Afvy «aw w Weekpuzzel door dr. Pluizer BRIDGEN SCHAKEN m mi DAMMEN POSTZEGELS WETENSCHAPPEN ■ÊeidócSouAcmt' Oplossing vorige puzzel Nr. 31 - Ruitenpuzzel lïQQdEDn 00L1E mnnnn sa BIBS n ia a n a n a Rondom de genummerde vakjes dienen antwoor den van vier letters van navolgende betekenis te worden ingevuld. Alle antwoorden lezen in de richting van de wijzers van de klok. De beginlet ter van het eerste antwoord komt in het vakje bo ven het cijfer 1. Het vakje waarin de beginletter van de overige antwoorden komt, dient door combinatie met de letters van de omringende ant woorden te worden vastgesteld. Bij juiste oplos sing vormen de letters op de buitenrand - te be ginnen met de letter in het vakje boven het cijfer 1 en verder lezend in de richting van de wijzers van de klok - een spreekwoord. De prijswinnaars van puzzel nr. 30 zijn: Mevr. Moerkerk, Leidseweg 218, 2253 AG Voorschoten. Mevr. G.M. v.d. Fluit, Scholtenstraat 54, 2313 GM Leiden. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. Oplossingen onder vermelding van puz zel nr. 31 moeten uiterlijk woensdag middag in bezit zijn van: 1. Deel v.e. theepot. 2. Tijdvak van 100 jaren. 3. Bouwloods. 4. Sportploeg. 5. Advies. 6. Engelse maat. 7. Eer bewijzen. 8. Zwaardwalvis. 9. Hoefijzervormig staafje. 10. Voorgebergte. 11Apparaat tot het opzamelen van elektrische energie. 12. Tweestemmig gezang. 13. Ambtskleed v.e. advocaat. 14. Strijdperk voor boksers. 15. Sierspeld. 16. Bruinachtige verfstof. 17. Jong persoon. 18. Zonder hoofdhaar. 19. Bezieldheid. 20. Ongeschonden. 21. Zetel van overtuiging. 22. Staat in de V.S. 23. Europeaan. 24. Onsierlijk van vorm. 25. Overblijvend teken v.e. vlek. 26. Rand, zijde. 27. Oorsieraad. 28. Houding, stand. 29. Vogel. 30. Heiplant. Welk spreekwoord ontstaat op de buiten rand? ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1986 Europees kampioen Marcel Nooyen-Wubbo de Boer, Enri Leufkens-Berry Westra en Jan Jans- ma-Rob van Wel. Dat zestal heeft in Boedapest de Europese juniorentitel binnengehaald onder leiding van bondscoach Cees Sint en zijn assistent, Erik Kirchhoff. Na jaren van malaise dus eindelijk weer eens een lichtpunt voor de grootste bridgebond van Eu ropa! Een klein citaat uit het verslag van de captains; „19,2 per wedstrijd is een bijzonder hoog gemiddelde en is ons inziens voornamelijk te danken aan de superieure biedtechniek van de spe lers. Er is op geen spel gepsyched en in af- en tegenspel zijn geen malligheden uitgehaald om de brilliancy prize te winnen. Er werd niet geforceerd als 't wat minder liep en vertrouwd op het nevenpaar. Het uitslaan verliep vlot en zonder gemopper. Op een kleine uitzondering na rookte of dronk geen van de spelers en hield men zich aan een goede nachtrust. Ondanks de roy ale en dik verdiende zege kan het spel peil best nog verbeterd worden". Een leerzame alinea: goed bridge be staat uit beter bieden, spelen en tegen spelen dan de concurrentie en dat bie den daarvan zo'n 70 procent uit maakt, was al tientallen jaren bekend. Experts als Schenken, Garozzo en Sontag hebben dat in hun publikaties al talloze malen gesteld en aan de hand van de praktijk laten zien. SWING Tegen Griekenland werd op de eerste speeldag een forse basis gelegd via een 25-5 overwinning. Een belangrijk deel Schaaktraining (3) Als laatste van de serie trai ningen een veel voorkomend eindspel: de verkeerde rand- loper. Ik kan me nog herin neren dat ik in mijn prille jeugd dit eindspel voor het eerst aan den lijve onder vond. Ik was enorm verbaasd dat wit in de stelling: wit: Kg6, Ld7, h6 - zwart: Kh8, niet kon winnen. Dit thema komt veelvuldig voor in af wikkelingen naar eindspelen en is een machtig remisewa pen voor de speler met mate riaalachterstand. Zo dacht ook de zwartspeler in de vol gende stelling (wit aan zet), zie het diagram links. Hier slaagt wit er net in de zwarte koning van de vitale velden rond h8 af te houden. 1. Le6! Ke7 (1... Kf8 2. h6 wint direct) 2. h6! Kf6 3. Lf5! KJ7 4. Lh7! (de bekende po sitie om het remisemechanis me te stoppen) 4... Kf6 5. Kf4 en de zwarte koning komt niet op g5 of een der andere vitale velden; wit wint nu simpel. Met dit voorbeeld in het achterhoofd moeten de volgende opgaven op te lossen zijq, §SS« §SS§!> lA# Wit speelt en wint. OPGAVE 2: Wit speelt en wint. OPGAVE 5: Wit speelt en wint. OPGAVE 3: Zwart speelt en maakt remise. OPGAVE 6: oplossingen 1). 1. h5 d2 2. La4 dlD 3. Lxdl Ke8 4. Lb3 KfB (4... e6 5. Lxeó wint als in het voorbeeld) 5. h6 e5 6. K.0 e4+ 7. Kxe4 en wit wint. t 2). 1. Lc5 (de koning moet weer worden weggehouden bij a7 en a8) 1... Ka5 2. Kb7 Kb5 3. Lb6 Kc4 4. Kc6! (4. Ka6 Kd5 5. Kb5 Ke6 is niet meer gewon nen) 4... Kb3 5. Lc5 Kc4 6. Le7! Kd4 7. Ld6 Kc4 8. Lc5 Kb3 9. Kb5 en wit 3). k'Lg2! Kc3 (1... Kxg2 2. h4 enz.) 2. h4 Kxf4 3. LD!! (brengt zwart in een beslissende tempodwang) 3... Ke5 4. h5 Ke6 5. Ld5+! (de winnende klap; de koning wordt definitief van de vrijpion afgesneden) 5... Ke7 6. h6 Kf8 7. Kd2 en wint. 4). 1. Kc5! Ke7 2. Kc6 Kd8 3. Kb7 Kd7 4. Lel en wint. 5). 1... Pxf4! (na andere zetten wordt het paard ingesloten) 2. gxf4 g5! 3. fxg5 Kg6 4. h4 (anders maakt zwart eenvoudig remise vanwege de verkeerde randloper) 4... h6! remise. 6). 1. Dc3+! Dxc3 2. bxc3+ Kc4 (2... Kxc3 3. Pe4+ en 4. Pxdó) 3. Pe4 d5 4. Pf6 en zwart kan het paardoffer niet meer verhinderen. Correspondcntieradres: Leo Hofland, C. Fockstraat 113, 2613 DE Delft. Wit speelt en wint. Wit speelt en maakt remise. èmr drs.W.va» éer Kooij Bondscompetitie In verband met het zomerse weer deze keer wat lichtere kost. Ik schotel u een aantal partijen voor uit de afgelopen Bondscompetitie, die in een vroeg sta dium door een combinatie werden be slist. Met de fraaie score van 16 uit 9 en daarbij de nummer twee, DEZ-De Le lie Westerhaar, op vijf punten achter stand zettend, is het Amsterdamse VAD op zeer overtuigende wijze win naar van de Hoofdklasse geworden. Een belangrijke bijdrage voor dit suc ces leverde de oud-finalist J.Hooijberg (persoonlijke score: 12 uit 8). Hier een snelle overwinning van hem in de wedstrijd tegen het Tilburgse Info En gineering. J.P.HOOIJBERG-R.SCHIPPERS IE-VAD 23-11-1985 1.32-28 19-23 2.28x19 14x23 3.33-28 23x32 4.37x28 10-14 5.39-33 16-21 6.44- 39 20-24 7.31-26 11-16 8.41-37 18-22 9.50-44 5-10 10.46-41 6-11 11.37-31 1-6 12.41-37 13-18 13.37-32 9-13? Na deze foutzet besliste wit de partij door: 14.35- 30! 24x35 15.34-30 35x24 16.28-23 18x29 17.32-27 21x32 18.38x20 29x38 19.20x29 12-18 20.43x32 met schijf- en later partijwinst. De tweede Tilburgse vereniging in de Nationale Hoofdklasse, TDV, maakte in haar eerst seizoen, een goede indruk, maar degradeerde niettemin toch. Onge twijfeld zal dit team het komend jaar proberen het verloren gegane terrein te rug te winnen. In de vijfde ronde werd in de wedstrijd tegen DEZ onder meer de volgende partij gespeeld. Nieuwzeelandse kusten en natuurgebieden van Man De vredige schoonheid van Nieuw Zee- lands kustgebied is afgebeeld op een se rie van vier zegels: twee baaien in zowel het Noord- als het Zuid-eiland prijken op deze zegels. Knights Point, op de ze gel van 55c, is een prominent punt aan het zuideinde van de westkust. De Becks Baai, te zien op de zegel van 60c, be vindt zich bij Queen Charlotte Spund aan de noordoostelijke punt van het Zuid-eiland. Het is één van de meest aantrekkelijke baaien die het land rijk is. Op de zegel van 65c staat de Doubtless- baai afgebeeld. Evenals de Wainui Baai, te zien op de zegel van 80c, staat deze bekend om de schitterende vergezichten. Behalve deze serie werd een miniatuur velletje uitgebracht met als motief een volledig beeld van de Wainui Baai. In het midden van deze afbeelding vormt de zegel van 80c hier een onderdeel van. De prijs van het velletje bedraagt 1,20 dollar, waarbij de toeslag bestemd is voor „NZ 1990", de wereldtentoonstel ling filatelie die in Auckland gehouden zal worden. Het ontwerp is van P.J.Du- rant uit Christchurch. Ook op het Britse eiland Man is er be zorgdheid om het voortbestaan van de ongerepte natuur. De Europa CEPT-ze- gels van dit jaar benadrukken de urgen tie van de bescherming van milieu en natuur. Met vier zegels worden de mooiste plekjes van het eiland onder de aandacht gebracht. Op een zegel van 12 p komt de noorde lijke landstreek Ayres voor, bestaande uit heide- en grindgrond. De tweede ze gel van 12 p toont The Calf of Man, een rotsachtig eilandje aan de zuidkust van Man, dat door de overheid in 1959 tot beschermd vogelreservaat aangewezen werd. Vooral de kiekendief is hier een geregelde bezoeker. In de landstreek Earu Cushliri (22 p), een stuk heidegrond dat ook druk be zocht wordt door allerlei soorten vogels, worden ook vaak hermelijnen aangetrof fen. Het schiereiland Langness (ook 22 p), waarop zich een stenen fort be vindt en de ruïne van een aan St Mi chael gewijde kapel, is de enige plaats op de Britse eilanden waar de sprinkhanen- soort Stenobothus Stigmaticus werd ge signaleerd. Het ontwerp voor de zegels is van J.H. Nicholson en Nancy Corkish. Zowel de zegels van 12p als die van 22p werden samenhangend gedrukt. De Pilgrimfathers die met succes de eer ste Engelse kolonie stichtten aan de oost kust van Noord-Amerika, waren een groep Engelse calvinisten. Toen hun be let werd hun godsdienst te belijden, vluchtten zij eerst naar Nederland. In 1609 vestigden zij zich in Leiden, des tijds de grootste stad in Holland. Diver se problemen waren er de oorzaak van dat ze besloten te gaan emigreren naar de Nieuwe Wereld. Biologische klok via helder licht te regelen Helder licht kan worden gebruikt om de biologische klok van mensen te regelen. Volgens de leider van het onderzoek aan de Harvard Universiteit, Charles Czeis- ler, zal het binnen vijf tot tien jaar mo gelijk blijken de biologische klok te rege len door iemand op bepaalde tijden van de dag bloot te stellen aan helder licht. De klok zelf, zo is bij vorig onderzoek gebleken, wordt bepaald door een klein gebied in de „hypothalamus", een be langrijk regelcentrum in de hersenen dat direct boven en achter de zichtzenuw ligt. Voor de proeven werd eerst gekeken naar oudere mensen, omdat de onder zoekers ervan uit gaan dat deze kortere dagcycli hebben. Als proefpersoon werd uiteindelijk een 66-jarige vrouw geko zen. Zij werd voor een batterij van 16 TL-lampen geplaatst, die een nabootsing geven van het natuurlijke licht en samen 48 maal zoveel licht geven als er ge woonlijk in een kamer is. Daardoor slaagde men er binnen twee dagen in haar biologische klok zes uur terug te zetten. Het licht veranderde steeds wan neer verschillende lichaamsfuncties hun maximum bereikten, maar bij deze proef veranderden de onderzoekers haar cy clus van slapen en wakker zijn niet. Het licht beïnvloedde kennelijk de klok door via het netvlies een signaal te zenden naar het kleine gebied in de hypothala mus, dat de klok regelt, aldus Czeisler. NIEUW VACCIN De Amerikaanse overheid heeft toestem ming gegeven om een nieuw vaccin te gen hepatitis B op de markt te brengen. Het vaccin is ontwikkeld met genetische manipulatie. Dr. Frank Young, hoofd van het Amerikaanse Bureau voor Le vensmiddelen en Medicamenten, zei dat het nieuwe vaccin niet alleen een techni sche vooruitgang is, maar ook de kans op aids uitsluit. Het oude vaccin wordt gemaakt van bloedplasma, en de dono ren van het plasma zijn mogelijke dra gers van aids. Het oude vaccin wordt na melijk gemaakt van bloed dat is besmet met het hepatitis-virus, en veel lijders aan deze ziekte zijn drugsverslaafden die met naalden werken. Het lijdt geen twijfel dat het vaccin dat van plasma wordt gemaakt veilig is en dat het virus dat aids veroorzaakt, bij de aanmaak van het vaccin wordt gedood, zei Young. Maar het nieuwe vaccin wordt in een laboratorium gemaakt en zal mensen geruststellen dat ze veilig in geënt kunnen worden. Het vaccin wordt Recombivax HB ge noemd en zal op de markt worden ge bracht door Merck Sharp and Dohme, dat ook het andere vaccin voor hepatitis B verkoopt. Hepatitis B is een chroni sche leverinfectie die tot kanker kan lei den. Het vaccin wordt gemaakt van een speciaal soort brouwersgist dat genetisch zo is veranderd dat het dat deel van het hepatitis-B-virus maakt dat een immuni teitsreactie oproept. Een belangrijk na deel van het oude vaccin de nogal dure aanmaak. De vaccinatie tegen hepatitis B, die meestal uit drie inentingen be staat, kost 250 gulden. HOLEN ALS KOELKAST Lange tijd zijn oudheidkundigen ervan uitgegaan dat mensen in de IJstijd de bergholen in Midden-Europa gebruikten als permanent onderdak om zich te be schermen tegen het koude klimaat en te gen wilde dieren. Er komen echter steeds meer aanwijzingen dat deze holen slechts dienden als koelruimte voor het buitgemaakte vlees. Dit blijkt uit de opgravingen, die profes sor H. Miiller-Beck van het Instituut voor de Oergeschiedenis aan de Univer siteit van Tubingen in tal van holen in Zuid-Duitsland heeft verricht. De men sen vertoefden weliswaar tijdelijk in deze ruimten, maar wonen deden zij el ders. Onderzoek aan in de grond achter gebleven planten toont aan dat de zomer in de IJstijd nauwelijks kouder was dan nu. De zon scheen niet minder dan in onze huidige zomers, zodat de tempera tuur net zo hoog was. Daarom kon de jachtbuit in die tijd niet lang worden be waard en bood het koele, vochtige kli maat van de bergholen een goede moge lijkheid het vlees voor langere tijd te goed te houden, aldus Muller. F.VAN TILBURG-B.EKKEL TDV-DEZ 23-11 1985 1.31-27 19-23 2.33-28 17-21 3.28x19 14x23 4.39-33 21-26 5.44-39 11-17 6.50- 44 6-11 7.34-30 10-14 8.40-34 20-25 9.33-29 17-21 10.38-33 14-20 11.32-28? 21x32! 12.28x19 13x24 13.37x28 11-17 14.30x19 26-31 15.36x27 18-23 16.29x18 12x21 en schijf 19 en de partij gingen verloren. Drents Tiental en De Stem Van Dordt eindigden beide met respectievelijk 9 en 8 punten, in de middenmoot. Uit de on derlinge ontmoeting, die in de zesde ron de plaatsvond, de volgende partij. O.DRENTH-J.ROEDOLPH DT-DSVD 14-12-1985 1.32-28 16-21 2.37-32 11-16 3.31-27 21- 26 4.27-22 18x27 5.32x21 16x27 6.28-23 19x28 7.33x31 26x37 8.41x32 14-19 9.39-33 10-14 10.46-41 19-23 11.41-37 5-10 12.44-39 6-11 13.50-44 14-19 14.34-29 23x34 15.39x30 10-14 16.30-25 12-18 17.44-39 20-24 18.33-28 8-12 19.37-31 1-6 20.39-33 11-16 21.40-34 18-23 22.34-30 17-21 23.31-27 13-18 24.42-37 9-13? Zie het diagram. Na deze fout voert wit een combinatie uit, die bekend staat als de Coup Fabre. 25.27-22! 18x27 26.33-29! 24x31 27.30- 24 27x38 28.43x32 19x30 29.28x37 30- 34 30.49-44 4-9 31.35-30 34-40 32.44x35. Wit heeft nu een schijf gewon nen, later won hij tevens de partij. De Eerste klasse A werd gewonnen door DC IJmuiden, dat zodoende, na één jaar van afwezigheid, weer in de Hoofdklasse terug is. In deze afdeling zullen ongetwij feld diverse verenigingen niet tevreden zijn geweest over hun resultaten. Dat geldt voor bijvoorbeeld Philips, dat met 8 punten slechts vijfde werd en helemaal voor Schaesberg dat vorig jaar zo'n ster ke indruk maakte, maar nu zelfs punt loos is gebleven. Uit de wedstrijd tussen deze verenigingen de volgende partij. K.LEEMREIZE-J.WUYTERBERG PHILIPS-SCHAESBERG 26-10-1985 1.32-28 18-23 2.38-32 17-21 3.31-27 21- 26 4.43-38 11-17 5.49-43 17-21 6.36-31 12-18 7.41-36 6-11 8.34-30 20-24 9.39- 34 11-17 10.44-39 17-22 11.28x17 21x12 12.33-28 14-20 13.30-25 7-11 14.25x14 9x20 15.39-33 10-14 16.34-30 4-9 17.30- 25 1-6 18.27-22 18x27 19.31x22 12-17 20.50-44 17-21 21.44-39 24-29 22.33x24 20x29 23.39-33 14-20 24.25x14 9x20 25.33x24 20x29 26.43-39 15-20 27.35- 30? Verliezend. 20-24 28.30-25. Ge dwongen. 13-18! 29.22x13 2-7! Waar schijnlijk heeft wit, toen hij tot 27.35-30 besloot, hier alleen gelet op 29...21-27 30.32x21 23x34 en inderdaad mag zwart dit niet doen: 31.13-9 3x14 32.37-32! 16x38 33.42x33 29x38 34.40x9 enz. 30.13x2 26-31 31.37x17 11x35 31.2x11 16x7 met doorbraak en winst. De volgende partij is uit de Eerste klasse B, en wel uit de ontmoeting tussen Houdt Stand (Hoogezand) en DIOS (Eibergen). Deze teams eindigden als vierde en vijfde met respectievelijk 12 en 9 punten. Winnaar in deze groep werd de Leeuwarder club Huizum. L.FABER-H.GROTENHUIS TEN HARKEL HS-DIOS 12-10-1985 1.34-29 20-25 2.40-34 15-20 3.45-40 19- 24 4.32-28 17-22 5.28x17 12x21 6.35-30 24x35 7.29-23 18x29 8.33x15 7-12 9.37- 32 13-18 10.32-28 14-19 11.39-33 10-14 12.34-29 8-13 13.40-34 1-7 14.38-32 3-8 15.44-39 5-10 16.42-37 11-17 17.31-26 18-22 18.42-38 13-18 19.48-42 7-11 20.50-44 19-23 21.28x19 14x23 32.37-31 9-13 23.31-27 22x31 24.36x27 10-14? 25.42-37? Gedwongen, maar goed, was 25.32-28 23x32 26.33-28 32x23 27.34-30. enz. 14-20! 26.15x24 25-30 27.34x25 23x34 28.30x39 13-19 29.24x22 17x50 30.26x17 11x33 en wit gaf op. van die winst kwam uit een spel waar in de zuidhand er zo uitzag: Jan Jansma had dit spel in handen en het bieden verliep als volgt (N/— NOORD OOST Wat zou u geboden hebben? Met het doublet waarschuwt de part ner (noord) dat 5 harten hoog genoeg is. Anders zou hij namelijk in deze si tuatie gepast hebben. Jan Jansma bood alsnog 6 harten (als je toch biedt, is in deze situatie 6 rui ten beter!) en hij kreeg gelijk, want oost redde door met 6 schoppen, dat voor 500 down ging. Zo lag het spel, waarbij de lezer het met kruisjes moet doen, want de coaches waren kenne lijk zo met hun junioren bezig dat ze die andere kleintjes uit het oog verlo ren. N/- A 10 xx V V 10 xxx O X H B x H V B x N xxxx V w O H x O H V B xxx z O A xxxxx xxx V X V A B xxxx o - 4, A 10 9 xxx WEST NOORD OOST Zuids 2 harten moest een zwakke twee voorstellen en na 5 ruiten vonden beide Grieken kennelijk dat ze hun kaart ten volle verteld hadden. Zowel via de LTC als bijvoorbeeld met het daaraan ver wante systeem van „cover cards", af komstig van een George Rosenkranz, hoort de NZ-bieding nog een poosje door te gaan. Tot op zesniveau moet ze ker geboden worden (groot slem is op deze handen niet goed). Na hartenstart elimineerde Berry de kla ver- en de hartenkleur, waarna hij schoppenheer aan noord gaf, zodat 5 rui ten nog gemaakt werd ook. Halverwege het toernooi, d.w.z. na 9 van de 18 mat ches, stonden de Nederlandse junioren tweede, vlak achter Polen. en de bieding gaat: ZUID WEST NOORD OOST 1 Ru pas 1 Sch pas 1 SA pas 3 KJ pas 3 SA a.p. Waarmee zou u als west na dit biedver- loop gestart zijn? Met welke kleur of met welke kleur niet? Een nevenvraag hierbij is: start u voor uzelf of voor uw partner? Waarschijnlijk is in dit geval negatieve selectie het beste: niet met klaver, niet met ruiten en niet met schoppen en in dat geval zou u hartenheer dus kunnen proberen. De IJslandse west koos in deze tiende partij schoppen 9 en dat is wel erg passief voor een viertallen-wed strijd. Daarvan zulten er waarschijnlijk vijf in de dummy verschijnen: H V B 7 x XXX o a 4, B 9 xx 10 9 xx XI a x V H x Wo 7VB10 8 O 8 7 xxx z o H 10 9 H x 10 xxx 8 x V A 9 7 x o V B xx A V 8 Via schoppenboer kwam deze eerste slag bij oosts schoppenaas. Het spel is nog lang niet gemaakt overigens. Zuid had nu al beter schoppen acht kunnen deblokkeren met het oog op het ver volg. Oost schakelde over op harten vrouw voor zuids aas en west deblok keerde hartenheer. Enri speelde als zuid nu schoppenacht en legde na am pele overwegingen klein op tafel. Van daar de noodzaak om in de eerste slag te deblokkeren, vanwege een mogelijk ruiten vervolg in de tweede slag, waar na zuid een schoppenslag minder zou maken. Zuid heeft inmiddels vier slagen in schoppen, twee in klaver, en in ruiten en harten elk één. Enri vervolgde met klavervrouw voor wests heer, die har ten vervolgde naar partner oost die ook zijn volgende harten meenam, waarna zuid 9 slagen kon claimen. Die laatste harten had oost natuurlijk beter niet mee kunnen nemen, maar kijkt u maar eens wat er gebeurd was als hij in plaats daarvan ruiten (wat anders?) had gespeeld. Dan komt oost op de laatste schoppen in een driekleurendwang! (Wordt vervolgd). Correspondentie: p/a Léharstraat 10, 2162 AC Lisse.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 23