Russen zoeken weer rol van outsider
Norman Whiteside een zondagskind
WK brengt
Mexico weer
in beweging
innenhof
V
MEXICO STAD Ook in de
Sovjet-Unie is voetbal de po
pulairste tak van sport. Op het
eerste gezicht is dat geen op
zienbarende constatering aan
gezien die tendens in heel Eu
ropa is waar te nemen, de te
ruglopende toeschouwers-
-aantallen ten spijt.
Maar in het land van de hamer en
de sikkel is het de gewoonste zaak
geworden dat atleten, ijshockey
ers, boksers, handballers, turners
en andere sporters zich aan de we
reldtop bewegen, terwijl de voet
ballers achterblijven als het om be
halen van aansprekende resultaten
gaat. De aansprekende Europa
Cupzege van Dynamo Kiev in Lyon
tegen Atletico Madrid ten spijt.
Olympisch kampioen in 1956, de
Europese titel in 1960 en een vier
de plaats op het WK van 1966 in
Engeland is alles wat de Russen op
WK-niveau hebben te bieden. „We
zijn wereldkampioen vriendschap
pelijke wedstrijden," schreef de
Pravda eens wrang, „maar als het
er echt op aankomt laat de ploeg
het van angst afweten".
Desondanks geldt het Russische
team voor veel insiders als het
kansrijkste gezelschap dat Europa
naar Mexico afvaardigt. Natuurlijk
is er een oorzaak voor het op be
langrijke momenten falen van de
Russische voetballer. Die moet
worden gezocht in de radicale
koers die het sport-comité pleegt
te varen. Uitglijders van sportlie
den, in letterlijke zin op het veld en
in figuurlijke daarbuiten, worden
niet getolereerd, terwijl falen in de
op orde en discipline gegrondveste
samenleving wordt bestraft. Veel
ploegen zijn uit elkaar gehaald,
omdat enkele leden daarvan zich in
kritische zin uitten of vertwijfeld
naar de fles grepen.
De laatste jaren is er een andere
tendens te bespeuren. De Dina-
mo's uit Tblissi, Minsk en Kiev,
Spartak Moskou en Dnjepr Dne
propetrovsk zijn gevreesde namen
op de Europese velden. De omme
zwaai werd in het begin van de ja
ren '80 - waarschijnlijk onbedoeld -
ingeleid. Niet langer was Moskou
het middelpunt van de voetbalsce-
ne. De clubs uit de hoofdstad, die
het gewoon waren spelers uit de
provincie te ronselen, kregen daar
toe steeds minder vaak toestem
ming en het direkte gevolg was dat
recordkampioen CSKA, de centra
le legerploeg, zelfs degradeerde.
Sensatie
Het was in 1982 in de Sovjet-Unie
zelfs een sensatie dat het onaan
zienlijke Dynamo Minsk de landsti
tel greep. Aan de basis van het
succes stond Eduard Malovejev,
die zijn ploeg het „totaal-voetbal"
had bijgebracht, maar vorige week
ontslag nam nadat twaalf spelers
van Dynamo Kiev waren geselec
teerd door een trainers-collectief.
Malovejev werd opgevolgd door
Valeri Lobanovkski, de clubtrainer
van Dynamo Kiev.
Malovejev verdiende echter de reis
naar Mexico en verdient het res
pect. Hij had na het beëindigen
van zijn mooie carrière een stage-
reis aangeboden gekregen. Hij ver
bleef op zijn leertocht in het begin
van de jaren '70 enige maanden in
Nederland, waar hij diep onder de
indruk raakte van het spel en trai-
ningsaanpak van Oranje, Ajax en
Feyenoord.
Na zijn terugkeer werd Malovejev
hoofdtrainer van Dynamo Minsk,
dat in de tweede divisie het hoofd
nauwelijks boven water kon hou
den. De oud-international bracht
zijn ideeën snel in de praktijk. In
1978 promoveerde Dynamo Minsk
en vier jaar later werd de club zelfs
kampioen van de Sovjet-Unie. Na
dat het nationale elftal de eindron
de van het EK'84 gemist had, werd
Malovejev benoemd tot de opvol
ger van Valeri Lobanovski. Er is
dus inmiddels weer stuivertje ge
wisseld.
Blochin
Met zeven spelers is Europa Cup
ll-winnaar Dynamo Kiev de belang
rijkste leverancier van internatio
nals. Onder hen is ook Oleg Blo
chin, de aanvankelijk al afgeschre
ven vedette van het Russische
voetbal. De 34-jarige recordschut-
ter (meer dan 200 competitie-doel
punten) is met de eveneens terug
gehaalde libero Aleksandr Chivad-
ze uit Tblissi de meest ervaren
speler van het jonge team, dat een
gemiddelde leeftijd van 25 jaar
heeft.
Blochin heeft concurrentie van het
gehaaide aanvalsduo uit Dnjepr,
Gennadi Litovtsjenko en Oleg Pro-
tassov. Vooral de laatste, met 35
doelpunten Russisch topscorer, is
een aanvaller van wereldformaat.
Ook in het doel staat een speler
van een dergelijk niveau, Rinat Da-
saev uit Moskou.
Naar Russische gewoonte grijpt
trainer Lobanovski elke gelegen
heid aan zich in de rol van under
dog te wringen. „We hebben een
jonge, onervaren ploeg. We zijn
absoluut geen favoriet, hooguit een
outsider".
In voorronde-groep C, waarin ver
der Frankrijk, Canada en Hongarije
spelen, zullen de Russen al onmid-
delijk hun visitekaartje moeten af
geven, willen zij niet voortijdig naar
huis moeten. Ongetwijfeld zal dan
blijken dat zij meer hebben te bie
den dan een outsiders-rol.
MEXICO STAD Norman
Whiteside wekt de indruk een
routinier te zijn. Vier jaar gele
den was Norman Whiteside -
die toen tijdens het toernooi
17 jaar werd - de jongste spe
ler die ooit aan een Mundial
had deelgenomen. Vier jaar
later is de Noordier nog
steeds de jongste speler van
zijn elftal.
Hij hoopt in Mexico zijn 21-ste ver
jaardag te vieren en is dan precies
half zo oud als doelman Pat Jen
nings. „Pat speelde al voor Noord-
-lerland, toen ik nog geboren
moest worden. Ik noem hem ook
dad (vader; red.) ha ha", zegt Whi
teside.
„Spanje '82 was een verrassing
voor me", zegt de lange speler, die
bij Manchester United een succes
vol seizoen als middenvelder ach
ter de rug heeft, „ik had pas één
keer in het eerste van United ge
speeld toen bondscoach Billy Bing
ham me opbelde en vroeg of ik
naar Brighton wilde komen, waar
Noord-lerland twee weken in trai
ningskamp zat. Toen dat goed
ging, zei hij alleen maar, Norm, ik
neem je mee naar Spanje".
Te jong
„Ik vond het leuk, maar ik was te
jong om te beseffen welk een eer
het eigenlijk was. Ik kon de draag
kracht van de uitnodiging niet op
zijn waarde schatten. Wat me van
Spanje vooral is bijgebleven, is dat
het er ontzettend warm was en dat
ik onophoudelijk geïnterviewd ben.
Ik was de jongste speler tenslotte.
Het is voor mijn carrière een vrese
lijk belangrijk toernooi geweest.
Daarna heb ik ook bij United een.
vaste plaats gekregen. Het is vier
jaar geleden, maar het lijkt wel gis
teren".
Als (zeer) kleine voetbalnatie heeft
Noord-lerland zich opnieuw ge
plaatst voor het WK. Whiteside,
spontaan: „Verbazingwekkend
hè?" Noord-lerland heeft zich in de
geschiedenis drie keer geplaatst en
ik ben er twee keer bij terwijl ik
pas 20 ben, het blijft me verbazen.
Ik beschouw mezelf een zondags
kind".
,,ln Noord-lerland zijn geen profs.
Bingham heeft met moeite 22 spe
lers gevonden die een beetje het
niveau aankunnen. Velen spelen in
de derde en' vierde divisie in .Enge
land. Er zijn zelfs een paar ama
teurs bij. Onze doelman Jennings
wordt 42, speelt bijna nooit, maar
is veruit de beste doelman. Wie
voor Noord-lerland speelt moet er
zelf geboren zijn. Of dat moet het
geval zijn met zijn vader. Dat zijn
regels, die de bond zichzelf heeft
opgelegd, jammer. Ierland en Wa
les nemen elke prof die het Engel
se team niet haalt. Wie voor Wales
wil spelen, hoeft alleen maar een
Welsh-pony te hebben".
„Wij spelen echt voor Noord-ler
land. Lach niet, ik meen het. Het
voetbal helpt Noord-lerland zich te
verenigen, het brengt de mensen
bij elkaar. Wij als spelers praten ei
genlijk nooit over de problemen in
Noord-lerland. Ik weet er wel alles
van, mijn familie komt heel vaak
over, ik ga naar Belfast waar ik ge
boren ben, als protestant weet ik
wat er gaande is. Maar men praat
er niet over. Ik ook liever niet".
Geen sterren
„Wij hebben geen grote ploeg,
maar ook geen slechte. De truc is,
dat we geen sterren hebben. Sa
men vallen we aan en samen ver
dedigen we. Ik ga bij United door
voor een ster, maar voor Noord-
-lerland loop ik te verdedigen. Het
merkwaardige is, dat Noord-ler
land zich aan grote ploegen pleegt
op te trekken, dat hebben we in
Spanje bewezen. Nu zitten we met
Spanje, Brazilië en Algerije in één
poule. Het gaat tussen ons en
Spanje. De eerste wedstrijd,, tegen
Algerije is dus al beslissend voor
ons".
„We zijn in Albeqerque, New Mexi
co, op hoogtestage geweest. Daar
heeft Billy Bingham verder aan het
team gewerkt. Oh, vergis je niet in
Bingham, hij is een part-timer en
ziet eruit als een Ierse kroegbaas
met zijn pijp en rode hoofd, maar
hij kan goed analyseren. Bingham
vertelt alle spelers precies wat ze
tegen die of die tegenstander moe
ten doen. Wij spelen voor een
plaats in de tweede ronde, dat is
realistisch. Maar hoe dan ook,
meedoen blijft een droom. Het WK
is een fantastische droom. Georgie
Best speelde nooit op een WK en
ik al twee keer".
De groepen voor de eindronde van het toernooi om het wereldkampioenschap voet-'
bal zijn als volgt ingedeeld:
Groep A: Groep C: Groep E:
Italië Frankrijk West-Duitsland
Bulgarije Canada Uruguay
Argentinië Sovjet-Unie Schotland
Zuid-Korea Hongarije Denemarken
Groep B: Groep D: Groep F:
Mexico Brazilië Polen
België Spanje Marokko
Paraguay Algerije Portugal
Irak Noord-lerland Engeland
Uit de zes groepen plaatsen zich de nummers één en twee voor de achtste finales,
twaalf ploegen dus. Het twaalftal zal worden aangevuld met de vier sterkste nummers
drie uit de groepen. Het toernooi, dat als een halve competitie begint, gaat vanaf de
achtste finales verder volgens afvalsysteem.
ZATERDAG 24 N®W986
MEXICO STAD Voor de
tweede keer Is Mexico, vanaf
31 mei, organisator van de
eindronde van het voetbal
toernooi om de wereldbeker,
net als in Spanje vier jaar ge
leden in de wandelgangen de
Mundial genoemd.
Zo ver hebben erkende groten als
Brazilië, Italië en West-Duitsland
het nog niet gebracht. Het dertien
de toernooi hoorde ook eigenlijk
niet in Midden-, maar in Zuid-Ame-
rika. Colombia was aangewezen
door de FIFA, die zijn grootste
kampioenschap de laatste kwart
eeuw verdeelt tussen Europa en
(Zuid) Amerika.
Vanaf het moment, ruim elf jaar
geleden, dat de wereldbond het
toernooi aan Colombia toewees
waren er twijfels of het in grootte
derde land van Zuid-Amerika het
evenement zou kunnen organise
ren. Tegen beter weten in hield de
FIFA echter vast aan Colombia tot
in oktober 1982 het organisatieco
mité op last van de pas benoemde
president Belisario Betancur de
rechten op economische gronden
teruggaf.
Betancur was van meet af aan te
genstander van de Colombiaanse
organisatie. Zijn voorganger Julio
Cesar Turbay Ayala had laten uit
rekenen dat de kosten van organi
satie voor het arme land tussen de
350 en 700 miljoen gulden zouden
bedragen. Betancur gebruikte als
verkiezingsleus onder andere dat
het land geen peso zou mogen bij
dragen aan de kosten van de eind
ronde. Een opiniepeiling leerde dat
64 procent van de Colombianen
tegen het evenement was.
Over de streep
De FIFA zelf hielp tenslotte de te
genstanders in Colombia over de
streep. Ten eerste door te bepalen
dat net als in Spanje met 24 lan
den zou worden gespeeld; ten
tweede door alle voorwaarden
waaraan een organiserend land
zou moeten voldoen onherroepelijk
vast te leggen.
Het eisenpakket was te groot ge
weest voor het arme ontwikke
lingsland Colombia, dat niet be
schikte over de accommodaties,
de benodigde middelen van trans
port en de technische ontwikkeling
om de wereld te laten meegenie
ten. Op 25 oktober 1982 maakte
president Betancur in een toe
spraak voor de staatstelevisie be
kend dat zijn land af zou zien van
de eindronde van 1986.
„De Nobelprijs voor literatuur, die
Gabriel Garcia Marquez heeft ge
kregen, is voor Colombia van gro
ter belang dan de eindronde van
een toernooi om het wereldkampi
oenschap voetbal", lichtte het
staatshoofd toe.
Joao Havelange, de Braziliaanse
voorzitter van de FIFA en vurig
pleitbezorger van Colombia, leed
slechts een beetje gezichtsverlies.
Vrijwel onmiddellijk na het afzeg
gen, meldde Brazilië zich als
plaatsvervanger, gevolgd door
Mexico, de Verenigde Staten en
Canada, waar het Europese voet
bal toen nog niet helemaal was af
gestorven.
De Noordamerikanen misten de
achtergrond voor een dergelijk
Minder zwaar
Mexico tilde minder zwaar aan de
financiële staatszorgen, mede
doordat het bedrijfsleven (de zeer
florerende commerciële televisie
maatschappijen) bereid was een
belangrijke garantie te geven. Drie
jaar voor het toernooi zou moeten
beginnen, op 20 mei 1983, werd
Mexico als organiserend land aan
gewezen. De regering zegde toe
steun te verlenen aan alle projec
ten die binnen duizend dagen ver
wezenlijkt zouden moeten worden.
Zestien jaar nadat Brazilië zijn der
de en laatste wereldtitel in Mexico
Stad veroverde is de eindronde te
rug in de volkrijkste stad van de
wereld, die zich meer om het sla
gen van een voetbaltoernooi lijkt te
bekommeren dan om de gevolgen
van een rampzalige aardbeving.
evenement, Brazilië de financiële
middelen. In maart 1983 bepaalde
president Joao Figueiredo dat de
onoverzienbare staatsschuld het
niet toestond dat ook maar één
cruzeiro voor een voetbaltoernooi
zou worden uitgetrokken.
A
