Grondwet VS: geen recht
op homoseksueel gedrag
Verzet in Paraguay durft de straat op
Russisch censuur-bureau wordt opgedoekt
Neo
nazi
Hoffmann
krijgt 9 V2
jaar cel
Afghanistan - overleg
in vicieuze cirkel
Gemenebest wil
zware druk op
Groot-Brittannië
Inzakkende economie is druppel die emmer doet overlopen:
r BUITENLAND
CcidactSotnatii
DINSDAG 1 JULI 1986 PAGINA 5
Ongebonden landen
veroordelen hulp
VS aan contra's
NEW YORK De niet-gebonden lan
den in de Verenigde Naties hebben gis
teren een verklaring uitgegeven waar
in zij de Amerikaanse steun aan de
contra's in Nicaragua veroordeelt. De
101 landen noemen de toezegging een
schending van de soevereiniteit en de
politieke onafhankelijkheid van Nica
ragua. In de verklaring werd ernstige
bezorgheid uitgesproken over de ver
slechterende situatie in Centraal-Ame-
rika. Aanleiding daarvoor is volgens de
groep de nieuwe bedreiging iegens Ni
caragua, die voortkomt uit het verle
nen van financiële steun aan de opstan
delingen.
Ontslag ministers
Peru na bloedbad
LIMA In Peru hebben de minister
van justitie en het hoofd van de para
militaire Republikeinse Garde giste
ren hun ontslag ingediend naar aan
leiding van beschuldigingen dat leden
van de Garde bij het neerslaan van de
recente gevangenisopstanden 100 ge
detineerden hebben vermoord. Minis
ter van justitie Luis Gonzales Posada
riep op tot een diepgaand onderzoek
naar de moordpartij, „die onaanvaard
baar is en niet mag worden doodgez
wegen". De opperbevelhebber van de
strijdkrachten, die met het neerslaan
van de opstanden belast waren, heeft
een beroep op de bevolking gedaan
om de democratie van het land te ver
dedigen.
Geen Blauwe Wimpel
voor Challenger II
ST. MARY'S Platen- en lucht-
vaartmagnaat Richard Branson, die
er afgelopen zondag in slaagde als
snelste in de geschiedenis per schip
de Atlantische Oceaan over te steken,
krijgt niet de Hales Owen trofee (de
Blauwe Wimpel). Frank Braynard,
curator van het Amerikaanse Koop-
vaardijmuseum in New York, maakte
gisteren bekend dat deze trofee be
doeld was voor oceaanstomers „en
niet voor kleine speelgoedbootjes",
waarmee hij het miljoenen kostende
jacht van Branson bedoelde. Branson
eiste de Blauwe Wimpel voor zich op
nadat hij in drie dagen, acht uur en
31 minuten de Atlantische Oceaan
was overgestoken.
Leden Militair Gezag
Suriname afgetreden
DEN HAAG/PARAMARIBO
Twee leden van het Militair Gezag
in Suriname zijn gisteren afgetre
den.
Het zijn de commandanten Arthy
Gorre en Paulus Bhagwandas. Hun
aftreden werd officieel bekendge
maakt door regeringsleider en
voorzitter van het Militair Gezag,
Desi Bouterse, in een vergadering
van de regering. Een reden voor
het aftreden is niet gegeven. Het is
echter bekend dat Gorre en Bhag
wandas het niet eens zijn met de
breed opgezette politieke samen
werking waarin nu ook de „oude"
politieke partijen deelnemen.
Coalitie Israël
overleeft vijf moties
van wantrouwen
JERUZALEM Na stormachtige debatten heeft het
Israëlische parlement gisteravond vijf moties van
wantrouwen tegen de regering-Peres verworpen. De
linkse oppositie had de coalitie van sociaal-democra
ten en Likoed verweten dat ze de gang van zaken
rond de dood van twee Palestijnse terroristen in
april 1984 in de doofpot had willen stoppen. Premier
Peres heeft ingestemd met een onderzoek naar het
gebeuren op politieke niveau.
De dood van de Palestijnen vond plaats onder ver
antwoordelijkheid van de huidige vice-premier Sha
mir. Deze zei het onderzoek als een poging te zien
om te voorkomen dat hij in oktober het premier
schap van Peres overneemt.
Eureka-kantoor
komt in Brussel
LONDEN De ministers van de achttien
Eureka-landen hebben gisteren tijdens de
derde Eureka-ministersconferentie in
Londen 62 projecten goedgekeurd.
Het gaat hierbij om een bedrag van vijf
miljard gulden. Het totaal aan Eureka-
projecten is daarmee op 72 gekomen. Bij
veertien van de 62 projecten zijn Neder
landse bedrijven of (overheids)-instellin-
gen betrokken. Eureka is het project dat
vorig jaar op initiatief van de Fransen
werd gesticht om de samenwerking tussen
Europese bedrijven en onderzoekscentra
te stimuleren. Het secretariaat van Eureka
komt i
(Van onze correspondent
Rink Drost)
NEURENBERG De
rechtbank in Neurenberg
heeft gisteren de oprichter
van de neo-nazistische
„Wehrsportgruppe Hoff
mann", Karl-Heinz Hoff
mann, veroordeeld tot een
gevangenisstraf van 9l/t
jaar. Zijn vriendin Fran-
ziska Birkmann kreeg een
half jaar gevangenisstraf.
Hoffmann had enkele jaren
geleden een legertje gefor
meerd van mensen met na
zistische ideëen. Dat had hij
in Libanon een keiharde
training, vergezeld van folte
ringen, gegeven. Hoffmann
beschikte over een groot wa
penarsenaal, waarmee hij
zijn mensen uitrustte.
Aan de praktijken van de
Wehrsportgruppe kwam een
einde toen de politie in 1981
ingreep. Dit in verband met
de moord op de Joodse uitge
ver Shlomo Lewin en diens
vriendin Frida Poeschke, op
19 december 1980.
Beiden werden omgebracht
met vier schoten uit een Be-
retta-machinepistool. Het
wapen kwam uit Hoffmanns
arsenaal. De zonnebril van
Hoffmanns vriendin Franzis-
ka Birkmann was gevonden
bij de beide joodse slachtof
fers.
De vermoedelijke dader,
Uwe Behrend, was lid van
Hoffmanns paramilitaire or
ganisatie. Zijn lijk werd in
Libanon gevonden. Hij zou
zelfmoord hebben gepleegd.
De beide officieren van juus-
titie in het proces beschul
digden Hoffmann ervan, op
dracht te hebben gegeven tot
de dubbele moord. Ze had
den wegens mededaderschap
levenslange gevangenisstraf
geëist. Hoffmann werd ech
ter vrijgesproken van be
trokkenheid bij de dubbele
moord.
Hooggerechtshof doet omstreden uitspraak
WASHINGTON Het
Amerikaanse Hoogge
rechtshof heeft gisteren
met vijf tegen vier stem
men een wet van de staat
Georgia gehandhaafd
waarin sodomie wordt
verboden. Het hof oor
deelde dat volwassenen
geen grondwettelijk
recht hebben op homo
seksueel gedrag in de
privésfeer.
De uitspraak
van het Hooggerechtshof
betekent een nederlaag
voor tal van homo- en li
berale bewegingen die
tegen de wet van Geor
gia in het geweer waren
gekomen.
Zij vrezen dat andere staten
nu harder zullen gaan op
treden tegen homoseksue
len. Een van de rechters die
tegen stemde verklaarde
geen enkele rechtvaardi
ging te zien voor het „bin
nendringen in het huis, het
hart en het denken van
burgers die hun leven an
ders wensen in te richten".
In de wet wordt sodomie
omschreven als „iedere sek
suele daad waarbij de ge
slachtsorganen van een per
soon en de mond of anus
van een ander betrokken
zijn". Eerder had een fede
raal hof van beroep geoor
deeld dat de wet in Georgia
strijdig is met een funda
menteel grondwettelijk
recht. Het sterk verdeelde
Hooggerechtshof, de hoog
ste rechterlijke instantie in
de VS, was het daarmee
niet eens. Volgens de goed
gekeurde wet, die in ruim
een derde van alle Ameri
kaanse staten geldt, zijn ook
sommige heteroseksuele ge
slachtsdaden verboden,
zelfs als die verricht wor
den door echtelieden. Eer
der heeft het Hooggerechts
hof bepaald dat trouwen,
het krijgen van kinderen,
geboortebeperking en abor
tus wèl grondwettelijke
rechten zijn, waaraan de
staten zich moeten houden.
Tegen de wet van Georgia
was protest aangetekend
door Michael Hardwick, die
in 1982 werd gearresteerd
omdat hij zich thuis aan so
domie schuldig had ge
maakt. Overigens is Hard
wick nooit veroordeeld. De
uitspraak van het Hoogge
rechtshof was de eerste ge
detailleerde uitspraak over
homoseksuelen sinds 1967,
toen het hof oordeelde dat
homoseksuele buitenlan
ders het land uit gezet kun
nen worden „als individuen
met een psychopathische
persoonlijkheid".
TOPMAN VERENIGDE NATIES:
GENÈVE De secretaris-generaal van de Verenigde Naties,
Javier Pérez de Cuéllar, heeft gisteren gezegd dat het onder toe
zicht van de VN gehouden vredesoverleg over Afghanistan in
een vicieuze cirkel is terechtgekomen. Hij heeft een beroep ge
daan op Afghanistan en Pakistan zich als verantwoordelijke ge
sprekspartners op te stellen.
„De partijen moeten de politieke wil tonen om tot een oplossing
van hun problemen te komen en zij mogen de VN niet gebrui
ken om de onderhandelingen voort te slepen".
Het indirecte overleg tussen de twee landen over beëindiging
van het 6V2 jaar oude conflict in Afghanistan is inmiddels het
vijfde jaar ingegaan. De lopende, zevende overlegronde werd op
23 mei verdaagd en beide delegaties keerden terug naar hun
hoofdsteden voor advies over een voorstel van VN-bemiddelaar
Diego Córdovez.
Over de kwestie van de terugtrekking van de naar schatting
118.000 Russische soldaten uit Afghanistan bestonden nog schier
onoverbrugbare meningsverschillen, aldus Córdovez.
Vrijheidsbeeld
Het Noorse schip „Sorlandet" passeert In New York het Vrij
heidsbeeld, dat net gerestaureerd is. Het schip doet mee met de
parade ter gelegenheid van alle festiviteiten rond het Vrijheids-
UITGEVERS ZELF VERANTWOORDELIJK VOOR PUBLICATIES
MOSKOU Glavit, de
organisatie die sinds 1919
verantwoordelijk is voor
het censureren van elk
gedrukt woord in de Sov
jet-Unie, zal binnenkort
opgeheven worden. Pavel
Romanov, al jarenlang
hoofd van de organisatie,
gaat met pensioen en voor
de tienduizend werkne
mers zal een ander baan
tje gezocht worden, zo
melden wei-ingelichte
bronnen in Moskou.
Het was de taak van Glavit
om alle gedrukte publicaties
na te kijken en goed te keuren
kranten, boeken, weten
schappelijke tijdschriften en
teksten op posters. Zelfs an
sichtkaarten vielen onder de
censuur van Glavit De ver
antwoordelijkheid voor de
censuur zal nu direct bij de
uitgevers van de boeken en
kranten zelf komen te liggen.
Verwacht wordt dat tenminste
drie tijdschriften, te weten
Novy Mir, Nash Sovremennik
en Dryzhba Narodov, de ver
andering in de censuur maatre
gelen zo veel mogelijk zullen
uitbuiten. Verder bestaat goe
de hoop dat enkele verboden
„klassieke werken" uit de
Russische literatuur na het op
heffen van Glavit weer ge
drukt mogen worden. Sommi
ge bronnen hebben het over
het mogelijk opheffen van de
censuur op de roman Dokter
Zhivago als een symbool van
een werkelijke hervorming op
literair terrein. Militaire- en
staatspublicaties blijven echter
onder censuur van de autori
teiten vallen. Ook de wetten,
die „oorlogspropaganda, ge
weld, wreedheid, vernedering
van het individu en pornogra
fie" verbieden, blijven van
kracht.
MARTIN WALKER
Copyright The Guardian
De Chileense studentenleider Gonzalo Buroto spreekt na de bezetting
zijn mede-demonstranten toe.
Chileense studenten bezetten universiteit
SANTIAGO Studenten
hebben gisteren voor het eerst
in 13 jaar militaire dictatuur
de universiteit van Santiago
bezet uit protest tegen het be
wind van dictator Pinochet, twee gewonden. De studenten
De politie gebruikte traangas schreeuwden leuzen tegen het
om de betogers uiteen te drij- regime van Pinochet en eisten
ven en arresteerde meer dan de terugkeer van de democra-
honderd studenten. Er vielen tie.
LONDEN Binnen het
Gemenebest gaan steeds
meer stemmen op voor
maatregelen tegen Groot-
Brittannië om de Britse
regering onder druk te
zetten haar houding te
genover Zuid-Afrika te
herzien. De secretaris-ge
neraal van het Gemene
best, Sir Shridath Ramp
hal zei dat de de economi
sche banden tussen Lon
den en de andere Geme-
nebestlanden mogelijk te
lijden zullen krijgen on
der de houding van me
vrouw Thatcher. Presi
dent Kaunda heeft eerder
gedreigd dat Zambia uit
het Gemenebest stapt als
geen strafmaatregelen
worden genomen. Me
vrouw Thatcher daarente
gen verklaarde gisteren
nog eens ten overvloede
tegen economische sanc
ties te zijn.
In Zuid-Afrika zijn het afge
lopen weekeinde negen do
den gevallen. Meerdere
slachtoffers zouden zijn ge
vallen na de bijeenkomst in
Soweto waarop Zoeloe-leider
Buthelezi het woord voerde.
Dat heeft het officiële Bu
reau voor Informatie bekend
gemaakt. Gisteren zijn op
nieuw twee bommen ontploft
nabij Durban; de aanslagen
zijn niet opgeëist, maar zijn
vermoedelijk het werk van
het verboden ANC. De afge
lopen twee weken zijn acht
bommen ontploft, waarbij in
totaal drie mensen werden
gedood.
De grootste Zuidafrikaanse
vakbondsfederatie, Cosatu
heeft zich vandaag beraad
over de arrestatiegolf onder
haar leiders en kaderleden.
Cosatu waarschuwde dat de
arrestatiegolf tot spontane
„acties" kan leiden.
Russen willen
gesprek over
opzeggen Salt-II
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON De Sovjet-
-Unie heeft een gesprek voor
gesteld van Russische en Ame
rikaanse regeringsfunctiona
rissen dat eind juli in Genève
zou moeten plaatsvinden. De
Russen zouden de Amerika
nen tijdens dat gesprek drin
gend willen vragen het Salt
Il-verdrag, dat een maand ge
leden door de Amerikaanse
president Reagan werd opge
zegd, overeind te houden. Dat
schrijft de Amerikaanse krant
The New York Times.
De Amerikanen hebben het
verzoek in overweging geno
men, maar het valt niet te
voorspellen hoe ze zullen rea
geren. Vooral bij het ministe
rie van defensie schijnen nogal
wat bezwaren te bestaan tegen
een dergelijke bijeenkomst. In
Washington leeft de vrees dat
de Russen er op uit zijn blij
vend de aandacht te vestigen
op het eenzijdig opzeggen van
het overigens niet geratificeer
de Salt Il-akkoord. Tegen het
opzeggen daarvan leven voor
al in Europa grote bezwaren.
In Washington wordt gezegd
dat, als Amerika op het ver
zoek van Rusland ingaat, de
discussie over dat onderwerp
gaande blijft. President
Reagan heeft het verdrag nu
juist opgezegd om de Russen
tot grotere concessies over wa
penverminderingen te bren
gen, zo wordt gezegd.
SMIDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
121) Het kon natuurlijk niet uitblijven of pro-
n< lessor Tweesteen moest wel Iets horen van de
}e erbarmelijke angstkreten, die Sipko Stunt
la slaakte. Sipko gilde dan ook zó verschrikkelijk
hard, dat-ie gemakkelijk te horen was, zelfs bo-
ven het geloei van de wilde moror uit. De pro
fessor dacht: „Héhet komt mij voor, dat Ik
J Iets hoor. Het gegil van een manspersoon ge-
loof ik. Ik zal toch niet een onschuldige toe-
0 schouwer overreden hebben?" Deze gedach-
te was voor de hooggeleerde heer alarmerend
genoeg om te stoppen en hij krabbelde ver-
baasd uit de stuurcabine.
Toen zag hij daar de
verslaggever Sipko Stunt staan, die in katzwljn
0; tegen de oude auto hing. Toch krulde er een ge-
gllukkig lachje om de bleke lippen van de ge-
in .schrokken Sipko. „U wordt bedanktlispel-
iel de hij. „Ik? Bedankt? Waarvoor dan wel?"
vroeg de professor. „Ik heb gezien wat U met
jipde motor deed....," lispelde Sipko nógmaals.
„En nu weet ik dus waar de geheimzinnige
krachten van dat zogenaamde Knettercarter
vandaan komen. Ik heb óók al een keertje bij
Uw boswoning door de ruitjes gekeken. Ik weet
nu dus genoeg en ik zal er een goed stukje over
gaan schrijven...." Met deze woorden strom
pelde Sipko weg en even later was hij te vinden
in een klein schuilhokje. Dat hokje was aan de
rand van de weg opgesteld temidden van de
nieuwsgierige toeschouwers, en in dat hokje
had Sipko zijn typemachine opgesteld. Nu be
gon hij als een razende te tikken. Het moest een
lekker artikeltje wordenIntussen had
professor Tweesteen zijn wagen langzaam naar
de startstreep gereden. „Daar heb je er nóg
een!" gilden de opgewonden mensen. „Ha jon
gens! Even kijken wat die nou weer gaat doen!
Misschien knapt-ie óók wel uit elkaar!" Maar
de wagen van professor Tweesteen had blijk
baar geen zin uit elkaar te knappen. Trillend
stond het karretje te dansen op zijn stevig op
gepompte bandjes, geladen met schier ontem
bare krachten
DEN HAAG Er broeit
iets in de hoofdstad Asu-
cièn in Paraguay. Of er
binnenkort ook werkelijk
brand uitbreekt is nog
maar de vraag, maar het
begint er althans op te lij
ken dat een groot deel
van de bevolking de hoge
werkloosheid zat is alsook
de politieke onmacht, de
staat van beleg en vooral
de dictatoriale president
Stroessner.
Paraguay is niet bepaald een
land dat in het brandpunt van
het wereldgebeuren staat;
sinds de zaak-Mengele afgeslo
ten is, is het Latijnsamerikaan-
se land weer in de vergetel
heid geraakt. Vreemd genoeg,
want afgezien van Chili is Pa-
raquay het enige land in La-
tijns-Amerika waar nog een
ongekend harde dictatuur
§eldt. President Alfredo
troessner, zoon van een ge
ëmigreerde brouwer uit Beie
ren, houdt zich voornamelijk
bezig met twee zaken: om de
negentig dagen bekend laten
maken dat de staat van beleg
wederom verlengd is en om de
viif jaar verkiezingen uit
schrijven en winnen. Ge
steund door de politie en enke
le rijke families weet hij deze
farce sinds 1954 vol te houden.
De 73-jarige Stroessner wordt
echter almaar ziekelijker en
aan zijn macht wordt ge
knaagd. Want behalve door de
„vermoeidheid" van Stroes
sner, is het land in wankel
evenwicht geraakt door de
slechter wordende economi
sche situatie. Zestig procent
van de bevolking is Doer; soja,
tarwe, katoen en veeteelt zijn
belangrijke steunpilaren, maar
de wereldprijzen voor land-
bouwprodukten zijn sterk ge
daald. Een veel hardere klap
heeft Paraguay gekregen na
het gereed komen van de
grootste waterkrachtcentrale
ter wereld „Itaipu" in samen
werking met Brazilië. Door de
bouw van die centrale kwam
tussen 1973 en 1983 een stroom
van miljoenen dollars binnen
aan buitenlandse investerin
gen en leningen. De dam zelf
gaf werk aan ruim 200.000 Pa-
raguayen. Nu de dam werkt, is
de financiële bron van Parar-
quay opgedroogd.
Corruptie
Virginio Torres, werknemer in
een winkel in elektrische ap-
Iiaratuur en tegelijk vakbonds-
eider was afgelopen week op
bezoek bij de Nederlandse af
deling van de Latijnsameri-
kaanse vakbond CLAT in
Utrecht. Torres werkt voor de
Bond van Werknemers in de
Handel, die op haar beurt is
aangesloten bij Intersyndicale
Beweging voor Arbeiders
MIT. Verboden vakbonden
weliswaar, want in Paraquay
wordt meer één bond toege
staan, de nationale CPT, geleid
door regeringsgezinde topamb
tenaren.
Torres: „Dit iaar is voor het
eerst sinds tijden de 1-mei dag
gevierd; in de kranten ver
schijnen verhalen over marte
lingen en worden foto's afge
drukt van gemartelden, vrij
wel dagelijks vinden demon
straties plaats, terwijl op grond
van de staat van beleg samen
scholingen van meer dan drie
mensen verboden zijn. Ook
binnen de regeringspartij
de enig tellende Colorado
Partij, die niet-leden in sociaal
en economisch opzicht kan
discrimineren is een strijd
om de macht ontbrandt. De
Verenigde Staten nodigen
zelfs regelmatig vakbonden en
politieke partijen uit om te ko
men praten op Buitenlandse
Zaken. De VS zoeken waar
schijnlijk een soort Corazon
Aquino voor Paraguay".
Een militaire interventie door
de VS, die altijd bang zijn voor
een communistische machtso
vername, ligt niet in de ver
wachting aldus Torres. Vol
gens hem zal het volk de revo
lutie preken; gesteund door
een groot deel van r.-k. kerk.
De huidige president Stroes
sner zou graag zijn zoon Gus
tavo, de opperbevelhebber bij
het leger, als zijn opvolger
zien. Maar er liggen meer kan
didaten op de loer. Virginio
Torres noemt met name Carlos
Romero Pareira, lid van de
Colorado Partij, maar aanhan
ger van de gematigde vleugel
de „ethici". Dezen willen on
der meer een einde aan de
fraude, de corruptie en de
grootscheepse internationale
smokkel. Ook de VS zouden
wel iets in de jeugdige Pareira
zien als alternatief voor de
eerder zo geprezen Stroessner.
Op welke termijn er werkelijk
een verandering komt, durft
Torres niet te zeggen, de oppo
sitie werkt hardT maar heeft
misschien nog wel een jaar no
dig om krachtig genoeg te zijn
een einde te maken aan 32 jaar
Stroessner-regiem.
JOOS PERSOON
