ege Lubbers vernietigend voor concurrenten
„Houd op met
praten over
700.000 werklozen
^1
EE DE OVERWONNENEN!
Een
cadeau
van
formaat
Politiek
Partij
Parlement
^NENLAND
ficidócSouomit
ZATERDAG 24 MEI 1986 PAGINA 7
nJ
HAAG Vae victis!
&1 de mammoetwet
mtal echte Latinis-
JHjrs heeft uitgedund,
11 deze uitdrukking
iolitici nog altijd uit-
id verstaan: Wee de
•nnenen! Want net
iet oude Rome is in
Den Haag de lau-
ans voor de over-
ar en moet de ver-
R het ergste vrezen.
prgelijking wordt inge-
4 door de geleidelijk
3vkr wordende nasleep
0M verkiezingsuitslag. Er
t één winnaar, Ruud
en alle andere lijst-
p hebben op de een of
manier een gevoelige
ag geleden, hoewel zij
krampachtig proberen
prgen. De sprekendste
llden zijn uiteraard Ina
jr, Cathy Ubels en Hans
jt, wier partijen geheel
"Tweede Kamer werden
pagd.
Maar met recht kan de vraag
gesteld worden of het lot van
andere politici niet nóg erger
is. Wat te denken van Ed Nij-
pels? Waar bijvoorbeeld me
vrouw Brouwer .niets behoeft
te verbergen, moet de VVD-
voorman doen alsof er niets
aan de hand is. Sterker nog,
hij moet optimisme en zelfver
zekerdheid uitstralen, omdat
een onderhandelaar het tijdens
een kabinetsformatie zonder
die accessoires niet redt. Dat
zal hem na de gebeurtenissen
van donderdag niet meevallen.
Want het was natuurlijk niet
niets wat zich op die dag na de
verkiezingen in de fractieka
mer van de VVD afspeelde.
Onder het meedogenloze voor
zitterschap van Henk Koning,
die net als vele andere liberale
bewindslieden ook (weer) ka
merlid is, moest Nijpels van
half twaalf 's ochtends tot half
zeven 's avonds spitsroeden
lopen. In aanwezigheid van
partijvoorzitter Kamminga, se
nator Zoutendijk en Europar
lementariër Hans Nord hoorde
de lijsttrekker hoe alle ramp
spoed van zijn partij vrijwel
geheel op zijn conto werd ge
schreven.
Geen verrassing
Als een verrassing zal die kri
tiek niet gekomen zijn. Nijpels
wist natuurlijk zelf ook wel
dat na alle incidenten en affai
res (van de korporaal Schwie-
tert tot de naturist Cevaal) zijn
populariteit in het hoofdbe
stuur en bij de bewindslieden
van zijn partij bijna tot het ab
solute nulpunt was gedaald.
Maar dat de vergadering een
voor hem zo pijnlijke afloop
zou krijgen, had hij niet voor
mogelijk gehouden. De oor
zaak daarvan was dat Nijpels
en met hem de gehele partij
top werkelijk geloofd had in
tenminste dertig zetels voor
de VVD.
Met het in scherven vallen
van die droom bleef er voor
Nijpels nauwelijks nog iets
over waarmee hij zich kon
verdedigen tegen de te ver
wachten verwijten. Hij pro
beerde het nog wel, door te
wijzen op het behoud van de
meerderheid van de coalitie en
door de eigen nederlaag te om
schrijven als een „klein ver
lies". Maar al op de verkie
zingsavond die de VVD had
belegd in een party-boerderij
te Bunnik barstte de VVD-eli-
te na die uitspraak uit in een
homerisch gelach.
Wie dat meemaakte zal niet
eens zo heel erg verbaasd ge
weest zijn, toen daags daarop
de uitgedunde VVD-fractie tot
de conclusie kwam dat het tijd
word voor een andere politie
ke leider. Elegant als liberalen
dit soort kwesties plegen op te
lossen werd Nijpels wel een
eervolle uitweg gelaten. Gedu
rende de formatie mocht hij
nog fractievoorzitter zijn en
uit dien hoofde de onderhan
delingen voeren met Lubbers,
maar wel onder strikt toezicht
(curatele) van een formatie-
team, bestaande uit Kammin-
ga, Zoutendijk en De Korte.
Daarna diende hij echter te
vertrekken naar het kabinet,
hetgeen dan naar buiten zou
kunnen worden uitgelegd als
een promotie. Hoe dat gerijmd
moet worden met het feit dat
waarschijnlijk Korthals Altes
of Winsemius het vice-pre-
mierschap krijgt, daarover
heeft de VVD zich het hoofd
nog niet gebroken. „Dat is van
later zorg", aldus een fractie
lid. Deze informant toonde
zich zeer verbaasd, toen hem
gevraagd werd of de VVD Nij
pels niet in een onmogelijke
positie had geplaatst, door hem
op termijn af te zetten. „On
mogelijk? Hij mag blij zijn dat
hij er zo genadig is afgeko
men!".
Den Uyl
Wie ook in een heel rare posi
tie terecht is gekomen, is
PvdA-voorman Joop den Uyl.
Door de monster-overwinning
van zijn tegenspeler Ruud
Lubbers lijken ook zijn dagen
als politiek leider geteld. Den
Uyl heeft echter wel het voor
deel dat hij zich in elk geval
naar buiten toe kan beroemen
op een overwinning. Met 52
zetels evenaart hij bijna zijn
record (53) van 1977.
Zijn tragiek is echter dat hij
desondanks opnieuw een op
positieperiode tegemoet gaat,
omdat het CDA nu eenmaal,
nog steeds niets van zijn partij
moet hebben. Er dienen dus
nieuwe wegen ingeslagen te
worden, wil de PvdA haar na
tuurlijke regeerdrang in élk
geval in 1990 kunnen verwe
zenlijken. Bij een nieuwe
koers hoort een nieuwe leider
en ook Den Uyl lijkt dat te be
seffen.
Ondervraagd door het Jeugd
journaal en daardoor ken
nelijk minder op zijn hoede
gaf hij toe dat hij, bijna 67 jaar
oud, weinig zin had nog eens
vier jaar ih de Tweede Kamer
te blijven. „Misschien dat ik
tussentijds een stapje opzij doe.
Daar heb ik wel recht op,
dunkt me," bromde de oude
baas, die daar later kennelijk
zo van schrok dat hij zijn uit
spraak niet durfde herhalen in
het. echte Journaal. Maar een
goed verstaander weet dat
Wim Kok, in tegenstelling tot
een Ed van Thijn en een An-
dré van der Louw, niet tever
geefs zal wachten tot hem de
hamer van de fractievoorzitter
in handen wordt gedrukt.
Van Mierlo
Hans van Mierlo is de volgen
de in de rij van schijnbare
winnaars. Vijftig procent
winst boekte D66 en steeg
daardoor van zes naar negen
zetels. Maar als het gaat om de
kans op verwezenlijking van
de eigen (staatsrechtelijke)
ideeën, heeft dat aantal geen
enkele betekenis. Immers, nu
CDA en VVD samen een rui
me meerderheid hebben, zit
echt niemand te wachten op
de Andere Politiek die Van
Mierlo zijn kiezers beloofd
heeft.
Misschien dat „Hafmo" daar
om nog op het eind van de
verkiezingsavond uit een an
der politiek vaatje begon te
tappen. Nu de VVD volgens
hem volledig aan de ketting
van het CDA komt te liggen,
heeft de echte liberaal toch
geen ander toevluchtsoord dan
D66, sprak hij. Of hij daarmee
de opnieuw toegestroomde
kiezers kan vasthoudenis te
betwijfelen. Laurens-Jan
Brinkhorst heeft dat indertijd
als fractieleider ook al eens ge
probeerd, maar zonder het ge
ringste resultaat.
Rest
Nog zijn we niet aan het eind
van de rij verliezers gekomen.
Ina Brouwer, Cathy Ubels en
Hans Janmaat zijn de revue al
gepasseerd. Maar is het lot van
Andrée van Es, die moederziel
alleen de idealen van de PSP
moet uitdragen, zoveel beter?
Datzelfde geldt ook voor Gert
Schutte van net GPV, maar
die is niet anders gewend.
Maar zelfs voor hem en zijn
collega's van SGP en RPF, Bas
van der Vlies en Meindert
Leerling, is de stèmbusuitslag
in zekere zin een nederlaag.
Wat blijft er over van al die
mooie dromen over het gedo
gen van een minderheidskabi
net en het op die manier te
genhouden van wetgeving op
het gebied van euthanasie en
gelijke behandeling?
RIK IN 'T HOUT
politieke partijen maken
bp voor de formatie van
pieuwe regering. Terug-
ing van de werkloosheid
reven- naar vijfhonderd-
pd of liefst nog lager zal
Iard punt zijn. Maar lopen
(1 zoveel werklozen rond?
zegt drs. F.J.D. Goldsc-
jing (52), directeur en op-
>r van Randstad, Europa's
Ste uitzendbureau. Zijn
ening aan de hand van
■zoek komt uit op vijfhon-
luizend of minder echte
lozen. Maar daarom is het
eem niet geringer. Zeker
voor Goldschmeding, die
voor een grotere maat-
ipelijke verantwoorde
nd ook van het bedrijfs-
voor al die mensen die
de kant staan. In algeme-
verheidsmaatregelen ge-
hij niet: individueel
werk is noodzakelijk.
DIRECTEUR GOLDSCHMEDING
VAN RANDSTAD UITZENDBUREAU:
Drs. F.J.D. Goldschmeding is een bewogen mens, Het Randstad-hoofdkantoor in Diemen
geen koele rekenaar.
SN Goldschme-
is een bewogen
Geen koele reke-
die jaarlijks via
ad en Tempo Team
mensen tijdelijk
|n baan helpt'. En
pr vaak aan vast
De werkloosheid
honderdduizenden
n en vrouwen
lem diep.
rklozen zijn een getal
>n. Men praat over ze-
Jerd- of vijfhonderd-
Een 'getal. Maar het
'een indruk. Weet je,
(oen joden die in de
o ijn omgekomen, dat is
Al mensen ook een on-
^ijk getal,
rintig jaar geleden
Goldschmeding met
liegenoot het uitzend-
Amstelveen nu
op. „Ik studeerde
aan de VU in Am-
Op een zekere dag
irofessor Muiswinkel
ons een werkstukje
laken over tijdelijke
lou, ik wilde wel. Ik
inderzoek en bemerk-
vraag naar en aanbod
ïlijk werk was, maar
bemiddeling ontbrak,
iets zeg ik tegen een
,We gaan een uitzend-
|>eginnen". Brief naar
gestuurd, een adver-
en binnen een
jdden we één klant en
Telefoon
Ave niet eens. Het was
2'' een geintje, maar al
(den we tien man in
Twee jaar later studeerde
Goldschmeding af en weer
twee jaar later in 1965
opende hij al een uitzendbu
reau in België. Vorig jaar had
Randstad in totaal 220.000
mensen op de loonlijst. „Meer
dan meneer Philips", lacht
Goldschmeding.
Herstel
Het laatste anderhalf jaar'kun-
nen de uitzendbureaus het
werk nauwelijks aan. Het eco
nomisch herstel merken zij
duidelijk. Desondanks zijn er
nog steeds zevenhonderddui
zend werklozen. Een getal
waarmee Goldschmeding om
verschillende redenen proble
men heeft. „Ik ga uit van fei
ten en representatief onder
zoek. Dan blijkt dat van de
95.000 uitzendkrachten van
particuliere uitzendbureaus en
het overheidsbureau Start er
68.000 mensen als werkloos
staan geregistreerd. Verder is
vrij precies berekend dat
46.000 mensen al weer een
baan hebben, maar vergeten
hebben zich te laten uitschrij
ven. Daarnaast heb je zeshon
derdduizend mensen die een
tijdelijke arbeidsovereenkomst
hebben van wie de arbeidsbu
reaus zelf zeggen dat minstens
twintig procent, dus honderd-
twintigduizend, als werkzoe
kende ingeschreven staat.
Maar ook schoolverlaters die
zich hebben laten registreren,
om daarna besluiten door te
leren blijven in de kaartenbak
zitten (twintigduizend). En
dan' de laatste groep, het zoge
heten niet-reële aanbod. Dat
aantal wordt.geschat op veer
tigduizend werkzoekenden.
„Als je die getallen bij elkaar
optelt kom je op 264.000 werk
zoekenden die in feite of al
werk hebben, of niet echt
werk zoeken. Trek dat af van
het aantal geregistreerden en
je komt uit op een aantal echte
werklozen dat ligt tussen het
half miljoen en de 450.000. Een
aantal dat trouwens aardig
overeenkomt met alle uitke
ringen die worden verstrekt
krachtens de ww, de wwv en
de rww (bijstand aan werklo
zen). De hele zaak is erg inge
wikkeld. Steeds veranderen de
regels weer. Duidelijkheid
moet er komen, vindt Goldsc
hmeding.
Marktgericht werken is ook
noodzakelijk, meent Goldsc
hmeding. „Kijk, als we dat ge
tal van zevenhonderdduizend
toch even aanhouden, dan lijkt
dat enorm. Is het ook, als ge
tal. Maar in Nederland zijn in
totaal ongeveer tienduizend
verschillende werkfuncties.
Als ik bepaalde werkzaamhe
den koppel, houd ik toch nog
ten minste vijfduizend functies
over. Sinds de oermens die al
les deed, is het werk steeds ge
specialiseerder geworden. Een
onderwijzer kan niet lassen en
ga zo maar door. Daarnaast is
de mobiliteit een probleem.
Specialisatie heeft de flexabili-
.teit verminderd, ook bij het
trekken naar een ander deel
van het land. Die groep van
zevenhonderdduizend werklo
zen is dus niet zo maar een ge
heel. Dat is veel te globaal ge
steld. Maar men benadert het
probleem wel globaal en zit
dan te klagen dat tal van
maatregelen niet werken".
intussen was boer Knolle alweer in
m van zijn dorpje beland. Hij kwam
in via het voormalige Brouwersbrink-
voor kort een zanderige en winderige
ilplaats was geweest voor de asfalt-
Rijkhuyzen. Ja ja, ook Rijkhuyzen
Iers zijn zogenaamde probleemkinde-
;en we nog maar eens even terug aan'
iden van Dikkie en Dokie, die met hun
zoveel stampend lawaai maakten in
lub van Platvink-Jantje en Franse Sjarl.
irdig noemt men dat rock 'n roll, maar
lyzen hebben ze dat al lang gehad,
daar zijn ze er gelukkig alweer over-
jroeid óók! Maar om ons dan weer te
fcitot boer Knolle op het Brouwersbrink-
wIzanderige pleintje was door de arbeid-
nst van openbare werken omgetoverd
led geplaveide parkeergelegenheid. Al
door de knetterrally natuurlijk. Dat
Vanzelf. In een vooruitstrevende bui
2 autoriteiten van Rijkhuyzen zelfs een
een verkeersbord doen opstellen op
de plaats, waar het Komkommerlaantje op de
Brouwersbrink uitkwam. Dat bord gaf duidelijk
aan, dat men moest rechtshouden en de ge
meentelijke koddebeier Eelco Eelkema stond
midden op de brink de gemoderniseerde situa
tie eens goed te bekijken. Hij wachtte met span
ning op het eerste moderne vervoermiddel, dat
door het Komkommerlaantje'de Brouwersbrink
zou opdraaien en met nóg meer spanning
wachtte hij af of dat duidelijke verkeersbord ge
signaleerd zou worden of niet. En daar had
je dan eindelijk een auto. Het was de wagen van
boer Knolle. Met een brutale zwaai en een véél
te hoge snelheid stoof het brutale ding aan de
verkeerde kant van het nieuwe bord voorbij!
Maar Eelco was niet in staat in te grijpen, want
gierend schoot de wagen nu naar rechts, de
hoek om van de Aalbessenweg.Woedend
greep Eelco toen zijn zakboekje. „Beginn'n de
eenvoudige boer'n noe óók al?" gromde de
kundige veldwachter. „Is het rechtshouw'n in
Rijkhuyz'n d'r niet meer bie? Opschriev'n zal ik
hem! Die boer Knolle zal d'r méér van heur'n!"
Goldschmeding wordt fel als
mensen zeggen dat de talloze
werkloze jongeren een „verlo
ren generatie" zijn, of te lui
zijn om te werken. „Goed,
sommige verhalen zijn waar,
maar gelden slechts voor een
paar jongeren. We vergeten zo
gemakkelijk dat deze groep
jongeren in een subcultuur te
recht zijn gekomen, zonder dat
zelf te beseffen. Als we die
jongelui als maatschappij wil
len bereiken en helpen dan
zullen we moeten „afdalen"
naar het café, of naar de kra
kersbeweging. Je moet ze op
zoeken, projecten opzetten.
Hebben wij ook gedaan samen
met gemeenten en arbeidsbu
reaus".
Goldschmeding vervolgt: „We
hadden op een zeker moment
managers nodig. Hebben we
het Academisch Centrum van
de universiteiten in Amster
dam benadert voor afgestu
deerden die nog geen baan
hadden. Komt er een man bin
nen met een deken om z'n
nek, gat erin, een riem rond
z'n middel. Was een werkloze
sociograaf. Zegt tegen me dat
hij het idee had dat hij wel
niet voor een functie in aan
merking zou komen. Maar hij
had een nette stem en een
goeie opleiding, dus ik zeg:
„Morgen kun je beginnen, mi
nimumloon, telefonisch onze
debiteuren manen". We had
den namelijk wat achterstand
op die afdeling. Hij zei toen:
„Goed, ik kom". De volgende
morgen komt hij binnenstap
pen... driedelig grijs kostuum,
wit overhemd, stropdas. Paar
weken gewerkt op die afde
ling. Ging prima. En ineens
begon hij driftig te solliciteren
en had zo een baan gevonden.
Kijk, ik vóelde dat die man
wel iets in zich had. Dwars
door die houding en dat uiter
lijk heen. Een tijdje later zegt
diezelfde man tegen mij:
„Goldschmeding, jij bent de
enige die me een goeie geeste
lijke trap onder m'n achter
werk heeft gegeven". Wat ik
met dit voorbeeld bedoel is dat
je die werklozen individueel
moet helpen, maatwerk. Eén
plus één plus één, en zo door
tot 500.000. Zo kun je wat aan
de werkloosheid doen, maar
niet met globale maatregelen.
Ook niet door de overheid.
Lubbers moet alleen zorgen
voor een infrastructuur. Een
kabinet mag ook ons als be
drijfleven best vragen wat wij
maatschappelijk doen. Tuur-
lijk. De taak van een bedrijf
gaat verder dan het streven
naar een goed bedrijfsresul
taat. Een ondernemer heeft
ook een maatschappelijke
taak. We weten dat er onder
die honderdduizenden werklo
zen zo'n 200.000 drop-outs zit
ten. Mensen die lang werkloos
zijn en om wat voor redenen
dan. ook weinig hoop meer
hebben ooit aan de bak te ko
men. Twééhonderdduizend
ménsen. En hoeveel bedrijven
zijn er in ons land? Juist, vier
honderdduizend. Wat is nou
de moeite om als bedrijf tegen
één zo'n werkloze te zeggen,
één per twee bedrijven:
„Broer, je hoort er nog bij.
Loop eens bij ons binnen, kom
eens bij ons langs op een per-
soneelsfeestje". Gewoon het
gevoel geven dat zij niet aan
de kant staan. Net die motiva
tie die ze nodig hebben om er
weer tegenaan te durven en te
kunnen gaan. Weet je, als ie
mand bij je voor je deur een
gat in z'n knie valt, geef je een
pleister. Help je hem overeind.
(ADVERTENTIE)
Dat doen we als we het voor
onze deur zien gebeuren. Maar
twee straten verder woont zo'n
werkloze. Zo'n drop-out. Die
mens moet je zien".
Villa
„Okay, ik heb makkelijk pra
ten. Ik heb boter op m'n hoofd
met m'n dure villa, m'n BMW
en m'n nette pak... Maar ik
gun dat een ander net zo. Vo
rig jaar zat m'n dochter in de
eindexamenklas VWO. zegt
vlak voor het examen de le
raar maatschappij dat ze toch.
maar voor de WW aan het le
ren waren, en maar beter rus
tig aan konden doen. De hele
klas heb ik bij ons thuis ge
vraagd en tegen allemaal ge
zegd dat wie geen baan direct
vond na z'n eindexamen van
mij drie maanden salaris
kreeg. Privé, ja, niet via Rand
stad! Niemand is teruggeko
men. Wie werk zocht, heeft
het ook gevonden".
Goldschmeding ontkent niet
dat het bedrijfsleven met de
ervaringen van massale ont
slagen in het récente verleden,
huiverig is om nieuw perso
neel aan te trekken. En daar
ligt toch de oplossing van de
werkloosheid. „Het bedrijfs
leven is onzeker. Vandaar dat
in het bedrijfsleven nu zoveel
tijdelijke arbeidscontracten
worden gebruikt. Maar men
doet dat allemaal onder het
mom van het ontslagrecht dat
de werkgever zou belemmeren
mensen snel te ontslaan als dat
noodzakelijk is. OK, er zijn
'slechte' gewestelijke arbeids-
bureau's die in zulke situaties
niet snel werken, maar als
waar zou zijn, wat nogal wat
werkgevers zeggen, ,dat_ je
nooit van een werknemer af
komt, dan vraag ik me af hoe
de werkloosheid ooit van
200.000 naar 700.000 is geste
gen. Nee hoor. In 90 procent
van alle gevallen is een ont
slagvergunning binnen een of
twee maanden verleend. Maar
de angst voor gedwongen ont
slagen zoals die een paar jaar
geleden massaal voorkwamen,
zit er levensgroot in bij het
bedrijfsleven. Vandaar die ge
kunstelde situaties als tijdelij
ke aanstellingen of afroepcon-
tracten, die trouwens wettelij
ke niet eens bestaan." Goldsc
hmeding spreekt resoluut als
hij deze handelwijze volledig
afkeurt. In zijn ogen wentelet
het bedrijfsleven een risico af
op de werkenmer. „En dat is
onjuist. Als er een risico be
staat dat over een paar maan
den een functie overbodig
wordt, dan nemen ze maar een
uitzendkracht. Die is daar
voor."
BERT MOLENAAR
Sc
en luxe handdoek van 50 x 100 cm wordt uw deel als u ons
een nieuwe abonnee opgeeft. De nieuwe abonnee wordt ook
I hartelijk verwelkomd: deze krijgt de krant de eerste twee
weken gratis.
I Not
I Nat
Noteer als nieuwe abonnee ingaande.
Naam:
Adres:
Postcode/plaats:
Telefoon-(voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnement betaald per
0 maand automatisch ad f 22,49
0 kwartaal per acceptgiro ad f 67,43
Stuur als dank de handdoek aan:
Naam:
Adres:
Postcode/plaats:_
Stuur deze bon ingevuld aan de Leidse Courant, Antwoordnummer I
998, 2500 Vd Den Haag (postzegel betalen wij).
.OfeU
Ceidóé Qowiamt
