Belgische regering heeft geen
controle over kerncentrales
Haïti op rand burgeroorlog
Rome verklaart de oorlog
aan hamburgers en frites
BUITENLAND
CeidocSouacmt
VRIJDAG 6 JUNI 1986 PAGW
Onderzoek naar dood
Franse onderzoekers
PARIJS Een commissie van experts
gaat een onderzoek instellen naar de
dood van twee Franse wetenschappers
van het Institut Pasteur in Parijs. De
beide wetenschappers, een man en een
vrouw, overleden kort na elkaar aan
kanker. Ze werkten mee aan molecu
lair biologische- en genetische studies,
waarbij onder meer wordt gewerkt met
radioactieve materialen. Bij een derde
medewerker van het Institut Pasteur is
eveneens een tumor geconstateerd. De
commissie van experts moet uitzoeken
of er verband bestaat tussen de ziekte
en de werkomstandigheden op het in
stituut. De affaire werd gisteren ont
huld door het weekblad l'Evenement
du Jeudi.
Tass veroordeelt
651ste kernproef VS
MOSKOU Het officiële Rus-
sische persbureau Tass heeft de
Amerikaanse kernproef van
gisteren veroordeeld. Volgens
Tass tonen de Verenigde Staten
misdadige minachting voor het
verlangen van de wereld naar
een beëindiging van de wapen
wedloop en een stopzetting van
kernproeven als stap in die
richting. Het kernwapen had
een kracht van tussen 20 en 150
kiloton TNT en werd op een
diepte van 518 meter tot ont
ploffing gebracht. De proef was
de 651ste sinds de eerste in
1951.
Eerste blanke
in partij Mugabe
HARARE Een conservatief
blank parlementslid in Zimbabwe,
die een rijk kiesdistrict in de
hoofdstad Harare vertegenwoor
digt, heeft zich gisteren aangesloten
bij de Zimbabwaanse Afrikaanse
Nationale Unie (ZANU) van pre
mier Robert Mugabe. De 52-jarige
Charles Duke behoorde voorheen
tot de conservatieve Alliantie van
Ian Smith. Steeds meer gematigde
blanken, vooral zakenlieden, keren
zich tegen Smith, omdat die zich
onverzoenlijk opstelt tegenover de
marxistische Mugabe. Zij vrezen
dat Mugabe zich daardoor tegen
alle blanken zal te keren.
Zuid-Afrika valt
Angola weer aan
LUANDA Angola heeft gisteren
melding gemaakt van een Zuidafri-
kaanse aanval op olie-opslagtanks
en vrachtschepen in de zuid-Ango-
lese haven Namibe (het vroegere
Mocamedes). Volgens het Angolese
persbureau ANGOP heeft een
Zuidafrikaanse patrouilleboot met
Scorpion-raketten van Israëlische
makelij twee olie-opslagtanks ver
nield en een derde beschadigd. De
tanks waren leeg. Kikvorsmannen
hadden kleefmiinen aangebracht
op drie vrachtschepen. Een schip,
met levensmiddelen, werd tot zin
ken gebracht en twee schepen
zwaar beschadigd.
SENAAT VS TOCH
AKKOORD MET
WAPENVERKOOP
WASHINGTON Met de kleinst
mogelijke marge heeft de Ameri
kaanse Senaat gisteren president
Reagan het groene licht gegeven
voor de verkoop van raketten aan
Saoedi-Arabië. De Senaat stemde
met 66 tegen 34 tegen de leveran
tie, maar dat was niet voldoende
om de verkoop tegen te houden.
Reagan had een eerdere afwijzing
van zijn plan met een veto vernie
tigd, waardoor voor een nieuwe af
wijzing een twee-derde meerder
heid (67 stemmen) nodig was. De
ruim 1800 raketten, ter waarde van
miljoen gul
geleverd.
Dagboek Anne Frank
als feuilleton in
Oostduitse krant
BERLIJN De krant „Junge Welt"
van de Oostduitse communistische
jeugdorganisatie FDJ begint morgen
met de publikatie van het Dagboek
van Anne Frank. De krant heeft
daarvoor de toestemming van de
Westduitse uitgever van het dag
boek. Het is de eerste keer dat dit
„schokkende document over een on
vervuld verlangen naar leven" in fe
uilleton-vorm in een dagblad wordt
gepubliceerd, zo schreef „Junge
Welt" vandaag in een aankondiging.
Het dagboek is inmiddels in 55 talen
verschenen. Er zijn al meer dan 15
miljoen exemplaren van verkocht.
Staking legt
treinverkeer
rond Luik lam
UTRECHT In verband met
een staking van de Belgische
Spoorwegen rijden er sinds
gisteravond tien uur en van
avond tien uur geen treinen
door het district Luik. Dat
heeft een woordvoerder van
de Nederlandse Spoorwegen
gisteren meegedeeld. Hierdoor
kon de trein Amsterdam-Lu-
xemburg-Basel-Ancona, die
vrijdag uit Amsterdam zou
vertrekken, niet rijden. De au-
toslaaptrein van Den Bosch
naar Avignon en Narbonne is
omgeleid over Duitsland en
Luxemburg, maar komt op de
gewone tijd op het eindpunt
aan. Datzelfde geldt voor de
autoslaaptrein van Avignon
naar Den Bosch. Ondanks
deze huidige staking, lijkt de
ergste golf in België inmiddels
weggeëbd te zijn.
,Geen vrede
in
Midden-
Oosten"
NEW YORK Henry Kissin
ger, de vroegere Amerikaanse
minister van buitenlandse za
ken wiens diplomatieke mis
sies naar het Midden-Oosten
in dienst van de regering-
Nixon de naam pendel-diplo-
matie kregen, heeft gisteren
gezegd dat vrede in het Mid
den-Oosten volgens hem op dit
moment geen haalbare kaart
is. Volgens Kissinger staan de
Golf-oorlog tussen Iran en
Irak en de economische crisis
in Israël een definitieve rege
ling van het conflict in de
weg. Kissinger sprak gisteren
voor de joodse organisatie
B'nai B'rith.
Zweedse boeren
hebben gisteren
weinig welriekend
radioactief hooi ge
stort op de stoep
van het bureau van
premier Ingvar
Carlsson in Stock
holm. Zij goten ver
volgens radioactief
besmette melk
over het plaveisel.
Met de actie pro
testeerden de boe
ren tegen de onvol
doende informatie,
die de regering zou
geven over de ge
volgen voor het mi
lieu, het vee en de
gewassen van de
ramp met de kern
reactor in Tsjerno-
byl.
Onduidelijkheid over aantal geëvacueerden
MOSKOU Russische func
tionarissen hebben op een
persconferentie in Moskou
onthuld dat het dodencijfer
ten gevolge van de kernramp
in Tsjernobyl nu 26 bedraagt
en dat nog eens 20.000 mensen
geëvacueerd zijn uit een nieuw
besmet gebied. Aangenomen
wordt dat het gebied pas kort
geleden verlaten is. Het is on
bekend hoeveel mensen in to
taal zijn geëvacueerd.
Het partijblad Pravda leverde
ondertussen wederom kritiek
op het hulpprogramma dat na
de ramp in werking werd ge
zet en verklaarde dat het
hoogt tijd wordt, dat er minder
bureaucratisch en ongeïnteres
seerd met de evacués wordt
omgesprongen. Daarom heeft
het politburo in Moskou giste
ren besloten dat de duizenden
evacués voor oktober defini
tief onderdak moeten krijgen.
Volgens de Pravda is gebleken
dat slechts een klein deel van
de 92.000 naar hun eigen huis
zal kunnen terugkeren.
In West-Duitsland wordt het
komend weekeinde massaal
geprotesteerd tegen de kern
energie. Bij de nieuwe kern
centrale in Brokdorf, bij Ham
burg, worden rond 100.000 de
monstranten verwacht. Deze
centrale had half juni in ge
bruik moeten worden geno
men. Maar na de ramp in
Tsjernobyl heeft premier Uwe
Barschel van de deelstaat
Sleeswijk-Holstein de inge
bruikname opgeschoven om de
centrale nog eens extra op vei
ligheid te testen. In Bonn ver
klaarde regeringswoordvoer
der Friedhelm Ost dat de in
lichtingendienst aanwijzingen
heeft dat veel demonstranten
gewelddadige plannen hebben.
Daarom riep hij vreedzame
demonstranten op weg te blij
ven. De betoging is volgens
Ost bedoeld als een slag tegen
de democratische staat en zijn
rechtsorde.
Morgen wordt ook betoogd bij
Wackersdorf in Beieren. Een
rechter heeft de demonstratie
verboden, maar milieuactivis
ten zijn vastbesloten te protes
teren.
(Van onze correspondent
Aad Jongbloed)
BRUSSEL Voor de
tweede keer binnen tien
dagen is een kerncentrale
in het Belgische Doel,
vlakbij Nederland, stilge
legd. Het gaat opnieuw
om de centrale Doel II,
die deel uitmaakt van het
„kernpark" boven het in
dustriegebied van Ant
werpen. Aanleiding tot
het stilleggen is een fout
in een stoomgenerator,
waarbij echter geen radio
activiteit zou zijn vrijgeko
men. Vorige week kwa
men honderden liters ra
dioactief koelwater vrij
uit de centrale.
Naar aanleiding van de twee
de storing in Doel zei een
woordvoerder van het minis
terie van economische zaken:
„Omdat de Belgische kerncen
trales voor het grootste deel in
handen zijn van particuliere
ondernemingen (de elektrici
teitsbedrijven, die weer eigen
dom zijn van de Generale
Bankmaatschappij) kan de
overheid wel eisen stellen,
maar die niet controleren".
Die uitspraak is tekenend voor
de manier waarop in België
met kernenergie wordt omge
gaan. Zo lijkt de bouw van de
centrales een kwestie van on
deronsjes, langs elkaar heen
werken, matige voorlichting
aan en tegenspel van het par
lement en onvoldoende voor
bereidingen.
In 1966 besloot de Belgische
regering dat er kerncentrales
moesten komen. In juni 1969
werd begonnen met de bouw
van Doel I en II, terwijl de
was er niemand in België, die
zich zorgen maakte over kern
energie, afgezien van enkele
lokale groeperingen. Maar de
autoriteiten stopten de vingers
in de oren en bestelden de
centrales Doel III en IV en Ti-
hange II en III.
Op 17 mei 1979 liet de Vereni
ging van Elektriciteitsprodu
centen, voor de helft eigenares
van de kerncentrales, in een
vertrouwelijk rapport de rege
ring weten dat de officiële ra
mingen van energiebehoeften
in België zwaar overdreven
waren en dat België meer
kernenergie zou gaan produce
ren dan het nodig heeft. Toen
in 1984 de zevende centrale in
gebruik werd genomen, lever
den zij 55 procent van de Bel
gische stroom.
Op dat moment had de rege
ring in Brussel zich al gestort
in het kernavontuur met de
Fransen, dat de geboorte in
luidde van Doel V. De voorge
schiedenis: begin 1982 besloot
een industriële werkgroep dat
België moest meewerken aan
twee kerncentrales in het
Franse Chooz. De Belgen
moesten' dan wel, vonden de
Fransen, ook zelf een nieuwe
kerncentrale bouwen (Doel V).
Wederzijds beloofde men een
kwart van de energie van de
nieuwe centrales van elkaar af
te nemen. Het akkoord, geslo
ten tussen industriëlen, kreeg
zonder enige parlementaire
discussie het fiat van staatsse
cretaris Knoops van energie,
die op 23 mei 1984 zijn Franse
collega schreef: „Ik heb de eer
u mede te delen dat mijn rege
ring met bovengenoemde
schikkingen instemt. Onder
havig akkoord wordt bijgevolg
van kracht met ingang van
vandaag".
Het contract zit zelfs zo in el
kaar, dat de Belgische elektri
citeitsbedrijven een enorme
boete moeten betalen als de
Fransen de bestellingen voor
de achtste Belgische centrale
niet in 1987 binnen hebben.
Daarom zal de bouw van die
nieuwe centrale doorgaan, ook
al heeft Frankrijk geen be
hoefte meer aan de Belgische
elektriciteit vanwege de kos
ten en de hoge eigen produk-
tie.
Volgens de Belgische staatsse
cretaris van energie, Aerts,
moet de formele beslissing
voor Doel V nog vallen en zal
er rekening gehouden worden
met de bevindingen rond
Tsjernobyl. Maar een regeer
akkoord is een regeerakkoord,
en daarin ligt de bouw van
Doel V vast. Dat vindt ook de
voorzitter van de liberale par
tij, Annemie Neyts. Een en an
der betekent dat het toch al
omvangrijke kernpark bij de
Nederlandse grens uitgebreid
gaat worden met nog een
kerncentrale.
Vooruitlopend op die formele
beslissing, is men in Doel ove
rigens al geruime tijd bezig
met voorbereidende werk
zaamheden. Staatssecretaris
Aerts reageert daar nogal laco
niek op: „Ik heb gehoord dat
er werken aan de gang zijn,
maar ik ben geen controleur
op het terrein, ik weet niet
precies wat daar gebeurt. De
diensten van stedebouw moe
ten daar hun verantwoorde
lijkheid opnemen."
PORT-AU-PRINCE
Het hoofd van de regeren
de junta op Haïiti, luite
nant-generaal Henri
Namphy, heeft gisteren
gewaarschuwd dat de
monstraties die zonder
vergunning worden ge
houden, kunnen leiden tot
anarchie. Namphy sprak
tijdens een korte televisie
rede in het Frans en het
Creools. De boodschap
werd verscheidene malen
herhaald. Niet bekend ge
maakt werd welke maat
regelen de regering zal
treffen als de demonstra
ties, die vorige week be
gonnen, voortduren.
De bloedige gevechten die zich
deze week in de steden af
speelden, hebben het land vol
gens Namphy op de rand van
de afgrond gebracht. Auto's
werden vernield en in brand
gestoken, terwijl met messen
zwaaiende betogers barricaden
oprichtten. In Gonaïves, 170
kilometer ten noorden van
Port-au-Prince, werden win
kels en scholen gesloten, toen
ongeveer 1.000 betogers de
straat opgingen om het aftre
den van minister van binne-
landse zaken Regala te eisen.
In Leogans en Miragoave, 30
km ten zuiden van de hoofd
stad, sloten betogers maandag
en dinsdag de hoofdweg naar
Port-au-Prince af met grote
boomstammen. Tijdens de rel
len zijn naars chatting negen
mensen om het leven geko
men en vele tientallen ge
wond.
ADVERTENTIE
beleef 't nu zelf
2^, magic egg/picture holland
ontdek de computer en Nederland, op die andere.
Omnimax manier' ma t/m vrij 14.16.19.21 uur;
za en zo 11.13,15.17.19.21 u
====UMNIVbKbum het space shuttle avontuur
ma t/m vrij 15 en 20 uur za en zo 12.14.16.20 uur
INCL UNIEKE COMPUTERPLANETARIUMSHOWS Ook 's avonds Feestd /schoolvak als
SMIDJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
100) „Ik geloof niet, dat-ie erg veel doet, Lo-
wietje...," siste Bennie de Klapper dreigend.
„Wat heb jij met me wagen uitgevoerd?"
„H..hoor je het dan niet...?" stamelde Linke Lo-
wietje benepen. „H..hoor je d..dan dat fijne ge
ruis niet? Dat sub...subtiele gez..z..zoem, waar
mee bewezen is, dat er nou onbegrijpelijke
krachten onder de motorkap huizen?" „Ik
hoor niks," stelde Bennie vast. „En huppel jij
nou gauw achter dat stuur vandaan, want ik sta
voor me eigen niet meer in! Wég!" Linke Lo-
wietje begon ergens op zijn rug koude zweet
druppeltjes te voelen, die kil en plakkerig lang
zaam naar beneden siepelden. Het scheen tóch
niet helemaal in orde te zijnGehoorzaam
maakte hij achter het stuurwiel plaats voor de
eigenaar van de wagen en schuchter ging hij
naast hem zitten. Bennie startte toen de auto
nógmaals, en hoe het precies kwam, weet nie
mand, maar een feit is, dat hij werkelijk enige
beweging in het malle ding kreeg. Kreunend en
piepend stumperde de kar de weg op, niet veel
vlugger dan een slak, en veel geluid kwam er
óók niet onder de motorkap vandaan. Slechts
een treurig zieltogen reutelde door het inge
wand van de Draetnaaghèl.... Een stokoude opa
op een fiets kwam toen voorbij en lachte zich
een aap. „Doe net as mijn!" giechelde die opa.
„Doe net as mijn en koop een goeie fiets! Daar
ken je een menseleven mee doen en het kost
ook geen benzine. Hahaha!" En toen was die
stokoude opa al weer bijna mijlen ver weg ook.
De auto kon hem onmogelijk inhalen. En nu
scheen het moment aangebroken te zijn, dat
Linke Lowietje begon te begrijpen, dat er wer
kelijk iets niet klopte. „Hij.... hij doet het niet!"
stamelde de slimme organisator van de knetter
race. Het angstzweet parelde op zijn onmogelijk
lage voorhoofd en hij zag niet veel brood in de
manier, waarop Bennie de Klapper uit de auto
klom. „Dat hè-je merèèèèkels goed gezien, Lo
wietje," siste Bennie. „Hij doet het niet! En dat
is jouw schuld! Jij met je knettercarter! Hoe wil
jij de race winnen, grote gek, die je bent!" En
meteen vloog Bennie zijn broeder in de misdaad
aan. Met-een onverwachte, doch welgemikte
vuistslag deed hij de kleine Lowietje voorlopig
ter aarde ploffen
Thatcher
wil Geldof
nu wèl
lintje geven
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN Bob Geldof krijgt
over een week in de nieuwe
lintjesregering van de Britse
regering Thatcher misschien
een OBE, een decoratie in de
Orde van het Britse Imperium.
Zes maanden geleden werd
Geldof door Thatcher niet
voor zijn filantropische in
spanningen beloond, omdat hij
een Ier is en omdat de op
brengst van Live Aid bestemd
was voor Ethiopië, een land
dat geen deel uitmaakt van
het Britse Gemeenebest. Deze
beslissing veroorzaakte nogal
opspraak. Miljoenen Britten
vonden het een schande dat
Thatcher alleen aan haar poli
tieke vriendjes dacht. De con
servatieve premier, die haar
imago van harteloze vrouw
kwijt wil, heeft nu berouw ge
kregen. Dat Geldof geen Brit
is, schijnt ondertussen geen
punt meer te zijn. Overigens
zou Geldof genoegen moeten
nemen met een OBE, die in de
rangorde van Britse decoraties
op de vierde plaats komt en
automatisch wordt verleend
aan functionarissen die zich op
een of andere wijze verdien
stelijk hebben gemaakt. Het
motto van deze typisch Britse
orde luidt: „Voor God en het
Imperium".
Overstroming
Een ambulance van het Rode Kruis ploetert zich een weg over een overstroomde straat in Domin
go, de hoofdstad van de Dominicaanse Republiek. Na vijf dagen harde regen, bleken zeker vijftien
mensen omgekomen te zijn bij talloze overstromingen.
ROME De komst van
's wereld grootste Mac Do-
nalds-
hamburgerrestaurant in
hartje Rome heeft er toe
geleid, dat het Romeinse
gemeentebestuur de oor
log heeft verklaard aan de
fast-foodresta uran ts. Alle
bouwvergunningen voor
dergelijke eetgelegenhe-
den zijn ingetrokken. Op
zeker twaalf plaatsen in
het antieke centrum van
Rome zijn bouwactivitei
ten stopgezet.
De Italianen werden zich pas
goed bewust van de bedreiging
van het historische karakter
van Rome, toen vlak bij de
Spaanse Trappen 's werelds
grootste MacDonalds de deu
ren had geopend. De fast-food-
restaurants hebben de afgelo
pen jaren al het oude hart van
Rome omsingeld, maar het
centrum van de eeuwige stad
met zijn talloze monumenten
was tot voor kort gespaard ge
bleven voor het hamburgerof
fensief. Verontruste Romeinen
hebben nog pogingen gedaan
de nieuwe MacDonalds te la
ten sluiten. Maar tevergeefs.
Alle Italiaanse trots en alle op
winding kan evenwel niet
verhinderen, dat de Romeinse
jeugd en duizenden toeristen
zich massaal te goed doen aan
de hamburgers en frites.
Pokerfaces
b'J
miljoeneni
dans in
9
Las Vegas
LAS VEGAS Het
zeischap rond de gr\
groene tafel maakt op I
eerste gezicht weinig
druk. Spijkerbroeken
t-shirts, baseballpetten i
bierbuiken hebben duit
lijk de overhand. Maar,
kleding mag dan onj
dwongen zijn, de nond
lante houding is duidel
opgelegd. Op de groè
tafel ligt een berg blau
en witte fiches, die i
1.000 dollar waard zijn.
totaal ligt in het Hoefiji
Casino in Las Vegas e
miljoen dollar op de j
kertafel.
De negen spelers zijn i
laatsten die overgeblev
zijn van de 141 verwal
tingsvolle kandidaten,
elk 10.000 dollar hebt
betaald om mee te kt
nen doen aan het were
kampioenschap pol
1986.
Jarenlang werd het p
kerspel beschouwd t
een gokspel, waar ma
weinig aan te verdierf
viel. Sinds de dag l
Wild Bill Hicock in 1
rug werd geschoten té
wijl hij een twei ach 6
en twee azen in zijn hai
had (deze combinaf
staat voor eeuwig beke%
als „de dodemanshana
is het spel altijd omgevi,
geweest met door e\
waas van wild-westaclt
ge verhalen en legendê
Maar tegenwoordig is K
wereldkampioenschap p
ker een respectabele j
winstgevende gebeurtei
in de VS, die zelfs op
tv gevolgd kan wordt
Vrouwen hoeven n
meer lijdzaam toe te zi\
hoe hun mannen het t
miliekapitaal er dooiy
gen, want ze doen z<
mee en worden zeker 4
rieus genomen. Een v,
de vrouwen, Wen der
Eolis, eindigt bij het W
op de 26e plaats. Daarni
brengt zij het er een flil
stuk beter vanaf d,
grote namen" als de i
teur Telly Savalas, K
Whattaplayer(wat ef
speler) Smith en „Te*
Dolly" Brunson, die
veel eerder uit de gokra
liggen.
De winnaar van vo{.
jaar, Bill Smith, is in
finale opnieuw van
partij. Zijn donkere d.
helderwitte overhemd
blauwe blazer stek
scherp af bij de noncL
lante kleding van de n
van het gezelschap. Or
hét feit dat hij een bierf
voor zich heeft staan, o
derscheidt hem van r
rest van de spelers. Jc
wordt zelden alcohol g
dronken tijdens het spj
len en ook Bill laat z
glas toch maar staz.
wanneer het mene
wordt.
Sommige spelers zittP
zenuwachtig heen
weer te schuiven, zette
een grote mond op of sp
len voortdurend met ht
fiches. De vijftigjarig
Berry Johnston, een fc'
roepsgokker uit OklaW
ma City, die nu tijdelP
in Las Vegas woont, kit'
onbewogen over zijn hr
ve brilletje naar de stap-
fiches voor hem. Wa
neer hij wint, mag L
570.000 dollar uit de
van 1,4 miljoen dolk
mee naar huis nemen. J
ben een echte beroep
gokker", zegt Johnst
met zachte en slepen
stem. Hij begon met geg
ken toen hij in het een
jaar van de universiUe
zat en heeft nooit mee
naar een baan hoevtt
zoeken. is
De volgende dag blijvt
alleen Johnston en Mi)1
Harthcock, een 34-jarft
citrusvruchtenkweker o-
zichzelf als „recreaties^
Ier" betitelt, over rond i
tafel. Harthcock, de lai
ste van de spijkerbrC
ken-brigade, is spraak
zaam. Hij draagt zijn jP
kerspjel op aan zijn vadK
„een van de beste spelC
in Florida", aan zi^
vrouw, zijn dochtertje ip
na enig nadenken vó£
alle zekerheid toch
maar aan God.
Johnston zegt weïnf^
„Harthcock is een goe\1
speler. Ik zou liever
mand anders tegenop
me hebben in de finally
Hij spreekt en ziet er eó~
ter uit als een winnaar
een klein uurtje laterL
hij dat dan ook. Zijn p
kerf ace toont geen enkL.
emotie. Zijn vrouw hu
Het enige wat JohnslF
los wil laten is dat hij vC
plan is een huisje in k
bergen te kopen fc]
een weekje vrij te nemC
MICHAEL Will
Copyright The Guan^
