Canada wil op
eigen houtje
sancties nemen
Kloof arm-rijk groeit in Groot-Brittannië
GEHEIMZINNIGHEID ROND
ONZICHTBAAR" VLIEGTUIG
QeidóaQowumt
Geweld bij Oranjemarsen in
Noord-Ierland valt mee
Fergie nog
geen Lady Di I
n
Zestig doden bij geweld in India
Arafat:
Israël mo
beheer
Westbanl
aan VN
overdrag
BUITENLAND
MAANDAG 14IULI1986 PAG:
Bergbeklimmers
gedood in Alpen
GRINDELWALD Bij een onge-
luk in de Zwitserse Alpen zijn vier
Westduitse bergklimmers om het
leven gekomen. Hun stoffelijk
overschotten zijn gisteren met be
hulp van een helikopter geborgen.
De vier, twee mannen en twee
vrouwen verongelukten na de be
klimming van de 4.099 meter hoge
berg Mönch in Berner Oberland.
Niemand was getuige van het on
geluk, dat vrijdagmiddag ongeveer
600 meter onder de top plaatsvond.
Reddingsploegen veronderstelden
dat een van de vier het evenwicht
had verloren en ^le drie anderen in
een 300 meter diepe val meesleepte.
De route van hun afdaling stond
bekend als betrekkelijk eenvoudig.
VS bouwen militaire
basis in Honduras
NEW YORK De Verenigde Staten
hebben in Honduras voldoende facili
teiten aangelegd voor een permanen
te militaire aanwezigheid in dat Mid-
denamerikaanse land. dat grenst aan
Nicaragua. De New York Times
schreef gisteren van diplomaten en
militairen te hebben vernomen dat
de Amerikaanse aanwezigheid in
Honduras op de duur kan uitgroeien
tot eenzelfde Amerikaanse aanwezig
heid als in Zuid-Korea, namelijk een
permanente Amerikaanse militaire
uitvalsbasis. De Times meldt dat de
VS in Honduras onder meer negen
vliegvelden, twee radarstations, we
gen, tankvallen en brandstofopslag
plaatsen hebben aangelegd.
Zeewater bij Estoril taboe voor toeristen
LISSABON Het water aan de toeristische Costa do Estoril
in Portugal is zö vervuild, dat de Portugese autoriteiten bad
gasten afraden om in zee te zwemmen. Volgens een bacterio
logisch onderzoek, dat elke twee weken wordt uitgevoerd
door de sanitaire dienst van het district Lissabon, vormt de
vervuiling van het zeewater „een potentieel risico voor de
volksgezondheid". Op negen stranden langs de Costa do Esto
ril, die van Lissabon tot het twintig kilometer verderop gele
gen Cascais loopt, zullen waarschuwingsborden worden ge
plaatst die het publiek ervan moeten weerhouden om het wa
ter in te gaan. De Costa do Estoril, na de Algarve de meest
geliefde toeristenbestemming in Portugal, wordt jaarlijks be
zocht door honderdduizenden buitenlandse vakantiegangers,
onder wie 20 000 Nederlanders. Eind mei begonnen de Portu
gese autoriteiten met de eerste fase van het saneringspro
gramma voor vervuilde stranden langs de Costa do Estoril. In
deze eerste fase moeten de rioleringen, die nu nog vlak voor
de kust in zee uitkomen, worden omgeleid naar een nog te
bouwen zuiveringsinstallatie. Het gehele saneringsprogram
ma, dat omgerekend ruim 85 milioen ge'
naar verwachting in 1990 zijn voltooid.
Nixon „strikt
privé" op bezoek
in Moskou
MOSKOU De Amerikaanse
oud-president Richard Nixon is
momenteel voor een „strikt
privébezoek" in Moskou. Nixon
heeft geen boodschap meegeno
men van president Reagan,
met wie hij geregeld over de
buitenlandse politiek praat.
Desondanks zal Nixon een ont
moeting hebben met partijlei
der Gorbatsjov. Bovendien zal
Nixon, na terugkeer in de VS,
verslag aan Reagan uitbrengen
over mogelijke nuttige observa
ties tijdens zijn bezoek aan
Moskou, aldus een woordvoer
der van het Witte Huis.
PROTESTEN TEGEN
IN GEBRUIKNEMING
FRANSE REACTOR
METZ Demonstranten uit Frankrijk, West-
Duitsland en Luxemburg hebben zich gisteren
in Frankrijk, in de buurt van het Drielanden
punt, verzameld om te protesteren tegen de
nieuwe Franse kerncentrale die daar opgestart
zal worden. De regering van Luxemburg uitte
eveneens krachtig protest tegen de voorgeno
men inbedrijfstelling van de Cattenom centrale.
De eerste van vier reactoren wordt in oktober
van dit jaar worden aangesloten op het Franse
electriciteitsnet. De Luxemburgse minister van
buitenlandse zaken Ronald Goebbels verklaarde
dat zijn land geschokt is door de reactor te la
den. zonder te wachten op de uitkomst van ge
rechtelijke stappen die door zo'n dertig plaatsen
in Luxemburg en het Westduitse Rijn en Saar
land tegen de kerncentrale zijn ondernomen.
Afghanen verslas
rebellen in Heraf
MOSKOU De door Mosk
steunde Afghaanse regering
pen hebben een belangrijke»
winning geboekt in hun sti
gen de islamitische opstar
gen, zo meldde gisteren het
Ie Sovjet-persbureau Tass. V
Tass maakte het Afghaanse
korte metten met een of:
van de rebellen in de pre
Herat aan de grens met Iran
tallen guerrillastrijders src
den, onder wie dertien leide»
ghaanse soldaten maakten r
gens raketten, stukken art
zware machinegeweren en I
re wapens buit. De guerrilla»
den de stad Herat medio jun
verd.
j
Noordierse protestanten, die ter gelegenheid van de Oranjemarsen door de straten van het Porta-
down lopen, passeren een uitgebrande auto. De Oranjemarsen hebben echter tot minder geweld
geleid dan verwacht was.
BELFAST Bij rellen in
Noord-Ierland naar aan
leiding van de traditionele
„Oranjemarsen" van de
protestanten zijn dit
weekeinde 150 gewonden
gevallen. Er werden meer
dan 100 arrestaties ver
richt. Toch waren de ge
welddadigheden minder
omvangrijk dan verwacht.
De negentien Oranjemarsen
die zaterdag werden gehou
den verliepen zelf vrijwel
zonder incidenten. Maar ze
gingen vooraf door een nacht
vol ongeregeldheden tussen
protestanten en katholieken.
Ook zaterdagnacht was het
onrustig. Centrum van het
geweld was de overwegend
protestantse stad Portadown,
48 kilometer ten zuidwesten
van Belfast waar de politie
een mars door een katholie
ke wijk verbood. Zo'n 142
mensen raakten gewond, on
der wie 88 agenten. In totaal
werden er 106 mensen aan
gehouden.
Vrijdag werd een man dood
geschopt toen hij verzeild
raakte in een straatruzie in
Newtonards, zestien kilome
ter ten oosten van Belfast.
Maar volgens de politie had
zijn dood niets te maken met
het geweld tussen protestan
ten en katholieken.
Met de Oranjemarsen her
denken de Noordierse pro
testanten de slag bij de Boy-
ne in 1690, toen de prote
stantse Willem III van Oran
je als koning van Engeland
de katholieke Jacobus II ver
sloeg die in 1688 van de En
gelse troon was gestoten.
De marsen worden georgani
seerd door de Oranje-orde,
een 200 jaar oude organisatie
die gewijd is aan de verdedi
ging van de protestantse po
sitie in Ulster.
Vooraf leefde de vrees dat de
marsen in ernstig geweld
konden ontaarden als gevolg
van het protestantse onge
noegen over het vorig jaar
gesloten pact tussen Groot-
Brittannïe en de (katholieke)
Ierse Republiek, waarbij de
laatste een stem krijgt in het
bestuur over Ulster.
(Vervolg van voorpagina)
JOHANNESBURG In
de zwarte woonstad Sowe-
to hebben zaterdag zeker
duizend zwarten een be
grafenis bijgewoond, on
danks het feit dat dit on
der de noodtoestand ver
boden is. In Meadowlands,
een woonwijk van Soweto,
vluchtten tientallen gezin
nen uit hun huizen van
wege straatgevechten tus
sen Zoeloe arbeiders en
plaatselijke radicale jonge
ren uitbraken. Inmiddels
zijn het afgelopen week
einde zeker vijf mensen
bij deze gevechten om het
leven gekomen.
De Canadese premier Mulro-
ney heeft gisteren aangekon
digd bereid te zijn strenge
maatregelen te treffen tegen
het blanke minderheidsregiem
in Zuid-Afrika. Als andere
landen van het Gemenebest er
niet in slagen het eens te wor
den over de te voeren politiek,
dan is Canada bereid op eigen
houtje sancties te nemen, aldus
Scholieren moeten toestemming
vragen om les te volgen
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse regering heeft gis
teren maatregelen getroffen tegen opstandige scholieren. De
1,7 zwarte leerlingen zijn verplicht toestemming te vragen
om vandaag naar de schoolbanken terug te keren. President
Botha heeft de ambtenaren van het ministerie voor zwart
onderwijs mandaat gegeven om zwarte scholieren af te wij
zen zonder opgaaf van reden en zonder dat In beroep kan
worden gegaan. De scholieren, van wie velen de afgelopen
jaren hebben meegedaan aan boycotacties, kunnen ook naar
een andere klas worden overgeplaatst. Als zij daarmee niet
akkoord gaan „zal dat zijn alsof zij vrijwillig de school heb
ben verlaten", aldus de maatregel. De scholen zouden aan
vankelijk twee weken geleden weer open gaan, maar beslo
ten werd het begin van het nieuwe schoolkwartaal op te
schorten en een toelatingsprocedure in te stellen. De controle
op de zevenduizend scholen wordt eveneens verscherpt en
elke leerling is verplicht een identiteitskaart bij zich te dra
gen.
Mulroney. De premier zei dat
na afloop van het gesprek met
de Britse premier Thatcher,
die zich nog eens ten overvloe
de, fel tegen sancties keerde.
Thatcher bracht een bezoek
van een weekeinde aan het
Canadese Vancouver. Overi
gens zei de Australische minis
ter van buitenlandse Hayden
gisteren dat het Gemenebest
dreigt te breken door de starre
Britse houding. Hij vreest dat
de organisatie uiteen valt als
Groot-Brittannië niet snel
haar negatieve houding ten
aanzien van maatregelen laat
varen.
NEW DELHI In de Indiase deelstaat Gujarat zijn vandaag weer twee doden gemeld bij
gevechten tussen hindoes en moslims. De gevechten begonnen woensdag toen jongeren in
een moslimwijk een traditionele hindoe-processie met olifanten en strijdwagens met stenen
bekogelden. Van de ruim zestig slachtoffers werden er acht levend verbrand. Verder zijn de
rivaliserende groepen elkaar te lijf gegaan met messen, brandbommen, bijtende zuren en
bamboestokken. Intussen zijn honderden paramilitaire soldaten naar Gujarat gestuurd om de
orde te herstellen.
Surah Ferguson
Prinses Diana
LONDEN Tien dagen voor haar huwelijk ml.
tweede zoon van koningin Elizabeth van Engei
moet Sarah Ferguson („Fergie") nog de harten'
de Britten veroveren. Op een vergelijkbaar pur.
haar opmars naar koninklijkheid kon haar n
staande schoonzuster, prinses Diana, bij de Bri.
al geen kwaad meef doen. j
De immer goedgemutste, roodharige die op 23 juli tr
met prins Andrew wordt, vooral in de Britse roddelpen
spot om haar gewicht en haar kleding. Toen Sarah Fere
naar de koninklijke paardenraces van Ascot moest gaa
er werd bekeken door de modewereld, verklaarden nf
journalisten dat ze met permissie zeeziek waren gewd
van Sarah's garderobe en dat haar schouderpartij er eed
geleken van een Amerikaanse honkbalspeler. Toer'
sproeterig als ze is, een week in de Caribische zon lag.
richtte het leger gossipschrijvers dat ze nooit werd gf
zonder mannenoverhemd over haar bikini.
De deken van de Britse gossipschrijvers, Nigel Demi
van de Daily Mail, vindt het bepaald niet verrassend, j
na is een stralende schoonheid. Sarah niet". Hij voegt ef
toe dat de Britse honger naar koninklijke bruiden trout
niet onverzadigbaar is. „Ik verwacht dat wanneer And
jongere broer Edward trouwt, de belangstelling voor
vrouw nog geringer zal zijn. Er is wat dat betreft een r
gaande lijn
Dempster vindt Sarah Fergusons grote kracht liggen in'
ontspannen manier van omgaan met de media. „Sar,
briljant bij het aanpakken van de pers. Zij kent ze allei
Ze kent mij, warempel. Als we 't haar vragen, maai
danspasjes".
I
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Is Thatchers
Groot-Brittannië echt een
aards paradijs waaraan
alle andere landen van
het Westen een voorbeeld
kunnen nemen? Beschei
denheid hoort* niet tot de
sterkste deugden van de
Britten; hun Conservatie
ve premier gelooft inder
daad dat sinds zij in 1979
aan het bewind kwam, de
kwaliteit van het leven
van haar landgenoten
door Thatchers partij
genoten in het Lagerhuis
ook onderdanen ge
noemd er fors op voor
uit is gegaan.
Een maand geleden verklaar
de minister van werkgelegen
heid lord Young (54): „Ons
land kende nooit zoveel wel
vaart als vandaag de dag".
Maar Young, zelf zeer gefortu
neerd, staat bekend als een
flapuit. Hij spreekt vaak zon
der nadenken, ook wanneer
hij er beter aan doet te zwij
gen. Sommige kranten noem
den Young „een tactloze self-
-made miljonair die baadt in
ongekende weelde en geen ge
voel heeft voor de noden van
miljoenen Britten". In de me
dia werd er fijntjes aan herin
nerd dat Young vanwege zijn
persoonlijke rijkdom gewoon
had bedankt voor het jaarsala
ris van 34.820 pond dat aan
zijn ministerportefeuille is
verbonden.
De ondoordachte verklaring
van Young is inmiddels een
veel gebruikt en voor de Con
servatieven bepaald ongunstig
klinkend citaat geworden.
Thatcher heeft hem dan ook
opgedragen voortaan zijn
mond te houden. Harde waar
heden verzwijgen is een tac
tiek die Thatcher goed ligt;
vandaar haar weigering om te
reageren op de onthulling van
twee pressiegroepen, dat het
land zo'n elf miljoen armen
telt.
Volgens de Actiegroep voor
Hulpverlening aan Arme Kin
deren en de Lage Inkomens
Unit leeft een op vijf Britten
op of onder de armoedegrens.
De pressiegroepen zeggen, dat
sinds 1979 de armoede in
Groot-Brittannië is toegeno
men met 53 procent en stellen
daarvoor niet alleen de crisis,
maar ook Thatchers belasting
en sociale politiek verantwoor
delijk.
Een rapport van de Londense
Levensmiddelen Commissie
bevestigt deze bevindingen.
Uit een studie blijkt dat in ge
zinnen' van werklozen vaak
honger wordt geleden, zodat in
elk geval de huur kan worden
betaald. Veel Britten hebben
liever weinig te eten dan ach
terop te raken met de betaling
van hun nota's. De overheid
neemt weliswaar veel huishu
ren van werklozen voor haar
rekening, maar pas na verloop
van tijd en alleen voor een be
perkte periode.
Maar niet alleen Britse werk
lozen en mensen die leven van
openbare steun verkeren in
behoeftige omstandigheden.
Eddie Potts (42), werkzaam in
het Noordengelse graafschap
Durham, heeft twee banen,
maar kan toch de eindjes nau
welijks aan elkaar knopen.
Zelfs zijn werkloze vrienden
hebben het beter dan hij, die
met 340 gulden per week de
kost probeert te verdienen
voor vrouw en twee kinderen.
In Margaret Thatchers „welfa
re state" is het noorden van
Engeland opvallend armer
dan de zuidelijke regio. Toch
gaat het niet op Thatcher al
leen verantwoordelijk te stel
len, want de „great divide", de
grote kloof, is ontstaan lang
voor zij aan het bewind kwam.
Londen heeft altijd veel rijk
dom naar zich toe getrokken;
een verwijt dat praktisch elke
hoofdstad van de wereld kan
worden gemaakt. Maar het is
wel zo, dat de laatste jaren in
de noordelijke regio's de ver
paupering en de armoede
hand over hand toeneemt.
Op de boeren na stemt in het
noorden bijna iedereen Labour
of Alliance. Maar zelfs in het
„rijke" Londen wordt door ve
len bittere armoe geleden. Een
van de grootste schandalen
van de Britse hoofdstad is dat
duizenden dakloze gezinnen,
voor wie geen gemeentewo
ningen beschikbaar zijn, door
de overheid in gore hotelletjes
worden gestopt. Zij leven daar
in ellendige omstandigheden,
vaak zonder goed sanitair en
geplaagd door ongedierte. De
autoriteiten maken de eige
naars van zulke hotelletjes, die
deze naam niet eens waardig
zijn, schatrijk.
De Child Poverty Action
Group merkt op, dat in Lon
den de kloof tussen armen en
welgestelden praktisch even
scherp afgetekend is als de
„great divide" van Noord- en
Zuid-Engeland. Zeker een mil
joen Londense gepensioneer
den leeft op de armoedegrens,
terwijl multimiljonairs iedere
dag rijker worden omdat de
regering met fiscale en andere
maatregelen hun welvaart als
maar doet stijgen.
Alan Booth, woordvoerder
van de Child Poverty Action
Group: „In sommige Londense
stadswijken is de kindersterfte
even hoog als in de armoedig
ste delen van Italië. Baby's die
ter wereld komen in arme wij
ken van Londen zijn veel klei
ner dan die van stadsdelen
waar de bewoners het beter
hebben. De voor de hand lig
gende oorzaak hiervan is de
gevoelig lagere levensstan
daard van toekomstige moe
ders in armoedige woonwij
ken. En deze kloof van ge
boorte tot pensioen wordt
steeds groter".
SMIDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
132) „Hé..., ik weet hoe we ongezien het pok-
kedorpie uit kenne komme!" siste Linke Lowiet-
je. „We zijn hier vlak bij het haventje en daar
ligt een bootje!" „Wat jij altijd niet weet,"
smaalde Bennie de Klapper. „Gut, gut, gut, wat
weet die lekkere jonge altijd veel Hij weet an
geld te komme, zegt-ie! An honderdduizend
piek weet-ie te komme! En nou weet-ie weer
een bootje! Zeker om gelijk mee naar de bodem
te zakke en te verz...." „Hou je kop nou maar
dicht!" snauwde Linke Lowietje nijdig. „Late we
nou maar liever make dat we wegkomme! Onze
enige kans is over het water!" En Lowietje
liep hard vooruit. Hij had de zaken blijkbaar
goed verkend, want inderdaad bevond zich op
een afstandje van een luttele honderd meter
een klein aanlegsteigertje. De doodenkele
vrachtschuit, die Rijkhuyzen wel eens aandeed,
legde altijd daèr aan en het vaarwater..., wel,
dat was de Gravendrechtse beek, die door de
bossen kronkelde en tenslotte uitmondde in de
haven van de grote stad Gravendrecht. Grote
schepen konden er niet door die beek, maar het
pieremegoggeltje. waar Linke Lowietje nu als
eerste insprong, vond diep water genoeg. En er
zat nog een buitenboordmotortje aan ook, zo
dat de twee schurken niet behoefden te roeien.
Dat ze daarmee tevens de broodwinning stalen
van een ijverige parlevinker, dan kon ze blijk
baar niet schelen... Maar goed, het kruikje
gaat zo lang te water tot het barst en we kun
nen wel vast verklappen, het barsten was héél
dichtbij. De twee verstokte boeven sputterden
wel weg en ze voeren wel door het rustige,
sprookjesachtige stille woud, maar er broeide
wat onder de pet van Bennie de Klapper. Hij
koesterde namelijk zekere verlangens om Linke
Lowietje op zijn ziel te gaan geven. In datzelf
de Rijkhuyzer Bos wandelde nu trouwens ook
professor Tweesteen. dolgelukkig met zijn zak
geld en zijn zilveren beker...
BAKERSFIELD De Amerikaanse luchtmacht heeft zich na
het neerstorten van een voor radar onzichtbaar testvliegtuig in
een diep stilzwijgen gehuld. Een bron in het het ministerie van
defensie verklaarde dat het om een prototype van de F-19 van
Lockheed zou gaan, uitgerust met „Stealth-apparatuur", waar
door het onzichtbaar is op de radar.
De geheimzinnigheid waarmee het ongeluk omgeven wordt doet
denken aan een soortgelijk ongeval in 1984. Toen kwam luite
nant-generaal Robert Bond om het leven tijdens een testvlucht
met een onbekend prototype. Er deden destijds al geruchten de
ronde als zou het om een met Stealth-apparatuur uitgerust vlieg
tuig gaan. Bronnen in het Pentagon verklaarden later dat Bond
een testvlucht met het supersonische Russische vliegtuig Mig-23
uitvoerde.
Volgens luchtvaartdeskundigen zijn er inmiddels 20 tot 30 F-19
gevechtstoestellen gebouwd. Het ministerie van defensie maakt
er geen geheim van dat er wordt gewerkt aan een bommenwer
per die met de onzichtbaar makende technologie is uitgerust. De
regering wil 132 van deze bommenwerpers bouwen, waarmee 90
miljard gulden is gemoeid.
Minister Weinberger meldde dat de „Stealth"-bommenwerper in
het begin van de jaren '90 in produktie kan worden genomen.
Volgens de minister zouden deze toestellen tot ver in de volgen
de eeuw in staat blijven aan waarneming door geavanceerde
de vierde keer dat een „Stealth"-gevechtsvliegtuig is neerge
stort.
Een plastic model van de F-19, die vrijdag in de VS is neerge
stort. Het toestel zou zijn uitgerust met speciale apparatuur,
waardoor het onzichtbaar is voor radar.
HAMBURG Jasser
de leider van de Pal
Bevrijdingsorganisatie
heeft gezegd dat de doo
bezette westelijke Jon
ver onder beheer van d
nigde Naties moet wor
steld, als een eerste sta
richting van een oploss
het Midden-Oosten con
„Ik stel voor de eers
voor dat het bezette Pal
gebied aan de Verenig
ties moet worden ove
gen", aldus Arafat, di
met een journalist v,
Spiegel.
„Ik ben bereid om alle
heidsgaranties te gev<
enige dat ik wil is d
volk eindelijk een ple
waar het in vrijheid
ven", verklaarde de Pr
der.
Der Spiegel had met'
een vraaggesprek in i
nadat koning Hoessei
Jordanië besloot tot ft
van de 25 kantoren vai
tah en de bewegingsj
van een aantal topfui
rissen van de PLO aan
legde.
Arafat ontkende one
met Hoessein te hebbe$
verklaarde dat de Jofr
koning de neiging heeL
buigen voor de druk
Amerikaanse regering
PLO niet als een volvi
partner bij het vredespi
het Midden-Oosten te si
ken. ii
Volgens Arafat probr
Jordaanse regering eeL
natief voor de PLO te
waar zij volgens hem^
zal slagen. „Wat de Joj|
regering ook onderneC
zal er niet in slagen onr
te sluiten. De PLO isi.
langrijkste factor in hfc
»r onf
