Fysiotherapeuten voelen
zich al zes jaar belaagd
Publicist Piet Spaans telt
vrouwen in klederdracht
Koerslijst leidraad j
voorkoop en verkoop j
tweedehands computer
fieidacGoirtcwl
FREEK DE JONGE VOERT ACTIE OP VOETBALVELD
Scheveningse Dag
MIDDAG VAN DE SCHEVENINGSE VROUW
BINNENLAND/BUITENLAND
DINSDAG 10 JUNI 1986 PAC
VEENDAM Cabaretier Freek
de Jonge zal morgenavond tijdens
de voetbalwedstrijd Veendam-
Willem II uit de na-competitie
collecteren voor de bevolking
van Mexico, .g een oncjerdeel
van de grootscheepse actie die De
Jonge deze week is begonnen
naar aanleiding van het wereld
kampioenschap voetbal in Mexi
co. Ten tijde van het WK voetbal
in 1978 voerde Freek, toen nog
met Bram Vermeulen, ook al een
actie. Hij wilde toen dat Neder
land niet zou deelnemen uit pro
test tegen de toenmalige dictatuur
in Argentinië.
De Jonge: „Iedereen kan deze 'weken
voor weinig geld naar dat voetballen
kijken, maar de Mexicanen hebben wel
andere problemen aan hun hoofd. Ze
hebben amper geld voor hun eerste le
vensbehoeften. Uiteindelijk gaat het
WK voetbal ten koste van de gewone
Mexicaanse burgers". De cabaratier
hoopt tijdens de voetbalwedstrijd met
steun van vrouwelijke collectanten zo'n
15.000 gulden te kunnen inzamelen. De
Jonge: „Er komen zeker 10.000 toe
schouwers. Nou, één gulden per per
soon moet kunnen. Die overige 5000
gulden haal ik na afloop wel uit de be
stuurskamer".
Als het aan Freek ligt, zal die 15.000
gulden maar een schijntje zijn van de
totale opbrengst van de actie, die een
dag vóór de voetbalfinale in Mexico zal
worden afgesloten met een landelijke
actiedag. De Jonge streeft naar een to
tale opbrengst van 2.5 miljoen gulden.
Met dat geld kunnen alle plannen die
de hulporganisatie Novib tot dusver op
touw heeft gezet, in Mexico worden
uitgevoerd. De meest spoedeisende pro
jecten die de Novib graag wil uitvoe
ren, kosten bijna één miljoen gulden.
Het gaat hierbij om het opzetten van
een bouwbedrijtje in een grote wijk in
Mexico-Stad. Dat bedrijf zal bakstenen,
dakbedekking en kozijnen moeten ma
ken voor 485 nog te bouwen huizen.
Daarnaast moet er een project komen
voor onderwijs, voedingsleer, gezond
heidszorg en woningbouw in een wijk
die door de aardbeving is getroffen.
Andere projecten zijn onder meer de
stichting van een meubelfabriekie an
nex werkplaats en werkzaamheden
voor boeren en arbeidersorganisaties.
DEN HAAG Voor
mensen met spier- of ge
wrichtspijn wordt woens
dag 18 juni een zware dag.
Ze zullen het een dag zon
der de diensten van hun
fysiotherapeut moeten
doen, want die houdt die
dag zijn deur dicht. Als
protest, „een signaal dat
men nu echt te ver gegaan
is". Er is naar de mening
van de Nederlandse fysio
therapeuten de laatste ja
ren te veel gekapt in de
financiële positie van deze
beroepsgroep. Een op han
den zijnde tariefsverlaging
doet de deur dicht.
Vorige week kondigde het
Centraal Orgaan Tarieven Ge
zondheidszorg (COTG) aan de
tarieven zodanig te verlagen
dat er een kostenbesparing be
reikt wordt van 20 tot 30 mil
joen gulden. In de praktijk
komt het erop neer dat de prijs
voor bijvoorbeeld massage en
oefentherapie omlaag gaat van
26,20 naar 23,40 gulden. De
toeslag voor behandeling aan
huis gaat omlaag van circa 20
gulden naar 15,25.
Volgens de fysiotherapeuten
vormt de maatregel slechts
één onderdeel van de ellende
die men de laatste jaren over
zich heen heeft gekregen.
„Voor de fysiotherapeuten is
dit al zes jaar gaande", zegt
woordvoerder W. Huiskes van
het Genootschap van Fysio
therapeuten in Amersfoort.
De fysiotherapeuten worden,
zoals de meesten in de ge-
zondsheidszorg, sinds de jaren
zeventig geconfronteerd met
norminkomens in plaats van
vrije inkomens. Dat was voor
de meesten even wennen,
maar die maatregel was nog
niets vergeleken met de beper
kingen die vanaf 1980 zijn
doorgevoerd. In dat jaar kwam
er een beperking in het ver
strekkingenpakket voor zie
kenfondsverzekerden. Sommi
ge (vaak langdurige) behande
lingen werden niet meer door
de ziekenfondsen vergoed.
Een jaar later wijzigden de zie
kenfondsen een aantal „be-
handelcodes", waardoor per
saldo de tarieven voor bepaal
de behandelingen fors omlaag
gingen.
In 1982 werd artikel 47 lid 3
van de Ziekenfondswet inge
voerd, wat inhield dat de zie
kenfondsen niet meer ver
plicht waren contracten te
sluiten met nieuwe fysiothera
peuten. „Er mochten dus geen
collega's meer bijkomen, ter
wijl er wel degelijk meer
vraag is naar deze vorm van
hulp. Artsen sturen patiënten
steeds vaker naar de fysiothe
rapeut. Dit vestigingsbeleid
van de overheid kan dus nooii
goed aflopen", aldus woord
voerder Huiskes.
Fikse rekenning
Intussen is gebleken dat de
ziekenfondsen de regels zeer
strikt toepassen. Iemand die
volgens de ziekenfondsnormen
per patiënt een bepaald aantal
uren mag behandelen, krijgt
bij overschrijding van die nor
men van het fonds een fikse
rekening. „Dat moet uit de zak
komen van de fysiotherapeut,
die dat echt niet kan gaan ver
halen op zijn patiënt. Dat gaat
in z'n totaliteit om forse bedra
gen", aldus Huiskes, die
spreekt van een „onverteerba
re zaak".
Ook de bezuinigingen in de
ziekenhuizen hebben hun uit
werking niet gemist. De direc
ties willen al jaren de opname
duur beperken, onder meer
door meer fysiotherapie te la
ten toepassen (om patiënten
sneller hun ziekenhuisbed uit
te krijgen). „Tegelijkertijd
werden de fysiotherapie-afde-
lingen ingekrompen en is er
SUSKE EN WISKE DE BONKIGE BAARDEN
Cc) Standaard Uitgeverij. Antwerpen/Weesp
tot dusver geen sprake van
herbezetting bij arbeidsduur
verkorting", roept Huiskes in
herinnering. „De mensen
kwamen daar in de loop van
de jaren natuurlijk vreselijk in
de knel".
Twee jaar geleden werden de
therapeuten opnieuw getrof
fen, nu door de bedrijfsvereni
ging. Die besloot geen genoe
gen meer te nemen met de al
jaren bestaande situatie, dat
fysiotherapeuten die als zelf
standige op de praktijk van
een collega behandelingen
verrichtten, geen premie hoef
den af te dragen. Deze vakge
noten, die tot dusver altijd zelf
voor hun verzekering zorg
droegen, moesten toen met te
rugwerkende kracht alsnog
premies aan de bedrijfsvereni
ging afdragen. „Hier is toch
sprake van loondienst", zo oor
deelden de bedrijfsvereniging
opeens.
„Het gaat hierbij om een strop
van vijftienduizend gulden per
fysiotherapeut per jaar", zegt
Huiskes. „In totaal gaat het
hier om een landelijke vorde
ring van veertig tot vijftig mil
joen gulden. Die kwestie is nog
steeds niet opgelost".
Volgens Huiskes verdient een
fysiotherapeut zeker geen top
salaris. „Verre van dat. Het
uurtarief komt inclusief alle
praktijkkosten uit op zestig
gulden. Wie daarvoor een vol
le werkweek lang patiënten
behandelt, komt na aftrek van
de bedrijfskosten uit op een
jaarinkomen van ongeveer
f 47.000. Da's niet zoveel, ver
gelijk het maar eens met het
inkomen van een gemiddelde
hts'er, die ook een hbo-oplei-
ding heeft gehad", aldus Huis
kes.
Fysiotherapie is een praktijk
vak, waarvoor een hbo-oplei-
ding moet worden gevolgd.
Fysiotherapeuten hebben toe
stemming nodig van een arts
om behandelingen bij een pa
tiënt te beginnen of te herha
len. „Gelukkig hebben artsen
in het algemeen wel een hoge
De fysiothera
peuten gaan vol
gende week een
dag staken tegen
de aangekondig
de tariefsverla
ging. Voor pa
tiënten met
spier- en ge-
wrichtspijnen
i blijft de deur
woensdag geslo
ten.
pet op van fysiotherapeuten,
anders zouden ze er niet zo
veel patiënten heen sturen. De
oudere generatie huisartsen
stelde zich vaak veel meer au
toritair op dan de generatie die
we nu hebben. De fysiothera
peut moest doen wat de arts
zei. Dat is gelukkig sterk ver
anderd", aldus Huiskes.
De ondergeschiktheid van de
fysiotherapeut binnen de hië
rarchie van de gezondheids
zorg blijkt bij tijd en wijle nog
zeer duidelijk zichtbaar. De
Ziekenfondsraad wees nog
niet eens zo lang geleden een
onderzoeksproject af, waarin
de effecten van fysiotherapeu-
tische behandeling zouden
worden gemeten. „Fysiothera
peuten hebben geen eindver
antwoordelijkheid over de
evaluatie van hun werk", zo
luidde de argumentatie voor
de afwijzing.
De fysiotherapie eist jaarlijks
ongeveer vier procent van het
totale budget van de volksge
zondheid op. Het stoort de be
roepsgroep bijzonder, dat altijd
maar wordt gesproken van de
„dure fysiotherapie". Want is
het in feite wel zo'n hoge kos
tenpost op de balans van de
volksgezondheid? De beoefe
naren van dit vak vinden van
niet, ze zeggen dat ze een vita
le rol spelen bij de aanpak van
stoornissen die de kwaliteit
van het leven aantasten.
Huiskes: „Er zijn in ons land
drie róiljoen mensen die last
hebben van één of andere
vorm van reuma. Bij 300.000
van hen gaat het om een ern
stige vorm. Nog eens 1,4 mil
joen mensen lijden aan chroni
sche aandoeningen van de
luchtwegen, de zogeheten
cara-patiënten. Deze toch niet
onaanzienlijke groep mensen
is voor zijn welzijn zeer afhan
kelijk van fysiotherapie. Mag
deze hulp de samenleving^wat
kosten?".
Staatssecretaris Van Zeil van economische zaken kreeg gisteren uit handen van de voor
van Hobby Computer Club, drs. H. van Andel, het eerste exemplaar van een koerslijstj
tweedehands computers aangeboden. t
r
DEN HAAG Hoeveel
is een gebruikte compu
ter nu eigenlijk waard?
Op die vraag hoopt de
Koerslijst Tweedehands
Computers van de Hob
by Computer Club
(HCC) een antwoord te
geven. Deze prijslijst van
de grootste vereniging op
automatiseringsgebied in
Nederland moet op com
putergebied dezelfde rol
gaan vervullen als de
ANWB-koerslijst voor
tweedehands auto's.
De samenstellers van het 48
pagina's tellende boekje heb
ben duidelijkheid willen
scheppen in de chaos die vol
gens hen momenteel op de
tweedehands-computermarkt
heerst. Zelfs in het vereni
gingsblad, de HCC-Nieuws-
brief, staan in de adverten
tierubriek HCCMicromarkt
vaak gebruikte computers te
koop aangeboden voor prij
zen die hoger liggen dan de
prijs van een soortgelijk
nieuw apparaat, aldus dr.
R.P.N. Bronckers, één van de
schrijvers gisteren bij de pre
sentatie van het boekwerkje.
Hij voegde eraan toe: „Soms
stijgen die prijzen ver boven
het toelaatbare uit". De snel
le evolutie in de computer
branche heeft de laatste paar
jaar geleid tot een even snelle
opeenvolging van computer
types: de een nog beter en
uitgebreider dan de ander,
altijd met meer mogelijkhe
den dan het vorige model.
Verliezen
Zoals bij elke evolutie vielen
er ook in deze branche
slachtoffers. De onderlinge
concurrentie mondde uit in
een moordende slijtageslag.
Uit de strijd kwamen win
naars en „losers" tevoor
schijn.
Wie als consument het „on
geluk" heeft een computer te
bezitten van een verliezend
merk krijgt nu in de Koers
lijst de rekening gepresen
teerd. Van computers waar
van inmiddels de produktie
is gestopt, zijn de tweede
hands prijzen gigantisch ge
kelderd. Enkele voorbeelden:
met de produktie van de Ap
ple II, nieuwprijs 4200 gul
den, werd in 1981 gestopt.
Waarde na vier jaar nog
slechts 215 gulden. Met de
Apple 11+ ging het niet veel
beter. Van 3500 gulden ging
deze computer na twee jaar
naar 785 en vervolgens van
495, 310 naar 195 gulden. De
Atari 1200 XL kostte in '83
400 gulden. Brengt ongeacht
zijn leeftijd nu niet meer op
dan 75 gulden. Een Sharp
MZ 80A of B: kelderde van
respectievelijk 3500 en 4890
in enkele jaren tijd naar een
paar honderd gulden.
Bij de vaststelling van de
prijzen heeft de HCC criteria
gehanteerd, zoals het al dan
niet meer te koop zijn van
een bepaald merk of type.
Als het apparaat uit de ver
koop is verdwenen, scheelt
dat al meteen 25 procent op
de verkoopprijs. Volgens de
heer Bronckers speelt mee
dat bij het stopzetten van de
produktie van een bepaald
soort computer „ook de bron
van de software opdroogt".
Verder is in de prijsbepaling
ook de bekendheid van de
computer betrokken. Via een
enquête kwam men uit op
een schaal van tien tot vijftig,
waarvan het eerste cijfer de
grootste bekendheid uitdrukt
en het tweede de minste (dit
staat overigens niet in het
boekje. Foutje). De bekendste
computers blijken enkele ty
pen van IBM en Apple te
zijn, gevolgd door hoe kan
het ook anders - de
modore 64. Deze coml
blijkt trouwens req
waardevast te zijn. Na I
ling van de nieuwprijs
699 gulden is hij achtei
volgens in stappen van
jaar 590, 370, 235, 150 en
slotte 100 gulden waard,
daarbij in aanmerking nj
dat dit apparaat al hie
daar voor 529 gulden te'
is, kan de eerste tweel
voor een luttel bedrag P
puteren.
Sloopwaarde
Terug naar de factoren
de vaststelling van de
de. Is er een gebruikers^
in Nederland, dan veri*
dert dat de prijs ook f
zins. Van elk type wordr
voorzover bekend, het li
produktiejaar vermeld!
nieuwwaarde inclusief fc
en de tweedehands koeif
een goed werkend app(
Voor de eerste vier I
wordt de prijs van een f
puter apart vermeld, wi
één prijs wordt gem
voor apparatuur van vijl
en ouder, de zogenoi-
sloop-of restwaarde. Iii
uiterste geval is dat 75 g$
of bij duurdere appa*
tien procent van de nl
waarde.
Het boekje bevat behalf
koerslijst ook tips hoe jt-
computer moet kiezeir
waarop gelet moet wordj
de aankoop van een twl
hands exemplaar. V(
wordt ingegaan op de
schillen tussen spel-, ho
personal en professional!
puters met de modellen P
prijzen.
Het is de bedoeling da
boekje elk zes maande
een nieuwe en aangd
editie verschijnt. De pri)
draagt 15,50 gulden. II
van de HCC betalen 8<
den. 1
Scheveningen viert op
zaterdag 28 juni weer
de traditionele „Sche
veningse Dag". De
deelnemers aan deze
dag zijn dit jaar:
Kalhuis, de winke
liersverenigingen van
de Badhuisstraat en
het Renbaankwartier,
het Schevenings Mu
seum, de Dienst Ge
meentewerken en het
zwembad „De Blin-
kerd". Op het feestpro
gramma van Het Kal
huis staan behalve de
„Middag van de Sche
veningse vrouw", een
vertoning van oude
films over de haring
visserij (vleetvisserij),
simultaan dammen,
een expositie over al
lerlei soorten visnetten
en hun toepassingen en
demonstraties nettenk-
nopen en schiemans-
werk.
Er zijn verder
informatiestands van
onder meer De Neder
landse Hartstichting,
het Nederlandse Rode
Kruis, het Studiehuis
Scheveningen/
Duindorp en de wijk-
bus.
Het programma ver
meldt voorts de verto
ning van dia's over het
oude Scheveningen,
een demonstratie
volksdansen, grimeren
voor kinderen en op
tredens van de cabaret-
en songgroep „De Mal
loten". De program
ma's van de andere
deelnemers zijn nog
niet bekend.
Onze gesprekspartner hult
zich in stilzwijgen wanneer
we hem naar het resultaat
van zijn opmerkelijke telling
vragen. Hij koestert dit als
een geheim, dat pas op de ge
noemde middag mag worden
prijsgegeven. Op die middag
is ook dr. Hans van Kolberg
van het P.J. Meesters-insti-
tuut, een afdeling van de Ko
ninklijke Nederlandse Acade
mie voor Wetenschappen uit
Amsterdam aanwezig. Het
P.J. Meesters-instituut houdt
zich bezig met dialectologie en
volkenkunde. Spaans: „Het
instituut gaat het resultaat
van de telling vastleggen als
een historisch gegeven. Daar
na kan men bijvoorbeeld een
steekproef houden om de ge
middelde leeftijd van de
vrouwen in klederdracht vast
te stellen. Maar om dat te
doen moet je eerst weten om
hoeveel mensen het gaat".
Piet Spaans (voor de ingang van Het Kalhuis): „De klederdracht
zal langzaam maar zeker verdwijnen".
De Scheveningse ambte
naar/publicist Piet
Spaans, telde vorige
maand samen met vrij
willigers de Scheveningse
vrouwen, die nog in de
traditionele klederdracht
door het leven gaan. Het
resultaat van deze telling,
waarvoor Spaans en zijn
medewerkers op duizen
den deurbellen hebben
gedrukt, wordt op zater
dag 28 juni bekend ge
maakt tijdens de „Middag
van de Scheveningse
vrouw". Deze middag
wordt gehouden in het
wijk- en dienstencentrum
„Het Kalhuis".
Piet Spaans wijdde in maart
een artikel aan de Scheve
ningse klederdracht in „De
Nieuwe Courant", een huis-
aan-huis-blad voor Scheve
ningen, Duinoord en het Sta
tenkwartier. Hij schreef on
der meer: „Zoals het uniform
het wezen van een verpleeg
ster aangeeft zo is de aloude
Scheveningse dracht het eni
ge ware beeld van de Scheve
ningse vrouw, die haar kle
derdracht trouw is gebleven".
De auteur spreekt met liefde
over de Scheveningse kleder
dracht, die ook nog door zijn
eigen moeder in ere wordt ge
houden. De „Middag van de
Scheveningse vrouw", waarop
de traditionele kledij uitge
breid aan bod komt, is zijn
initiatief. Het is een onderdeel
van het programma dat Het
Kalhuis in petto heeft voor
„De Schevingse Dag", die op
28 juni in het oude vissers
dorp wordt gevierd.
We ontmoeten Piet Spaans op
het door de zon overgoten ter
ras achter Het Kalhuis, geves
tigd aan de Badhuisstraat. Hij
praat honderd uit over zijn
initiatief en de telling, die er
aan vooraf ging. „Ik heb die
telling gehouden omdat het
juiste aantal vrouwen in kle
derdracht nergens geregi
streerd stond", zegt hij. „We
zijn weken bezig geweest. We
hebben letterlijk huis-aan-
huis aangebeld. De bedoeling
is dat alle vrouwen in kleder
dracht op die middag aanwe
zig zijn. Het wordt echt een
stijlvol gebeuren".
Honderden
heim" ondanks onze herhaal
de pogingen niet laat ontfut
selen, wil hij wel kwijt dat het
zeker om honderden vrouwen
gaat. „Heel bijzonder", meent
de publicist, „zo'n gemeen
schap van mensen midden in
de Randstad die de kleder
dracht trouw is gebleven. Dat
zou je eerder verwachten in
een plaats als Katwijk. Daar
lopen echter nog slechts twee
tot drie vrouwen in de plaat
selijke klederdracht rond".
Spaans constateert vervolgens
heel nuchter: „De kleder-
Het zijn nog voornamelijk
dere vrouwen, die nog df.
ditionele kleren dragen"
het genoemde artikel i/
Nieuwe Courant laat Sj*
zijn lezers kennis maken]
de jongste Schevingse i!
klederdracht, de 52-f
Chelie den Heijer. „Zij dE
nog een ijzer, zoals wif
zeggen", schrijft de pubi
waarmee hij de fraaie W
beugel bedoelt. Spaans rv
haar de „hekkesjuitster";
een bijna voorbije traditie
Hij schijft verder: „In f"
huidige vorm zal de kli
dracht verdwijnen. Dat ij
niet te keren tijdsbeeld.
hebben we dan niet eei
tastisch Vissersvrouwei
dat met zwier en élan
klederdracht uitdraagt,
er niet binnen ons pla;
museum een groep dii
Scheveningse klederd)
conserveert en zorgt dat||
beeld blijft bestaan.
dan, laten we dan niet pj
ren om krampachtig hetfi
keren". jj
Het programma van de J
dag van de Schevenji
vrouw" vermeldt een spc
van de Haagse journaliste
Dalen Gilhuys, een lezing
dr. Van Kolberg over dei
sprong van de klederdfc
en voordracht door tweei
ren. De heren dragen c
aantal gedichten voor in
Scheveningse dialect, w»|
de Scheveningse vrouwv
belangrijke rol vervult^
bijeenkomst begint om
uur. t
f
