Wimbledon en het Tsjechoslowaakse succes
Navratilova heerst
Mark the Knife
klasse apart
Totalisator Ladbroke
is op de goede weg
Leidóe Commit
MAANDAG 7 JULI 1986 PAGINA 11
)NDEN Drie tennisgroo-
»den van Tsjechoslowaakse
t vfnaf onder de vier enkel-
majlfinalisten van het Wimble-
^e/fi-toernooi. Dat kan geen
e7ejval meer zijn. En dat is het
jp jc niet helemaal. Jeugdige
'aajnissers krijgen in het land
dp Lendl, Navratilova en
^ndlikova een gedegen ten-
ko4scholing. Gefinancierd door
n ouders en vadertje staat,
p lijdzaam toezien hoe het
êl wordt voorbijgeschoten,
bekampt Martina Navrati-
[a binnenkort voor het eerst
ar eigen geboorteland. Als
herikaanse.
mis
n. f
'871 sinds afgelopen zaterdag
ra/fenvoudig Wimbledon-en-
apjjspelkampioene is echter
ldt opgeleid volgens het hui-
w'eje Tsjechoslowaakse sy-
a cm. Lendl en Mandlikova
not dat wel. Tien jaar geleden
wfliet de Praagse Navratilova
ir vaderland en vestigde ze
h als Amerikaans staatsbur-
in Texas. Juist toen begon
Tsjechoslowakije een oplei
dingssysteem dat moet leiden
tot de opvolging van grote na
men als Karol Kozeluh en Jan
Kodes.
„Jong geleerd" is één van de
voornaamste motieven, die
hierbij worden gehanteerd. De
3.000 tennisclubs, die het land
rijk is, laten jongens en meisjes
tussen 6 en 10 jaar toe. Franti-
sek Pala, de nationale coach:
„We voeden de kinderen van
af hun zevende jaar met tennis
op. Ze beginnen met een stevig
houten racket, maar de eerste
zes maanden komt er geen net
aan te pas. Dan laten we ze
enige tijd op kleine banen spe
len. Als ze naar de normale
banen gaan, krijgen ze rackets
met korte handvaten. Die
worden langer naarmate de
kinderen ouder worden".
Pala is sinds 1983 aktief bij de
Tsjechoslowaakse tennisoplei-
ding; daarvoor was hij „de eer
ste en laatste nationale tennis-
coach van België". „Vanaf hun
tiende laten we de kinderen
toernooien spelen", vervolgt
hij. „Niet meer dan één per
week. Het gaat er absoluut
niet om jonge kampioenen te
kweken".
De honderden coaches die bij
de clubs rondlopen, zijn allen
dezelfde wijze opgeleid,
t zijn vrijwilligers, part-ti
mers, die deels zijn vrijgesteld
van hun normale werk of vol
ledig betaalde leraren", aldus
Pala. De hiervoor benodigde
Kronen komen zowel van de
overheid als van de clubs. Een
jeugdtennisser betaalt gemid
deld slechts zo'n dertig gulden
per jaar en werkt doorgaans
mee om de inkomsten voor de
club te vergaren. Dat doen ook
veel ouders, die in de ogen van
de begeleiders een belangrijke
rol vervullen.
Tsjechoslowakijke telt 14 na
tionale coaching teams, elk on
geveer tien geselecteerde jon
gelingen (tussen 10 en 14 jaar)
sterk. Het volgend stadium is
een opleiding in een van de
drie nationale centra in Praag,
Prerov en Bratislava (de
hoofdstad van Slowakijke),
waar de talenten tot 19 jaar
verder worden bijgeschoold.
In totaal zijn 32 potentiële op
volgers van Lendl hier dage
lijks aktief.
Eenheidsworsten
Volgens Pala worden op deze
manier geen eenheidsworsten
geproduceerd. „De coaches
hebben de opdracht de per
soonlijkheid van elke speler
erg goed in de gaten te hou
den". Het verschil bijvoor
beeld tussen Lendl en Mecir
geldt hiervoor als sprekend
voorbeeld.
De tennisopvoeding van Lendl
staat ook model voor de opvat
ting dat ouders van talenten
een belangrijke inbreng heb
ben. Zijn moeder speelde im
mers in de eerste Tsjechoslo
waakse divisie en reikte tot de
vierde plaats op de nationale
ranglijst. Vader Jiri bereikte
de top-vijftien. De Lendls ver
huisden van Brno naar Ostra-
va, waar Ivan werd geboren.
Een official van de plaatselijke
Hana Mandlikova: een product
van de Tsjechoslowaakse ten-
nisschool.
twee maanden nadat hij ter
wereld was gebracht, stond
zijn kinderwagen al langs het
gravel, terwijl vader en moe
der er speelden.
Lendl was zeven toen hij be
gon met tennissen en hij leek
geen groot talent. Zijn kwali
teiten bleken pas toen hij 13
jaar was, waarop zijn training
prompt werd overgenomen
door de plaatselijke chef-coach
Josef Tobias. Zes jaar later
werd hij voor het eerst natio
naal kampioen en het duurde
niet lang meer of Lendl zocht
zijn heil in het buitenland. Da-
vis Cup-coach Jan Kodes is er
nog steeds niet in geslaagd
Lendl over te halen de eer van
zijn vaderland weer te verde
digen, maar hij blijft hiertoe
verwoede pogingen onderne
men. Ook de ouders van Lendl
horen weinig meer van hun
telg, hoewel hij onlangs een
woning in de buitenwijken
van Praag voor ze heeft ge
kocht. Lendl, die nu zijn wijze
lessen ontvangt van de Au
straliër Tony Roche, blijkt ook
nog over clubliefde te beschik
ken. Onlangs schonk hij zijn
„bakermat" in Ostrava geld
om een overdekte baan te la
ten bouwen.
Gebroken
Martina Navratilova heeft
daarentegen volledig gebroken
met Tsjechoslowakije. Op de
banen Van het Praagse Sparta
kreeg zij, evenals Hana Mand
likova, vroeger les van Vera
Sukova, de moeder van de nu
in opmars zijnde Helena. Na
dat zij haar land de rug had
toegekeerd werd Navratilova
achtereenvolgens begeleid
door Rita Mae Brown, Nancy
Lieberman en Renee Richards,
een transsexuele arts die ge
schiedenis maakte door zowel
in het heren- als in het dames
tennis uit te komen. Hij/zij
werd in 1983 echter wegge
stuurd door Martina na een
nederlaag tegen Kethy Hor-
varth. De 36-jarige Mike Es-
tep, een buurman uit Texas,
werd als volgende aangezocht.
„Vooral in de eerste anderhalf
jaar hebben we veel aan haar
spel veranderd", aldus Estep.
Of dat ook in de rechtstreekse
confrontatie met haar voorma
lige landgenotes succes heeft,
blijkt aan het eind van deze
maand als Navratilova namens
de Verenigde Staten voor de
Federation Cup (waarschijn
lijk) uitkomt tegen Tsjechoslo
wakije. Haar overtuigend ge
wonnen Wimbledon-finale te
gen Mandlikova lijkt aan dui
delijkheid niets te wensen
over te laten. Maar eergisteren
liet ze weten: „Ik vraag aan de
coach om mij als nummer
twee te plaatsen. Want Chris
Lloyd heeft de laatste twee
keer bewezen op gravel beter
te zijn dan ik". Hoe belangrijk
het voor haar is dat zij daar
door ook Mandlikova ontloopt,
vertelde de ex-Tsjechoslo-
waakse niet.
ROB LANGEVELD
;;fel succes
evJoor Wilander
frh Nyström
1 dubbelspel
ÏNDEN De Zweden Mats
jlander en Joakim Nyström,
zevende geplaatst, hebben
ppt herendubbelspel gewon-
fanp. In de eindstrijd versloe-
rodi zij de verrassend in de fi-
edie gekomen Amerikanen
ieder Fleming en Gary Don-
sdly in drie sets: 7-6 (7-4), 6-3,
ge\-
de veteranen won Jaime
riilol uit Chili met 6-3, 6-2 van
c'Australiër Tony Roche: 6-3,
ml
sl^lego pakt tweede
e^telliet - toernooi
SSEN De Joegoslaaf Igor
jego heeft gisteren het twee-
i satelliet-toernooi gewon-
|n. Hij zegevierde in Assen
de finale in drie sets over
Amerikaan Mark Hartnett:
1, 2-6, 7-5. In het dubbelspel
it jrloor het Nederlandse duo
jfkemans/Nijssen van de
iarveden Gustafsson en Bergh.
Idd de dames, die in Assen met
|e Ti circuit van vier toernooi-
begonnen, won de 17-jarige
D^stduitsé Heike Thorns in de
>ale met 7-5, 6-2 van Ingelise
1 jehuis.
1T
Martina Navratilova zet even alle zeilen bij om de bal te retourne-
LONDEN Ook haar
vroegere ballenmeisrje is
er niet in geslaagd Marti
na Navratilova van de ze
vende enkelspeltitel op
Wimbledon af te houden.
Hoewel Hana Mandlikova
afgelopen zaterdag in de
eerste set van de finale
aardig weerstand bood,
zette Navratilova met 7-6,
6-3 de eerste overduidelij
ke stap naar het verove
ren van de „triple". Haar
hoop om evenals Billy
Jean King in 1973 daarna
ook de titels in het dames-
en gemengd dubbelspel te
veroveren, werd versterkt
nadat ze gisterochtend
met Pam Shriver weder
om van Mandlikova (en
Wendy Turnbull) won.
Met Heinz Guenthardt
verloor ze gisteravond
echter van het duo Flach-
/Jordan, zodat Navratilo
va ook volgend jaar weer
een aanleiding heeft om
op Wimbledon terug te
keren.
Na de enkelspelfinale erkende
Mandlikova, de jongste van de
twee dames die elkaar vroeger
in hun geboortestad Praag on
dersteunden bij trainingspar
tijtjes, ruiterlijk: „Martina is de
absolute nummer één van de
wereld". Toch hadden Mandli
kova, haar begeleidster Betty
Stöve en de vele liefhebbers
van sensatie zaterdag op het
druilerige Wimbledon in het
begin goede hoop. De vriende-
nale Chris Lloyd had versla
gen, begon haar tweede Wim
bledon-finale (in 1981 verloor
ze in de eindstrijd van Lloyd)
met een voorsprong van 3-0.
Maar op het beslissende mo- Gegokt
ment (bij 5-3) gaf ze haar ser
vice weg, waardoor ze genoe
gen moest nemen met een, dik
verloren, tie-break.
Waar haar vijf jaar jongere ri
vale zich over de kop werkte,
bleef de blonde overheerster
kalm haar kansen afwachten.
„Hana scoorde zoveel, dat kon
niet goed blijven gaan", blikte
Navratilova na afloop terug.
„Ik ben niet in paniek ge
raakt", aldus de kampioene,
die de finale had bereikt over
de hoofden van onder andere
de Westduitse Bettina Bunge
en de Argentijnse Grabriela
Sabatini.
„Ik heb verkeerd gegokt met
het wisselen van mijn schoe
nen", aldus Mandlikova. Ze
was al eens onderuit gegaan op
het natte gras en besloot toen
gympen met wat hogere „nop
pen" onder te binden. De eer
ste maal uitgerekend bij haar
voorsprong van 5-2. „Maar dat
had ik beter niet kunnen
doen", vond ze later. De regen,
traditioneel spelbreker op de
Londense grasbanen, had ook
invloed op de ballen, vond de
verliezend finaliste. „Die wer
den zo zwaar dat ik er niets
meer mee kon doen. Dat was
in het voordeel van Martina,
die overigens een uitstekende
partij heeft gespeeld. Ze mocht
eigenlijk niet verliezen en
daardoor lag de druk op haar
en niet op mij. Maar ze ser
veerde uitstekend. Daartegen
was niets te beginnen. Het is
ongelooflijk; ze is net Björn
Borg. In de eerste set speelde
ze niet beter dan ik, maar in
de tweede beslist wel".
En dus mocht de naar de Ver
enigde Staten uitgeweken
Tsjechoslowaakse na de finale
van 1 uur en 12 minuten de bij
de Wimbledon-titel behorende
foei-lelijke schaal in ontvangst
nemen. Voor de vijfde achter
eenvolgende maal en voor de
zevende keer in totaal. Dit
keer niet uit handen van de
hertogin van Kent, maar van
Kathleen Godfree, de Wimble-
don-winnares in 1924 en 1926.
Zij is de oudste nog levende
kampioene en mocht speciaal
vanwege het jubileum over de
vochtige grasmat schuifelen
om de 29-jarige Navratilova
haar symbolische beloning te
overhandigen. Het bedrag van
126.000 Engelse pond had de
90-jarige Godfree uiteraard
niet bij zich, maar ook daarop
had de getipte winnares Na
vratilova het volste recht.
Haar zoveelste triomf, de 35e
achtereenvolgende op Wim
bledon, leidde zaterdag tot de
onvermijdelijke vraag „Hoe
lang nog?". „Nog zeker twee
drie jaar", respondeerde ze
enigszins verrassend. Maar of
ze ook zo lang het alleenrecht
op (gras)titels kan blijven be
houden, betwijfelde Navratilo
va daarbij zelf ook. „Hana
wordt steeds beter en ook Sa
batini en Sukova komen er
aan", dekte ze zich alvast in.
ROB LANGEVELD
ÜLAAN MET VIERDE PLAATS DE BESTE NEDERLANDER
'ASSENAAR Geheel
)lgens de verwachting
?eft de vijfjarige Zweed-
hengst Mack the Knife,
et Stig Johansson in de
flky, gisteren op de draf-
ste van de Wassenaarse
lan Duindigt de 32e
rote Prijs der Lage Lan-
}n gewonnen. In de
had hij nog ge-
h^eg over om de nummer
tfee van vorig jaar - zijn
eihdgenoot Halion Brunn
te blijven. Nogal
verrassend werd de uit
West-Duitsland afkomsti
ge Perfekt Nevele gere
den door de sinds enkele
jaren in Duitsland wer
kende Nederlandse trai
ner Jacky de Jong derde.
Ulaan van de Haagse stal
De Laak kwam in aan
merking voor het vierde
geld en daarmee was trai
ner en rijder Luut Dooper
meer dan tevreden.
Stig Johansson: „Natuurlijk
moest Mack the Knife hier op
Duindigt de Grote Prijs der
Lage Landen winnen. Maar
dat het zo weinig moeite zou
kosten, had ik niet verwacht.
Dat is alleen maar gunstig,
want na zo'n trainingswed
strijdje kunnen wij het komen
de zondag in Gelsenkirchen
gaan proberen".
Luut Dooper, de pikeur achter
Ulaan was voor de start erg
zenuwachtig. „Niet vanwege
het geld, al is de eerste prijs
van 110.000 gulden natuurlijk
geweldig. Maar het zijn toch
altijd andere koersen Luut
Dooper na afloop tegen de ei-
Knife won de Grote Prijs der Lage Landen zonder veel moeite.
genaren van Stal De Laak de
heren Abspoel en Barendse:
„Ik dacht dat we toch wel een
feestje kunnen gaan vieren.
De beste Nederlander in de
Grote Prijs en een vierde plek
met toch nog een prijs van
vijftien mille is zeker niet mis.
Ulaan wordt nog steeds beter".
Internationaal
Trainer en rijder Luut Dooper
gaat nu voorzichtig kijken of
er voor Ulaan een internatio
nale koers in het buitenland is.
Immers, in de Grote Prijs der
Lage Landen heeft de twee
voudig winnaar van de Gou
den Zweep bewezen met de
beste paarden mee te kunnen
doen.
Maar Mack the Knife is een
klasse apart. Aan de start
moest hij samen met Hallon
Brunn vijfentwintig meter aan
de negen toppaarden geven.
Maar hij sloeg in de laatste
rechte lijn toe om in een kilo-
metertijd van 1.17.3 over de
26251 meter over de finish te
gaan. Hoe makkelijk er werd
gewonnen, bleek wel door het
feit dat Hallon Brunn een ki-
lometertijd van 1.17.7 liet note
ren. Zeven jaar geleden won
de vader van Mack the Knife -
Pershing - eveneens de Grote
Prijs der Lage Landen op
Duindigt.
Voor Ulaan zat er op het eer
ste gezicht nog meer in dan
een vierde plaats. Als derde
paard ging de hengst drie dik
de laatste bocht in. Luut Doo
per: „Achteraf begon ik mis
schien te vroeg eindstrijd te
rijden met Ulaan. Maar dat
blijft natuurlijk nakaarten".
Van de drie Nederlandse paar
den kwam er nog één in het
geld. De oud-Hagenaar Hugo
Lange weg pakte met Veloce
de vijfde plaats en dus tiendui
zend gulden. Hugo Langeweg:
„Na de Gouden Zweep miste
Veloce door een blessure het
kampioenschap van Neder
landse Paarden. Eigenlijk
kwam de hengst nog een
koersje te kort, maar ik ben
tevreden". Vorig jaar was
Langeweg in de Grote Prijs
der Lage Landen derde met
Match Hanover gaat hier nog aan de leiding voor de Nederlandse paarden Ulaan en Veloce.
Udo Quick. Deze hengst is in
middels weer bij zijn oude
trainer Arend de Wrede terug
en doet dienst in de fokkerij.
Moeite
Voor het eerst in de geschiede
nis van de Grote Prijs der
Lage Landen kwam er geen
paard uit Frankrijk aan de
start. Afgelopen maandag had
de Stichting Nederlandse
Draf- en Rensport veel moeite
om een redelijk veld paarden
bij elkaar te krijgen. Ondanks
het prijzengeld, dat door een
sponsoring van Ladbroke's to-
talisatór met tachtig mille was
opgetrokken tot 210.000 gul
den, stonden de internationale
toppers niet in de rij om op
Wassenaar aan de start te ver
schijnen. Immers, met Mack
the Knife aan de start was er
op papier alleen nog maar een
tweede plaats te bereiken van
slechts vijftigduizend gulden.
Jan Kruithof, die vorig jaar
met Noble Atout derde werd,
was niet van plan om naar
Duindigt te komen. Maar na
aandringen van de kant van
de NDR deed hij maandag
toch nog aangifte met zijn
paard. Twee dagen later
kwam hij op deze beslissing te
rug en pas afgelopen vrijdag
bracht de NDR het bericht in
de ronde dat Noble Atout door
een blessure niet aan de start
zou verschijnen. Duindigt was
voor deze Grote Prijs éen van
zijn grote publiekstrekkers
kwijt, maar insiders verwach
ten dat Noble Atout fit genoeg
is om deze week in Frankrijk
in een groot internationaal
nummer aan de start te ver
schijnen.
In het bijprogramma liet nog
een andere publiekstrekker
het afweten. Dat was de kam
pioen van de Nederlandse
paarden, Yzeren Hein. Maar
deze vijfjarige „reus" was echt
kreupel. In de KNHRV-prijs
vertrok nu de zevenvoudig
winnaar Yogi Bear in een veld
van zes paarden als favoriet.
Maar het paard moest tenslotte
genoegen nemen met een vier
de plaats. In een kilometertijd
van 1.18.8 gingen Zorg van
Boko (Carel Roodenrijs) en
Zeus Boekelte (Jan van Dooy-
eweerd) in „dead head" over
de finish voor Wanda Pluto en
Yogi Bear. Deze laatste twee
moesten echter wel vijfen
twintig meter aan de start ge
ven.
Het W5 werd gisteren, op
Duindigt niet geraden. Hier
door gaat de omzet van f.
68.265,00 over als jackpot naar
komende zondag. Duindigt
kwam op deze dag aan een to-
talisatoromzet van f.
861.518,00. Dat is geen record,
want tijdens een Grote Prijs is
de omzet al boven het miljoen
geweest. Maar het is wel een
omzet die doet terug denken
aan vroegere, goede tijden en
zeker hoop geeft voor de toe
komst van de Nederlandse
Draf-en Rensport, die door de
komst van de Engelse gokgi-
gant weer in de lift is geko
men. Die echter nog langzaam
naar boven gaat.
ARTHUR VAN RIJSWIJK
FOTO'S:
MILAN KONVALINKA
WASSENAAR De Engelse gokgigant, die op 1 april de Ne
derlandse paardentotalisator heeft overgenomen, drukte giste
ren haar stempel op het parade-paardje van de Nederlandse
paardesport: de Grote Prijs der Lage Landen, die door de
Zweedse hengst Mack the Knife werd gewonnen. Men had niet
alleen de koers gesponsord met een bedrag van tachtig mille,
maar betrok bovendien ook het talrijke publiek, zo'n kleine
tienduizend toeschouwers, meer dan ooit bij het grote gebeuren.
Men kon vooraf aan de Grote Prijs der Lage Landen de aan
komst van de eerste vier paarden gratis voorspellen. Daarvoor
kreeg men bij binnenkomst een formulier aangeboden, dat men
met de voorspelling in een grote bus kon deponeren. Na de
koers werden de goede inzenders verrast met een cheque van
honderd gulden, te besteden bij Ladbroke totalisator. Deze geste
werd door het publiek uiteraard enorm op prijs gesteld.
Bovendien zorgde Ladbroke deze middag voor een behoorlijke
sfeer. Duindigt was versierd met vlaggen en bloemen in de huis
kleuren van Ladbroke. Achteraf konden de heren van Ladbro
ke tevreden terug kijken. De gokgigant, die dit jaar ook op
Duindigt het Europees kampioenschap der driejarigen met een
prijzengeld van f. 200.000,00 op 14 september zal sponsoren, gaat
zich 7 oktober tijdens Nederland-België en op 21 oktober tijdens
de Grote Prijs der Lage Landen op de Hilversumse baan presen
teren.
Door Ladbroke ziet de paardesport de toekomst weer beter in
dan ooit tevoren. Oud-wethouder van Den Haag Piet Vink,
thans bestuurslid van het Centraal Fonds in de Draf- en Ren-
port gistermiddag: „Ik dacht dat de paardesport blij moest zijn
met Ladbroke. Als je nü het gebeuren ziet rond de Grote Prijs
dan pakken die mensen de zaken goed aan. Met spanning wacht
ik dan ook de ontwikkelingen voor de toekomst af".
En met een glimlach richting het hoofd van de afdeling Jeugd.
Sport en Recreatie, Frits de Jong: „De gemeente Den Haag moet
ook maar eens proberen een koers te sponsoren. Er is een Grote
Prijs van Den Haag. Daar stelt B en W een medaille voor ter
beschikking. Misschien is er iets meer mogelijk". Volgens De
Jong kan dat hoogstens een beker worden. Vink weet natuurlijk
ook best dat er voor sponsoring van draverijen geen gelden be
schikbaar zijn bij de gemeente Den Haag.
ARTHUR VAN RIJSWIJK
