„Toch kunnen we de vrede winnen"
TSJECHOSLO WAKIJE
WIL PRATEN OVER
BISSCHOPSZETELS
Politie Chili pakt vrouwen met brief aan paus op
aan tafel
kerk
wereld
Vakantie
beroepingen
Qwdt&Qowuvn
Onvrede in Suriname
-ACHTERGROND
EcicUcSomant
ZATERDAG 26IUU 1986 PAGIl^
Simonis prijst Braziliaanse basisgemeenschappen
„Ik zie dat jullie manier van kerk-zijn gebaseerd is op een ker
kelijk, christelijk geloof, op het Woord Gods zoals dit door de
kerk wordt uitgelegd. Ik hoop dat jullie op deze weg voort
kunnen blijven gaan en dat jullie je in veelvoud vermenigvul
digen als waarlijke gemeenschappen van de kerk". Deze loven
de woorden sprak kardinaal Simonis tot de deelnemers aan het
nationale congres van de kerkelijke basisgemeenschappen in
Brazilië, dat deze week wordt gehouden. Simonis zei te hopen
dat er in de Nederlandse parochies groepen ontstaan die het
geloof op dezelfde actieve manier proberen te beleven als de
leden van de basisgemeenschappen. De kardinaal is in Brazilië
op uitnodiging van Dom Helder Camara, emeritus-aartsbis
schop van Olinda en Recife in het noordoosten van Brazilië.
Bijbels voor Cubaanse katholieken
In de haven van de Cubaanse hoofdstad Havanna is een
schip met 20.000 bijbels aangekomen. De bijbels zijn een ge
schenk van de Latijnsamerikaanse bijbelgenootschappen
aan de rooms-katholieke gelovigen op Cuba. De Cubaanse
bisschoppenconferentie zal ze gratis verdelen. Over de ma
nier waarop beslist de bisschoppenconferentie van zeven
augustus. Op die vergadering brengt de voorzitter, bisschop
Adolfo Rodriguez van Camagüey, verslag uit van zijn on
derhoud met paus Johannes Paulus II.
God bezoekt ons dikwijls,
maar meestentijds zijn
we niet thuis.
„Vakantiegangers wensen
we graag veel plezier. Hope
lijk doet u er nieuw elan en
inspiratie op. Voor uw werk
en uw leven van
Soms denk ik: hoe zal het
met de alleenstaanden, ou
deren en werklozen onder
ons zijn die vaak niet aan
vakantie toekomen; kunnen
zij misschien op een extra
bezoekje van anderen reke
nen, of krijgen ze een uitno
diging om met anderen mee
te gaan?"
Zo mijmert pastor Weghorst,
de deken van Almelo. En in
„Woord en Dienst", het or
gaan voor het hervormd ge
meenteleven, schrijft Kati
van Bergen, predikant te
Rijswijk: „En als je nu niet
met vakantie gaat? „Vakan
tie is voor een deel van de
gemeente een fijne tijd, een
tijd om op adem te komen.
Voor een ander deel is het
stille tijd, tijd van weinig be
zoek, weinig ontmoetingen,
weinig mensen om je heen.
En als het dan ook nog re
gent, hoe kom je dan de dag
door?"
„Hebben wij in de gemeente
daar voldoende aandacht
voor? Doen we daar wat
aan, vanuit de kerkeraad en
als gemeenteleden?", vraagt
ze zich af en komt met sug
gesties. Een daarvan is het
ontwikkelen van een „zo-
merprogramma" naast het
veel omvangrijkere „winter-
programma". In zo'n zomer-
programma kunnen activitei
ten worden opgenomen voor
kinderen en gezinnen, maar
ook voor alleenstaanden. De
nadruk zou moeten liggen
op plaatsen waar mensen el
kaar kunnen ontmoeten en
in gesprek kunnen gaan. Het
kan in juni beginnen en
doorlopen tot half augustus.
De mijmering van pastor
Weghorst en het artikel van
ds. Van Bergen, doen ook
mij weer mijmeren. Zou het
een haalbaar idee zijn om
deze gedachten eens voor te
leggen aan de Raad van
Kerken ter plaatse? Mis
schien kan er een, bij voor
keur oecumenische, werk
groep worden gevormd om
eens met deze ideeen aan
het werk te gaan. Je moet er
wel voor zorgen dat het niet
op de schouders van pasto
res terecht komt. Misschien
zijn er wel mensen te vinden
die daar juist in de vakantie-
tijd zin in hebben. Zo'n pro
gramma zou ook niet alleen
„zware kost" moeten bevat
ten. Vorig jaar maakten we
met de praatgroep van na
bestaanden uit Al bergen een
wandelpuzzle-tocht door
Ootmarsum. Daar gingen we
naar een bowling. Het was
een fantastisch fijne avond.
Het licht(e) moet ook zijn
kans krijgen. Het artikel van
ds. Van Bergen zal ik bewa
ren en ik zal het graag toe
sturen aan hen die het eens
helemaal willen lezen en er
misschien eens verder over
willen denken. Werk voor na
de vakantie en al met het
oog op volgend jaar. Maar
het is nooit te laat om aan
goede ideeën te beginnen.
Het is de moeite waard dat
vakantie-tijd niet alleen maar
is voor hen die op vakantie
kunnen.
MARINUS VAN DEN BERG
Nederlandse Hervormde Kerk
Aangenomen naar Leidschendam,
M. S. F. Kemp te Groningen.
Beroepen te Middelharnis, toezeg
ging, dr. A. van Brummelen te Hui
zen (NH).
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Bedankt voor Pretoria Zuid-Afrika
(die vrije gereformeerde kerke),
E. Hoogendoorn te Dalfsen.
INTERNATIONAAL VROUWEN VREDESCONGRES
„We moeten zorgen dat
regeringsleiders weer
naar ons luisteren, al heb
ik van president Reagan
geen hoge verwachtin
gen". Met die woorden
opende voorzitter Carol
Pendell gisteren het 23ste
congres van de interna
tionale vrouwenorganisa
tie voor vrijheid en vrede
(WILPF) in Zeist.
Vierhonderd vrouwen uit 63
landen zijn naar het conferen
tiecentrum Woudschoten ge
komen om dit congres bij te
wonen. Pas drie jaar geleden
werd besloten de tijdens de
tweede wereldoorlog opgehe
ven afdeling in ons land op
nieuw op te richten. Honderd
leden telt deze groep nu, en
twintig daarvan stonden voor
de zware taak dit congres te
organiseren. Door de onver
wacht grote aanmelding liep
het bijna uit de hand. Maar
uiteindelijk heeft toch ieder
een een onderdak gevonden,
zij het soms op campings in de
buurt.
Internationale uitwisseling
van ervaringen en kennis is
het voornaamste doel van
deze bijeenkomst, waar onder
meer de schuldenlast van de
ontwikkelingslanden, racis
me, de vrouw in het arbeids
proces, de bewapeningsspiraal
en de gezondheidszorg in
werkgroepen besproken zul
len worden.
De Womens International
League for Peace and Free
dom (WILPF) werd opgericht
in 1915, midden in de eerste
wereldoorlog. De Nederlandse
Aletta Jacobs stond aan de
wieg van het eerste congres in
Den Haag. Na enige jaren
werd het hoofdkantoor ver
plaatst naar Geneve, waar
ook de Volkenbond zetelde en
de daarop volgende jaren
werd voortdurend geprobeerd
invloed uit te oefenen op de
wereldpolitiek. Tweemaal
ontving de organisatie de No
belprijs voor de vrede.
School
Om werkelijk op wereldni
veau mee te kunnen praten,
moet men over heel wat ken
nis beschikken. Daarom orga
niseert de WILPF jaarlijks
een „Summer School" voor
jonge vrouwen, waar ze leren
in het openbaar te spreken, te
werken met media en waar
ideeën ontwikkeld worden
voor het opbouwen van een
eigen vredesnetwerk. Een
dergelijk seminar wordt ook
gehouden tijdens het congres
in Woudschoten. Jaarlijks
krijgen ook enkele jonge
vrouwen de gelegenheid een
cursus van een jaar te volgen
op het hoofdkantoor van de
WILPF in Genève. Daar le
ren zij hoe de organisatie
werkt, maar ook hoe de eco
nomische strukturen in elkaar
zitten. Ze brengen acht maan
den door in Geneve, en drie
in New York bij de Verenigde
Naties.
Het zijn beslist niet alleen de
vrouwen uit de westerse we
reld, die in de WILPF de
dienst uitmaken. De landelij
ke afdelingen zijn ook actief
in Afrika, Costa Rica, en Co
lombia. „Veel jonge vrouwen
zijn lid van de beweging", al
dus voorzitter Carol Pendell.
„Dat het internationale be
stuur grotendeels uit oudere
vrouwen bestaat, komt omdat
die meer tijd hebben en niet
meer zo aan gezin of baan ge
bonden zijn".
Macht
In een feestelijke openings
bijeenkomst, waar ondermeer
Sinie Strikwerda bij aanwezig
was, voerden dr. Seedat, me
dewerkster van het ANC-bu-
reau in Londen en prof. Ca-
tharina Halkes, feministisch
theologe in Nijmegen, het
woord. De grote tent naast het
conferentieoord was versierd
met vele segmenten van het
door Amerikaanse vrouwen
gemaakte vredeslint en por
tretten van prominenten als
Winny Mandela, Dorothée
Sölle en Aletta Jacobs. Dr.
Seedat legde nog eens luid en
duidelijk de problematiek van
de zwarte bevolking van Zuid
Afrika op tafel. „Wij zijn
vreemden in ons eigen land",
zo zei ze. „Bijna tachtig pro
cent van de bevolking vraagt
dringend om sancties om de
blanke regering te dwingen
de macht te delen. Apartheid
is een internationaal pro
bleem. Het is niet belangrijk
meer waar jullie tegen zijn,
ook Reagan en Thatcher zijn
tegen apartheid. Het gaat er
om waar jullie vóór zijn".
Tine Halkes sprak over vrou
wen en macht, over de moge
lijkheid van vrede in een pa
triarchale samenleving. „Heb
ben wij vrouwen de wijsheid
in pacht?" vroeg zij aan haar
honderden sexegenoten. „Is
het zó, dat alles beter zou
gaan als wij de macht had
den?". De vraag alleen al borg
de ontkenning in zich. „Vrou
wenbewegingen zijn voorlo
pig nog een noodzaak om een
bewustwording op gang te
brengen", zo meende ze.
„Door het uitwisselen van er
varingen worden denken en
handelen ontwikkeld, vrou
wen durven zichzelf te zijn,
durven een gezicht, een me
ning en een geschiedenis te
hebben. Want vrouwen kun
nen wel degelijk bijdragen
aan de wereldvrede, maar
niet op de manier zoals dat
vroeger gepredikt werd, alsof
vrede in huis, een harmonisch
gezinsleven, een waarborg
voor de wereldvrede zou
zijn".
Zusterschap
Prof. Halkes keerde zich ook
fel tegen het idee dat een
vrouw van nature bestemd is
voor liefde en vrede en een
man voor dominantie en
agressie. „Vrouwen zijn ook
mensen", zo verklaarde ze.
„Vrouwen zijn niet een homo
gene groep, zij verschillen in
cultuur, in ras en klasse. Er is
geen goedkoop zusterschap.
microfoon)
opent het
inter
nationale
vrouwen
congres voor
vrijheid en
vrede.
Maar sociale rollen worden
ons wel als norm opgelegd.
Wij worden vér gehouden
van de machtscentra, maar
misschien hebben we er daar
door wel een betere kijk op".
Halkes pleitte voor bewust
wording van vrouwen, juist
als zij een positie in de maat
schappij hebben verworven.
„Het gaat er niet om dat over
al mannen door vrouwen ver
vangen worden, niet alle
vrouwen zijn immers door het
proces van zelfkritiek ge
gaan".
Volgens de theologe is macht
niet per definitie het opleggen
van normen, macht kan ook
gedeeld worden. „Als wij
ruimte krijgen om te overle
ven, moeten wij dat ook ande
ren gunnen", bond zij haar
toehoorsters op het hart. Pas
wanneer de samenleving
ruimte geeft aan gevoelens
van vrede, wanneer kwets
baarheid een kans krijgt en
agressie overwonnen wordt is
het plantje van de vrijheid
voor mannen en vrouwen le
vensvatbaar. „Het lijkt sim
pel, maar het is gecompli
ceerd. Toch kunnen wij de
vrede winnen", zo besloot
prof. Halkes haar betoog, dat
met een staande ovatie be
groet werd.
Jantine J. de Boer
De regering van Tsjechos-
lowakije is bereid onder
handelingen te openen
met het Vaticaan om te
komen tot bezetting van
de vacante bisschopsze
tels. Dat heeft de secreta
ris van het centraal comi
té van de communistische
partij, Bilak verklaard.
Bilak is voorzitter van de
ideologische commissie
van de partij.
Als absolute voorwaarde voor
het welslagen van eventuele
onderhandelingen noemde'hij
dat kandidaten welwillend te
genover de staat staan. Bo
vendien zou het Vaticaan
moeten beloven geen verdere
steun meer te verlenen aan
wat Bilak de „geheime Kerk"
noemde, zonder daar overi
gens verder op in te gaan.
Mogelijk doelde hij op de
meer dan vierhonderd pries
ters van wie de autoriteiten
de vergunning om pastorale Tsjechië telt zes bisdommen worden. Twee bisdommen
arbeid te verrichten hebben waarvan er slechts één een worden geleid door een apo-
ingetrokken, en die deson- bisschop heeft: Praag met stolische. administrator. In
danks nog in de zielzorg actief kardinaal Frantisek Tomasek, Slowakije, waar zeven dioce-
zijn. die op 30 juli 87 jaar hoopt te sen zijn, worden twee bisdom
men (Nitra en Banska Bystri
ca) door een bisschop be
stuurd en twee andere door
een apostolische administra
tor.
De Chileense politie heeft
gisteren dertig deelneem
sters aan een protestmars
van de „Moeders voor het
leven" gearresteerd. De de
monstranten wilden in de
nuntiatuur een door 285 le
den ondertekende brief af
geven, om de paus (acht
maanden vóór zijn voorge
nomen bezoek aan Chili) op
de hoogte te brengen van de
toestand in het land. De po
litie probeerde dat te ver
hinderen door het inzetten
van waterkanonnen en het
afschieten van rubberkogels, veer vijfhonderd rooms-ka
tholieke priesters en ordele-
Toch slaagden enkele vrou- den met een protestmars de
wen er in de nuntiatuur bin- beide jongemensen her-
nen te stormen en de brief dacht, die op twee juli op
te overhandigen. straat zijn verbrand. Op die
plaats droegen geestelijken
Tegelijkertijd hebben onge- een mis op. De jongeman is
direct overleden, zijn vrien
din verkeert nog in levens
gevaar. Volgens ooggetuigen
zijn de twee door de politie
met een brandbare vloeistof
overgoten die vervolgens in
brand werd gestoken.
Heldere tomatensoep entrecóte met pikante
saussnijbonen en aardappelen yoghurtshake
Voor twéé personen: 350 g tomaten, 2,5 dl water, 1 bouil
lontablet, 1 lepel vermicelli, uitje, soepballetjes van 25 g
gehakt, zout, peper, peterselie;
75 g speklap, 30 g boter, 1 ui, knoflook, 1 dl water of wit
te wijn, aroma, halve paprika, paprikapoeder, 1 theele
pel maizena, 200 a 250 g entrecóte, zout, peper;
500 g snijbonen, zout, suiker, 5 g boter;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
150 g frambozen of aardbeien, 20 g basterdsuiker, 2 dl
yoghurt, 2 bolletjes ijs.
Kook de gewassen en in vieren gesneden tomaten een kwar
tier in het water met hebouillontablet. Wrijf de massa door
een zeef. Kook in de tomatenbouillon, de vermicelli, kleinge
sneden ui en de soepballetjes in tien minuten gaar. Maak de
soep af met zout, peper en fijngeknipte peterselie.
Bak de dobbelsteentjes speklap in de helft van de boter
bruin. Bak vervolgens nog even de kleingesneden ui en
knoflook mee, voeg water of wijn en aroma toe en stoof het
sausje tien minuten. Bak in die tijd de entrecóte in de rest
van de boter in acht minuten bruin. Leg het vlees op een
warme schotel en strooi er zout en peper op. Maak het sausje
af met stukjes paprika, paprikapoeder en zout, bind het met
maizena en schenk het over het vlees.
Reken een kooktijd van twintig minuten voor de snijbonen.
Breng de groente op smaak met zout, suiker en boter.
Maak de schoongemaakte vruchten fijn (mengbeker, mixer
of vork) met de basterdsuiker, mix er de yoghurt door, ge
volgd door het ijs. Verdeel het mengsel over hoge glazen en
zet daar een grof rietje en een passende lepel in.
Menutip voor maandag: spekschnitzel met andijviesla en ge
bakken aardappelen vla-flip.
JEANNE
De kersverse regering in Suriname staat voor onverwac)
problemen. Onbekenden hebben gewapenderhand van K
misnoegen doen blijken. Zo althans mag de overval op t^
kazernes van de Surinaamse krijgsmacht wel worden cj,
schreven. Er vielen gewonden en, wat nog veel opmerk^
ker is, een aantal militairen werd gevankelijk weggevoé
Dat wijkt erop dat de overvallers over een basis beschikH
waarop zij zich kunnen terugtrekken.
Het gaat kennelijk om meer dan een incidentje, dat te
ten zou zijn aan een persoonlijke ruzie tussen legerleii
Bouterse en een van zijn vroegere lijfwachten, Rom
Brunswijk. De laatste was ontevreden over de voortgang
de revolutie en trok zich in het oerwoud terug om daar
moderne Robin Hood uit te hangen. Zo onderschepte hij i
enkele vertrouwelingen regeringstransporten en verdee
de buitgemaakte voedingsmiddelen onder bosnegers, die
armoedige omstandigheden leven.
Het „verschijnsel" Brunswijk past helemaal in de Sij]
naamse verhoudingen. Hij moet een eigenzinnig man
met specifieke ideeën over de samenleving, een romantic
revolutionair, die voor de armen wil opkomen. Dat zal af\)
kend zijn van wat Bouterse van zijn revolutie terecht hei
gebracht. Bouterse heeft immers weinig succes geboekt.
optreden heeft hem de ontwikkelingshulp uit Nederland f
kost en pogingen om elders zelfs in Libië aan geld;
komen zijn mislukt. Zo is Suriname in grote problemen |i
raakt die de hele bevolking treffen: de armoede is schrijné
en er is zelfs gebrek aan medicijnen. E
De nieuwe premier heeft de bevolking opgeroepen wal
zaam te zijn en uit te kijken naar opstandige militairen. I
heeft bovendien laten weten dat nieuwe ministers geen a
ter beschikking krijgen en dat het afgelopen is met de di^
streisjes. Het geld is op. Dat zal ongetwijfeld de aanhang V
Bouterse doen slinken: er valt nog maar weinig eer
len aan de revolutie.
hang
te bel
VaN het huidige Suriname hebben we een onduidej
beeld. De vraag of het Bevrijdingsfront, dat herstel van|
democratie nastreeft, de hand heeft in de militaire acties
dat Brunswijk zelfstandig opereert, is niet te beantwoord!
Maar dat er sprake is van onvrede in legerkringen is wel i
ker en dat de macht van Bouterse afbrokkelt dus ook. De
zal moeten leren of verbitterde revolutionairen, die de klej
stapjes van Bouterse richting democratie kennelijk al te gi
vinden, de strijd om de macht winnen. Andere mogelij]
den zijn dat de oude politici of het verzet in het buitenli
aan het langste eind zullen trekken.
In deze situatie van steeds wankeler wordend evenwicht
de houding van de Nederlandse regering van groot belal
Hernieuwde samenwerking met Suriname is pas mogelijk
Bouterse van het toneel verdwenen is. Hij heeft vaak nieu)
plannen gelanceerd er zijn sinds de staatsgreep al zevi
tig verschillende ministers geweest maar zijn belofj
nooit waar gemaakt. Hem op zijn woord vertrouwen is m<
lijk. Maar de leiders van de oude partijen, die nu met Boul
se samenwerken, helemaal in de kou laten staan kan ei
leiden, dat een nog hardere lijn in Parimaribo de overh.
krijgt. Tegelijkertijd zou de legerleider aan het verstand
bracht moeten worden dat slechts zijn „eervol" terugtret
de weg kan effenen naar herstel van de banden tussen Si
name en Nederland.
Mogelijk wat regen
DE BILT (KNMI) Na hel
passeren van een uitgebreid
regengebied dat bij een de
pressie boven de Noordzee be
hoort, stroomde vochtige lucht
ons land binnen. In deze lucht
is het zeer waarschijnlijk dat
er wat regen zal vallen, echter
niet meer in zo'n aaneengeslo
ten gebied. Het ziet er naar uit
dat zaterdag de droge perioden
zullen overheersen. De tempe
ratuur loopt wat op. Ook zon
dag is nu en dan wat regen
niet uitgesloten. Er komt dan
wel meer zon en de middag-
temperaturen zullen onieuw
iets hoger zijn: Het weer blijft
echter wisselvallig, daar ons
land bereikbaar blijft voor
kleine oceaanstoringen.
Weersvooruitzichten voor de
Europese landen, geldig voor
zondag en maandag:
Zuid-Scandinavië: Veel be'
king en enkele buien. Midi
temperatuur van 16
aan de westkust tot 21 in
binnenland.
gracj,
Informatie
centrum
Russisch-
Orthodoxe Kerk
MOSKOU De Russisch-
Orthodoxe Kerk heeft in
verband met de viering in
1988 van 1000 jaar christen
dom in Rusland een infor
matiecentrum geopend in de
Pogodinskaja-straat, dichtbij
het centrum van Moskou.
Het informatiecentrum is ge
opend door het hoofd van de
afdeling buitenland van het
patriarchaat van Moskou,
metropoliet Filaret. Behalve
conferentie- en expositieza
len bevinden zich in het in
formatiecentrum ook ruim
ten waar toeristen aankopen
kunnen doen en informatie
kunnen krijgen.
Een reisbureau dat samen
werkt met het staatsreisbu-
reau Intoerist, biedt een pro
gramma aan voor een bezoek
aan godsdienstige plaatsen in
de Sovjet-Unie. Sinds vorig
jaar staan de autoriteiten toe
dat studenten en priesters
van de academie in Zagorsk
bij bezoeken aan religieuze
plaatsen als reisleider funge-
Britse Eilanden: Wisselend
wolkt en af en toe regen. MP
dagtemperatuur van 16 gracp
in Noord-Schotland tot 23 H
Zuidoost-Engeland. L
Benelux, Duitsland: Op j
meeste plaatsen droog en
leidelijk meer zon. Midd
temperatuur van 22 graden^
het noorden tot 27 graden
zuid-Duitsland.
Frankrijk: Droog en perioc
met zon. Middagtemperati
van 22 graden langs de I
naalkust tot 30 in het zuide
Spanje, Portugal: Zonnig. ME
dagtemperatuur van 23 grac gt
in het noordwesten tot 30
het zuidoosten, in het binn&
land op enkele plaatsen bovd
de 30 graden.
Italië, Joegoslavische kig
Droog en zonnig. Middagte
peratuur tussen 27 en 33 gl
den.
Alpengebied: Perioden nv
zon en droog. Middagtempel v
tuur tussen 24 en 28 graden si
Weerrapporten 25 juli 20 u
Weer Max.
Eeldc
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Zd. Limburg motregen
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
