Jaap Burger: raspoliticus met
weinig gevoel voor diplomatie
i
Bloedvatencellen
spelen grote rol
in functioneren
van veel organen
Ceidaeöoutcwit
Nachttrein
jestremd
Lubbers ziet af van
klacht tegen Brandt Corstius
KONINKLIJK
HUIS
PTT „ONZORGVULDIG"
TEGENOVER SEKSLIJN
Van Dijk: Geen
reden voor extra
geld ambtenaren
3INNENLAND
WOENSDAG 20 AUGUSTUS 1986 PAGINA 3
'fid n
JTRECHT Door werkzaam-
eden aan de bovenleiding op de
joorbaan tussen Amsterdam CS
n Schiphol kunnen daar in de
acht van donderdag op vrijdag
geen treinen rijden. Tussen
.00 en 05.00 uur rijden er op dat
eel van het nachttreinennet
ussen om de reizigers op hun
laats van bestemming te bren-
;n. De bussen doen ook het sta-
on Amsterdam Lelylaan aan.
nige vertraging zal, aldus de
[ederlandse Spoorwegen, onver-
lijdelijk zijn.
DEN HAAG Premier Lubbers ziet af van een aanklacht bij jus
titie tegen de columnist Hugo Brandt Corstius, die hem enkele we
ken geleden in het weekblad Haagse Post in verband bracht met
Hitier. Een woordvoerder van de Rijksvoorlichtingsdienst zei dat
Lubbers „aan deze zaak geen woord meer vuil wil maken".
Op het ministerie van Algemene Zaken is nog wel bekeken welke
mogelijkheden er waren om juridische stappen te ondernemen. De
nadelen daarvan bleken echter groter dan de voordelen. Ruim an
derhalf jaar geleden heeft ook minister Ruding overwogen een
aanklacht tegen de columnist in te dienen, nadat deze hem had
vergeleken met Eichmann. Ook in dit geval werd uiteindelijk van
een juridische actie afgezien. In het dagblad Trouw van vanmor
gen reageerde Brandt Corstius enigszins teleurgesteld op het besluit
van Lubbers. „Ik zou willen dat iemand het eens aandurfde een
klacht tegen me in te dienen", aldus de columnist.
Bescherming insekten nodig
AMSTERDAM Europese entomologen (die
zich bezighouden met de insektenleer) willen
internationale maatregelen om het onnodig
uitsterven van insektensoorten tegen te gaan.
Zij zullen de mogelijkheden daartoe bespreken
tijdens het derde Europese Entomologen Con
gres dat volgende week aan de Vrije Universi
teit in Amsterdam wordt gehouden.
Het is volgens de entomologen niet voldoende
om een soort uit te roepen tot beschermde
soort, er moeten ook overlevingsmogelijkhe-
den worden geboden. Het mes snijdt bij insek-
tenbescherming aan twee kanten. Doordat in
sekten zo'n belangrijke rol vervullen in na
tuurlijke systemen, raken deze verstoord wan
neer er iets mis gaat met de insekten. Komen
er te veel, dan verdwijnen er plantensoorten,
komen er te weinig insekten dan kan het na
tuurlijk evenwicht evenzeer verstoord raken.
Vegin: accijns op
aardgas onbillijk
APELDOORN „Zeer onbillijk
en strijdig met de waardigheid
van de overheid", zo kenschetst
het Vegin-hoofdbestuur het voor
nemen een tijdelijke accijnshef
fing op aardgas in te voeren. In
een gisteren gestuurde brief aan
de minister van economische za
ken stelt de Vegin dat door een
dergelijke accijnsmaatregel in
feite het contract tussen Gasunie
en Vegin wordt opengebroken.
Momenteel profiteert de over
heid ervan dat de daling van de
gasolieprijs volgens dit contract
verlaagd doorwerkt in de klein-
verbruikersgasprijs.
Smit-Kroes
bezoekt
Indonesië
DEN HAAG Minister Smit-
Kroes van verkeer en water
staat brengt van 23 tot en met
27 augustus een bezoek aan In
donesië. Zij zal in Jakarta een
symposium bijwonen over ont
wikkeling van kustgebieden-
moerasgebieden en een ont
moeting hebben met president
Suharto. Verder zal zij ge
sprekken voeren met de mi
nisters Suyono van Openbare
Werken, Rasmim van Trans
port, Tahir van PTT en Toe
risme en Habibie van Onder
zoek en Technologie.
Anderhalf jaar
cel voor incest
ARNHEM De officier van jus
titie bij de rechtbank in Arnhem
heeft gisteren een gevangenis
straf van anderhalf jaar geëist te
gen een 43-jarige inwoner van
het Gelderse Eist wegens incest
met vijf van zijn kinderen. De
man had gedurende tien jaar vier
dochters, een zoon, en zeven an
dere kinderen seksueel misbruikt
en daarna ook incest gepleegd
met zijn stiefdochter. Volgens de
vèrdachte was dat laatste echter
geen incest geweest, maar was
dat gebeurd om het kind het idee
te geven dat het bij het gezin
hoorde.
aati
WASSENAAR „Een
man die voor Nederland
echte betekenis heeft ge
had. Jaap Burger heeft
vele mensen geïrriteerd,
kwaad gemaakt. Maar hij
ectj was iemand op wie je
echt dicht kon varen,
volstrekt betrouwbaar.
Zo velen als hij lopen er
niet rond", zegt ex-mi
nister Van Doorn (CRM,
kabinet-Den Uyl 1973-
'77) in zijn reactie op het
overlijden van Burger.
Van Doorn en Burger stam
men nog uit het tijdperk van
de verzuiling, waarin Van
Doorn als voorzitter van de
KRO en Burger als VARA-
voorman ook in de landspoli-
tiek zaten. „In de omroep
heeft hij een goede inbreng
gehad. Een man die zeer po
litiek dacht, maar die gelijk
buitengewoon rechtuit was,
heel eerlijk, wel hardhandig
met een grote hekel aan ge
zeur en gekuip. Twee dingen
waar hij niks van moest heb-
Oud-minister De Gaay Fort
man (CDA, binnenlandse za
ken in het kabinet-Den Uyl)
prijst Burger om zijn „wat
ruige benadering" van men
sen in de politiek om „iets
gedaan te krijgen". De Gaay
Fortman geeft blijk van
„groot respect voor Burger,
echt een staatsman".
Burger en zijn grote tegenspeler Romme.
De KVP'er Van Agt was een van de christendemocraten die
door Burger in het kabinet-Den Uyl werd opgenomen.
Jaap Burger werd op 20 au
gustus 1904, vandaag precies
82 jaar geleden, in het West
brabantse Willemstad gebo
ren. Hij doorliep de mulo en
de hbs in Oud-Beijerland en
studeerde daarna rechten in
Utrecht en Amsterdam. Hoe
wel hij van christelijk-histo-
rischen huize was, sloot hij
zich tijdens zijn studie aan bij
de sociaal-democratische stu
dentenbeweging. In 1929, het
jaar waarin hij afstudeerde,
meldde hij zich aan als lid
van de SDAP. De jonge jurist
vestigde zich in 1930 als ad
vocaat en procureur te Dor
drecht.
In 1943 stak Burger met en
kele vrienden in een motor
bootje over naar Engeland en
meldde zich bij de regering
in ballingschap te Londen.
Premier Gerbrandy zag wel
wat in de temperamentvolle
en intelligente Burger en be
noemde hem al spoedig tot
minister zonder portefeuille
in zijn oorlogskabinet, als re
presentant van de Engeland
vaarders. Later kreeg Burger
de post Binnenlandse Zaken.
Overleg van de drie christendemocratische fractrieleiders bij
formateur Burger in 1973. Links Andriessen (KVP), rechts
Biesheuvel (ARP) en Tilanus (CHU).
Na de bevrijding werd Bur
ger president van het bijzon
dere tribunaal te Dordrecht,
waar hij onder meer de zaak-
Aantjes in behandeling
kreeg. Hij verzette zich in die
tijd fel tegen de zijns inziens
te harde zuiveringsacties bin
nen de Nederlandse samenle
ving. „Duizenden mensen
worden door de Nederlandse
staat behandeld alsof de na-
zistaat de oorlog gewonnen
heeft en niet de vrijheid",
stelde Burger toen.
Horkerig
Een uitspraak als deze is ty
perend voor het karakter
van Burger, een man die
weliswaar een raspoliticus
was maar beslist niet uit
blonk door gevoel voor diplo
matie. Hij was vaak humeu
rig en horkerig, kon zich snel
ergens over opwinden, nam
nimmer een blad voor de
mond en maakte veelvuldig
door sterke overdrijvingen
en shockerende vergelijkin
gen zijn opvattingen en be
doelingen kenbaar. Zo noem
de hij zijn katholieke tegen
speler uit de jaren vijftig, dr
Carl Romme, ooit „een ge
vaar voor de democratie" en
„iemand die er semi-fascisti-
sche theorieën op na houdt".
In 1977, tijdens de langste na
oorlogse kabinetsformatie,
die uiteindelijk leidde tot hel
eerste kabinet-Van Agt, zei
hij eens dat afspraken met
confessionelen even veel
waarde hebben als „scheten
in een netje".
Zijn intrede in de Tweede
Kamer maakte Burger eind
1945 toen hij voor de SDAP
lid werd van het noodparle-
ment. Na de eerste na-oorlog-
se Kamerverkiezingen in
1946 trad hij toe tot de ka
merfractie van de net opge
richte PvdA. Begin 1952
werd Burger gekozen tot
fractieleider en daarmee on
derging het gezicht van de
PvdA een grote verandering
ten opzichte van het imago
dat de fractie had gehad on
der Burgers voorgangers jhr.
M. van der Goes van Naters
en mr. L.A. Donker.
In de volgende jaren werd
Burger de grote tegenspeler
van KVP-leider Romme.
Voortdurend probeerde hij
het gematigde beleid van
premier Drees in meer socia
listische zin bij te stellen.
Ook bemiddelde hij twee
keer bij kabinetscrises. In
1955 lijmde hij als formateur
een breuk die in het tweede
kabinet-Drees was ontstaan
na een conflict over de hu
ren. Na de verkiezingen van
1956 werd hij samen met
Romme tot informateur be
noemd. Zo werd hij mede-ar
chitect van het derde kabi
net-Drees, dat hij overigens
eind 1958 ten val hielp bren
gen.
Ten tijde van het confessio
neel-liberale kabinet-De
Quay, dat in 1959 was aange
treden, ontmoette Burger in
de Tweede Kamer gaande
weg steeds meer kritiek. De
vaak grove wijze waarop hij
oppositie tegen dit kabinet
voerde ging zelfs veel van
zijn eigen mensen te ver. Uit
eindelijk leidde de toenemen
de onvrede over zijn politiek
leiderschap in 1962 tot het af
treden van Burger als frac
tievoorzitter. Vondeling werd
zijn opvolger. Een jaar later
vertrok Burger naar de Eer
ste Kamer waarvan hij tot
1970 deel uit maakte. Daarna
werd hij benoemd tot lid van
de Raad van State.
Vrijwel weggezakt in de poli
tieke vergetelheid kwam
Burger in 1973 opeens weer
volop in de schijnwerpers
van de publiciteit te staan
door zijn werk als grondleg
ger van het kabinet-Den Uyl.
Hij de ARP'ers Boersma en
De Gaay Fortman over te ha
len zitting te nemen in een
„rood kabinet met een witte
rand". De wijze waarop Bur
ger tijdens die formatie ope
reerde en zijn manier van
communiceren met de con
fessionele leiders (meestal
door middel van gepeperde
brieven) zijn inmiddels le
gendarisch geworden. Met de
doorbraak van Boersma en
De Gaay Fortman legde hij
het fundament waarop later
de formateurs Van Agt en
Albeda verder konden bou
wen. Er zit veel waarheid in
de woorden die Joop den Uyl
gisteren sprak: „Zonder Jaap
Burger zou er nóóit een kabi
net-Den Uyl zijn gekomen".
DICK VAN RIETSCHOTEN
'an den Broek
laar New York
)EN HAAG Minister Van
en Broek vertrekt 20 septem-
ler naar New York, waar hij
1 Dt 27 september het eerste
eel van de Algemene Verga-
ering van de Verenigde Na-
2 ies zal bijwonen. Woensdag-
niddag 24 september spreekt
lij de VN-Assemblee toe.
20 augustus
Koningin Beatrix brengt een be
zoek aan de eenheden van de
landmacht en de Nederlandse
gemeenschappen In Seedorf,
Hohne en Langemannshof in de
Bondsrepubliek Duitsland.
DEN HAAG De PTT heeft onzorgvuldig gehandeld door het
Amsterdamse bedrijf Language Leasing, uitbater van een telefo
nische sekslijn, zonder vooroverleg overdag het zwijgen op te
leggen. Dit betoogde de advocaat van Language Leasing gisteren
voor de Raad van State. Het bedrijf vocht daar de beslissing van
de PTT aan dat het alleen nog maar tussen negen uur 's avonds
en acht uur 's ochtends per telefoon seksverhaaltjes mag ver
spreiden. De PTT-directie had deze beslissing genomen nadat
een tv-uitzending over dit verschijnsel tot overbelasting van de
betrokken 06-centrale had geleid. Language Leasing wil zo snel
mogelijk weer volledig kunnen draaien. Het bedrijf wil ook een
sprookjes-, sport- en bijbellijn beginnen. Language Leasing heeft
in Nederland een kwart miljoen gulden geïnvesteerd en heeft
negen mensen vast in dienst. Voor elk gesprek dat de deur uit
gaat, incasseert het bedrijf een kwartje per minuut.
Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur. zaterdags tussen 14.00
en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avond
nabezorgd.
FRIEMELS
t£2JKK EDOR die boeddhistische monnik
Her curveotre bstaw ups ek üoe&ip. I
(Vervolg van de voorpagina)
Volgens AbvaKabo-voorzitter
Van de Scheur waren de vier
ambtenarenbonden met de be
reidheid het overleg ingegaan
„om met man en macht naar
compromissen te streven".
„We hebben begrip voor de fi
nanciële positie van het rijk en
we zijn met wisselgeld op zak
naar de gesprekstafel geko
men", zei Van de Scheur on
der de verwijzing naar com-
firomisvoorstellen over een
oonsverbetering van 2,6 in
plaats van 3,9 procent. Maar
als er van de andere kant niets
wordt geboden, kan er geen
sprake zijn van open en eerlijk
overleg. Dan wordt het toch
weer een dictaat", aldus Van
de Scheur.
Hij en zijn collega's toonden
zich zeer teleurgesteld over
het verloop van het eerste ge
sprek met de nieuwe minister
van Binnenlandse Zaken. Ver
bitterd wezen zij op de door
zijn voorganger De Korte ge
wekte verwachtingen dat er
wel te praten viel over het op
trekken van de vakantietoe
slag en misschien dit jaar al
kon worden begonnen met het
wegwerken van de salarisach
terstand op het bedrijfsleven.
Gerard van Dalen, onderhan
delaar namens het middelbaar
en hoger personeel (CMHA)
deed vergeefs een voorstel de
helft van deze achterstand in
een vijfjarenplan weg te wer
ken. „Zelfs vanuit dat vertrek
punt was Van Dijk niet eens
tot praten bereid", aldus een
teleurgestelde Van Dalen.
De minister zelf benadrukte
na afloop van het gesprek dat
de bonden helemaal niet zo
veel reden hebben extra geld
te vragen. Hij wees erop dat de
koopkracht veel hoger uitvalt
dan een jaar geleden werd
verwacht. In plaats van de ge
raamde stijging van 0,5 pro
cent verbetert de koopkracht
van de ambtenaren dit jaar
waarschijnlijk tussen 1,5 en 2
procent. Bovendien is de loon
stijging in het bedrijfsleven
veel lager dan was geraamd.
„Matterhorn"
De Matterhorn
is het nieuwste
munttelefoon-
toestel van de
PTT. Het ap
paraat bevat
een nummer
herhaling en
een volumere
gelaar en ac
cepteert kwar
tjes, guldens
en rijksdaal
ders. De ge
bruiker heeft
een scala aan
mogelijkheden
om zelf de ge-
spreksprijs te
bepalen en in
te stellen. Het
toestel is van
af 27 augustus
te koop voor
1995 gulden.
NOORDWIJKERHOUT
Recente ontwikkelin
gen in het onderzoek naar
de stofwisseling van cel
len, die de binnenwand
van de bloedvaten bedek
ken, bieden nieuwe per
spectieven voor de bestrij
ding van hart- en vaat
ziekten, kanker, longaan
doeningen, suikerziekte,
niergebreken en andere
ingrijpende stoornissen
van het menselijk li
chaam.
„Voor de farmaceutische in
dustrie ligt hier een grote
markt in het verschiet", zegt
P. Brakman van het TNO
Gaubius Instituut voor hart
en vaatonderzoek in Leiden.
Hij is voorzitter van het we
tenschappelijk comité van het
internationaal symposium
over de functie van z.g. endo-
theelcellen, dat de komende
dagen in Noordwijkerhout
wordt gehouden.
Allerlei experimenten en
proeven met cellen uit de
vaatwanden hebben aange
toond dat deze cellen een veel
grotere rol spelen in het func
tioneren van allerlei organen
dan men had gedacht. De en-
dotheelcellen, aanvankelijk
slechts gezien als een be
schermlaag, blijken actief be
trokken te zijn bij ontstekin
gen, de vorming van nieuwe
bloedvaatjes na verwondingen,
hartinfarcten en dergelijke, bij
het vloeibaar houden van het
bloed, de aanvaarding van
transplantatie-organen door
het lichaam, maar ook bij de
groei van kwaadaardige ge
zwellen.
De cellen vormen een dunne
laag met een gezamenlijke op
pervlakte van ongeveer 700
vierkante meter. Ze produce
ren tal van specifieke stoffen,
zoals een eiwit dat bloedstol-
sels oplost. Dank zij nieuwe
technieken in de moleculaire
biologie is het volgens Brak
man mogelijk geworden de in
formatie voor de samenstelling
van deze eiwitten aan in het
laboratorium gekweekte endo-
theelcellen te ontfutselen. Met
deze kennis kunnen op grote
schaal medicijnen worden ge
maakt, die dezelfde functie en
uitwerking hebben.
Net als alle andere organen
kunnen kankergezwellen niet
zonder een goed functionerend
bloedvatenstelsel dat zorgt
voor de aanvoer van zuurstof
en voedingsstoffen. „Als we de
bloedsomloop van een tumor
kunnen verstoren, sterft het
gezwel vanzelf af", zegt de
TNO-onderzoeker. Hij acht
het mogelijk op basis van de
uit de cel verkregen informa
tie een stof te bereiden die het
bloed in een kwaadaardige cel
doet stollen, zodat de tumor
wordt afgesneden van zijn on
misbare voeding.
Toeristen
industrie
verwacht
half miljard
extra omzet
door Spelen'92
AMSTERDAM De toeris
tenindustrie in ons land is er
groot voorstander van dat de
Olympische Spelen in 1992 in
eigen land worden gehouden.
Volgens gegevens van het Ne
derlands Bureau voor Toeris
me (NBT) kunnen als het IOC
in oktober Amsterdam als
gaststad kiest, in 1992 ongeveer
360.000 verblijfsbezoekers
worden verwacht, onder wie
160.000 buitenlanders. Boven
dien verwacht men nog een
half miljoen buitenlandse en
anderhalf miljoen Nederlandse
dagjesmensen. Samen brengen
al deze mensen circa 500 mil
joen gulden extra in het laadje.
Volgens NBT-directeur J. Cor-
nelissen zal de publiciteit rond
de Nederlandse Spelen ons
land bovendien nog 300.000
gewone toeristen opleveren,
die niet per se voor de sport
evenementen komen. Ons
land moet wat dat betreft de
les leren die de organisatoren
van de Spelen in Los Angeles
hebben verzuimd. Daar viel de
olympische toeristenstroom te
gen, omdat men had nagelaten
de toeristische branche na
drukkelijk te betrekken bij de
plannenmakerij voor de spor
tieve gebeurtenis. „Nederland
moet in z'n totaliteit voor het
voetlicht worden gebracht. Zo
breed mogelijk, in al z'n varië
teiten. Juist dat trekt extra
mensen", aldus Cornelissen. In
dat kader zal het NBT niet al
leen Amsterdam en omgeving,
maar juist ook andere, minder
bekende delen van Nederland
naar voren schuiven.
Marketing-directeur mr. F.
van 't Groenewout van de
Amsterdamse VVV vindt, dat
in de promotie van Nederland
als olympisch land grote aan
dacht moet worden besteed
aan het cultureel festival dat
in en rond de hoofdstad gedu
rende drie maanden in de zo
mer van 1992 zal worden ge
houden. De slaapaccommoda-
tie zal voldoende blijken. Ge
middeld zullen er tijdens de
Spelen per nacht 150.000 slaap
plaatsen nodig zijn. Op maxi
maal 1 a 2 uur rijden van Am
sterdam zijn al 520.000 bedden
beschikbaar.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER F1LMS.MUZIEK
THEATER, RECREATIE. EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
Het nest
uit
