Organisatie zoekt andere plaats Sydneycongres
Gevolg overlevenden
vulkaangas valt mee
Russen geven in Wenen
onvoldoende informatie
over ramp Tsjernobyl
CDU'ER DEED
GREEP IN PARTIJKAS
Huurboycot
vergroot tweespalt
[bij zwarten
Sovjet-Unie
loopt
achterstand
marine in
Surinaamse
leger lijkt
niet
opgewassen
tegen
Brunswijk
r BUITENLAND
CeidaeSoivumt
DONDERDAG 28 AUGUSTUS i986 PAGINA 5
Moskou wil SDI te lijf
1 net „ruimtemijnen
I JOSKOU De Sovjet-Unie is van
lan „ruimtemijnen" te stationeren
m een eventueel toekomstig Ameri-
aans SDI-defensiesysteem tegen
ijandelijke kernraketten te onder
lijnen. Volgens een hoge Russische
ernwapendeskundige zijn ruimte-
teldde dat de ontwikkeling van een
Dl-systeem kostbaarder is dan het
ïgebruiknemen van middelen om
o'n raketdefensie te neutraliseren,
lij wordt door westerse diplomaten
leschouwd als een van belangrijkste
;ernwapendeskundigen in de Sov-
>t-Unie.
Wapenopslagplaats
in Kaboel ontploft
ISLAMABAD In het noordoos
telijk deel van Kaboel heeft dins
dagavond een krachtige ontploffing
plaatsgehad. Dit heeft de officiële
Afghaanse radio omgeroepen in
een bericht dat in het Pakistaanse
Islamabad is opgevangen. Naar ra-
dio-Kaboel zei ging het om een on
geluk. Uit westerse diplomatieke
bron in Islamabad verluidt dat er
sprake was van een reeks ontplof
fingen, die zich vermoedelijk heb
ben voorgedaan in een wapenop
slagplaats. De autoriteiten hebben
het gebied van de explosies over
een afstand van drie kilometer her
metisch afgesloten.
(Van onze correspondent Rink Drost)
BONN De 26-jarige Thomas Hupka, bestuurslid van de
CDU in Bonn, ex-voorzitter van de Junge Union en zoon
van het Bondsdaglid Herbert Hupka, is gearresteerd op ver
denking van oplichting. Hij wordt ervan beschuldigd
120.000 mark uit de kas van de landelijke CDU naar een
rekening te hebben gesluisd waar hij toegang toe had. Ver
volgens zou hij het geld hebben opgenomen. Vermoedelijk
heeft Hupka gebruik gemaakt van een brief met het brief
hoofd van de CDU, waarop hij de handtekening van de se
cretaris van die partij, Peter Radunski, had nagemaakt. Het
CDU-bestuur heeft aangifte gedaan. Hupka junior is al va
ker wegens oneerlijkheid in de openbaarheid gekomen. Hij
werd ooit als scholier door de rechter schuldig bevonden
aan diefstal van de redactiekas van het schoolblad „Ak-
zent". Toen hij rechten studeerde verweet de CDU hem
manipulatie met de verkiezingsuitslag in de Junge Union.
„Afslankkuur" spekte
portemonnee oplichters
(Van onze correspondent Rink Drost)
BONN Meer dan 250 mannen en vooral
vróuwen uit de hele Bondsrepubliek, die
zich te dik vonden, zijn de laatste vier jaren
in het ootje genomen. Niet de mensen
slankten af, maar hun portemonnees. Veel
vetter werd de bankrekening van een
42-jarige secretaresse en haar 36-jarige
man. Ze hebben hun „patiënten" honderd
duizenden marken afhandig weten te ma
ken. Het echtpaar had een „Instituut voor
Voedingsadviezen" gesticht, dat zich dank
zij een intensieve advertentiecampagne in
de kranten in een omvangrijke clientèle
mocht verheugen. In de advertenties werd
een vermageringsmethode aangeprezen, die
zonder dieet tot de gewenste gewichtsafna
me zou leiden.
NAVO-chef wil Europese
kernkoppen herverdelen
HAMBURG De opperbevel
hebber van de NAVO-strijd-
krachten in Europa, de Ameri
kaanse generaal Bernard Ro
gers, vindt dat er teveel kern
koppen zijn gestationeerd op
het grondgebied van de Duitse
Bondsrepubliek en te weinig
in de zuidelijke NAVO-landen
Italië, Griekenland en Turkije.
Rogers zei dat het aantal op
Westduitse bodem gestatio
neerde kernkoppen gehal
veerd moet worden. Volgens
Rogers moeten, los van het
NAVO-besluit uit 1983 om de
aantallen taktische kernwa
pens in Europa te verminde
ren, de overblijvende raketten
eerlijker verdeeld worden.
PECHHUWELIJK
GRAND RAPIDS De trouwklokken
moeten John en Jimmie Sue Owen in
Grand Rapids in Michigan in het week
einde meer als rouwklokken in de oren
geklonken hebben. Eerst moest de bruids
jurk ijlings terug naar de kleermaker om
dat wat er kort aan had moeten zijn lang
was. Daarna werd haar 6-jarige zoontje op
zijn fiets aangereden door een auto. Op
weg van het ziekenhuis naar de trouwre-
petitie zag zij de rode sportauto van haar
aanstaande, alleen zat niet hij achter het
stuur, maar de man die 'm had gestolen.
En de twee hadden er de sleutel van de
Union Hall, waar de receptie zou worden
gegeven, en de vliegtickets voor de huwe
lijksreis in laten liggen. Het paar slaagde
er in de deur van de Union Hall open te
krijgen voor het begin van de plechtig
heid.
ZUTPHEN BOYCOT ZUID-AFRIKA, MAAR WEERT TEGENSTANDER APARTHEID:
ZUTPHEN Hoewel hij
al vierhonderd jaar dood
is, heeft de Britse edel
man, dichter en onderbe
velhebber Sir Philip Sid
ney opnieuw slag om
Zutphen geleverd. Hij
lijkt te hebben verloren.
In Zutphen zou volgende
week worden herdacht
dat Sydney vier eeuwen
geleden nabij de IJselstad
aan een schotwond over
leed. In samenwerking
met de Rijksuniversiteit
in Leiden werd een con
gres georgansieerd waar
aan vele internationaal
beroemde letterkundigen
zouden deelnemen, maar
door een beslissing van
Zutphense gemeenteraad
gaat het hele feest niet
door.
Onder de genodigden was na
melijk ook de hoogleraar J.
Gouws uit Zuid-Afrika, een
Sidney-kenner bij uitstek. De
Zutphense gemeenteraad
vond echter bij meerderheid
dat Gouws in elk geval niet in
Zutphen aanwezig mocht zijn,
omdat in zijn land de apart
heid heerst. De organisatie
van de herdenking weigerde
vervolgens de verantwoor
ding voor het congres nog te
dragen.
John Gouws, die als professor
verbonden is aan de Rhodes
University in Grahamstown
reageerde woedend: „Waar
het hier nu werkelijk om gaat
is niet apartheid, maar acade
mische vrijheid. Worden
mensen nu beoordeeld naar
het werk wat ze doen of naar
de politieke activiteiten van
hun regering, waarvoor ze
waarschijnlijk niet eens ge
stemd hebben?"
Gouws is een expert op het
gebied van het leven en de
werken van de Engelse dich
ter en edelman Sir Philip Sid
ney, die beschouwd wordt als
de vader van de moderne En
gelse literatuur. „Ik ben do
cent aan de universiteit die de
apartheid al veertig jaar be
strijdt. Het is bespottelijk dat
ik en met mij de universiteit
met hetzelfde sop worden
overgoten als de regering".
Ook de penningmeester van
Stichting Herdenking Sir Phi
lip Sidney, mevrouw D.S. van
Dorsten-Timmerman uit Lei
den is zeer boos. Wijlen haar
echtgenoot prof. Van Dorsten
was ^en groot Sidneykenner
en hij wilde altijd al een con
gres over diens werk en le
gendevorming in ons land
houden. Zutphen leek de aan
gewezen stad. De organsiatie
gaat er nog hoopvol van uit
dat opkorte termijn het con
gres alsnog wordt gehouden,
in een ander stad weliswaar.
Belachelijk
Mevrouw Van Dorsten: „Na
tuurlijk is iedereen is tegen
die afschuwelijke apartheid in
Zuid-Afrika. Maar door pro
fessor J. Gouws uit Zuid-Afri
ka de toegang tot Zutphen te
weigeren, richt men zich pre
cies tegen de verkeerde man.
Gouws is nota bene een zeer
kritisch man ten opzichte van
het apartheidsregime en hij
heeft daarom in zijn land een
heel moeizaam leven. Door
hem te weigeren, wordt de
Zuid-Afrikaanse regering al
leen maar in het gelijk ge
steld. Zutphen maakt zich nu
op deze manier publiekelijk
belachelijk".
Gemeen te voorlichter en te
vens secretaris van de stich
ting G. Schiphorst: „Pas op 1
juli dit jaar hoorden we dat
Gouws uit Zuid-Afrika komt.
In maart had de raad al beslo
ten Zuid-Afrika te boycotten
en deze week besloot de raad
dat die beslissing ook gold
voor Gouws". Mevrouw Van
Dorsten: „Over Gouws was,
toen dat besluit werd geno
men, geen enkele informatie
bekend of hij vóór- of tegen
stander van de apartheid was.
Intussen blijkt dat hij zich
nota bene sterk tegen apart
heid verzet. De Britten waren
boos dat Gouws werd uitge
sloten. Zij vinden dat de aca
demische vrijheid buiten elke
verdenking moet staan. Ze
stelden dat als Gouws niet
kwam, zij ook niet zouden ko
men".
Mevrouw Van Dorsten ver
volgt: „Er vielen dus grote ga
ten in het programma. Het
gevolg was dat ook Amerika
nen afzeiden. Er kwamen in
gezonden brieven in de Lon-
dense Times dat het geen pas
gaf om een persoon als Gouws
te weren. Ook de Britse am
bassadeur in Den Haag ging
zich er mee bemoeien. Hij
vreesde dat de culturele be
trekkingen tussen Groot-Brit-
tannië en ons land ernstig
werden beschadigd. Zutphen
werd over de wereld negatief
bekend".
Recentelijk organiseerden
verscheidene universiteiten,
waaronder ook Rhodes Uni
versity, speciale bijeenkom
sten waarin ze verklaarden
dat ze het apartheidsregime in
Zuid Afrika verwierpen.
Gouws en een aantal Zuida-
frikaanse academici zijn ver
bitterd dat de wereld zich
steeds vijandelijker opstelt te
genover alle Zuidafrikanen,
zonder rekening te houden
met hun standpunt ten op
zichte van apartheid.
„Wij zijn docenten en weten
schappelijk onderzoekers", zei
een academicus van Cape
town University gisteren „wat
wordt er van ons verwacht?
Moeten we ons in de gewa
pende strijd werpen en ook
mensen gaan vermoorden? Of
kunnen we beter doorgaan
met ons onderzoek en met
lesgeven tegen «apartheid?".
Prof. Gouws voelt zich der
halve persoonlijk gekrenkt.
Want juist van wie hij steun
verwachtte, krijgt hij een ge
voelige opdoffer. Hij voelt
zich in de steek gelaten door
mensen van wie hij meende
dat zij aan zijn kant zouden
staan.
Schiphorst: „We bereikten
een patstelling. Het congres is
al beschadigd en uitgekleed.
Mogelijk dat er schadeclaims
komen. Ach ja, ik heb wel
respect voor mensen die zeg
gen dat hun principes niet
met geld te koop zijn, maar ik
vind het gesol met Gouws
niet fatsoenlijk. Het was een
dramatische beslissing, waar
van we de reikwijdte nog lang
niet kunnen overzien. Moge
lijk is een andere stad op zo'n
korte termijn nog bereid het
congres te houden".
En vervolgens: „Wij hebben
in elk geval meer dan een
jaar voor nop zitten werken.
Dat is uiterst onbevredigend,
dit te meer omdat op Gouws
in feite niets is aan te merken.
Het beeld van Zutphen, dat
we bezig zijn op te poetsen, is
ernstig beschadigd. Het
bedrijfsleven, de midden
stand, alle belangstellenden
uit binnen- en buitenland
(van wie sommigen reeds
hebben betaald) en vooral de
Britten en Amerikanen heb
ben een wel heel vreemde in
druk van Zutphen gekregen".
Het ziet er overigens niet naar
uit dat de perikelen rond het
congres nadelige gevolgen
heeft voor de Sidney-tentoon-
stelling die aanstaande dins
dag in het Stedelijk Museum
van Zutphen wordt geopend.
BOB BIRZA
MARGARETH JACOBSOHN
JOHANNESBURG Het aantal doden en gewonden
ia de bloedige botsing tussen bewoners van wijken in
iet Zuidafrikaanse Soweto en het leger, ligt volgens de
ictiviste Winnie Mandela en de Raad van Kerken veel
ïoger dan de regering in Pretoria zegt. Volgens niet of-
liciële bronnen zouden zeker twintig mensen zijn ge
lood. De rellen onstonden na een vergadering over de
luurboycot. Aan die boycot doen verspreid over het
and zo'n 300.000 mensen die een gemeentewoning hu-
en, mee.
)e opbrengst van huren vormt vrijwel de enige bron van in-
tomsten voor de gemeenteraden van de zwarte woonoorden,
/laar raadsleden van de woonoorden worden door de bewoners,
net name militante jongeren, van corruptie en collaboratie met
le blanke regering beschuldigd. Radicale leiders van de boycot
:etten bewoners veelal hardhandig onder druk om niet te beta-
en. Deze bewoners worden vervolgens door de gemeenteraad
>edreigd met huisuitzetting. Gevreesd wordt dat deze patstelling
de spanningen tussen zwarten onderling nog verder zal doen
Hijgen.
Familieleden knielen bij een van de slachtoffers, die bij rellen In het Zuidafrikaanse Soweto om het leven kwam.
YAOUNDE Overleven
den van de gasramp in
Kameroen waarbij ruim
vijftienhonderd mensen
om het leven zijn geko
men, zijn gisteren huisr
waarts gekeerd ondanks
waarschuwingen dat wa
ter en voedsel in het ge
troffen gebied nog steeds
giftige stoffen bevatten.
De dorpsbewoners willen
ïun eigendommen be
schermen of de eigendom-
t men van overleden fami
lieleden opeisen. Volgens
het Israëlische medische
team, dat het eerst ter
plaatse was, zijn de meeste
slachtoffers onmiddellijk
waren gestorven en lijken
de overlevenden voorals
nog minimale gevolgen te
hebben van het gas.
Bienvenu Fouda, secretaris-ge
neraal van het ministerie van
mijnbouw heeft verklaard in
heel Kameroen een studie te
laten verrichten naar gebieden
met verhoogd risico, en ver
volgens mensen ertoe over te
halen te verhuizen uit die ge
bieden waar veelvuldige vul
kanische activiteit plaatsvindt.
De Europese Gemeenschap
heeft inmiddels gehoor gege
ven aan het Kameroense ver
zoek voor rijst, water en melk,
alsmede tenten, kampeerbed-
den, dekens, antibiotica, ont
smettingsmiddelen en nood
rantsoenen voor twee weken
voor ongeveer vijfduizend
mensen. De waarde van de
hulp bedraagt ruim 350.000
gulden.
Geleerden gaan er vooralsnog
vanuit dat een vulkaanbeving
onder het meer een giftige
gasbel heeft losgemaakt die
zich donderdagavond over het
omliggende gebied heeft ver
spreid. De bel bestond uit een
mengsel van verschillende
vulkanische gassen. Een aantal
lichamen van slachtoffers is
naar Yaounde overgebracht
om door middel van sectie de
precieze doodsoorzaak vast te
stellen.
SMID JE VERHOLEN—KARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
29) Sliep uut!" treiterde Krelisje. „Dat durft die
slome tóch niet!" En onder dekking van zijn be-
a Schermer stak Krelisje dapper de tong tegen
.Kareltje uit. Krelisje vertoonde dus duidelijk alle
kwalijke kenmerken van een oorlogsophitser,
r hetwelk een treffend licht werpt op de kwaliteit
van zijn karakter. Maar de edele Egerick had in
,zijn ijver niets bemerkt van Krelisjes nare han
delwijze. Hij zag slechts de sombere gloed die
in Kareltje's oogjes glom en hij hoorde slechts
het dreigende tandenknarsen, dat aan diens
mondje ontsnapte. „Kalm aan, prolleke!" zei
Egerick streng en bevelend. Maar dat had hij
beter niet kunnen zeggen, want toen werd Ka-
j reltje eerst recht woest. Met een vertwijfelde gil
vloog de kleine leerling-smid zijn opponent aan.
Maar deze zette zich meteen in positie, en
mompelde: „Jammer voor u, prolleke, dat ik
niet alleen een uitnemend schaatser, maar ook
een geoefend bokser ben." En ondanks zijn
schaatsen, toonde Egerick héél eventjes wat
licht voetenwerk, om de kleine Kareltje vervol
gens „op een klap te laten lopen", hetwelk een
geliefde tactiek is in bokskringen. De houding
van Egerick toonde dan ook duidelijk aan, dat-
ie zijn linkse dirécte goed beheerste. Het mag
dan ook niemand verbazen, dat Kareltje even
later ten derde male op het ijs lag. Toen 't vent
je weer in staat was zijn ogen op te slaan, had
den Krelisje en de jonkman hem verlaten. Voor
zichtig betastte hij zijn pijnlijke kaak
LONDEN Te lage
defensie-uitgaven in
de Verenigde Staten
en Groot-Brittannië,
twee belangrijke
NAVO-landen wat
hun marines betreft,
stellen de Sovjet-Unie
in staat haar achter
stand op het gebied
van de marine in te lo
pen. Dit meldt het
Britse defensieblad
„Jane's Fighting
Ships".
Volgens Jane's bestaat er
in tegenstelling tot on
der de eerste ambtstermijn
van president Ronald
Reagan in het Ameri
kaanse Congres een duide
lijke neiging tot het snoei
en in de defensie-uitga-
ven.
„Gevoegd bij de mogelijke
gevolgen van de Gramm-
Rudmann-wet, die tot doel
heeft het begrotingstekort
te beperken, vormt deze
toenemende oppositie een
ernstige bedreiging voor
de plannen nieuwe sche
pen te bouwen".
Volgens Jane's zullen de
Amerikaanse defensiebe
stedingen in de nabije toe
komst niet met drie pro
cent per jaar stijgen. Deze
toename is nodig om het
defensieprogramma tot in
de jaren '90 volgens sche
ma uit te voeren. Het blad
is bang dat zij op hun
hoogst gelijk blijven en
misschien zelfs achteruit
gaan.
Het blad komt tot de uit
spraak dat in een demo
cratie „geld en stemmen
vóórgaan boven wat voor
de veiligheid nodig wordt
geacht door diegenen die
het Congres moeten advi
seren bij één van zijn be
langrijkste grondwettelijke
plichten".
WENEN Deskundigen
op het gebied van kern
energie hebben gisteren
geklaagd dat de Sovjet
unie onvoldoende infor
matie geeft over het onge
luk met de kerncentrale
in Tsjernobyl. Zij drongen
aan op meer technische
bijzonderheden.
De Sovjet-Unie presenteerde
deze week een rapport over de
ramp op een bijeenkomst van
500 technische en medische
experts uit 50 landen, onder
auspiciën van het Internatio
nale Bureau voor Atoomener
gie in Wenen.
Het rapport blijkt echter vele
belangrijke zaken onbeant
woord te laten, reden voor an
dere delegaties om een stort
vloed van vragen te ontkete
nen. Bij de voorzitter van de
bijeenkomst ligt een lijst met
600 vragen.
Honderden Esten hebben be
gin deze maand gedemon
streerd tegen de gedwongen
deelname van militaire reser
visten aan de schoonm&ak-
werkzaamheden rond de
kerncentrale van Tsjernobyl.
Dit hebben emigranten uit
Estland gisteren in Zweden
gezegd.
Volgens de directeur van het
in Stockholm gevestigde Hulp
centrum voor Politieke Ge
vangenen in Estland, Ants
Kippar, hebben de Sovjet-au
toriteiten arrestaties verricht
na betogingen in Tallinn, de
hoofdstad van Estland.
Kippar verklaarde dat de Sov
jet-autoriteiten zo'n 1.000 Es-
ten, vooral technici en vracht
wagenchauffeurs, hebben ge-
recruteerd voor de schoon-
maakwerkzaamheden in het
door straling besmette gebied
rond de centrale. „De mensen
zijn erg ongerust. Zij weten dat
zij risico's lopen en dat er on
voldoende beschermende kle
ding is".
Gestapo-
cellen
In West-Berlijn
zijn onlangs de
fundamenten
van cellen van
voormalige Ge-
stapo-
hoofdkwartieren
bij opgravingen
blootgelegd. In
deze cellen zijn
vele gevangenen
gefolterd en ver
moord.
DEN HAAG/PARAMA
RIBO Uit de recente
botsingen tussen het Suri
naamse leger en de groep-
Brunswijk begint duide
lijk te worden dat de
strijdkrachten niet zijn op
gewassen tegen de in het
Marowijne-gebied opere
rende opstandelingen.
De militairen lieten zich
herhaaldelijk verrassen
door de mannen van
Brunswijk, waarna de
aanvallers zich ongestraft
en met gijzelaars in het
oerwoud konden terug
trekken. Het leger heeft
geen antwoord op de „laf
fe aanvallen van de bende
criminelen", zoals de ac
ties van Brunswijks „Jun
gle Commando" door de
Surinaamse autoriteiten
worden genoemd.
Volgens een militaire zegs
man, die anoniem wenst te
blijven, is het uitblijven van
resultaten bij de jacht op
Brunswijk te wijten aan het
lage moreel van de manschap
pen, gebrekkige bevelvoering
en het ontbreken van voldoen
de materieel voor guerrilla-be-
strijding in de jungle.
„Ik heb de indruk dat het mo
reel van het nationale leger,
voor zover het al bestond, in
middels tot ver beneden nul
gedaald is. Binnen het leger is
sprake van deserties, onwillig
heid en dienstweigering".
Het lage moreel van de man
schappen heeft volgens hem
niet alleen een economische of
politieke achtergrond. Ook de
bovennatuurlijke krachten in
het oerwoud, de „Winti", spe
len een belangrijke rol.
Zij boezemen vooral de creool
se militairen uit de stad angst
in en geven de bosneger
Brunswijk een aureool van on
kwetsbaarheid. Creolen en
bosnegers geloven dat de go
den met hun voorouders zijn
meegereisd naar Suriname.
De kans dat het leger erin
slaagt Brunswijk uit te schake
len wordt klein geacht. Maar
al kan Brunswijk het lang uit
houden, hij zal volgens waar
nemers pas een echte bedrei
ging voor het bewind-Bouterse
vormen als ook op andere
plaatsen in het land verzets
groepen de kop opsteken.
De twee kinderen van bevel
hebber Bouterse zouden van
wege de gespannen situatie in
Suriname overigens al het
land uit gevlucht zijn. Bouter
se heeft Nederland ervan be
schuldigd het democratise
ringsproces in Suriname tegen
te houden. Volgens hem wor
den er in Nederland „onder
mijnende activiteiten" tegen
zijn bewind georganiseerd.
