Hoe veilig is veilig? DE KEER Monument voor Woodstock-festival KUNST ücidóe Somatit VRIJDAG 8 AUGUSTUS 1986 PAGINA 6 BETHEL Zonder enige pu blicitaire ophef is vorige week een gedenkplaat opgericht op de plaats waar in 1969 het Woodstock-festival werd ge houden, een gebeurtenis die in het geheugen van velen ge grift staat als het hoogtepunt van de roerige jaren zestig. Op 15, 16 en 17 augustus 1969 to gen zo'n 450.000 popliefheb bers naar Woodstock voor de optredens van onder anderen Jimi Hendrix, Janis Joplin, Country Joe and the Fish, Sly and the Family Stone, en Crosby, Stills and Nash. Onder de plaatselijke bevolking werd veelvuldig geklaagd over het druggebruik van de festival gangers, de bergen vuilnis die zij achterlieten en de ver keerschaos die het marathon- concert met zich meebracht. In september 1984 werd in de gemeenteraad van Bethel een voorstel gedaan een gedenk plaat op te richten voor het festival. Kennelijk had men er nog moeite mee, want het kostte maanden van verhitte debatten voordat werd beslo ten het voorstel te honoreren. Een hele generatie is bekend geworden als de Woodstock- generatie. Rockster Osbourne niet verantwoordelijk voor zelfmoord LOS ANGELES Een rech- ter in Los Angeles heeft giste ren de aanklacht tegen.de hea- vy-metal rockster Ozzy Os bourne en twee platenmaat schappijen afgewezen. De aan klacht behelsde dat muziek van de Britse zanger bijdroeg tot de zelfmoord van een Cali- fornische jongen in 1984. De ouders van de jongen stelden dat Osbourne's platen „Speak of the devil" en „Blizzard of Oz" bijdroegen aan de depres sie van de jonge werkloze, en dat het nummer „Suicide solu tion" hem tot zelfmoord dreef. De jongen schoot zich door het hoofd na vijf uur lang het laat ste nummer te hebben ge draaid. Osbourne, die miljoe nen platen heeft verkocht na uit de groep Black Sabbath te zijn gestapt, noemde de aan klacht lasterlijk en een actie van conservatieve groepen voor censuur op de muziekin dustrie. Volgens hem betreft „Suicide Solution" een waar schuwing tegen gebruik van alcohol en drugs na de dood van zijn vriend Bon Scott, zan ger van de even heavy-metal- groep AC-DC. De ouders kun nen nog in hoger beroep gaan tegen de uitspraak. Dieven werk Picasso gevraagd om gesprek MELBOURNE De directeur van het rijksmuseum in Mel bourne heeft de zichzelf cul tuurterroristen noemende die ven van Picasso's schilderij „Vrouw in tranen" gevraagd om een ontmoeting om zich te overtuigen van de staat waar in het schilderij verkeert. Voor een uitgebreide agenda, ook voor de ko mende dagen, raadplege men ,,UIT", de gratis we kelijkse bijlage van deze krant. bioscopen ALPHEN AAN DEN RIJN EU ROCINEMA I (Van Boetzelaer- straat 6, tel. 01720-20800): Op hoop van zegen (al); 18.30, 21.00, do. t/m zo. wo. ook 14.00. EUROCINEMA II: Op hoop van zegen (al); 18.30, 21.00. do. t/m zo. wo. ook 14.00. EURO CINEMA III: Police Academy (al); 18.45, 21.15. do. t/m zo. wo. ook 13.45. EUROCINEMA IV: Cobra (16); 18.45, 21.15. do. t/m zo. wo. ook 13.45. NACHTVOORSTELLINGEN EUROCINEMA I: Op hoop van zegen (16); za. 24.00, EURO CINEMA II: Adverteren doet be geren (18); za. 24.00. EURO CINEMA III: Meisjes van Man hattan (18); za. 24.00. EURO CINEMA IV: Cobra (18); za. 24.00. KINDERVOORSTELLINGEN EUROCINEMA IV: Peter Pan (al); do. t/m zo. wo. 14.00. LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19. tel. 071-121239): Police Aca demy III (al); 14.30. 19.00, 21.15. LIDO en STUDIO (Steenstraat 39. tel. 124130): Top Gun (al); Cobra (16); Karate Kid II (al); Op hoop van zegen (al); 14.30, 19.00 en 21.15; Out ot Africa (al) 20.00; E.T. (al) 14.30. TRIA NON (Breeslraat 31. tel. 123875): Op hoop van zegen (al); 14.30. 19.00. 21.15. zo. 14.15. 16.30, 19.00. 21.15. REX (Haarlemmerstraat 52. tel. 071-125414); Sex-therapie (16); 14.30, 19.00, 21.15. NACHTVOORSTELLINGEN REX: Hotel vol heerlijke spel letjes (18); vr. za. 23.30. KATWIJK CITY THEATER I (Badstraat 30. tel. 01718-74075): HOUSE (16); 14.45, 19.00. 21.15. CITY THEATER II: Op hoop van zegen (al); tijden zie City I. CITY" THEATER III: Op hoop van zegen (al); tijden zie City I. CITY THEATER IV: Pilron Eagle (16); 19.00, 21.15. KINDERVOORSTELLINGEN CITY: Troeltelbeertjes (al); 14.45. VOORSCHOTEN GREENWAY (tel. 01717-4354): The delta for ce (12); do. t/m wo. 19.00. Abel; do. t/m wo. 21.15. KINDERVOORSTELLING Taran en de toverketol; 15.45. Troetelbaerties: 14 nn WASSENAAR ASTRA (tel. 01751-13269): Teachers (al); do. t/m zo. 20.00. Rumbel fish (12); ma. t/m wo. 20.00. KINDERVOORSTELLING Taran en de tovorketel; za. zo. wo. 14.00. ZOETERMEERPROMENADE 1, 2. 3: Op hoop van zegen; do., wo. 20.00. vr. t/m di. 19.00. 21.30. do. t/m zo. wo. 14.00. Po lice academy 3 (12); do. wo. 20.00. vr. t/m di. 19.00, 21.30 za. zo. wo. 14.00. Cobra (al); wo. do. 20.00. vr. t/m dl. 19.00. 21.30. Peter Pan (al); do. t/m zo. wo. 14.00. Falling in love; di. 21.30. DEN HAAG. ASTA 1 (Spul 27. tel. 463500): Top gun (al); 14.00, 19.00. 21.30. zo. 13.30. 16.00, 19.00. 21.30. ASTA 2 (Spui 27, tel. 463500): De karate kid deel II (al); 14.00. 18.45. 21.15. zo 13.15. 1S.45. 18.45. 21.15. ASTA 3: The juewel of the Nile (al); 14.00. 19.00. 21.30. zo 13.30. 16.00. 19.00. 21.30. BABYLON 1 (naast Centraal Station, tel. 471656): Police aca demy 3 (al); 14.00. 19.00, 21.30. zo. 13.30, 15.45. 19.00. 21.30. BABYLON 2: Out of Africa (al); 20.15. BABYLON 3: Pretty in pink (al); 19.00, 21.30. CI NEAC 1 (Buitenhol 20. tel. 630637): Stallone is Cobra (16); 14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15. 16.00. 18.45. 21.30. CINEAC 2: Red Sonja (16); 14.00. 18.45. 21.30. zo. 13.15. 16.00. 18.45. 21.30. CINEAC 3: Heil camp (16); 18.45, 21.30. EUROCINE MA (Leyweg 910, tel. 667066): Police academy III (al); 14.00, 19.00. 21.30. zo. 14.00. 16.30. 19.00. 21.30. METROPOLE 1 (Carnegielaan, tel. 456756): Op hoop van zegen (al); 14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00. 18.45. 21.30. METROPOLE 2: Sans tolt ni lol (16); 14.00, 18,45. 21.30. zo. 13.15. 16.00. 18.45. 21.30. METROPOLE 3: The money pit (al); 14.00, 18.45, 21.30. METROPOLE 4: Oriane (16); do. Merry X'mas mr. La wrence (16); vr. When fathers was away on business (16); za. The holy grail (12); zo. Les en- fants du paradis (al); ma. Que- relle (16); di. West side story (al); wo. Tijden: do. vr. za. di. 14 00. 18.45. 21.30. zo. 13.15, 16.00. 18.45, 21.30. ma. wo. 14.00. 20.00, METROPOLE 5: Short circuit (al); 14.00. 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00. 18.45, 21.30. ODEON 1 (Herengracht 13. tel. 462400): Op h oop van zegen (al); 13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16,00, 18.45, 21.30. ODEON 2: The hitcher (16); 13.45, 18.45. 21.30. zo. 13.15. 16.00, 18.45. 21.30. ODEON 3: Cobra (16); 13.45. 18.45, 21.30. zo. 13.15. 16.00. 18.45. 21.30. ODEON 4. A passage to India (al); 13.45. 20.00. LE PARIS 1 (Kettingstraat 12b. tel. 656402): Showgirls (18) 12.00 tot 22.30. zo. v.a. 13.30. LE PARIS 2: Meisjes die begeren (18); 12.15 tot 22.45. zo. v.a. 13.45. LE PARIS 3: Erotische flatneurose (18); 12.30 tot 23.00. zo. v.a. 14.00. HAAGS FILMHUIS (Denneweg 56. tel. 459900): Zaal 1: Ginger Fred; 19.15. 21.45. Broadway Danny Rose: za. 23.30. Zaal 2: Abel; 19.30, 21.45. Zaal 3: Een selektie uit het sei zoen '85/'86 I: The riverbed; do. Prizzi's honor; vr. The purple rose of Cairo; za. Jagged edge; zo. The lightship; ma. Insignefi- cance; di. Tangos; wo. dag. 19.30. 21.45. vr. zo. wo. 19.30, 21.00. NACHTVOORSTELLINGEN: CINEAC 1: Cobra (16); za. 00.15. CINEAC II: Red Sonja (16); za. 00.15. CINEAC III: Hell camp (16); za. 00.15. EU- ROCINEMA: De hete merries van graaf Bruno (16); vr. za. 24.02. KINDERVOORSTELLINGEN: BABYLON 2: De troetelbeer tjes; 14.00. zo. 13.30, 15.45. BABYLON 3: E.T.; 14.00. zo. 13.30, 15.45. CINEAC 3: Peter Pan; do. vr. za. wo. 14.00. zo. 13.15. 16.00. EURO CINEMA: Police academy III; 14.00, 19.00, 21.30. zo. 14.00, 16.30, 19.00, 21.30. 16.00. SAXOFONIST JOSEPH THOMAS OVERLEDEN KANSAS CITY De Amen- kaanse tenorsaxofonist Joseph Thomas, vooral bekend om zijn solo's in het orkest van Jimmy Lunceford in de jaren tussen 1930 en 1940, is op 77- jarige leeftijd in Kansas City overleden. Thomas, die ook de klarinet bespeelde, had met Eddie Wilcox de leiding van het orkest van Lunceford overgenomen, na diens dood in 1947. Na te hebben gewerkt met Horace Henderson en de violist Stuff Smith, vormde Joseph Thomas op het einde van de jaren veertig zijn eigen formatie, waarna hij zich in Kansas City vestigde als direc teur van een begrafenisonder neming. Niettemin bleef hij tot 1985 opnamen maken. (ADVERTENTIE) BOEKHANDEL LEIDEN - LEIDERDORP OEGSTGEEST - KATWIJK VOORSCHOTEN KERKDIENSTEN zondagsmissen en avondmissen LEIDEN O.L. VR. HEMELVAART/ ST. JOZEF: za.: 19 u.. zo.: 9.30 u.. 11 u. Hoogmis. H. LEONARDUS: za. 19 u. Avondmis; zo. 9 u. Euch. viering, 10.45 u. Gezon gen Euch. viering. H. MIDDELARES: za. 19 u. Avondmis; zo. 9.30 u. Hoogmis. 11.30 u. Euch. H. LODEWIJK: za. 10 u.. 19 u.; zo. 8.30 u.. 10 u. Hoogmis. 11.30 u. 18 u.. 19 u. Lof. ST. ANTHONIUS VAN PADUA: za. 19 u. Euch. viering; zo. 9.30 u. Euch. vie ring. 11 u. Euch. viering (gezongen). H. PETRUS: za. 19 u. Euch. viering; zo. 9 u. Euch. viering. 10.30 u. Hoog- O.L. VR. ONB. ONTV.: za. 19 u. gele zen H. Mis; zo. 9.30 u. gelezen H. Mis. 10.45 u. Hoogmis. 12.15 u. gelezen H. Mis. OUD KATHOLIEKE KERK: za. geen; 10 u. Hoogmis. AARLANDERVEEN HEILIGE PE TRUS EN PAULUS: za. 19 u.; zo. 10.30 u. Hoogmis. TITUS BRANDSMAKAPEL: za. geen; zo. 9 u. Hoogmis. 12 u. ALPHEN AAN DEN RIJN H. PIUS: za. 19 u.; zo. 9 en 10.30 u. H. BONIFATIUS: za. 19 u.; zo. 9.45 u.. 11.30 u. DE HEILIGE GEEST: za. 19 u.; zo. 9 u.. 11 u. BOSKOOP ST. JAN DE DOPER: za. 17.30 u. (de Stek). 19 u. (Kerk); zo. 9.30 u.. 11 u. Oec. dienst b.g.v. be zoek Jumelage-stad Bruchköbel. HAZERSWOUDE H.H. ENGELBE WAARDERS: za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis. 11.30 u. HAZERSWOUDE RIJNDIJK BER- NARDUSKERK: za. geen dienst; zo. 10 u. Volkszang. DEP. HET ANKER: za. 19 u.; zo. 8.45 U-, 11.15 u. HILLEGOM ST. JOZEFPAROCHIE: za. 19 u. Ned. Liederen; zo. 10 u. 1e communie m.m.v. kinderkoor, 11.30 u. Ned. liederen. H. MARTINUS: za. 19 u.; zo. 9 u.. 11 HOOGMADE O.L. VR. GEBOOR TE: za. 19 u.; zo. 10 u. KATWIJK AAN DEN RIJN H. JO HANNES DE DOPER: za. 19 u. Avondmis; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11.15 u. Euch. viering. DEP. RIJNSBURG: za. geen dienst; zo. 10.30 u. Hoogmis. BUITENKAAG JOHANNES EVAN GELIST: za. 19 u.; zo. 10 u. Hoogmis. LANGERAAR za. Herenkoor; zo. 10 u. 1e Communieviering. LEIDERDORP - DE MENSWOR DING: za. 19 u. Jongerenmis; zo. 9 u. Euch. met samenzang. 10.30 u. Euch. met dames en herenkoor. kinderne- vend 13 u. tot 15 u. Receptie. LEIMUIDEN ST. JAN DE DOPER: 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis. 11.15 u. samenzang. LISSE ST. AGATHA: za. 19 u. Hoogmis; zo. 10 u. 1e Communievie ring, 11.30 u. H. Mis. DEP. POELPOLDER: za. 19 u. H. Mis; zo. 9 u. H. Mis. 11.30 u. H. Mis. MARIAKERK: za. 19 u. Hoogmis; zo. 9 u.. 11 u. H.H. ENGELBEWAARDERS (Beek brug): za. 19 u. samenzang; zo. 9.30 u. hoogmis. 11 u. samenzang. NIEUWKOOP O.L. VR. HEMEL VAART: za. 19 u.; zo. 10 u„ 10.45 u. NIEUWVEEN H. NICOLAAS: za. 19 u.; zo. 9 u.. 11 u. NIEUW VENNEP MARIA ONB. ONTV.: za. 19 u. Avondmis; zo. 10 u. Hoogmis. NOORDEN ST. MARTINUS: za. 19 u. Avondmis; zo. 9 u.. 10.30 u. Hoog- NOORDWIJK BINNEN ST. JE ROEN: za. 16 u. H. Mis Kerkhofkapel. 19 u. H. Mis; zo. 8 u. H. Mis. 10 u. Hoogmis. 11.30 u. H. Mis m.m.v. jon gerenkoor „de Westenwind". NOORDWIJK AAN ZEE MARIA TER ZEE: za. 19 u. Euch. viering; zo. 10.30 u. Euch. viering. NOORDWIJKERHOUT ST. VIC TOR: za. 19 u. Euch. viering met koorzang; zo. 9.30 u. Hoogmis. 11 u. Euch. viering met samenzang. ST. JOZEF; za. 19 u.; zo. 9 u.. 10.30 OEGSTGEEST ST. WILLIBRORD: za 19 u.; zo. 9 u.. 10.30 u. Hoogmis. OUD ADE ST. BAVOKERK: za. 19 u. Gez. H. Mis; zo. 8.30 u. Stille H. Mis. 10.30 u. Gez. Hoogmis. OUDE WETERING JAC. DE MEER DERE: za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis. 11.30 u. ROELOFARENDSVEEN MARIA PRESENTATIE: za. 19 u.; zo. 9 en 11 ST. PETRUS BANDEN: za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis. 11.30 u. RIJPWETERING O.L. VR. GE BOORTE: za. 19 u. Avondmis; zo. 9 u. Hoogmis. 10.30 u. H. Mis mei samen- IXfsENHEIM ST. PANCRATIUS: za. 19 u. Hoogmis; zo. 9.30 u. Euch. viering met samenzang, 11 u. Gezins viering. STOMPWIJK H. LAURENTIUS: za. 19.30 u. Avondmis; zo. 9.130 u. Hoog mis, 11 u. Stille H. Mis. VOORHOUT BARTHOLOMEUS KERK: za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u. VOORSCHOTEN H. LAURENTIUS: za. 19 u. Euch. viering; zo. 11 u. Euch. viering. H. MOEDER GODS: 19 u. Euch. vie ring; zo. 9.30 u. Euch. viering. WARMOND ST. MATTHIAS KERK: za. 19 u.; zo. 8.30 u.. 10.30 u. WOUBRUGGE GOEDE HERDER: za. 19 u.; zo. 10 u. ZEVENHOVEN HEILIGE JOHAN NES GEBOORTE: za. 19 u. Avondmis; zo. 9 u. Hoogmis. 10.45 u. Stille Mis. ZOETERWOUDE-RIJNDIJK MEER BURGPAROCHIE: za. 19 u. Misviering (afwisselende koren); zo. 9.30 u. Hoogmis (wisselende koren). 11 u. Misviering (volkszang). ZOETERWOUDE ST. JAN'S ONT HOOFDING: za. 19.30 u. Avondmis; zo. 9.30 u. Woord en Communie- CHR. DIENAARKERK: za. 19 u. Avondmis; zo. 10 u. Hoogmis. DE ZILK HEILIGE HARTKERK: a. 19 u.; zo. 10 u. Hoogmis. 11.30 u. Euch. viering. Zondag 10 augustus 1986 STAD LEIDEN Herv. Gemeente: Hooglandse kerk: 10 u. mevr. A. G. Hoogerbrugge. cand. theol.. 11.45 u. Oec. Studentendienst. Marekerk: 10 u. dr. S. Meijers, Ermelo. Maranatha- kerk: 10 u. dr. W. v.d. Zwaan. Regen boog: 10 u. pastoor J. A. A. v. Well. Bethlehemkerk: 10 u.' ds. A. TH. Kramer. Herv./Geref. dienst. Bevrij dingskerk: 10 u. ds. K. J. Jansen. Vredeskerk: 10 u. ds. H. E. Schouten. Stevenshof; 10 u. ds. R. J. Koolstra. Eglise Wallone: 10.30 u. pasteur D. Ribs. Acad. Ziekenhuis: 10.15 u. ds. M. W. van Beinum. Diaconessenhuis: 10.30 u. kand. W. P. Reggen. Jeugd- kapeldiensten: geen opgave. Geref. en andere kerken Stad Lei den: Vredeskerk: 10 u. ds. H. E. Schouten. Petrakerk: Herv./Geref. dienst in Bethlehemkerk. Oude Vest: 10 u. G. W. Rijksen, Sassenheim. Ma- ranathakerk: 10 u. ds. W. v.d. Zwaan. Bevrijdingskerk: 10 u. ds. K. J. Jan sen. 17 u. ds. R. J. Koolstra. Bejaar denhuis Groenhoven: 10 u. ds. H. W. Hemmes. Oegstgeest. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. G. C. den Hertog. 17 u. ds. W. P. de Groot. Den Haag. Ge ref. Kerk Vrijg.: 10 en 17 u. dr. N. H. Gootjes. Doopsgez./Rem. Kerk: 10 u. ds. B. A. Koek. Bapt. Gem.: 10 u. ds. A. J. v.d. Wetering, Eindhoven. Evang. Luth. Kerk: 10.15 u. dhr. J. K. Schendelaar. Den Helder. Nieuw Apost. Kerk: Diensten 9.30 en 16 u. Ev. Gemeenschap: 10 u. evang. Dik- kes. Leger des Heils: 10 en 19 u. Sa menkomsten. Zevende-Dag-Adven tisten: zaterdag 9.45 u. Bijbelstudie; 10.45 u. Eredienst. Evang. Centrum Zijlsingel 2a: 10 u. dhr. J. Zijlstra. Zendingsgroep „Jeruel": samen komst 17 u. Pinkstergemeente Oude Vest 13: 10 u. dhr. J. Eikerbout. AARLANDERVEEN Herv. Ge meente: 10 u. ds. G. van Driel, 19 u. ds. F. Moll, Alphen a/d Rijn. Geref. Kerk: 10 u. ds. R. Fernhout, Alphen a/d Rijn, 18.30 u. ds. P. W. van Wijn gaarden, Alphen). Chr. Geref. Kerk: 9.30 u. Dienst des Woords, 18.30 u. ds. T. M. Hofman. TER AAR Herv. Gem.: 9.30 u. ds. A. J. de Jong. Leiden. 19.30 u. ds. T. A. Eijsenga, Zwammerdam. Geref. Kerk: 9.30 ds. J. Broer. 18.30 u. ds. M. J. Aalders, Woubrugge. ABBENES Herv. Gem.: 9.30 u. Dienst des Woords. ALPHEN A/D RIJN Herv. Gem. Opstandingskerk: 9.30 u. prof. dr. H. Berkhof. Adventskerk: 9.30 u. d:i. Chr. J. Gall, Bevestiging ds. A. Jonk man, 18.30 u. ds. A. Jonkman. Kruis kerk: geen dienst. Geref. Kerk: Mara- nathakerk: 9.30 en 18.30 u. ds. F. J. Boer. Salvatorikerk: 9.30 u. ds. P. W. van Wijngaarden, 18.30 u. ds. H. J. C. van Es-Venray. Baptistengemeente: 10 en 18.30 u. ds. H. G. Koekkoek. Leger des Heils: 10 en 19 u. Samen komsten. Volle Evangelie Gemeente: 10 u. ds. B. Knoester. ALPHEN-NOORD (Herv./Geref. diensten) Goede Herder: 10 u. ds. F. Moll, 19 u. ds. G. Mulder. De Bron: 9.15 u. ds. R. Nieuwenhuis, 10.15 u. ds. P. Taselaar, 18.30 u. ds. J. Ver heul. Ashramcollege: 10 u. ds. G. Mulder. Driehoorne: 19 u. ds. J. Ou- wendijk. Herv. Gemeente: Sionskerk: 9.30 u. ds. J. Ouwendijk. 18.30 u. kand. W. v.d. Hul, Amersfoort. Oud- hoornseweg: 10 u. ds. H. J. ter Bals. BODEGRAVEN Herv. Gemeente: Dorpskerk: 9.30 u. ds. R. J. v.d. Hoef. 18.30 u. ds. Wieman. Salvatorkerk: 9.30 u. ds. H. Groenendijk. Den Haag, 18.30 u. ds. R. J. v.d. Hoef. Bethle hemkerk: 9.30 u. ds. L. J. Geluk. Woerden, 18.30 u. ds. M. H. Geertse- ma. Zwijndrecht. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. W. A. v.d. Berg. 18.30 u. ds. D. H. Elderman. BOSKOOP Herv. Gemeente: Dorpskerk: 9.30 u. ds. H. A. v.d. Pol. 18.30 u. ds. G. de Jong (n.m. dienst gez. Herv. kerk). De Stek (Herv./Ge ref.): 9.30 u. ds. G. de Jong. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. T. J. Hage. Westen dorp, 17 u. ds. G. de Jong in Herv. kerk. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 u. ds. N. P. Ribbers. HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 9.30 u. ds. Z. de Graaf. 18.30 u. kand. C. van Dis, Wassenaar. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. P. Noordam, Bleiswijk. 17 u. ds. P. Houtman. HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u. ds. H. L. Boonstra. DE KAAG Herv. Gem.: 9.30 u. dshr. Hoffenaar KATWIJK A/D RIJN Herv. Gem.: Dorpskerk: 9.30 u. ds. J. C. J. Brons geest. Leiden. 18 u. ds. L. Romein. Ontmoetingskerk: 10 u. ds. M. J. Aa- 'nts. 18.30 u. ds. W.A. B. Hagen, •'e. KATWIJK AAN ZEE Herv. Ge meente: Nieuwe Kerk: 10 u. ds. Drie bergen. 18 u. ds. J. Vroegindewey. Oude Kerk: 10 u. ds. C. van Siie- dregt. 18 u. ds. Ch. J. Sjollema. Ich- tuskerk: 10 u. ds. S. de Jong, 17 u. ds. C. B. Schuurman. Pnielkerk: 9.30 u. ds. Ch. J. Sjollema. 18 u. ds. C. van Sliedregt. Centrum Maranatha: 10 u. ds. J. Vroegindewey, 18 u. ds. D. Driebergen. Kapel Overduin: 14.15 u. ds. H. v.d. Beid. Geref. Kerk: Open Hof: 9.30 u. ds. D. H. Elderman. Bodegraven, 18.30 u. ds. J. Boven berg. Leiden. Triumphator: 9.30 u. ds. P. C. Koster. Vredeskerk: 9.30 u. dhr. D. J. Brouwer. 17 u. ds. P. C. Koster. Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 u. ds. D. Slagboom. KOUDEKERK A/D RIJN Herv. Gem.: 10 u. ds. A. L. Lapré, gez. dienst in Geref. kerk. Geref. Kerk: 10 u. dr. H. Bade. 19 u. ds. A. L. Laprè. gez. dienst Geref. kerk. LEIDERDORP (Herv./Geref. dien sten): Dorpskerk: 10 u. ds. J. J. v.d. Born. 18.30 u. ds. Tj. Doesburg. Hoofdstraat: 10 u. ds. Tj. Doesburg. Scheppingskerk: 9 en 10.30 u. mevr. ds. H. Westera-Franke. LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 u. ds. J. A. Schilt. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. C. v.d. Kooi. 19 u. ds. T. de Boer. Hoofddorp. LISSE Herv. Gem.: Dorpskerk: 10 u. ds. B. C. de Gelder. Pauluskerk: 10 u. ds. P. C. 't Hooft. 19 u. ds. B. C. de Gelder. Geref. Kerk: 10 u. ds. P. v.d. Horst. Katwijk. 19 u. dhr. M. de Ridder. Sassenheim. Chr. Geref. Kerk: 10 en 19 u. ds. J. van Dijken. Geref. Gem.: 10 en 16 u. ds. A. M. den Boer. Ned. Geref. Kerk (Salvato-. ri): 10.15 u. ds. J. Aarnoudse. Sas senheim, 19 u. ds. W. Smouter. Rijs wijk. NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 u. ds. L. F. de Graaft, Nieuwveen. 18.30 u. ds. J. A. Wegerif. Geref. Kerk: 9.30 u. drs. G. P. Nooteboom, Nieuwkoop. NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 u. ds. J. A. Wegerif. 18.30 u. ds. L. F. de Graaff. NIEUW-VENNEP Herv. Gem.: 9.30 u. ds. H. W. B. ten Voorde. 19 u. ds. L. Vreugdenhil. Gouda. Geref. Kerk: 9.30 en 18.30 u. ds. N. Wijngaarden. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds. D. Visser. NOORDWIJK Herv. Gemeente: Grote Kerk: 10 u. ds. W. v.d. Lee. 17 u. ds. A. den Besten, Kamperveen. Kerk aan Zee: 10 u. prof. dr. A. v.d. Beek. Valkenburg, 20 u. Duitse dienst. De Rank: 10 u. ds. A. den Besten, Kamperveen. Geref. Kerk: Hoofdstraat (Buurtkerk): 10 en 19 u. ds. J. J. Kuiper (19 u. gez. dienst). Vinkenlaan: 10 u. dhr. S. v.d. Land. Wassenaar. 19 u. ds. W. v.d. Lee, gez. dienst. Stichtingskerk: 11 u. dhr. M. de Ridder, Sassenheim. Sole Mio: 9 u. dhr. M. de Ridder. NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.: 10 u. ds. A. v.d. Mey, gem. dienst. OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien sten): Endegeest: 10 u. pater J. W. M. Boshouwers. Mauritskerk: geen dienst. Groene Kerkje: 10 u. dhr. W. J. Schot. Pauluskerk: 10 u. ds. R. E. da Costa. Gemeentecen trum: 10.30 u. ds. P. Simoons. 19 u. drs. G. D. M. Schwencke. Van Wijc- kersloot: 16 u. ds. A. J. Damsma. Acad. Ziekenhuis: 10.15 u. mevr. ds. M. W. van Beinum. Genootschap der Vrienden (Quakers): geen dienst. Ned. Geref. Kerlc 8.45 en 16 u. ds. G. de Lange. OUDE EN NIEUWE WETERING Herv. Gem.: 9.30 u. ds. J. de Korte. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. P. Wilschut. Alphen, 18.30 u. ds. J. Cziria, Rijns burg. Remonstrantse Gem.: 10 u. mevr. R. Thieme-Tiesing, Boskoop. RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.: 9.30 u. ds. M. Zoetewey, Berkel Ro denrijs, 19 u. ds. T. D. van Soest. R'dam. RIJNSBURG Herv. Gemeente: Grote Kerk: 9.30 u. ds. Van Niel. 17 u. ds. Smaling. Bethelkerk: 9.30 u. ds. Smaling. Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30 u. ds. Ribberink. 17 u. ds. Baay- en. Immanuelkerk: 9 en 10.30 u. ds. Baèyen, 17 u. ds. Damsma. Maranat- hakerk: 9.30 u. ds. Damsma, 19 u. ds. Ribberink. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 u. ds. W. van Sorge. SASSENHEIM Herv. Gem.: 9.30 u. ds. Pannekoek, Leiden. 19 u. dhr. Stam. Oud-Beijerland. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. Rebel. 19 u. dhr. Stam. gez. dienst Herv. kerk. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 19 u. ds. J. M. Aar noudse. Ned. Prot. Bond Sassen- heim/Lisse: 10 u. dhr. P. Hulsbos. Sassenheim. VALKENBURG Z.-H. Herv. Gem.: 10 u. ds. C. Vermeulen. 18.30 u. gez. dienst Herv. kerk. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. J. Cziria, Rijnsburg, 18.30 u. gez. dienst Herv. kerk. VOORHOUT Herv. Gem.: 10 u. ds. C. J. de Jong. VOORSCHOTEN Herv. Gem. Dorp: 10 u. ds. A. de Kuiper. Voor schoten. 19 u. ds. J. D. A. de Zwart. Geref. kerk: 9.30 u. ds. J. D. A. de Zwart. 19 u. gez. dienst Herv. kerk. „Ontmoeting" (Herv./Geref.): 9.30 u. ds. A. K. v.d. Schoot. WARMOND Herv. Gem.: 10 u. ds. WASSENAAR Herv. Gemeente: Dorpskerk: 10 u. dhr. P. C. Taal, 16.30 u. kand. C. N. van Dis. Kie- vietskerk: 10 u. dr. W.. van Bruggen. Messiaskerk: 10 u. ds. J. H. Hart- zheim, Scheveningen. Dorpscentrum: 9.30 u. kand. C. N. van Dis. Geref. Kerk: Bloemcampkerk: zie Kieviets- kerk. Zijllaan 4: 10 en 19 u. ds. Z. C. Versluys, Maassluis. Ned. Prot. Bond: 10.30 u. dr. J. Buitkamp. R'dam WH. WOUBRUGGE Herv. Gem.: 10 u. ds. A. J. de Jong, bevestiging kand. v. 't Hof. 14.30 u. intreden dienst ds. C. A. van 't Hof. Geref. Kerk: 9.30 u. drs. P. Buikema, Zwammerdam, 18.30 u. drs. J. Broer. Ter Aar. Ned. Prot. Bond: geen dienst. ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 u. dhr. J. de Haan. Geref. Kerk: 9.30 u. eerw. hr. M. Schreuder. 19 u. dr. R. Fernhout. ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 9.30 u. kand. F. Schipper. Barendrecht. 18.30 u. drs. P. B. Buikema. gez. d. Geref. Kerk: 9.30 u. drs. M. J. Aal ders. Woubrugge. 18.30 u. gem. dienst in Herv. kerk. dienstverlening ARTSEN Leiden: Groep 1: Tan. Janssen. Zwijnenburg. Meyer. R. van Leeuwen. Verhage. Groeneveld en De Ruiter: za. dr. Zwijnenburg. tel. 412166 en zo. dr. Verhage. tel. 218661 Groep 2: Bergmeyer. Pie- lerse. Van Gent. Taytelbaum, Van Luyk. Klaassen. Rus, Kruis en E. de Lange; za. dr. Rus. tel. 132500 en zo. dr. E. de Lange, te^ 212025 Groep 3: Pleiter. J. van Leeuwen, Smit. W. de Bruijne. J. de Bruijne. Stolk, Jür- gens, Fogelberg en Muysenbergh: za. dr. Stolk, tel. 125820 en zo. dr. Jur- gens, tel. 125820 Groep 4: Van Wingerden. Lahr. Van Rijn. Bénit. Nieuwenhuis. Roos. Boer. Van de Waardt. Arnou, J. Zaaijer en R. Zaaij- er: za. dr. Boer. tel. 310420 en zo. dr. Zaaijer. tel. 316008 Groep 5; Schaefer. Jasperse, Crul, Kooyman, De Jong. Prince. Reinders, D. Ham- merstein en A. Hammerstein: za. dr. Prince, tel. 761754 en zo. dr. Jasper- se, tel. 124961 Oegstgeest: vanaf za. 10 uur; dr. Roelants, tel. 153747. Patiënten van dr. Steenhoven of dr. Voorzaat: bellen naar 176867. Spreekuur za. en zo. 11.30-12.30. Kaag - Abbenes -Nieuw Vennep: tel. 02526-72850 Leiderdorp: za. dr. Paulides, tel. 892856 en zo. dr. Podzi- nek, tel. 897577. Spreekuur van 12.30 tot 13.00 op Vlaskamp 16. Voor schoten: za. dr. Van Dam. tel. 3960 en zo. dr. Baars. tel. 2520 War mond - Voorhout: dr. Walenkamp, tel. 01711-10030 Noordwijk: Groepspraktijk tel. 19300. Katwijk aan Zee: dr. Meewisse, tel. 12023 Katwijk - Rijnsburg - Valkenburg: dr. Hagen. tel. 13222 Sassenheim: dr. Schmidt, tel. 11253 Alkemade - Rijnsaterwoude: dr. Van Dongen, tel. 01713-4044. Praktijk Saeys/van Mier- lo/Roelen/Brock: dr. Saeys. tel. 01713-2217 Alphen: groep 1. za. dr. Visser, tel. 22088 en zo. dr. Stéhou- wer, tel. 22425, groep 2, za. dr. Van der Steen. tel. 72738 en zo. dr. Wijn- maaien. tel. 72079 Hazerswoude- Koudekerk: dr. Uhlenbeck, tel. 01728-9281 Benthuizen - Boskoop: dr. Leeuwenburgh, tel. 01727-5700 Langeraar - Nieuwveen Ter Aar - Woubrugge: dr. Van Sprang/Zand- stra, tel. 01722-2811 Nieuwkoop - Noorden: dr. Brinkman/Sluis, tel. 01725-9301. TANDARTSEN Leiden - Leider dorp - Oegstgeest: dr. Tijdhof. tel. 172848. za en zo spreekuur om 13.00 uur. Alkemade Leimuiden: eigen tandarts bellen voor 15.00 uur. e Leidschendam: Voor spoedgevallen tel. 974491. Bollenstreek: dr. Win tering tel. 02523-75973. APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp - Oegstgeest - Voorschoten: Apo theek Haven in Leiden en Apotheek Hofland in Voorschoten Alkemade: Apotheek Alkemade. open: zat 12-13, 17.30-18 u, zon feestdagen 12.30- 13 en 17.30-18 u. Noordwijk - Kat wijk: Apotheek Sloothaak, Vliet N.Z. 19. Rijnsburg. tel. 01718-20400 Noordwijkerhout: za geopend van 9- 13. u. en van 17-18 u. en zo van 12- 13 u. en 17-18 u. Spoedrecepten tel. 3511 of dienstbel. Sassenheim: 02522-10169. WIJKVERPLEGING Leiden - Noordwijkerhout - De Zilk - Voor hout: tel. 071-122222. Bollen streek: Wijkverpleging Gezondheids centrum. tel. 02522-14147. Hille- gom: Opgave via het antwoordappa raat, tel. 02520-16217. Leidschen dam: Kruisvereniging, tel. 070- 455300. Oegstgeest: Kruisvereniging, tel. 071-177444. DIERENARTSEN Leiden: dr. Muurling, tel. 125057 en dr. Van der Wouw, tel. 764058 Voorschoten - Leidschendam: dr. Frencken, tel. 070-271110. ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI ZEN LEIDEN Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis be halve van dinsdag 13.00 u. tot woens dag 13.00 u (Diaconessenhuis polikli nieken tel 155543, afdeling S.C.U. tel 175639) en van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag 13.00 u. (Elisabeth-zieken- huis). BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN Diaconessenhuis: Bezoekuur dage lijks van 16.00 tot 17.00 uur en van 18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet meer dan twee bezoekers per patiënt. Sint Elizabeth-ziekenhui8: Volwas senen dagelijks van 14.00-14.45 u. en van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen ook 11.15-12.00 u. Kraamafdeling: dag. van 15.00-16.00 u. en van 18.30-' 19.30 u. en van 19.30-21.00 u. alleen voor vaders. Kinderafdeling dag. 15.00-18.30 u. CCU (hartbewaking) dag. van 14.00-14.30 u. en van 19.00- 19.30 u. Intensieve verpleging: dag. van 14.00-14.30 u. en van 18.30- 19.00 u. Sport-Medisch Adviescen trum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u. in het St. Elisabeth-ziekenhuis. En degeest: Di. en vr. 13.00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eer ste klasse: de gehele dag. Jelgers- makliniek: Jongerenteam: za. en zo. 14.00-17.00 u. Opname: werkdagen 16.45-17.45 u.; za. zo en feestdag. 10.00-11.30 en 14.00-16.30 u. Team A, C en D: dag. tot 21.00 u. met uit zondering van behandeltijden en etenstijden. Academisch Zieken huis: Voor alle patiënten (behalve kin deren) zijn de bezoekuren als volgt: Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30- 19.30 u. Avondbezoekuur afdeling verloskunde: 18.00-19.00 u. De Prae- maturenafdeling: voor ouders en fa milie is na overleg met patiënten doorlopend bezoek mogelijk. "Bezoek aan ernstige patiënten: wanneer aan ernstige patiënten doorlopend be zoek wordt toegestaan kan de hoofd verpleegkundige hiervoor speciale kaarten verstrekken. Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen 15.15-17.00, babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak met het verpleegkundig hoofd. Bezoektij den kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen na overleg met verpleegkundig hoofd. Voor an dere bezoekers van kinderen: Keel-, neus- en oorheelkunde en neurologie: 14.15-15.00 en 18.30-19.30. Oogheel kunde en heelkunde: 14.15-15.00 en 18.30-19.00. Rijnoordziekenhuis: Dagelijks 14.30-15.15 u. en 18.30- 19.30 u. Extra bezoek hartbewaking: 11.00-11.30 u. Extra bezoek vaders kraamafdeling: 19.30-20.30 u. Kinder afdeling 15.00-15.30 u. alleen voor ouders 18.00-18.30 u. LEIDSE RECHTSWINKEL Juri disch Adviesbureau. Ketelboeters- steeg 10, tel. 130775; afdeling belas tingen: alleen op afspraak, klachten bureau: di. en do. 18.30-20.30, afde ling vreemdelingenrecht: ma. 13-15 en do. 18.30-20.30. afdeling vrouw: vr. 10-12. S.O.S.-DIENST Telefonische hulp dienst. tel. 071-125202. Voor allen die in moeilijkheden verkeren of eenzaam zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be reikbaar. BUREAU VOOR RECHTSHULP Herengracht 50. tel. 123942; spreeku ren ma. en dl. 10.00-12.30 u.. wo. 13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u. DIERENHULP- EN AMBULANCE DIENST Hulpverlening in Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Rijnsburg. Valkenburg, Voorschoten, Warmond en Zoeterwoude. Tel. 071-174141. BURGERRAADSLIEDEN Koren brugsteeg 2. tel. 143171 (kantooru ren). Spreekuren ma., di. en wo. 11.00-12.00 u.. do. 18.30-20.00 u. GEZINSVERZORGING Stichting gezinsverzorging Leiden. Aanvragen hulp voor bejaarden en langdurige zieken en gezinsverzorging, Rem- brandtstraat 17. tel. 149441 (ma. t/m vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.). KINDER- EN JONGERENTELEFOON Op woensdag- en zaterdagmiddag van 14-18 u. telefoon 071 - 120611. MAATSCHAPPELIJK WERK Stich ting Maatschappelijk werk. Oude Rijn 44c. spreekuur ma. t/m vr. 09.00- 10.00 u. en volgens afspraak, tel. 142144. Gezondheidscentrum Meren- wijk, spreekuur ma. 11.00-12.00 en do. 14.00-15.00, tel 212195. Gezond heidscentrum Stevenshof, spreekuur do. 10.00-11.00. tel 311506. Bree- straat 24: spreekuur ma. t/m vr. 9.00- 10.00 u. en volgens afspraak, tel 254782/254756. MELDLIJN AGRESSIE EN DISCRIMI NATIE HOMOSEXUALITEIT 071- 221008. zo. 20-24. RAAD VAN ARBEID Hoge Rijndijk 306. Leiden, tel 071-899375. Kantoor geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16 u. Telefonische informatie over kinder bijslag: 8-12 u. SOCIALE RAADSVROUW Spreek uren sociale raadsvrouw. Binnenstad: Gerecht 10. wo. 17.00-18.00 u.; Noord: Van Hogendorpstraat 36. ma. 10.30-11.30 u.; Kooi: Driftstraat 49a, di. 10.30-11.30 u.; Morskwartier: Buurthuis Morskwartier. Topaaslaan, 10.00-11.00 u. wo. 10.00-13.00 u.; Tuinstadwijk: Herengracht 45, vr. 10.30-11.30 u. SOCIALE RAADSVROUW VOOR SCHOTEN Spreekuren: ma. 19.00- 20.00 u. wo. en vr. 9.00-10.30 u. Leld- seweg 33. Voorschoten. Tel. 3254. SP HULP- EN INFORMATIEDIENST Groenesteeg 33, Leiden. Tel. 071- 134640 of 071-144600. Hulp en infor matie op medisch, juridisch en milieu gebied. werk, sociale verzekering en huurkwesties. Spreekuur: elke don derdag van 20.00-21.00 u. STICHTING VRIJWILLIGERS CEN TRALE Pallasstraat 1. Alphen aan den Rijn. Tel. 01720-33033. Begelei ding en opvang van mensen, die om welke reden dan ook. tijdelijk hulp nodig hebben. Bovendien wordt infor matie verstrekt over andere mogelijk heden van hulpverlening en de be- reikbaarheid daarvan. VRIJWILLIGERS CENTRALE Lan- gegracht 246a, Leiden. Tel. 149064. Dagelijks bereikbaar van 9.00-17.00 u. voor informatie over vrijwilligers werk en cursussen of een persoonlijk gesprek. WERKENDE JONGEREN Klach ten- en informatieuur Elke dinsdag avond van 17.00 tol 20.00 u. KWJ- kantoor Koppenhinksteeg 2. Leiden. Tel. 071-121139. WERKLOZEN ADVIES CENTRUM Breeslraat 19. tel. 122000. Spreekuur ma. en do. 14-16 u. (Gedurende de maand augustus gesloten). LEIDS WERKLOZEN KOMITE Ple- terskerkchoorsteeg 15. tel 123271. Spreekuur wo. 10.11.30 u. WETENSCHAPSWINKEL Informa tiecentrum voor onderzoek van de Leidse universiteit. Stationswég 37. tel. 071 - 148333. Geopend: ma. t/m vr. 10.00-16.00 u. FIOM Hulpverlening bij zwanger schap en alleenstaand ouderschap, Langegracht 61, 2312 NW Leiden, tel. 144715. GASTOUDERPROJECT Slichting Gastouderproject, Merenwijk Con dorhorst 1, tel. 210430 (dag. 13.30- 15.30 u.). HULP VOOR MOEDER EN KIND Bij niet gewenste zwangerschap, tele foon 071-895724 en Q1728-8333. HUURAANGELEGENHEDEN Spreekuren huurcommissie. Voor Lei den: Schuttersveld 9 (tel. 071-131541 van 10.00-12.00 u.). Spreekuur ma. t/m vr. 8.30-10.00 u. Voor Alphen: Opstandingskerk, Prinses Marijke- straat 69. Spreekuur do. 14-15.30 u. MOEDERS VOOR MOEDERS Me vrouw zuster E. Janssen-Niemeyer, Hofdijck 32. Oegstgeest, tel. 07"" 153652. Mevrouw D.B. Wessels-Boer Voorschoten. Oegstgeest. Leiderdorp en Leiden. 071-174347. BORSTVOEDING BEGELEIDINGS GROEP LEIDEN Voor praktische hulp en informatie, tel. 071- 211318/216256/213417. Iedere derde woensdag van de maand wordt een informatie-avond gehouden. ONDERWIJSWINKEL Sophiastraat 36. tel 071-214256 of 126325. Open: maandag tot en met vrijdag 12.00- 17.30 u. OPVANGCENTRUM VROUWEN Crisiscentrum voor vrouwen (met eventuele kinderen) in nood. Huize St. Maarten, St. Jacobsgracht 1. Leiden, tel.071-142497. Dag en nacht bereik- HULP AAN BUITENLANDERS Spreekuur voor Marokkanen, Alphen aan den Rijn, Emmalaan 2. tel 01720 94841. ma. 9-10 u. di. 14-15 u. Lei den. bureau voor maatschappelijk werk. Oude Rijn 44c tel. 071 - 142144 en 146049. do. en vr. 14-15 u. De kernreactor in Tsjernobyl is volgestort, ondergraven en ingekapseld, als een Egyptisch grafmonument. De jo dium wolk, die miljoenen mensen op het westelijk half rond de angst in de benen joeg, is neergeslagen, opge lost, overgewaaid. Hoe nu verder? In een serie van vijf afleveringen trachten deskundigen van verschillende disciplines een antwoord op deze vraag te vinden. Van daag een pleidooi voor een onafhankelijk onderzoek naar veiligheidsrisico's, „want dat moet in Europa nog van de grond komenEerdere afleveringen verschenen zaterdag 2 augustus, dinsdag 5 augustus en woensdag 6 augustus. UTRECHT Het onder zoek naar veiligheidsrisico's heeft iets van een schaak partij. Er is een beperkt aan tal stukken en velden en tóch is het haast ondoenlijk elke mogelijke zet van de te genpartij te voorspellen. He lemaal onmogelijk wordt het al in een vroeg stadium het uiteindelijke spelverloop te voorzien. Komt de koning in gevaar als een paard op e6 wordt geofferd? Wanneer gaan de sirenes in de contro lezaal van een kernreactor loeien? Hoewel alle mogelij ke ongevalsverlopen meestal beginnend met een simpel pionoffer wa ren doorgerekend werd het in Harrisburg schaak en in Tsjernobyl schaakmat. Het is wel erg bitter dat beide ker nongevallen in risico-analy ses niet voor mogelijk waren gehouden. „Risico-analyses zijn geba seerd op waarschijnlijkhe den, aannames en mogelijk heden. Leg twee rapporten naast elkaar en je ziet soms compleet verschillende uit komsten", vertelt drs. K. Nienhuys, lid van de Vere niging van Wetenschappelij ke Werkers (VWW) in Utrecht. De Vereniging, die zich tot doel heeft gesteld wetenschap en techniek in dienst van een rechtvaardi ger samenleving te stellen, onderzocht het afgelopen jaar verscheidene Neder landse en Amerikaanse vei ligheidsstudies. En trok daaruit de conclusie dat de veiligheid van kerncentrales in Nederland sterk over schat wordt. Nienhuys: „Het klinkt mis schien achterdochtig, maar veiligheidsonderzoeken zijn in Nederland nog uitsluitend geëntameerd door instanties die direct of indirect bij het kernapparaat betrokken zijn. Als je de Amerikaanse rapporten leest waar de KEMA, de SEP en het mi nisterie van economische za ken hun conclusies op base ren, dan blijkt dat met gege vens uit die rapporten soms zeer selectief is omgespron gen. Ook worden voorlopige conclusies overgenomen van Amerikaanse studies die pas over vier jaar afgerond wor den. Dat lijkt me een beetje voorbarig". Evenals de Vakgroep Ener gie en Milieukunde van de Groningse universiteit wijst de VWW er op dat in de dis cussies over de vestigings plaats van nieuwe kerncen trales in Nederland „zo maar" is aangenomen dat de maximale radioactieve uit stoot bij het ernstigst denk bare ongeluk een factor vier tot duizend lager is dan al tijd werd aangenomen. Een grote hoeveelheid radioac tieve elementen zou name lijk vóór het bezwijken van de dubbele veiligheidsom hulling in de centrale che misch reageren en als vaste stof neerslaan. Nienhuys: „Andere Amerikaanse rap porten spreken dat weer te gen. Dan kun je niet zomaar zeggen: daar zijn we uit, bet valt wel mee. Nee, eerlijk heidshalve moet je dan mel den dat de wetenschappers het op dat punt nog niet eens zijn. Of ten minste aan geven waarom je de ene conclusie wel onderschrijft en de andere niet". Veiligheidseisen Een vergelijking van weten schappelijke aannames door de Amerikaanse „Union of Concerned Scientists" heeft alweer enkele jaren geleden in de VS geleid tot een soort „breed maatschappelijk on derzoek" naar de veilig heidsrisico's van kerncentra les. Dat onderzoek wordt omstreeks 1990 afgerond, waarna de Amerikaanse overheid nieuwe veiligheid seisen wil formuleren. Een dergelijk onderzoek zou ook in Nederland opgezet moe ten worden, vindt de Vere niging voor Wetenschappe lijke Werkers. De Weten schappelijke Raad voor het Regeringsbeleid zou zo'n toetsing kunnen coördine ren. Nienhuis: „Het is merkwaar dig dat in de Nederlandse veiligheidsrapporten zo'n zwaar accent gelegd wordt op het mogelijk aantal acute doden als gevolg van een kernramp. In het laatste rapport van de commissie reactorveiligheid wordt het vrijkomen van ongeveer de zelfde hoeveelheid jodium en cesium als in Tsjernobyl op grond van die redenering nog aanvaardbaar genoemd. Maar denk je eens in wat zo'n radioactieve besmetting zou betekenen voor de Euro pese landbouw en economie! "Hoe groot kunnen de scha declaims uit het buitenland zijn en wat zijn de gezond heidsrisico's op langere ter mijn? Als in Borssele bij een zuidoosten wind een ernstig ongeval gebeurt, dan kun je verwachten dat heel Rotter dam wil evacueren. Hoeveel mensen komen niet om bij de paniek die dan uitbreekt? Naar dat soort zaken is nog onvoldoende gekeken". Bedrijfsvoering Maar ook waar het de be drijfsvoering van de centra les zélf betreft is er nog veel werk aan de winkel en rol len nucleaire deskundigen bij tijd en wijle kibbelend over elkaar heen als het gaat om het belang dat aan be paalde bedrijfsstoringen moet worden gehecht. Rea listisch berekenen hoe waar schijnlijk allerlei denkbare storingen in een centrale (en de mogelijke samenlopen daarvan) zijn, is niettemin van wezenlijk belang voor de veiligheid. Om op het voorbeeld van de schaakpar tij terug te komen; iedereen weet dat een schaakspeler die zich te veel concentreert op de kwetsbaarheid van zijn koning binnen de kort ste keren al zijn aanvals- stukken kwijt is en weerloos een schaakmat-situatie bin nenmarcheert. De voorlopige ongevalsana lyses van Tsjernobyl verto nen een treffende analogie met deze situatie. Bij de be veiliging van reactor vier waren kosten noch moeite gespaard om de reactorkern te kunnen koelen als een plotseling breuk in de hoofd- koelleiding zou optreden de meest gevreesde bedrijfs storing. De ironie wil dat juist de hoofdkoelleiding in tact bleef, en de noodkoeling te kort schoot. Volgens Nienhuys toont Tsjernobyl eens te meer aan hoe belangrijk het is dat vei ligheids- en risicostudies se rieus worden genomen en uitgangspunt vormen voor besluitvorming over veilig heidsvoorzieningen en vesti gingsplaatsen. Mocht na de VS ook in Nederland een nieuwe discussie over veilig heidsstudies van de grond komen, dan kan dat volgens de VWW nog ingrijpende gevolgen hebben. Als im mers blijkt dat een kernon geval van het formaat Tsjer nobyl in Europa niet uitge sloten kan worden, dan is het zeer de vraag of de bouw van nieuwe kerncentrales in Nederland nog wel verant woord is. PAUL KOOPMAN Een helikopter cirkelt rond de grotendeels verwoeste centra le in Tsjernobyl. Hoewel alle mogelijke ongevalsverlopen wa ren doorgerekend, kon toch niet voorkomen worden dat het reactorgebouw explodeerde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 6