New York viert „feest van de eeuw"
IZuid-Afrika zal schuld afbetalen
Staking in Chili
eist zes levens
Hollandse platbodems aan
voeten van Miss Liberty
„Vrij om
honger te
lijden"
OMNÏVERSUM
Reagan optimistisch
over topontmoeting
Dik zijn is erfelijk
MILJOENENBUIT
BIJ BANKOVERVAL
.BUITENLAND
CeicUcSoiwant
vrijdag 4 juli 1986 pagina 5
1 Tientallen doden door
landmijn in Nicaragua
a MANAGUA In Nicaragua zijn 32
a mensen, onder wie twaalf kinderen,
omgekomen doordat een vrachtauto
imet passagiers op een landmijn reed.
Dat heeft radio Nicaragua gemeld.
Het ongeluk gebeurde op een land-
jweg in de provincie Jinotega, 150 ki-
jlometer ten noorden van de hoofd
stad Managua. De mijn werd van af-
istand tot ontploffing gebracht op het
••moment dat de vrachauto passeerde,
aldus de radio. Volgens de regering is
ide aanslag het werk van de door de
'VS gesteunde Contra's Het Nicara
guaanse ministerie van buitenlandse
raken bereidt een protest bij Was
hington voor.
Shoah toch
in Knesset
JERUZALEM De documen
taire Shoah wordt tóch op 8 juli
inauguratie van Kurt Wald-
heim tot president van Oosten
rijk vertoond in het Israëli
sche parlement, de Knesset. De
voorzitter van de Knesset had
de vertoning onder druk van
premier Peres en de minister
van buitenlandse zaken Itzhak
Shamir, verboden, wat leidde
tot talrijke protesten uit de ka
mer. De voorzitter wijzigde gis
teren zijn besluit. Peres en Sha
mir waren slechts van mening
geweest dat de „goede betrek
kingen" met Wenen niet ge
schaad mochten worden.
Duitsland waarschuwt
tegen stralend fruit
WIESBADEN Westduitse functio
narissen hebben de consumenten ge
waarschuwd tegen het eten van grote
hoeveelheden perziken en abrikozen
uit Griekenland, omdat lij licht besmet
zouden zijn met straling die afkomstig
is van de Russische kerncentrale in
Tsjernobyl. Armin Clauss, minister
van sociale zaken van de deelstaat
Hessen, zei dat in perziken en abriko
zen uit Griekenland 160 becquerel
Caesium-137 per kilo was gevonden.
Die stof komt normaal niet in perziken
en abrikozen voor. Clauss waarschuw
de tegen het eten van grote hoeveelhe
den perziken en abrikozen, maar zei
dat het eten van kleine hoeveelheden
vruchten onschadelijk is.
Greenpeace wantrouwt
stop Noorse walvisjacht
OSLO Voorzitter David McTaggart van de milieu-
organsiatie Greenpeace heeft niet erg positief gerea
geerd op het stoppen van de commerciële walsvisvaart
door Noorwegen. Hij noemde het besluit „komedie en
bedrog" omdat hij vreest dat de vangst gewoon wordt
voortgezet onder het mom van „wetenschappelijke
onderzoek". „Er zullen nog steeds walvissen geharpoe
neerd worden en hun vlees zal gewoon verkocht wor
den", aldus McTaggart.
Noorwegen heeft gisteren na lang aarzelen toegegeven
aan de internationale druk om de jacht op de bedreig
de dwergvinvis te staken. Begin jaren tachtig vingen
Noorse vissers nog zo'n 2000 walvissen per jaar; het af
gelopen jaar was dat nog maar 400. Volgens minister
van visserij Biarne Moerk Eidem zal Noorwegen, dat
altijd ontkend heeft dat de vis met uitsterven werd
bedreigd, de vangst op de dwergvinvis hervatten als
blijkt dat het bestand groot genoeg is.
LIEFDADIGE
PILOOT CEL IN
MANCHESTER Een 59-jarige Brit, die
met speelgoedgeld een vliegtuig had ge
kocht en dat als een publiciteitsstunt voor
een liefdadig doel naar Frankrijk vloog, is
veroordeeld tot drie maanden celstraf. Ro
bert Grant, wiens escapade in mei leidde tot
een verhoogde staat van paraatheid wegens
een mogelijke terroristische actie, zei dat hij
tot zijn daad was gekomen om geld in te za
melen voor bejaarden. Grant werd achterna
gezeten door een helikopter van de Royal
Air Force. Hij landde ten noorden van Pa
rijs, maar werd later teruggestuurd. Grant
zei dat hij het vliegtuig aan de eigenaar te
rug had willen te geven. Toch kreeg hij een
fikse boete: 860 pond (3.250 gulden) om de
kosten te dekken die waren gemaakt om
hem te achtervolgen en terug te brengen.
Jaruzelski
versterkt positie
WARSCHAU Aan het slot van hei
tiende congres van de Poolse communisti
sche partij PVAP is gisteren generaal
Wojciech Jaruzelski eenstemmig herkozen
als partijleider.
Er waren geen tegenkandidaten. Jaruzels
ki kreeg 228 van de 229 stemmen. De eni
ge stemonthouding is waarschijnlijk van
Jaruzelski zelf. Ook na dit congres blijft
hij de posten van partijleider, staatshoofd
en opperbevelhebber combineren. Het
partijcongres heeft de positie van de gene
raal verder versterkt. Opvallend waren
de lovende woorden die de Russische par
tijleider Michail Gorbatsjov overhad voor
de sterke man in Polen.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG /NEW
YORK De stad New
York heeft sinds zijn ont
staan in 1664 (daarvoor
was het Nieuw-Amster-
dam) al heel wat meege
maakt. Maar het van
nacht begonnen feest ter
gelegenheid van het hon
derdjarig bestaan van het
Vrijheidsbeeld is zonder
meer de grootste gebeur
tenis uit de meer dan
driehonderdjarige ge
schiedenis van de stad.
Om kwart voor elf gister
avond plaatselijke tijd (van
morgen kwart voor vijf Ne
derlandse tijd) stelde Ameri-
ka's president Ronald Reagan
het voor het eeuwfeest volle
dig gerestaureerde Vrijheids
beeld weer in gebruik, door
de geheel vernieuwde toorts
van Miss Liberty te ontste
ken. Direct daarna lieten de
honderden schepen op de wa
teren rond het Vrijheidsbeeld
hun scheepshoorns loeien,
werden in New York alle
klokken geluid, werd vuur
werk ontstoken en speelde
een reusachtige muziekband
het „Stars en Stripes Fore
ver".
Het aansteken van de toorts
was de afsluiting van de eer
ste dag van een spektakel, dat
met de festiviteiten van van
daag, de Amerikaanse natio
nale feestdag, morgen en
overmorgen volgens veel Ne-
wyorkers het „feest van de
eeuw" moeten gaan worden.
Voor de eigenlijke heringe
bruikneming van het in 1876
door Frankrijk aan de VS ge
schonken Vrijheidsbeeld had
den president Reagan, de
Franse president Mitterrand
en talrijke ander hoge gasten
zich verzameld op Governors
Island, een van de eilanden
voor de kust van Manhattan
met uitzicht op het Vrijheids-
beèld.
Mireille Mathieu en Andy
Williams bezongen in een spe
ciaal gecomponeerd lied de
Amerikaans-Franse vriend
schap, waarna opperrechter
Warren Burger bij honderden
geselecteerde immigranten de
eed afnam, waarmee zij Ame
rikaans staatsburger werden.
Tegelijkertijd werden op ver
schillende door tv-verbindin-
gen met New York verbon
den plaatsen elders in de VS
nog eens 20.000 andere immi
granten ingezworen als Ame
rikaans staatsburger.
Een van de geselecteerde
nieuwe staatsburgers was de
voormalige sterdanser van het
Russische Bolsjoi-ballet, Mi
chail Barysjnikov. Gister
avond danste hij zijn eerste
ballet als Amerikaans staats
burger op muziek van George
Gershwin.
Vandaag, morgen en over
morgen in verband met de
nationale feestdag hebben de
Amerikanen een extra lang
weekend gaat New York
vrolijk verder met feestvie
ren. En met de miljoenen Ne-
wyorkers vieren ook zo'n tien
miljoen toeristen het feest van
Miss Liberty mee.
Hoogtepunt van vandaag is
naast de indrukwekkende
zeeparade het enorme vuur
werk. dat door de Newyor-
kers inmiddels de „Big Bang"
is gedoopt. In nog geen half
uur tijd worden meer dan
40.000 stuks vuurwerk om
hoog geschoten. Het afsteken
gebeurt per computer, zodat
het vuurwerk synchroon blijft
lopen met de muziek van
America the Beautifull, Jo-
hans Strauss' An die schöne
blaue Donau en The Battle
Hymn of the Republic.
De feestelijkheden rond Miss
Liberety hebben tot gevolg
dat het openbare leven op
Manhatten het centrum
van New York vrijwel ge
heel tot stilstand 'is gekomen.
De politie van New York, die
toch wel het een en ander ge
wend is, heeft de grootste vei
ligheidsoperatie uit de ge
schiedenis op touw gezet. De
komende dagen zijn 22.000
agenten op de been. De ge
neeskundige dienst van New
York City heeft de beschik
king gekregen over „zieken-
boten'omdat nu al vaststaat
dat de straten van Manhattan
volledig verstopt raken door
het drukke autoverkeer.
De restauratie van het Vrij
heidsbeeld heeft tientallen
milioenen dollars gekost, een
bedrag dat geheel door parti
culieren en bedrijven bijeen is
gebracht. Met het opgehaalde
geld worden ook de kosten
gedekt van de omvangrijke
restauratie van Ellis Iland,
waar de zeventien miljoen
immigranten bij aankomst in
de VS werden opgevangen en
gecontroleerd.
New York is overigens al we
ken in de ban van Miss Liber
ty. In vrijwel alle etalages op
Manhatten staan replica's van
uiteenlopende grootte van het
honderd jaar oude beeld.
(Van onze correspondent
Jo Wijnen
NEW YORK - ..In heb dit al
tijd gewild. Een paar jaar ge
leden maakte ik een toeris
tisch boottochtje op de Hud
son. Ik dacht hier zou ik ooit
met mijn eigen schip willen
varen.' Dat zegt Joost Geise,
schipper van het skoetsje
Vrouwe Johanna uit Enkhui
zen. Geises schip maakte deel
uit van een vloot van 35 plat
bodems die de overvolle New
Yorkse haven stormender
hand verovert.
De platbodemvloot is Neder
lands bijdrage aan de grootste
historische vlootshow die ooit
is gehouden en die, later van
daag, een van de hoogtepunt
vormt van feestelijkheden
rond de honderdste verjaar
dag van het Vrijheidsbeeld.
„Het gaat goed", meldt de
Leidse burgemeester Goekoop
die de tweehonderd man ster
ke Nederlandse delegatie aan
voert. Goekoop is vooral blij
dat' alle schepen, die werden
vervoerd met het container
schip Condock, zonder schade
in New York zijn aangeko
men. Afgelopen zondag vlo
gen schippers met vrouwen,
kinderen en helpers hun
schepen achterna om ze klaar
te maken voor de grote para
de.
Schipper Geise: „Je doet zo
iets maar een keer. Je bent ja
ren bezig aan het onderhou
den van je schip. Opeens heb
je de kans je werk te laten
zien op de grootste en drukst-
bezochte vlootshow. Je zou
nogal gek zijn die kans voor
bij te laten gaan".
Burgemeester Goekoop wil de
Nederlandse platbodemvloot
ook gebruiken voor het on
vervalste stukje Holland-pro
motie. Hij heeft een gouden
appeltje, gevuld met diaman
tjes op zak dat hii aan de bur
gemeester van de Big Apple
Edward Koch zal gaan aan
bieden. „De stemming is op
perbest", aldus Goekoop. En
mocht de pret dan toch door
onverhoedse tegenslagen wor
den gedrukt, dan kan het
Hollandse scheepsvolk terug
vallen op vierhonderd flessen
jenever en ettelijke tonnetjes
maatjesharing die voorzichtig
heidshalve zijn meegevoerd.
Een van de
M Nederlandse
I platbodems,
j de „Goede
Verwachting",
bij aankomst in
New York.
MOSKOU Het Russische
partijblad Pravda heeft gis
teren een commentaar ge
wijd aan het eeuwfeest van
het Vrijheidsbeeld, waarin
onder meer stond geschre
ven dat vrijheid in de VS
„voor miljoenen Amerika
nen betekent de vrijheid in
armoede te leven, honger te
lijden en dakloos te zijn".
Volgens de Pravda zijn de
nabij het Vrijheidsbeeld ge
legen kolossale gebouwen
van banken, verzekerings
bedrijven en andere con
cerns kenmerkend, „omdat
„vrijheid" in Amerika de
macht van de dollar is". Het
artikel in de Pravda was ge
titeld „Vlekken op het ge
zicht van Lady Liberty".
johannesburg de
(minister van financiën
r"jvan Zuid-Afrika, Barend
jdu Plessis, heeft gisteren
-berichten ontzenuwd als
pou zijn land van plan zijn
jde aflossing van schulden
jaan het buitenland stop te
ietten indien de westerse
landen tot economische
sancties zouden besluiten.
In maart bereikten Zuid-
Afrika en zijn buitenland
se schuldeisers overeen
stemming over een nieu
we regeling inzake de af
lossing van schulden. Vol
gens deskundigen moet
Zuid-Afrika dit jaar onge
veer twee miljard dollar
aan buitenlandse schuld
eisers betalen, waardoor
een groot deel van het
overschot op de handels
balans wordt opgeslokt.
Bij een bomaanslag op een po
litiebureau in een voorstad
van Kaapstad zijn twee blanke
politie-agenten gewond ge
raakt. Het was de twaalfde
aanslag sinds de afkondiging
van de noodtoestand op 12
juni; tot zover zijn daarbij drie
doden gevallen en meer dan
honderd gewonden.
Secretaris-generaal Jay Nai-
doo van Cosatu, de grootste
zwarte vakcentrale, blijkt niet
te zijn gearresteerd, maar on
dergedoken. Volgens Naidoo is
een groot deel van de vak
bondstop ondergedoken. Over
het lot van Cosatu-voorzitter
Eliyah Barayi is niets bekend.
Een blanke priester in een
blanke wijk bij Kaapstad heeft
geweigerd zeventig dakloze
zwarte vrouwen en kinderen
uit zijn kerk te zetten. De poli
tie had hem de keus gegeven
tussen het betalen van een
boete en uitzetting van de
vluchtelingen, of strafvervol
ging. De vluchtelingen komen
uit de zwarte woonwijk Cross
roads.
jJSMIDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
TT
124) Gillend van woede stelde Linke Lowietje
vast. dat zijn bom een héél andere uitwerking
had gehad dan hij zelf gedacht had. „Dat is de
schuld van Bul Kordiet!" tierde hij. „Die heeft
me per ongeluk een schertsbom gegeven! En
nou valt er dus nog maar één ding te doen,
want we mótten de eerste prijs winne!" Met
uwe hand rukte hij de houten betimmering van
zijn snelvuurgeweer af en zijn ogen vonkten met
kwade lichtjes. „Dan maar schiete!" knarse-
andde hij. „Dan mot de hele zaak maar in de
poeier geschote worde!" Krakend vloog het
r houtwerk van het glanzende staal af en daar
I, loonde zich het snelvuurgeweer aan de ver
baasde toeschouwers. Onder die toeschouwers
Jjibevond •'ich ook smidje Verholen en deze
a ioi, *ich een aap. „Kareltje!" zei hij. „Hemel-
3 je, jongen, dat gaat mis! Wat kunnen we dèar
'(nog aan doen?" „Niks, meneer" glimlachte
f Kareltje wijs en zacht. „We moeten gewoon
kalm blijven en rustig afwachten wat er gaat ge
beuren. Het zal net als met die bom best aflo
pen. Daar heb ik al voor gezorgd. En mag ik u
er nu even aan herinneren, baas, dat ik u ver
teld heb wat deze schelmen van plan waren? Ik
had het geweer en de bom zélf gezien. Maar ja.
u wilde mij niet geloven en toen moest ik zelf
wel ingrijpen. En dat is me gelukt, dank zij de
hulp van mijn oom Karolus Knetter senior.
De oude auto's verdwenen middelerwijl weer
om de hoek van een stil straatje en nu zag Lin
ke Lowietje zijn kans schoon. Hij haalde de
trekker van zijn mitrailleur over en spoot een
knallende hoeveelheid munitie in de richting van
de auto van de professor. Maar dat werd ge
zien door de ferme Eelco Eelkema, die als
rechtgeaard politieman zoiets natuurlijk niet kon
laten doorgaan. „Ophouw'n!" riep Eelco. „We
benn'n hier niet op een schietbaan, maar op
een racebaan! Niet de andere deelnemers in ge
vaar breng'n en onmiddellijk ophouw'n! In naam
der wet!" Maar zou Linke Lowietje werkelijk
luisteren naar de stem van het wettige ge
zag
ADVERTENTIE
WEES NU ZELF ASTRONAUT
EG-commissie wil 4,5 miljard meer
BRUSSEL Ondanks een uitspraak van het Hof van Luxem
burg, die woensdag de EG-begroting afkeurde, omdat deze een
zijdig door het parlement was verhoogd, heeft het dagelijks be
stuur van de EG gisteren opnieuw gepleit voor een verhoging
met ruim 4,5 miljard gulden tot een totaal van 87,8 miljard gul
den. De Europese ministerraad heeft eind vorig jaar gesteld
nooit verder te willen gaan dan een bedrag van 81,5 miljard gul
den. Tussen dat bedrag en het voorstel vap donderdag van de
EG-commissie gaapt nu dus een kloof van 6,3 miljard gulden. De
commissie zegt het extra geld onder meer nodig te hebben om
de fors toegenomen landbouwuitgaven als gevolg van de val
van de dollar te dekken.
Shamir ontkent betrokkenheid
bij schandaal
JERUZALEM De Israëli
sche minister van buiten
landse zaken, Yitzhak Sha
mir, heeft gisteren catego
risch tegengesproken betrok
ken te zijn geweest bij het
schandaal over de moord in
1984 op twee gevangengeno
men Palestijnse buskapers.
Hiermee logenstraft hij de
uitspraak van Avraham Sha
lom, de voormalige chef van
de binnenlandse veiligheids
dienst Shin Bet, die zei dat
hij met toestemming van
Shamir de Palestijnse guer
rillastrijders had doodgesla
gen. Er komt wellicht een
onderzoek naar deze affaire.
Juristen
ontsteld over
reactie VS op
vonnis Hof
WASHINGTON Veel ju
risten in de Verenigde Staten
hebben met ontsteltenis ken
nisgenomen van de reactie
van president Reagan op het
vorige iveek uitgesproken
vonnis van het Internatio
naal Gerechtshof over Nica
ragua. Reagan legde het von
nis naast zich neer. De juris
ten vrezen dat deze handel
wijze het internationale juri
dische systeem zou kunnen
ondermijnen. Een telefoni
sche rondgang langs de juri
dische deskundigen heeft ge
leerd dat zij de visie van het
Hof eerbiedigen. Het Hof
vindt dat Washington het in
ternationaal recht heeft ge
schonden door de anti-Sandi-
nistische opstandelingen
(Contra's) in Nicaragua van
steun te voorzien. Het vonnis
werd omschreven als „een
geloofwaardige uitspraak
door vooraanstaande juris
ten".
Chileense politiemannen schieten tijdens de tweedaagse algeme
ne staking op betogers in de straten van de hoofdstad Santiago.
SANTIAGO In Chili zijn bij de algemene staking op woens
dag en gisteren in totaal zes mensen gedood. Vielen woensdag al
drie dodelijke slachtoffers, onder wie een 13-jarig meisje, gister
avond werden nog eens drie mensen van 19 en 20 jaar oud dood
geschoten door legereenheden. De jongelui hadden in een woon
wijk in de hoofdstad Santiago barricaden opgericht, om het ver
keer plat te leggen. In totaal raakten 36 mensen gewond door
politiekogels.
Politie en leger hielden zeshonderd mensen aan. De staking was
georganiseerd door het onlangs opgerichte Burgerassemblee en
bedoeld als protest tegen de twaalf jaar oude militaire dictatuur
onder Pinochet. Het bewind heeft inmiddels de redacteuren van
twee tijdschriften en van radiostations in staat van beschuldi
ging gesteld, omdat zij tegen de perscensuur in hadden be
richt dat de staking een succes was. Een rebellenorganisatie
heeft gemeld verantwoordelijk te zijn voor de bomaanslagen op
onder meer het elektriciteitsnet, waardoor zes miljoen mensen
in het donker kwamen te zitten.
Reagan: bewijzen tegen
Waldheim „niet hard"
WASHINGTON President Ronald Reagan heeft gezegd dat
Waldheim bij de Duitse Wehrmacht heeft gediend „zoals zo ve
len" en dat de beschuldigingen tegen hem niet zijn bewezen. Dat
heeft hij gezegd in een interview met de krant USA Today. Op
een vraag of Reagan dacht dat de nieuwe president van Oosten
rijk in de oorlog „iets verkeerds" had gedaan antwoordde
Reagan dat er daarover „een grote controverse" bestaat. „Tot op
het ogenblik dat wij werkelijk iets weten ben ik van mening dat
wij het vuren (tegen Waldheim) moeten staken". Het Joods We
reldcongres komt binnenkort met een witboek, waarin alle be
schuldigingen tegen Waldheim staan.
washington Presi
dent Ronald Reagan heeft
verklaard dat een brief
van Sovjet-leider Gorbats
jov hem optimistisch heeft
gemaakt over uitzicht op
wapenbeheersingsakkoor-
den.
De president bereidt een ant
woord voor dat, naar hij hoopt,
nog dit jaar zal leiden tot een
topontmoeting tussen hem en
Gorbatsjov.
Reagan zei in een vraagge
sprek met het dagblad USA
Today dat de brief van Gor
batsjov „nieuwe deuren heeft
geopend en mij optimistisch
stemt dat wij niet alleen een
topontmoeting zullen hebben,
maar ook een top waarbij wij
tot een akkoord kunnen ko-
De president zei dat de brief
een groot pakket voorstellen
bevatte op het gebied van wa
penbeheersing, „regionale con
flicten", mensenrechten en
immigratie.
„Wij hebben van meet af aan
gezegd dat wij vermindering
van nucleaire wapens voor
staan en uiteindelijk totale af
schaffing ervan. Nu zij hebben
laten weten hetzelfde te wil
len, moet het mogelijk zijn dat
wij samen tot een oplossing
komen", aldus Reagan.
De nieuwe Sovjet-ambassa
deur in Washington, Doebinin,
zei gisteren dat een datum
voor een top zal worden vast
gesteld wanneer de Amerika
nen „positief" op de jongste
ontwapeningsvoorstellen van
de Russen hebben geantwoord.
CHICAGO U kunt er wel wat aan doen, maar het is toch
niet helemaal uw eigen schuld. Uw vetrollen en kwabben
verdwijnen niet, omdat uw erfelijke aanleg de vorming er
van stimuleert. Dat is gebleken bij een onderzoek in het
land waarvan een kwart van de bevolking te dik is, de Ver
enigde Staten. De medische faculteit van de universiteit van
Pennsylvania heeft aangetoond dat dik worden een erfelijk
heidsprobleem is. Volgens psychiater Albert Stunkard bete
kent dat niet dat het gewicht, zoals de kleur van ogen en
huid, al bij de bevruchting vast ligt. Het betekent wel dat
sommige mensen makkelijker aankomen en moeilijker af
vallen dan andere mensen.
SAINT-NAZAIRE Bankovervallers hebben gisteren in het
Franse Saint Nazaire 31 miljoen gulden buitgemaakt. Zes gewa
pende mannen drongen woensdagavond de woning binnen van
de portier van de Nationale Bank en dwongen hem om hen het
filiaal binnen te laten. Toen de man zich verzette, werd hij in de
zij geschoten. Zijn toestand is niet ernstig. Toen gisterochtend de
bankemployees arriveerden, moesten zij de inhoud van de kluis
overdragen. De politie heeft later op de dag drie auto's gevonden
waarvan de daders gebruik maakten, maar van de mannen zelf
geen spoor.
