Howe toch in
voor sancties
Fulbright geeft net iets
Huurlingen
beschuldigd
«jo van
samenzwering
Itegen
Bouterse
MENINGSVERSCHIL MET PREMIER
THATCHER OVER ZUID-AFRIKA:
Uitgeverijen spannen kort geding aan tegen universiteiten
NAVO-eskader in
Rotterdam oefent
weinig op Noordzee
Rijn niet vergiftigd door
cyanidelozing Duitsland
OMNIVERSUM
veertig jaar
uitwisseling w
studenten en
professoren: extra's aan een carrière
4. BUITENLAND
GeidoaQowuvnt
VRIJDAG 1 AUGUSTUS 1986 PAGINA 5
IMont Blanc hoger
dan aangenomen
---i PARIJS De Mont Blanc,
ggjde hoogste berg van Europa,
j blijkt hoger te zijn dat tot nu
IT toe werd aangenomen. Ge
leerden hebben met hyper
moderne apparatuur bere-
kend dat de berg 1.20 meter
hoger is dan bij metingen aan
760 het eind van de vorige eeuw
500 werd bepaald. Dat staat in
1.70 een artikel dat gisteren ver-
scheen in het tijdschrift Paris
'jjj Match. Met de hulp van
Amerikaanse militaire satel-
D.00 lieten is de berg opnieuw ge-
- meten en deze blijkt 4808.40
meter hoog te zijn en niet
„5 4807.20.
100
(.00
X20
t
- NEW ORLEANS De
- veertien huurlingen die
van plan waren om de re-
gering van Suriname om
ver te werpen zijn door
__een „grand jury" in de
Amerikaanse staat Louisa-
gl na in staat van beschuldi-
"ging gesteld. Het proces
oo zal, zo meldt officier van
w justitie John Volz, op 22
22 september beginnen.
oo De dertien mannen en een
3jj vrouw, allen Amerikanen,
worden beschuldigd van het
oo smeden van een komplot om
(G i een „bevriende regering"
omver te werpen en een po-
w ging een invasie in Suriname
te organiseren. De verdach-
oo ten hebben verklaard on-
22s schuldig te zijn.
10 Het is nog steeds niet duide-
90 i lijk wie er achter de samen-
22 zwering tegen het bewind-
00 Bouterse zit. Volgens de offi-
oo cier van justitie heeft huur-
70 lingenleider Denley gezegd
22 dat behalve de Nederlandse
oo regering ook een aantal
(G Amerikaanse senatoren van
- het komplot afwist.
oo Maar Volz hecht in het alge-
50 j meen niet veel geloof aan de
20 verklaringen van Denley. Of
22 het Surinaamse verzet met
het komplot te maken heeft,
kon of wilde hij niet zeggen.
22 De directeur van het officië-
22 le Surinaamse persagent-
50 schap SNA. Edward John De
00 iMees, verklaarde dat de
2? huurlingen niet van plan
oo waren legerleider Bouterse
so j te gijzelen, maar om hem „te
50 elimineren".
00 Volgens De Mees werkten de
I huurlingen samen met de
groep van Ronny Brunswijk.
Britse zwerver
van moorden
gr beschuldigd
LONDEN Een- werkloze
Sr zwerver van 23 jaar is gisteren
aai, formeel beschuldigd van het
35,1 plegen van twee van de acht
•jM moorden die aan de „Wurger
van Stockwell" zijn toege-
11 schreven. Kenneth Erskine is
21 de gewelddadige dood ten laste
gelegd van de 67-jarige Janet
Cockett en de 74-jarige Willi-
am Downes twee van de
acht bejaarden die sinds april
in hun bed zijn vermoord, na-
p dat zij seksueel misbruikt wa
ren.
Croes mogelijk
naar Nederland
ORANJESTAD De mo-
gelijkheid bestaat dat de po
liticus Betico Croes, die ze
ven maanden geleden bij
een auto-ongeval in coma is
'geraakt, naar Nederland
wordt overgebracht voor
verdere behandeling. Dit
heeft het Arubaanse dag
blad „Diario" gisteren ge
meld. De krant noemt geen
bron voor het bericht, maar
op Aruba wordt het serieus
genomen omdat het blad
doorgaans goed is ingelicht
ten aanzien van ontwikke
lingen binnen de partij van
Croes. de MEP.
Solidariteitsleider
Bogdan Lis vrij
WARSCHAU Bogdan Lis, een
voormalige leider van de verboden
Poolse vakbond Solidariteit, is gis
teren vrijgelaten. Lis is de eerste
prominente politieke gevangene in
Polen, die op basis van de op 22 juli
ingestelde beperkte amnestie vrij
komt. De 34-jarige vakbondsleider,
die vorig jaar tot twee jaar celstraf
was veroordeeld, heeft zelf zijn
vrijlating bekendgemaakt. Hij zei
dat hij in ruil voor zijn invrijheids-
stelling „geen enkele verklaring
heeft getekend", die hem zou heb
ben verplicht af te zien van de
strijd voor vakbondsvrijheid in Po
len en van het opkomen voor de
rechten van de mens.
Hitte in VS
houdt aan
in augustus
NEW YORK De hittegolf in
het zuiden van de VS en de re
corddroogte in het zuidoosten
zullen ook in augustus aanhou
den, zo voorspellen Ameri
kaanse meteorologen. Tot dus
verre zijn in juli volgens pers
berichten meer dan zestig men
sen omgekomen als gevolg van
de hitte; het kwik steeg in gro
te delen van het zuiden tot bo
ven de 40 graden. Terwijl in
het zuidoosten het graan en bo
men verdrogen, veroorzaken
zware stortbuien overstromin
gen in het noordoosten.
Sterke drank in
de Sovjet-Unie
duurder
MOSKOU De prijzen
van sterke drank worden
morgen in de Sovjet-Unie
met 20 tot 25 procent ver
hoogd. De prijsverhoging
maakt deel uit van het
door partijleider Gorbatj-
sov gestarte offensief te
gen drankmisbruik. Een
fles vodka, Ruslands natio
nale drank, kost nu zeven
roebel (25 gulden), en ko
pers moeten soms uren in
de rij staan om een fles te
bemachtigen. Het gemid
delde maandloon ligt op
190 roebel.
Radioactief water
lozen als stoom
HARRISBURG De eige-
naar van de Three Mile Is
land kerncentrale in Harris-
burg wil de bijna acht miljoen
liter radioactief besmet water
aan de kook brengen en het
stoom in de lucht laten ont
snappen. De eigenaar, GPU
Nuclear zegt dat deze manier
veilig is omdat de hoeveelheid
radioactiviteit klein zou zijn
en binnen de richtlijnen van
de Amerikaanse regering
valt. Een organisatie van ver
ontruste burgers tekent echter
grote bezwaren aan tegen het
plan en vreest gevolgen voor
de gezondheid.
LONDEN Ondanks
verzekeringen dat het
Britse kabinet eensgezind
staat achter premier That
chers verzet tegen sancties
tegen Zuid-Afrika, zal de
Britse minister van bui
tenlandse zaken sir Geof
frey Howe waarschijnlijk
pogingen ondernemen om
Amerikaanse en Japanse
steun te werven voor het
sanctiepakket dat de Eu
ropese gemeenschap in
overweging heeft.
Een woordvoerder van pre
mier Thatcher heeft krachtig
ontkend dat er meningsver
schillen bestaan tussen de mi
nister van buitenlandse zaken
Howe en de premier zelf. Ano
nieme politieke bronnen had
den eerder gezegd dat Howe
sancties tegen Zuid-Afrika on
vermijdelijk vindt, nu zijn vre
desmissie is mislukt, maar pre
mier Thatcher blijft zich daar
tegen verzetten.
Van Howe, de minister van
buitenlandse zaken, wordt ge
zegd dat hij gelooft dat zijn re
gering op sommige punten
mee zal gaan met de sancties
die de Gemenebestlanden
voorstellen. De Amerikaanse
Afrika-specialist Chester Croc
ker met wie Howe gisteren
een gesprek voerde, zou van
zijn regering de opdracht heb
ben om samen met Howe be
perkte politieke en economi
sche sancties op te stellen.
Kort nadat premier Thatcher
de steun van haar kabinet had
verworven voor handhaving
van haar verzet tegen sancties,
zei onderminister van buiten
landse zaken baronesse Young
dat landen als Zambia en Zim
babwe niet moeten verwach
ten dat Groot-Brittannië bij- De Britse minister van buitenlandse zaken, sir Geoffrey Howe,
springt met economische hulp schudt de hand van de Amerikaanse Afrika-specialist Chester
als de regering-Botha zich te- Crocker, met wie hij heeft gepraat over sancties tegen Zuid-Afri-
gen hen zou keren. ka.
Mode Spook en Givenchy:
contrasterende kleuren
PARIJS De Gouden
Vingerhoed voor creati
viteit en uitmuntend
heid is dit jaar tijdens
de Parijse modeweek te
beurt gevallen aan Karl
Lagerfeld, de ontwer
per van Chanels mode
huis. Aangezien de to
pontwerper alweer op
weg was naar New
York, werd het klei
nood gisteren in ont
vangst genomen door
Chanels favoriete man
nequin Ines'de la Fres-
sange.
Voorafgaande aan de plech
tigheid lieten Per Spook en
Hubert de Givenchy hun
ideeën voor de komende
wintermode showen.
Laatstgenoemde liet werke
lijke schitterende en fanta
sievolle broekpakken zien
van bont, slangeleer en
zachte wol in grijze, blauwe
en bruine kleuren. Given
chy's rokken zijn lang, over
de knie, en strak, afgezet
met brede riemen. Op de in
donkere kleuren uitgevoer
de rokken en japonnen
werden kort je jasjes gedra
gen in fel roze en blauw
Per Spook daarentegen
zocht het dit jaar in sterk
contrasterende kleuren:
avondjaponnen in meerdere
lagen stof in blauw met
mauve of turkooise en hel
groen met grijs. De stoffen
zowel als de ontwerpen zijn
dit jaar volgens Spook mak
kelijk te dragen en hij be
wees dat door zijn ontwer
pen te laten showen door
acht sportvrouwen uit zijn
geboorteland Noorwegen.
De stijl is simpel: witte
cashmere en lang gedra
peerde witte shawls boven
zilveren panty's. Per Spook
gebruikte ook dit jaar weer
de ritssluiting om in een
handomdraai een tuniek te
maken van een lange jas en
een body-warmer van een
winters jack met mouwen.
Een Noorse sportvrouw
toont een lange wollen jas
met daaronder een jersey
pantalon; het ontwerp van
Per Spook moet eenvoudig
en makkelijk te dragen zijn.
Reagan wil drugtests
voor ambtenaren
(Van onze correspondent Jo Wijnen)
WASHINGTON Waarschijnlijk zal
de Amerikaanse president Reagan vol
gende week een nieuw offensief tegen
het drugsgebruik in de VS aankondi
gen. De president zou drugstests voor
alle overheidsfunctionarissen verplicht
willen stellen.
Bovendien zal hij proberen te bereiken
dat ook medewerkers van bedrijven die
aan de overheid leveren aan drugstests
worden onderworpen. Tenslotte zal de
president een dringend beroep doen op
alle niet-overheidsbedrijven een ver
plichte drugstest in te voeren. De vak
bonden van overheidspersoneel zijn
overigens sterk tegen verplichte tests.
Tot nu toe is het anti-drugsbeleid van
Reagan vooral gericht geweest op de
landen waar de drugs vandaan komen
en op de smokkelaars en handelaren
van verdovende middelen.
Onlangs nog stelde Reagan militairen
en materieel beschikbaar aan de Bolivi
aanse regering om de cocaïneproduktie
in dat land krachtig aan te pakken.
Reagan geeft toe dat het drugsprobleem
niet zozeer wordt veroorzaakt door het
grote aanbod van vooral cocaïne en he
roïne, maar door de grote binnenlandse
vraag.
De snelle toename van het drugsge
bruik staat immers in schrille tegen
stelling tot Reagans opvatting dat zijn
beleid het optimisme en patriottisme
van de gemiddelde Amerikaan tot on
gekende hoogten heeft opgevoerd.
gj'ROTTERDAM Vijf uitgeve- de studiejaar studenten on-
rijen van wetenschappelijke
3/8 boeken vechten volgende
1/4week woensdag in kort geding
M voor de Rotterdamse recht-
3^bankpresident een auteurs-
rechtelijk conflict uit met de
3/4j Erasmus Universiteit in Rot-
1'2; terdam. Zij willen voorkomen
1/4 dat de universiteit het komen-
1/8;
gebruik laat maken van
illegaal uit hun boeken en tijd
schriften gehaalde compilatie
werken.
Het gaat om de uitgeverij
Samsom in Alphen aan den
Rijn en vier zelfstandige BV's,
die onderdeel zijn van het uit
geversconcern Kluwer in De-
.venter. Zij hebben aan hun eis
een dwangsom verbonden van
100.000 gulden per overtre
ding.
De vijf in het geding zijnde
compilatiewerken, op univer
siteiten en hogescholen aange
duid als readers, bevatten tek
sten uit door de vijf betrokken
bedrijven uitgegeven boeken
en tijdschriften. De auteurswet
staat toe dat korte gedeelten
worden overgenomen, mits
daar een „billijke" vergoeding
tegenover staat. Hier is echter
sprake van grote gedeelten
tekst waarvoor bovendien
geen vergoeding is gegeven,
aldus de woordvoerder van
Kluwer.
Een dag na het kort geding in
Rotterdam volgt voor de Am
sterdamse rechtbankpresident
een soortgelijk kort geding, dat
de uitgeverij Wolters-Noord-
hoff uit Groningen tegen de
Vrije Universiteit in Amster
dam heeft aangespannen.
Het „readerprobleem" in zijn
algemeenheid werd in maart
van dit jaar al aangekaart door
de Koninklijke Nederlandse
Uitgeversbond (KNUB). Het is
volgens de KNÜB niet uitge
sloten dat, afhankelijk van de
uitslag van de gedingen in
Amsterdam en Rotterdam, ook
in andere universiteits- en ho
geschool-steden soortgelijke
kort gedingen zullen worden
aangespannen.
ROTTERDAM Zeven mari
neschepen uit zes NAVO-lan-
den liggen tot maandagmorgen
aan de Parkkade en Wilhelmi-
nakade in Rotterdam afge
meerd, gereed om door dui
zenden mensen bezichtigd te
worden. De schepen, waaron
der het Nederlandse fregat Hr.
Ms. Piet Heyn, maken deel uit
van het permanente NAVO-
eskader Standing Naval Force
Atlantic (STANAVFOR-
LANT), dat onder commando
staat van de Nederlandse com
mandeur F. J. Haver Droeze.
Publiek is morgen en zondag
van 13.30 tot 16.30 uur welkom
aan boord.
De Piet Heyn fungeert mo
menteel als vlaggeschip van
deze kleine vloot zwaarbewa
pende NAVO-schepen, die vo
rige week nog in de haven van
Newcastle lag. De vloot ver
trekt maandagmorgen naar
Aalborg in Denemarken.
Het eskader heeft als taak te
waken over een groot>deel van
de Atlantische Oceaan en over
de Noordzee. Het komt er
vooral op aan „actief aanwe
zig" te zijn op zee en constant
paraat te zijn voor het geval er
een conflict dreigt. „Laten
zien dat we klaar zijn om bnze
landen te verdedigen", legt
commandeur Haver Droeze
uit. „We proberen zo veel mo
gelijk te oefenen met deze
steeds "wisselende groep sche
pen: torpedo's afschieten, op
sporen en schaduwen van on
derzeeërs, noem maar op".
Het eskader van Haver Droeze
legt per jaar in gemiddeld
tweehonderd zeedagen een af
stand af van tweemaal de om
trek van de aarde en doet
daarbij zo'n vijfentwintig ha
vens aan. Een belangrijke taak
voor STANAVFORLANT is
ook het schaduwen van eenhe
den van het Warschau Pact.
Want ook het Oostblok oefent
op zee, op kleine en grote
schaal. „Ze opereren vaak in
kleine groepjes, maar zelden
alleen", zegt commandeur Ha
ver Droeze. „Het komt regel
matig voor dat schepen van
het Warschau Pact de Noord
zee van noord naar zuid door
kruisen. We worden geacht ze
in de gaten te houden, maar
laten ze uiteindelijk braaf door
naar waar ze heen willen. Ze
laten zich altijd goed zien, dus
we weten wat ze willen.
Meestal alleen maar kijken.
Van pesterijtjes hebben we
nooit zo'n last. Tja, je ziet wel
eens vistrawlers die duidelijk
zijn omgebouwd voor andere
doeleinden. Die komen graag
naar ons kijken als we aan het
oefenen zijn op de oceaan.
Maar we kijken ook graag
naar hen, dus wat geeft het?"
Het NAVO-eskader oefent vrij
weinig op de Noordzee: „Het is
te druk en we willen natuur
lijk niet echt iets raken".
Terwille van de training van
de bemanningen worden
voortdurend marinemensen op
andere schepen in het eskader
geplaatst, een traditie waar
ook de commandeur zelf aan
meedoet. Hij: „Ik moet toch
weten waar ik het bevel over
voer. Een goede verstandhou
ding binnen dit eskader is van
levensbelang".
ARJEN VAN DER SAR
■i. SSÊti
Peter Brand van Rijkswaterstaat houdt in Lobith het Rijnwater in
de gaten, nadat in West-DuitSland cyanide was gestort in de
Saar. Als gevolg daarvan zijn miljoenen vissen gestorven.
ARNHEM De cyanidevergiftiging van de rivier de
Saar in West-Duitsland zal waarschijnlijk geen gevol
gen hebben voor de kwaliteit van het water in de Rijn.
Met behulp van een stuw op de plaats waar de Saar in de Moezel
stroomt, wordt verspreiding van de verontreiniging voorkomen.
Onder invloed van zuurstof in het water zal het cyanide over
een paar dagen grotendeels zijn verdwenen.
Dat heeft Rijkswaterstaat gisteren gemeld na contact met Duitse
collega's. „Het is niet te verwachten dat vergiftigd water over
een paar dagen via de Rijn ons land binnenstroomt. Speciale
maatregelen zijn niet nodig".
Eerder deze week was er in de Saar sprake van enorme vissterf
te. Er waren grote hoeveelheden cyanide in de rivier terecht ge
komen, mogelijk van een cokesfabriek.
De minister van milieuzaken in de Duitse deelstaat Saarland,
Leinen, heeft naar aanleiding van de ramp zware kritiek ge
oogst. De christen-democratische oppositie eist het aftreden van
de socialistische minister.
Het vergiftigde water is vanuit de Saar de Moezel ingestroomd
in de buurstaat Rijnland-Palts, waar eveneens een grote vissterf
te is opgetreden.
Leinen wordt verweten dat zijn ministerie pas maandag open
baar heeft gemaakt wat er aan de hand was, terwijl de ontdek
king zaterdag al was gedaan.
(ADVERTENTIE)
BEKIJK ONZE PRACHTIGE AARDE
VANUIT DE SPACE SHUTTLE
SMIDJE VERHOLEN KARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
I 10: Nauwelijks had de heks het toverdrankje
i naar binnen gewipt of ze veranderde weer in de
jingons reeds bekende jonge vrouw. Haar weelderi-
ahge, blonde haren glansden zacht en hingen naar
hetbeneden in een dikke lok langs dat onbegrijpe-
golwjke, maskerachtige gelaat. Doch niet alleen de
irieoude heks veranderde. Ook de vunzige hut
isdescheen zich op te richten en ruimer te worden.
t^Het stof en het vuil, de schimmel en de spinrag
zaWerdwenen en daarbij bleef ook het wrakke
i d«oude meubilair niet achter. Alles herkreeg zijn
hayiieuwe vormen en een hypermodern interieurtje
eptjkwam zomaar in de plaats te staan van de muf-
ijkflfe uitdragerswinkel, die eerst de woonstee van
ko*<je heks had gevormd. „Het ging weer hèèl
>eu\rnooi," lachte de jonge vrouw tevreden, terwijl
inize zich van haar kostbare bontjas ontdeed,
een ouwe Sybil, de toverkol, is weer mejuffrouw
da-Sybila van Sorcieren geworden. Een héél wat
prettiger omhulsel dan de verkalkte fysiek van
een oiide heks.Ze zette zich op een klein
bankje neer en bekeek meewarig haar welge
vormde, doch gekneusde voetje. „Jammer, dat
ik bij het rennen zo'n aardig lakschoentje ben
kwijtgeraakt," vervolgde ze. „Maar ja, wie weet
ligt het vlak bij huis in de tuin." Ze stond op,
liep naar 't venster en keek naar buiten. Maar
wat was dat? Wat zag ze daar? Lag daar
niet.Dat is dat kleine baasje, dat me uit
de wildklem van Simon de Stroper heeft be
vrijdmompelde ze. „Wat moet ik daêr nou
mee doen? Een oude heks zou met zo'n ventje
korte metten maken. Maar als jeugdig en pro
gressief lid van de vakbond van heksen kan ik
dat niet doen. Wat nu"? Toen moest mejuffrouw
Sybila van Sorcieren even nadenken en hieruit
mogen we misschien afleiden dat er toch nog
iets van menselijkheid in haar kollenhersenen
was overgebleven.
AMSTERDAM Op 1
augustus is het veertig jaar
geleden dat de Ameri
kaanse politicus J. Willi
am Fulbright een wets
voorstel indiende om een
internationale uitwisseling
van professoren en stu
denten mogelijk te ma
ken. In april is dit in Den
Haag al gevierd, in aan
wezigheid van koningin
Beatrix én de inmiddels
81-jarige Fulbright. De
doelstelling; een beter be
grip tussen de volkeren
bevorderen.
De financiering van de eerste
uitwisselingen kwam op een
ogenschijnlijk moeizame wijze
tot stand. Oorlogsoverschotten
(tanks en ander materieel) uit
de Verenigde Staten werden
in Europa verkocht en van het
geld konden de eerste mensen
worden uitgezonden. Had
„Fullbright" (één van de
langst bestaande uitwisselings
programma's), in het acade
misch jaar 1947-'48 nog maar
84 deelnemers, anno 1986 zijn
wereldwijd tienduizenden stu
denten, docenten, en hooglera
ren uit meer dan 120 landen
van en naar de VS uitgezon
den, onder wie een kleine 2000
Nederlanders.
De Nederlandse afdeling heeft
vpor dit jaar zo'n anderhalf
miljoen gulden te spenderen,
waarvan 45 procent door de
Nederlandse overheid betaald,
wordt. Zo'n 1,1 miljoen gulden
daarvan gaat naar de beurzen,
die 45 Nederlanders de kans
geven naar de VS af te reizen.
Bovendien komen er 35 Ame
rikanen naar Nederland. Het
aantal aanvragen ligt overi
gens veel hoger, op zo'n 700
per seizoenjaar, maar de selec
tiecriteria zijn buitengewoon
streng. De studenten moeten
bijvoorbeeld uitmuntende stu
dieresultaten behaald hebben.
Bovendien moeten de mensen
die een beurs krijgen, volgens
mevrouw Wind ook „goede
vertegenwoordigers van Ne
derland zijn".
„Zij moeten interesse hebben
in het andere land én in hun
eigen land. En hun eigen cul
tuur over kunnen brengen".
En dan nog hangt het van de
studierichting af en of het
voor de studie nodig of nuttig
kan zijn om in de VS verder te
gaan. „Je kan alleen de to
plaag nemen", constateert me
vrouw Wind spijtig. Het maxi
male bedrag dat een beurs op
levert is 10.000 dollar, de
meeste beurzen bedragen tus
sen de 5000 en 7000 dollar. Me
vrouw Wind stelt dat zoveel
geld ook wel nodig is, omdat
de kosten van levensonder
houd hoog zijn in de VS en
vooral ook omdat het college
geld zo astronomisch hoog is.
„Concrete resultaten van de
Fulbright-programma's zijn
niet zo makkelijk aan te ge
ven", aldus mevrouw Wind.
„Je krijgt er niet per definitie
een betere baan door. Het is
eerder zo dat je, door langere
tijd in een ander land te leven,
(minimaal drie maanden,
maximaal een jaar) iets op
steekt van andere landen, an
dere culturen". „Fulbright
programma's hebben een hoge
toegevoegde waarde", zo stelt
mevrouw Wind. „Het kan ie
mand iets extra's geven wat
voor zijn carrière belangrijk is.
In wetenschappelijk opzicht,
of in menselijk en cultureel
opzicht".
MARTIN VOORN
