Rivera Damas: uitzetting priesters eigen schuld
Erkenning Israël door
Vaticaan „op laag pitje
aan tafel
ficidócSouoant
kerk
wereld
Opnieuw gezamenlijke
Israël-zondag
ACHTERGROND
CcidócSotviant
MAANDAG 11 AUGUSTUS 1986PAGINA:
Prof. Huysmans benoemd tot pastor in Voorburg
Dr. R.G.W. Huysmans, hoogleraar ker
kelijk recht aan de Katholieke Theologi
sche Hogeschool te Amsterdam, is per 1
oktober benoemd tot half-time pastor
van de St. Maartensparochie te Voor
burg. Hij wordt de opvolger van pastoor
J. P. Knook (67) die al geruime tijd de
wens te kennen heeft gegeven het rusti
ger aan te willen doen.
Huysmans blijft zijn functie aan de
KTHA behouden. Wel treedt hij om re
denen van tijd af als voorzitter van de
Sint Willibrordvereniging, het oecume
nisch adviesorgaan van de RK Kerkpro
vincie. Het bestuur van de Willibrord
vereniging heeft inmiddels als vervan
gend voorzitter aangewezen dr. Th. C.M.
van Montfoort a.a., vicaris van het bis
dom Den Bosch.
Na zijn priesterwijding in 1959 in het bis
dom Rotterdam studeerde Huysmans
kerkelijk en Romeins recht in Rome,
waar hij in 1966 promoveerde. In 1967
werd hij benoemd tot lector, later hoog
leraar aan de KTHA. Van 1967 tot 1972
was hij part-time stafmedewerker van
het Pastoraal Instituut van de Neder
landse Kerkprovincie. Huysmans heeft
talloze publicaties op zijn naam. Dit
voorjaar verscheen van zijn hand „Het
recht van de leek in de Rooms-Katholie-
ke Kerk van Nederland".
Huysmans
verweet vorig jaar de bisschoppen te
weinig leiding aan de oecumene te ge
ven. „Wij wensen dat de bisschoppen op
dezelfde wijze leiding geven aan het pro
ces van kerkelijke toenadering als zij dat
ook in andere vormen van pastoraat
doen. Er leven bij de gelovigen hierom
trent veel vragen."
Die haastig is om rijk
te worden zal niet
onschuldig wezen
„Hoewel ik de uitzetting
van 17 juli niet goedkeur,
waarbij 23 kerkelijke me
dewerkers waren betrok
ken, moet ik wel zeggen
dat het hun eigen schuld
was: de hele operatie is
klungelig opgezet, roeke
loos uitgevoerd en miste
een deugdelijke grond
slag". Dit commentaar
heeft aartsbisschop Rive
ra Damas van San Salva
dor geleverd voor Radio
Vaticaan op de aanhou
ding en uitgeleiding van
29 Amerikanen, twee Ca
nadezen en twee Austra
liërs. Zij werden het land
uitgezet toen zij een groep
van 600 boeren met hun
gezinsleden hadden bege
leid bij hun terugkeer
naar gronden, waarvan zij
door oorlogsactiviteiten
waren verdreven.
De Salvadoraanse militairen
namen de buitenlanders ge
vangen op grond van het feit,
dat zij zich zonder vergunning
in een militaire zone ophiel
den. Per bus werd het hele
gezelschap naar Guatemala
afgevoerd.
Naar de aartsbisschop ver
klaarde beging de groep de
ene flater na de andere, door
zich niets aan te trekken van
veiligheidsbepalingen, uitge
vaardigd door de overheid, en
geen vergunning aan te vra
gen naar de streek 45 km ten
noorden van San Salvador te
mogen reizen.
Het meest was de aartsbis
schop nog geschokt over het
feit, dat de buitenlanders hem
geen toestemming hadden ge-
Mgr. Pablo Vega
vraagd in zijn ambtsgebied te
mogen arbeiden. „De autori
teiten hadden daarom gegron
de reden handelend op te tre
den", aldus Damas.
De Italiaanse communistische
krant „Paese Sera" beschul
digt het Vaticaan ervan met
twee maten te meten. „De
wereld was te klein toen bis
schop Pablo Antonio Vega
niet mocht terugkeren naar
Nicaragua, maar in de kwes
tie El Salvador hoor je niets,
noch van de paus, noch van
enige kerkelijke instantie", al
dus de krant. Toch hebben zij
volgens de krant niets anders
dan hun plicht gedaan door
een groep boeren te bescher
men. Bisschop Vega heeft vol
gens de krant openlijk steun
betuigd aan contra's die met
opzet onschuldige burgers do
den in Nicaragua als een Ita
liaanse bisschop iets soortge
lijks had gezegd in het voor
deel van de Rode Brigades zat
hij nu allang in het gevang",
aldus Paese Sera. De krant
wijst er verder op dat de bis-
Mgr. Arturo Rivera y Damas
schop door de paus in audiën
tie is ontvangen en voorlopig
in Vaticaanstad zal blijven.
Woordvoerder Giulio Nicolini
verklaarde namens het Vati
caan dat de kwestie van de
uitgewezen priesters nog in
onderzoek is.
De rooms-katholieke bisschop
Pablo Antonio Vega heeft in
tussen verklaard dat hij alleen
wil terugkeren als de Sandi
nisten hem volledige vrijheid
geven zijn werk te kunnen
doen. „De opdracht van mijn
kerk moet ik in volledige ge
wetensvrijheid kunnen uit
voeren," aldus Vega. „De
Kerk heeft rechten. Ik wil
naar Nicaragua terugkeren
om als priester te dienen, niet
om de (sandinistische) partij
te dienen." Regeringsfunctio
narissen hebben verklaard
dat de bisschop mag terugke
ren als hij zijn standpunt ten
opzichte van de regering her
ziet. Vega is bezig voor de
paus een rapport over de situ
atie van de RK Kerk in Nica
ragua op te stellen.
Ilustratie bij de preekschets voor de Israëlzondag: Op het jood
se nieuwjaar wordt op de ramshoorn geblazen.
De hervormde gemeenten en gereformeerde kerken houden
op 5 oktober opnieuw gezamenlijk een Israël-zondag. Vorig
jaar werd door de Israël-organen voor het eerst gemeen
schappelijk materiaal vervaardigd voor de Israël-zondag.
onder meer schetsen voor een preek en voor een verhaal
tijdens de kindernevendienst.
Centraal staat het verhaal van Hagar en Sara, de vrouwen
van Abraham (Genesis 21). Dit schriftgedeelte wordt in de
synagoge gelezen op de eerste dag van Rosj ha-Sjana, het
joodse nieuwjaarsfeest, dat dit jaar op vier oktober valt.
De groeiende samenwerking tussen de Hervormde Raad
voor de verhouding van Kerk en Israël en het gereformeer
de deputaatschap voor Kerk en Israël in het kader van Sa
men op Weg, heeft inmiddels ook geleid tot het gezamenlijk
uitgeven van een informatiebrief. Voorheen kregen de gere
formeerden het blaadje toegestuurd, maar nu wordt het ook
naar hervormde adressen gestuurd. De samenstellers zijn uit
beide kerken afkomstig.
Afrikaanse
bisschoppen:
Geloof
aanpassen aan
eigen cultuur
Afrikaanse bisschoppen
hebben tijdens een bij
eenkomst met Europese
collega's begrip gevraagd
voor aanpassing van het
rooms-katholieke geloof
aan de Afrikaanse cul
tuur. Bontheid en veel
vormigheid in de kerk
zijn volgens hen geen ge
vaar voor de eenheid,
maar een verrijking.
Dit blijkt uit het communi
que, dat dit weekeinde in
Kinsjasa, de hoofdstad van
Zaïre, is uitgegeven na af
loop van een driedaagse bij
eenkomst van bisschoppen
uit Angola, Congo, Zaïre, de
Westduitse Bondsrepubliek,
Oostenrijk en Zwitserland.
De Europese bisschoppen
stemden ermee in dat de R.-
K. Kerk in Afrika moet
voortgaan op de weg naar
verworteling in de plaatse
lijke cultuur.
Bij de discussie over de in
ternationale economische
orde waren de bisschoppen
het er over eens dat het niet
tot hun bevoegdheid behoort
een nieuwe economische
orde te ontwikkelen. Wel
moet de kerk op basis van
het evangelie criteria voor
zo'n orde aangeven.
Enkele Afrikaanse bisschop
pen pleitten ervoor dat de
rijke westerse landen meer
onrechtvaardige structuren
moet opheffen die de ont
wikkelingslanden afhanke
lijk houden. Anderzijds
werd erop gewezen dat de
Afrikaanse landen zelf ook
aan de oplossing van de pro
blemen moeten meewerken.
Leidse oud-testamenticus de Boer 50 jaar predikant
Zaterdag 16 augustus is
het 50 jaar geleden dat de
emeritus-hoogleraar dr.
P.A.H. de Boer, woonach
tig te Oegstgeest, predi
kant werd bij de her
vormde gemeente van
Berkenwoude.
De Boer, die 14 juni 1910
werd geboren in Woubrugge
(Zuid-Holland), werd twee
jaar na zijn bevestiging in
Berkenwoude benoemd tot
hoogleraar aan de theologi
sche faculteit van Rijksuni
versiteit te Leiden om on
derwijs te geven in de exe
gese van het Oude Testa
ment en in de godsdienst en
letterkunde van Israël. De
Boer promoveerde dat jaar
ook aan déze Rijkuniversi
teit.
Hij heeft grote bekendheid
gekregen doordat hij in 1959
het Oude Testament in het
Syrisch, de Peshitta, uitgaf.
Hij is ook directeur geweest
van het Peshitta-Instituut te
Leiden.
Prof. De Boer ging 1 oktober
1938 met emeritaat. Hij
heeft veel publicaties op zijn
naam staan. Hij is ere-doctor
van de universiteit van
Cambridge en ridder in de
Orde van de Nederlandse
Leeuw.
De Amerikaanse rabbijn
Marc Tanenbaum is te
ruggekomen op zijn eer
der dit jaar uitgesproken
verwachting dat het Vati
caan binnen een jaar de
staat Israël zal erkennen.
De afgelopen twee maan
den is de wind plotseling
uit een geheel andere
hoek gaan waaien, meent
hij in „Jewish Week" (het
Amerikaanse NIW). Ta
nenbaum is directeur in
ternationale zaken van
het Amerikaans Joods
Comité te New York.
Rabbijn Tanenbaum ver
klaarde dit vooijaar van
twee niet nader genoem
de kardinalen de verze
kering te hebben gekre
gen dat het Vaticaan met
instemming van paus Jo
hannes Paulus II in be
ginsel al tot. erkenning
van Israël zou hebben be
sloten.
Rabbijn Tanenbaum verklaart
nu „de plotselinge verharding
in de houding van het Vati
caan tegenover Israël" onder
meer met een verwijzing naar
uitspraken van kardinaal
John O'Connor, aartsbisschop
van New York. De kardinaal
sprak zich recentelijk uit voor
de instelling van een Pales
tijns thuisland. Voorwaarde
voor erkenning door het Vati
caan zóu volgens mgr. O'Con
nor zijn dat Israël aan de tot
standkoming hiervan een
substantiële bijdrage levert.
Verder had de rabbijn een
verslag gelezen van een Vati
caans afgezant naar het Mid
den-Oosten. Syrië had deze
prelaat erop gewezen, dat er
kenning van Israël door het
Vaticaan zou leiden tot bloe
dige vergeldingsmaatregelen
tegen christenen in het gehele
Midden-Oosten. Geïntimi
deerd was de afgezant in het
Vaticaan teruggekeerd, waar
hij zijn collega's had gevraagd
de zaak van de betrekkingen
met Israël op een laag pitje te
plaatsen, aldus rabbijn Tanen
baum op grond van een (ano
nieme) bron.
Paus bij
verkenners
Paus Johannes
Paulus II woonde
het afgelopen
weekeinde in Piani
di Pezza in de
Abruzzen een
massabijeen
komst bij van
katholieke
verkenners.
Opnieuw toonde
hij zich een groot
toneelspeler. Voor
de gelegenheid
had hij zich
gesierd met een
verkennersdas
toen hij de
menigte toesprak.
Amerikaans
protest tegen
beperking
godsdienst
vrijheid in
Roemenië
De Verenigde Staten hebben
bij de Roemeense regering
een formeel protest ingediend
tegen de beperking van de
godsdienstvrijheid in dat land.
De Roemeense autoriteiten
hebben de afgelopen tijd 13
kerken afgebroken, aldus een
woordvoerder van de Ameri
kaanse regering.
Vorige week werd in Boeka
rest een kerk van de Zevende
Dags Adventisten afgebroken
ondanks protesten van kerk
leden die garanties wilden dat
ze op een andere plaats een
nieuwe kerk kunnen bouwen.
In Roemenië, waar de Roe
meens-Orthodoxe Kerk ver
reweg de grootste kerk is,
hebben vooral de kleinere
kerkgenootschappen als de
Baptisten en de Adventisten
het moeilijk. Dit voorjaar
werd een vooraanstaand lid
van de Adventistenkerk, Do-
rel Catarama, vrijgelaten die
vier jaar gevangen had geze
ten op beschuldiging van ver
duistering.
Wel hebben waarnemers in
Boekarest de indruk dat de
Roemeense autoriteiten de
kerken toestemming geven
nieuwe bedehuizen te bouwen
als in het kader van stadsver
nieuwingsprojecten kerkge
bouwen gesloopt worden.
Vrije Russische Kerk obstakel in normalisering betrekkingen tussen Israël-Sovjet-Unie
De in New York gevestigde
Russisch-Orthodoxe Kerk
Buiten Rusland, ook wel Vrije
Russische Kerk genoemd,
heeft de aanspraak van de
Sovjet-Unie op bezittingen
van deze kerk in Israël aan
gevochten. Naar verwacht zal
de aanspraak van Moskou op
deze bezittingen het belang
rijkste onderwerp van ge
sprek zijn bij de ontmoeting
op 17 augustus in Helsinki
tussen Israëlische en Russi
sche functionarissen over een
hervatting van de diplomatie
ke betrekkingen tussen de
beide landen. Deze werden na
de Zesdaagse Oorlog in het
Midden-Oosten in 1967 door
de Sovjet-Unie verbroken.
Het communistische bewind
legde na de Russische Revolu
tie van 1917 de Russische Or
thodoxe kerk snel aan ban
den.
De Vrije Russische Kerk
heeft de moederkerk in de
Sovjet-Unie altijd bestreden.
Beide kerken hebben in Israël
bezittingen. De grotere Rus
sisch-Orthodoxe Kerk heeft
onder andere eigendommen
in West-Jeruzalem, Jaffa,
Haifa en Tiberias. De Vrije
Russische Kerk bezit kerken
en kloosters in Oost-Jeruza-
lem en in de door Israël be
zette westelijke Jordaanoever.
De twee kerken betwisten el
kaar al sinds jaar en dag hun
respectievelijke eigendommen
in Israël. Er werden al twee
rechtzaken over deze kwestie
gevoerd, waarin werd gestre
den om bezittingen ter waar
de van ongeveer 234 miljoen
gulden. Functionarissen van
het Israëlische ministerie van
buitenlandse zaken hebben
verklaard dat de kwestie van
de zeggenschap over de kerk
bezittingen het belangrijkste
onderwerp van gesprek zal
zijn bij de besprekingen in
Helsinki tussen Israël en de
Sovjet-Unie.
Israël wil echter vooral met
de Russen praten over de
emigratie van Russische joden
en het feit dat de Sovjet-Unie
geen volledige diplomatieke
betrekkingen met de joodse
staat wil aanknopen. Bij de
stichting van de staat Israël in
1947 kreeg zij diplomatieke
erkenning van Stalin.
Gebakken leverdillesnijbonen en aardappelen
rode- vruchtenvla
De benodigdheden voor twee personen zijn: 30 g margari
ne, 2 teentjes knoflook, 2 lapjes lever a 100 g, zout, peper,
bloem, peterselie;
0,5 kg snijbonen, zout, 10 g margarine, uitje, dille;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
1 dl water, 30 g suiker, 250 g vruchten (aardbeien, fram
bozen, rode bessen, bramen), 1 theelepel aardappelmeel,
0,5 dl slagroom of 1 dl yoghurt of 1 dl gele vla.
Fruit de schoongemaakte teentjes knoflook langzaam licht
bruin in de margarine. Bestrooi de lapjes lever met zout en
peper en haal ze door bloem. Klop alle losse bloem van het
vlees. Haal de knoflook uit het vet en bak er de lever in.
Deze is bruin en gaar in zes a acht minuten (afhankelijk van
de dikte van de lapjes). Leg de lever op een warm bord en
strooi er fijngeknipte peterselie over. Bak een mespunt
bloem in het overgebleven vet.lichtbruin, voeg weinig water
toe en maak de jus af met zout en peper.
Haal de snijbonen af, was ze en snipper ze fijn. Kook de
groente in weinig water met zout gaar in twintig minuten.
Smoor de kleingesneden ui gaar in de margarine en bak ver
volgens de kleingeknipte dille een minuut mee. Schep de af
gegoten snijbonen door het geurige mengseltje. Wie geen
verse dille heeft, kan peterselie, selderij of lavas gebruiken.
Laat voor de rode-vruchtenvla de suiker oplossen in het ko
kende water. Voeg de schoongemaakte en eventueel kleiner
gesneden vruchten toe. Laat de massa een minuut koken en
bind haar met het met koud water aangemaakte aardappel
meel. Laat de vla koud worden. Geef de vruchtenvla met
halfstijf geslagen room (zonder suiker), yoghurt of gele vla.
jeanne
Vreemdelingenhaat
ZOWEL voor als na de oorlog de bezettingstijd dient ii
dit verband buiten beschouwing te blijven zijn ér in on
land bomaanslagen gepleegd. Ruim tien jaar geleden hèef
een overigens verijdelde bomaanslag van extreem-rechtsi
zijde op een metrostation in Amsterdam bedoeld om anti
metrogroeperingen in een kwaad daglicht te stellen
reweg de meeste aandacht getrokken. Na wat aanslagen me
een politiek motief op voornamelijk reisbureaus, waarbij d<
schade beperkt bleef, is ons land gisteren voor het eerst ge
confronteerd met een racistische bomaanslag.
Er zijn gelukkig geen slachtoffers gevallen, al is het Turks^
koffiehuis in Schiedam ernstig beschadigd. Veel groter
echter de schade die is aangericht aan de onderlinge verhou
dingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen, niet al
leen in Schiedam maar in heel het land.
BlJ het „Schiedams Jongeren Front", dat met veel bravou
de verantwoordelijkheid voor de bomaanslag heeft opgeëist
moeten we ons waarschijnlijk geen goed georganiseerde
wijdvertakte terroristische organisatie voorstellen. De groei
heeft in het verleden al eens racistische pamfletten verspreit
en een paar maanden geleden brand gesticht in een Sociaa
Educatief Centrum voor Migranten in Schiedam, niet ve
van de plaats waar nu de bomaanslag is gepleegd.
De aanhangers komen dus van kwaad tot erger en daa
moet snel iets aan gedaan worden. Juist omdat de groej
waarschijnlijk weinig „professioneel" in elkaar zit mag ver
wacht (en gehoopt) worden, dat de politie de zaak snel za
hebben opgelost. De rechter zal dan korte metten maken me
deze nieuwe vorm van vreemdelingenhaat in ons land.
Grensoverschrijding
BEGIN vorig jaar heeft CDA-minister Brinkman geweigen
een literaire staatsprijs toe te kennen aan de columnis i
Brandt Corstius, omdat een deel van diens werk beneden eei
aanvaardbaar peil zou zijn. De schrijver was boos. Maar ooi
moet hij gedacht hebben dat de affaire het CDA wel stem
men zou gaan kosten. Hem, Brandt Corstius zelf, was immer
groot onrecht aangedaan en de kiezers zouden het CDA di
oren wel eens wassen.
De man moet langdurig uitgeteld zijn geweest na het bej
kend worden van de verkiezingsuitslag, anders is het niet
verklaren waarom zijn uitbarsting van venijn zolang op ziel
heeft laten wachten. In het weekblad Haagse Post van afge
lopen week gaat hij opgewonden tekeer. Niets deugt er in di
land. Zeker de democratie niet zolang dit stelsel toelaat da:
partijen als het CDA een regering mogen vormen. Een VVD
minister vergelijkt hij met Goering. En, zo laat hij de leze
concluderen, vergeleken bij Lubbers was Hitier een fatsoen
lijk man.
WE hebben in dit land vrijheid van drukpers. Een kostbaa
goed waarmee we (zoals geldt voor alle vrijheden) verant
woord en omzichtig moeten omgaan. Maar steeds weer zijl
er lieden die de persvrijheid als dekmantel gebruiken voor
vuilspuiterij, smaad of laster. Want alles wat onder de noel
mer van „vrijheid van drukpers" wordt gebracht, is onaai
tastbaar.
DESONDANKS zijn er grenzen. Brandt Corstius en d?
Haagse Post hebben die afgelopen week overschreden. Me
name de hoofdredactie van de Haagse Post kan dat wordei
kwalijk genomen. Evenals elke hoofdredactie heeft Zij d1
plicht ervoor te waken dat van de persvrijheid een zuive
gebruik wordt gemaakt. Geen doel is heilig genoeg om di'
vrijheid te misbruiken. Ook niet als het doel van de Haags
Post mocht zijn geweest te bewijzen, dat de P.C. Hooftprij
vorig jaar terecht aan Brandt Corstius is onthouden.
Iets koeler
DE BILT (KNMI) Een
zwak lagedrukgebied vervolgt
zijn weg van België naar mid
den- en zuid-Duitsland. De
daarmee samenhangende be
wolking drijft vooral vannacht
en morgenochtend over ons
land. Mogelijk valt daaruit nog
een bui. De kans daarop is het
grootst in het zuidoosten. Een
rug van hogedruk breidt zich
morgen vanaf de Britse eilan
den in onze richting uit. De
wind draait dan naar noord.
Vanaf de Noordzee stroomt
daardoor iets koelere- lucht
naar onze omgeving. Mogelijk
drijven vanaf de Noordzee en
kele wolkenvelden het land
binnen. De middagtemperatu-
ren blijven in de middag bij
een graad of 21 steken. Vooral
in het binnenland is dat wat
koeler dan de afgelopen da
gen.
Weersvooruitzichten voor de
Europese landen, geldig voor
woensdag en donderdag:
Zuid-Scandinavië en Dene
marken: Flinke zonnige perio
den. Overwegend droog. Mid-
dagtemperatuur 18 tot 22 gra
den.
Britse Eilanden: In het noor
den en noordwesten wolken
velden, overigens vrij zonnig.
Middagtemperatuur van 17
graden in het noorden tot 24
graden in het zuidoosten.
Benelux en noord-Duitsland:
Dinsdag wolkenvelden en een
enkele bui, woensdag vrij zon
nig. Middagtemperatuur 20 tot
24 graden.
Oost-Frankrijk en zuid-Duits-
land: Dinsdag enkele regen en
onweersbuien, woensdag van
uit het westen weersverbete-
ring. Middagtemperatuur 20
tot 26 graden.
West-Frankrijk: Vooral op
woensdag zonnig. Middagtem
peratuur 19 tot 25 graden.
Alpengebied: Op dinsdag
veel plaatsen regen of onwee
op woensdag vanuit hèt
ten weersverbetering. Middaj
temperatuur in de dalen tu
sen 21 en 27 graden.
Spanje en Portugal: Zonnig.
noord-Spanje en noord-Porti
gal landinwaarts plaatselij
een bui. Middagtemperatui
van 22 graden in het noorde
en westen tot 28 a 35 graden
het zuiden en oosten.
Italië, Franse Middelland,
zeekust, Joegoslavische kus
Op dinsdag voornamelijk
noord-Italie en noord-Joeg<
slavië enkele onweersbuie
Overigens vrij zonnig. Mi<
dagtemperatuur 25 tot 30 gr
den, in het zuiden mogelijk ti
35 graden.
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam