„Nog geen leuke dingen voor
de mensen in 't verschiet"
lans Wiegel wil zijn levenswerk redden
CDA dringt bij
EG-landen aan
op boycots tegen
Zuid-Afrika
Alcoholprijs moet omhoog"
EeidaeSou/LO/nt
Bonden en directie
Akzo eens over cao
.'VERHOUDINGEN IN VVD VOLKOMEN VERZIEKT"
"Dialisten:
Sn Uyl
itakel in
Vkiezings-
ijd
DE VRIES GEEFT RUDING GELIJK:
Schiphol rekent op
verdergaande groei
NENLAND
MAANDAG 23 JUNI 1986 PAGINA 3
ige
;dagen
ARNHEM Vakbonden en de directie hebben za
terdag in Arnhem na tien uur onderhandelen een
principe-akkoord afgesloten over een nieuwe cao
voor de 23.000 werknemers bij Akzo. Onderhande
laar J. Schermer van de Industrievond FNV
noemde het resultaat „mager", maar niettemin
wordt het akkoord met een positief advies aan de
leden voorgelegd.
In het principe-akkoord is behalve de invoering
van „bescheiden" experimenten met een 36-urige
werkweek een structurele loonsverhoging van
twee keer één procent en een eenmalige uitkering
van 2 procent opgenomen. De VUT-leeftijd gaat
verder alleen voor de lager betaalde werknemers
omlaag naar 60 jaar en over de algemene invoering
van een vijfploegendienst wordt nog gestudeerd.
ADVIES AAN REGERING:
Sociale premies in 1987 omhoog
ZOETERMEER/AMSTERDAM De sociale premies
moeten volgend jaar omhoog. Dit blijkt uit de ramin
gen die de Ziekenfondsraad (ZFR) en Sociale Verzeke
ringsraad (SVR) deze maand hebben opgesteld en die
vandaag zijn bekendgemaakt. Het gaat om adviezen
aan de opsteller van de rijksbegroting voor 1987. Glo
baal komen de voorstellen van ZFR en SVR op het
volgende neer:
Optrekken ziekenfondspremie van 9,6 naar 10%;
Verhoging AWBZ-premie van 4,25 naar 4,51%;
WAO-premie: van 5,9 naar 6,4%
AAW-premie: van 5,7 naar 6,1%;
De premie voor de nieuwe werkloosheidswet
(NWW), die zeer waarschijnlijk per 1 januari 1987
wordt ingevoerd, zou van 2,1% naar ten hoogste 3,2%
opgetrokken moeten worden. Nu betalen werknemers
1,25% en de werkgevers 0,85%.
r
'ijjuWARDEN „Ja,
ie(iaak mij grote zorgen
-<? de gang van zaken
j2le VVD. Jarenlang
ik die partij gediend,
alleen met veel ple-
maar ook met veel
es. Dus het is een
ASe van mijn levens-
k dat staat te trillen
Jïjn grondvesten! Nou,
jan u verzekeren dat
is geen leuk gezicht
ai
i Wiegel, onder wiens lei-
de VVD uitgroeide van
tlitaire groepering tot een
J volkspartij, kijkt bij wij-
Hin uitzondering niet zo
ï!]k. De bekende twinke-
e|n zijn blauwe ogen heeft
-fc gemaakt voor een be-
;c|e blik, nadat wij de troe-
in de Tweede-Kamer-
ie van de VVD ter spra-
!U^bben gebracht,
rtfnstig klinkende bewoor-
eün maakt de 44-jarige
ioie commissaris duidelijk
jij niets liever wil dan zo
i! mogelijk afreizen naar
-."'Haag om in zijn partij
u op zaken te stellen,
[mee ook gezegd wil zijn
Ie geruchten over onver-
iigheid van Wiegel, die
sommigen in de VVD
a !en verspreid, pertinent
ïflst zijn. „De lieden die dat
rr'n hadden wellicht de ge-
lilte dat hun dat nog goed
.aiitkomen ook. Dus wil ik
jerucht nu ook publieke-
ontkennen, zodat dat
n een eigen leven kan
kéleiden. U ziet, ik ben in-
ieels net zo slecht als vele
y^ten", zegt Wiegel met op
foment toch weer de be-
e grijns.
P
•t
kei
3ijn naar hem toe gereisd
Ie vernemen wat er nu
les aan de hand is in de
I en wat daaraan gedaan
I worden. Maar voordat
het Orakel van Leeuwarden
die vraag beantwoordt, wil hij
één ding met zeer grote na
druk stellen: hij is niet uit op
enigerlei persoonlijk voordeel.
„Nee, ik heb geen enkele am
bitie om weer op wat voor
stoel dan ook terecht te ko
men. Het gaat mij louter en
alleen om de toekomst van de
VVD. Als men het kwarwei
zonder mij kan klaren, vind
ik het perfect! Maar als men
wil dat ik een handje kom
helpen, dan ben ik daartoe
bereid".
Na deze verklaring keren we
met Wiegel terug naar 22 mei,
de dag na de verkiezingen,
waarop Ed Nijpels in de
VVD-fractie golven van kri
tiek over zich heen kreeg en
moest beloven dat hij na de
kabinetsformatie zou terug
treden als politiek leider.
Hans Wiegel: „Er is geen
sprake van dat de aanval op
Nijpels het gevolg is van de
verkiezingsnederlaag. Sommi
gen stellen dat zo voor, maar
dat is onzin. Waarom? Omdat
iedere VVD'er op zijn vingers
kon narekenen dat de winst
van 1982, tien zetels, in 1986
niet geheel behouden zou blij
ven".
„Bovendien hadden we te ma
ken met het feit dat de minis
ter-president orde op zaken
had gesteld in het CDA en dat
die groepering dus strategisch
heel anders zou opereren dan
in mijn tijd. De velden om te
oogsten voor de VVD zagen
er de afgelopen jaren dus wat
anders uit dan in 1982 nog het
geval was. Iedereen die een
beetje z'n verstand gebruikt,
had dat kunnen bedenken. Ik
ben er dan ook zeker van dat
het offensief tegen Nijpels een
andere oorzaak had".
Karakter
Bedoelt Wiegel daar soms
mee dat die oorzaak gelegen
was in de persoon van Ed Nij
pels? Staatssecretaris Bolkes-
tein, die de aanval op Nijpels
heeft geopend, beweert dat de
fractievoorzitter lijdt aan een
„karakterachterstand". Hoe
wel' dit onderwerp pijnlijk
voor Wiegel moet zijn (hij
heeft immers begin 1982 per
soonlijk Ed Nijpels uitverko
ren om hem op te volgen als
politiek leider) aarzelt de
commissaris niet lang met zijn
antwoord. „Ik denk dat de
wijze waarop Nijpels inhoud
heeft gegeven aan het leider
schap voor een aantal mensen
aanleiding geweest is zijn
functie als fractievoorzitter
ter discussie te stellen", klinkt
het laconiek.
De vrienden van Nijpels be
weren ook wel dat de aanval
van Bolkestein en consorten
verklaard moet worden uit
een richtingenstrijd. Wiegel
ontkent ook dit heftig. „Geen
sprake van. Ik ken dat ver
haal: de liberale vleugel con
tra de conservatieve vleugel.
Daar klopt niets van".
Maar hoe zit het dan met die
„Rotterdamse maffia", waaro
ver een man als vice-fractie-
voorzitter Evenhuis spreekt
en waarmee hij onder meer
minister Korthals Altes be
doelt. Wiegel op afgemeten
toon: „Het feit dat sommigen
in de VVD nu over andere
VVD'ers spreken in dit soort
termen, bewijst hoe volkomen
verziekt de verhoudingen in
de partij zijn".
Co-formateur
Wat denkt Wiegel daaraan te
kunnen doen. „Uit vele ge
sprekken heb ik een beeld ge
kregen van hoe de zaken er
voor staan en voor mezelf heb
ik nu wel in m'n hoofd wat de
beste oplossing zou wezen.
Maar als ik dat openbaar zou
maken, zou dat niet erg pro
ductief zijn. Wel wil ik nog
zeggen dat de VVD er zeer
verstandig aan doet alles in
één keer te regelen: wie
wordt er vice-premier, wie
fractievoorzitter en wie partij
voorzitter? Willen we met een
schone lei verder, dan zullen
we het totaal moeten bezien.
Dat is niet zo gemakkelijk
maar als men het wil, kan
het".
Wiegel voegt eraan toe dat
het beste moment voor deze
operatie niet ver weg meer is.
„Als het regeerakkoord in el
kaar is gespijkerd, komt de
fase van de echte formatie.
Dan is de vraag aan de orde:
wie komt waar? In de gege
ven omstandigheden is dat
voor de VVD een buitenge
woon belangrijke zaak".
Bedoelt Wiegel dat hij wel be
reid is naast Lubbers co-for
mateur te worden? In die po
sitie zou hij immers degene
zijn die namens de VVD kan
didaten voordraagt voor het
kabinet en die dus uitmaakt
wie op welke stoel komt te
zitten. Ook kan hij op die ma
nier meehelpen te bepalen
wie Nijpels moet opvolgen als
fractievoorzitter. Kortom, hij
zou orde in de huidige chaos
kunnen scheppen.
Wiegel vindt het moeilijk
daarop „via de krant com
mentaar te geven". Hij legt uit
dat het aanwijzen van een
formateur gecompliceerd ver
loopt. „Daarbij gaat het niet
alleen om de opstelling van de
VVD, maar ook om die van
het CDA. Bovendien is de be
noeming uiteindelijk een be
slissing van het staatshoofd.
De vraag of ik co-formateur
wil worden is voor mij dus
pas aan de orde als hij wordt
gesteld".
De VVD-fractie, Lubbers en
de koningin behoeven zich
natuurlijk helemaal niets af te
vragen als Wiegel van tevo
ren laat weten dat hij een be
noeming zal afwijzen. „Ik kan
ook daarop alleen formeel re
ageren. Stel dat er een derge
lijke vraag van het staats
hoofd zou komen, dan geldt
voor mij, net als voor ieder
een in het land, dat ik daar
zeer serieus over nadenk".
Maar als er geen co-formateur
komt, is Nijpels toch degene
die de VVD-ministers en
staatssecretarissen uitzoekt.
Hij is dan in staat zijn vrien
den en zichzelf te bevoorde
len en zij vijanden te straffen.
Wiegel beaamt dit: „Ja, als er
niks verandert, blijft Nijpels
de onderhandelaar. De VVD
zal zich er dus op moeten be
raden of dat verstandig is.
Daar moet de fractie een be
sluit over nemen. De fractie
bepaalt zelf wie haar onder
handelaar is".
De Korte
Inmiddels is duidelijk gewor
den dat Rudolf de Korte,
VVD-minister van binnen
landse zaken, de meest aange
wezen persoon is om de nieu
we fractievoorzitter te wor
den. De diverse groeperingen
in de VVD hebben informeel
laten weten dat zij zich op
hem zouden kunnen vereni
gen. Maar De Korte wil zelf
veel liever minister blijven.
Vindt Wiegel dat hij dat recht
heeft?
„Een aantal dagen geleden
heeft de minister mij gebeld.
Toen kwam die zaak natuur
lijk ook aan de orde. Ik heb
toen tegen hem gezegd: gooi
geen enkele optie weg, want
je hebt de kans dat als je de
ene functie weigert, je een an
dere óók niet krijgt. Zo gaat
dat vaak!" zegt Wiegel waar
schuwend in de richting van
De Korte.
De Friese commissaris wijst
erop dat het voor de VVD
van „cruciaal belang" is hoe
de liberale ministers in het
nieuwe kabinet plus de beide
kamerfracties en het hoofdbe
stuur in de komende jaren
functioneren. „Daaruit zal
blijken of de VVD zich men
taal heeft kunnen herstellen
en daardoor wordt beslist of
de VVD één van de grote par
tijen blijft of dat zij weer op
forse afstand van CDA en
PvdA terecht komt".
RIK IN 'T HOUT
ALEX SNELLEMAN
ige
Het PvdA-Kamer-
|Rpns Kombrink meent
N „personele factor" een
belangrijk element is
gt bij de voor de PvdA
itellende verkiezingen,
b congres van de Jonge
sten in de Partij van
fbeid zaterdag in Eist,
h nogal was vraagte-
geplaatst bij het besluit
pen Uyl opnieuw als
fivoerder bij de Ka-
[rkiezingen aan te wij-
to vroeg Jan Nagel,
j informatie van de
t zich af: „Hebben we
)en Uyl wel de goede
Ikker gehad?". De af-
|d voorzitter van de or-
Itie van Jonge Socialis-
ïichiel Zonneveld, he-
i het feit dat het aan
jroming heeft ontbro-
}n dat „het nog altijd
Jfde groepje" is waar
de PvdA wordt verte-
jiordigd. Hij noemde dit
Je partij heel slecht.
(Van onze
parlementaire redactie)
ROTTERDAM/DEN
HAAG Er zullen nog
tal van pijnlijke maatrege
len getroffen moeten wor
den eer de Nederlandse
economie weer op orde is.
Dit heeft Bert de Vries za
terdag in Rotterdam ge
zegd, waar de partijraad
van het CDA vergaderde.
„De economische winter
moge dan voorbij zijn, het
is nog echt geen tijd om in
de zon te gaan liggen luie
ren", aldus de man die na
mens de CDA-fractie de
onderhandelingen voert
over een nieuw regeerak
koord.
De Vries was zo somber ge
stemd door berekeningen van
het Centraal Planbureau. Dit
bureau had het aanvankelijke
sociaal- en financieel-economi-
sche programma van CDA en
VVD nagerekend en geconclu
deerd dat daarmee de doelstel
lingen van beide partijen niet
bereikt konden worden. Daar
om zijn nu verschuivingen in
het programma aangebracht
en is er een „kop" op gezet
van rond de één miljard. Het
totaal aan ombuigingen in de
nieuwe kabinetsperiode komt
daarmee op ongeveer negen
tien miljard gulden.
Desondanks zal het nog moei
lijk genoeg zijn om bijvoor
beeld het aantal werklozen
met tweehonderdduizend te
verminderen en de koop
kracht van de ambtenaren en
uitkeringsgerechtigden op peil
te houden, aldus De Vries. „In
elk geval is het nog niet moge->
lijk leuke dingen voor de men
sen te organiseren".
CDA-minister Ruding (Finan
ciën) zei dit bijna precies zo,
gisteren voor de AVRO-radio.
Hij ging echter nog een stapje
verder door ook het behoud
van koopkracht in twijfel te
trekken. Over de beloften van
zijn partij op dit punt zei hij:
„Wat heb ik aan die uitspra
ken, als er niet tegelijk ruimte
wordt gecreëerd voor de beno
digde uitgaven?" Volgens Ru-
ding is het al helemaal onmo
gelijk dat de loon- en inkom
stenbelasting omlaag gaat, zo
als de VVD bepleit.
Demissionair premier Ruud
Lubbers zei gisteren in KRO's
Brandpunt een „tekort-ver
kleinende maatregel" van 2
miljard voor komend jaar no
dig te achten vanwege de da
ling van de aardgasopbreng
sten. De mogelijkheid van een
belastingverhoging, bijvoor
beeld van de accijns op benzi
ne, sluit hij niet uit. Over een
van de discussiepunten bij de
formatie, de euthanasie, is het
wachten op het advies van de
Raad van State. „Maar CDA
en VVD zijn niet van plan
over die zaak de messen te
trekken", aldus Lubbers.
Informateur De Koning gaat
er nog steeds van uit dat eind
'deze week de onderhandelin
gen worden afgesloten, waar
na hij dan begin volgende
week een concept-regeerak
koord aan de fracties voorlegt.
Deze zullen naar verwachting
nog een aantal wijzigingen in
het stuk willen aanbrengen.
Al met al zal het nog gauw
zo'n twee weken duren eer er
een door beide fracties goedge
keurd regeerakkoord ligt, zo
verwacht de woordvoerder
van de informateur.
Vanochtend hebben De Ko
ning, De Vries en Nijpels, in
gezelschap van beoogd pre
mier Lubbers, voor het eerst
officieel gepraat over de zetel
verdeling in het nieuwe kabi
net en een andere indeling
van de departementen. Wat
het eerste betreft is het zo
goed als zeker dat het CDA
negen en de VVD vijf minis
ters zal leveren. Momenteel is
de verhouding nog acht-zes.
Vanmiddag en vanavond
wordt er weer vooral over im
materiële zaken gepraat, waar
bij voor de eerste keer onder
wijs aan de orde is. De specia
listen op dit gebied van CDA
en VVD, Hermes en Fransen,
bereikten zaterdag overeen
stemming over hun bijdrage
aan het regeerakkoord. Maar
juist vanwege zaken die in
hun stuk nog niet geregeld zijn
(„gelijke behandeling" van ho-
mosexuële leerkrachten en in
vulling van bezuinigingen) is
de basis gelegd voor nieuwe
conflictstof, erkenden beide
specialisten.
(van onze parlementaire re
dactie)
ROTTERDAM Het
CDA heeft zaterdag een
dringend beroep gedaan
op alle EG-landen om ge
zamenlijk maatregelen te
nemen tegen Zuid-Afrika
„ter opvoering van de in
ternationale druk om het
onmenselijke apartheids
regime af te schaffen".
Economische sancties
(boycots van Zuidafri-
kaanse goederen) dienen
daar ook toe te behoren.
Mochten de regeringsleiders
van de Europese Gemeen
schap het deze week niet eens
worden over maatregelen in
EG-verband, dan moet Neder
land samen met een aantal ge
lijkgezinde landen stappen te
gen Zuid-Afrika ondernemen.
De CDA-partijraad heeft een
motie van deze strekking vrij
wel unaniem aangenomen tij
dens een bijeenkomst in Rot
terdam. Een voorstel vanuit de
partijraad om geen economi
sche sancties te treffen, maar
uitsluitend andere maatrege
len, kreeg slechts de steun van
een handvol partijleden.
Demissionair premier Lubbers
noemde Zuid-Afrika „een
zweer die langzamerhand lijkt
uit te barsten". Hij betoogde
dat de regering-Botha nu ein
delijk eens de moed zou moe
ten opbrengen om Nelson
Mandela vrij te laten. „Mis
schien kan er dan toch nog
een gesprek tussen blank en
zwart op gang komen. Dat
hoop ik vurig", aldus Lubbers.
Novib
De Nederlandse Organisatie
Voor Internationale Ontwik
kelingssamenwerking Novib
wil meer „conrete steun geven
aan de strijd van representa
tieve vertegenwoordigers van
het Zuidafrikaanse volk". No-
vib-voorzitter W. Meijer heeft
dit zaterdag gezegd tijdens de
algemene vergadering van de
organisatie in Amsterdam. De
Novib wil de dialoog met
Zuidafrikaanse organisaties als
het ANC en het UDF en met
de kerken en de vakbeweging
verstevigen.
De situatie in Zuid-Afrika is
„vandaag meer dan ooit een
bron van schaamte en woede",
aldus Meijer, Kamerlid voor
de PvdA. Hij kondigde aan dat
de Novib samen met andere
organisaties een commissie op
wil richten, waarin Zuidafri
kaanse en Nederlandse „maat
schappelijke vertegenwoordi
gers" elkaar regelmatig ont
moeten. De commissie is vol-
..gens Meijer onder meer be
doeld „ter voorbereiding op de
periode na de apartheid".
NETTOWINST GEHALVEERD
SCHIPHOL De NV
luchthaven Schiphol re
kent voor dit jaar op een
forse vervoersgroei, zowel
wat betreft het aantal pas
sagiers, als de hoeveelheid
vracht. Bij 4,5 procent
meer vliegtuigbewegingen
zullen vijf procent meer
passagiers en drie procent
meer vracht via de Neder
landse luchthaven ver
voerd worden, zo staat in
het vandaag verschenen
jaarverslag. In 1985 be
reikte Schiphol al een re
cord aantal van 11,7 mil
joen passagiers; 7,8 pro
cent meer dan in 1984.
Ondanks de gunstige ontwik
keling van het luchtverkeer
zag Schiphol zijn nettowinst
vorig jaar met bijna de helft
terugzakken tot 43,6 miljoen.
In 1984 bedroeg de nettowinst
van de luchthaven nog 85 mil
joen gulden, echter hoofdzake
lijk als gevolg van een éénma
lige boekwinst van 54 miljoen
gulden.
Het afgelopen jaar verliep
voor de nationale luchthaven
in meer dan één opzicht posi
tief. Behalve de toename van
het passagiersvervoer stegen
ook het aantal vliegtuigbewe
gingen (in 1984 ruim 199.000)
en de omvang van het post
vervoer aanzienlijk, met res
pectievelijk ruim zeven en
ruim dertien procent. In het
gewone vrachtverkeer werd
evenwel na een stormachtige
groei in 1984 een teruggang
met 0,5 procent genoteerd. Al
met al resulteerde dat in een
omzet van 370 miljoen gulden
tegen 345 miljoen in 1984.
Een investeringsprogramma
van totaal anderhalf miljard
gulden moet ervoor zorgen dat
de luchthaven vóór het jaar
2000 niet uit zijn jasje groeit.
Met onder meer een nieuwe
C-pier, bagagekelder, renova
tie van de vertrekhal-Zuid en
uitbreiding van het vrachta-
reaal moet de capaciteit van de
luchthaven op 25 miljoen pas
sagiers en ruim 1 miljoen ton
vracht worden gebracht. Zon
der deze ingrijpende vernieu
wingen zal de luchthaven zijn
functie als „gateway" van Eu
ropa zeker aan de concurren
tie verliezen, aldus het jaar
verslag.
Demissionaire knuffel
Drs. P. Winsemius, de demissionaire minister van VROM, knuffel
de zaterdag een „huiler" van de zeehondencrèche in Pieterbu-
ren. Het zeehondencentrum is onderdeel van het bezoekerscen
trum dat door commissaris van de koningin in Groningen Von-
hoff werd geopend. De sleutel daarvoor werd Vonhoff overhan
digd door Winsemius, die de laatste loper was op het 450 kilo
meter lange „Pieterpad", een wandelroute van de Pietersberg in
Maastricht naar het Groningse dorpje Pieterburen.
EMELS
s», 20M je NOC 'S
ie uw. OM
24 juni
Prins Bernard neemt op
paleis Soestdijk als presi
dent van het Wereld Na
tuur Fonds Nederland een
nieuwe Panda Natuurbus
in ontvangst, die met name
de basisscholen in Neder
land zal helpen bij het na
tuuronderwijs. De prins
opent verder morgen in
Bussem de 92ste vergade
ring van de American Den
tal Society of Europe met
een toespraak.
Commissie
kleine
criminaliteit
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het kabi
net heeft een dringend
advies gekregen om de
prijzen van alcoholhou
dende dranken te verho
gen door een extra accijns
op alcohol te heffen. Die
aanbeveling staat in het
vandaag verschenen eind
rapport van de „commis
sie kleine criminaliteit"
onder leiding van het
PvdA-Kamerlid dr. H.
Roethof.
Volgens de commissie zou een
verhoging van de prijzen van
bier, wijn en gedistilleerde
dranken een gunstige invloed
kunnen hebben op het alco
holprobleem, dat de basis
vormt van vele vormen van
kleine criminaliteit. Tegelij
kertijd zouden de prijzen van
frisdranken omlaag moeten.
De commissie-Roethof is ver
heugd dat de verkoop van al
cohol in voetbalstadions einde
lijk verboden zal worden. Zij
meent dat daardoor het vanda
lisme van voetbalsupporters
kan verminderen. Overigens
is het volgens de commissie
gewenst dat de voetbalclubs bij
wedstrijden met een „ver
hoogd risico" voortaan een
deel van de politiekosten voor
hun rekening nemen.
In het eindrapport wordt te
leurstelling uitgesproken over
het feit dat bepaalde ministe
ries te weinig initiatieven to
nen om kleine criminaliteit te
helpen bestrijden. Economi
sche Zaken bijvoorbeeld sti
muleert de strijd tegen win
keldiefstal onvoldoende en
vanuit het ministerie van on
derwijs wordt nauwelijks aan
dacht besteed aan het tegen
gaan van vandalisme onder
scholieren.
