Einde van de wereld
door deportatie nabij
voor Navajo-indianen
Tolentino pleegde coup
onder druk van Marcos
Zakenlieden dringen aan op
vrijlating ANC- leider Mandei.
i
Verstrikt
Militairen steken
demonstrant in branj
BUITENLAND
£eidóc6owont
MAANDAG 7 JULI 1986 PAGINi
AGIN^
ij I
Parijse politieman
schiet jongen dood
PARIJS Een Parijse politieman is in staat
van beschuldiging gesteld wegens doodslag.
De agent schoot in de nacht van vrijdag op
zaterdag een jonge automobilist dood die er
vandoor was gegaan toen de politie hem wil
de aanhouden. Volgens ooggetuigen was de
jongeman bij het wegrennen gestruikeld en
gevallen en had de agent op hem geschoten
noewel hij weerloos op de grond lag. Zonder
ook verder maar naar het slachtoffer te kij
ken draaide hij zich vervolgens rustig om om
zijn collega's te roepen, zo zeiden de getuigen.
Dïc jongeman kwam uit een auto die de poli
tie wilde aanhouden, maar die wegreed tegen
het verkeer in. Volgens waarnemers zal het
voorval de rechtse regering, die een harde
politiek van orde en gezag voorstaat, ernstig
in verlegenheid brengen.
Franse president pendelt
tussen VS en Sovjet-Unie
PARIJS Nauwelijks terug van een bezoek aan
Washington en een ontmoeting met de Ameri
kaanse president Reagan, is de Franse president
Francois Mitterrand vandaag voor een vierdaags
bezoek aangekomen in de Sovjet-Unie. De be
sprekingen van Mitterrand met de Russische
partijleider Gorbatsjov zullen vooral in het teken
van de ontwapening staan. Hoewel Franse func
tionarissen ontkennen dat Mitterrand als bemid
delaar optreedt tussen Washington en Moskou,
erkennen zij wel dat de twee reizen in verband
staan met elkaar. Tijdens Mitterrands bezoek
zullen naar wordt aangenomen ook vraagstuk
ken op het gebied van de mensenrechten wor
den aangesneden. Mitterrand veroorzaakte in
1984 een sensatie toen hij tijdens een banket in
Moskou in het openbaar het lot van de dissidente
kerngeleerde Sacharov aanroerde
Campagne in VS tegen Heineken
BOSTON Een kleine Amerikaanse bierbrouwerij,
Sam's Beer, de vervaardiger van Samuel Adams bier,
is op de radio en in kranten een advertentiecampagne
begonnen tegen de importmerken, waarvan Heineken
de grootste is.
De brouwerij beweert dat de geïmporteerde merken in
West-Duitsland niet geschonken mogen worden omdat
ze niet voldoen aan de Duitse bierwetgeving en daar
om ook in de VS geweigerd moeten worden. De aange
vallen brouwerijen zijn weinig ingenomen met de cam
pagne. Van Heineken is bekend dat het meer in zijn
bier stopt dan water, gist, mout en hop, maar niettemin
voelt de Nederlandse brouwer er niets voor een aange
past „Westduits" recept te maken. Het Duitse „Rein-
heitsgebot" dat extra toevoegingen verbiedt, is volgens
Heineken een uit de middeleeuwen stammende belas
tingwet die nu gebruikt wordt om de markt af te gren
delen. Bij het Europese Hof loopt daarom al jaren een
procedure tegen de Duitse bierwetgeving.
Ex-premier Tanaka ondanks
omkoopschandaal gekozen
(Vervolg van voorpagina)
TOKIO Alle kopstukken van de Liberaal Democratische Partij van
premier Nakasone wonnen in hun districten, zowel Nakasones rivaal en
oud-premier Takeo Fukuda als de in het Lockheed-schandaal veroor
deelde oud-premier Kakeui Tanaka.
Ook de belangrijkste kandidaten voor de opvolging van de 68-jarige Na
kasone als premier, minister van financiën Noboru Takeshita. minister
van buitenlandse zaken Shintaro Abe en de bestuursvoorzitter van de
LDP Kiichi Miyazawa wonnen.
De LDP regeert al sinds 1955 in Japan. Bij de laatste verkiezingen voor
het Lagerhuis leed de partij een gevoelig verlies en kon de meerderheid
slechts worden behouden door een coalitie te vormen met een conserva
tieve splinter.
Als oorzaak van de teruggang van de LDP werd de betrokkenheid van
de toenmalige premier Tanaka bij de Lockheed-affaire genoemd. Nu ech
ter werden er gecombineerde verkiezingen gehouden, wat een hoge op
komst betekende, een het voordeel voor de LDP.
Vijf doden bij
brand in Parijs
PARLJS Bij een felle brf
in een flatgebouw in het t
trum van Parijs zijn gisteni
gen vijf mensen om net le<
gekomen. De brand brak uU
net trappehuis. De brandv»
trof bij aankomst in het
bouw de stoffelijke resten i
een echtpaar en een kind j
Een andere man en vrq
werden met ernstige br»
wonden gered uit hun wonj
maar zij stierven korte tijd
ter. Het is nog niet duid^
hoe de brand ontstaan is. i
vuur verspreidde zich
naar de aan het trappel]
grenzende woningen.
Amerika
bevestigt
zelfbewustzijn
(Van onze correspondent
Jo Wijnen
NEW YORK Amerika
heeft er zo nu en dan be
hoefte met zichzelf bezig
te zijn. Die behoefte heeft
het land de afgelopen
week nagenoeg volledig
bevredigd rond Miss Li
berty, het Vrijheidsbeeld,
dat meer dan ooit het sym-.
bool is van wat er op dit
ogenblik in miljoenen
Amerikanen omgaat.
De ongekend grote men
senmassa die zich afgelo
pen week naar New York
begaf om de heringebruik-
name van het Vrijheids
beeld te vieren, was vooral
een Amerikaanse massa.
Het ixilkslied werd met
een luidruchtige uitbun
digheid gezongen Ieder
een riep „God zegen e
Amerika'' en de mensen
kwamen woorden tekort
om hun nationale trots te
beschrijwn. „Dit is het
mooiste dat ik ooit heb
meegemaaktzei de 62-ja-
rige John Brandeis uit Los
Angeles. Hij droeg een
piepschuime Miss Liber-
ty-kroon en zwaaide uit
bundig met de .jtars and
stripes". Zijn 65-jarige
vriend Jesse Holland zei:
„Mijnheer, dit is Amerika.
Ik dacht dat het niet meer
bestond". Er werd ook
trots gewag gemaakt van
een breed uitgemeten arti
kel in het Franse dagblad
„Le Monde". Daarin werd
gezegd dat het enige land
ter wereld dat nog een na
tionale droom koestert,
Amerika is.
Toch was de uitbarsting
van nationale trots en pa
triottisme ook een poging
om talloze frustraties te
verbergen of met de man
tel der vaderlandsliefde te
bedekken. Want het nieu
we vaderland van miljoe
nen emigranten weet zich
geen raad met de hon
derdduizenden die jaar
lijks illegaal de Ameri
kaanse grenzen passeren.
Het weet zich evenmin
raad met het steeds groter
wordende drugsprobleem,
met de verpaupering van
de binnensteden, met de
honderdduizenden onwet
tige kinderen die jaarlijks
worden geboren. Met de
armoede die het leven van
ettelijke miljoenen Ameri
kanen vergalt en met de
formidabele handelstekor
ten die aangeven dat
Amerika's leidende positie
in de wereldeconomie op
het spel staat.
Maar de Amerikanen lij
ken vastbesloten zich bo
ven die moeilijkheden uit
te werken en het nationale
bewustzijn dat zich nu zo
duidelijk rond Miss Liber
ty heeft gemanifesteerd il
lustreert die vastbesloten
heid overduidelijk. Presi
dent Reagan's, toespraak
tijdens de openingscere
monie. donderdagavond,
was een aaneenschakeling
van optimistische uitspra
ken. Zo willen de Ameri
kanen het horen. Zonder
hoop en zonder optimisme
kunnen ze niet leven.
FRANKFURT Het in
dianenreservaat Big
Mountain van de Nava
jo's en Hopi's in de staat
Arizona is in de ogen van
de meeste blanken een
geïsoleerd gebied. Voor
de traditionele Hopi's is
het echter de plaats waar
hun heilige berg staat,
het centrum van de we
reld. Als de berg wordt
verwoest, wordt het
evenwicht verbroken en
is het einde van de we
reld nabij.
Sinds het Congres in 1974 be
sloot tot evacuatie van de
10.000 bewoners van het re
servaat en de bulldozers hun
tanden zetten in de hellingen
van de berg. is voor veel Ho
pi's en Navajo's het einde al
ingezet.
Zo'n 250 Navajo-gezinnen
zijn vastbesloten zich tot het
uiterste te verzetten. Het
door Washington vastgestel
de ultimatum loopt echter
morgen af. Vanavond om
20.00 uur begint bij de Ame
rikaanse ambassade in Den
Haag een nachtwake uit pro
test tegen de deportatie.
De indianen hebben een
commissie voor zelfverdedi
ging in het leven geroepen
en klachten ingediend tegen
minister van binnenlandse
zaken Hodel. Een aantal
heeft zelfs laten blijken be
reid te zijn zich gewapender
hand te verzetten.
Het is alsof je een boer die
nog nooit zijn dorp heeft ver
laten. verhuist naar New
York City en dan zegt: Red
het nu zelf maar, aldus advo
caat Peter Osetek.
De „rebellen" beschouwen
zichzelf als de beschermers
van het indiaanse erfgoed.
Zij vperen aan dat de evacua
tie ontsproten is aan het
brein van gewetenloze za
kenlieden die met medewer
king van de overheid leden
van de stamraad op hun
hand hebben weten te krij
gen. De indianen moeten
weg. zodat de bodemschatten
kunnen worden geëxploi
teerd.
Het besluit kwam mede tot
stand dankzij berichten over
bloedige strijd tussen Hopi's
en Navajo's. Het reservaat
zou tussen beide stammen
moeten worden verdeeld.
Alle Navajo's in het Hopi-ge-
bied en alle Hopi's in het Na
vajo-gebied zouden moeten
verhuizen.
Tegenstanders van de evacu
atie bestrijden echter dat er
sprake zou zijn van agressie
ve Navajo-nomaden die
steeds overvallen zouden ple
gen op vredelievende, maïs-
verbouwende Hopi's.
Zij voeren aan dat de berich
ten een verzinsel zijn van de
Hopi-stamraad, die al het
mogelijke zou doen om de
verhuizing en de landverde-
ling tot stand te brengen.
Ook het juridische vaktijd
schrift Arizona Law Review
kwam na onderzoek tot de
conclusie dat de berichten
over een vermeende bloedige
onderlinge strijd ongegrond
zijn.
Het doel van de anti-campag
ne was volgens hen duidelijk:
de afgevaardigden in Was
hington en de publieke opi
nie moesten worden bewerkt,
opdat een voor de zakenlie
den gunstig besluit zou wor
den genomen.
De Hopi's, die al duizenden
jaren in het gebied leven, en
de Navajo's, die 550 jaar gele
den uit het noorden kwamen
afzakken. hebben altijd
vreedzaam samengeleefd. Al
leen in de periode van blan
ke kolonisatie in de vorige
eeuw kwam het enkele ma
len tot grensgeschillen.
De evacuatie heeft volgens
de tegenstanders rampzalige
gevolgen voor de betrokke
nen. Van de 1.400 reservaats
bewoners die zijn ingegaan
op het aanbod van 5.000 dol
lar verhuiskosten, alsmede
menswaardige, veilige en ge
zonde huisvesting buiten het
reservaat, konden velen de
verandering niet aan. De ge
volgen waren alcoholisme,
schulden en familietragedies.
Zij kwamen terecht in
nieuwbouwwijken in blanke
steden als Phoenix, Flagstaff.
Holbrook en Gallup. Meestal
wisten zij niet hoe zij moes
ten omgaan met geld. Zij wa
ren nauwelijks de Engelse
taal machtig en werden een
willig slachtoffer van gewe
tenloze geldschieters, make
laars en zakenlieden.
Volgens Osetek gebeurt er
niets anders dan lichamen
verplaatsen. Evacuatie van
een traditioneel denkende
Navajo's is echter een gecom
pliceerd proces.
Intussen verzetten de tegen
standers zich vertwijfeld.
Kathy Smith, een Navajo
vrouw die geldt als één van
de militantste actievoerders,
erkende voor de rechter dat
zij had geschoten op arbei
ders die hadden geprobeerd
een afzetting te plaatsen. Ik
zou het weer doen, zo ver
klaarde zij, en werd vrijge
sproken.
VN-troepen
vast op
Noord-Cyprus
NICOSIA Ruim vierhon
derd soldaten van de vredes
macht van de Verenigde Na
ties op Cyprus zitten vast op
het noorden van Cyprus, om
dat de regering van de Turks-
Cypriotische Republiek alle
grensovergangen naar het zui
den heeft gesloten. De Turks-
Cypriotiscxhe regering besloot
hiertoe uit protest tegen de
kritiek, die is geuit op het be
zoek van de Turkse premier
Turgut Özal aan het verdeelde
eiland. Zowel de secretaris-ge
neraal van de VN als de Brit
se, Amerikaanse en Russische
regering hadden Özals bezoek
afgekeurd. De Turks-Cyprioti
sche Republiek van Noord-Cy
prus, die in 1983 eenzijdig
werd uitgeroepen, wordt door
geen enkele regering erkend
behalve de Turkse. Denktash
zei dat de maatregel ook een
vergelding is op de blokkade
van de grensovergang door de
Grieks-Cyprioten tijdens het
bezoek van Özal. De comman
dant van de VN-troepen heeft
inmidddels contact opgenomen
met de Turkse autoriteiten om
de zaak te schikken.
J|
De Frangaise Helene
Dorigny en haar land
genoot Edmonde Baes,
die gisteren een ballon
tochtje maakten in de
buurt van Reims, kwa
men met de schrik vrij
nadat de ballon ver
strikt was geraakt in de
toren van de eeuwe
noude kathedraal van
de Noordfranse stad.
SANTIAGO Chileense militairen hebben een jonge dert|
strant gedood door hem met brandbare vloeistof te begietel
zijn kleren in brand te steken. Dit hebben ooggetuigen gistl
gezegd. t
De 19-jarige Rodngo Rojas overleed in een ziekenhuis aanj
verwondingen. Volgens ooggetuigen werd Rojas woensdaJ
een demonstratie tegen de militaire regering van president]
gusto Pinochet samen met een 18-jarige vrouw door militcl
opgepakt. De soldaten overgoten de twee met benzine en stj
hen in brand. Pas na enige tijd wierpen de militairen delj
over de twee heen. waarna ze in een busje werden weggevö|
Volgens ziekenhuisfunctionarissen verkeert de vrouw i
steeds in een kritieke toestand. Het voorlichtingsbureau vam
Chileense leger heeft de beschuldigingen van de hand gewe.
Minister van binnenlandse zaken, Ricardo Gracia, heeft de rr
terlijke macht gevraagd een commissie in te stellen die een[
derzoek moet instellen naar de zaak.
Arturo Tolentino legt na zijn beëdiging tot vice-president van de
Filipijnen een verklaring af. Later zou hij zeggen de coup te heb
ben gepleegd onder druk van het volk en Marcos.
(Vervolg van de voorpagina)
MANILA Terwijl zijn
aanhang van de opstand
snel in omvang afnam, zei
Arturo Tolentino vandaag
dat hij de ambtseed had
afgelegd onder druk van
het Filipijnse volk en van
de vroegere dictator Fer
dinand Marcos. Tolentino,
de running-mate van
Marcos tijdens de verkie
zingen in februari, zei be
reid te zijn met de rege
ring van president Cora-
zon Aquino te onderhan
delen, maar dat niemand
tot dusver had aangebo
den met hem te praten.
De woordvoerder van het Fili
pijnse leger Templo riep de
overgebleven honderd militai
ren, die Tolentino steunen op
zich over te geven en beloofde
dat zij niet zullen worden ge
straft voor hun misstap.
Volgens woordvoerders van
het presidentieel paleis is de
opstand het eigenlijke werk
van de vroegere chef van de
militaire inlichtingendienst,
brigade-generaal Rolando
Abadilla. Deze zou ook verant
woordelijk zijn voor de harde
botsingen tussen aanhangers
van Marcos en van Aquino
van de afgelopen tijd. Abadilla
zou begin juni al geprobeerd
hebben Corazon Aquino te gij
zelen en Tolentino tot presi
dent te laten uitroepen. Bij ge
vechten, die tijdens die coup
poging uitbraken zouden tien
tallen mensen gewond zijn ge
raakt.
In een verklaring zei de vice-
president van de Filipijnen.
Salvador Laurel, die momen
teel een bezoek brengt aan
Spanje, de coup „een farce te
vinden, die geen enkele steun
heeft gekregen". Laurel pleitte
ervoor de aanhangers van
Marcos met grote tolerantie te
gemoet te treden: „Mijn rege
ring wenst een dialoog met de
burgers voor te zetten
De verdreven dictator Ferndi-
nand Marcos heeft vanaf zijn
vluchtoord Hawaii verklaard
pas te willen terugkeren wan
neer blijkt dat het Filipijnse
volk dat wil. Wanneer zijn
komst naar de archipel zou lei
den tot een bloedbad fc
Marcos liever in de Verenf
Staten.
SMIDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
126) De beide schurken Linke Lowietje en
Bennie de Klapper hadden zich aanvankelijk ge
laten neergelegd bij de uitslag van de wedstrijd.
Ze begrepen het. Ze hadden verloren. Maar
toen ze bemerkten, dat ze tóch het eerste over
de eindstreep waren gekomen, herkregen ze
spoedig hun activiteit. He geld klonk en lonkte
hun toe en ook de grote zilveren beker was niet
mis.... - „Hoeraaaü!" gilden ze toen. „We heb
ben tóch nog gewonnen!" - Energiek sprongen
ze uit de overblijfselen van hun wagen en ze
stortten zich als het ware op burgemeester van
Muizenis. Die stond namelijk In vol ornaat bij
een tafeltje en op dat tafeltje stonden naast el
kaar een grote zilveren beker en een flinke zak
met goudstukken ter waarde van maar eventjes
honderd duizend gulden- „Geef de poet
maar hier, makker!" riepen de twee schurken.
„Die prijzen zijn voor óns!" - „Eh..., maar he
ren...," sprak de burgemeester. „Ik verbaas mij
ten zeerste over Uw ruwe optreden. Het was
een spannende race met vele sensaties. Dat is
waar. Maar dat mag voor U toch geen reden
zijn om u zeiven op even sensationele wijze in
het bezit van de prijs te stellen! Het is toch de
gewoonte dat een burgemeester enkele woor
den tot de winnaar spreekt en hem met enkele
luimige woorden in het bezit stelt van beker en
geld!" - „Je ken stikke," gromden Lowietje en
Bennie nogmaals „We pikke de prijs zelf wel,
want we hebben haast. Hahaha!" - Intussen was
ook professor Tweesteen helemaal ontdaan uit
het oude ijzer geklommen en hij stond nu zielig
jes te kijken. „Jammer...." mompelde hij. „Ik
heb mijn best gedaan. Maar die prijs gaat mijn
neus voorbij. En ik kon hem zo goed gebrui
ken....
Bij de eedafleging door de^_
jarige Tolentino waren f
vroegere parlementariërs a
wezig, die hun baan k*
raakten toen mevrouw Aqj]
na het vertrek van Marcos
oude parlement ontbond, jl
lentino ontkende dat hij»l
zijn aanhangers het hotel If
den bezet en zei dat zijn ti
hangers de kamers gev»i
hadden geboekt. Gevtit
wat de regering tegen dee
bellen zou doen, antwo»!
Aquino's secretaris Joker |v
royo: „We zullen ze in elkj
val de rekening voor het h\
sturen".
tl
JOHANNESBURG
Acht vooraanstaande
Zuidafrikaanse zakenlie
den hebben gisteren aan
gedrongen op de vrijlating
van Nelson Mandela, de
ANC-leider die een le
venslange gevangenisstraf
uitzit. Een van hen is Ga
vin Relly, de president-di
recteur van het mijn-
bouwconcern Anglo-Ame
rican: „Of men nu van het
ANC houdt of niet en
persoonlijk houd ik niet
van haar beleid van ge
weld en marxistisch den
ken het vormt een be
langrijke factor in het
Zuidafrikaans politiek be
stel", aldus Relly. Volgens
hem is Nelson Mandela
een mythe geworden, en
moet het ANC worden be
oordeeld op haar werkelij
ke merites.
Gavin Relly stond vorig jaar
aan het hoofd van een delega
tie van zakenlieden en journa
listen die in Zambia een on
derhoud hadden met de ANC-
leider in ballingschap Oliver
Tambo. Het zakenleven heeft
de druk op president Botha om
met de zwarte leiders te on
derhandelen opgevoerd, om te
voorkomen dat Zuid-Afrika
getroffen wordt door de eco
nomische sancties door de EG
en andere landen. Bovendien
is de macht van vakbonden,
sinds zij zeven jaar geleden
werden toegestaan, enorm
groot. Met haar miljoen leden
kunnen de bonden de gehele
Zuidafrikaanse industrie plat
leggen.
Een deel van de werkgevers is
bevreesd voor de nog steeds
groeiende macht van de bon
den, maar anderen beschou
wen de arbeidersbeweging als
leerzaam. Bobby Godsell van
Anglo American Corporation:
„Wat de werkgevers en werk
nemers hebben ontdekt is dat
de verdeling van macht op een
manier die voor beide partijen
bevredigend is, inderdaad mo
gelijk is
Collaboratie
De Zuidafrikaanse regering
lijkt echter vooralsnog niet
van zins te zwichten voor
druk van welke zijde dan ook.
Zo heeft Botha gezegd „geen
tijd" te hebben voor een ge
sprek met de Britse minister
Howe, die namens de EG on
der meer voor de vrijlating
van Mandela moet gaan plei
ten. Overigens voelen ook bis
schop Tutu en andere zwarte
leiders niets voor een gesprek,
omdat de tijd voor praten vol
gens hen voorbij is. Daar staat
tegenover dat Tutu nog wel
met president Botha wil pra
ten; dit weekeinde vroeg hij
opnieuw een onderhoud aan,
nadat het eerste gesprek, de
dag na het afkondigen -va
noodtoestand „in een vrie
lijke sfeer was verlopen".
Het afgelopen weekeinde
vijf zwarten, die voor de 2<-
afrikaanse overheid wei
in de buurt van Johannes
doodgeschoten door drie
tante zwarten. Van de di
heeft de politie er later
gedood; een wist te ont
pen. De aanvallen op zwi
in overheidsdienst nemen|
zij worden van collaboratii
schuldigd. De machtige
loe-leider Buthelezi, die
tegenstanders wordt gezit
een marionet van Prei
heeft het ANC ervan
digd hem te willen veri
den.
