Veel westerse kerncentrales
even onveilig als Tsjernobyl"
lélène Passtoors
irijgt tien jaar cel
ÊcidócSommit
AMERIKAANSE DESKUNDIGEN:
Reagan worstelt
weer met begroting
Heineken-ontvoerders
opnieuw in Franse cel
Giro676
oegstgeest
Duitse Groenen kiezen
voor harde partijlijn
Honderden gewonden bij
veldslag in Wackersdorf
-ITENLAND
DINSDAG 20 MEI 1986 PAGINA 7
COPfRIGHT STUDIO
WASHINGTON/MOS
KOU In zeker een
derde van de Ameri
kaanse kerncentrales en
talrijke anden in wester
se landen besaat het ge
vaar van net zo'n ramp
als die in de ontrale van
Tsjernobyl. Eat hebben
deskundigen van de
Amerikaanse Atoom
Energie Cominissie ver
klaard. In tegenstelling
tot wat steeds werd ge
dacht, zijn er wel dege
lijk overeenkomsten in
ontwerp tusser de ramp
centrale in Tsjernobyl en
westerse centrdes.
Ofschoon de veiligheidsmaat
regelen van de Russische
centrale niet geheel beant
woorden aan de westerse
maatstaven, zijn deskundigen
tot de conclusie gekomen dat
er in de Sovjet-centrale der
mate voorzieningen waren
getroffen, dat het nodig is om
met andere ogen naar een
deel van de Amerikaanse
centrales te kijken.
De regering van de Sovjet-
Unie ziet in het ongeluk in
Tsjernobyl vooralsnog geen
aanleiding om de constructie
van kernreactoren of het
bouwen van kerncentrales in
bewoonde gebieden te her
zien. Dat heeft Ivan Jemelja-
nov, onderdirecteur van het
instituut dat de reactor van
Tsjernobyl bouwde, in Mos
kou gezegd. Over de situatie
op plaats van de ramp blijft
onduidelijkheid bestaan. Je-
meljanov zei dat de kapotte
reactor geen radioactiviteit
meer afgeeft. Maar Radio
Moskou meldde gisteren dat
de reactor voortdurende
aandacht behoeft". Volgens
de partijkrant Pravda wordt
met behulp van op afstand
bedienbare graafmachines
getracht de beschadigde reac
tor van onderen af voor hon
derden jaren in beton te vat
ten. Het op afstand bedienba
re materiaal is noodzakelijk,
omdat de directe omgeving
van de reactor nog steeds
„bijzonder gevaarlijk" is, al
dus Sovjet-functionarissen.
De Russische geleerde Lev
Feoktistov gaf de Sovjet-tele
visiekijkers voor het eerst
een gedetailleerd verslag
over de radioactiviteit die uit
de beschadigde reactor vrij is
gekomen. In het actualitei
tenprogramma Studio Negén
zei hij tevens, dat de stra
lingsniveaus in Kifev geen ge
vaar hadden betekend voor
de gezondheid van de 2,4
miljoen inwoners van de
Oekraïnse hoofdstad.
Feoktistov, de onderdirecteur
van het staatscomité voor het
gebruik van kernenergie, liet
blijken hoe verbaasd belang
rijke Russische geleerden wa
ren over het ongeluk en de
nasleep. Op de vraag van
commentator Alexander Bo-
vin wat hij zou hebben ge
zegd als iemand hem twee
dagen voor het ongeluk een
dergelijke loop van gebeurte
nissen had geschilderd, ant
woordde hij dat hij dat voor
volkomen onmogelijk zou
hebben gehouden.
Dr. Robert Gale, de Ameri
kaanse specialist die op ver
zoek van Moskou adviseerde
bij beenmergtransplantaties,
heeft verklaard dat 300 men
sen bij de ramp zijn blootge
steld aan aanzienlijke doses
straling. Van hen zijn er elf
overleden. Op vijfendertig
van de ernstigste gevallen
zijn beenmergtransplantaties
uitgevoerd. Gale riep op tot
het vormen van een uitge
breid internationaal dossier
van potentiële beenmerg-do-
nors voor het geval zich een
ander kernongeluk voordoet.
-liertekort Suriname:
nt verschijnt niet
amaribo/den haag
enige in Suriname verschij-
ochtendblad, de Ware Tijd,
„i vandaag tot het eind van
iaand niet meer verschijnen
ns gebrek aan papier.
de schaarste aan buitenland-
staalmiddelen kan niet vol
le krantepapier worden inge-
De papiervoorraad van het
laamse ochtendblad was ei-
jk al een paar weken op,
de krant werd gedrukt op
r dat van het avondblad De
werd geleend. Het lenen van
neer papier is niet mogelijk,
t De West dan zelf in proble-
zou komen.
Vliegtuig stort
neer, 19 doden
parijs In Djibouti
(Ethiopië) is zondag een
vliegtuig van de Franse ma
rine neergestort. Alle 19 in
zittenden zijn vermoedelijk
om het leven gekomen. De
oorzaak van het ongeluk is
niet bekend. De vijftien be
manningsleden en vier pas
sagiers zijn vermoedelijk bij
het ongeluk omgekomen.
Het vliegtuig maakte deel
uit van een in de Indische
Oceaan gestationeerd mari
ne-smaldeel. Een commissie
gaat onderzoeken wat de
oorzaak van het ongeluk is
geweest.
China geeft Taiwan
vliegtuig terug
HONG KONG De Volksrepu-
bliek China zal het Taiwanese
vrachtvliegtuig teruggeven, dat
begin mei naar China uitweek.
Ook twee van de drie beman
ningsleden zullen naar Taiwan
kunnen terugkeren. De piloot
van het toestel heeft te kennen
gegeven, dat hij in de Volksrepu
bliek wil blijven. De delegaties
van China en Taiwan hebben
drie dagen over deze kwestie on
derhandeld in Hongkong. De ge
sprekken waren de eerste directe
contacten tussen beide landen
sinds 1949, het jaar van de com
munistische machtsovername in
China.
Levend
verbrand
in bus
BANGKOK In Thai-
land zijn dertien mensen
levend verbrand toen een
bus vlam vatte. Twaalf
mensen hebben bij het
ongeluk ernstige brand
wonden opgelopen. De
bus, die pech had gehad,
raakte in brand toen de
conducteur benzine bij
tankte terwijl de chauf
feur de motor opnieuw
startte. Het ongeluk ge
beurde 100 kilometer ten
noorden van Bangkok in
de provincie Saraburi.
Spaanse politie
pakt ETA-leden
SAN SEBASTIAN De
Spaanse politie heeft zaterdag
nacht in San Sebastian vier ver
meende leden van de Baskische
guerrilla-organisatie ETA gear
resteerd. Volgens de politie be
reidden de vier een aanslag op
een agent voor. Ook zouden zij
van plan geweest zijn bij de par
lementsverkiezingen op 22 juni
aanslagen te plegen op leden
van Guardia civil. De politie
verdenkt hen verder van aan
slagen op Franse vrachtwagens.
Bij de arrestatie nam de politie
een aantal halfautomatische ge
weren, revolvers, granaten en
andere wapens in beslag.
Ook VS boos over aanvallen Zuid-Afrika
(Vervolg van voorpagina)
JOHANNESBURG
Zuid-Afrika stelt dat de
acties niet tegen de be
volking van de drie lan
den gericht zijn, maar te
gen de regeringen van
Botswana, Zimbabwe en
Zambia, die niet zouden
optreden tegen het Afri
kaanse Nationale Con-
fres.
retoria beschouwt het ANC
als een terroristische organi
satie, terwijl de zwarte buur
landen van Zuid-Afrika het
ANC zien als een bevrij
dingsbeweging.
President Kaunda van Zam
bia heeft gezegd dat de actie
in zijn land een vluchtelin
genkamp van de Verenigde
Naties getroffen heeft. Daar
bij vielen twee doden. Het is
voor het eerst dat Zuid-Afri
ka militaire acties heeft on
dernomen op het grondge
bied van Zimbabwe en Zam
bia.
Het Witte Huis deelde mee
dat de VS de woede van
Botswana, Zimbabwe en
Zambia delen. Nederland
veroordeelde de aanvallen
als een schending van de soe
vereiniteit van de drie zwar
te landen die aan Zuid-Afri
ka grenzen.
Nederland, dat tijdelijk voor
zitter is van de raad van mi
nisters van de EG-lidstaten,
is met de elf EG-partners be
zig met het opstellen van een
gezamenlijke verklaring.
Secretaris-generaal Javier
Perez de Cüellar van de Ver
enigde Naties heeft de acties
ook scherp veroordeeld. De
Organisatie voor Afrikaanse
Eenheid heeft de wereld op
geroepen druk uit te oefenen
op Zuid-Afrika opdat dit land
niet nog meer aanvallen on
derneemt op landen die het
er van verdenkt ANC-strij-
ders een schuilplaats te bie
den.
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON Nu de dis
cussies over de begroting in
het Congres hun hoogtepunt
naderen, blijkt president
Reagan zich weer voor een
reeks van politieke moeilijk
heden geplaatst te zien die hij,
zonder het sluiten van voor
hem vrijwel onaanvaardbare
compromissen, waarschijnlijk
niet kan overwinnen.
Hoe groot de problemen van
de president zijn, bleek in de
debatten die het Huis van Af
gevaardigden deze week over
de begroting hield. Het Huis
kwam met een 994 miljard
dollar omvattend begrotings
voorstel, waarin de defensie
uitgaven sterk waren verlaagd
en waarin de belastingen ver
hoogd.
Eerder stelde de president
voor de defensie-uitgaven met
twaalf procent te verhogen.
Het Witte Huis wilde in totaal
297 miljard dollar voor defen
sie uitgaven. Omdat Reagan
niets voelt voor belastingen
verhoging en de VS aankijken
tegen «en begrotingstekort van
220 miljard dollar, moet
volgens Reagan zeer rigou
reus worden bezuinigd.
Onlangs kwam de Senaat met
een begrotingsvoorstel, dat
voorzag in een verlaging van
de defensie-uitgaven met ne
gentien miljoen en een verho
ging van de belastingen met
dertien miljoen dollar. Dat was
een zeer bittere pil voor
Reagan, temeer omdat zijn ei
gen Republikeinen in de Se
naat een meerderheid hebben.
Het door de Democraten gedo
mineerde Huis van Afgevaar
digden kwam deze week met
een voor Reagan nog moeilij
ker te verteren begrotings
plan. De afgevaardigden beslo
ten in hun begrotingsvoorstel
35 miljard dollar minder aan
defensie uit te geven dan
Reagan voorstelde. Bovendien
vond het Huis dat de belastin
gen met dertien miljard dollar
moesten worden verhoogd.
Deze week al zullen vertegen
woordigers van het Huis en de
Senaat bij elkaar gaan zitten
om een compromis over de be
groting te bereiken. Het is
vrijwel zeker dat ook in dat
compromis op defensie zal
worden besnoeid en de belas
tingen worden verhoogd.
Als de Senaat en het Huis
geen akkoord bereiken, treedt
de beruchte Gramm-Rudman-
wet in werking. Die voorziet
in automatische bezuinigingen,
waarvan vooral defensie het
slachtoffer wordt. Reagan
moet dus proberen te voorko
men dat de Gramm-Rudman-
wet gaat bepalen hoe de Ame
rikaanse begroting eruit zal
gaan zien.
Een verlaging van de defen
sie-uitgaven en een verhoging
van de belasting betekent een
zware nederlaag, zoniet
politieke vernedering voo
president die een weerspannig
Congres op zijn weg vind, een
Congres waarin zijn eigen Re
publikeinen hem de afgelopen
maanden met de regelmaat
van de klok hebben laten val
len.
(Van onze correspondent
Bob van Huet)
PARIJS In afwachting van hun mogelijke uitleve
ring aan Nederland zijn Cor van H. en Willem H., de
hoofdverdachten in de ontvoeringszaak van bierbrou
wer Heineken en zijn chauffeur Doderer, gisteren van
uit hun hotel in Evry overgebracht naar de Fleury-Me-
rogisgevangenis nabij Parijs.
De Amsterdammers werden gisterochtend in alle vroegte van
hun bed gelicht en even voor zeven uur voorgeleid aan een
Franse procureur, die hen in voorhechtenis nam „in afwachting
van de behandeling van een Nederlands uitleveringsverzoek".
Dat verzoek was vorige week maandag gedaan, nadat een nieuw
uitleveringsverdrag tussen Frankrijk en Nederland op 11 april
j.l. in werking was getreden. Volgens een van de advocaten van
het tweetal, de Frans-Nederlandse juriste Jacoba de Jongh-Du-
nand, zal eerst het door de advocaten aangetekende beroep te
gen mogelijke uitlevering moeten worden behandeld. „Daar kan
nog wel een tijd overheen gaan", aldus mevr. De Jong-Dunand,
die eerder een aangetekende brief aan de Franse autoriteiten
stuurde om te protesteren tegen de activiteiten van privé-detec-
tives van Heineken, die haar cliënten zouden bespieden en af
luisteren. Het is de tweede keer dat de van ontvoering verdach
te Amsterdammers in een Franse cel belanden sinds zij in febru
ari 1984 in Parijs werden opgepakt, drie maanden na de bevrij
ding van Heineken en Doderer. Eerder zaten ze negen maanden
in de Parijse Sante-gevangenis en maakten ze een „rondreis" in
het Caribisch gebied, om uiteindelijk weer in Parijs terug te ke-
ADVERTENTIE,
week voor
de nederlandse
missionaris
(Van onze correspondent Rink
Drost)
BONN Op hun partijcon
gres in Hannover hebben de
ongeveer achthonderd afge
vaardigden van de Duitse
Groenen het afgelopen pink-
sterweekeinde hun strategie
bepaald voor de komende
bondsdagverkiezingen, in ja
nuari. Het congres is een over
winning geworden voor de zo
genaamde fundamentalisten
(Fundi's).
De socialistische oppositiepartij
SPD liet gisteravond officieel
weten, dat er geen sprake zal
kunnen zijn van een gezamen
lijk regeren van SPD en Groe
nen in het geval die beide par
tijen in januari een meerder
heid zouden behalen. Van de
kant van de regeringspartijen
CDU/CSU en FDP werden de
Groenen „een gevaar voor de
staat en de democratische ver
worvenheden" genoemd. Be
langrijke punten die de Gru-
nen in hun partijprogramma
hebben opgenomen zijn: een
zijdige ontwapening, terug
trekking uit de NAVO, het be
zetten van de helft van alle ar
beidsplaatsen in de hele
Bondsrepubliek door vrouwen
en het volledig uit de strafwet
geving schrappen van abortus.
Een duidelijke nederlaag voor
de gematigde Groenen was de
geringe waardering voorde de
samenwerking tussen Groenen
en SPD in de regering van de
deelstaat Hessen.
(Van onze correspondent Rink Drost)
BONN In het Beierse plaatsje Wackersdorf, dicht bij de grens
met Oostenrijk, is het in het pinksterweekeinde tot heftige bot
singen gekomen tussen anti-atoomdemonstranten en de politie.
Zo'n 240 demonstranten en 160 agenten raakten daarbij gewond.
Aanvankelijk verliepen de demonstraties tegen de bouw van
een opwerkingsfabriek voor brandstofelementen van kerncen
trales boven verwachting vredig. De grote politiemacht die op
de been was gebracht kon zich hoofdzakelijk beperken tot glim
lachend toekijken. Maar tegen de avond van Eerste Pinksterdag
ging een „harde kern" van ongeveer 1000 demonstranten vanuit
een tentenkamp in de bossen in de aanval. Gisteren kwam het
opnieuw tot heftige botsingen. Toen eindelijk de rust weerge
keerd was en de politie en demonstranten met elkaar discus
sieerden over de zin van eikaars optreden, kwam onverwacht
alsnog de Bundesgrenzschutz, de Westduitse grenspolitie, in ac
tie. Vanuit helikopters liet ze honderden traangasgranaten val
len tussen de betogers die in paniek alle kanten uitvluchtten. Bij
de vlucht raakten vooral ouderen en kinderen gewond. Het
treinverkeer in de omgeving van Wackersdorf is het afgelopen
weekeinde een aantal malen stilggelegd, nadat de demonstran
ten twee treinen tot stilstand hadden gebracht, een treinmachi
nist hadden aangevallen en de rails hadden beschadigd.
Fecordjacht
Eer vermelding in het Guiness-
reordboek kan mensen nog-
steids tot vreemde „prestaties"
bretgen. In het Zuidfranse Ni-
mei werkten tientallen koks
met aan de grootste paella uit
de geschiedenis. De Spaanse
madtijd, waarin niet minder dan
3.0C0 kilo rijst zat verwerkt,
werl gemaakt in een pan met
een middenlijn van elf meter.
Mee dan 15.000 mensen heb
ben er een hapje van geproefd.
Een geslaagde recordpoging
van geheel andere aard in
Honjkong, waar de achtjarige
Chui Kwun-ying 2.750 hand
standen achter elkaar maakte
(foto rechts).
IOJE VERHOLEN EN HET KNETTERCARTER
pier van voor
ristus gevonden
HG Archeologen in
i denken dat door men-
;maakt papier al bestond
71 vóór en 21 na Chris-
tot dusver oudst be-
vondst van papier da-
van een eeuw later. In
Joordwestelijke provincie
i hebben oudheidkundi-
iort geleden papiersnip-
I gevonden. Archeologen
n dat het papier „van
belang" is bij het bestu-
van de antieke papier-
ardiging in China en de
liedenis van de weten-
in het land.
leist slachtoffers
uiden van Oeganda
'ERA Ongeveer 500
en in het zuidelijke dis-
iRakai van Oeganda zijn
afgelopen twaalf maan-
overleden aan de ziekte
[Dit is uit medische bron
plaats Kyotera verno-
I In Oeganda worden geen
;le cijfers gegeven over
sn die zijn overleden aan
artsen in de betref
streek schatten dat een
i duizend inwoners aan de
e lijdt.
.JANNESBURG Hé-
Passtoors is gisteren
Zuid-Afrika veroor-
d tot tien jaar gevan-
sstraf wegens hoog-
aad.
techter van het hoogge-
tshof in Witwatersrand
Passtoors vorige week al
Idig bevonden aan hoog-
iad. De openbare aankla-
lad een dag later een zwa
re straf tegen de 44jarige Bel
gische geëist.
In Zuid-Afrika is demaximale
straf voor hoogveraad de
dood. In dit licht beien is het
vonnis veeL minder iwaar uit
gevallen dan velei hadden
verwacht.
De advocaten van Passtoors
noemden «het vonnis dan ook
„erg mild" en de /ertegen-
woordiger van de Iiternatio-
nale Commissie van Juristen,
de Nederlandse advocaat Wil
lem van Manen, was het daar
mee eens.
De advocaten van Passtoors
hebben al laten weten dat zij
in beroep gaan tegen de bevin
ding van de rechtbank dat
Passtoors trouw aan Zuid-
Afrika verschuldigd is.
Rechter Spoelstra zei dat hoog
verraad overal ter wereld be
schouwd wordt als een zeer
zwaar vergrijp en dat als de
omstandigheden anders waren
geweest hij de doodstraf of een
zeer lange gevangensstraf zou
hebben opgelegd.
Passtoors wordt ervan be
schuldigd de verboden ver-
zets-beweging ANC te hebben
geholpen. De politie had ech
ter geen bewijzen gevonden
dat iemand schade had opgelo
pen door de activiteiten van
Passtoors.
„De ANC-wapens die de poli
tie heeft gevonden hadden
echter grote vernielingen kun
nen aanrichten, gezien het
standpunt van het ANC dat
het onvermijdelijk is dat on-
schuldigen in het kruisvuur
verzeild raken", aldus de rech
ter.
Na het uispreken van het von
nis schreeuwde Hélène Pas
stoors „Amandla" .en „Over
winning" naar het publiek, dat
haar beantwoordde met de
kreet „Viva Passtoors".
Een van de gewonde betogers bij Wackersdorf, een vrouw met
ademhalingsproblemen, wordt naar een ambulance gedragen.
„O juist..., ja zeker..., het knettercarter
t dienst te doen...," lachte professor
steen fijntjes. „Wel eh..., dat is héél jam-
[Werkelijk héél jammer. Wel eh..., ik zou
pn..., laat mij dan eens even een blik onder
lotorkapje werpen, brave man. Ge weet im-
j nóóit hoe een koe een haas vangt? Mis-
kan ik u helpen." „Koeie vange geen
i en olde kerels hebbe gien verstand van
tiebielens," gromde boer Knolle onwillig.
r de professor had intussen de motorkap al
Ibeurd en met een snelle beweging wipte hij
Muiting van de benzinetank los. Toen werp
i aantal kwasi-geleerde blikken over de
heen en hij lispelde: „Ach ach..., het
frklepje zit een tikje los. Even aandraaien,
i en de rotorcarburator heeft net iets teveel
speling tussen kroonwiet en koolborstel. Maar
dat is oofc zo verholpen. Hoepla..., daar zit het
al. Tja..., en verder is alles oké..." Toen
draaide h| zich om naar poer Knolle, die hem
bewonderend aankeek. „Aan uw wagentje man
keert niets meer," zei hij op besliste wijze, tege
lijk ongemerkt de inhoud van een klein flesje in
de benzinetank leeggietende... „Mot Ik dan
nog maor es een keertje startere?" vroeg boer
Knolle berepen. „Doe dat met een gerust
hart, mijn vriend," antwoordde de professor.
Toen startte boer Knolle zijn wagen en zie,
roef..., daa* was hij er al brullend vandoor óókl
Professor rweesteen bleef eenzaam en fijntjes
lachend achter. „Nu kan ik toch werkelijk niet
meer twijfden aan de waarde van hriijn uitvin
ding," mompelde de hooggeleerde...
