Mens met verdriet
heeft meer
kans op ziekten
VVV Warmond welgemoed
ondanks plundering kas
Van theebladhanger
tot knuffelvarken
REIDEN In onze wes-
prse wereld is verdriet
its waar niet graag over
Irordt gesproken. Verdriet
t iets persoonlijks en gaat
[iemand wat aan, wordt
laak gedacht. Op het ui-
£n van verdriet rust een
Bboe en dit taboe gedijt
jrima in een jachtige we-
mskid, waar men geen tijd
al. peer heeft voor anderen.
foch draagt deze mentali-
eit ertoe bij dat mensen
|iet verdriet eerder ster-
len of ziekten krijgen. Zo
k uit onderzoekingen ko
pen vast te staan dat
pannen de eerste zes
paanden, na het overlij-
len van hun echtgenote,
!en groot risico lopen om
lok te overlijden.
^"{>e Leidse hoogleraar in de
hppuisartsengeneeskunde, prof.
,jeJr. K. Gill wil meer aandacht
dat'oor deze lacune in de gezond
heidszorg. Al sinds de aan
vaarding van zijn ambt van
en:lewoon hoogleraar aan de
jnJ-eidse universiteit in decem-
3Q»er 1983, ijvert hij voor meer
jegrip voor „verdriet". In zijn
7er!>ratie „Er is een weten van
jg.verdriet" stelde hij dat ver-
ie(driet in de geneeskunde een
verwaarloosd begrip is. En dat
prwijl men er juist op dit ge
ren
bied erg veel mee te maken
heeft. Mede door de inzet van
Gill is er echter de laatste ja
ren meer aandacht voor ver
driet gekomen. Een ontwikke
ling die zich nog steeds voort
zet.
„Verdriet heeft de laatste tijd
meer aandacht gekregen in de
geneeskunde. Een onderzoek
dat in Amerika werd gehou
den heeft daar zeker toe bijge
dragen. Uit dat onderzoek is
gebleken dat mannen, van wie
de vrouw aan borstkanker was
overleden, een sterk vermin
derde weerstand kregen. On
derzoekingen wezen uit dat de
samenstelling van hun bloed
veranderde en dat de natuur
lijke afweermechanismen wer
den aangetast. Hierdoor had
den die mannen natuurlijk
ook een grotere kans op ziek
ten. Uit een ander onderzoek
in Engeland was al gebleken
dat veel weduwnaars in de
eerste zes maanden na het
overlijden van hun echtgeno
tes, overleden. Hun sterftecij
fer lag veertig procent hoger
dan dat van gehuwde leeftijds
genoten. Het is duidelijk dat
we door deze onderzoeken
meer inzicht hebben gekregen
in de lichamelijk gevolgen van
verdriet. Het aspect verdriet
heeft daardoor een nieuwe di
mensie gekregen", aldus Gill.
Naar aanleiding van deze
nieuwe gegevens voelde pro
fessor Gill zich meer gesteund
in zijn strijd voor meer begrip
voor verdriet en stelde zich de
vraag wat te doen om mensen
met verdriet te steunen. Vol
gens Gill houdt het verhaal
„Verdriet" van de Russische
schrijver Tsjechow een aantal
lessen in voor dokters: tijd ne
men voor de ander en vooral
luisteren.
Troost
„Troosten, mensen begeleiden,
naast hen gaan staan, is een
moeilijke zaak. Het is iets
waar veel mensen niet mee
om weten te gaan. Goed troos
ten is niet makkelijk. Het be
langrijkste is waarschijnlijk
om goed te luisteren, maar
mensen die kunnen luisteren
zijn een schaars artikel gewor
den in deze jachtige maat
schappij", zegt prof. Gill.
heeft genomen om verdriet en
het begrip troosten nader te
onderzoeken met behulp van
de zogenaamde bibliotherapie.
„Tientallen jaren geleden is
het initiatief voor een dergelij
ke therapie in Amerika-geno
men, maar het is nooit uitge
werkt en al snel was de aan
dacht ervoor dan ook totaal
verdwenen. We hebben de
draad" hier nu weer opgeno
men".
Veel wil de professor nog niet
kwijt over de therapie maar in
Professor K. Gill: „Goed troosten is niet makkelijk. Het belangrijkste is waarschijnlijk om goed te
luisteren."
grove lijnen komt het erop
neer dat mensen in het ge
schrevene troost kunnen vin
den. „Gelovigen vinden troost
in de bijbel of koran, maar ook
in gedichten of goede verhalen
zijn veel troostende woorden
te vinden. Van teksten over
verdriet gaat herkenning uit
en dat schenkt troost", aldus
de hoogleraar.
Aandacht voor verdriet is er
ook op internationaal niveau
steeds meer. Vorig jaar werd
er bijvoorbeeld in Jeruzalem
een eerste internationaal con
gres over verdriet gehouden.
Op dit congres, dat een week
duurde en waaraan zo'n 500
mensen uit zeventien landen
meededen, was Nederland met
een grote delegatie vertegen
woordigd. Professor Gill hield
op dat congres ook een voor
dacht.
Boerhaavecursus
Om de huidige belangstelling
voor verdriet niet te laten ver
slappen, wordt door de hoogle
raar een Boerhaavecursus
voorbereid, die volgend jaar
juni in Leiden zal plaatsvin
den. Deze cursus voor post
academisch onderwijs, is be
halve voor medici ook voor al
lerlei andere disciplines toe
gankelijk. „Verschillende
hoogleraren van de faculteit
hebben meegedacht over de
cursus. Tenslotte, niet alleen
huisartsen hebben met ver
driet te maken. Ook psychia
ters, gynaecologen, pastores,
welzijnwerkers en wellicht ju
risten, komen verdriet vaak in
hun werk tegen. Als we pra
ten over kwaliteit van het le
ven en we steeds meer uitgaan
van héél de mens, dan moet
ook het verdriet opgepakt
worden. En met het geven van
een pilletje kom je er niet. Er
moet meer gebeuren. Als je uit
onderzoek weet, dat de groep
mensen met verdriet extra
kwetsbaar is, dan moet je daar
iets aan doen. Tevens is het
een intensivering van je taak,
die haar daardoor waardevol
ler maakt", aldus prof. dr. K.
Gill.
SYLVIA. VAN LEEUWEN
Bijdragen:
Frank Buurman en
Jeannette Schreuder
Foto's:
Henk van de Ende
Tips:
071-122244, toestel 23
Voor informatie en opgave
kunnen belangstellenden te
recht bij het Nieuwkoopse
zwembad, 01725-1820, of me
vrouw F. van Wijk-Groen,
01725-3781.
Gondelvaart
De jaarlijkse gondelvaart
rond Kaageiland wordt za
terdagavond vanaf negen uur
gehouden. De route van de
versierde en verlichte sche-
lafeltennistoemooi pen voert vanaf de Balgerij
door de Ringvaart richting
De tafeltennisvereniging Kaagpont en daarna rond het
TOV uit Noordwijk houdt eiland richting Eymenspoel.
zaterdag en zondag het tradi- Daar wordt gekeerd en de-
tionele tafeltennistoernooi zelfde route teruggevaren,
voor badgasten. Op zaterdag De prijsuitreiking is om on-
binden de veteranen de strijd geveer half twaalf bij Hotel
aan, zondag is bestemd voor Kaagzicht.
de badgasten die deze status
nog niet hebben bereikt. De J\33gpon t CO lieert
wedstrijden worden gespeeld Het inmlddels traditionele
in het clubgebouw aan de Kaagpontconcert wordt dit
Nieuwe Zeeweg 73 in Noord- jaar op zaterdagavond 9 au-
wijk aan Zee. Het inschrijf- gustus gehouden. Het concert
geld bedraagt vijf gulden per op ge veerpont op de Buiten-
toernooi. Op zaterdag wordt kaag voor hotel-restaurant
om vijf uur 's middags ge- Kaagzicht bestaat uit een pia-
start, op zondag om tien uur norecital door Ruud Hansen,
s ochtends. Inschrijven kan winnaar van het wereldor-
bij de VVV (01719-19321), gelconcours, een show door
TOV (01719-14820) en Dolfijn een swingend orkest een de-
(01719-13553). monstra tie op het allernieuw-
Cl jj ste digitale multikeyboard.
Dlotmiaaag Bovendien zullen Hans Sic-
Ter afsluiting van de vakan- king en Jan Surf van de
tiespelen treedt Dick de Wit- Kaag proberen een pianore-
te zaterdagmiddag met zijn cital te geven op een surf-
jeugdshow op. Het program- plank. De twee heren gaan
ma vermeldt een clownerie, trachten een 250 kilo zware
goocheltrucs, sneltekenen, piano op de zeilplank te hij-
muziek, zang en een quiz. De sen. Toeschouwers wordt
voorstelling begint om twee aangeraden voor acht uur
uur en duurt tot vier uur. De aanwezig te zijn, want om
kosten bedragen een gulden precies acht uur sluit de poli
per persoon. Plaats van han- tie de Huigsloterdijk af.
deling is de veiling EMM aan
de Sotaweg in Roelofarends- Wanted
veen- De groep Wanted treedt za-
4 M terdagavond op in het Lido
AutO te water theater in Noordwijk. Het
Veilig Verkeer Nederland repertoire van deze Country
houdt op de zaterdagen 9 en Western band bestaat uit
30 augustus weer een cursus songs van onder anderen
Auto te water in het zwem- Linda Ronstadt, The Eagles,
bad van Nieuwkoop. Bij Steve Warmer, The Judds,
deze ééndaagse cursus leren Alabama, Ricky Skaggs, Vin-
de deelnemers hoe zij in de ce Gill en Dan Seals. Wanted'
praktijk hun auto kunnen is winnaar van de Tros Zil-
verlaten wanneer zij daar- veren Gitaar. De zaal gaat
mee in het water belanden, om negen uur open.
„Arbeid
Adelt" met
een rijke
keur aan
badborstels,
theeblad
hangers en
gebloemde
aanvatters.
0 LEIDEN OMGEVING
Êcidócöoaxmit
DONDERDAG 7 AUGUSTUS 1986 PAGINA 11
Voordwijk stelt parkeerfonds in
i jOORDWIJK De gemeente Noord-
- jijk wil een parkeerfonds gaan instel-
c in. In dat parkeerfonds storten bedrij-
1 (en die willen uitbreiden of een nieuw
s pbouw neerzetten een bepaald bedrag,
2 js ze niet voor de benodigde extra par-
- herplaatsen kunnen zorgen. Dat staat
t fi een voorstel van Ben W van Noord-
2 lijk aan de raad.
lij uitbreiding of nieuwbouw kan de
jjgenaar van het pand vaak niet vol-
joen aan de eis om voor „passende"
arkeergelegenheid te zorgen. Vaak
tndat de ruimte voor extra parkeer
plaatsen op het terrein er niet is. Meest-
1 krijgt de eigenaar vrijstelling van die
-Ss. De gemeente vindt het echter niet
eerlijk dat zo'n bedrijf dan niets hoeft
te betalen, terwijl een bedrijf dat wel
parkeerplaatsen aanlegt wél voor de
kosten moet opdraaien.
Een bouwer die niet aan de parkeereis
voldoet, moet nu het bedrag in het par
keerfonds storten dat hij anders aan
een serie parkeerplaatsen had uitgege
ven. De gemeente zal dan van dat be
drag in de omgeving van het bedrijf
parkeerplaatsen aanleggen. Als de ge
meente daar niet aan voldoet of in elk
geval niet snel genoeg, dan wordt het
geld terug gestort. B en W zeggen het
parkeerfonds wel als noodoplossing te
zien. In eerste instantie moet er naar
gestreefd worden, dat het bouwplan in
voldoende parkeergelegenheid voor
ziet.
Sprietlopen in Rijpwetering
RIJPWETERING De Nederlandse kampioenschappen spriet
lopen (over circa 17 meter) hebben zondagmiddag plaats op de
Akkersloot nabij de Pastoor van der Plaatstraat in Rijpwetering.
Elke deelnemer ontvangt een leuke herinnering en maakt bo
vendien kans op het winnen van de wisselbeker, een standaard
of een van de vele vleesprijzen.
De Veense blaaskapel „Die Blumenlönder Musikanten" (beter
bekend als „De Sprotbuiken") staan garant voor een gezellige
muzikale omlijsting. Bovendien is er een consumptietent en een
haringkar aanwezig voor de versterking van de inwendige
mens. De eventuele baten van het sprietloopkampioenschap zijn
zoals gebruikelijk voor de Stichting „Geestelijk Gehandicapt
Kind" (G.G.K.). De aanvang van het evenement is twaalf uur
's middags. Dan zijn eerst jongens en meisjes van zes tot en met
dertien jaar aaa de beurt om via de spriet naar de overzijde van
de Akkersloot te balanceren. Voor hen bedragen de kosten van
deelname een rijksdaalder. Om 13.30 uur begint het sprietloop
kampioenschap voor de dames en heren ouder dan veertien jaar.
De kosten van deelname bedragen voor hen vijf gulden.
Werkzaamheden
Van Effendreef
LEIDERDORP De Van Effendreef
in Leiderdorp wordt opgehoogd en op
nieuw bestraat. De werkzaamheden be
ginnen rond 13 augustus en zullen on
geveer. een maand in beslag nemen.
Het wegdek van deze straat is in de af
gelopen jaren ernstig verzakt. De opho
ging is nodig om de leidingen van de
nutsbedrijven de nodige grond-dekking
te geven en om in de winter vorstscha-
de aan het wegdek te beperken. Van
tevoren worden door het Energiebe
drijf Rijnland de elektriciteitskabels op
gehaald. Die kabels zouden anders te
diep komen te liggen na de ophoging.
Voor informatie kan men terecht bij de
heer L.J. Teunissen, tel. 411365 of de
heer H.J.M. Vorst, tel. 899205.
Verkiezing Miss Voorhout
VOORHOUT De tweede editie van de
verkiezing van-Miss Voorhout heeft plaats op
6 september. Dit evenement dat vorig jaar
een uitverkochte zaal trok, wordt georgani
seerd door sportschool Ki-Ai in samenwer
king met de Oranjevereniging Voorhout. In
1985 was het de 17-jarige Yvonne Thompson
die uitverkoren werd als Voorhouts mooiste
en charmantste dochter. Zij won een 10-
daagse reis naar de Spaanse Costa Brava. De
deelneemster die dit jaar met de titel gaat
Strijken, krijgt een reis aangeboden van 10
dagen naar Joegoslavië voor 2 personen.
Nummer twee in de schoonheidsrace gaat 3
dagen naar Parijs. Inschrijfformulieren zijn
vanaf 7 augustus verkrijgbaar bij R.P. Toor-
enburg, Boerhaavestraat 56. Deelneemster
moeten woonachtig zijn in Voorhout en ten
minste 17 jaar oud zijn.
Koelmeter
gestolen
ALPHEN AAN
DEN RIJN In
brekers hebben
gisteren gereed
schap getolen uit
een schuur aan de
Frederik Hendrik
straat in Alphen.
Zij verbraken het
slot van het ge
bouwtje en namen
een digitale koel
meter mee.
Deze heeft een
waarde van ruim
1400 gulden.
|LEIDSE PROFESSOR K. GILL:
De eerste kennismaking
met de herboren War-
mondse VVV kan voor
enige verwarring zorgen.
Het VVV-uithangbord
lokte de toerist weliswaar
al van verre naar het
pand Dorpsstraat 106,
maar eenmaal binnen
vraagt het even om een
nadere oriëntatie om tus
sen het speelgoed en het
assortiment van kantoor
boekhandel van de firma
De Nie de VVV-folders te
ontdekken. Toch is het
juist die combinatie die
de heropleving van de
VVV, nog geen vier
maanden geleden, in
Warmond mogelijk
maakte.
„In een uitgesproken toeris
tenplaats als Warmond moet
je wel een VVV hebben",
vindt Hylke Tromp, gemeen
te-ambtenaar en Warmond-
promotor bij uitstek, en ook
nu weer bereid om een lunch
pauze op te offeren om enige
toelichting te geven. Tromp,
de gangmaker achter schil
derachtige evenementen zoals
de Strontrace en de Turf race
was lange tijd het enige over
blijfsel van de sluimerende
Warmondse VVV. Inmiddels
is er weer een nieuw bestuur
aan de gang gegaan waar
Tromp als adviserend be
stuurslid ook weer deel van
uitmaakt. „Er is weer nieuw
elan gekomen in het dorp en
dat is heel plezierig. Het is al
lemaal vrijwilligerswerk,
moet je weten, mensen die
zich inzetten uit enthousiasme
voor Warmond".
Het bestuur kwam op het idee
om het informatiecentrum te
combineren met een winkel
en benaderde daarvoor de fir
ma De Nie. Sietske de Nie
was direct enthousiast en is
nu, samen met Alice Mac-
Kaay en Ingrid van Dijk, ge
bombardeerd tot informatrice.
Het geven van informatie
over Warmond, het uitdelen
van folders en de verkoop
van duurder informatiemate
riaal lopen soepel in elkaar
over. „De belangstelling is
groot. We worden vaak ge
beld en steeds meer mensen
weten de weg naar de VVV te
vindenmeldt Sietske de
Nie. De watersport domineert
vanzelfsprekend in de ge
meente, die het grootste deel
van de Kagerplassen tot haar
grondgebied mag rekenen.
„Het water was vanuit War
mond zelf lange tijd eigenlijk
maar moeilijk te bereiken.
Daar is door de verbinding
met Koudenhoorn gelukkig
verandering in gekomen
vertelt Tromp.
Het eiland Koudenhoorn en
de voormalige zandwinplas 't
Joppe blijken grote trekpleis
ters te zijn geworden. „Dui
zenden mensen liggen er op
het strand van Koudenhoorn
met de warme dagen. De sur-
Een luxe geborduur
de hoes voor het zon
dagse bestak, een rijk
versierde theeblad-
hanger en gebloemde
aanvatters. Het zijn
enkele van de bui-
tennissige handwer
ken die je tegen
woordig niet meer in
de winkel kan krij
gen, maar die in vele
al dan niet deftige
huishoudens nog wel
degelijk prijs op wor
den gesteld. De jaar
lijkse zomerbazar
van de Leidse, Haar
lemse en Rotterdam
se afdeling van de
vrouwen verenging
Tesselschade-Arbeid
A delt biedt ui tkomst.
In de chique ambian
ce van Hotel Huis ter
Duin in Noordwijk
konden de stad-en-
land-afzoekers giste
ren terecht voor de
meest uiteenlopende
artikelen, die vroe
ger steevast in elk
huishouden voor
kwamen.
Zo prijkten er tulen
badborstels op de ta
fels. „Ik doe er nog
elke dag mijn wasta
fel mee", vertelt één
van de organisatoren
van de zomerbazar,
terwijl zij de veder
lichte gazen lapjes
van de rose bol voor
zichtig schikt. Knuf-
felvarkens, knikker
zakken,. doldwaze
kneedknikkers, een
muis waar een bril in
kan en pluizige
„slaapjes" zijn hebbe
dingetjes waarvoor
verder veel animo
bestaat. Wij zijn be
roemd om onze per
fect gemaakte baby-
en kinderkleding.
Daar komen ze van
heinde en verre voor
naar Noordwijk",
weet zij. Schattige
wikkeljurkjes, mi
nuscuul geborduurde
slabbetjes en met
smocwerk en kanten
frutseltjes afgewerk
te mini-kledingstuk
ken vinden inder
daad bij het in groten
getale toegestroomde
publiek veel aftrek.
Morsmouwen
„Dat dat nog be-
stêét", roept een be
zoekster verrukt uit
en houdt een paar
morsmouwen om
hoog, die kok of kok
kin moeten vrijwa
ren van druppels die
in de ijver van het
kokkerellen langs de
armen lopen. Ook bij
de felblauwe poets
wanten slaakt zij een
enthousiaste kreet.
Daar was zij nu al
heel lang naar op
zoek. Daar kon je het
zilver zo mooi glan
zend mee krijgen.
Een jaar lang zijn tal
van nijvere hand-
werksters bezig ge
weest om van de ba
zar weer een groot
succes te maken. De
talloze geborduurde
merklappen op de
bazar doen waarde
rend gewag van deze
prestatie. „Arbeid
Adelt" en „Elck syn
waerom". Twee
waarheden die
hoog in het vaandel
staan van de oudste
vrouwen vereniging
in ons land. „Andere
vrouwen helpen op
weg naar zelfstandig
heid", luidt de offi
ciële doelstelling. In
het meer dan hon
derdjarige bestaan
geldt deze nog altijd,
zij het dat de omstan
digheden van de
„hulpbehoevende"
vrouwen veranderd
zijn. „In de beginpe
riode waren het
vooral arme dienst
bodes zonder betrek
king die aan een op
leiding en baan ge
holpen moesten wor
den, alsook vrouwen
uit de betere kringen
die van het idee af
geholpen moesten
worden dat werken
een schande was. Te
genwoordig bieden
wij bijvoorbeeld bij
standsmoeders de
mogelijkheid tot
thuis bijverdienen
met het maken van
allerlei handwerken.
Wij verkopen die
zonder winstoog
merk". Van de op
brengst van de ba
zars kunpen jonge
vrouwen een aanvul
lende bijdrage in stu
diekosten krijgen en
worden zij daardoor
in staat gesteld om
tot een vak of beroep
te worden opgeleid.
Het is even
zoeken
tussen het
speelgoed en
de
balpennen,
maar dan
blijkt: de VVV
Warmond is
herboren.
fers kunnen zich uitleven op
't Joppe. Het VVV-kantoor is
er op een zeer géschikt mo
ment gekomen", vindt
Tromp. De grotere toeloop
van recreanten heeft helaas
ook tot gevolg dat er minder
gunstige elementen de ge
meente binnentrekken. De
VVV werd daar drie weken
geleden het slachtoffer van,
toen een dief er met de kas
vandoor ging. tI,
We werden
afgeleid door een paar jongens
die een zogenaamd een doos
lego wilden kopen, en onder
hand ging een handlanger
naar achteren en nam onze
eigen geldkist en die van de
VVV mee", vertelt Sietske de
Nie. De VVV leed een strop
van 3400 gulden, onder meer
in de vorm van geschenkbon
nen die in de kist zaten.
Deze tegenslag zal echter niet
ten koste gaan van de toerist.
De promotionele werkzaam
heden worden, met een aan
zienlijk beter beveiligde kas,
welgemoed voortgezet. Plan
nen zijn er volop. „Een één
voudige informatiefolder heb
ben wel al, we willen ook een
wervende folder gaan maken,
een plattegrond uitbrengen
van Kagerplassen en dorp,
een wandelroute uitstippe
len", aldus Tromp. En War
mond is natuurlijk meer dan
water alleen, hetgeen de toe
rist, bijvoorbeeld bij minder
goed weer, aan het verstand
gebracht zal moeten worden.
„Daarbij zijn we er vanzelf
sprekend ook voor de War-
monders zelf. Die moeten niet
het idee krijgen dat ze hier
via de VVV alleen maar een
hoop toeristen over zich heen
krijgep".
De VVV-Warmond is dage
lijks, behalve zondag, van 8.30
tot 18.00 uur geopend en tele
fonisch bereikbaar onder
nummer 01711-10631. Daar
buiten kan/men terecht bij de
Leidse VVV, tel. 146846.
