Niersteenbrug heeft
iets van Belgenmop
.fh/t
'n Nieuwe auto
zonder panne.
Wereldreis door verbouwd
Museum voor Volkenkunde
^binnenland
Van Dijk zet vaart
achter inkrimping
laantal ambtenaren
KONINKLIJK
HUIS
Seedorf
Nederland moet meer
vluchtelingen opnemen
Miewint een
droomreis naar
Dfeney-Mbrld...
jHhP
CeidóC&MvuHtt
DONDERDAG 21 AUGUSTUS 1986 PAGINA 3
J Onderwijzeressen
''beïnvloeden
werkloosheidscijfer
ÏS DEN HAAG De voor seizoensinvloe-
den gecorrigeerde werkloosheidsstijging
n de maand juli met 3000 komt per sal-
jo voor rekening van vrouwen, in het
'lk )jjzonder in het onderwijs. Dat blijkt uit
vei het maandelijks verslag van de arbeids-
aa narkt van het ministerie van sociale za-
steiien ^n(^er vrouwen steeg de werkloos-
1 *ieid met 4200, terwijl deze onder man-
ien daalde met 1200. Het aantal werklo-
e onderwijzers en onderwijzeressen
e teeg met 3500. Omdat bij de mannen
insdaar een grote daling van het aantal
werkloze bouwvakkers tegenover stond,
was bij deze groep helemaal geen daling
waar te nemen.
Dodelijke val
met hoogwerker
AMSTERDAM Door een onge
val met een hoogwerker op de A-10
in Amsterdam is gisteren een 23-ja-
rige man om het leven gekomen.
Het slachtoffer zat in het bakje van
de hoogwerker om reparatiewerk
zaamheden aan de straatverlichting
te verrichten. Toen de wagen van
de ene kant van de weg naar de
andere wilde rijden, raakte deze
daarbij de bewegwijzering. De
hoogwerker kantelde en de man
kwam terecht op het wegdek. Hij
was op slag dood. Na het ongeluk
onstond op de A-10 richting
Utrecht-Den Haag een kilometers
lange file.
Van Thijn en
Korthals Altes
gaan praten
DEN HAAG Minister Korthals
Altes van justitie zal op 27 augus
tus een gesprek hebben met bur
gemeester Van Thijn. Het zal een
open gesprek worden over de jus
titiële en politionele problematiek
in de hoofdstad, zoals de veilig
heid. Directe aanleiding voor het
onderhoud zijn de uitlatingen van
de Amsterdamse burgemeester in
een landelijk ochtendblad. Van
Thijn beklaagde zich er over dat
hij te weinig steun van de rege
ring krijgt bij de bestrijding van
de criminaliteit in Amsterdam.
KAMER WIL
TERUGBETALING
ABP-SUBSIDIES
DEN HAAG De ten onrechte
aan het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds (ABP) betaalde
rijkssubsidies moeten, zonodig in
de civielrechtelijke sfeer, wor
den teruggevorderd. Dat is de
mening van da kamerleden
Hummel (PvdA) en Van Rey
(VVD), die gisteren schriftelijke
vragen aan staatssecretaris
Brokx (volkshuisvesting) hebben
gesteld over berichten als zou
het ABP voor in elk geval 147
bouwprojecten een te veel aan
rijkssubsidie hebben ontvangen.
Het zou daarbij gaan om honder
den miljoenen guldens.
Legerkleding te krap voor body-builder
DEN HAAG Iemand die langer
is dan 2.00 meter of kleiner dan
1.55 meter hoeft niet in militaire
dienst. Zo'n „buitenmaatje" wordt
buitengewoon dienstplichtig ver
klaard. De militaire keuring kent
geen grenzen wat de lichaamsom
vang van de opgeroepen jongelie
den betreft. Als de gezondheid
maar goed is en de bouw verder
geen belemmering vormt voor de
uitoefening van de diensttaken
mag ook Dikkertje Dap het uni
form aantrekken. Bij de Koninklij
ke Landmacht had men echter niet
gerekend op de 20-jarige body-buil
der Jarno Seijmonsbergen, wiens
uitbundige spierontwikkeling hem
uit alle legerkleding doet scheuren.
Moet er een nieuw maatpak voor
hem worden gemaakt, dan krijgt
de Amsterdammer gewoon enkele
weken buitengewoon verlof. Zijn
verzoeken om buitengewoon
dienstplichtig te worden verklaard
werden nooit gehonoreerd. Dat ge
beurde volgens een woordvoerder
van de landmacht wel met een sol
daat in de jaren vijftig wiens hoofd
te groot was voor de grootste helm.
Een nieuwe helm met nieuwe
stempel laten maken vond men
toen te duur. Voor body-builder
Seijmonsbergen heeft defensie nu
het geld wel over, zo blijkt.
VERGRUIZER MOGELIJK OOK VOOR GALSTENEN
ANTWERPEN Het
heeft wel iets van een
Belgenmop: Nederlan
ders gaan naar Antwer
pen om nierstenen te la
ten vergruizen en Belgen
moeten daarvoor naar
Aken. Die merkwaardige
internationale driehoeks
verhouding is een gevolg
van het tekort aan ver-
gruizers in Nederland. In
het Rotterdamse Dijk-
zigt-ziekenhuis staat er
één en dat is te weinig
om de ongeveer 2500 pa
tiënten per jaar te kun
nen helpen. Medisch-di-
recteur C. Minderop:
„We worden bedolven
onder patiënten. Als er
niets verandert, gaat
onze afdeling urologie,
die ook nog andere din
gen te doen heeft, er be
slist aan kapot".
Dijkzigt heeft zijn capaciteit
enorm opgevoerd door in
twee ploegendiensten te wer
ken, maar 1800 behandelin
gen per jaar is het absolute
maximum. De andere patiën
ten moeten gemiddeld een
half jaar wachten of zich ope
ratief laten helpen. Dat is
aanzienlijk vervelender,
duurt ongeveer drie weken
langer en kost ook nog eens
zo'n tienduizend gulden
meer.
De Gezondheidsraad zou af
gelopen voorjaar met een ad
vies komen over uitbreiding
van het aantal niersteenver
gruizers. Dat rapport zal nu
pas in het najaar verschijnen
en het is te verwachten dat
daarin wordt gepleit voor één
of zelfs twee extra vergrui-
zers. Die zouden dan in Nij
megen en Groningen moeten
komen. Vooruitlopend op dat
advies heeft de Nederlandse
Vereniging van Ziekenfond
sen (VNZ) in overleg met
Dijkzigt besloten de patiën
ten die nog niet geholpen
kunnen worden, in Antwer
pen onder te brengen. Dat
gebeurt in het Middelheim
ziekenhuis, onderdeel van
het Academisch Ziekenhuis
van Brussel. Sinds maandag
worden daar nu wekelijks
tien tot vijftien patiënten be
handeld met de vergruizer.
Dat zal zo blijven tot ieder
een in Nederland kan wor
den geholpen.
Onderbezetting
De onderbezetting van de
vergruizer in Antwerpen is
ontstaan omdat 5elgische pa
tiënten de kosten (nog) niet
vergoed krijgen. Aangezien
bijna geen Belg zin heeft om
er 3300 gulden (60.000 francs)
voor te betalen, gaan zij naar
Aken, waar ze moeiteloos als
acuut patiënt kunnen worden
behandeld. Dan keert het
Belgische ziekenfonds (of de
reisverzekering) wel keurig
uit. Het gevolg is dat de Ant
werpse vergruizer, net een
maand in gebruik, lang niet
optimaal werd benut en
daardoor een financiële mis
kleun dreigde te worden. De
Nederlandse patiënten lossen
die problemen op. Onder luid
gejoel van buurman Belg, die
het maar een belachelijke si
tuatie vindt. Het apparaat is
met zijn belastingcenten be
taald, maar hij mag er niet
van profiteren.
Het heeft er alle schijn van
dat de VNZ de politiek onder
druk heeft willen zetten om
zo snel mogelijk in elk geval
een tweede niersteenvergrui
zer te plaatsen (kosten vier
miljoen). Net zoals de vereni
ging van hartpatiënten dat
destijds deed door een lucht
brug te openen naar Houston.
Secretaris D. Blanken van de
VNZ ontkent dat de zieken
fondsen de politiek de duim
schroeven wil aanzetten.
Zegt hij: „De politiek is ei
genlijk al overstag. De minis
teries van onderwijs en wvc
hebben alleen nog maar het
duwtje van dat rapport van
de Gezondheidsraad nodig.
Volgens mij is het ook niet de
vraag óf er een tweede ver
gruizer komt, maar wanneer.
Ik houd zelf voorzichtig re
kening met begin volgend
jaar.
Centen
Iedere patiënt die in Antwer
pen wordt behandeld, kost de
VNZ om en nabij de 4200
gulden, reiskosten inbegre
pen. Aangezien een operatie
met gemiddeld 25 verpleeg-
dagen tegen de 16.000 gulden
kost, ziet de VNZ kostenbe
heersing in het verschiet.
„Want", stelt Blanken, „als
er straks zeg maar tweedui
zend vergruizingen worden
toegepast, zullen er tweedui
zend nier-operaties minder
moeten worden uitgevoerd".
Daarnaast zegt de VNZ na
drukkelijk nu eens niet al
leen aan de centen te hebben
gedacht, maar vooral aan pa
tiënten, die met de vergrui
zer enorm geholpen zijn.
Dat laatste is zonder meer
waar. De niersteenvergruizer
is, na de introductie op 6
maart 1985 in Dijkzigt, alge
meen aanvaard als een voor
treffelijke, voor de patiënt
uiterst prettige behandeling.
Wel is nog een narcose nood
zakelijk, plaatselijk of totaal,
en kan na de ingreep het lo
zen van het eerste gruis via
de urine, wat pijnlijk zijn.
De niersteenvergruizer, waarmee nu wekelijks tien a vijftien Nederlanders in Antwerpen behan
deld worden.
Echte complicaties zijn echter
zeldzaam.
Slechts één procent van de
patiënten kan niet met een
vergruizer worden geholpen
en vijftien procent moet die
behandeling ondergaan in
combinatie met een zoge
noemde percutabele ingreep.
Daarbij worden via een slan
getje door de huid de grootste
stenen al enigszins vergruisd,
waarna het apparaat de rest
doet. Evenals bij de patiënten
waar alleen een behandeling
met de vergruizer volstaat,
wordt het gruis in de drie
maanden na de behandeling
via de urine afgescheiden. Bij
één op de drie duurt het iets
langer.
Het Dijkzigt-ziekenhuis
neemt momenteel ook proe
ven om de niersteenvergrui
zer te gebruiken bij galste
nen, een kwaal die vooral bij
ouderen voorkomt.
Eventjes
De vier nierpatiënten die
deze week als eerste Neder
landers in Antwerpen wer
den behandeld, waren ook
zeer lovend over de vergrui
zer. Ze voelden zich alle vier
ontzettend opgeknapt en
konden vandaag al weer te
rugreizen naar respectieve
lijk Lelystad, Huisen, Har
derwijk en Nieuwendijk. Me
vrouw Ten Brinke uit Lely
stad zei het ook geen pro
bleem te vinden dat er nie
mand op bezoek kon komen.
„Ach, het duurt maar even
tjes, je bent zo weer thuis.
Bovendien kun je ook bel
len", zei ze. „En vergeet de
charme van de artsen niet",
aldus behandelend uroloog
prof. dr. L. Denis.
Geen van de vier patiënten
zei pijn te hebben (gehad), of
de behandeling vervelend te
hebben gevonden. De ko
mende maanden zullen ze
nog wel, zoals elke behandel
de patiënt, onder controle
moeten blijven in Dijkzigt.
De kans dat nierstenen te
rugkomen is namelijk niet
uitgesloten.
Voor algemeen seceratis mr.
De Jong van de VNZ was het
geslaagde begin van de „nier
steenbrug" reden te pleiten
voor meer internationale sa
menwerking in de gezond
heidszorg. Hij nam daarbij als
voorbeeld het pas geopende
ziekenhuis in Maastricht. „Je
kunt je afvragen of het in dit
geval niet beter was geweest
een beroep te doen op de zie
kenhuizen in Aken en Luik.
Daarmee zou je het belang
van de patiënten niet scha
den en zou je de kosten ook
beter kunnen beheersen.
Aangezien in de meeste
Westeuropese landen structu
reel dezelfde problemen be
staan op het terrein van de
gezondheidszorg, denk ik dat
je er niet meer onderuit kunt
om top-voorzieningen inter
nationaal te regelen. Met goe
de afspraken kunnen dan pa
tiënten worden uitgewisseld.
Als elk land alle dure medi
sche hoogstandjes zelf in huis
wil hebben, zal, zeker in Ne
derland, de gezondheidszorg
volstrekt onbetaalbaar wor
den".
DICK HOFLAND
Geldboete
topambtenaar
voor geweld
in kraakpand
AMSTERDAM Topambte
naar L. Voogd van het minis
terie van soaciale zaken en
zijn vrouw zijn veroordeeld tot
duizend gulden boete voor hun
poging een Amsterdams
kraakpand met geweld te la
ten ontruimen. De vier leden
van de door beiden ingescha
kelde knokploeg kregen boe
tes van 750 tot 1000 gulden
wegens openlijke geweldple
ging en huisvredebreuk. Bo
vendien moeten ze aan ieder
van de zes kraaksters 500 gul
den betalen. De vrouwen
maakten na afloop van het
vonnis bekend dat ze het geld
zullen afstaan aan een anti-ra
cistische organisatie.
De directeur sociale verzeke
ringen en negen anderen wer
den op 6 februari dit jaar gear
resteerd toen zij 's nachts de
gekraakte woning wilden ont
ruimen. Het pand was de dag
ervoor door zes vrouwen ge
kraakt, nadat het enkele we
ken had leeggestaan. Omdat
mevrouw V. geen geduld had
een civiele procedure af te
wachten, charterde zij na
overleg met haar zwager een
knokpploeg. Hoewel de ver
dachten hadden afgesproken
dat er geen geweld zou wor
den gebruikt, liep de ontrui
ming toch uit de hand. De top
ambtenaar werd na het ge
beurde geschorst op het minis
terie. Wat er verder met hem
gebeurt is nog niet bekend.
Minder mensen
naar bijstand
DEN HAAG Het aantal
mensen dat dit jaar een beroep
heeft gedaan op de bijstand is
aanzienlijk minder toegeno
men dan in de voorgaande
twee jaar. Begin april stonden
er 625.000 geregistreerd. Van
hen krijgen er 414.000 een uit
kering volgens de RWW en
186.000 een periodieke uitke
ring. De afnemende tendens
zette in 1984 in. Toen nam het
aantal uitekeringen nog toe
met 33 procent, de twee daar
opvolgende jaren met respec
tievelijk tien en drie procent.
De minimale groei in de eerste
drie maanden van 1986 is
waarschijnlijk een gevolg van
de woningdelersregeling, die
per 1 juni 1985 is ingevoerd.
De gemeenten keerden over
het eerste kwartaal van 1986
in totaal 2651 miljoen gulden
aan bijstand uit.
WVC EN ONDERWIJS LEVEREN MEEST IN
r
I'EN HAAG Minister Van Dijk (Binnenlandse Za-
en) zet vaart achter de voorgenomen inkrimping van
et aantal rijksambtenaren. Deze week doet hij aan het
abinet het voorstel geen enkele sector van de over
heidsdienst uit te zonderen, ook niet defensie, belas-
51 lingdienst en politie, die in de vorige kabinetsperiode
werden ontzien of zelfs uitgebreid.
Wel meent Van Dijk dat zeven departementen méér moeten in-
everen dan de andere zeven. De minister denkt aan: Onderwijs,
WVC, Economische Zaken, Binnenlandse Zaken, Volkshuisves
ting, Financiën en Sociale Zaken. Onderwijs en WVC worden
het zwaarst getroffen, omdat zij de afgelopen jaren in verhou-
ling tot wat zij doen te hard gegroeid zouden zijn.
Volgens het regeerakkoord zullen er binnen vier jaar door gro
tere efficiëncy 20.000 van de 170.000 arbeidsplaatsen bij de rijks
overheid verdwijnen, hetgeen één miljard gulden op moet bren-
^£en. Van Dijk denkt niet dat er veel ambtenaren ontslagen zul-
o.i en hoeven worden. Via natuurlijk verloop en personeelsstop^
o-1 kan een belangrijk deel van de plannen verwezenlikt kunnen
o.i worden. De departementen kunnen ook gebruik maken van de
O' afspraken in het regeerakkoord over privatisering van diensten.
22 augustus
De koningin brengt een bezoek
aan het vakantieschip „J. Henry
Dunant" van het Nederlandse
Rode Kruis. Zij vaart mee van de
Beatrixsluis in Vreeswijk naar de
Energiehaven in Utrecht.
Prins Claus brengt een bezoek
aan de Luchtmacht. Op de vlieg
basis Volkel zal de prins zich op
de hoogte laten stellen van de
operationele werkwijze bij vlie
goperaties.
Prinses Margriet brengt in Vlis-
singen een bezoek aan Hoechst
Holland N.V.
Zorgeloos lenen begint met een goed
advies. U wilt natuurlijk gunstige voor
waarden en een laag tarief.
Kom snel eens met ons praten.
NMBBANK
Lenen? De NMB denkt met u mee.
FRIEMELS
7wAT 15 StltCH \0cL VÊRSPiaiMG IN DeUEROP- ALS
TCCH eepeuK-r DAT wefi. ftii/ooRgeaP e
mj-x
Brigade-generaal T. Hovenier leidt koningin Beatrix in Seedorf
rond tijdens een bezoek van de vorstin aan de 41e afdeling vel
dartillerie in de Westduitse legerplaats.
VLUCHTELINGENWERK KRITISEERT KABINET:
DEN HAAG Vluchtelingenwerk Nederland heeft forse kri
tiek op het vluchtelingenbeleid van het kabinet Lubbers. Van de
zes rijkste EG-landen heeft Nederland verreweg het minste aan
tal vluchtelingen opgenomen. Per 10.000 inwoners wonen in ons
land 10 vluchtelingen, tegen West-Duitsland 21; Groot-Brittan-
nië 24 en België 37. In de achterliggende kabinetsperiode daalde
het aantal erkenningen van asielaanvragen van 57,2 procent in
1982 tot 19,8 procent in 1985.
Voorzitter Jan Nico Scholten van Vluchtelingenwerk zei giste
ren bij de overhandiging van een rapport onder meer dat Ne
derland en Europa absoluut niet worden overpoeld door vluch
telingen. Van de dertien miljoen vluchtelingen in de wereld be
vindt zich drie tot zes procent in Europa, tegen dertien procent
in Canada en de VS. Pakistan met drie miljoen en Soedan met
600.000 vluchtelingen worden het meest geconfronteerd met de
vluchtelingenproblematiek.
Scholten vindt dat Nederland meer vluchtelingen kan opnemen.
Zo zou de asielprocedure moeten worden verkort tot maximaal
twee jaar. Momenteel duurt het 5 tot 7 jaar eer iemand de status
van vluchteling kan verkrijgen. Ook zou de regering de normen
voor de opvang van vluchtelingen anders moeten interpreteren.
ROTTERDAM Het Mu
seum voor Volkenkunde in
Rotterdam wordt op 5 sep
tember, na een verbouwing
van drie jaar, officieel hero
pend. De volgende twee da
gen is de toegang gratis voor
het publiek. Behalve het ge
bouw is ook de inrichting
van de tentoonstellingen ing
rijpend veranderd. Het ruim
135 jaar oude pand aan de
Willemskade was te klein ge
worden. Bovendien was het
niet echt geschikt als mu
seum omdat het oorspronke
lijk bedoeld was als vereni
gingsgebouw voor de yacht-
club van prins Hendrik. Om
meer ruimte te creëren is op
de benedenverdieping een
aantal muren uitgebroken,
terwijl op de vroegere bin
nenplaats een nieuwe vleugel
aan het pand gebouwd is.
De gemeente Rotterdam
heeft het museum voor de
verbouwing een subsidie van
ruim zeven miljoen gulden
ter beschikking gesteld. Aan
de inrichting is drie ton be
steed. Voor speciale projecten
en manifestaties kan het mu
seum rekenen op ongeveer
acht ton sponsorgeld. Verder
streeft men naar een bezoe
kersaantal van 100.000 tot
120.000 mensen per jaar.
De vormgeving van de expo
sities is erg veranderd. De
bezoekers zullen er geen ein
deloze verzameling messen
en maskers meer aantreffen.
Directeur Felix Valk: „De
tentoonstellingen moeten
werken als een wereldreis.
We proberen alles zo authen
tiek mogelijk te tonen door
het in een aantrekkelijke
vorm op te stellen. Zo wer
ken we met poppen die in
uitheemse kostuums gekleed
zijn en maken we gebruik
van lichteffecten en geluid.
Bovendien laten we niet al
leen zaken uit de historie
zien, maar ook moderne din
gen uit het land waar de ten
toonstelling over gaat".
Veel uitleg wordt er bij de
opstellingen niet gegeven,
„maar", zo verklaart Valk,
„wie nieuwsgierig is en meer
wil weten kan altijd terecht
bij onze mediatheek. Daar
zijn boeken, tijdschriften, vi
deofilms en andere informa
tiebronnen. De tentoonstel
lingen moeten als katalysator
fungeren, belangstelling op
wekken".
Het is de bedoeling dat de
tentoonstellingen vaak zullen
wisselen. Enkele grote op de
bovenste verdieping zullen
drie tot vijf jaar blijven staan.
De rest slechts twee maanden
tot een jaar. Dat zal neerko
men op 12 tot 15 wisselingen
per jaar.
Er is nog meer te zien in het
museum. Er zijn zogenoemde
thematische kabinetten, on
der andere een muziek-, een
ambachten- en een prenten
kabinet. In het laatste kabi
net zijn momenteel negen-
tiende-eeuwse foto's over het
Midden Oosten te zien. Op de
begane grond komen, behal
ve de mediatheek, ook een
restaurant, een winkel, een
informatiebalie en een thea
ter, genaamd „De Evenaar".
Eén van de exposities die nu
in het museum opgesteld
staan is „Alle dagen feest".
Daarin worden de feesten
van vijf volken uitgebeeld.
Er wordt ingegaan op de al
gemene betekenis die feesten
voor mensen hebben. Een
andere draaiende tentoon
stelling is „In het spoor van
De Liefde" over de culturele
invloed die Nederland en Ja
pan vanaf 1600 op elkaar
hadden.
PETRA DE VRIES
ADVERTENTIE
Kom heel snel naar je
Jamin-winkel, haal de gratis
kleurspaarkaart en lees de
wedstrijdvoorwaarden.
Maak de mooiste Disney
kleurkaart en verzin het
leukste stripverhaal.
Doe mee en maak kans
op een van de duizenden
schitterende prijzen.
De 2 droomreizen voor
max. 4 personen, t.w.v.
10.000,-, worden verzorgd
door de Rabobank,