greep van de angst
ederlands voorzitterschap
acht EG nauwelijks verder
Blank Zuid-Afrika in
„Journalisten hielpen ex-lijfwacht
Bouterse Suriname te verlaten"
„ZET ZWARTEN DESNOODS IN
KAMPEN EN HONGER ZE UIT"
ENLAND
EaidócSoiPumt
MAANDAG 23 JUNI 1986 PAGINA 5
IRLANDSE DOORBRAAK
[RIJD TEGEN AIDS
Nederlandse onderzoekers hebben een methode ge-
/aarmee het moment kan worden aangegeven waarop
ïiteitsziekte aids haar fatale fase ingaat. De ontdekking
;en belangrijke doorbraak in de strijd tegen de ziekte
meer slachtoffers eist. De resultaten van het Amster-
Iderzoek zijn vandaag gepresenteerd op het tweede in-
aids-congres^n Parijs, waaraan 2000 medici deelne-
>nd zijn duizenden mensen in ons land besmet met het
de gevreesde ziekte veroorzaakt, zonder dat zij ook
aids krijgen. Maar een klein deel van deze zogeheten
lieven zal ooit iets van het virus merken. De in het
sch Medisch Centrum in Amsterdam ontwikkelde test
«iwitten geeft aan op welk moment iemand die met het
hesmet, werkelijk de ziekte krijgt. Het onderzoek richt
ferder op de vraag waarom de antistof, de pijler van het
steem, uit het bloed verdwijnt waardoor de weg wordt
ikt voor aids.
Doden vliegongeluk
Grand Canyon herdacht
GRAND CANYON VILLA-
GE Voor de 25 slachtof
fers van het vliegtuigongeluk
boven de Grand Canyon is
gisteren een herdenkings
dienst gehouden. Het onder
zoek naar de oorzaak van het
ongeval zal nog vier of vijf
dagen in beslag nemen. Arke
Reizen in Enschede heeft de
laatste twee namen bekend
gemaakt van de elf Neder
landse slachtoffers van de
vliegtuigbotsing. Het zijn de
26-jarige G.W. Tholenaars uit
Rotterdam en de 29-jarige
mevrouw H.J. Bek eveneens
uit Rotterdam.
COCA EN PEPSI
AAN BANDEN
WASHINGTON De Amerikaanse regering
heeft verklaard dat een gerechtelijke procedure
zal worden aangespannen om de overneming
van Seven Up door PepsiCo en van Dr. Pepper
door Coca-Cola te voorkomen. De Federale Han
delscommissie vreest dat er door de overnemin
gen te weinig concurrentie komt in de distributie
en verkoop van frisdranken in de Verenigde
Staten. Met de overnemingen is in totaal 850 mil
joen dollar gemoeid. Coca-Cola en Pepsi zouden
zo 80 procent van de Amerikaanse markt voor
frisdranken in handen krijgen. Coca-Cola heeft
op het ogenblik een marktaandeel van 39 pro
cent en Pepsico heeft 29 procent van de markt in
handen. Seven-Up is met een marktaandeel van
zeven procent de op twee na grootste frisdran-
kenfanbrikant in de VS, gevolgd door Dr. Pep
per met een marktaandeel van 6,9 procent.
Gezwellen Reagan
„niet kwaadaardig"
WASHINGTON De twee kleine gezwellen, die bij
president Reagan zijn verwijderd waren niet kwaad
aardig, aldus het Witte Huis. Reagan onderging een
uitgebreid medisch onderzoek in het marinezieken
huis Bethesda om te zien of de darmkanker waar hij
vorig jaar zomer voor werd geopereerd was verdwe
nen. Destijds werd 60 centimeter van Reagan's dikke
darm verwijderd na de ontdekking dat dit orgaan
door kanker was aangetast. In januari werden ook al
drie kleine goedaardige gezwellen uit zijn darm ver
wijderd. Artsen zeggen dat het voorkomen van der
gelijke poliepjes bij een 75-jarige niet ongewoon is.
Vorig jaar werd Reagan tweemaal aan zijn neus geo
pereerd om kleine stukjes huid te verwijderen die
ook door kanker waren aangetast. Volgens de artsen
betrof het een veel voorkomend soort kanker dat
meestal het gevolg is van een te grote blootstelling
aan het zonlicht.
Senaat geeft
Reagan minder
SDI-geld
WASHINGTON De com-
missie voor de strijdkrach
ten van de Amerikaanse
Senaat heeft geweigerd ge
hoor te geven aan de eis
van president Reagan om
het budget voor het SDI-
programma met 73 procent
te verhogen. Met tien tegen
negen stemmen besloot de
Senaat Reagan slechts 28
procent meer te geven. De
beslissing komt er op neer
dat Reagan volgend jaar
niet meer dan tien miljard
gulden krijgt voor SDI-on-
derzoek.
Belgen betogen
tegen sneltrein
BRUSSEL Duizenden
Belgen hebben gisteren
in Herentals betoogd te
gen de eventuele aanleg
van een spoorbaan voor
een trein met hoge snel
heid, de tgv. Het baan
vak voor de „trein van
de toekomst" zou van
Brussel naar Amsterdam
lopen. Bij de door milieu
organisaties georgani
seerde betoging vielen
vooral de 200 tractoren
op. Boeren vrezen name
lijk land af te moeten
staan voor de tgv.
jmze correspondent
Aad Jongbloed)
IEL De Neder-
regering heeft
>p de winkel ge-
iaar het voorzitter-
;jvan de Europese
jnschap dat op 1
een half jaar, af-
,ag geen succes
genoemd. Dat is
irzichtige mening
-lomaten in Brus-
gewend zijn de
'olgende voorzit-
ippen van de lid-
et elkaar te ver-
;emene verkiezingen
land hadden de Ne-
s bewindsmannen
?juwen natuurlijk wel
■rs aan het hoofd dan
ie droom van de Eu-
eenwording. Er is
een markante uit-
j: minister van
iw Gerrit Braks. In de
iarathonzitting sinds
meer dan tien jaar wist Braks
op 25 april het landbouwprij
zenpakket voor de EG, inge
wikkeld als zelden tevoren,
erdoor te krijgen en aldus
een aanzet te geven tot het
verdwijnen van de tot dusver
onbeheersbare overschotten.
Worstelen
Een greep uit andere onder
werpen waarmee de EG (nog
steeds) worstelt maakt duide
lijk dat Nederland als voor
zitter zeker geen glansrol
heeft gespeeld én dat andere
landen de boot blijven afhou
den.
De vorming van de interne
markt, een Europa zonder
grenzen en zonder handels
belemmeringen, voorzien
^oor eind 1992, heeft nauwe
lijks voortgang geboekt. Tij
dens het Nederlandse voor
zitterschap werden slechts 28
richtlijnen aangenomen van
de meer dan 100 waartoe Ne
derland en de volgende voor
zitter, Groot-Brittannie, zich
voor het einde van dit jaar
hebben verplicht.
Minister Winsemius kwam
geen stap verder met zijn po
gingen het EG-milieu te zui
veren door schonere automo
toren (katalysator) en de
„uitstoot" te regelen van gro
te stookcentrales, die voor
het grootste deel verantwoor
delijk zijn voor de zure re
gen. De Denen vonden zijn
auto-voorstellen niet ver ge
noeg gaan en de Britten, die
betrekkelijk weinig last heb
ben van de eigen stookcen
trales, lieten merken dat de
zurge regen in de rest van
Europa hun een zorg zal zijn.
Minister Ruding (Financiën)
zag geen kans verder te ko
men met de harmonisatie
van de belastingen-voor
waarden voor het Europa
zonder grenzen. In de marge
van de EG wist hij op 5 en 6
april in Ootmarsum echter de
herschikking van de EMS-
-munten goed in de hand te
houden.
Intentie
Op het gebied van werkloos
heidsbestrijding een „in
tentie" van de Nederlandse
regering werd geen enke
le voortgang geboekt en ook
het Europa van de technolo
gie, waar premier Lubbers in
het verleden een punt van
maakte, bleef in de dossiers.
Het Europese gehannes na de
ramp in Tsrenobyl was rond
uit beschamend. Dat lag wel
iswaar meer aan het feit dat
de lidstaten weigerden tot
een uniform beleid te komen
om radioactieve waar uit
Oost-Europa te weren. Maar
Nederland als voorzitter
keek lijdzaam toe, zonder een
spat initiatief te tonen.
Van mevrouw Schoo (Ont
wikkelingssamenwerking) en
minister Brinkman (Cultuur)
werd in Europa weinig ver
nomen. Des te meer van Van
den Broek van buitenlandse
zaken. Deze bewindsman had
echter de wind volop tegen.
Nauwelijks had hij, op 14
april, zijn elf collega's zo ver
dat ze besloten tot echte
maatregelen tegen Libië, om
daarmee „militaire escalatie
te voorkomen", of de Ameri
kanen voerden hun aanval
op Tripoli en Benghazi uit.
Washington bleek lak te heb
ben aan de EG, drie uur na
het beroep dat de Gemeen
schap op de Amerikanen
deed via de Nederlandse am
bassade in Washington.
Boycot
Van den Broek overspeelde
vorige week in Luxemburg
zijn hand, toen hij voortijdig
het voorstel lanceerde voor
een boycot van Zuidafrikaan-
se wijn, groente en fruit, dat
vervolgens door Groot-Brit-
tannië en de Bondsrepubliek
van tafel werd geveegd.
Vooral deze tegenvaller bete
kent dat de EPS (Europese
politieke samenwerking), die
moet leiden tot een Europa
met één buitenlands politiek
geluid, geen noemenswaardi
ge stap in die richting heeft
gemaakt. Bij het begin van
het Nederlandse voorzitter
schap zei premier Lubbers
„met een minimum aan dra
matiek te proberen maximale
resultaten te behalen". Dra
matiek heeft Europa het af
gelopen half jaar niet of nau
welijks gekend, maar even
min -resultaten.
i?
Ier Peru
noordde
jiensen
f Een oppositieleider
jeeft de strijdkrachten
f(jeschuldigd zo'n 60
Jerrillastrijders in koe-
Lde te hebben ver-
adat zij zich hadden
J/en na een opstand in
jangenissen. De Peru-
r;ering gaf toe dat het
irukking van de op-
eigenmachtig optre
de militairen kan
en. De gevangenen
de Lurgancho-ge-
in de mond en het
geschoten nadat zij
landen op het hoofd
llenblok kwamen. De
heeft tot een onder-
lar mogelijke exces-
blen.
frlander (18)
platen na
op voogd
^[ANA Een Ameri-
"iry die eerder een Ne-
jongen schuldig ver
legens doodslag op
1 heeft met succes ge-
de jongen weer vrij
De 18-jarige Joeri
lad toegegeven de 51-
ilip Parsons te heb
ei, maar de jury
een buitengewone
ft de conclusie dat de
irenlang vier of vijf
week sexueel werd
door zijn voogd. De
'eroordeèlde De Beer
is tot 650 dagen hech-
tijd dat hij in voorar-
Jgezeten.
Honderden schapen gingen vrijdag nog op weg naar het slachthuis in Wales; korte tijd later werd
een verbod afgekondigd op het transport en het slachten van lams- en schapevleeé omdat de
dieren radioactief besmet zijn.
Britten laks met besmet schapevlees
LONDEN De Britse rege
ring heeft verzuimd op tijd
maatregelen te treffen hoewel
zij op de hoogte was van te
hoge niveaus van radioactivi
teit in schapevlees uit het
noorden en noordwesten van
het land. Dit is gisteren ge
meld door de kranten Sunday
Telegraph en The Observer.
In lamsvlees werden op 13
juni al hoeveelheden cesium
gemeten die ver boven de EG-
norm lagen. Pas afgelopen
vrijdag werd daarvoor een
verbod afgekondigd. Meteoro
logische deskundigen in de
Sovjet-Unie hebben regenwol
ken rondom Tsjernobyl met ijs
bezaaid om regen te „maken".
De operatie had tot doel te
voorkomen dat de stad zelf
door zware regenbuien zou
worden getroffen, waardoor
radioactief materiaal naar de
rivieren zou wegspoelen. Het
steunfonds voor de slachtof
fers van de kernramp in Tjer-
nobyl heeft inmiddels 21 mil
joen gulden ontvangen.
Tegenstand
Een politieman
richt zijn pistool
op aanhangers
van de verdre
ven persident
Marcos van de
Filipijnen. Meer
dere personen
werden gisteren
in de hoofdstad
Manila gewond
tijdens botsin
gen tussen op
roerpolitie en
zo'n 5000 Mar-
cosloyalisten.
De politie trad
ook op met
traangas en wa
terkanonnen.
Moskou laakt reactie VS
op ontwapeningsvoorstellen
MOSKOU De Sovjet-Unie heeft gisteren bekendgemaakt
geen gunstig antwoord te hebben ontvangen op haar ontwape
ningsvoorstellen. Het persbureau Tass beschuldigde de regering-
Reagan ervan beschuldigd te kiezen voor „confrontatie".
De top in Genève tussen president Reagan en Sovjet-leider Mi-
chail Gorbatsjov had hoop gebracht op een vermindering van de
spanning in de wereld, aldus de boodschap. „Helaas hebben we
geen afdoende antwoord gehad van de Amerikaanse regering
die handelt in strijd met de Amerikaans-Russische verklaring
van 21 november 1985 (top Genève)".
Tass ging niet in op de jongste Sovjet-voorstellen en de reactie
daarop van president Reagan dat die voorstellen „een keerpunt"
in de Geneefse wapenonderhandelingen zouden kunnen zijn,
.„als beide zijden tenminste vooruitgang willen".
Volgens Tass zat de rede waarin Reagan reageerde op de voor
stellen uit Moskou vol „anti-Russische clichés' en zijn Reagans
daden niet in overeenstemming met zijn oproep tot overeen
komsten over wapenbeheersing. De reactie van Reagan werd
„een afleidingsmanoeuvre" genoemd, omdat de president tegelij
kertijd aankondigde zich niet aan het Salt-II-verdrag te zullen
houden.
JE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
.Mijn auto lenen?" zei de dikke, gemoe-
Sfaard. „Man, ik hèb niet eens een auto!
■Jet die ouwe brik uit het stenen tijdperk
op, die ik nog steeds per ongeluk in de
«eb staan!" „Die bedpel ik ook," leg-
(Jje Verholen uit. „Of doe je misschien
®de knetterrally mee?" „Niks hoor!"
jfi waard. „Ik was het eerst wel van plan,
.Jpteraf beschouwd, beste Verholen, nee
.5be tóch maar niet mee. Ik bemoei me
|%t mijn zaken, want eerlijk, kerel, ik heb
at zo'n beste tijd gehad! De hele dag zit
[Jpgkamer stikvol! Stikvol!!" „Of je ge-
lÖI waard," zei de smid. „Laten de ande-
Ji knetteren met hun oude auto's en
(maar dat je een stevig extraatje ver
jaar in dat geval heb je zeker geen enkel
§L tegen het feit, dat ik je oude auto
nen wil?" „Niks hoor," zei de waard,
t je gang maar. Het komt me zelfs wel
l als die oude brik uit de schuur ver
bant ik wou in de schuur een danszaaltje
I, zie je. Daar organiseer ik namelijk een
groot knetterbal na afloop van de race. Ik heb
al een band uit de stad gehuurd en
„Mooi!" zei de smid en met dit ornamentale
woordje sneed hij de woordenstroom van de
dikke waard af. „Zet dan de auto maar buiten,
makker. Ik rij hem zelf wel naar de verzamel
plaats op de Kerkbrink." De smid liet er ver
der geen gras over groeien en maakte, dat-ie bij
de schuur van de dikke waard kwam. Daar
stond de oude automobiel al buiten en we zien
hier hoe onze smid deze stokoude vierwieler in
het holst van de nacht naar de Kerkbrink duw
de. De arme, bewusteloze Eelco Eelkema be
merkte daar niets van, alhoewel dat eerlijk ge
zegd weinig scheelde, want niet zo heel veel la
ter kwam Eelco bij. Verwonderd kwam hij over
eind en hij mompelde: „Daar ben'k warempel
van mien stokkie gegaan! Ik kan zeker niet zo
goed teeg'n sigaar'n!" Verder dacht de ver
doofde kerel nergens over na, want alles op de
Kerkbrink scheen dik in orde en de oude autoo
tjes stonden er nog net zo rustig bij als tevo
ren....
JOHANNESBURG „Ik
vraag me af of wij blan
ken hier niet net doen als
de Duitsers voor de oor
log, die hun ogen sloten
voor wat er met de joden
gebeurde", zei Roy Green,
een monteur die op 16
juni, de dag van de Sowe-
to-herdenking, „voor de
zekerheid" een pistool
meenam naar zijn werk.
Gewoonlijk laat hij zijn
wapen thuis.
Die mate van inzicht in de si
tuatie onderscheidt Green van
zijn collega's, die zichzelf tot
de tanden gewapend zouden
hebben als zè genoeg munitie
hadden kunnen krijgen. Maar
de wapenwinkels moesten hun
klanten op rantsoen zetten
vanwege de grote toeloop aan
de vooravond van 16 juni. Ir
rationele ingevingen hebben
de blanke gemeenschap in de
greep van de angst gebracht.
De meeste blanken waren
bang dat er „iets" zou gebeu
ren, weinigen maakten zich
zorgen over wat er gebeurde
met de mensen in de zwarte
woonwijken.
Roy Greens kijk op de nood
toestand, zijn angst voor „16
juni" en zijn twijfel dat de
„rust zal weerkeren" na afloop
van de noodtoestand, hebben
hem bewogen naar Australië
te emigreren. Zijn gezin is al
in Australië, hij kan het zich
financieel permitteren om te
vertrekken en in Australië ziet
de toekomst er minder onze
ker uit.
Koos Smit, een Afrikaner,
heeft altijd een pistool bij zich.
Met zijn gezin oefent hij in de
weekends op een van de vele
schietbanen in Johannesburg.
Op zaterdag 14 juni ging hij
naar de plaatselijke wapen
handelaar om zijn voorraden
aan te vullen met het oog op
16 juni. „Ik dacht dat zij (de
zwarten) het op ons gemunt
zouden hebben en naar de
scholen zouden komen", licht
te, hij toe. Hij kreeg niet zoveel
munitie als hij vroeg. „Er
stond een rij tot om straathoek
en de munitie werd gerantsoe
neerd".
Koos Smit is niet van plan uit
Zuid-Afrika te vertrekken.
„Maar deze noodtoestand zal
ook niet werken". Zich bewa
penen is zijn manier om het
probleem aan te pakken.
Kevin Black, een Britse immi
grant en de receptionist van de
garage, bekijkt het nog wat
anders. „Deze noodtoestand
was nodig, en hoe harder ze
hen (de zwarten) aanpakken,
des te sneller zal alles wéér ge
woon worden. Ik maak me
geen zorgen, de regering heeft
de zaken wel in de hand". Met
zijn Britse paspoort hoeft
Black ook niet echt angstig te
zijn voor de werkelijkheid,
zouden sommigen opmerken
die zo'n uitwijkmogelijkheid
niet achter de hand hebben.
De noodtoestand zal de uit
tocht van jonge blanken ver
snellen, als tenminste de illu
soire rust de koers van de
Zuidafrikaanse rand op het
huidige, betrekkelijk stabiele
peil kan houden. Anderen
vergrendelen de poorten en
verschansen zich achter de
vestingwerken, zich voorbe
reidend op de belegering door
de rest van de wereld, en door
de zwarte meerderheid in ei
gen land.
„Ik zou mijn kinderen niet
naar school laten gaan, ook al
is de school open", zei Man
fred Cohen, die vorige week
voor het eerst besloot tot de
aanschaf 'van een vuurwapen
uit angst voor de Soweto-her-
denking. „Waar ik bang voor
was? Dat ligt toch voor de
hand? Als ik een zwart vel
had en honderden jaren misè
re had moeten doorstaan, met
controles op waar je gaat en
staat, met pasjeswetten en
mensen die me kaffer noemen,
en zonder stemrecht..En als
ik zou zien hoe de situatie zich
polariseert tussen blank en
zwart, zou ik blanke scholen
aanvallen, bommen leggen in
blanke winkelcentra en
brandbommen gooien naar
blanke auto's".
Cohen noemt de noodtoestand
noodzakelijk. „Het geweld
moet tot elke prijs worden
neergeslagen. Stuur het leger,
de marine en zet desnoods mil
joenen in kampen en honger
ze uit, maar maak een eind
aan het geweld". Die opmer
king is des te navranter omdat
Cohens familie zelf is gevlucht
voor Hitiers concentratiekam
pen.
„Laten we wel wezen", zei
Alan Strick, een restaurant
houder in Johannesburg die
altijd een mes bij zich draagt
om „mijn klanten te bescher
men" en thuis een heel arse
naal tot zijn beschikking heeft.
„Als je wordt aangevallen door
veertig zwarten, maakt het
niet uit hoe goed bewapend je
bent, ze krijgên je toch". Hij
reageerde met een schimp
scheut op het gedrag van de
ouders bij de scholen waar zijn
drie kinderen heen gaan. De
ouders hadden gewapende mi
lities gevormd om het school
terrein te beschermen. „Nie
mand kon per auto het terrein
oprijden, alle kinderen werden
bij veiligheidscontroles onder
zocht en ouders mochten al
leen in de buurt van de school
komen als ze deel uitmaakten
van de milities".
PARAMARIBO/DEN HAAG
De twee journalisten van
het weekblad Nieuwe Revu
die in Suriname wegens
„staatsgevaarlijke activiteiten"
zijn opgepakt, hebben de voor
malige lijfwacht van legerlei
der Bouterse, Ronnie Bruns-
wijk, geholpen naar het bui
tenland te ontsnappen.
Da£ heeft de Surinaamse mi
nister van justitie Punwasi za
terdag verklaard. Volgens
hem hebben Pieter Storms en
Gerard Wessel Brunswijk aan
een vals paspoort geholpen,
waarmee hij Suriname via
Frans Guyana kon verlaten-.
Punwasi meent dat Brunswijk,
die wordt gezocht wegens
overvallen en berovingen, nu
in Nederland of Frankrijk is.
Brunswijk heeft zich met een
privélegèrtje in het dorp
Moengo Tapoe verschanst.
Volgens Punwasi „terrori
seert" hij met zijn mannen de
omgeving.
De twee Nederlanders zijn nog
niet op het vliegtuig richting
Amsterdam gezet, maar wor
den nog steeds vastgehouden
wegens „illegaal verblijf" in
het land.
De iournalisten zouden zich
hebben voorgedaan als reisa
genten en op grond daarvan
een visum hebben gekregen.
Dat visum is vervallen zodat
Storms en Wessel zich illegaal
in Suriname bevinden, aldus
Punwasi. Derk Sauer, hoofd
redacteur van Nieuwe Revu,
ontkende gisteren dat de jour
nalisten Brunswijk een vals
paspoort gegeven hebben.
Kolen Zuid-
Afrika met
omweg naar
Groot-
Brittannië
LONDEN Goedkope
Zuidafrikaanse kolen
worden door Britse za
kenlui geïmporteerd en
als Brits produkt ver
kocht aan de zware in
dustrie. De kolen worden
onder verschillende vlag
naar Nederland ver
scheept, waar zij door
Britse importeurs wor
den opgekocht. Dit heeft
het Londense dagblad
Daily Mirror vandaag
onthuld. De kolen uit
Zuid-Afrika zijn half zo
duur als die üit Groot-
Brittannië, vooral van
wege de scherpe koers
daling van de rand. Ar
thur Scargill, die de
mijnwerkersstaking leid
de, zei in de Daily Mirror
dat premier Thatcher
moord en staatsterreur in
Zuid-Afrika steunt door
deze import toe te staan.
In de Zuidafrikaanse ha
venstad Durban zijn za
terdagavond en gister
ochtend drie bommen
ontploft. Er vielen geen
slachtoffers; wel ontsond
brand in een raffinaderij.
De Zuidafrikaanse politie
heeft ontkend een aanval
te hebben uitgevoerd op
kerkgangers nabij Johan
nesburg. Bij die aanval
zouden meerdere baby's
om het leven zijn geko
men, aldus de Londen
Times.
Strop voor
drugssmokkelaars
in Maleisië
KUALA LUMPUR Twee
Australiërs zijn zaterdag door
het gerechtshof in Penang in
Maleisië veroordeeld tot de
dood door ophanging nadat zij
waren betrapt op het bezit van
heroïne. De veroordeelden zijn
de eerste Westerlingen die de
strop wacht wegens smokkel
van verdovende middelen.
Maleisië kent strenge straffen
voor handel in verdovende
middelen: dood door ophan
ging voor ieder die meer dan
15 gram heroïne bij zich heeft.
Er is nog geen datum vastge
steld voor hun terechtstelling.
