r
Weekpuzzel door dr. Pluizer
Nr.26 - Cryptogram
BRIDGEN êoor J#*t 1
DAMMEN
SCHAKEN
i.
iL
si?a
POSTZEGELS
WETENSCHAPPEN
CcidócSoiruxTit
Oplossing vorige puzzel
Dc letter „G" kwam negen maal ir
ihet diagram voor.
jDc prijswinnaars van puzzel nr. 25 zijn:
G.v.Weerlee. Beethovenlaan 40,
■j; 2324 EM Leiden,
r:: M.v.Hameren, Huygcnsdreef 5,
g 2353 CA Leiderdorp.
JDe prijzen worden binnen drie weken
lê per cheque toegestuurd.
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 26 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
HORIZONTAAL:
1. Stakende predikant?
7. 't Zijn beslist niet enkel vogels die op een ge
rucht afgaan!
9. Weg die kletsnat is?
11. Als u hierop gejaagd wordt, bent u beslist niet
prettig gestemd!
12. Rivier in Azië waar men derhalve niet buiten
kan.
13. Emmer die reeds uit elkaar is gevallen.
16. Griekse luidspreker?
17. Neem je in acht met dat hoofddeksel!
21. Men riep me toe dat ik een bijprijs had gewon
nen.
22. Hebt u dit vroeger ondervonden?
25. Onbehouwen vis?
27. Heeft vader voor de zangeres het vuil al naar de
stortplaats gebracht?
•28. Ligt die drukopdracht u zwaar op de schouders?
31. Vervoer geen wijn in de omgang!
32. Schrijf Adriaan dat we erin zitten!
33. Praktisch niet te leren.
VERTICAAL:
1. In de hoogste mate verheugd omdat de schroef
draad versleten is?
2. Kasteel dat u pas aan het einde ziet.
3. Aantrekkelijk voor vrouwen in het leger?
4. Erg onrustig spoor?
5. Dier dat niet uitblinkt door intelligentie?
6. Band waarin Cor en de reder zitten.
8. Heel gemakkelijk uit te voeren als het koud is!
10. Hond die weer ruzie maakt.
14. Is dit land in Azië de bakermat van roodhui
den?
15. Edel uitvinder.
18. Ondergeschikte om te draaien?
19. Hierdoor gaat het mis met.de taal of op het to
neel.
20. Voorbij- en achteruit gegaan.
23. Het springen over dat dier is kinderspel!
ZATERDAG 5 JULI 1986
24. Zó te horen komt dit altijd uit de Verenigde Sta
ten.
26. Dat dier is stapel!
29. Juist omdat het op die plaats is!
30. Staan de ogen van dat zoogdier soms verdraaid
omdat het wild is?
Computerhanden
Vaak hoor je toernooigangers mopperen
over de computerspellen die ze voorge
schoteld krijgen. Bij het Océtoernooi
was het tegendeel het geval: ondanks de
soms wilde verdelingen waren de hon
derden Nulandgangers zeer enthousiast
over de spellen die ze te verwerken kre
gen. Bieden, spelen, tegenspelen, voor
alle facetten waren werkelijk alle ingre
diënten aanwezig en dat is wel eens an
ders. Immers, ook een computer is maar
een mens. Een opmerkelijk spel uit de
tweede zitting.
Als west heeft u:
^AB 10 8 7 6
o B 10 6
HV 102
en de bieding gaat: (W/allen)
ZUID WEST NOORD OOST
1 Ha dbl. 1 Sch
1 SA 2 KJ pas 2 Ha
pas 3 Ha pas 4 Ha
Dat laatste bod van uw partner verbaast
u mogelijk, want uw 3 harten was eigen
lijk niet als manchepoging bedoeld, dan
had u wel iets anders geboden. Maar
goed, 4 harten, misschien lukt dat wel.
Noord start met schoppenaas en de
dummy valt niet tegen:
WEST
OOST
V 10 9 7
OAB10 8 7 6
O V 5 4
O B 10 6
O A 5 4 2
H V 10 2
4 3
door dtt.W.v9» dt'r Kooij
g Visueel gehandicapten
•- Begin mei werd in Rijen het Nederlands
Kampioenschap voor visueel gehandi-
4 capten gehouden. Dit toernooi, dat tra-
ditiegetrouw gesponsord werd door
n Ericsson in Rijen, werd gewonnen door
8 J. van Straalen. In een bijzonder span-
- nende slotfase wist hij door overwinnin-
gen in de laatste ronden uit een grote
- kopgroep te ontsnappen, en behaalde
daarmee voor het eerst in zijn carrière
8 de nationale titel. De complete uitslag:
r 1. J. van Straalen 14; 2. P. Verwey 12; 3.
11 K. Snijder 11; 4 t/m 6. J. de Rijke, P.
van den Heuvel en J. Manders 10; 7. N.
-1 Caffa 8; 8. J. van der Laan 7; 9. W. Kuij-
1pers 5 en 10. H. van Laar 3.
2Hoogtepunt van het toernooi was de
ontmoeting tussen de nieuwe titelhouder
en de kampioen van 1984 en 1985 J. de
Rijke. Dit inhoudrijke en spannende
1 treffen uit de zevende ronde laat ik hier-
- onder volgen,
r
J. DE RIJKE-J. VAN STRAALEN
1 N.K. visueel gehandicapten 1986.
- 1. 32-28 20-24 2. 37-32 14-20 3. 41-37
1 18-23. Klassiek treft men bij de blinde
1 dammers het meest aan, en ook de nieu-
we kampioen heeft een voorkeur voor
dit genre.
4. 34-29 23x34 5. 39x30 12-18 6. 44-39
i 18-23 7. 31-27 17-21 8. 50-44 7-12 9. 37-
31 12-18 10. 27-22 18x27 11. 31x22 10-
14 12. 46-41 11-17. Voorzichtig ge-
1 speeld. Gezien de opstelling van wits
rechter vleugel kwam hier ook 12... 13-18
13. 22x13 9x18 in aanmerking, dan na
14. 30-25 niet de dam 24-30 15. 35x22
11-17, want die kan wit met gelijkspel
afnemen (16. 28x10 17x46 17. 25x14 15-
20 18. 14x25 4x15 19. 40-34 enz.), maar
14...8-13 met gunstig spel voor zwart.
13. 22x11 16x7 14. 36-31 21-26 15. 41-
36. Houdt de positie open, wat gezien
wits korte vleugel logisch is.
15...26x37 16. 32x41 23x32 17. 38x27
20-25 18. 40-34. Kennelijk is wit op
t li m st
p w i
i li
af mj
s i» O Hs
strijd uit. want hij Iaat vrijwillig zijn
korte vleugel opsluiten.
18...13-18 19. 44-40 15-20 20. 42-37. Be-
ter is m.i. 20. 43-38 en 21. 49-43; met
zijn volgende zet verhindert zwart deze
opbouw.
20...18-23 21. 36-31 5-10 22. 31-26 9-13
23. 41-36 4-9. Goed speelbaar, want de
dam 24. 33-29 24x44 25. 43-39 44x33
26. 30-24 19x39 27. 40-34 39x30 28.
35x4 is erg duur.
24. 47-42 8-12 25. 42-38 13-18 26. 37-
■32! 3-8. Niet 26...23-29 27. 34x23 19x37
wegens 28. 30x19 14x23 29. 38-32 en 30.
33x24. Op zijn beurt verhindert zwart
nu 27. 33-28? door 18-22 28. 27x29 en
24x44.
27. 36-31. Niet de beste, maar wit stond
al moeilijk.
27...7-11 28. 33-28 11-16 29. 39-33 6-11
30. 26-21 9-13? Verzuimt de winst met
11-17 31. 36-26 23-29 32. 34x23 25x34
32. 40x29 17-22 33. 28x17 19x39 34.
43x34 24x42 35. 48x37 18-22 36. 27x7
2x22 en zwart wint.
31. 31-26 11-17. Zie het diagram.
32. 34-29! Zo werkt wit zich rechts los.
Niet speelbaar was 32. 48-42 of 49-44
wegens 23-29 33. 34x23 25x34 34. 40x29
17-22 enz.
32...23x34. Op 25x34 33. 27-22 16x27
34. 22x31 (22x11? 1-7 35. 32x21 7x27+)
en zwart kan niet voorkomen dat wit het
spel met 31-27-22 gelijk maakt.
33. 30x39 1-6 34. 40-34 18-23 35. 49-44.
Hier was de actie 35. 35-30 24x35 36.
33-29 2-7 (op 13-18 37. 27-22+) 37. 29x9
14x3 ook zeker het overwegen waard.
35...10-15 36. 34-30 25x34 37. 39x30 2-
7. Na 24-29 38. 33x24 20x29 is 39. 44-39
een sterke zet; in plaats daarvan echter
niet 39. 43-39? wegens 17-22! 40. 27x20
16x27 41. 32x21 23x14.
38. 44-40 13-18 39. 43-39 17-22. De bes
te. Natuurlijk niet 39...7-11 i.v.m. de
dam 40. 28-22 17x37 41. 38-32 enz.; en
na 39...8-13 40. 30-25 komt zwart in
tempoproblemen.
40. 28x17 7-11 41. 30-25 11x31 42.
26x37 16x27 43. 32x21 8-13 44. 21-16.
Aan alle verwikkelingen heeft zwart een
voordelige positie overgehouden. Het
beste is m.i. nu 44...23-28 45. 33x22
18x27 waarna wit het zeer moeilijk
heeft. In het verloop heeft wit veel meer
tegenspel.
44...24-29 45. 33x24 20x29 46. 39-33.
Na eerst 46. 37-32 15-20 47. 39-33 29-34
48. 40x29 23x34 49. 35-30 34-39 50.
33x44 20-24 51. 32-27 24x35 52. 27-21 is
er weinig aan de hand. De gespeelde zet
leicit tot scherper spel.
46...29-34 47. 40x29 23x34 48. 37-32 19-
24. Na 48... 15-20 zou weer de boven
staande variant kunnen ontstaan. De
tekstzet is scherper.
49. 48-42 14-19 50. 32-28. Niet 50. 25-
20 wegens 24-30 51. 35x24 19x30 52. 20-
14 30-35 53. 32-28 35-40 en zwart staat
goed (53. 38-32?). De tekstzet verhindert
24-30, terwijl zwart nu tevens met 25-20
moet rekenen.
50...18-23! De beste. 51. 28-22. Na 51.
38-32 kan volgen 24-30 52. 35x24 19x30
53. 28x17 34-40 54. 25x34 40x47 met re
mise.
51...23-29. Gedwongen 52. 22-17. De
sterke ruil 15-20 25x23 29x27 mag wit
niet toelaten.
52...12x21 53. 16x27 19-23 54. 25-20 13-
18 55. 42-37 18-22. Zwart moest iets
doen tegen 55. 37-32 en 56. 33-28.
56. 27x18 23x12 57. 37-32. Na 37. 33-
28? is 34-39 sterk, omdat 58. 45-40 van
wege 29-34 faalt.
57...12-17 58. 32-28 6-11 59. 28-23
29x18 60. 20x40 17-21 61. 38-32 11-17
62. 40-34 21-26 en hier kwamen de spe
lers remise overeen. Na bijvoorbeeld 63.
34-29 26-31 64. 32-27 31x22 65. 35-30
22-27 66. 30-24 en vervolgens 24-20 kan
door geen der spelers meer gewonnen
worden.
Karpov
Enkele weken voor aanvang van de
nieuwe WK-match tussen Karpov en
Kasparov, is het aardig om naar de
vorm van de uitdager (dit keer Karpov!)
te kijken. Bij het bespreken van de
match Kasparov-Miles hebben we al ge
zien dat de wereldkampioen de messen
goed geslepen heeft. Zijn voorkeur blijkt
echter alleen uit te gaan naar het spelen
van matches. Karpov daarentegen heeft
dit jaar drie toernooien gespeeld: We
nen, Brussel en Bugojno. Vooral de laat
ste wee moeten grote indruk hebben ge
maakt op zijn tegenstander.Het super-
toernooi in Brussel werd met grote voor
sprong gewonnen en ook in Bugojno,
met alleen spelers uit de top tien! was de
ex-wereldkampioen oppermachtig.
Onderstaande twee partijen tonen Kar
pov van een goede en een mindere kant.
De eerste partij is uit Brussel en de op
merkingen daarin zijn gebaseerd op Kar-
pov's aantekeningen.
A.KARPOV- L.LJUBOJEVIC.
Frans.
I.e4 e6 2.d4 d5 3.Pd2 Pf6 4.e5 Pfd7 5.c3
e5 6.f4 Pc6 7.Pdf3 Db6 8.g3 a5 9.a4.
Verzwakt de damesvleugel, maar verhin
dert de storende opmars van de a-pion.
9...cxd4 10.cxd4 Lb4+ ll.Kf2 g5!
De manier om de vreemde witte ko
ningsstelling aan te pakken. Wit kan niet
goed nemen vanwege Pxe5. Het nadeel
van de zwarte opstoot is wel dat de
zwarte koning nu ook nergens meer vei
lig is.
12.h3 f6.
Met geweld poogt zwart het witte cen
trum te breken. Een interessant alterna
X
X
I
X
1
1
X
A
X
A
Al
A
P
tief was 12...h5 met de bedoeling 13...h4
13.Le3!
De witte koning kon nog niet vluchten:
13.Kg2? gxf4 14.gxf4 Tg8+ 15.Kh2 fxe5
16.fxe5 Pdxe5! en wit kan niet met de
pion nemen vanwege Df2+
13...0-0 14.Tcl.
Weer kan wit niet 14.Kg2 spelen omdat
nu de loper op e3 ongedekt staat.
14...Tf7 15.Th2!
Een fraaie zet. Met vooruitziende blik
ziet Karpov dat vroeg of laat de g-lijn
open komt; deze zet bereidt vast de ver
dubbeling voor op deze vitale open lijn!
15...Lf8 16.Dd2 Db4?!
Zwart's enige aanwijsbare foutje in deze
partij. Een beter plan i$ 16...Lh6 gevolgd
door Pd7-f8-g6. Ld7 en Taf8. Alleen op
deze manier kan zwart de zwakten in
zijn stelling proberen te rechtvaardigen.
17.Dxb4 axb4 18.b3 Pa5 19.Tbl gxf4.
Zwart's probleem is het ontwikkelen van
zijn damevleugel. Misschien was het be
ter volkomen passief te blijven (19...h6)
en met 20...Pb8 gevolgd door Pbc6 en
Ld7 de stukken in het spel te krijgen.
20.gxf4 Lh6 21.Ld3 b6 22.Tg2+ Kh8.
Nog het beste. Na 22...K18 volgt 23.Ld2
en b4 dreigt met schaak verloren te gaan
en de torenruil met 22...Tg7 is slecht
omdat daarna het binnendringen via de
c-lijn niet meer te verhinderen is.
23.Pe2 La6.
Eindelijk is deze loper in het spel, maar
nu heeft wit zijn acties al klaar.
24.Lxa6 Txa6 25.f5! Zie diagram.
Vanwege de vork op e6 moet zwart nu
ernstige concessies doen.
25.Lxe3+ 26.Kxe3 b5 27.axb5 Tb6
28.Tbgl.
Met zijn vijftiende zet had Karpov deze
verdubbeling gepland, nu het zo ver is
kan zwart opgeven.
28...h5 29.Pf4 fxe5 30.Pg6+ Kh7
31.Pg5+ Kg7 32.Pxe5 Pxe5 33.Pxf7
Kxf7 34.dxe5.
Zwart geeft het op.
In de volgende partij zien we een van
Karpov's schaarse verliespartijen.
A.SOKOLOV-A.KARPOV
Spaans.
I.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 Pf6
5.0-0 Lel 6. Tel b5 7.Lb3 d6 8.c3 0-0
9.h3 Lb7 10.d4 Te8 ll.Pg5 Tf8 12.Pf3
Te8 13.Pdb2 Lf8 14.Lc2 Pb8 15.a4 c5
I6.d5 Pbd7 17.b4 c4 l8.Pfl Ph5
19.P3h2 g6 20.Le3 Le7 21.Dd2 Tf8
22.Lh6 Pg7 23.Pg3 Kh8 24. Pg4! Pf6
25.Pxf6 Lxf6 26.Tfl Dd7 27.f4 a5 28.f5!
axb4 29.cxb4 bxa4 30.TD Kg8 31.Df2
Lh4 32.Lxg7 Lxg3 33.Txg3 Kxg7 34.
f6+ Kh8 35.Tga3 Db5 36.De3! Tg8?
Door het goede spel van Sokolov was
Karpov enigszins in moeilijkheden ge
raakt. Met de tekstzet geeft hij zijn jonge
tegenstander een kans. die onmiddellijk
gegrepen wordt. Sterker was 36...Ta6
hoewel wit dan ook zeer kansrijk blijft
staan.
37.h4 g5 38.hxg5 Tg6 39.Kf2 h6 40.Thl
Kh7 41.Ldl!
41...Tag8 42.Dh3 Th8 43.Lh5.
Zwart geeft het op. Een fantastische par
tij van de jonge WK-kandidaat.
Correspondentie-adres: Leo Hofland,
C.Fockstraat 113, 2613 DE Delft.
Nieuwe zegelwaarden
type Beatrix en Crouwel
In verband met de tariefwijziging van 1
juli zijn enkele weken geleden nieuwe
postwaarden uitgebracht. Zo verscheen
er een postzegel in de waarde van 65
cent, cijfertype Crouwel, kleur licht
bruin. Voorlopig wordt de zegel uitge
bracht in rollen, binnenkort ook in vel
len. Ook kwam er een waarde van 7 in
het type Koningin Beatrix (Peter Struyc-
ken) in de kleur grijsblauw. Deze zegel
wordt uitgegeven in vellen van 200
stuks. Rollen verschijnen later. De al be
staande Beatrixzegcl van 75 cent in roze
wordt nu ook uitgebracht in rollen.
Nieuw zijn ook de postzegelboekjes PB
33A en PB 34A. De inhoud van postze
gelboekje PB 33A bestaat uit 5 x 55
cent, 2 x 10 cent en 1 x 5 cent. Alle ze
gels zijn van het cijfertype Crouwel. Het
boekje PB 34A bevat 4 postzegels van 75
cent. type Koningin Beatrix. In beide
boekjes een tekst met de nieuwe waar
den voor brieven, briefkaarten en druk
werk.
Ook bij de poststukken wijzigde het een
en ander. Er verscheen een nieuwe brief
kaart in de waarde van 55 cent, zegelaf-
druk type Koningin Beatrix, kleur van
de zegel: lichtrood. Verder verscheen een
adreswijzigingskaart van 55 cent met
een zegelafdruk van 55 cent cijfertype
Crouwel in de kleur groen. Als derde een
nieuw luchtpostblad in de waarde van
1 met een zegelafdruk van het type
Koningin Beatrix. De waardeaanduiding
en de tekst is gedrukt in grijs, de konin
gin in zwart.
Op 19 augustus en 23 september ver
schijnen enkele nieuwe postwaarden. Op
19 augustus is dat een cijferzegel van 65
cent in vellen, een Beatrixzegel van
1,5(1 in vellen en rollen en de postze
gel van 7 type Koningin Beatrix in rol
len. Op 23 september verschijnen Beat-
rixzegels van 1,20, in vellen, en van
2,50, in vellen en op rollen. Ook ver
schijnt dan een briefkaart van 75 cent en
een postblad binnenland in de waarde
van 60 cent.
Reeds in 1869 sloten Denemarken,
Noorwegen en Zweden een postale over
eenkomst. In 1934 werden nieuwe af
spraken gemaakt tussen de vijf Noordse
landen. Het gevolg hiervan was, dat in
1946 de Noordse Postale Unie tot stand
kwam, met als doel het bevorderen en
verbeteren van het postverkeer tussen de
Noordse landen.
Eén van de resultaten van deze samen-
SAN MAR! NO 2000
SAN MAR! NO 3000
werking is o.a. de gemeenschappelijke
uitgifte van twee zegels met een gemeen
schappelijk door elk van de vijf landen.
Het is dit jaar de zevende maal dat dit
gebeurt. Voor 1986 is het thema
„Noordse zustersteden", een terrein met
een lange en een sterke traditie. De
Noorse zegels van dit jaar bieden een ge
zicht op de stad Moss (2,50 kr.) en op de
stad Alesund (4 kr.).
De postdienst van de miniatuurstaat San
Marino heeft de tiende emissie van de
serie met het thema „Grote Wereldste
den" uitgebracht. Het gaat hier om twee
zegels met als onderwerp Chicago en sa
menhangend gedrukt. Op beide zegels
komt de watertoren van Chicago voor.
Voor de zegel van 3000 lire is dat tegen
een achtergrond van het stadsbeeld zoals
dat er heden ten dage uitziet. De zegel
van 2000 lire toont de watertoren in een
stadsbeeld van rond 1870. In 1871 zou
een grote brand een groot deel van de
stad verwoesten. De brand was ontstaan
toen na een aardbeving gas uit de buizen
ontsnapte en vlam vatte.
In het Italiaanse Rimini zijn de open
kampioenschappen tafeltennis gehou
den. Een bijzondere postzegel van 450
lire toont een tafeltennisspeler in actie,
met naast hem het embleem van de
bond. Daarnaast in San Marino twee
Europa-CEPT-zegels met als thema „Ber
scherming van natuur en milieu". De ze^
gels hebben een waarde van 550 en 650
lire. De eerste toont een hert, zoals dat
voorkomt in het wildreservaat op de hel
lingen van de berg Monte Titano, de
tweede een valk, die ernstig bedreigd
wordt met uitsterven.
De eerste slagen verlopen als volgt:
1). Schoppenaas in de hand getroefd:
2). Klaverheer voor noords aas.
3). Kleine schoppen via vrouw en heer
(helaas) getroefd.
4). Klavervrouw.
5). Klaver op tafel getroefd.
Hoe speelt u verder? U heeft vier slagen
en u moet er nog zes zien te maken. Als
de hartensnit goed zit, komt u al op een
totaal van negen, maar die tiende. Nu de
hartensnit nemen is geen goed pjan.
Schoppentien is dat wel. Dan kunt u al
tijd van een ruitenverliezer afkomen en
zult u tot een totaal van tien komen en
dat moet scoren, want het lijkt logisch
dat lang niet alle OW-paren in vier har
ten zullen zitten.
A 8 6 5 2
<9 2
o H 9 3
4. A B 8 5
V 10 9 7
O A B 10 8 7 6 WN0 "V54
O B 10 6 z OA542
H V 10 2 *43
HB43
7H93
o V 8 7
*9 7 6
Na schoppentien kunnen NZ dit con
tract niet meer down spelen, of zuid de
boer nou wel of niet legt.
Vervolgens een biedprobleem.
Als zuid heeft u (Z/-):
B 7 5 4
A 8
0 9 8 7 4
6 3 2
WEST NOORD OOST
pas 1 KI 1 Sch
2 Sch dbl. 1pas
1). Geen strafdoublet.
Wat biedt u? (Bepaal uw antwoord alvo
rens verder te lezen). U moet er altijd
van uitgaan dat uw partner u niet voor
onoplosbare problemen stelt. Hijjioudt
de bieding open en zal vast wel een vier-
kaart harten hebben! Als u diejaok heeft,
is het allemaal heel eenvoudig voor u.
Als u die niet hebt en geen uitgesproken
eigen kleur (in dit geval kam dat alleen
ruiten zijn), dient u of sans atout te bie
den, indien u daar sterk genoeg voo
bent, of terug te gaan naar partners ope
ningskleur: 3 klaver dus. Mocht de te
genpartij dan nog drie schoppen aandur
ven, dari is in een parenwedstrijd een
doublet een goede actie. Zo lag dit spel:
Z/-
3
O V B 10 6
o A H 2
4. H V B 9 7
H 10 9
H 5 4 3
o V B 10 3
N
A V 8 6 2
9972
o 6 5
4. A 10 5
B 7 5 4
9 A 8
0 9 8 7 4
6 3 2
3 Klaver is op dit spel het goede con
tract en dat scoort dan ook goed (151-
41)-
Multi
Over de verdediging tegen een multi is
al veel geschreven, ook in deze kolom
men. Hier volgt er een. Als oost heeft u:
en het gaat (O/NZ):
ZUID WEST NOORD OOST
2 Rul)
Ha
dbl.
1). Multi (zwakke twee hoog of sterke
4441). (Oplossing volgende week).
Correspondentie: p/a Leharstraat 10,
2162 AC, Lisse.
Zoektocht naar spoor van in
'24 verdwenen alpinisten
De Amerikaanse computerdeskundige
Tom Holzel zal binnenkort het spoor
volgen van twee Britse bergbeklimmers
om te bewijzen dat zij in 1924 al de top
van de Mount Everest hadden bereikt,
bijna dertig jaar voor Edmund Hilary en
zijn sjerpa Tenzing Norgay.
Holzel vermoedt dat de Britse klimmers
George Leigh Mallory en Andrew Co-
myn Irvine fototoestellen bij zich had
den. Hij denkt die op de 8.853 meter
hoge Everest met speciale metaaldetecto
ren, een ploeg sjerpa's en befaamde
Amerikaanse bergbeklimmers terug te
kunnen vinden. De lijken van Mallory
en Irvine zijn nooit terug gevonden.
Holzel denkt dat de toestellen antwoord
geven op de vraag waarom de twee man
nen op de berg zijn verdwenen en of zij
de top ooit hebben bereikt. David Bras-
hears, die de Everest al twee keer heeft
beklommen, zal de expeditie op film
vastleggen voor de BBC.
Holzel voorspelde in 1971 dat Irvine's
stoffelijk overschot op 640 meter onder
de top te vinden zou zijn. In 1979 ver
telde een Chinese bergbeklimmer dat hij
vijf jaar eerder het lijk had gezien van
een Brit, op precies dezelfde plek die
Holzel had voorspeld. De volgende dag
kwam de Chinese bergbeklimmer zelf
om in een lawine. De computerdeskun
dige vermoedt dat Irvine (22) van een
klip is gestort, nadat hij en Mallot^ uit
een warentgegaan. Mallory (37) ging al
leen verder naar de top. Mallory had Ir
vine, die geen goede klimmer was, mee
genomen omdat hij zeer bedreven was
met de toen nieuwe zuurstofapparatuur.
Holzels plannen zijn niet overal enthou
siast ontvangen. De Britse klimmer Jim
Perrin vond de expeditie weerzinwek
kend. En de Nieuwzeelandse ambassa^
deur in India, Nepal en Bangladesh
vond dat Mallory het recht heeft om op
zijn berg met rust gelaten te worden.
Middeleeuwen
Italiaanse archeologen die de hulp genie
ten van Amerikaanse studenten hebben
in het centrum van Rome bewijzen ge
vonden dat de „Duistere Middeleeu
wen" niet zo duister zijn geweest als
men wel denkt.
Rebecca Am merman, hoogleraar aan de
Colgate-universiteit in Hamilton in de
staat New York, vertelde dat opgravin
gen op een plek bij de Piazza Venezia
die „Crypta Baldi" wordt genoemd, een
rijkdom aan materiaal over het leven in
de 7e en 8e eeuw aan het licht hebben
gebracht. Ammerman en 13 studenten
van Colgate werken met een groep Itali
aanse oudheidkundigen samen die onder
leiding staat van Daniele Manacorda, di
recteur van de archeologische faculteit
van de universiteit van Siena.
De plek van de opgravingen wordt Cryp
ta Baldi genoemd naar de romein Bal
bus, die er een grote marmeren zaal, of
crypta, bouwde als foyer van een theater
dat in 13 voor Christus openging. Het
theater ligt nu 5 meter onder het weg
dek. „Het belang van de opgravingen-is
dat zij de volledige geschiedenis vertel
len van 2.000 jaar, vanaf de bouw van
de crypta in de Duistere Middeleeuwen
en gedurende de Middeleeuwen en Re
naissance tot de moderne tijd", aldus
Ammerman.
„Maar de Duistere Middeleeuwen zijn
het interessantst omdat zij in Rome
nooit zo grondig zijn gedocumenteerd.
Aangezien er zeer weinig literaire bron
nen, teksten of inscripties zijn die over
die periode gaan, moet men het in we
zen hebben van de archeologie, om le
venswijzen, bouwwerken en cultuur te
reconstrueren. „Wij zien nu dat de Duis
tere Middeleeuwen niet zo donker waren
als wij dachten en alleen duister in de
zin dat we niet wisten hoe de mensen
leefden", zegt zij verder.
Bij de opgravingen zijn munten met
beeldenaars van Byzantijnse keizers,
glas, aardewerk, terracottakruiken en
beenderen van dieren gevonden. De
beenderen wijzen uit dat de mensen in
die tijd vlees aten van wilde beren, vee,
herten, lammeren, schapen en geiten.
