Braziliaanse politie
bestrijdt misdaad met moord
Fraaie
reiswekker
Moskou verwacht
duizenden doden
na Tsjernobyl
Oppositie: Duizenden vermisten in Zuid-Afrika
Chemische wapens
van Sovjet-makelij
in Angola gebruikt
JITENLAND
Onderzoekers maken
„foto's" van atomen
Zimbabwe verklaart
Amnesty tot vijand
13de KUNST
ANTIEKBEURS
Pravda twijfelt aan zin
top Reagan-Gorbatsjov
ftAdóe Gomant
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1986 PAGINA 5
JLP VOOR STRUD
ÏGEN SPRINKHANEN
^USSEL De Europese Gemeenschap en de Ver-
Ie Staten hebben samen zeven miljoen gulden
beschikbaar gesteld voor het bestrijden van
inkhanenplagen die de oogsten in Afrikaanse lan-
i bedreigen. De EG geeft tweederde van dit be-
ig voor de aankoop van insecticiden voor Tsjaad,
ili, Burkina Faso, Mauretanië, Senegal, Niger,
jmbia en Guinee Bissao. De Verenigde Staten be-
stigen het materieel voor bespuitingen. Er zijn al
[vliegtuigen en helikopters ter plaatse om tegen de
latzuchtige insekten te worden ingezet. Het pro-
[mma wordt gecoördineerd door de FAO, de voed-
L en landbouworganisatie van de Verenigde Na-
t. De bestrijdingscampagne, waarbij een miljoen
btare in de Sahellanden onder handen wordt ge-
men, begint in de eerst» helft van september,
[nneer het gevaar het grootst is.
Moskou verlaagt olie-export
om prijs op te drijven
MOSKOU De Sovjet-Unie zal de ex
port van olie naar het Westen met
100.000 vaten per dag verminderen om
de OPEC-landen te helpen in hun po
gingen de prijzen voor ruwe olie weer
op te drijven. Woordvoerder Gennady
Gerasimov zei dat het Kremlin tot de
maatregel had besloten op verzoek van
Iran, een van de lidstaten van OPEC.
Gerasimov zei niet te weten hoeveel
olie de Sovjet-Unie exporteert en in
hoeverre de maatregel invloed zal heb
ben op de inkomsten van het land uit de
oliehandel. De Sovjet-Unie is de groot
ste olieproducent ter wereld en pompte
vorig jaar in totaal 595 miljoen ton op.
Hoeveel daarvan werd geëxporteerd is
niet bekend.
NEW YORK Onderzoekers in de VS hebben
met behulp van een nieuwe microscoop-tech-
niek afbeeldingen gemaakt van atomen en de
elektronenwolken die atomen met elkaar ver
binden. Volgens een deskundige kunnen de af
beeldingen helpen om een beter begrip te krij
gen van de „interactie" van atomen. De nieuwe
techniek is ontwikkeld door onderzoekers van
het computerbedrijf IBM. De manier waarop de
onderzoekers de elektronenwolken zichtbaar
hebben gemaakt geeft veel informatie over de
manier waarop atomen met elkaar verbonden
zijn, zei Calvin Quate, professor in de toegepas
te natuurkunde en elektronica aan de universi
teit van Stanford. Op de opnamen zien de ato
men eruit als donzige witte balletjes. De verbin
dingen zien eruit als donzige witte plekken.
Overstromingen in
India: 150 doden
NEW DELHI Het dodental
als gevolg van de overstromin
gen in de zuid-Indiase deel
staat Andhra Pradesh is opge
lopen naar 150. Zeker 350 dor
pen staan nog onder water. De
buiten zijn oevers getreden ri
vier Godavari heeft op tal van
plaatsen wegen en bruggen
weggespoeld. Zo'n drie miljoen
mensen hebben hun huizen
moeten verlaten. De regering
heeft 300 vluchtelingenkam
pen ingericht. In de kampen
zijn tekorten aan voedsel en
drinkwater. De oogsten in het
gebied zijn grotendeels verlo
ren gegaan.
HARARE Amnesty International is
uitgeroepen tot „vijand van Zimbabwe"
omdat het zich in dienst stelt van onder
mijnende elementen in Zimbabwe, zo
heeft minister van veiligheid Munangag-
wa verklaard. Minister van binnenlandse
zaken Nkala waarschuwde dat Zimbab-
wanen die inlichtingen verschaffen aan
Amnesty gearresteerd zullen worden. „En
dan zullen we zien wat Amnesty zal
doen". Volgens Nkala beweert Amnesty
onpartijdig te zijn, maar geeft de organisa
tie rapporten uit die zijn gebaseerd op de
„leugens, verdraaingen en verzinsels die
in omloop worden gebracht door ZAPU-
ontevredenen". ZAPU is de oppositiepartij
van Joshua Nkomo.
Weer branden gesticht
in klooster Montserrat
BARCELONA In het histo
rische klooster van Montserrat
bij Barcelona zijn gisteren
weer branden uitgebroken.
Volgens de Spaanse televisie
zijn er twee opzettelijk ge
sticht. De branden begonnen
een dag nadat brandweerlie
den een reeks vuurhaarden
hadden gedoofd die zo'n 8.000
hectare pijnbos rondom het
Maria-heiligdom in de as heb
ben gelegd. De kerk in Barce
lona heeft opgeroepen tot een
bedevaart van eerherstel naar
de Zwarte Onze Lieve Vrouw
van Montserrat, de patrones
van Catalonië.
gent schiet
lensen dood
„marathon-
jegentocht"
ifcVan onze correspondent
It Aad Jongbloed)
■JUSSEL Na een kroegen-
tit van acht uur heeft een
che agent gisteren in een
bar drie schoten gelost,
hij twee mensen
De dronken politie-
was in uniform en het
en dat hij hanteerde was
I dienstpistool.
man was na zijn dienst met
broer een glas gaan drin-
Tegen een uur 's nachts
erde het tweetal in ken-
Jce staat in een bar, waar
politieman het al snel aan
Ij stok kreeg met een andere
jklant, een zeeman. Plotse-
trok de agent zijn pistool
loste drie schoten; door
daarvan werden de zee-
i en een serveerster op slag
jod. De enige verklaring,
de politieman voor zijn
nkemansdaad opgaf was
l de zeeman zijn broer lastig
België gaat er nauwelijks
i week voorbij of een poli-
an komt in het nieuws
r gedragingen, die niet cor-
met zijn taak.
I als gevolg van drank-
uik. De Belgische agen-
zouden niet tegen hun
opgewassen zijn.
i2iS melden
'JjJccesvolle test
™fiti-satelliet wapen
nifcSHINGTON De Ameri-
«lanse luchtmacht heeft giste-
j^h melding gemaakt van een
geslaagde test van een anti-sa-
24j|lietwapen (ASAT). Omdat
oitt wapen gericht was op een
U2tr en niet op een satelliet
ïlideed de test aan de letter
jJn de beperkingen die het
Ingres oplegde aan het testen
in dergelijke wapens. Het
)ngres heeft het testen van
ipens tegen een doel in de
iimte verboden, tot groot on-
poegen van president
iagan en het militaire appa-
at. Het was de vierde keer
jt het systeem werd getest.
galeen in september vorig jaar
Iftrd er daadwerkelijk een
|l|de satelliet mee vernield. In
MB4 werd het systeem twee-
tal gericht op een vast punt
de ruimte.
sntagon zwijgt over
ille vliegtuigen
(Washington Het Ame-
Hcaanse ministerie van defen-
B heeft gisteren commentaar
^vveigerd op een bericht in de
jashington Post dat de Ame-
0 -kaanse luchtmacht zo'n 50
Ille gevechtsvliegtuigen heeft
_Jbouwd en 's nachts met het
JHheime wapen proeven
Hjemt in de woestijn van
(fcst-Nevada. Aan de ontwik-
34^1ing van de stilte-technolo-
wordt al tien jaar gewerkt,
r de technologie wordt gé-
k gemaakt van exotische
iterialen en vormen om de
illen zo onzichtbaar mo
te maken voor vijande
radar. De luchtmacht
iwt ook een stille of heime-
„Stealth-bommen werper"
gebruikt- stilte-technologie
een nieuwe generatie
vliegende kruisraketten.
„IN EEN
GUERRILLA
OORLOG NEEM JE
GEEN MENSEN
GEVANGEN"
SAO PAULO In de
Braziliaanse hoofdstad
Sao Paulo, waar vorig
jaar zo'n 4000 mensen
vermoord werden, is de
bestrijding van geweld
een belangrijk element
in de verkiezingscampag
nes geworden. Politici
proberen elkaar de loef
af te steken met beloftes
over meer gezag en orde,
meer politie, meer ge
vangenissen. Een kandi
daat, een voormalige po-
litiecomissaris, is zelfs
met de suggestie geko
men om concentratie
kampen voor misdadi
gers op te richten.
Het geweld in de grote Brazi
liaanse steden is voor een
deel te wijten aan sociale
problemen. Miljoenen men
sen leven in armoede, zijn
werkloos en dakloos. Hun le
vensstandaard vormt een
schril contrast met de kleine
minderheid, die haar overda
dige rijkdom ongegeneerd
ten toon spreidt.
De politie is onderbezet, de
rechtbanken kunnen het
werk niet aan en ook de
overvolle gevangenissen dra
gen bij tot een idee dat bij
veel Brazilianen post heeft
gevat: dat de meeste misda
den ongestraft blijven.
Geen wonder, dat een ge
welddadige bestrijding van
het geweld door velen als het
antwoord wordt gezien. De
bevolking roept om de terug
keer van de doodstraf en de
politie onvangt brieven,
waarin ze verzocht wordt
„alle misdadigers te doden".
In feite bestaat er al een on
officiële uitvoering van de
doodstraf. Vorig jaar schoot
de militaire politie van Sao
Paulo 529 mensen dood „uit
zelfverdediging of tijdens
vuurgevechten".
In dezelfde periode vonden
33 agenten de dood en raak
ten er 150 gewond. Dergelij
ke cijfers worden door de po
litie als „normaal" be
schouwd en er is niemand
die er vragen over stelt. Over
de mogelijkheid dat veel van
de slachtoffers waarschijnlijk
slechts „verdacht" waren
en dat ben je als arme
zwarte in Brazilië al gauw
wordt niet eens nagedacht.
Naar schatting is één op de
drie mensen die door de poli
tie gedood wordt minderjarig,
dat wil zeggen jonger dan
achttien jaar. De straatjeugd
weet dat zij gevaar loopt.
Men zegt hier niet: „wanneer
ik later groot ben", maar „als
ik groot word".
Elite-corps
De 17-jarige Teodoro Hoff
man was niet eens een echte
straatjongen. Hij woonde nog
thuis bij zijn moeder Barbara
en had een baantje in een
meubelfabriek. Teodoro was
een opgewekte, populaire
jongeman met een aansteke
lijke lach. Op een avond in
februari ging hij zijn haar la
ten knippen en kwam hij
niet meer terug.
Onderweg had hij wat vrien
den ontmoet en met hen een
spelletje voetbal gespeeld. Ze
namen de kortste weg terug
naar huis door een sloppen
wijk, Heliopolis, waar ze aan
gehouden werden door agen
ten van een elite-corps, dat
speciaal getraind is om groe
pen gevaarlijke misdadigers
te bestrijden.
Teodoro kwam niet meer
naar huis. De politie ontken
de dat ze de jongens vast had
gehouden en zijn moeder be
gon aan een vermoeiende
gang langs politiebureaus en
ziekenhuizen. Andere fami
lieleden liepen de lijkenhui
zen af.
„Ik weigerde te geloven dat
hij dood was", zegt zijn moe
der. „Er was geen enkele re
den. Hij had z'n papieren bij
zich, hij had werk. hij was
minderjarig. Ik dacht dat ze
hem in elkaar hadden gesla
gen, dat hij ergens in een zie
kenhuis lag", voegt ze er aan
toe.
Uiteindelijk werd ze ontvan
gen door een hoge politie-of-
ficier, die haar beloofde de
zaak te onderzoeken. In
maart bekende de chauffeur,
die de politie-officieren die
bewuste avond vervoerd had,
dat er toen twee jongens ver
moord waren. Twee maan
den later werden de licha
men van Teodore en zijn
vriend gevonden. Ze waren
doodgeschoten en op een
braakliggend terreintje ach
tergelaten.
Een tv-ploeg die de plek be
zocht, sprak met twee vissers
uit de buurt. Volgens hen
komt hier bijna elke nacht
een politie-auto langs. „Dan
horen we schoten. Ik heb al
meer dan dertig lijken ge
vonden. Wanneer dat ge
beurt, bel ik de politie, die de
lijken ophaalt".
De politiechauffeur, die be
weerde dat hij geen aandeel
in de moord had gehad, gaf
een beschrijving van de
atmosfeer in de auto die
nacht. „Ze hadden gewoon
zin om iemand te vermoor
den. Ze wilden de moord op
een collega wreken".
„Plicht"
De inzittenden van politie
auto 9105 kregen 32 jaar we
gens moord. De hoogste in
rang, sergeant Roberto Marti
nez, was tien jaar eerder al
voor de rechtbank versche
nen, wegens het in koelen
bloede neerschieten van drie
ongewapende jongeren. Hij
werd toen vrijgesproken, om
dat „hij alleen zijn plicht had
gedaan".
Toendertijd werd er tijdens
het proces opgemerkt: „In
een guerrilla-oorlog neem je
nou eenmaal geen mensen
gevangen". Deze opmerking
is tekenend voor het gedrag
van de Braziliaanse militaire
agenten. Hun strijd tegen de
misdaad is een echte oorlog.
De vijand moet worden uit
geroeid. Ze gaan uit van het
principe dat de enige goede
misdadiger een dode misda
diger is.
JAN ROCHA
Copyright The Guardian
NEW YORK De Russische autoriteiten verwach
ten dat het dodental als gevolg van de kernramp in
Tsjernobyl in de komende 70 jaar kan oplopen tot
6.250.
In een rapport, waaruit de New York Times gisteren citeer
de, staat dat 4.750 mensen zullen overlijden als gevolg van
de over grote gebieden verspreide radio-activiteit en 1.500
aan schildklierkanker wegens het nuttigen van besmette
melk en Voedsel.
In de directe omgeving van de kerncentrale in de Oekraïne
zouden 280 mensen aan kanker sterven. Het officiële doden
tal van de kernramp van eind april staat op 31. Volgens de
New York Times is het rapport bedoeld voor het Internatio
nale Bureau voor Kernenergie (IAEA) in Wenen.
In het rapport staat dat er veel meer radio-activiteit over
een veel groter gebied is verspreid dan eerder wred bekend
gemaakt. De geëvacueerde bewoners zouden wellicht pas
over vier jaar naar hun huizen kunnen terugkeren.
In die zone, met een omtrek van 2.600 kilometer, wordt de
toplaag van de bodem afgegraven en die grond wordt elders
begraven. Besmette gebouwen moeten worden gewassen en
de met dat water besmette grond moet ook worden verwij
derd.
Volgens het rapport is 3,4 procent van de radio-activiteit in
de atmosfeer opgenomen. Dit wijst er volgens westerse des
kundigen op, aldus de Times, dat bij de kernramp meer ra
dio-activiteit is vrijgekomen dat bij de Amerikaanse atoom-
aanvallen op Hiroshima en Nagasaki.
Het rapport zegt dat nog drie tot vier jaar sprake zal zijn van
verhoogde straling in de bossen. Binnen de zone, waaruit de
bevolking is geëvacueerd, zal tot twee jaar verhoogde stra
ling aanwezig zijn.
IDJE VERHOLENKARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
Egerick van Ysselsteyn van Wellemonde was
n knap schaatser. Met een achteloos gebaar
gr eed hij een aantal pijlsnelle cirkels en ellipsen
het harde ijs. Toen danste hij als het ware
D« n aantal zwierige figuren en hij liet ze samen-
leien tot een werveling van beheerste li-
ijaamsbewegingen. Toen dat gebeurd was liet
sellj ook nog eens even zien, dat-ie héél goed
nast wat hardrijden was. Met de vaart van een
zi (stroomlijnde bliksemtrein gleed hij over het
•t;, enkele malen de vijver rond. Daarna remde
t vlak voor Kareltje's verbouwereerde neusje
id sterk af, dat de afgeslepen ijskristallen weg-
hi etterden als gensters onder de smidhamer,
s i liezo. prolleke," zei Egerick tevreden. „Aerdig,
h< Héél aerdig. Ja, ja, wij zijn het nog niet ver-
noerd sinds vorig jaar. En de as is niet eens van
onze sigaret gevallen, wat bewijst, dat onze slag
nog niets heeft ingeboet aan soepelheid en be
heerste techniek. Toen keek hij Kareltje
Knetter eens goed aan. „Parbleu!" riep hij uit.
„Ons prolleke staat zowaar nog op dezelfde
plaats als straks! En zijn houding toont ons dui
delijk aan, dat hij van het schaatsenrijden nog
geen flitterke kaas gegeten heeft. Komaan,
ventje! Wij zullen u de eerste beginselen van
deze mooie sport wel even bijbrengen."
Energiek greep Egerick de kleine Kareltje beet,
zette hem in positie en gaf hem toen een ferme
duw. En nu is het aan twijfel onderhevig of dit
wel de juiste methode is om iemand schaatsen
te leren, want eventjes later bonkte Kareltje al
op pijnlijke wijjze tegen het ijs.
Paalzitten: protest tegen Sovjets
Voorzitter Hartog van het Israël Comité Nederland startte giste
ren met een toespraak voor de Russische ambassade in Den
Haag een paalzitactie, die tot morgenmiddag gaat duren. De ac
tie is bedoeld als steun aan de joden in de Sovjet-Unie. In het
kader van de „marathon-protestmanifestatie" is een groot aantal
activiteiten georganiseerd.
mppctp hlankpn 7Ïrh nift r«=>:
KAAPSTAD Blanke oppo
sitionele politici hebben de
Zuidafrikaanse regering ervan
beschuldigd de ware omvang
te verbergen van het aantal
detenties in het kader van de
noodtoestand. Volgens de par
lementariër Helen Suzman
worden duizenden gevange
nen vermist.
Suzman verklaarde in een bit
ter debat met de minister van
Wet en Orde, Le Grange, dat
de minister „slechts de top van
de ijsberg" heeft onthuld, toen
hij eerder deze week bekend
maakte dat 8500 mensen zon
der vorm van proces worden
vastgehouden onder de bepa
lingen van de noodtoestand.
Suzman noemde een aantal
van 12.000. „Niet gepubliceerd
zijn de namen van duizenden
andere ongelukkige mensen".
Volgens het parlementslid van
de Progressieve Federale Par
tij is Zuid-Afrika toegetreden
tot de „rijen van Derde We
reldlanden waar mensen ver
dwijnen en waar hun familie
leden in doodsangst achterblij
ven".
Bisschop Desmond Tutu heeft
gisteren verklaard dat rege
ringsfunctionarissen bezig zijn
met een spelletje Tutu pesten
om de gunst van de blanke
minderheid te winnen en dat
zij proberen hem daarbij de
schuld te geven voor de pro
blemen in Zuid-Afrika.
Hij zal zich ook niet laten af
schrikken door de dreigende
beschuldiging van hoogver
raad Daarmee doelde Tutu op
uitlatingen van minister van
arbeidszaken Du Plessis, die
zei dat Tutu's pleidooien voor
sancties grenzen aan hoogver
raad. Tutu was ziedend over
Du Plessis' opmerking dat de
bisschop zich niets aantrok
van de mogelijke gevolgen die
sancties hebben voor de zwar
te bevolking.
De leider van de Progressieve
Federale Partij, Eglin, heeft
het kabinet intussen opgeroe
pen tot aftreden en gezegd dat
de Nasionale Partij en de
meeste blanken zich niet reali
seren dat de eliminatie van
apartheid uitgebreide sociale,
economische en politieke her
vormingen vereisen. Zijn mo
tie van wantrouwen werd ver
worpen door de Nasionale
Party.
Leiders van negen landen in
het zuiden van Afrika hebben
zich gisteren opnieuw ver
plicht tot sancties tegen Zuid-
Afrika, maar hebben een be
kendmaking over het soort
maatregelen dat zij zouden
willen nemen, uitgesteld.
Revolutionaire
straalmotor
De eerste
proefvlucht met
een nieuwe re
volutionaire
straalmotor
met schoepen
bladen aan de
achterkant is
vlekkeloos ver
lopen, zo heeft
de Amerikaan
se vliegtuigfa
brikant Boeing
gisteren be
kendgemaakt.
Voor de motor
is een totaal
nieuwe voort
stuwingstech
nologie ge
bruikt. Ook het
uiterlijk ver
schilt sterk van
de huidige
straalmotoren.
(ADVERTENTIE)
I.S.M. HET "NEDERLANDS
ANTIQUAIRS GENOOTSCHAP"
DE DOELEN ROTTERDAM
ZA. 23 AUGUSTUS T/M
ZO. 31 AUGUSTUS 1986
JAMBA De Angolese rebellenleider Jonas Savimbi heeft het
Angolese regeringsleger beschuldigd van het gebruik van che
mische wapens van Sovjet-makelij. Tegenover journalisten zei
Savimbi in Jamba, het hoofdkwartier van zijn rebellenbeweging
UNITA, dat een aantal van zijn manschappen is gedood of blind
geworden door chemische wapens.
Savimbi zei ook over recente berichten te beschikken dat de
Zambiaanse president Kenneth Kaunda Luanda toestemming
had gegeven om Zambiaans grondgebied te gebruiken bij opera
ties tegen de UNITA-guerrilleros. Hij waarschuwde dat zijn
strijders terughouden kunnen slaan op Zambiaans grondgebied.
De UNITA-leider prees de Amerikaanse president Ronald
Reagan voor de levering van wapens aan zijn beweging. Volgens
krantenberichten levert Washington onder meer Stinger-raket-
ten en anti-tank geschut.
Hij noemde beweringen van de Angolese regering dat regerings
troepen 95 Zuidafrikaanse soldaten hadden gedood en vier ge
vangengenomen die aan de zijde van UNITA vochten een ver
keerde voorstelling van zaken. Hij zei dat de aanval was uitge
voerd door UNITA en dat de vier gevangenen leden waren van
UNITA.
MOSKOU Het Sovjet-partijblad Pravda heeft gisteren twijfel
geuit over de zin van een topbijeenkomst van partijleider Gor-
batsjov en president Reagan omdat de VS weigeren hun kern
proeven te staken, niet over het voorkomen van een militarising
van de ruimte willen praten en doorgaan „moorddadige" kern
wapens te maken. Uit de eerste Amerikaanse reacties op het
verlengen van het moratorium voor kernproeven door de Sov
jet-Unie bleek al dat Washington niets van zijn „oude militaristi
sche denken" heeft verloren. De Sovjet-Unie is voor een top,
maar de vraag rijst hoe de VS zich die eigenlijk voorstellen.
„Moet daar alleen over het weer worden gesproken?" vraagt de
Pravda zich af.
deze handige opvouwbare
Quartz reiswekker, uitgevoerd
in donkerbruin kunstleer, is
voor u wanneer u ons een
nieuwe abonnee opgeeft.
In opgevouwen toestand meet de
wekker slechts 8 x 8 x 1,5 centimeter.
De nieuwe abonnee wordt ook
hartelijk onthaald: deze krijgt de
krant de eerste twee weken gratis.
I Noteer als nieuwe abonnee ingaande
I Naam
Adres:
Postcode/plaats:
TeleJoon:( voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnement betaald per
0 maand per automatische afschrijving ad f23,04
0 kwartaal per acccept-giro ad f 68,93
Stuur als dank de reiswekker naar:
jVaam:_
Adres:—
Voorletters:
Postcode/plaats:
Stuur deze bon ingevuld aan de Leidse Courant, Antwoordnummer I
998, 2500 Vd Den Haag (postzegel betalen wij). I
Ceidóc SouAtmt
I
