Het ongeluk gebeur
de op het platform van het vlieg-
dekschip USS Saipan. „Ondanks
het tragische ongeluk gaat de oe
fening door", verklaarde NAVO-
admiraal Henry Mustin. Aan de
drie weken durende NAVO-oefe
ning nemen circa 35.000 militai
ren en 150 schepen uit tien
NAVO-landen deel.
Nicholas Daniloff
KGB beschuldigt
journalist
van spionage
MOSKOU De Russische ge
heime dienst KGB heeft de
Amerikaanse journalist Nicho
las Daniloff beschuldigd van
spionage. Daniloff, correspon
dent voor de US News and
World Report in Moskou,
werd aangehouden toen hij
van een kennis een pakket in
ontvangst nam, dat documen
ten bleek te bevatten die als
topgeheim waren aangemerkt.
De vrouw van Daniloff ver
klaarde tegenover westerse
journalisten dat de arrestatie
van haar man in elkaar is ge
zet als represaille is voor de
arrestatie van een Sovjetfunc
tionaris bij het secretariaat van
de Verenigde Naties, Gennadi
Zacharov. Deze werd vorige
week in de metro van New
York aangehouden toen hij
zich schuldig maakte aan spio
nage. De 52-jarige Daniloff zou
binnenkort na vijf en een half
jaar dienst in Moskou worden
overgeplaatst.
TEGUCIGALPA Met de
100 miljoen dollar aan toege
zegde Amerikaanse hulp heb
ben de tegen de Sandinistische
regering van Nicaragua strij
dende Contra's besloten hun
strijdkrachten in aantal vrij
wel te verdubbelen en hun
guerrilla-oorlog tot drie-derde
van het Nicaraguaanse grond
gebied uit te breiden. Dat heb
ben zij in Honduras bekend
gemaakt.
Leiders van de Contra's heb
ben laten weten geen prijs te
stellen op Amerikaanse solda
ten om de strijd tegen de San
dinisten, die door de Ameri
kaanse regering als een gevaar
voor de democratie in de om
ringende landen worden ge
zien, gezamenlijk te voeren.
Alleen Nicaraguanen zullen
vechten, aldus de Nicara
guaanse Democratische Strijd
krachten (FDN). De FDN, de
grootste Contra-groepering,
beweert over 18.000 guerrilla
strijders te beschikken, van
wie zo'n 40 procent binnen Ni
caragua opereert en de rest
zich in naar schatting acht
clandestiene bases in Hondu
ras bevindt. Volgens militaire
experts zou dit aantal lager lig
gen. Volgens de Sandinistische
regering hebben de Contra's in
de afgelopen acht maanden bij
gevechten 2.800 man verloren.
HARARE Honderddui
zenden zwarte migranten
uit de omliggende landen
van Zuid-Afrika dreigen
vluchteling te worden als
Pretoria zijn dreigement
uitvoert om hen het land
uit te zetten als vergelding
voor strafmaatregelen van
de beweging van niet-ge-
bonden landen.
Zuidelijk Afrika wordt dan ge
confronteerd met een groot
scheeps vluchtelingenpro
bleem, zo zei de Hoge Com
missaris voor de vluchtelingen
van de Verenigde Naties,
Jean-Pierre Hocké, gisteren.
Er zijn al 250.000 vluchtelin
gen in het gebied, met name
Angolezen die voor de burger
oorlog in hun land op de
vlucht zijn. Afrika herbergt al
bijna de helft van het totaal
aantal van tien miljoen vluch
telingen ter wereld.
Het belangrijkste probleemge
bied van het zwarte continent
is de Hoorn van Afrika
Etiopië, Soedan en Somalië
waar vier miljoen mensen van
huis en haard zijn verdreven
door burgeroorlogen en na
tuurrampen.
„Maar als Pretoria zijn dreige
ment uitvoert wordt Zuidelijk
Afrika geconfronteerd met
een enorm vluchtelingenpro
bleem". De situatie kan nog
rampzaliger worden als de
naar schatting twee miljoen il
legale migranten ook worden
gedeporteerd.
Bisschop Desmond Tutu heeft
gisteren zichtbaar geroerd zijn
afscheidspreek gehouden als
bisschop van Johannesburg.
Tutu zal in Kaapstad worden
geïnstalleerd als aartsbisschop
en leider van de anglikaanse
Kerk in Zuid-Afrika.
Tutu was geëmotioneerd en
somber en zijn stem zakte
soms tot gefluister. „Er zijn af
schuwelijke dingen gebeurd in
dit land. Maar", zo zei de bis
schop, „ik ben gekomen om u
te vertellen dat God met ons
is. Ondanks alles wat de mach
ten ter wereld ook zullen
doen, wij zullen vrij zijn".
Gisteren werden begrafenis
sen gehouden voor zwarten
die vorige week zijn omgeko
men bij rellen in Soweto, een
zwarte voorstad van Johan
nesburg. Bovendien wordt
donderdag opnieuw een begra
fenisplechtigheid gehouden
voor de 21 zwarten die vorige
week bij gewelddadigheden
om het leven kwamen. Voor
die begrafenis zal geen toe
stemming worden gevraagd
aan de autoriteiten in Pretoria.
Ministers van buitenlandse za
ken van de organisatie van
niet-gebonden landen hebben
een „speciale verklaring over
zuidelijk Afrika!' aangenomen,
waarin wordt opgeroepen tot
sancties tegen Pretoria.
Verder is de vorming van een
„solidariteitsfonds" voorge
steld voor hulp aan de zes
Frontlijnstaten, die naar ver
wachting worden getroffen
door Zuidafrikaanse vergel
dingsmaatregelen.
TRIPOLI De Libische leider Khadaffy heeft de VS
gewaarschuwd voor de gevolgen van een eventuele
nieuwe Amerikaanse aanval. De Libische leider hield
gisteren een televisietoespraak ter herdenking van zijn
machtsovername zeventien jaar geleden.
Hij beschuldigde de VS ervan, dat zij een invasie in zijn land
beramen. Het Libische volk zal „huis voor huis en loopgraaf
voor loopgraaf" vechten als de Amerikanen hun plan uitvoeren.
Hij noemde president Reagan van de VS „geestesziek" en zei dat
de Sovjet-Unie aan de zijde van Libië staat bij een nieuwe aan
val door de Verenigde Staten. Opvallend was dat Khadaffy's
toon veel scherper was dan die welke zijn plaatsvervanger, Ab-
del-Salam Jalloud, zaterdag had aangeslagen. Jalloud had tegen
journalisten gezegd dat Libië bereid is met de Verenigde Staten
samen te werken bij het opsporen van terroristen. Khadaffy
sprak voor een menigte van enige duizenden aanhangers. Het
was voor het eerst sinds de Amerikanse luchtaanval van 15 april
dat hij in het openbaar verscheen.
Bloedbad in Indiase deelstaat
NEW DELHI Guerrillastrijders hebben in de deelstaat Tripu-
ra in het noordoosten van India veertien personen doodgescho
ten en zijn daarna over de grens naar het buurland Bangladesh
gevlucht. Dat heeft het Indische persbureau PTI gemeld. De da
ders behoren volgens PTI tot de verboden organisatie „Nationa
le Vrijwilligers van Tripura", die streeft naar een onafhankelij
ke staat voor de plaatselijke stammen en zich keert tegen de
aanwezigheid van bewoners uit omringende streken.
Eerste vlucht van lelijke eend
Dat eenden kunnen vliegen is bekend. Maar lelijke eenden beperken zich doorgaans tot de auto
weg. Die van de Fransman Claude Lecerf echter niet. Deze tot ultra-licht vliegtuig omgebouwde
lelijke eend maakte gisteren namelijk zijn eerste vlucht op het vliegveld van Pouance.
BOEKAREST Roeme
nië is gistermorgen door
een zware aardbeving ge
troffen, die ook werd ge
voeld in Italië, Grieken
land, Joegoslavië, Bulga
rije en delen van de Sov
jet-Unie. Deskundigen
houden rekening met de
mogelijkheid dat er aan
zienlijke schade of slacht
offers gevallen zijn.
Het Roemeense persbureau
Agerpes maakte bekend dat
het epicentrum van de beving
in het Vrancea gebied, zo'n
150 kilometer ten noorden van
Boekarest, lag.
De beving, die 28 minuten na
middernacht optrad, had een
kracht van 6.5 op de schaal
van Richter, aldus het persbu
reau. Een aantal mensen is
hun huizen in Boekarest uitge
vlucht uit angst voor instor
ting.
De elektriciteit in delen van
de stad zou zijn uitgevallen.
Volgens het Japanse Centrale
Meteorologische Bureau be
vond had de beving zelfs een
kracht van 7.2 op de schaal
van Richter.
Vanuit de Bulgaarse hoofdstad
Sofia werd bericht dat hier
eveneens mensen hun huizen
waren uitgevlucht. Het Joego
slavische persbureau Tanjug
maakte bekend dat een aantal
gebouwen in de stad Zajecar
scheuren opliep.
Het Italiaanse ministerie van
burgerbescherming liet weten
dat bewoners van Napels,
1.300 kilometer verwijderd
van het epicentrum, in paniek
de straten op waren gerend.
Het Amerikaanse geologische
instituut heeft verklaard dat
er sprake is van de krachtigste
aardbeving in Roemenië sinds
1977. Op 4 maart van dat jaar
kwamen zo'n 1.500 mensen om
het leven en raakten meer dan
,10.000 mensen gewond bij een
aardschok met een kracht van
7.2 op de schaal van Richter.
SMIDJE VERHOLENKARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
32) „Zó is het, mevrouw de heksdame," ant
woordde Kareltje *en hij slaakte een zucht van
verlichting, omdat Sybila van Sorcieren hem zo
goed begreep. „Hm...," mompelde Sybila
een tikje onwillig. „Het is jammer, maar belofte
maakt schuld. Zo staat het in de regelen en
voorwaarden van de vakbond van erkende hek
sen." Toen richtte ze zich met duidelijke
woorden tot de kleine Karei en zei: „Vervulde
wensen, scheppen slechts nijd en afgunst,
baasje. Een vervulde wens stelt namelijk de ene
persoon boven de andere. En als die andere dat
ziet, dan wil hij weer méér hebben dan die ene.
En zo blijft er altijd wat te wensen en nijd en
afgunst verdwijnen niet. Onthoud dat. Geen
wonder, dat het mensdom zijn leven niet in
vreugde slijten kan..." „Ik begrijp niet goed,
wat u daarmee bedoelt, mevrouw de heks,"
antwoordde Kareltje. „Het klinkt allemaal zo
wijsgerig. En wat ik wil heeft eigenlijk niks met
de wijsgeerderij te maken, ziet u. Het heeft al
leen maar te maken met de sport. En in de
sport steekt toch geen nijd of afgunst?,,
„Kortzichtige!" antwoordde Sybila sarcastisch.
„Je zult het waarschijnlijk gauwer merken dan
je lief is! Maar goed, het gaat mij niet aan.
Vraag maar wat je wilt." „Ik zou graag willen,
dat ik in alle sporten even goed was als tien we
reldkampioenen bij elkaar," bracht Kareltje er
met moeite uit. „Je zult je zin hebben, baas
je," zei Sybila en ze ontstak een tovervuur in
een soort komfoor. „Maar je zult er spijt van
krijgen óók! Haha! Maar goed, het gaat mij niet
aan! Vraag jij maar wat je wilt!" Toen joeg ze
een van de tovervlammen in de richting van Ka-
reltje's hoofdje, een knetterende vonk sprong
over en een gruwelijke pijn sneed het kereltje
door al zijn spieren. Hij slaakte een gil en ver
loor het bewustzijn
CAPE CANAVERAL
De kans datde Neder
landse astronaut Wubbo
Ockels voor een tweede
maal een ruimtereis gaat
maken lijkt uiterst klein
geworden.
Volgens het blad Aviation
Week and Space Technology
zal de NASA achttien vluch
ten schrappen van het Euro
pese ruimtelaboratorium
Spacelab, die in de komende
vijf jaar zouden worden uit
gevoerd met Amerikaanse
ruimteveren.
Als direct gevolg van de
ramp met het ruimteveer
Challenger zal de NASA vol
gens Aviation Week het aan
tal Spacelab-missies tot 1990
waarschijnlijk tot drie beper
ken. Ockels ging met een
Spacelab-missie de ruimte in.
Spacelab-missies kunnen be
mande zijn, waarbij het be
woonbare ruimtelaboratori
um'zich bevindt in de laad
ruimte van een veer, of on
bemande, waarbij alleen in
strumenten worden meege
nomen om proeven te doen.
Tot dusverre zijn in totaal
vier missies uitgevoerd,
waarvan.drie met het lab en
één met alleen een pakket
instrumenten. Bij de drie
missies die er voor de perio
de tot 1990 overblijven gaat
het volgens Aviation Week
om één bemande en twee
waarbij alleen instrumenten
worden meegenomen.
PEKING China staat voor het begin van zijn
bemande ruimtevaart,- Het heeft een eigen
ruimteveer ontwikkeld en een ploeg ruimte
vaarders samengesteld. „Het tijdstip van de eer
ste bemande ruimtevlucht door China is niet
ver meer af", zo schreef de buitenlandse editie
van het Chinese Volksdagblad gisteren. Maar
volgens westelijke diplomaten die gespeciali
seerd zijn op het gebied van ruimtevaart zal het
zeker nog wel enige jaren duren voordat China
werkelijk met de bemande ruimtevaart kan be
ginnen. China is inmiddels wel druk bezig op
de lucratieve commerciële markt voor het lan
ceren van satellieten. Het heeft tot dusverre al
contracten voor het lanceren van satellieten ge
sloten met drie landen, Zweden, Brazilië en
niet in de laatste plaats de VS.
Urho Kekkonen
HELSINKI De gistermorgen op 85-jarige leeftijd
overleden Urho Kekkonen, die 25 jaar president
van Finland geweest is en mede hierdoor de „vader
des vaderlands" van het Noordeuropese land ge
noemd werd, heeft van de nood een deugd weten te
maken. Tijdens zijn langdurige presidentschap buit
te hij naar vermogen de mogelijkheden uit, naast de
grote oosterbuur de Sovjet-Unie een zo onafhanke
lijk mogelijke koers uit te zetten.
Finland heeft een 1.269 kilometer lange ononderbroken
grens met de Sovjet-Unie en de landen hebben in het verle
den vaak strijd gevoerd. Kekkonen zag als president van
Finland (1956-1981) alleen maar heil in een goede verstand
houding met de grote buur. In de loop der jaren slaagde
Kekkonen, die in zijn jonge jaren sterk anti-Russissch inge
steld was, er in de ongemakkelijke verhouding met de Sov
jet-Unie in het voordeel van Finland bij te stellen. Tegen
standers van Kekkonen's politiek spraken echter van Fin-
landisering, omdat zij vonden dat het land zich veel te af
hankelijk van de Sovjet-Unie opstelde.
Kekkonens politie carrière kwam vijf jaar voor zijn dood
plotseling ten einde nadat artsen hadden vastgesteld dat hij
niet meer in staat was zijn verplichtingen als president na te
komen. Aderverkalking en geestelijke aftakeling zouden
hem op den duur ongeschikt maken. Voor de Finnen was
Kekkonen, of Urkki, zoals hij werd genoemd, een vaderfi
guur die tijdens zijn langdurige bewind regelmatig terugtrok
in zijn huis aan een meer bij Helsinki. Deze, oorpsronkelijk
presidentiële, residentie bleef ook na zijn aftreden zijn huis.
De huidige president van Finland, Mauno Koivisto, her
dacht Kekkonen in een toespraak als een „groot man" en
een „internationaal gerespecteerd staatsman". Koivisto
sprak vooral zijn waardering uit voor Kekkonens buiten
landse politiek. In Helsinki doet overigens het verhaal de
ronde dat Kekkonen de plichten van staatshoofd vervelend
vond. Mensen die hem goed kennen, geloven dat hij zijn
vele buitenlandse reizen uit louter verveling maakte. Ver
der stond hij bekend om zijn gevoel voor humor en geestige
opmerkingen.
DOEL In verband met de catastrofale ramp in de Tsjernobyl-
reactor, heeft de Belgische kernfysische dienst besloten extra
veiligheden in te bouwen in de kerncentrales Doel 1 en 2. Voor
enkele miljoenen guldens wordt apparatuur aangesloten die het
risico van een waterstofexplosie, zoals die zich in de Russische
centrale heeft voorgedaan, moet beperken.
Uit veiligheidsrapporten is gebleken dat bij oververhitting van
de reactorkern een chemische reactie kan plaatsvinden tussen
het zirkonium van de splijtstofstaven en het water in het pri
maire circuit. Het daarbij vrijkomende waterstof kan zich in een
bepaalde concentratie explosief verbinden met zuurstof uit de
lucht.
Hoewel de veiligheidsomhullingen van westerse reactoren tegen
deze mogelijke explosies bestand zijn, is besloten in Doel een zo
geheten waterstofrecombinator in te bouwen. Dit apparaat zuigt
in noodsituaties het waterstofgas af, en verbindt het in een apart
gebouw gecontroleerd met zuurstof tot water. De Nederlandse
kerncentrales in Dodewaard en Borssele houden al jaren een
verplaatsbare waterstofrecombinator achter de hand.
SANTA BARBARA Het Witte Huis heeft gisteren scherp uit
gehaald naar regeringsfunctionarissen die hebben gezegd dat de
regering op het punt staat haar standpunt te verzachten in het
wapenbeheersingsoverleg met de Sovjet-Unie. De verklaring
werd uitgegeven nadat de New York Times had gemeld dat de
VS bereid waren hun beleid te wijzigen om dichter bij de voor
stellen van de Sovjet-Unie te komen. De VS zouden de Russen
willen toestaan meer kernkoppen te hebben. De juistheid van
het bericht van de Times werd niet aangevochten, maar er werd
gesteld dat de president nog geen beslissing had genomen.
Nieuw VS-voorstel voor strategische kernkoppen
WASHINGTON De Amerikaanse regering overweegt vol
gens de New York Times een nieuw voorstel aan de Sovjet-Unie
te doen voor het maximaal toegestane aantal strategische kern
koppen aan beide zijden. Washington stelde tot dusverre een
plafond aan beide zijden voor van 6.000 strategische kernkoppen
koppen van ballistische landraketten en in kruisraketten aan
boord van vliegtuigen. Het wil dit aantal nu met een kwart ver
hogen tot 7.500 om dichter komen bij het plafond dat de Russen
in juni hebben voorgesteld, 8.000 koppen, aldus het blad.
