Luns is optimistisch over
de jongere Sovjet- leiders
EPene
uit de weekbladen
II S*atKN
CeidAcOoimant
Staatsman
vandaag
75 jaar
Makkelijker bellen vanuit
Frankrijk
brieuen
lezers
Van Gend en Loos schept
chaos in voedselhulp
DE TIJD
Htr
BINNENLAND/BUITENLAND
DONDERDAG 28 AUGUSTUS 1986 PAGINA
BRUSSEL Mr.dr. Jo-
zef Maria Antoine Hu-
bert Luns is vandaag 75
geworden. Hij viert dat
rustig in familiekring in
zijn Brusselse flat. Een
dagje rust, een schril
contrast met zijn normale
doordeweekse dagen.
Ook al is Luns al weer
enige tijd geen secretaris
generaal meer van de
NAVO, hij is nog wel
vaak te vinden in een
kantoor op het NAVO-
hoofdkwartier, van
waaruit hij nog steeds in
vloed uitoefent op de
gang van zaken in het
bondgenootschap. Al
thans als hij niet in het
buitenland bivakkeert,
op uitnodiging van rege
ringen. Onlangs nog
schrok Luns niet terug
voor een bezoek van een
maand aan Zuid-Afrika.
Dat hij het nog druk heeft
staat vast. Voor zijn memoi
res heeft hij dan ook geen
tijd. Zoals vanouds wel voor
humor. Met dat uit duizen
den herkenbare hypernasale
stemgeluid zegt hij: „Mij is
nog steeds geen miljoen dol
lar geboden, zoals voor Kis
singer. en ik heb geen zes co-
pyrighters". Jammer, want
het zou toch aardig zijn om
eens te lezen hoe Luns affai
res als bijvoorbeeld de
Nicuw-Guineakwestie heeft
ervaren.
Luns, ooit de populairste po-
licitus van ons land, is anno
1986 wat minder geliefd, al
was het alleen maar vanwege
zijn broer, die hem zou heb
ben opgegeven als NSB-lid.
In elk geval heeft Luns in z'n
leven heel wat (linkse) men
sen met lange tenen ontmoet
en hij steekt zijn mening nog
steeds niet onder stoelen of
banken. Maar hij is toch wel
een tikje milder geworden,
zoals blijkt uit een vraagge
sprek dat verslaggever Mar
tin Voorn met hem had aan
de vooravond van zijn 75e
verjaardag.
De kruisraketten komen, het
kabinet heeft krachtdadige
plannen. Tevreden over Ne
derland?
Ik zou willen zeggen dat het
kabinet naar mijn mening
qua samenstelling iets sterker
is dan het vorige. En het is
natuurlijk voor Nederland,
naar mijn bescheiden me
ning. maar ook voor onze re
laties in het buitenland, de
NAVO en onze relaties met
Amerika en uiteraard het
probleem van de atoomwa
pens, een buitengewoon goeie
zaak dat de heer Lubbers
zo'n overwinning heeft be
haald.
De vredesbeweging ligt op
apegapen
De vredesbeweging heeft
heel veel van z'n invloed
verloren. Het was dan ook
een hele griezelige zaak hè,
zoals die zich heeft ontwik
keld. Men kan vaststellen dat
bij de verkiezingen is geble
ken dat het programma van
de Partij van de Arbeid
dat zo heeft ingehaakt op de
anti-atoomwapens en de de
fensie. die toch ook een veer
zou moeten laten, gaat u
maar door dat dat pro
gramma toch niet door het
Nederlandse volk gevolgd is.
Dat heeft naar ik weet en
naar ik heb geconstateerd in
het buitenland een hele goeie
indruk gemaakt.
Tevreden dus?
Ik ben natuurlijk tevreden.
Met de ontwikkelingen en
zeker met deze uitstekende
minister van defensie (Van
Eekelen, die volgens Luns
volmaakt ten onrechte door
de PvdA is afgekraakt, om
dat hij verantwoordelijk zou
zijn voor de te dure Walrus-
duikboten).
Nederland loopt nu goed in
de NA VO-pas?
Dat valt nog te bezien, hè,
het kabinet is net aangetre
den, de begroting is nog niet
bekendgemaakt, maar alle
voortekenen wijzen erop dat
Nederland z'n plaats in de
NAVO en z'n opvattingen zal
afstemmen op de bondgeno
ten. Maar ik heb met enige
zorg gezien dat men niet uit
sluit dat de defensie-uitgaven
omlaag gaan. Ik vermoed dat
dat de prijs is om eventueel
iets af te hakken van de wer
kelijk enorme hoop geld aan
de Derde Wereld, waarin Ne
derland de koploper is; de
prijs is om er door te krijgen
dat de ontwikkelingsuitgaven
niet als een heilig huisje zul
len blijven worden be
schouwd. Op defensie-gebied
Zijn we nooit koplopers ge
weest, zoals u weet. In elk
geval constateer ik dat Ne
derland met de huidige de
fensiebegroting niet de afge
sproken drie procent haalt,
maar slechts twee procent. Ik
geloof overigens niet dat Eu
ropa zo veel meer kan doen
dan de Amerikanen schijnen
te wensen.
De Russen zijn actief met wa
pen voorstellen. Zijn dat
slechts schijnbaar construc
tieve voorstellen?
Het is me wel opgevallen dat
de heer Gorbatsjov enkele
malen voorstellen wereld
kundig heeft gemaakt zonder
enig contact met de geallieer
den en Amerika. Dat is na
tuurlijk niet de wijze waarop
je diplomatie voert. Een deel
van deze voorstellen is be
doeld als propaganda. Dit ge
zegd zijnde geloof ik toch dat
er misschien wel een kans is
om zaken te doen met de
huidige regering Gorbatsjov.
Gorbatsjov is constructiever?
Nou, Gorbatsjov zit in een
moeilijke situatie. De Sovjet
economie is zwak, mede als
gevolg van de daling van de
olieprijzen, de te lage pro-
duktie en de werkelijk im
mense uitgaven voor defen
sie. En vandaar dat Gorbats
jov niet kan doorgaan zoals
vroeger, dus niet ieder jaar
grote verhogingen van de de
fensie-uitgaven. Hij heeft
trouwens ook beloofd dat hij
het welzijn van de Russische
bevolking zou verbeteren.
Maar de voorstellen zijn dus
beter dan vroeger?
Er zijn ongetwijfeld positieve
elementen. Maar ik ben ook
van mening dat we niet te
snel moeten zeggen: laten we
het maar aannemen. De re
geringen van de alliantie, en
zeker Amerika, moeten eerst
zien wat het allemaal voor
stelt.
U bent toch sceptisch?
Nee, ik ben optimistischer
dan ik vroeger was. Mis
schien ook wel omdat er nu
een jongere generatie in Rus
land aan de macht is. Dat
geeft enige hoop.
Reagans politiek van kracht
heeft geholpen?
Ja, dat is een taal die de Rus
sen bijzonder goed begrijpen.
U herinnert zich nog wat
Stalin tijdens de oorlog riep.
Die zei laatdunkend: „De
paus, hoeveel divisies heeft
die?"
U heeft die harde lijn ook
voorgestaan?
Nee, ik heb altijd gevonden
dat je alleen als er min of
meer evenwicht was zaken
kon doen met de Russen.
Vandaar dat de plaatsing van
kruisraketten in Italië, West-
Duitsland, Engeland en Bel
gië, dat dat de grond is ge
weest voor de concessies van
de Russen. Nederland heeft
een niet al te sterk standpunt
ingenomen, zoals u weet.
Hoe kijkt u terug op uw rela
tie met Nederland?
Laat ik beginnen te zeggen
dat ik uitgesproken pro-Ne-,
derland was en ben. Alles
wat er in Nederland gebeurt
blijf ik met interesse volgen.
Ik kijk met bevrediging te
rug op m'n 19-jarig minister
schap. Ik heb in Nederland
nog vrij «veel contacten. Ik
spreek er dikwijls, met name
voor de jeugd. En wat mij op
valt is dat de studenten veel
minder links zijn dan een
jaar of acht tien geleden.
Heel Nederland schuift naar
rechts op
Ja, er is een duidelijke ver
schuiving van de accenten.
En dat is ook wel gebleken
bij de reactie van de socialis
ten, die vraagtekens hebben
gesteld bij de vraag of de lijn
van nieuw links wel de beste
U heeft goedé hoop dat die
lijn wordt doorgezet?
Dat. is niet uitgesloten. Ik heb
natuurlijk met belangstelling
gehoord wat de heer Kom
brink heeft gezegd. Hij staat
niet als rechts bekend in zijn
partij, de PvdA. Hij heeft ge
zegd dat de partij zich moet
bezinnen of dit programma
wel het juiste is. Of het niet
moet worden herzien in het
licht van de huidige opvat
tingen van de Nederlandse
bevolkjng.
Of het niet te duur en te sin-
terklazerig is?
Ja, of het wel haalbaar is,
niet te u..u to, te utopis...
haha, te u-to-pis-tisch is.
Zelfs de heer Den Uyl heeft
zoiets gezegd. Minder rooie
vlaggen, minder internatio
nale. We zullen het allemaal
zien. Ik ben geen helaas geen
profeet.
Achteraf toch gelijk gekre
gen?
Ach, gelijk hebben, gelijk
krijgen. Ik ben al tevreden
als ik zie dat het enigszins
gaat in de richting die ik de
juiste vind.
U bent milder gaan oordelen
over Nederland?
Ik heb over Nederland nooit
scherp geoordeeld. Je hebt
zekere uitwassen. Die heb ik
veroordeeld en dat doe ik
nog. Die uitwassen worden in
het buitenland trouwens ook
niet begrepen. Het buiten
land begrijpt bijvoorbeeld
niet hoe mensen die zich ver
grijpen aan het bezit van an
deren ik doel op krakers
worden goedgekeurd. Wat
er in Amsterdam gebeurt
vervult mij ook met zorg.
Maar Van Thijn gaat nu op
treden
Ik heb het gelezen. Ik ben
benieuwd hoe ie dat gaat uit
voeren.
U bent toch milder gewor
den?
Ik heb met bevrediging ge
constateerd dat het politieke
klimaat in Nederland, in te
genstelling tot alle voorspel
lingen, blijkens de verkiezin
gen toch minder radicaal is
dan velen hadden gevreesd.
Van Turkije heeft u de Vre
desprijs gekregen, maar u
bent in Nederland nooit erg
vereerd?
Het is een feit dat men in
Nederland er nooit zo vrese
lijk op gebrand is om mensen
te vereren. Tenzij men 100
jaar wordt.
Bent u van plan 100 te wor
den?
Ik ben het niet van plan. Het
hangt van de genen af. Ik
ben inderdaad nog heel actief
bezig, ja.
Maar toch: een profeet in ei
gen land...
Ik heb gezegd, en ik herhaal,
dat men er in Nederland niet
op gebrand is mensen te ver
heerlijken.
Maar de Nederlandse politiek
was toch altijd kritisch?
Ach ja, de linkse partijen wa
ren kritisch. Maar de Neder
landse bevolking heeft mij
altijd positief gewaardeerd.
Premier Lubbers heeft nog
niet zolang geleden, na uw
frontale aanval op die „wan
kelmoedige" minister De
Ruiter van defensie, gezegd
dat u te veel spannende films
ziet
Ach, die uitspraak van Lub
bers, daar hecht ik niet zo
veel waarde aan. Dat moet u
in z'n context zien. Ik ben
overigens verbaasd hoe pret
tig de Nederlandse bevolking
me nog steeds bejegent. Ik
krijg veel fanmail, veel
vriendelijke brieven. En uit
nodigingen om lezingen te
geven.
Zijn er ooit zaken geweest
waar u spijt van heeft?
Ach, er zijn in al die jaren al
tijd wel zaken waarvan je
zegt, dat had ik beter zo en zo
kunnen aanpakken.
Daarover zou ik heel diep
moeten nadenken... (Luns
denkt na...) Nee, ik zou echt
geen voorbeeld weten.
U hebt onlangs gestemd?
Ja, ik heb gestemd. VVD?
Zeg ik niet. CDA? Zeg ik
niet. Ook niet op links. Ik zeg
niet op welke partij. Dat gaat
u niks aan. Bovendien heb ik
met een blauw potlood ge
stemd, en dat is illegaal. Mijn
stem was dus ongeldig.
U kijkt met voldoening te
rug?
Ja, ik kijk met tevredenheid
terug op mijn carrière.
Ja, dat ben ik wel van plan.
Ik voel me nog kiplekker,
maar ja, je weet natuurlijk
niet hoe dat over tien jaar is.
MARTIN VOORN
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIILAGE Bil UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER. RECREATIE, EI POSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
DEN HAAG Vanaf septem
ber wordt het eenvoudiger
vanuit Frankrijk naar Neder
land te telefoneren op kosten
van degene die opgebeld
wordt. Tot nog toe moest men
dergelijke „BO-gesprekken"
(Betaling Opgeroepene) voe
ren via een telefoniste in
Frankrijk. Vanaf 1 september
kan worden volstaan met het
draaien van een gratis ant
woordnummer vergelijkbaar
met onze „06-nummers",
waarna door directe Neder
landse tussenkomst de abon
nee in ons land wordt ge
vraagd de kosten van het ge
sprek te dragen. Muntjes- en
taalproblemen zijn dan verle
den tijd. Het Franse nummer
is 19-9931.
SUSKE EN WISKE DE GLANZENDE GLETSJER
IMlmathliMKhar^k
hem niet luwdenJ
Nee, hlunjel. we f lijden achteruitj
f wi mm hemiet i m twee icim ummhtif wricn. I [H
<op dat hel luht...6aan anders allemaal naar Sint-Fitter. J
(c) S'andaard Uitgeverij. Antwerpen-Woesp.
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Staatsloterij
Daalt de goklust van de Ne
derlanders? Daar gaat de Staat
wat aan doen. Dus voortaan
alle prijzen belastingvrij! Je
zou denken dat dit 'n meeval
lertje voor de grote prijswin
naars is. Maar wie betaalt de
belastinggelden die nu niet in
de Staatskas vloeien? Juist dat
bent u zelf, lotenkopers. Er
werden nu in de maand juli 9
nummers minder getrokken
dan voorheen het geval was.
maand juni:
le trekking 11
2e trekking 16
3e trekking 23
50
maand juli:
le trekking
2e trekking
3e trekking
9 verschil
Aan prijzen uit te keren,
maand juni: 1.061.975,-;
maand juli: 993.075,
f 68.900,- verschil.
Dus minder kansen op een
prijs en 68.900,- minder in de
pot staan tegenover het belas
tingvrije gedeelte voor dege
nen die een grote prijs hebben
gewonnen. De tijd zal het le
ren of deze Staatsloterij nog
een Jang leven beschoren zal
blijven.
(Naschrift: Volgens de Staats
loterij is het nieuwe systeem
budgettair neutraal: „niemand
wordt er minder van". De eni
ge ingevoerde wijziging is een
toeneming van het aantal klei
nere prijzen. Grotere prijzen
worden voortaan opgedeeld in
„tranches". Zo kan een prijs
van vijfhonderd gulden zijn
opgedeeld in vijf prijzen van
honderd gulden. Toegegeven
wordt overigens dat het totaal
aan prijzengeld inderdaad is
afgenomen, maar het gaat
daarbij volgens de Staatsloterij
slechts om „een te verwaarlo
zen percentage, dat de mensen
echt niet merken". Het feit dat
het nieuwe systeem evenveel
kans geeft op prijzen uit een in
grootte ongeveer gelijk geble
ven prijzenpot, wordt geïllu
streerd met de mededeling dat
de Staatsloterij net zoveel geld
in de staatskas laat vloeien als
voordien. De overheid ont
vangt dus, ondanks het feit dat
prijzen boven de duizend gul
den niet worden belast, een
zelfde bedrag aan kansspelbe
lasting als vóór de invoering
van het nieuwe systeem. Re
dactie.)
Onfeilbaarheid
In de rubriek „Kerk en We
reld" (22-8-86) las ik dat de
New York Times over de
kwestie-Curran, na gesprek
ken met Vaticaanse functiona
rissen, concludeerde dat leer
stelligheden inzake de sexuele
moraal, hoewel ze niet ex ca
thedra zijn gedaan, nu meer
en meer als onfeilbaar worden
beschouwd. Dat is een vreem
de conclusie van de New York
Times.
Nog nooit in de bijna 2000 jaar
dat de rooms-katholieke kerk
bestaat heeft het Magisterium
een expliciete uitspraak ge
daan inzake morele kwesties;
dat zou ook uiterst moeilijk
zijn.
De paus en een oecumenisch
concilie kunnen, onder strikte
voorwaarden, onfeilbare uit
spraken doen over zaken die
het geloof en de moraal betref
fen (CIC Canon 749 §§1-2). Die
voorwaarden zijn nu niet ver
vuld.
Behalve paus en oecumenisch
concilie bezitten ook de bis
schoppen, verspreid over de
gehele wereld, de onfeilbaar
heid „wanneer ze, verenigd in
communio met elkaar en sa
men met de paus het eens zijn
omtrent het feit dat een be
paalde mening als definitief
moet worden beschouwd"
(CIC Canon 749 §2). Dat is nu
bij lange na niet het geval in
zake kwesties die in de Cur-
ran-affaire aan de orde zijn.
De opvatting dat de kerk on
feilbare morele oordelen zou
kunnen geven omtrent de glo
bale goedheid of zondigheid
van concrete handelingen is
misplaatst en zal dat altijd zijn.
De kerk kan wel universele
morele principes geven (Cf
Toespraak Mgr. Ernst op Vati-
canum II).
J.F.J. Jansen,
LEIDSCHENDAM.
noem maar op. De mensen
zien je dan als de grootste
slet van de wereld, maar dat
kan me niets schelen".
In Vrij Nederland het ver
wijt aan het adres van „de
transportjongens Van Gend
en Loos" dat ze van de voed
selhulp aan Soedan een cha
os maken. Jack Willemsen
van de Stichting Oecumeni
sche Hulp: „In de haven heb
ik ze aan het werk gezien bij
het lossen van schepen. Een
overspannen man stond iets
in een portofoon te brullen,
maar zijn bevelen werden
niet opgevolgd. Geen won
der, want de ploeg kent de
mentaliteit van net land
niet. Werkelijk alles liep in
de soep". Elders gesprekken
met veteranen die veertig
jaar geleden in Indonesië
hebben gevochten. „Ze heb
ben Indië weggegeven. En je
ziet nu hetzelfde in Zuid-
Afrika, weer is er Ameri
kaanse interventie, weer zijn
er de Nederlanders die zich
ermee bemoeien. Die blan
ken daar hebben straks pre
cies hetzelfde gevoel als wij:
dat je als land geen klap
over je eigen toekomst te
zeggen hebt". Ook wordt ge
praat met voetbalsponsor
Han Tjan van FC Utrecht.
„Ik schat de waarde van de
keren dat we met shirtrecla
me in een krant zijn geweest
op anderhalf miljoen gulden.
En de tegenwaarde van de
televisie schat ik ook op an
derhalf miljoen. Dat komt
neer op een opbrengst van
drie miljoen tegen een in
vestering van twee miljoen".
De schrijver-uitgever Wim
Hazeu zegt in een interview:
„Tijdens militaire dienst heb
ik bij de contra-inlichtingen
dienst gezeten. Sindsdien
koester ik geen enkele illu
sie omtrent de privacy van
de Nederlandse staatsburger.
Die bescherming bestaat
eenvoudigweg niet. Van alle
mensen zijn dossiers aange
legd; alle gegevens zijn be
kend. Iedereen kan te allen
tijde worden opgepakt".
Elsevier portretteert de
nieuwe VVD-fractievoorzit-
ter Voorhoeve. „Ik ben het
met de fameuze Amerikaan
se commentator eens die zei
dat, als hij moest kiezen zijn
leven ingericht te krijgen
door tien intellectuelen of
door tien willekeurige na
men uit het telefoonboek, hij
voor het laatste zou kiezen.
Ik ben het met hem eens, al
ben ik zelf ook een intellec
tueel". Voorts een gesprek
met advocaat Gregorius van
de in Duitsland wegens hasj
handel veroordeelde Harm
Dost. „Wat hier gebeurt, kan
niet anders gezien worden
dan als een onvriendelijke
daad van Duitse autoriteiten
tegenover een bevriend
land". Ook wordt gepraat
met ambtenarenvoorzitter
Van de Scheur. „Men moet
niet van de toren blazen dat
er te veel ambtenaren zijn.
Dan heb je ook de morele
plicht om te zeggen: daar,
daar en daar. Weet u wat er
nu gebeurt? Nu schrikken
700.000 mensen zich een on
geluk". Elders zegt Fidel Ca
stro in een interview: „De
Cubanen vormen de enige
buitenlandse machtsfactor
die zich kan verzetten tegen
de fascistische, racistische
krachten in Zuid-Afrika. Ik
ben zeer trots op de histori
sche Cubaanse aanwezigheid
in Afrika".
In de Haagse Post praat di
recteur Groenveld van het
wetenschappelijk bureau
van de VVD over het tech
nologiebeleid. „De grond
van mijn scepsis is dat de
overheid veel te weinig in
formatie heeft om een ade
quaat beleid te kunnen voe
ren. Ze is slecht geïnfor
meerd en verstoort de sig
naalwerking van het markt
mechanisme op grond van
speculatieve informatie. De
echte winstmogelijkheden
komen op die manier niet
over het voetlicht". Voorts
een portret van wereldkam
pioen schaken Kasparov.
Zijn mqnager: „Het grote
probleem met Gary is meis
jes. Hij wil dolgraag meisjes
zien, maar in plaats daarvan
is hij voortdurend omringd
door oude schaakfanatici".
Het omslagartikel gaat over
het geheim van de sigaar.
„De traditionele roker die de
sigaar ondanks de steeds af
nemende kwaliteit en de
verwerking van surrogaten
trouw bleef, sterft langzaam
uit. Een nieuwe kwaliteits
bewuste sigarenroker staat
op. Het aantal sigaren die
een tientje per stuk kosten is
de afgelopen vier jaar met 60
procent toegenomen". Elders
deze ontboezeming van Rita
Reys: „Met mijn vak moet je
als vrouw alles meegemaakt
hebben. Dus je moet dron
ken zijn geweest, stoned zijn
geweest, kind hebben gehad,
De Tijd stelt vast dat er van
de idealen van de basis
school niets terecht komt.
Schooldirecteur Duin uit
Rijswijk: „Als dit zo door
gaat, komt er een moment
dat we de kinderen weer in
rijen achter elkaar gaan zet
ten en klassikaal onderwijs
geven. Als je ziet wat er nu
weer bezuinigd wordt, moet
je wel concluderen dat de in
dividualisering systematisch
wordt tegengewerkt".
Voorts een gesprek met de
vooraanstaande Amerikaan
se Sowjetoloog Stefan Ko-
hen. „Hoe hij het ook wendt
of keert, Gorbatsjov kan
slechts een doorbraak be
werkstelligen als hij zaken
weet te doen met de Ameri
kanen. Hij moet, hij wil, en
daardoor is er een histori
sche gelegenheid tot een
fundamentele verbetering
van de betrekkingen". We
reldkampioen schaken Kas
parov zegt in een interview:
„Vlak voor de wedstrijd kun
je moeilijk een groot stuk
vlees gaan zitten wegwer
ken, dus neem ik maar kavi
aar. Je bent al helemaal met
de wedstrijd bezig en je hebt
geen behoefte aan eten.
Maar toch heb je iets nodig
waar veel calorieën inzitten.
Vandaar". Het blad heeft
een special over de Amster
damse Stopera die volgende
maand in gebruik wordt ge
nomen. Operakenner Fred
Lingen: „De openingsvoor
stelling wordt een stuk voor
een kleine elite met muziek
van Otto Ketting. Waarom
geen &ïda? Die kun je twin
tig keer spelen en het is
twintig keer propvol".
In de Groene Amsterdam
mer een kritisch artikel
over de falende misdaadbe
strijding in Amsterdam.
„Laat het Amsterdamse jus
titiële apparaat allereerst
maar weer eens gewoon
doen waarvoor het is inge:
huurd: een autokraker een
maand vastzetten en een
messesteker drie maanden,
en bij recidive het dubbele,
zoals dat in Leeuwarden en
in Zierikzee gebeurt".
Voorts een beschouwing
over het sociaal-economisch
beleid van Lubbers II. „De
werkloosheid wordt terugge
bracht, maar vooral statis
tisch. De uitkeringen wor
den gespaard, maar vooral
in theorie. Essentiële func
ties van de verzorgingsstaat
staan op de tocht". Elders
discussiëren vier kunste
naars over de vraag hoe ze
beïnvloed worden door hun
tijd. De schrijver Oek /le
Jong: „Een werkwoord dat
van toepassing is op het hui
dige geestelijke klimaat, is:
wachten. Je voelt een heel
sterke onlust overal die
trouwens ook op een nega
tieve manier zou kunnen
worden gebruikt. 1968 heeft
laten zien dat er eerst op een
fundamenteel niveau in de
samenleving iets moet gaan
leven, en dan stromen de
kunstenaars mee". Met re
gisseur Pim de la Parra
wordt gepraat over zijn
nieuwe film. „Ik geloof dat
de gemiddelde Nederlandse
filmmaker bang is voor zijn
acteurs. Die worden a priori
niet vertrouwd. Nederlandse
filmmakers moeten begrij
pen dat acteurs beter wor
den als je ze vertrouwt".
Hervormd Nederland praat
met oud-minister Winsemf-
us. „De moraal voor het goe
de vaderland zou moeten
zijn: de wekker een kwartier [pi
vrpeger laten aflopen. Dan Ir
ben je een kwartier eerder
wakker om allemaal net een
tikje meer te doen. Een beet
je wakkerder worden, iets
alerter reageren". Voorts
een interview met vertaler
en Ruslandkenner Charles
B. Timmer. „Steeds meër
lijkt het besef bij de mensen
te leven dat de realiteit an
ders is dan wat in de kran
ten wordt voorgeschoteld.
Dat knaagt. Zoiets geeft de
mensen een uitermate cyni
sche levensopvatting en dat
zie ik als het grootste gevaar
voor de huidige ontwikke
lingen in Rusland: het cynis-"
me". Ook wordt gepraat met
de ethicus dr. Koos van der ;s'°
Bruggen. „Ik ben huiverig
voor het taboe op kernwa- ra
pens waartoe de vredesbe-
weging geneigd is. Daardoor
kun je als vredesbeweging in
de hoek worden gedrongen I*'!'
waar je niet terecht wilt ko
men. Als je kernwapens zo
stellig afwijst, moet je haast
elk conventioneel wapen dat
de rol van kernwapens kan
terugdringen, wel aanvaar
den". PIET SNOEREN
hl
he
vlc
