puur verhoging met
vier procent van tafel
dagjes
mens
I
i Vrijwel geen veilig
Zwemwater in Nederland
Nut hartoperaties
vaak twijfelachtig
Nood ver lenging paspoort steeds
vaker redding voor suffige reiziger
Sfeer op het
Naardermeer
Dagboek
van een
INNENLAND
Ceidae Commit
ZATERDAG 5 JULI 1986 PAGINA 3
Smakeloze actie"
lij Drees-gedenksteen
AMSTERDAM De onthulling van
de Drees-gedenksteen bij het geboor
tehuis van de voormalige staatsman
,n Amsterdam is gisteren verstoord
door de bewoners van een nabijgele
gen kraakpand. „Dit was de meest
-SEmakeloze demonstratie die ik ooit
aln mijn loopbaan heb meegemaakt",
v^ldus na afloop een woedende burge
meester Ed van Thijn. Tijdens de
Plechtigheid werden spandoeken
lintrold die herinnerden aan de rol
c;Van Drees in Indonesië, en de dood
ictyan kraker Hans Kok. Ook werd
a|oespraken overschreeuwd. Zoals be-
e^tend viert Drees vandaag zijn hon
derdste verjaardag.
Modulensysteem op
Universiteit Amsterdam
AMSTERDAM De Universiteit van
Amsterdam is van plan de komende
jaren een „modulensysteem" in te
voeren, naar het voorbeeld van de
Open Universiteit. Dat houdt in dat
de studenten achtereenvolgens een
aantal deelstudies afronden die certi
ficaten opleveren, en niet meer zoals
nu gebruikelijk van studiejaar naar
studiejaar gaan. Dit maakte voorzitter
J. van Kemenade van het college van
bestuur gisteren bekend. Volgens Van
Kemenade is gebleken dat het modu
lensysteem een hoger studierende
ment oplevert dan het jarensysteem.
Er is overigens nog geen toestemming
van de overheid voor defintieve in
voering van het modulensysteem.
BACTERIËN OP
KEROSINEDIEET
LEIDEN In een depot in Leiden
gaan binnenkort miljarden bacteriën op
een speciaal kerosinedieet. Het betreft
een nieuwe methode voor de reiniging
van vervuilde grond, ditmaal uit het
Betuwse Ingen. Daar verloor vorige
maand een straaljager tot schrik van de
plaatselijke bevolking een volle brand
stoftank, waardoor een flink terrein
met kerosine verontreinigd werd. Hei-
demij in Arnhem heeft nu een reini
gingsprocédé ontwikkeld waarbij de in
middels afgegraven grond door bacte
riën wordt „schoongegeten". Met hulp
van bacteriën heeft het bedrijf de afge
lopen vijf maanden al 3000 kubieke me
ter met minerale olie vervuilde grond in
Leiden gezuiverd.
„Verbiedt de Kruisraketten"
in hoger beroep
AMSTERDAM Het bestuur van de
stichting Verbiedt de Kruisraketten
heeft gisteren besloten hoger beroep aan
te tekenen in het proces tegen de staat,
betreffende de onrechtmatigheid van de
plaatsing van kruisraketten in Woens-
drecht. Een speciale kamer van de
rechtbank in Den Haag besliste in mei
een dag voor de verkiezingen on
bevoegd te zijn in dit kruisrakettenpro-
ces. Ruim de helft van de 20.000 mede-
eisers in het proces heeft zich inmiddels
achter het hoger beroep gesteld. Ver
biedt de Kruisraketten belegde de afge
lopen weken twintig regionale bijeen
komsten waarbij vrijwel unaniem voor
het hoger beroep werd gekozen.
-fiOG WEINIG ZICHT OP DOORBRAAK EUTHANASIE-IMPASSE
li
ae
k| (Van onze
ni parlementaire redactie)
■J&EN HAAG De onder-
staandelaars van CDA en
TjJrVD, De Vries en Nijpels,
:ijn het gisteren ook na
fier uur onderhandelen
.log niet eens kunnen
^worden over het vraag
stuk van de euthanasie. In
ingen rondom de infor-
ateur bestaat de indruk
dat de afstand over dit
vraagstuk tussen CDA en
VVD „niet zo erg over
brugd" lijkt te kunnen
worden.
In een nieuw beraad op maan
dag en mogelijk nog later in de
week, zal getracht worden een
geheel nieuwe formulering
van de euthanasie-paragraaf
op te stellen. Wel werd duide
lijk dat het voorstel van CDA-
staatssecretaris Brokx (volks
huisvesting) de jaarlijkse huur
verhoging van twee naar vier
procent te verhogen, van de
baan is.
Zowel Nijpels als De Vries lie
ten weten dat er van beide
kanten wordt gestreefd naar
openingen in de euthanasie
kwestie, die zoals bekend nog
het grootste struikelblok in de
besprekingen vormt. Nijpels:
„Ik ben niet somber. Er is nog
steeds zicht op een oplossing".
Ook De Vries liet zich in der
gelijke bewoordingen uit: „De
inzet is aanwezig om eruit te
komen". Uit de verklaringen
van beide onderhandelaars
bleek dat ook het media-
hoofdstuk uit het ontwerp-
akoord nog niet rond is.
De negatieve reacties op het
plan de jaarlijkse huurverho
gingen op vier procent te
brengen, hebben de onderhan
delaars doen besluiten dit
voorstel te schrappen. Er moe
ten nu alternatieven gezocht
worden voor bezuinigingen in
de begroting van Volkshuis
vesting.
Vandaag nemen Nijpels en De
Vries de tweehonderd wijzi
gingen door die de fracties op
het ontwerp-regeerakkoord
hebben ingediend. Informa
teur De Koning zal intussen
een oriënterend gesprek heb
ben met de beoogde premier
(Lubbers) en vice-premier (De
Korte) van het nieuwe kabi
net. Niet uitgesloten wordt dat
er al namen zullen vallen voor
de te verdelen posten.
Tliermuseum
n de Noordhollandse stad Alk-
naar wordt deze dagen de
-aatste hand gelegd aan het
t lerste en enige Nationaal Bier-
museum in Nederland, dat 1
elugustus zijn deuren voor het
publiek zal openen. Er komt
uiteraard een proeflokaal in
het museum en daarvoor
moest gisteren een antieke
bierton versjouwd worden. Mu
seum-ontwerper Jan Wolkers
(m) en de waard, Henk Ter
voort tekenden voor het trans
port. Publiek zo op het oog
ook niet vies van een glaasje
gerstenat was al aanwezig
om de verplaatsingen van stra
tegische goederen gade te
slaan.
Vfl
«DEN HAAG Er is in Neder- nergens gehaald. De regering
;4nd vrijwel geen zwemwater ?oet er veel aan de fosfaatbe-
He vinden dat voldoet aan de fasting^ terug te dringen,
overigens vrij strenge ei-
eten van de Wet Hygiëne en
rVeiligheid van Zwemgelegen-
Heden. Als de gemeenten deze
H'et strikt zouden toepassen
"ïan moest het zwemmen in
eyrijwel alle rivieren en meren
\n zelfs in de Noordzee verbo
den worden. „Maar gezien het
Vakantieseizoen en het warme
eweer is een zo wijdverbreid
Herbod praktisch niet uitvoer
baar", aldus een woordvoerder
yan het ministerie van volks
huisvesting, ruimtelijke orde-
Hing en milieubeheer.
rT>verigens is het zwemmen in
üiet oppervlaktewater niet
Ichadelijk voor de volksge-
Jondheid. In het algemeen
Jroldoet het oppervlaktewater
[glan de eisen voor wat betreft
Je bacteriologische besmetting,
btuurgraad, geur en kleur.
S'Maar de doorzichtigheid van
Het water laat vrijwel overal te
loensen over. De woordvoer
der: „Fosfaatlozingen bevorde-
n de algengroei, waardoor
iet zwemwater groenig en bij-
inder troebel wordt. Dat kan
•nduit gevaarlijk zijn als men
il duiken, of bij het redden
an drenkelingen".
"»e wet schrijft voor dat de
loorzichtigheid van het zwem-
ater minimaal één meter
loet zijn, maar bij een jaar-
jkse fosfaatlozing van 236.000
in wordt die limiet vrijwel
het zal volgens het ministerie
nog wel de nodige jaren duren
voordat dit tot een redelijk
peil is teruggebracht. „Tot het
zo ver is, raden we de mensen
maar aan goed uit te kijken",
aldus een woordvoerder.
VAN DER REUDEN:
SCHIPHOL Het nut van dure hartoperaties is in veel geval
len twijfelachtig te noemen. Zo is gebleken dat ruim zestig pro
cent van de patiënten die een bypass-operatie hebben ondergaan
(daarbij wordt een verstopte kransslagader omgeleid) meer ge
zondheidsrisico's lopen dan dat er kans is op een reële verlen
ging van het leven. Met deze boodschap kwam staatssecretaris
Van der Reijden gisteren op Schiphol terug van een bezoek aan
het hartchirurgisch centrum van de Stanford Universiteit in Ca-
lifornië.
In de VS is volgens de staatssecretaris gebleken dat het aantal
hartoperaties ondanks de toepassing van geheel nieuwe behan
delingen (zoals het „schoonvegen" van verstopte bloedvaten
door middel van een ballon-infuus) niet is afgenomen. In plaats
daarvan komen mensen voor een operatie in aanmerking die
voorheen tot „lichtere gevallen" werden gerekend. Van der
Reijden: „Dat kan toch niet, daar zullen we eens met z'n allen
over moeten praten".
Gisteren maakte de afdeling Farmacologie van het Academisch
Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam bekend dat een nieuwe
methode is ontwikkeld voor het uitproberen van medicijnen.
Levend menselijk weefsel, afkomstig van de operatiekamers in
ziekenhuizen, blijkt uitermate geschikt om de uitwerking van
geneesmiddelen na te gaan. Experimenten op chirurgisch „af
val" zoals bloedvaten, spieren en baarmoedermateriaal, geven
volgens het AMC een goed beeld van de effecten van genees
middelen op het menselijk lichaam.
Volgens de Amsterdamse farmacoloog prof. dr. P. van Zwieten,
die een lezing hield voor ruim vijfhonderd Nederlandse, Belgi
sche en Britse farmacologen aan de Universiteit van Amster
dam, bespaart de nieuwe methode een hoop dierenleed en geld.
„Bovendien zijn de resultaten van dierproeven lang niet altijd
zonder meer te vertalen naar de mens". De resultaten van de tot
nu toe gedane proeven met menselijke weefsels zijn bemoedi
gend. Volgens professor Van Zwieten bestaat er bij de chirurgen
bovendien grote bereidheid het „afval" van hun ingrepen voor
het farmacologisch onderzoek af te staan.
SCHIPHOL Toeristen
en zakenlieden die via
Schiphol naar het buiten
land vertrekken, doen
steeds vaker een beroep
op de marechaussee een
noodverlenging op hun
paspoort te geven. Vooral
vakantiegangers zijn soms
erg slordig en hebben pas
bij de balie in de gaten
dat hun reisdocument is
verlopen. Hun vakantie
wordt meestal op de val
reep, kort voordat hun
vliegtuig vertrekt, door de
marechaussee gered.
Deze extra bevoegheid, die de
marechaussee op Schiphol
sinds twee jaar ten behoeve
van de verstrooide vakantie
ganger heeft, blijkt duidelijk
in een behoefte te voorzien.
Werden in het eerste jaar van
de regeling enkele tientallen
„sufferds" alsnog over de
grens geholpen, over het jaar
1985 waren het er al ruim
tweehonderd. Op dit moment,
halverwege het jaar 1986, telde
men er aan de. balie al meer
dan 180. Als de stroom aan
houdt zullen aan het eind van
dit jaar twee maal zo veel
mensen met de bijzondere re
geling zijn geholpen als vorig
jaar.
Adjudant L. Cosman van de
Luchthavenmarechaussee
vindt het nog steeds onbegrij
pelijk dat er zoveel mensen
aan de balie komen met een
verlopen paspoort. „Iedereen
die op reis gaat, weet toch
waar hij aan toe is? Sommigen
laten hun pas meer dan een
jaar verlopen en vinden het
dan gek als ze bij ons proble-
FRIEMELS
LAlEW we 6EN CEALN^këM.jy 2CEtS&N
hoofd i iz&G iwwer aess. öwr cceaj en om
kWN l'lgg. leUKCP SAAM LBuFKl
men krijgen", aldus Cosman.
Voor zo'n noodverlenging
een simpele stempel in het
paspoort, meer heeft het niet
om het lijf betaalt de toerist
dan nog altijd het niet geringe
bedrag van 94,- waarmee het
paspoort weer een jaar mee
kan. Na thuiskomst moet het
paspoort alsnog via de gebrui
kelijke kanalen worden ver
lengd, wat ook weer een fors
bedrag kost.
Niet onbegrensd
De soepelheid van de mare
chaussee is niet onbegrensd.
Wie een paspoort heeft dat
meer dan een jaar is verlopen,
kan weer met de koffers naar
huis. „We zitten hier niet om
iemands vakantie te vergallen
of om zo veel mogelijk mensen
tegen te houden, maar op een
gegeven moment moeten we
een lijn trekken", aldus de
woordvoerder.
Bij de marechaussee heeft men
de indruk dat steeds meer
mensen de paspoortbalies bij
gemeente of provincie liever
mijden en bewust aansturen
op een noodverlenging bij de
marechaussee. Dit is begrijpe
lijk gezien de lange wachttij
den die in de zomermaanden
voor verlenging via de norma
le kanalen gelden. Wie niet in
één van de tachtig gemeenten
woont waar men op het stad
huis paspoorten verlengt, moet
.soms wel drie weken wachten
op een nieuw geldig reisdocu
ment. Maar wie de zaken zelf
ter hand neemt en met aan
vraagformulier en andere be
nodigde documenten naar het
provinciehuis gaat, kan reke
nen op een veel kortere
wachttijd van enkele uren of
soms een hele middag.
Een krabbeltje
Een reiziger die twee jaar ge
leden met een verlopen pas op
reis wilde, kon de vakantie
meestal wel vergeten. Alleen
voor de reis naar bepaalde lan
den in Europa kon een toeris-
tenkaart gekocht worden, een
regel die nog steeds geldt.
Adjudant Cosman: ,,We heb
ben indertijd heel wat kunst
grepen moeten toepassen. Dan
mocht de arme reiziger bij ons
op het kantoor naar de burge
meester of gemeentesecretaris
van zijn woonplaats bellen.
Wij fluisterden de gestrande
reiziger dan in dat van die ge
meente het verzoek moest ko
men of wij het paspoort met
een krabbeltje wilden verlen
gen. Die burgemeester wilde
dan wel helpen. Dan moesten
wij contact zoeken met het mi
nisterie van buitenlandse za
ken. Een heel ingèwikkelde
procedure dus, die feitelijk
niet eens echt bestond", aldus
Cosman. Tegenwoordig hoeft
een dure vakantie door een
verlopen pas niet automatisch
.meer te stranden.
In het voetspoor van
honderdduizenden
landgenoten trekken
onze verslaggevers er in
deze vakantieweken in
eigen land op uit. In deze
kolommen geven zij hun
persoonlijke impressie
van zomerse
gebeurtenissen die voor
de lezer mogelijk een tip
kan bevatten voor een
dagje uit. Zo ontdekte
Herman Jansen tijdens
een boottocht op het
Naardermeer, dat dit
oildste natuurmonument
van Nederland er
ondanks een groeiend
web van snelwegen en
spoorlijnen zeer sfeervol
bij ligt. Het is echter niet
zo maar toegankelijk
voor iedereen: je moet er
wel wat voor doen!
Grootspraak bij vissers is be
kend, maar bij natuurlief
hebbers verwacht je geen
uitlatingen die niet waar te
maken zijn. Een jongeman
tijdens de groepsvaartocht
op het Naardermeer naar
aanleiding van de presenta
tie van het standaardwerk
„Ruimte voor natuur" van
dr. H.P. Gorter, ziet op
tweehonderd meter afstand
een voorwerp in de lucht
hangen en roept uit„Kijk
een kiekendief". Er bleek
zich in die luchtstreek inder
daad een vogel op te houden
en het goede soort raden is
dan voor een echte natuur
liefhebber niet al te moeilijk.
Tot zo ver niks bijzonders.
Maar dan dezelfde jonge
man: „En het is de bruine
kiekendief en zo te zien een
vrouwtje".
Kijk, dat laatste is stug. Het
geslacht bepalen van zo'n
klein dier op zo'n afstand
lijkt onmogelijk. Het blijkt
echter simpel. Een vrouwtjes
kiekendief is lichter van
kleur dan het mannetje. Of
was het andersom? De status
van de jongeman is echter
bepaald en vanaf dat mo
ment kijkt iedereen hem
hoopvol aan als er een
vreemd plantje of diertje op
duikt. Of een waterjuffer al
tijd een vrouwtje is? Hij:
„Nee, hoor". En zo vaart het
bootje langs kalmoes (een
kruid voor Berenburg), pijl
kruid, grote boterbloem (vrij
zeldzaam, weet de jonge
man), veen wortels, torren en
schrijverkes. De plantjes en
insecten op en langs het wa
ter van het Naardermeer lij
ken de kenner met de paple
pel te zijn ingegoten. Hij
heeft z'n mond nog niet half
geopend of er vliegen al
weer enige aalscholvers uit,
gevolgd door purperreigers,
lepelaars en boerenzwalu
wen. Ook meldt hij nog en
kele roze zwanebloemen en
egelskoppen.
De jonge kenner geniet
zichtbaar van de natuurlijke
pracht en sfeer en zijn groei
end publiek in het kleine
bootje ook. Andere boten,
surfers of zwemmers zijn er
niet. Mogen er ook niet ko
men. Dat is het voordeel van
een natuurreservaat. Alles
wordt er gedaan om de na
tuur in ere te houden of zo
nodig te herstellen. Maar iets
mooi houden zonder dat er
iemand naar zou mogen ko
men kijken zou echter om
protesten vragen. Daarom:
wie lid is van de Vereniging
tot Behoud van Natuurmo
numenten, kortweg Natuur
monumenten genaamd, mag
zich één keer per jaar opge
ven voor een roeitocht met
gids op het Naardermeer.
Niet aangesloten groepen
met educatieve bedoelingen
worden ook wel eens waar
genomen op het oudste bezit
van de vereniging, die bin
nenkort met grote waar
schijnlijkheid ook het jong
ste natuurreservaat, de Oost-
vaardersplassen tussen Al-
me re en Lelystad, op haar
lijst zal mogen bijschrijven.
De mogelijk beste en meest
frequente mogelijkheid het
Naardermeer te bekijken,
bieden de Nederlandse
Spoorwegen met haar nieu
we spoorlijn. Een proefrit
toont helaas aan dat wat van
het Naardermeer zichtbaar
wordt in grote mate riet is.
Dichtgroei door riet tegen
houden is één van de taken
van de beheerders van het
Naardermeer. Hoofdtaak is
echter de waterbeheersing,
omdat het meer door ge
groeid gebrek aan onder
grondse watertoevoer in de
warme maanden vaak bijna
droog kwam te liggen. Te
genwoordig regelt het meer,
waarvan het water een hal
ve meter boven dat van de
polders ligt, zijn eigen wa
terhuishouding. Bij het meer
bevinden zich een gemaal,
een waterzuiveringsinstalla
tie en een prachtige molen
uit 1809. Het complex „De
Machine" en de vele afvoer
kanalen roepen nog herin
neringen op aan de mislukte
pogingen ooit het Naarder
meer geheel droog te leggen.
Dat is gelukkig nooit door
gegaan, waardoor Amster
dam en het Gooi voor altijd
zijn verzekerd van een nat
te, groene buffer.
HERMAN JANSEN
Uitlopers herinneren nog aan de mislukte pogingen het
Naardermeer via speciaal gegraven afvoerkanalen geheel
droog te leggen.
Natuurmonumenten
Natuurmonumenten is de grootste particuliere natuurbe
schermingsorganisatie in ons land. Als vereniging weet zij
zich gesteund door 240.000 leden. Als eigenaar en beheerder
van natuurgebieden (waaronder het 700 hectare grote Naar
dermeer) en waardevolle landschappen heeft zij de zorg
over 50.000 hectare. Als werkorganisatie heeft zij 400 men
sen in vaste dienst. De omzet van Natuurmonumenten, op
gericht in 1905 naar aanleiding van dreigende vuilnisstor-
ting in het Naardermeer, is gegroeid tot 33 miljoen gulden
per jaar.
Adres: Natuurmonumenten Noordereinde 60, 1243
JJ 's-Graveland, Telefoon: 035 - 62004
(ADVERTENTIE)
PETER
YVE8ANT
UHtUWlOOW
